Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 NİSAN 1996 ÇARŞAMBA 8 EKONOMI / PARA RAPORU Devlet Bakanı Söylemez, IMF'nin güvenini kazanmak için, yapısal önlemlerin her koşulda alınacağını söyledi 'Reçeteyi stand-by'sız da uygularız'FLAT KOZLUKLL' W\SHIlNGTON - Uluslararası pıvasalardan duşuk faızlerle kredı arayı^ındakı ANAYOL hukumetı. buna olanak sağla>acak IMF ıle stand-b\ duzenlemesınegıtmeyo- nundeılkresmıadımıattı IMF'nın stand-by ıçın onumuzdekı av (ma- yıs) Ankara'ya geleceğı açıklan- dı Devlet Bakanı l'fuk Söylemez, Turkıye'nın 1947'denbenIMF nın uyesı oldugunu \e bugune kadar 16 kez stand-b> anlaşması ınızaladı- ğını hatırlatarak ~Birtanedaha ya- panz>ada\apma\ız..Stand-b\ tek başına bir mucize değildir. Onem- li olan lek başına stand-by yapmak değiL ulke yaranna \e uy gulanabi- lir bir stand-by olmasıdır" dcdı Soy lemez orta \adelı bır btand- b>"ı tercıh ettıklerını belırterek. stand-by olmasa da. hukumetın ya- pısa! onlemlen uygulamaya koy- makta kararlı olduğunu bıldırdı Uluslararası Para Fonu(lMF)\e Dunva Bankaii'nın ılkbahartoplan- tılan ıçm 17kışılıkbırheyetle ABD başkentınde bulunan De\ let Baka- nı Ufuk Söylemez. 1MF ıle Clin- tonyonetımıne. Turkıye"nın genel ekonomık durumunu anlatıp "mik- tan yuksek. vadesi kısa" bır stand- by arzuladıklarını bıldırdı Söylemez "egoru>melerı sırasın- da net bır ıfadev le "Yapbal reform- lann adımını atan bir hukumete uluslararası piyasalardan umııla- nın ustunde destek \erilecektir" dendığı belırlendı Ancak Sovlemez'ındedıklennı Krize karşı Intemet güvencesi VVASHINGTOıN (Cumhuriyet)- IMF \ e Dunya Bankası'nın ılkbahartoplantıları- nakatılan dunya fınans. lıderlerı. Meksı- ka'da y aşanan ekonomık knzın bır kez da- ha tek'rarlanmamaii ıçın. ulkelerın "yenı ve sıkı ekonomik rapor hazırlanıa standardı- na" ılışkın erken uyan paketını onaylddı IMF Dırektonı Michel C anıdcssus. uye ul- kelenn Fon u bılgılendırmede uyacakları ve- nı kuralları anlatırken "Bu yeni standartla- ra uy ulması sayesinde. uluslararası mali pi- yasalar. 1994 yılı aralık ayında Meksika'da y aşanmış olduğu törden, sev imsiz, istenme- yen suprizlere maruz kalmayacaklar" de- dı Camdessus. Meksıka'nın do\ ız rezerv lerı- nın çok azaldığının 1994 \ılı aralık ayı orta- sında acıl ve yuksek oranlı devaluasvon vapılana dek. uluslararası malı çe\re- lerce bılınemedığını hatırlattı IMF Dı- rektoru Camdessus "Lye ülkeleri gö- zetleme-denetleme gücumuzü arttı- rıp, mali piyasalann süprizle karşılaşıp, tehlikeli durumlarda aşın tepki gosterme- lerinden kaçınılmasını isfijonız" diye konu^- tu Sanayıleşmışulkelennmahyebakanlan ve- nı "ekonomik rapor standardrnda. kahte ve zamanldma\ı geiı^tırmek ıçın enflasyon. ış- sızhk. dovız rezenı ve tıcarı açık gıbı 17 ka- tegondenolu^anmalı ıstatıstıkveralıvor Tur- kıve bu standarda uvgun ıstatıstıklen hazırla- yan "örnek ülkeler" arasında gostenldı \enı standartlan ulkelerın ıstatıstıklerını vayımlandıkları tanhlerle bırlıkte \e bu stan- dartlara uyanları vurgulayarak 31 Agustos 1996 dan ıtıbaren Internet aracılığıvla ılan edılecek Yetkılıler, uluslararası pıyasalarda fbn arayan 