Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 NİSAN 1996 ÇARŞAMBA
HABERLER
Üğrenci eylemi
bugün
• İstanhul Haber Servisi -
Yurdun çeşitli yerlerinden
gelen üniversite ögrencileri.
bugün tstanbul Üniversitesi
Merkez K.ampusu"nda bir
araya geliyor. Istanbul
Üniversite Öğrencilerı
Koordinasyonu'nun
organizasvonu çerçevesinde
öfirenciler. öğrenim
harçlarının kaldıniması,
egitimde özelieştirmenin
durdurulması için yeniden
eylemlere başlayacak.
E\ lem sırasında öğrenim
aksatılmavacak. alternatif
ders ve forumlar yapılacak.
şenlik düzenlenecek.
Ogrencıler eyleme
hazırlanırken Istanbul
Üniversıtesi Yönetım
Kurulu da önceki gün
yaptığı açıklamada söz
konusu eyleme izin vermeyi
uygun görmediklerini
açıklamıştı. istanbul
Üniversite Ögrencileri
Koordinasvonu. A4 adını
verdikleri eylemi. bir
süredir afişler aracılığıyla
duyuruyor. Üniversite
öğTenciIerinin istekleri
şoyle sıralanıvor: "- Harç
ödemediğı için kaydı
yapılmayan ögrencilere
öğTenim haklannın geri
verilmesi. - Harçlann
kaldıniması, - Üniversite
yönetiminde söz ve ka'rar
hakkı tanınması ile eğitim
ve saglık alanındaki
özelieştirmenin
durdurulması."
Hale Bindal
toprağa verildi
• A.NKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Kanser tedav isi
gördüğü Numune
Hastanesi'nde önceki gün
yaşamını yitiren İnsan
Haklan Dernegi (IHD)
Başkanı Akın Birdal'ın eşi
Hale Birdal. dün Ankara'da
topraga verildi. Yakalandıgı
kanser rahatsızlığından
kurtanlamayarak 42
yaşında ölen Hale Birdal
için dün Kocatepe
Camii'nde bir tören
düzenlendi. CHP
milletvekilleri YusufÖztop,
Ercan Karakaş. Mustafa
Kul. Bekir Kumbui ve
Aydın Güven Gürkan.
HADEP Genel Başkanı
Murat Bozlak. Demokrasi
ve Banş Partisi lideri Refik
Karakoç. eski DEP
milletvekilleri Ahmet Türk.
Sırrı Sakık. Sedat Yurtdaş,
Çankaya Belediye Başkanı
Doğan Tas,deler,'in yanı
sıra. demokratik kitle
örgütü temsilcileri ile çok
sayıda kişinin katıldıgı
törenden sonra cenaze
namazı kılındı. Cenaze.
Cebeci Asri Mezarlığı'nda
toprağa verildi.
ÖDP, 2 hariranda
sandıkta
• ANKARA(ANKA)-
Özgürlük ve Dayanışma
Partisi. 2 haziran yerel
seçimlerine "kendi kimliği
ile katılma" karan aldı.
Tütün üretiminde yaşanan
sıkıntılara dikkat çekmek
amacıyla Akhisar'da
toplan'an ÖDP Partı
Meclisı. sivasi gelişmelerin
yanı sıra örgütlenme ve
seçime yönelik hazırlıkları
da tartıştı. Toplantıda.
ÖDP'nin 2 haziran yerel ara
seçimlerine alternatif
yönetim anlayışı
bağlamında kendi kimligi
ile girmesi. seçimlere
girilen >örelerde barış ve
özgürlük güçleri ile ortak
çalışma vapılması
benimsendı.
Kuran kursuna
denetim
• ANKARA (ANKA) -
ANAPMı eskı Milli Egıtim
Bakanı Avni Akyol ile eski
Talim ve Terbıye Kurulu
Başkanı Yusuf Ekinci.
zorunlu eğitimin lOyıla
çıkanlması ve Kuran
kurslannda verılen eğitimin
de "zorunlu egitim"den
sayılması için 3 yasa önerisi
verdı. Milletvekillerinin
önerileri, Mılli Eğitim
Teme! Yasası. İlköğretim ve
Temel Yasası ile Divanet
Işleri Başkanlığı Kuruluş ve
Görevlen Yasasının
değiştirilmesini içeriyor.
genelgesi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Başbakan Mesut
Yılmaz. yayımladığı bir
genelgede. Türkive
haritalarında deniz ve kara
sınırlarının doğru şekilde
gösterilmesini sağlamak
amacıyla özel ve resmi
kurum ve kuruluşlann
basacaklan hantalar için
Milli Savunma Bakanlığı
Harita Genel
Komutanlığı'ndan
uygunluk onayı almalannı
istedi.
