Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23NİSAN1996SALI 12 DKIYAZI Sağ ele geçmesi Mahir için biiyük bir yıknıKİı UI/. Araştırma: Turfıan Feyizoğlu Yayına hazırlayan: Oral Çalışlar M ahır. I Hazıran gunu yaralı olarak getınldığı hastaneden amelı>atı vapıldıktan sonra 3 Hazıran 1971 Perşembe gunu Haydarpaşa Asken Hastanesi'ne nakledılır Mahır, bu hastanede 50 gun kalır Kâmil Dede. Mahır'ın o donemdekı ruh halını şov le anlatır "Mahir. sağ ele geçtikten sonra bir anlamda zaten çokmuştu. Daha sonraki o evlemler, kendisine birgu\en tazelemesidir. Mahir, öJmediği andan itibaren du\gusal bir atmosfer içinde>dı. Sağ ele geçmesi onun için buvuk bir yıkım oİdu. Sani, olmeden varalı vakalanması Mahir'/ psikoiojik olarak bitırdi. Butuntatumve davranışları ondan sonra bu psıkolojik atmosferi içeminde oldu." 16Ağustos 1971 Pazartesi gunu, Mahır Çavan \e 25 arkadaşı Lskudar-Selımıye Asken Kışlası ndakı lstanbul Sıkıvonetım Komutanlığı Lç N'olu Asken Mahkemesı'nde vargılanmaya başlar Mahkeme he\etı Mahır'lere guvenlennı sorar Mahır Çayan ozetle şunlan söv ler "Ben hastaneden geldiğim gunden beri ve iki saat oncesine kadar basıt bir hucrede kanola uzerinde zıncıre vuralmuş olarak' bulunuvordum. Benım zıncire \urulmamım kınıın tarafından ıstendığıni bilnıı>orum. Avukatlardanoğrendiğime gore, en tabu haklan olan dosva ıncelemesını vapamamışlardır. Dosvavı incelevene kadar mahkemeve guven konusu dahil. hiçbir sorunuzu vanıtlamavacağım."" Mahır Çavan ın gosterdığı gerekçelen gostererek dıger arkadaşlan da kımlıklerım mahkemeve bıldırmezler Yargıç. bunun uzenne. ıddıanameden okuyarak. sanıkların huMvet tespıtını yapar Ertesı celse soz alan Mahır Çavan ozetle şunlan sov ler "Yainızbeni, Selimive Kışlasında bir hucrede rutmaktadıriar. Demir ve prangava vurulmuş bir vazivette>im. Bu. şahsıma vapılan ozel muameledir. fleride sivasal bazı gerçekleri açıklamamam için. \urulup intihar ettığim soylenebilir. Bu nedenle şuphe duymor \e gmenliğimı tehlikede gonivorum."' Mahır Çavan, mahkemede ılk sorgusu sırasında Ephraim Elrom'u kendisinın oldtırmedığını Genel Komıte nın bu konuda karar aldığını \e Genel komıte karannca da Ephraim Elrom'u ıhas Atdın'ın oldurdugunü soyledı THKP-C saflarında tartışma Bu açıklama. THKP-C ıçınde. saflannda tartışmalara neden olur Kımı çevreler, bu arada MahırÇayan'ın avukatlan. Ephraim Elrom'u llyas A\dın ın oldurdugunu \e llyas Aydın'ın MİT ajanı oldugunu. dolayisiyla Ephraim Elrom'un kaçınlıp oldurulmesi işınden Mahır Çayan'ın sorumlu tutulamavaıdgını sov ler Butun bunlar o zamankı basına yansıvınca. bu. orgutun saflannda ıkı turlu karı^ıklık yaratır Bınncısı. bılenler bılı>ordu kı Ephraim Elrom'u llyas Aydın oldurmemıştı Ikıncısı. o zaman. llvas Avdm'ın MİT ajanı olduguna hıç kımse ınanmıvordu MahırÇavan dahıl olmak uzere Lçuncusu. ştmdt ortada THfCP- C adına gınsılmış bir ış vardı Oldurulen bır ınsan vardı Bunun si>ası sorumluluğu vardı Bu sıyası sorumluluk. sonuçta bır MİT aıanının ustune