25 ulkenın bu standartlara uyma yonun- de sınyallerverdığını soyledıler Para peşındekı ulkelenn bundan bo\le ye- nı "ekonomikraporstandardı"nın gereğı ola- rak. ılk once bellı bır donemde, bazı koşulla- rı yenne getırmelen gerekecek tkı yıl ıçınde de. \erılerı açıklamada. ongorulen standartla- nnın tumunu gerçekleştırmı^ olmaları ıstene- cek Istatıstıklen dunyaolçegınde "mükemmer kabul edılen ABDbıle \enızamanlamavauy- mak ıçın dovız rezenlerıne ılışkın \erılen açıklamayı hızlandıracak dınleyen 1MF ıle Hazıne Bakaniı- ğı ust duzey yetkıhlerının Turkı- ye nın *gıi\en~ sorunu olduğunu ve bunun a^ılabılmesı ıçın ANA- YOL hukumetının onunde "kısa vadefi* bır stand-by duzenlemesı- ne gıtmekten başka alternatıf bu- lunmadıöını vuraulddıklan da kay- dedıldı Uzun>adegerekli Temasları sira^ında I\1F vetkı- lılenmiendahaeok "Kısa tadeti he- defleri tuttumrsanız. ardından or- ta \e uzun \adeli stand-by dıizen- kmesınegidilebılır. Bu da uluslara- rası para pı\asaianndakı kredibi- litesi açısından Turkıye'ye çokolum- lu puanlar getirir" oğutlerını dın- leyen Devlet Bakanı Lfuk Sovle- mez de "\NA\OL"un ongorduğu ekonomikhedeflere ulaşabilmesinin 3 \e\a 5 MİIık bir \adedt mumkun olabilece0ni~ anlattı I\1F yetkılılerı. stand-by 'ın ım- zalanması vedevamının siyasıko- ^ullann ekonomık tadhhutlere olan etkısıne bağlı bulundugunuda \ ur- gulayarak ısrarlı bıçımde kısa va- delı duzenlemeye gıdılmesının y a- rar sağlayacağının altını çızdı Devlet Bjkanı ve Turkıye'nın 1\1F guvernoru Ufuk Söylemez, IMF ve Dunya Bankası'nın ılkba- hartoplantılan çerçevesınde. ABD Hazıne Bakjn Yardınıcısı La»ren- ce H. Sumnıers. Enerjı Bakan Var- dımcısı CharlesCurnsve IMF Ba»- kan \ardımcısı Stanley Fisher'le goru^tu Toplantılara 17 kışıhk teknıkdu- zeydekı ekonomı kurmaylarıyla bırlıkte katılan Söylemez, oncekı akşam uzerı Turk gazetecılere bıl- gı verdı ve soruları vanıtladı Açıklamalarındd IMF'denarzu edıldığı<,erçevedebırstdiıd-by du- zenlemesı ıçın "yeşil ışık" yakıl- maması durumundd da IMF'nin guvenını sağlayabılecek adımlar atdcaklarının sinyallerını veren Ufuk Sov lemez. "Biz4-S yıllık bir perspekn'ften bakıvoniA \SlAVOL, 6ayügına kurulmadı. Biz beşyıllık bir programla getiyona. \apilacak yapısal reformlar da altı aya sığdı- nlacak kadar basit olan şeyler de- ğil. Sığdınlsa bile sonuçlannın alın- ması. du/enlcmcnin yapılması yıl- lara tabıdir. Onun rçin lurkiye've bir orta vadcli bakış açısı konması laarn"" dedı "Bu stand-by 'la da stand-by 'sız da olabilir. Voksa 8-10 aylık bir stand-by yapahiliriz. Anıa gerçek- çi olmaz. Eğer biz koşullannı yeri- ne getiremezsek. stand-by Turkiye için de IMF için de yararlı olmaz" dıyen Söylemez. ^oyle devam et- 11 " Biz bir esneklik istiy onız. Anıa bu asla bizi nhavete ıten bir esnek- lik şi'klinde anlaşılmamalıdır. Çok cıddi vt kararlı adımlar atnıanın vt bu konuda hıçbır /aman marjımı- an kalmadığının bilincindeyiz. \ma azınlık hukumeti olarak, tartışa- rak \e pariamenter rejime sadık kalarak bunlan y apmak. zorunda- y ız. Nani yaptım oldu denemey ece- ğine gore, bunun da zamana ihtı- yacı var. İşimiz kolay değiL \ma