PKK'li teröristler, Kahramanmaraş'm Ekinözü ilçesinde bir ilkokul lojmamnı bastı
3 İJM etmen oldurıılduANKARA / ADANA / Dİ VARBAK1R
(Cumhuriyet) - Kahramanmaraş'm
Ekinözü ilçesinde bir ilkokul lojmamnı
basan teröristler, 3 öğretmeni öldürdüler.
Güneydogu'da "Atmaca" operasyonundan
kaçan PKK'lilere yönelik operasyonlarda
son dört gün içinde 157 PKK"li öldürüldü,
ikisı de yaralı yakalandı. Diyarbakır'ın
Lice ilçesi kırsalında dün gerçekleşen ve
45 teröristin öldürüldüğü operasyonlarda I
polis ile 4 er de şehıt oldu. Cumhurbaşkanı
Sütevman Demirel. yayımladığı mesajda.
"Oğretmenlerimize yapılan bu sakJınyı
lanetliyorunT dedı. TBMM Başkanı
Mustafa Kalemli saldınyı alçakça olarak
nitelendırirken. Başbakan Mesut Yılmaz
ıse bu ^aldırıv ı gerçekleştirenlerin.
güçlenen birlikteligimız ve bütünlügümüzü
koruma direncı karşısında hüsrana
ugrayacaklannı bildirdi. Milli Eğitim
Bakanı Turhan Tavan da bu güzel bayram
gününde gerçekleştırilen eylemin.
cumhuriyete. demokrasıye. birlik ve
bütünlüğe. bölgede öğrenim gören
çocukların haklanna yönelik hain bir
saldın oldugunu sövledi.
Cumhuriyet Adana Bürosu'nun haberine
göre Kahramanmaraş'm Ekinözü ilçesine
baglı Karataş mezrası ilkokul lojmamnı
önceki gece sabaha karşı basan teröristler,
aynı lojmanda yaşavan Altınyaprak Kövü
Karataş Mezrası İlkokulu öğretmeni Aydın
Yılmaz. Sarıgöl Mezrası flkokulu
Öğretmeni Nurettin Arslan ve Çiftlikkale
Kövü Davutlar Mezrası llkokulu
Ögretmeni HacıÖmerSerin'ı sılahla
tarayarak öldürdüler.
Karataş. Sangöl ve Davutlar mezralanmn
birbirine yakın oldugunu. öğretmenlerin
üçünün de Karataş Mezrası llkokulu
lojmanında kaldığını belırten
Kahramanmaraş Vafısi Saim Çotur.
"Oğretmenler. lojmandan abnıp miidür
odasına götürülmüş ve elleri bağlanarak
kurşuna dizümiş," dedi. Olayın. 23 Nısan
törenlerine katılmak üzere ilçe merkezine
gidecek öğretmenleri almak için lojmana
gelen minibüs şoforünün, lojman ve okul
kapısını açık görerek içeriye girmesiyle
öğrenıldığinı belirten Çotur. "Oluştarzı.
cinavetin bölücü teröristierin işi oldugunu
gösteriyor. Bölgede operasvonlara
başlandı" diye konuştu. Öldürülen
öğretmenlerden. Nurettin Arslan'ın (28)
Kahrarnanmaraş'ın Andınn ilçesinden
Hacı Ömer Serin'in (24) Içel'in Erdemli
ilçesinden. Aydın Yılmaz'ın ise Edırneli
olduğu bildirildi. Diyarbakır Cumhuriyet
Bürosu'nun bildirdığıne göre Lıce ilçesınin
kuzeyinde yeralan Akçabudak. Yalımlı ve
Bingöl'ün Sağgöze bölgesi üçgeninde dün
sabaha karşı güvenlik güçleriyle çatışmaya
giren teröristlerden 45'ı öldürüldü. biri de
yaralı yakalandı. 14'ü nün kadın olduğu
öğrenilen teröristierin vadideki dereyi
aşarak kaçmak isterken güvenlik güçleriyle
çatışmaya girdikleri belirlendi.