kalmıs gıbı oldu gorunuste Dolayısıy la bu kuşku. kargaşa. dagınıklığa >ol açınca. Vusuf Kupeli. "Ben mahkemeve mektup >azıp, Ephraim Elrom'u benim oldurduğumu ve karannı da benim verdiğimi soyleyeceğim" dıye bır onerı getınr Hatta mektubu da yazar Fakat arkasından Orhan Savaşçı ona engel olur Mahır. Selımıye Kışlası'ndakı hucresınde ıken. Kartal-Maltepe Asken Cezae\ ı nde bazı tutuklular. kaçmak ıçın plan yapıyorlardı Bu konuyıı bılen tTL' Oğrencı Bırlığı Baskanı Gökalp Eren. şunlan anlatır "Tiınel kazma duşuneesi. Cıhan Alptekın'le biriikte bir motosikletie kaçarken Tekirdağ'da vakalanan ODTl Muhendıslık Bolumu oğrencısi olan Tayfun Cınemre'den çıkmıştır. Tayfun Cinemre. Metın Eşrefoğlu Cihan Alptekin.Oktay Kaynak Omer A\ na gıbı arkadaşlar orurmuşlar. karar vermişler. O zamankı olanaklar ıçınde tuznıhu alınmış. Betonu, once tuznıhu ile y umuşatacak, daha sonra keski ve şiş ile toprağa ulaşana kadar delecekler. Betonu delerken gurultu oluyor. Gurultuyaı bastırmak için ne vapalım dive oturduk. konuştuk. Guriılru-şamata organize ettik. Hiç alakası olmadığı halde folklor grubu oluşrurduk." Mahir Maltepe cezaevinde Bu Mrada THKO ve THKP-C kadrolan. Mahır'ın Maltepe Asken Cezaevı ne gelmesının yolunu araştınr Çunku kazdıklan tunel. neredeyse bıtmek uzeredır THKP-C davasınm duruşması olduğu 1 Kasım 1971 Pazartesı gunku duruşmada Ulaş Bardakçı. Necmı Demır. Kamıl Dede ve llkav Demır ımzalı bır dılekçe mahkemeve \enlerek "Mahir Çavan'ın Seümhe'den Maltepe'ye nakledilmesi ve sa\ unmalannı vapabilmeleri için iki a> sureverilmesi'*ıstenır Mahır bu taleplerden sonra 1 Kasım 1971 tanhınde Maltepe Ceza ve Tutukevf ne nakledılır Bu arada Mahır Çavan. Ulaş Bardakçı Zıva Yılmaz ve Necmı Demırde (D) kogu^una nakledılırler. bovlece Omer A>na ve Cıhan Alptekın'ın kaldıklan ve tunel kazdıklan koğuşa gıfmelen mumkun hale gelır Mahır. ozellıkle ıntıhar konusunda. u Öîme>e cesaret edemedi. Ni>e kaf'asına sıkmadı da. kalbine sıko"gıbı spekulas>onlar konusunda çok kırgındı Cezaevinde koğuşlar arasında gıdış gelışler rahat olduğu ıçın bu kırgınlığını. bır gun Maltepe Asken Cezaev ı nde karşılaştıklarında. Gökalp Eren'e şov le > ansitır "Orada Cevahir'le biriikte dov uşmeve ve olıneve karar verdik. Ben ona vaşavarak ihanet etmedim. Bu konudaki spekulasvanlann temizlenmesi bir sureç olavıdır. Silahı kalbıme davadım ve tetiğe asıldım. \ma silahın namlusu kavdı ve kalbimi tutturamadım. Tetiğe asılırken solak olmanı nedenivle silahın namlusunun kavması sonucu bir insan vaşıvorsa bu korku sonucu vaşama değildir. Bundan sonraki havatı vaşamak gerekli. \ma Deniz için bovle bir şej vok. Bugun Deniz. Turkive devriminin simgesi hâline gelmiştir. Bu duğum çözulürse Turkive devriminın onu açılacaktır. Onlann havatlannın kazanılması bugun temel sorunumuzdur." Ziva Yılmaz. kaçma konusunda şunlan soyler "İlk ben konuşîum Mahir'le. Sonra oturup Ulaş. ben. Mahir kaçma fiknnı değeıiendirdik ve ancak ev leme devam için değıl. orgutu veniden toplamak. dunım