kolay olan taraf şu; toplumda bun- lan çok açık soyleme imkanınıı/ var. Bunlarolmadığı takdırde, but- çf açığında da enflasyonda da iste- diğınız ıkrk'meyi sağbmak kolay de- ğildir diyoruz." Soy lemez. Cumhuriyetın. IMF ıleyapılacak veradıkal uygulama- lar ıçerecek bır anlaşmanın sosyal tepkılerını nası! goğusleyebılecek- lenne ıliijkın sorusu uzennede "'Bir azınlık hukumetinin herkese, berşe- ye rağmen bir şey yupmasnın mum- kun olmadığınr soyledı " Bu belki demokrasinin guzel ta- rafi" dıyen bakan yanıtmı soyle surdıırdu "Llkenin şartlannı. ge- reksininılerini ve yararlannı göz onunealmadanbırşey vapacakde- 0liz. Turk ekonomisine \e dolayı- sıylada I urkhalkına u/un vadeide yararlı ve faydalı olacağını dıişiin- duğumu/ takdirdestand-by 'a gtde- ceğız. Halkın zaran için değil. Vumurta-ta\ uk açmaa Söylemez, bırdığergazetecının "İç borçlanmayı nasıl halledecek- siniz"sorusunu yanıtlarken de "Iş- te bunlann hepsi yumurta - tavuk hikâv esine beruivor. İç borçlannıa- nın halMması, yapısal rt-formlarda ciddi kararların alınmasına bağlı" dıye konus,tu Bakan. aklanma hullesini savundu Toruner: Dönemimle ilgili suçlama yok • Yaman Toruner. Merkez Bankasi başkanlığı donemının ınccleneceğı genel kurul sırasında, Hazıne'nın vekâletını elınde tutmasının genel kurulla ılgısı olmadığını ıddıa ederek. Hazıne'nın bu konudakı kararının Ufuk Söylemez Turkiye'deyken belırlendığını kaydettı ANKL\RA (\ A) -Devlet Ba- kanı Yaman To- runer. Merkez Bankası' nda go- rev yaptığı done- me ılışkın hıçbır volsuzluk ıddıasi bulunmadığını ıd- dıa ettı Devlet Bakanı berler uzerıne yaptığı yazılı açıklamada. Merkez Banka- sı'nda gorev yaptığı doneme ılışkın suçlamaların gerçek dışı olduğunu ılen surdu ve "Merkez Bankası'nda bu- lunduğum donemle ilgili hiçbir yolsuzluk iddiası yok- tur. Aksine. Merkez Ban- kası Banka Meclisi. Mer- kez Bankası tarihinde ilk defa, Banka'nın 1995\ılına ait detaylı bilgi- lerini sadece Ha- zine'nin değil, or- taklarının vtdo- layısıyla basının bilgilerine açmış- tır" dedı Basındd hak- kındayeralan ko- nuldnn.tamamıy- le "kasıtlı ve bir bakanın haksız yıpratılmasına" yonelık olduğunu ıfade eden toruner "Kaldı ki Merkez Bankası Genel Kıırulu'nda Hazine'nin alacağı tavır, Ya- man Törüner değil. Devlet Bakanı l fuk Söylemez ta- rafından yurtdışına gitme- den once kararlaştırılnıış, onaya bağlanmıştır vc her yıl yapılan normal ibra iş- İeminden farklı ulmayacak- tır" şeklınde gorus, bıldırdı MERKEZ KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 A/man Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını I Ispanyol Pezetası 1 isveç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 rtalyan üretı 1 Japon Yem 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Nofveç Kronu 11ngılız Sterlını 1 S Arabıstan Rıyalı BANKASI DÖVİZ ALIŞ 73 816 48 691 58 071 6 919 2 369 12 622 15473 14 378 43 513 580 11015 60140 4 744 689 54 217 246135 11307 111684 19 687 SATIŞ 7 4 187 48 936 58363 6 954 2 381 12 685 15 551 14 450 43 732 589 11 070 60 442 4 768 696 54 489 247372 11364 112 245 19 786 24 NİSAN 1996 EFEKTİF ALIŞ 73 595 48 545 57 200 6 884 