Operasyonda biri polis 4"ü er olmak üzere
5 güvenlik görevlisi de şehit oldu.
Cumhuriyet Ankara Bürosu'nun
Genelkurmay kaynaklanndan aldığı bilgiye
göre Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK)
Lice-Kulp-Genç üçgeninde gerçekleştirdiği
ve 129 PKK'linin öldürüldüğü -Atmaca-I"
operasyonu sırasında çemberden
kurtulmayı başaran 300 PKK'liye yönelik
20 nisan cumartesi günü başlatılan
operasyonlarda. Sağgöze'nin batısındaki
Bingöl'ün Yalınlı kırsalında 45. Bitlis'in
Mutkı ilçesi kırsalında 22, Elazıg'ın Arıca
kırsalında da 45 kışi olmak üzere toplam
112 PKK'li öldürüldü.
Cesetler aranıyor
Erzincan'ın Kemah ilçesi yakınlannda
önceki gün Karasu Nehri'ne uçan askeri
araçtaki kayıp askerlerden 4'ünün cesedi
dün sabah bulundu. Trabzon'dan gelen
dalgıçlann da katılımıyla yapılan arama
çalışmalarında Bavram Çeriner Yahya
Erciyes ve kımligı henüz belirlenemeyen
bir askerin cesedi sudan çıkarıldı.
'Barış Treni' Diyarbakır'da
Külrür Bakanı Agâh Oktay Güner.
Güner'den savunma
Yeni bakan
eski bakanı
suçladı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Kültür Bakanı Agâh Öktay Güner, 53.
hükürnetin Istanbul Sanyer ve Beykoz
SfT alanlanyla ilgili bir tasarrufu
bulunmadığını belirterek "Tüm işlemkr,
eski Kültür Bakanı Fikri Sağlar
zamanında yapılmıştır" dedi. Koruma
Yüksek Kurulu'nun aldıgı ilke
karanyla bakanlık projelerinde
Mimarlar Odası'nın onayının
kaldınldığını kaydeden Güner.
projelerin doğrudan Koruma Kurulu
yetkisine bırakıldıgını bildirdi. Kültür
Bakanı Güner. Cumhurivetın 22 Nisan
1996 tarihinde yayımladığı "ANAP'tan
Çifte Standart" başlıklı haberinde yer
alan savlan. dün düzenledigi basm
toplantısında yanıtladı. Istanbul 3 nolu
Koruma Kurulu üyelerinde. haberde
iddia edildigi gibi kendi döneminde
degişiklik yapılmadığını anlatan
Güner. yurt genelinde 9 üyede yaptığı
değiştirmenin görev sürelerinin
bıtmesinden kaynaklandıgını bildirdi.
tstanbul 3 Nolu Koruma Kurulu'nda
yapılan operasyonun haberde "Sayın
Çiller'in arazisine imkân sağlanması"
biçiminde sunulmasını da eleştiren
Güner. "Ne Sayın Çiller'e ne de
başkasına çıkar temin edihnesine
yardımcı olacak bir karann altında
imzamız olamaz" dedi.
Güner. Koruma Yüksek Kurulu'nun
aldığı yeni ilke karanyla bürokrasinin
en aza ındırgendiğinı savunarak,
projelerin bundan böyle Mimarlar
Odası vizesinden geçmeyeceğini
açıkiadı.
DİVARBAKIR (Cumhuriyet) - İstan-
bul'dan üç gün önce yola çıkan "Banş Tre-
ni". dün son durağı Diyarbakır'da büyük bir
kalabalık tarafından Kürtçe ve Türkçe slo-
ganlarla karşılandı. Güvenlik güçlerinin
yogun önlem aldıgı istasyonda çıkan ger-
ginlik sonucu polis kalabalığı dağıtmak
için cop kullanırken ilk belirlemele göre ara-
lannda. öldürülen HEP Diyarbakırll Baş-
kanı Vedat Aydın'ın eşi Şükran Aydın'ın da
bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı. Ancak
akşam saatlerinde serbest bırakıldılar. Mar-
din'de öldürülen Albav RıdvanÖzden'in eşi
TomrisOzden. banş için Güneydogu'v. a gel-
diklerinı söyledi.