değerlendırmesi vapmak için kaçmafikrinindoğru olduğunda birieştik. Bunun için yurtdışına çıkmak gerekıvordu. Mahir'in. Llaş'ın ve İhas Avdın'ın viırtdışına çıkanlmasıflkrinibenimsemi^tik. Bu karardan sonra savunmayı falan bofverip kaçma çalışmalannı hızlandırdık." Mahır kaçmadan once llkav Demır le bır veda goruşmeM vapar Ona nıkah v uzugunu vererek "Gulten'e iletmesinı'" sov ler Kaçma olavının vaklastığı gunlerde savunmavı bıtırmemek. duruşma>ı bıtırmemek ıçın ovalama taktığıne gıdılır Bu nedenle duruşmalar. TUĞRUL ERYILMAZ ANLATHOR: Kaçtığıgün Giilte Mahir Çavan ve 25 arkadaşı 16 Ağııstos 1971 'de L sküdar-Selimive Kışlası'ndaki İstanbul Sıkıvonetim Ko- mutanlığı Lç Nolu Askeri Mahkemesi'ndeyargılanmava başlanır. n'in se\ıncı - ^ 2 Vlart cuntasının en acımasız m günlen Pans ve Londra'da m bulunan çok sayıda genç adam ~M~ ve kadın Turkıye'de olup bıtenlen nefeslennı tutmuş bır bıçımde izlemeye çaiışıyor Kımı kaçmış, ama çoğu yurtdışinda lısansüstü öğrenım gören bır grup genç msan bu tçlerinden bın de o sıraiarda Londra'da yaşayan Tuğrul Enılmaz. Mahir Çayan'ın sınıfarkadaşı Şoyle hatırlıyor "Paris'teki arkadaşîanmı görtnek için fransa'va gjttim. Osman ve l'ılız Tokcan'da kalacağun. Beni havaalanında Pamır Teker karşılıvor. Bir eve gidivoruz. Evde birkaç kişi daha var. Hepsini MiiJkive'den tanryorum. Yalnızca birisi vabancı. Gulten'le bö>k? tanışıwrum. Osmanlar'ın konuğu olduğundan o gece ve birkaç gece daha orada kalıvonım. Kimse bana Gülten'in sovadını sov lenıivor. Ben de sormııvorum. sormanıam gerektiğini kesririvıımnı. Ama belü ki önem vrrilen biri. Hafıften kuşkulanıyonım, fakat çenenıi de tutuvarunı. Bir gün (toplaın bir hafta kaldun) evde briç oynarken sürekli açık duran radyodan Mahır Çayan'ın Maltepf "den kaçnıayı başardığmı dtıvuvoruz. Hepimiz sevinçle avağa fıriıyoruz. Ama Gulten kelinıenin tanı anlaınıvla çılgına donüvor. O anda duruma ıvice uvanıvorum. Bu Gulten Çavan. Beni evdeki odasına gotürüyor. İçerisi Mahir'in fotoğraflanyla dolu. O gece arkadaşlanmıan şereftne en M Fransız şarabı ve parava kıyıp pathcan alıp nıusakka vapıvoruz. Ben hstatifnda o gün Gülten'in mutiu olduğu kadar nıutlu insan çok az gördüm.'* ahir, kaçtıktan sonra Yusuf un ve Münir'in bildiği evde kalmak istemez. Bu arada kendisine ev arayan Mustafa Baykara'ya, Küpeli ve Aktolga'ya göndenlmek üzere, "Bizi arkadan hançerlediniz. Sizinle hemen konuşmak istiyoruz" türünden anlayışlar taşıyan bir mektup verir. oncekı duru^malardan çok daha fazla tartişmalı geçmeye başlar 29 Kasım 1971 Pazartesı günu. Av ukat Sadık Akıncılar \e Valçın Ozturk. cezaevıne gıderek. muvekıllerı ıle gorusurler Mahır Çavan \e arkadaşlan Av ukat Sadık Akıncılar'a o akşam kazdıklan tunelden kaçacaklarını bıldırır ve bır süre saklanabılmelerı ıçın ev adresını vermesını ve evde kendılerını beklemesını isterler Goruşmeden vaklaşık ıkı saat sonra akşam uzerı tunele ılk once Cıhan arkasından Mahır. Omer. L las. Zıya ve en sonra da Necati Sağır gırer