2 357 12 559 15318 14 335 43 078 566 10 960 59 960 4 697 673 53 675 241 212 11250 111349 19 392 SATIŞ 74 410 49 083 58 538 5 975 2 388 12 723 15 598 14 493 43 863 599 11103 60 623 4 782 706 54 652 248114 11398 112 582 19 845 SERBEST DÖVİZ CİNSİ ALIŞ ABD Dolan 74000 Alman Markı 48750 İsvıçre Frangı 60050 Fransız Frangı 14360 Hollanda Florını 43450 Ingı'ız Sterhnı 111600 SArab Rıyalı 19600 Avusturya Şıltnı 6910 100 ital üretı 4740 ALTIN CİNSİ ALIŞ Cumhunyet 6150000 Reşat 6250000 24ayaraltın 932000 22 ayar bılezık 836000 DÜNYA SATIŞ 74150 48950 60300 14450 43700 112500 19800 6950 4820 SATIŞ 6250000 6500000 935000 918000 BORSALARI Altının onsu Dolar-Mark Pantesı Dolar-Yen Pantesı Sterlın-Dolar Pantesı Ham Petrol (varıl) 391 50 $ 1 5180 106 78 15115 19 05$ ÇAPRAZ KURLAR 1 1 5160 12711 10 6680 31 1620 5 8484 4 7707 5 1340 16964 126 05 6 7016 12274 1556 00 106 65 13615 6 5285 3 7494 1 Sterlın. 1ECU 1SDR. 1SDR ABD Dolan Alman Markı Avusturalya Dolan Avusturya Şılını Belçıka Frangı Dammarka Kronu , Fın Markkası Fransız Frangı Hollanda Florını ispartyol Pezetası İsveç Kronu isvıçre Frangı italyan Lıretı Japon Yenı Kanada Doları Norveç Kronu S Arabıstan Rıyalı 1 5130 ABD Doları 1 2383 ABD Doları 1 4485 ABD Doları 107 460 TL MERKEZ BANKASI 271 194 8 "iılyar TL Interfcank faızlen %34 75 85 Işlem Hacmı 52 6562mıryar Geceiık % 76 Haflalık repo %82 06 Aylık repo %83>18 I TEKNİK GEURLER A) Alman Prımler B) AJınan Komısyonlar C) Odenen Tazm Reas Payı D) Devreden Tek Karş (Net| a) Carı Rızıkolar Karş b) Muallak Hasar Karş c) Ha/at Matam Karş d) Hayat Muall Tazm Karş e) Hayat Kar Payı Karş f) Dıger Teknık Karş E) Ayrılan Tekn Karş Reas Payı al Can Rız Karş Reas Payı b) Muall Hasar Karş Reas Payı c) Hayat Matm Karş Reas Payı d) Hayat Muall Karş Reas Payı e) Hay Kar Payı Karş Reas Pavı f) Dıger Teknık Karş Reas Payı F) Dıger Gelırier II TEKNIK GİDERLER Ai Reasurorlere Venlen Prımler B) Odenen Komısyonlar C| Odenen Tazmınatlar D) Ayrılan Teknık Karşılıklar a) Carı Rızıkolar Karş b) Muall Hasr Karş c) Deprem Hasar Karş d) Hayat Matam Karş e) Hayat Muall Tazm Karş f) Hayat Kar Payı Karş n\ riınor TpknıL ^arc yj L/iyt?r ı trruıiK f\dj^ E) Dıger Gıderter III TEKNİK KAR ZARAR (l-ll) IV GENEL GİDERLER A) Personel Gıderlen B) Genel Yonetım Gıderten C) Vergı ve Dıger Yukumluler D) Amortısman Gıberten E) Karşılıklar F) Dıger Gıderler V MALJ GELIRLER A) Faız Gelırterı B) Kâr Payı Gelırlen C) Satış Karları D) Kıra Gedrlen E) Kambıyo Karfan F) Dıger Gelırier VI MALJ GİDERLER A| Faız Gıderierı B) Satış Zararları Cı Kambıyo Zarartan D) Karşılıklar E) Dıger Gıderler VII DONEM KAR7ARAR (lll-IV+\ •AKTJELER I NAKIT DEĞERLER a)Kasa bı Bankalar II MENKUL DEĞERLER CUZDANI Menkul Değerte' Men Deg Deg Azal Karş (-) HIALACAKLAR a) Sıgortalılar Sıgortalılar Sıg P' Alacak Karş (-1 bı Acertteier Acenteler Acerı Pnm Al Karş I-) c| Sıg ve Reas Ştı C H d) Sıg ve Reas Ştı Nez. Dep e)Ikrazlar f) Dıger Alacaklar AKHAYAT SİGORTA A.