Dıvarbakır'da sabahın erken saatlerinde
"Banş Treni
vl
ni karşılamak üzere istasyo-
na gelenler. sıkı aramadan geçırildi. Yoğun
güvenlik önlemlerininalındığıistasyonala-
nmdazaman zaman polis ile yurttaşlarara-
smda tartışma ve itiş-kakış yaşanırken po-
lis, kalabalığı dağıtmak için cop kullandı.
Coplama sonucu yaralananlar olurken 10
kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan Asu-
man Topdemir. Müne\ ver Gündüz. Sevdet
Gündüz, Nuray Altun. Muhammet Şakar.
Handan kumruaslan. Fırat Kumruaslan,
Saliha Gürbüzer. Fatih Kızıltan v e Şükran
Aydın akşam saatlerinde serbest bırakıldı-
lar.
Saat 11.00 sıralarında istasyona" giren
tren. "Sa>aş bitsin, gençler ölmesin". **Si-
lahlarsussunateşkeseuyulsun'".
u
Banshe-
men şimdi" şeklinde Kürtçe ve Türkçe slo-
ganlarla karşılandı. Trenden ınen 110 kişi-
lik hevet, meydanda toplananlan selamla-
dı. "BanşTreni" ile gelenlere ka'ranfil ve-
rildi. beyaz güvercınler uçuruldu.
Mardin'de çıkan bir çatışma sırasında şe-
hit düşen Albay RıdvanÖzden'ineşi Tom-
ris Özden. meydanda yaptığı konuşmada.
Güneydogu'ya barış için geldiklerini belir-
terek "Tren, analan taşıyor, bize umut ge-
tirivor. Silahlarsussunistivoru/.Pksikolan
demokrasi getirilmelidir. Herkesin insanca
> aşama hakkına sahip olması amacıyla g«4-
dik. Çahşmalann dev am ermesi, demokra-
sininolmadıgınıgöstcri\or'"dedı Demok-
ratik kitle örgütleri. hukuk kurumlan. be-
lediye başkanı ve sendikalan ziyaret ede-
cek olan heyet, daha sonra kentten aynlacak.
Çocuklardan cezaevi eylemi
İstanbul Haber Servisi-23 Nisan Ço-
cuk Bayramı'nı çocuklar çeşitli etkin-
liklerle kutlarken dün birgrup çocuk da
Bayrampaşa Cezaevi önünde gösteri
yaparak 'göriiş izni' istedi. Resmi tatil
günü olmasına ragmen Bayrampaşa Ce-
zaevi'nde görüşlerin kaldıniması, si-
yasi tutuklu ve hükümlü yakınlannın tep-
kisine neden oldu. Adalet Bakanlığı 'nın
öğleden sonra özel izio vermesi üzeri-
ne görüş yapılabildi. Tutuklu ve hü-
kümlü yakınlan görüş günü dolayısıy-
la sabah erken saatlerden itibaren Bav -
rampaşa Cezaevi önüne geldiler.
Resmi tatil olduğu gerekçesi)le gö-
rüş yapı lamayacağının bi Idiri Imesi üze-
rine siyasi tutuklu ve hükümlü yakın-
lan "Görüş hakkımız engellenemez"
sloganlan atarak protesto göstensi vap-
tılar. Ailelercezaevi önünde sloganlar
atıp halaylar çekerek beklemeyi sür-
dürdüler. Bir grup tutuklu yakını da
yanlanndaki çocuklann göğüslerine
harfler asarak "Zindanlar boşalsın tut-
saklara özgürlük" sloganı oluşturdu-
lar. Daha sonra çocuklar adına okunan
açıklamada. "Çocuk haklannın olnıa-
dığı. çocuklann öldürüldüğü. anne ve
babalarm cezaev lerine konuJduğu bir üi-
kede çocuk bayramı ne ifade edebiür ki.
Bizim bavramımız bütün insanlar özgür
olunca bayram olacaktır" denildi.
(Fotograf: HATİCE TUNCER)
IRMIKIAYDLN ENGİN
rrafik önce Bey-
lerbeyi'nde tı-
kandı. Oysa
bugün tatil. Yol
açık olmalı. Az sonra an-
laşıldı, bayrakları ve flamalarıyla öğren-
ciler geçtiler. Yol açıldı. Hepimiz trafiğin
uzun süreli tıkanmadığına sevindik. Yü-
rüyen ögrencilere boş gözlerle baktık
(hatta bakmadık). Yolumuza devam et-
tik. Kimi günübirlik bir tatil için yollarda.
Bencileyin birkaç kişi de işe gidiyor an-
laşılan.
Karaköy'e doğru gene tıkandı yol. Tı-
kanıklık bir öncekine göre biraz daha
uzun sürdü. Önce suratlar asıldı. Sonra
homurdanmalar başladı. Neyse açıldı
gene. Otomobillerinin içinde asık (ciddi
değil asık) suratlarla bekleşenler hare-
ket ettiler. Eminönü'nü tıkanmadan geç-
tik. Daha sonrasını bilemiyorum. Ben
gazeteye geldim. Gazetenin karşısı is-
tanbul Lisesi. Bahçede in cin top oynu-
yor. Istanbul 23 Nisan Ulusal Egemen-
lik ve Çocuk Bayramı'nı kutluyor.
Hayır, niyetim çocukluk anılarına dön-
mek filan değil. 1940'ların sonunda,
1950'lerde küçük taşra kasabalarında,
Anadolu kentlerinde kurulan Tak-ı Za-
fer'ierin altından uygun adım geçen tram-
petli. borulu izci kollarını, kara önlüklü,
oğlanları üç numaratraşlı, kızları beyaz
tafta kurdeleli ilkokul öğrencilerini filan
anımsatmak değil. Hele hele "Nerde-
eee eskı 23 Nisanlar beyim. Bizim za-
manımızda..." diye başlayan sulu göz-
lü vatan edebiyatı filan yapmak hiç de-
23 Nisan: Bir Tatil Günü...
ğil. Şaşılası elbette değil, ama utanılası
bir duyarsızlık. ilgisizlik, umursamazlık-
la 7S. yıldönümü kutlanan (!) Ulusal Ege-
menlik Bayramı'nda Ankara'yı düşünü-
yorum. 76 yıl öncesinin Ankara'sını.
Toz tbprak içindeki eğri büğrü yolla-
rında kagnıların, atlann ve suratları ala-
bildiğine yorgun adamların gezindiği An-
kara'yı. Sonu bilinmez bir siyasalmace-
raya mı, yoksa bir ulusal kurtuluş hare-
ketine mi başladıklarını kestiremeyecek
kadar karman çorman bir siyasal ortam-
da Ankara'da toplanan askerleri, aydın-
ları, taşra eşrafını. çöken imparatorluk-
la birlikte işlerini ve düzenlerini yitirmiş
memurları düşünüyomm. Gecenin ka-
ranlığı çöktüğünde çevresine henüz ışık
bile saçamayan o yoksul bozkır kentini
düşünüyorum.
1. Büyük Millet Meclisi'nin sıralannı dol-
duran adamlan. Evet çoğu seçilmemiş,
milletin temsilcisi sıfatını ya kendi ken-
dine vermiş, ya Mustafa Kemal'in kad-
rosunca şu ya da bu yolla tayin edilmiş,
ya da kasabada gizlice bir araya gelen
üç beş kişinin çekine çekine, kurbanlık
koyun yollar gibi "Senin durumun daha
uygun. Bari sen git" diye yolladıkları
adamlardan oluşan bir meclis. içinde it-
tihatçılıktan gelme ve ittihatçı alışkanlık-
ları ile donanmışjttihatçı yöntemlerini
benimsemiş subaylar; kendi kendiierini
halkın kurtancısı ilan etmiş subaylar; taa
1917'den beri kuzeyden esip duran öz-
gürlük rüzgârlarından esinlenmiş niyeti
has, bilinci henüz bulanık komünistler;
mülkünün derdine düşmüş. o yüzden
de isyan bayrağını çekenlerle kenetlen-
miş Anadolu varsıllan; "empen/a/Jzm"kav-
ramı ile "medenıyyet"kavramlann\ karış-
tırsalar da temel olarak yoksul halklan
ezen ve iliğine kemiğine kadar sömüren
Batı'nın kapitalist metropollerine karşı
direnişe geçmeyi ilke ve ülkü bellemiş
aydınlar...