Ş. 01.01.1995-31 Yangın 990 315 896 393 322 795 100 886325 191764 077 215390 753 215390 753 88 746 754 88 746 754 205192 714 827 459 341 987.548 10515 750 220630618 107 542 255 104 329 807 3.212448 34 151 288 275 488437 M/l) Nakirvat 168 321283 8 31406 300 0 .12.1995 Kaza 175 187 516 473 879 584 85 465 0 4 073 915 035 136 914 983 1 118414 983 18 500000 0 0 0 1 652 702 066 697 479066 955 223 000 213 490402 3 490402 210000 000 761 114 964 57 473296 7 868195 038 0 0 427 329 (5 274 375) 43440 701 5 309 001739 7 851 575 1 7 851575 0 1 6181020 110 847 987 895116 936 158 749 661 736 367 275 668 923 409 306 992 478 KÂR ZARAR TABLOSU Makına Hayvan Hayat dışı Montaı Oolu havat hastadk toDİam 114 975 425 43 880 814 5 694 316 52 961 212 5 361 257 5 361 257 7065173 7 065173 12 653 154 714 223 21.090066 - , : 2 362 500 * ' ~" " 80 218 008 49 950 073 14 700 073 . 35 250 000 1 093 576 39 738 798) 9 448 800120 942 489493 106 666106 4 318 640 324 2 010369 059 1 036 646 059 973 723 000 309302329 99 302 329 210000000 1 761 332 809 8 795 210016 363504 943 7603t)75 5653291066 2060460839 285631 116 1771617275 3 212 448 710349293 653 590104 6 529161144 4 016 061626 1569256116 637 533 543 98 028 976 0 208 280 883 26 809 575 248 13 963 623 421 6 710 839 841 6 033 356 986 101 755 000 0 0 681 779688 0 0 681779688 0 0 20 252 224 520 AKHAYAT SİGORTA A.Ş.'NİN 31.12.1995 TARİHLİ BİLANÇOSU HavatDışı 286 462130 98 548 045 187 914 085 39 336 562 003 39 336 562 003 2 974 904 905 18 040 055 18 040 055 0 0 440247 085 704 736 0 2 515913 029 IVİDARİ VE KAN TAKIP ALACAKLAR 112 000 489 IdameKan Tak Alacaklar Id ve Kan Tak Al Karş (-) V SABIT DEĞERLER a) Menkuıler " Menkuller Menkui BınkmışAmort {•) b) G MenKulter G Menkuller G Menkul Bınkmış Amort (-) VI DIĞER AKTİFLER (NET) AKTIF TOPLAMI NA2IM HESAPLAR DİPNOTLAR A) - Banka hesabının 240 200058 128199 569 4 958104186 11309 009 2 135 447 787 2124 138 778 4 946^95177 6 290 828150 1 344 032 973 101 096 945 47 769130 658 1 627 863 858 -- Hayat 32 142 033 888 323 31253 710 103999856148 103999856148 598 368431 13 550 077 13 550077 0 0 506 822 273 0 77 991 081 5000 3216 376 754 3216376 754 5232649282 2 016272 528 107 846 743 366 160 798617 TLsı - Menkul Degerler Cuzdanı Hesabının 5 210 mılyon TL 'sı - Iştırakler Hesabının - G Menkuller Hesabının - TL sı TL sı Genel TopJam 318 604 163 99436 368 219 167 795 143 336418151 143 336418151 3 573273 336 31590132 31 590 132 0 0 0 947 069 358 704 736 77 991 081 2 515 918 029 112000 489 240 200 058 128199 569 8174 480 940 3 227 685 763 7 368 097 069 4140411306 4 946 7951^7 6290828150 1 344 032 973 101096 945 155 615 874 024 1 788 662 475 PASİFLER I BORÇLAR a) Sıg ve Reas Ştı C/H b) Sıg ve Reas Ştı Dep c)Oden Ver veDıg Yuk d) Dıger Borçlar II KARŞILIKLAR A) Teknık Karşılıklar aı Can Rızık Karş Reasuror Payı (-) b) Muallak Hasar Karş Reasuror Pa>ı( j c) Deprem Hasar Karş dl Ha>at Matam Karş Reasuror Pay l-l e) Hayat Mulall Tazm Karş Reasuror Payı (-) f) Hayat Kar Payı Karş Reasuror Payı ( ) B) Serbest Karşılıklar a) Kıdem Tazm Karşılıgı b) Dıger Serbest Karş III DIGER PASİFLER IVOZKAYNAKLAR a) Odenmış Sermaye ı) Nomınal Sermaye i) Odenmemış Sermaye (-) b) Kanunı Yedek Akçeter C) Olaganustu Hasar Karş d) Ihtıyan Yedek Akçeler e) Olaganustu Yed