Biliyorum bir kaç on yıl sonra içlerin-
den kimileh arsa spekülatörü olarak An-
kara'yı parselleyecek. Biliyorum içlerin-
den kimileri politikacı ve "banka idare
meclisi azası "olarak paranın tadını ala-
cak, ruhlannı durmaksızın büyümekzo-
runda olan sermayeye satacaklar. Bili-
yorum içlerinde kimileri nasıl o günler-
de Kuzey komşudan esen rüzgârlardan
esinlendilerse. 1930'lu yıllarda da Hit-
ler'den, Mussolini'den etkilenecek, ko-
orperatifdevlef'ın erdemleri üstüne ya-
zıp çizecekler, konuşacak ve karar ve-
recekler.
Ama biliyorum içlerinden kimileri de 23
Nisan 1920 günü umutsuz görünen Kur-
tuluş Savaşı kazanıldıktan sonra, Ana-
dolu toprağına bilimin aydınlığını götür-
mek için bir başka zorlu arayışlara gire-
cekler. Köy Enstitüleri di-
yecekler, meslek okullan di-
yecekler, Halkevleri diye-
cekler. Bozkırdaki çekirde-
ği çatlatmaya çabalayacak-
lar. Biliyorum içlerinden kimileri suyu
aramaya devam edecek. Bulduğunu sa-
nacak, gene yitirecek. Ama aranan pa-
ra değil hep su olacak.
76. yıldönümünde 1. Türkiye Büyük mil-
let Meclisi'nde egemen olan ruha, bu-
gün tıkanan, sendeleyen, çıkmaz so-
kaklarda dört dolanan Türkiye'nin ekmek
kadar su kadar gereksinimi var. Biliyo-
rum. kimileri bu sözleri, "Sen ne diyor-
sun hemşerim. Yoksa nane ruhundan fi-
lan mı söz ediyorsun" diye yalak ve yı-
vışık ve incelikten yoksun şakalarla ya-
nıtlamaya kalkacaklar. işte biraz da o
yüzden gereksinim var ya o ruh'a !..
76 yıl sonra Istanbul sokaklannda Ulu-
sal Egemenlik Bayramı kutlanmıyor;
avantadan bir hafta içi tatil gününün key-
fi yaşanıyor ? Bugün istanbul sokakla-
nnda 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin
üyeleri dolaşsaydı, biliyorum kimileri,
hem de epey birileri "Kim lan bu keriz-
lerböyle ? Neymiş, neymiş, vatan mı kur-
taracaklarmış. Keriz abi, sahiden keriz
bu herifler be "diyecekler.
Sonra da aynı birileri gidip "Bu enflas-
yon niye düşmüyor? Bu pahalılık ne za-
man duracak ? Bu deli danalan çaktır-
madan ithal eden tüccar-katillerekim dur
diyecek ? Bu memleketin hali n 'olacak"
diye yakınıp ağlaşacaklar.
Vay kerizler vay!
GLOBALPOLİTİKÜLTÜI&
ERGİN YILDIZOĞLU 3
7eytin Ağacı've Ötesi '
Italyan seçimlerini merkez sol koalisyon kazandı.'
Solun Demokratik Partisi (eski Komünist Parti), Ko-'
münist Yeniden Yapılanma (eski Komünist Partisi'nin;'
Marksist kanadı), Sosyalist Parti (eski Italyan Sosya-'
list Partisi'nin devamı). Demokratik Birlik (eski Hıris-
tiyan Demokratlar. Liberaller, Cumhuriyetçiler ve di- '
ğer laik akımlar), Yeni Italya (Lamberto Dini ve mu- ,
hafazakâr teknokratlar), Yeşiller, Toplumsal Hıristi-,
yanlar ve anti-mafya akımlardan oluşan Zeytin Ağa- .
cı koalisyonunun, Romano Prodi liderliğinde, yeni.
hükümeti kurması beklenıyor.