Akçeler f) Yenıden Degerleme Fonu g) Malıyet Artış Fonu h) Ozel Fonlar ı) Zarar (-) ı) Donem Zaran j) Geçmış Yıl Zararlan VKÂR a) Donem Kârı b) Geçmış Yıl Karfan PASIFTOPLAMI NAZIM HESAPLAR Sıgorta Murakebe Kanunu uyannca Hazıne ve Dış Ticaret Musteşarlığı lehıne bloke-ıpotek edılmıştır B) - G Menkuller 18 825 mılyon TL sına sıgorta edılmıştır C) - Hısse senetlennın borsa değerı W 368 325 924 - TL sıdır Havat Dışı 3 758 033 675 1286 818 911 70865 376 2 030 374 617 369 974 771 3 785191599 1 777 473 510 285631 116 99 302 329 1771617 275 210000 000 29 527 448 0 0 0 0 0 0 2 007 718 089 0 2 007 718 089 0 19973 680 864 11200 000 000 11200 000 000 0 2933668 405 0 0 3267 264 961 2 332 734 716 240 012 782 0 0 0 0 20 252 224 520 20 252 224 520 0 47 769130 658 1 627 863 858 Hayat 2 721 793 751 711904 948 101829 087 0 812 041286 449 514 434 18 020 643 344 506 209 0 1096 018 430 2 829906 706 313.236 361 105 983 569 2410686 776 797479680 24 329119 1 588 877 977 (108112 955) 5 904197 851 3 287 415 548 2 220 687 486 186 080 951 68 221 658 0 141 792208 21 242 658 839 17 212 964 392 3 621 302 523 356 391 687 50 735 000 1 265 237 0 7900 0 7900 0 0 0 15 230340133 Hayat 279833 858 279138 284 0 695 574 2 410686 7^6 2 410686 776 0 0 24 329119 0 0 797 479 680 0 0 0 1 588 877 977 0 0 0 0 48 544 500 89 877 338 099 88 800000 000 88 800000 000 0 0 0 0 0 128 564 484 319377 500 629 396115 0 0 0 15 230 340133 15230 340133 0 107 846 743 366 160 798 617 Genel Tootofli 12170 593 871 1 654 394 441 208 495193 4 318 640 324 2 822 410345 1036646 059 973 723 000 309302 329 99302 329 210000000 2 857 351 239 11 625 M6 722 676 741 304 7 603 875 5 759 274 635 4 471 147615 285 631 116 1 771617 275 3 212 448 797 479680 24 329119 1 588 877 977 710349293 545 477 149 12 433 358 995 7 303 477174 3 789 943602 823 614 494 166 250 634 0 350 073 091 48 052 234 087 31 176 587 813 10 332142 364 6 389 748 673 152490 000 1 265 237 0 681 787 588 0 7 900 681 779 688 0 0 35 482 564 653 Genel Toplam 4 037 867 533 1 565 957195 70 865 376 2 031070191 369974 711 6195 878 375 4188160 286 285 631 116 99 302 329 1795946 394 210000 000 29 527 448 797 479 680 0 1588877 977 2 007 718 089 0 2 007 718 089 48 544 500 109 851018 963 100 000 000 000 100000 000 000 2933668405 3267264 961 2 461 299 200 559 390 282 629 396115 35 482 564 653 35 482 564 653 0 155 615 874 024 1 788 662 475 SOYLEŞILER KORKUT BORATAV Reform mu, Kargaşa mı? Son yıllarda unıversıtelerde neler oluyor"? Yenı ku- rulan "faşra"unıversıtelerının çokcıddı akademık du- zey ve meslekı standart sorunlarını bır yana bırakır- sak ıkı yenı gelışım soz konusudur Bınncısı kamu malıyesındekı krızın unıversıtelenn bazı ışlevlerını felce uğratması ıle ılgılıdır Butçe ode- neklerı kısıldıkça kutuphaneler yoksullaşmaya başla- dı Maaşlardakı erıme, yeteneklı gençlerın akademık mesleğeyonelmesınıonledı Unıversıteyı "ıkıncıış"Q\- bı goren hocalann "holdıng profesor/er;"nın sayıları arttı Oğretım elemanlarının yetıştırme malıyetıne hıç katılmamış ozel unıversıteler kımı bılım adamlannı en verımlı çağlannda yuksek maaşlarla transfer edebıl- dıler Unıversıte ve fakulle vakıfları gıderek para getı- ren uğraşlara yonelerek kaynak sorunlarını aşmaya ça- lıştılar Derslıklerde laboratuvarlarda, kıtaplık koşele- rınde ışadamlarının, şırketlerın adlarını taşıyan bağış plaketlerıne sık sık rastlanıroldu • • • ikıncı gelışım ıse eskı, buyuk metropol unıversıte- lerının yavaş yavaş YOK'ten bağımsız bır hayat yaşa- maya başlamaları ıle ılgılıdır On beş yıldan berı lyıce yıpranmış olan YOK, yasal ışlevlerını fıılen yıtırmekte ıdı Demokratık geleneklerın guçlu oldugu buyuk ve klasık unıversıteler, yasa ve yonetmelıklerdekı boşluk- ları kendı gereksınımlerıne gore doldurarak, yorumla- yarak YOK oncesı yapılarına adım adım gerı donmek- te ıdıler Orneğın dekanların bolum ve anabılım dalı başkanlarının genış katılımlı seçımlerle (veya "eğııım yoklamalan" ıle) belırlenmesı yaygınlaşmakta ıdı Ta- zel kışılıklennı yıtırmış olmalarına rağmen fakulteler (bıraz da tıp fakultelennın ınkâr edılemez hacım ve guç- lerı sayesınde) bağımsız varlıklannı surdurmekte ıctı- ler YOK "aynı adı taşıyan fakultelerde standart, tâk tıp lısans programlan "nı yurutme ıddıasından fıılen vazgeçmıştı Fakulteler kendı programlarına yenıden hâkım olmakta ıdıler Kursulere bağlı asıstanlık kuru- mu. akademık mesleğın ıtıbar yıtınmesı yuzunden lyı- ce zayıflamış bır bıçımde de olsa YOK oncesı ozel- lıklerını kısmen kazanmakta ıdı ODTU, Boğazıçı gıbı Amenkan modelıne dayalı "kampus" unıversıtelerınde ıse geçmış donemde mu- tevellı heyetlere karşı surdurulen ozerklık mucadele- lerının kımı kazanımları yenıden hayata donmekte ıdı Ote yandan. yonetım yapısı olarak bu unıversıtelerde fakulteler ve anabılım dalları hep "yapay" bırımler ola rak kaldılar Akademık mesleğe guvencelı bır gırışı temsıl eden asıstanlık kurumu hıçbır zaman klasık unıversıtelerde olduğu gıbı onem taşımadı Bu unıver- sıteler kadro ıhtıyaçlarını çoğunlukla ABD'den dokto- ralı ınsan transferlerıyle surdurmeye çalıştılar ancak maddı koşullardakı aşjnma ve ozel unıversıtelenn re- kabetı, bu yontemı surdurmeyı gıderek guçleştırdı ' Bu gelışmeler artık herkese gosterdı kı YOK un tum unıversıteler ıçın bıçtığı "tek tıp elbıse" hayatın ger- çeklenne uymamaktadır Cumhurıyet unıversıtelen- nın altmış yıllık gelenegını goz ardı eden sozde yenı- lıkler yurumeyecektır ve ozerklık bu geleneğın en te- mel oğelerınden bındır.Bu ortak paydalar ıçınde bır- den fazla unıversıte modelının yan yana ve verımlı bır çeşıtlılık ıçınde yaşayabılmesının mumkun olduğu da ortaya çıkmıştır • • • Yılmaz hukumetı bu sorunlara nasıl bakıyor 9 Hu- kumet programı, yuksekoğretımınyenıden duzenle- neceğını ve YÖK'unsadece koordınasyonun sağlan- masından sorumlu bır yapıya kavuşturulacağını" va- at etmektedır Bu vaatlerın genellıkle unutulup gıttığı- nı sananlar bu kez acaba yanıldılar mı^ Zıra, gazete haberlerıne gore YOK'un yetkılerını kısan ve bunlan sadece "koordınasyon ve denetım" ıle sınırlt tutan bır anayasa değışıklık teklıfı hukumet tarafından hazırlan- makta ımış Hukumet "daha fazia ozerklık, daha az YÖK" doğ- rultusunda kuçuk sınyaller verırken bır de ne gorelım' 7 YOK un yenı başkanı 2547 