Zeytin Ağacı koalisyonunun başarısına bakınca, ilk
anda, günümüzde çok moda olan biryaklaşımının hak-,
lı çıktığını düşünmek mümkün:
"Berlin Duvan 'nın çökmesiyle yeni bir dönem baş-
ladı. Eski emek-sermaye aynmına artık yer yok! ;
Çünkü sınıf çelişkilerinin politikayı belirlediği anla-'
yışı sosyalizmın çökmesiyle birlikte tarihin tozlu raf-'
larına kalktı. Zeytin Ağacı koalisyonu bu yeni strate-
jinin hem bir ürünü, hem de doğrulanmasıdır! Ûyle '
ya, isimlerini ve politikalarını değiştihnce, komünist-'
ler, 48 yıl sonra ilk defa hükümete girmeyi başarmı-'
yorlarmı?"
Tarih böyle alelacele oluşturulmuş "yenizamanlar"
teorileri ile dolu. 19. yüzyılın sonunda, yine bugünkü;
gibi hızlı bir küreselleşme atıhmı sırasında, Alman*'
Sosyal Demokrat Partisi'nin Kautski ve Bernstein;
gibi liderlerinin, dünyada "yeni ve barışçı bir dönei'
me" girildiğine ilişkin teorilerini hatırlamak yeter. **
Bugünkü anlayışın, birdiğer bileşeni olan "sosya-''
listprojenin iflası" teorisınin, Stalinizmle sosyalizmin
vahim birşekilde birbirine kanştınlmasından kaynak-, J
landığını konuşmayı ise bir başka yazıya bırakalım. \
Bunun yerine "Zeytin Ağacı" koalisyonunu bekleyen'
sorunlara bakalım. "Yeni zamanlar" teorilerinin iyim-
serliğinin de aynen Kautski ve Bernstein'ınkiler gibi, ,•'
maddi bir temelden yoksun oldugunu göreceğiz. ;
Geçen üç aylık dönemde, Italya'da GSMH ve sa-;
nayi üretimi büyüme hızları, sırasıyla yıllık, yüzde -3.9 .
ve yüzde -7.6 oldu. Işsizlik yüzde 12.6 düzeyine çık- -
tı. Bütçe açığı ve kamu borçları ise GSMH'nin, sıra- <
sıyla yüzde 6'sına ve yüzde 123'üne eşit (The Eco-
nomist 20/04/96).
Geçen ıkı yılda gerçek ücretler yüzde 5 azaldı. Di- '•
ğer taraftan Italya'nın, Maastricht kriterlerine uymak"
için bütçe açığını yüzde 50 azaltarak GSMH'nin yüz-
de 3'üne indirmesi gerekiyor. italyan sosyal sigorta-j
lar sıstemi iflas etmek üzere, acele kaynak bulmalO
gerekiyor. Italyan Hazine kâğıtlarının 5/6'sı ise yaban-1
cı yatınmcıların elinde (Le Monde20/04/96).
Italya'da. dığer Avrupa ülkelerinde ve hatta Türki-'î
ye'de kamu açıklarını finanse etmek, toplumsal re-
;
fah için gerekli kaynakları bulmak teknık olarak müm-
kün: Vergi sisteminde. yükü emek gelirlerinden ser-'
maye gelirlerine kaydırır ve bu kesimlerden ekono- ,
mik krizın aşılması ıçın fedakârlık istersiniz, gerekli kay-
:
.
nak hemen oluşur. Ücret sorununu ise sendikaların ,
elini kolunu bağlayan yasaları kaldırârak serbest pa-,
zarlık sistemine bırakırsınız. Bu arada. dış borçlarını-'
zı, kısa dönemden uzun döneme aktaracak şekilde.,
yeniden düzenler ve zaman kazanırsınız... ,
Şimdi okuyucunun, haklı olarak "Sen hayalmigö- .-
rüyorsun?" dediğini duyar gibi oluyorum. Oyle ya bı-
rakınız uygulamayı. daha bu tedbirleri ağzınıza aldı--j|
ğınızda uluslararası piyasalar sizi cezalandırmaya,,,
sermaye dışarı kaçmaya başlar; Italya'da Gladio'dan/Î
çeşitli ülkelerdeki hertürlij vatan kurtarma meraklıla-3
rına kadar birtakım "sorumlu kışiler", "siyasi istikrar -,
projelerıni" konuşmaya başlarlar. )
Sonra marşlar. borazanlar filan... Hikâyeyi çok iyi',
biliyorsunuz!
Şimdi bir ucunda Hıristiyan demokratlar, diğer ucun- ••
da komünistler olan Zeytin Ağacı koalisyonuna dö- ••
nelim. Başbakan adayı. daha teri kurumadan, ücret-'
lerin enflasyona uygun olarak arttınlmayacağını açık- <
ladı. Böylece sorun birdenbire, "Bu hükümet neler
yapabilir"den, "Ne kadar yaşayabilir"e dönüşmeye '
başladı. Gördüğünüz gibi "yeni zamanlar"6a da po-'
litika, hâlâ 200 yıllık kurallara göre işliyor. Kaynak mı
lazım? Buyrun, işçi ve emekçi gelirlerinden alınız!
Biz bunları konuşaduralım, mali piyasalar hiç de en-'
dişeli değil. Seçim sonuçlarının açıklandığı gün, Mi-.
lano Borsası yüzde 4.9 değer kazandı.
Çünkü, grevler ve toplumsal huzursuzluklarla kar-
şılaşmak istemeyen piyasalar, 'Merryl Lynch' yatınm
şirketinin bir analistinin seçimlerden önce ifade etti-
ği gibi, "sağın değil, merkez solun kazanmasını isti-
yordu". Nasıl olsa her ikisi de aynı şeyi yapacaktı. Ama:-
sol, sendikalan dizginleyebilirdi... Şimdi yeni hükümet,..
mali istikrar sağlamak için ya kamu harcamalarını kı-"
sarak halka acı ilacı içirecek ya da dağılacak.
Bu arada hem "merkez solun" hem de sağın bü--
yük partilerinin istediği gibi, nispi temsil sistemi kal-^
dırılır ve büyük partilere avantaj sağlayan bir seçim.:
sistemine geçilirse ne âlâ. Böylece bir sonraki seçim- '
lere yıprânmış bir sol ve muhalefette güçlenmiş bir •
sağ koalisyonla girilebilir. Biz bu filmi daha önce gör- -
medik mi? :*
İstanbul Valiliği'nin karan
ODP'nin 1 Mayısî
afîşi yasaklandı *
Haber Merkezi -
Özgürlük ve
Dayanışma Partisi'nin
(ÖDP) 1 Mayıs için
hazırladıgı afiş
İstanbul Valiligi
tarafından yasaklandı.
Afiş altı sözcükten
oluşuyordu: İşsizlik,
yoksulluk ve savaş
istemiyoruz. 1
Mayıs'ta alanlara!"
ÖDP'nin bilgi vermek
amacıyla İstanbul
Valiliğıne verdiğı
yazı. valilik tarafından
bir "izin istemi"
olarak yorumlandı ve
22 nisan aünü .. . . /\nn *• •
İstanbul ÖDP İl Vasaklanan ODP afişı.
Başkanlıgına göndenlen cevap yazısında "..^fışinizin
İstanbul genelinde asılmasına il makanunca izin
verilmemistir^denildi. '»"asaklama karannın Dernekler
Yasası'na dayanılarak verildiğini. oysa aynı yasanın 44.
maddesinde "Bu yasa hükümieri siyasi partilere
uygulanmaz"denildigine dikkati çeken İl Başkanı
IVİehmet Atay. bugün yargıya başvuracaklannı söyledi.
Atay. "Yargıtav Başsavcılığı ve Anayasa Mahkemesi
dışında hiçbir makam siyasi partileri denetteyemez"
dedi ve afişin sendikalar tarafından izni alınmış olan 1
Mayıs mitingı için hazırlandıgını hatırlattı.
issizlık,
yoksulluk
ve savaş
istemiyoruz!
1 MAYIS'TA
ALANLARA!
OAYANISMA
PARTİSİ