sayılı yasayı değıştırme- yı ongoren bır taslağı dolaşıma sokmuştur Taslak, YOK u hukumetın ısteklerı doğrultusunda bır "koor- dınasyon ve denetım ' bırımıne donuşturmek bır ya- na, bu kurulun yetkılennı daha da genışletmekte ve unıversıtelerı tek tıp bır gıysı ıçınde yenıden YOK dı- sıplını altına sokmayı hedeflemektedır Taslak malı uygulamalara getırdığı esneklıklerle ve pıyasaya do- nuk açılmaları vurgulayan ozellıklerıyle bazı "kampus unıversıtelerı "ndekı muhendıslık bolumlerının ve kımı rektorlerın sempatıyle karşılayabıleceğı bır yaklaşım ıçerıyor Ote yandan unıversıtelere kamu hızmetı pers- pektıfiyle bakan, ozerkhğe ve ozyonetıme duyaıiı, pı- yasa gudulenmelı AR-GE'ye değil salt bılımsel araş- tırmaya donuk, bılım çevrelerını tepkıye surukleyecek ozellıklertaşıyor YOK'un yenı başkanı hukumet programı ıle taban tabana zıt bır taslağı başbakana benımsetebılır mı? Benımsetse bıle parlamentoya pazarlayabılırmı'? Unı- versıtelerdekı farklı çıkar gruplannm bırbınyle çelışen kulıs çalışmalarının taslağı delık-deşık etmesını onle- yebılır mı"? Hıç mumkun gorulmuyor O halde, unıver- srtelen yıkıcı bır kargaşa ortamına ıtmek kıme yarayacak- tır? Herhalde yuksekoğretımde gerçek bır reform arayışı ıçınde olanlara değil İMKB'de telefon görüşmeleri kaydediliyor tanbul Menkul Kı\metler Borbası Para Pıvasaları Bo- lumu'nde \apılan tum telefon goru^melen ka\da alınıvor Bır Alman fırması tarafın- dan \erle;,tınlen sıstemle pa- ra pıvasalan bolumunde gerçekleşen tum tele- fon goruşmelen once bılgısayar ortamına. hemen ardından da ar- uzere sa\ı- sal ses kasedı (D^T) denı- len ortama aktarılıvor Bov- lece. gun ıçınde vapılan aliş- venijle ılgılı goru^meler. ıle- rıde oluşabılecek anla^maz- lıklara karşı bıronlem olu>- turuvor DATbistemı\le a\- nı anda 40 a\n hattan \apı- lan telefon goruşmelen ka>- dedılnor Bu kavıtlar daha sonra goruşmenın \apıldığı tarıh \e saatte aranılan nu- mara>a. goruşme uzunluğu- na goruşulen kanal gıbı çok ^.avıda kntere gore bulu- ^ ^ nııpdınlenebılıvor Sıs- temde bır \andan ko- nuşmalar kav da alınır- ken a> nı zamanda es- kı kd\ıtlarda dınlenebı- lıvor KîKB'de daha once. ka- \ ıtlar ıçın analog tıpte bır sıs- tem kullanılıvordu Ancak V HS \ ıdeo kasetlen uzerıne kavıt yapan sistem oldukça \eterbiz kalıvordu Çarmen alacaklı toplaııtısı 10 mayısta ANKAR.\(\NKA)-Bor sada aracılık faalı\etlennde bulunurken hakkında açılan dava ıflasla sonuç'anan Car- men Çar^ı Menkul Degerler AŞ'nın alacaklılan toplan- tı>a çağınldı Be>oğlu I 'ıncı Aslı>e Tı- caret Mahkemebi'nın ıfiası- nı kararla^tırdığı Çarmen Çar^ı Menkul Degerler ın ılk alacaklılan toplantısı 10 mayısta Istanbul'dakı Rıch- mond Otelı'nın konterans salonunda gerçekle^tınle- cek Çarmen'ın ıflas ışlem- lerını >uruten Bevoğlu Iflas Mudurlıığu \aptığıduyuru- da Çarmen "den alacaklı olan- larla menkul \e ga\nmen- kullen uzennde ıstıhkak ıd- dıasında bulunanlann bun- lan kanıtlanyla bırlıkte rnu- durluğe kavdettırmelen u>a- riMnda bulundu Iflas Mu- dıırluğu Çarmen'e borçlu olanların da kendılennı \e Çarmen'e vereceklerı mal \a da para mıktarlannı bıI- dırmelcnnı ıstedı