Cıhan. Mahır. Omer. L laş ve Zıva tunelden çıktıktan sonra Necati Sağır tunelın agzını toprakla sivanmış bırbıdon kapağı ıle kapatarak gerı doner Tunelden en son çıkan Zıya Yılmaz bundan sonrasını şovle anlatmaktadır "Biraz ileride baktım bizimkiler toplanmı; duruvoriar. Şok geçırdim sanki. Çunku hepsinin teker teker su ka> nağına doğru ileıiemış olması gerekivordu. Ovsa onlar orada topluca duruvoriardı. Meğer Mahir fenalaşmış. onlar da başına toplanmışlar. Mahir'in fenalaşma nedeni de şu: Sinirii olduğu zaman ne bulursa verdi. Kaçmadan once de o gerginlik içinde eline ne geçirdivseatıştırdı. Oefaiarca u.varmıştım, Bak sonra fena olursun" dive. Sonunda olan olmuş ve ve Mahir çıkarmava başlamıştı." Mahır toparlanır \e kaçma olav f basarıv la sonuçlanır Fırar ola\ ının etkılen konusunda emeklı Orgeneral \ecip Torumtay. şu açıklamayı vapmıştır "Mahir Çavan'ın hapishaneden tunel kazarak kaçışı Zırhlı Tugav'ın moralini ve duzenini bir havli sarsmışh. Goreve başlamadan once talimat almak uzere Genelkurmav Başkanı ve Kara Kuv^etieri komutanı tarafından Ankara'va çağnldım. Her iki komutan da olavdan tedirgin durumdavdı. Çunku kaçış olav ında bazı subav ve astsubavların vardımcı olduklanna daır. sovlentıler vardı." Tartı$malar yine alevlendi Mahır'lenn kaçışı THKP-C ıçınde eskıden ben suregelen tartısmalan veniden alevlendırır Mahır kaçtıktan sonra 12 Aralık 19" 1 ! Pazar günu \usuf Küpeli ve Munir Aktolga ıle bır arava gelır Mahır, 'lusut'ların kendısını arkadan hançerledıgını sovluvordu Bu nedenle gorusme sert \e gerılımlı bır hava ıçınde geçer Vusuf \e Mahır artık biriikte vuruduklerı >olun sonuna gelmışlerdı Herkes kendı voluna gıdecektı Bu tartışmanin gehşmesı ve Mahır lenn ka^ıstan sonra adım adım Kızılderedekı kaderlenne dogru vonelışlerı şovle gerçekleşır Mahır kaçtıktan sonra Yusuf'un \e Munır ın bıldığı evde kalmak istemez Bu arada kendisine ev aravan Mustafa Bavkara \a Kupeli \e Aktolga >a göndenlmek uzere "Bizi arkadan hançerlediniz. Sizinle hemen konuşmak istivonı/" turunden anlavişlar taşıvan bır mektup verır4 Aralık 1971 C umartesı gunu. Mahır ve arkadaşlarını ılk once Levent Menekse Sokak ta oturan Ahmetıle Hatice Alankuş'lann evıne vaklaşık bır hafta kadar sonra da Mahır Çavan. Zıva \ ılmaz \e Llas Bardakçı Mustafa Baykara'nın Levent. Guvercın Sokak"ta kıraladıgı eve gotururler Mustafa Baykara, Mahır ve arkadaşları cezaev ınden kaçtıktan sonra Yusuf Kupeli, Munır Ramazan Aktolga ve dığer arkadaşlanndan once ılk gorüşenlermden bındır Mahir Çayan duygıılarıın şnrle dile getirir M ahırÇavan, Selımıve Asken Kışlası'nda hapsedıldığı tek kişilık hucresınde vazdıgı şıırlennde duygularını dıle getınr Mahır. o zamankı duygulannı vansıtan şıınnın bınnde şunlan soyluyor "\edat Tavlan, AÎehmet \ecmi... De\Tİm için olduler... Y uruyoruz başkentin sokaklannda, Onde gidivor devrim şehidi. Hep beraber sövliiyoruz bu marşı, tek bir adam sövlemiyor. O marşta vaşıvor, marşı sövlevenlerden birisi, Marşraki şehitler listesine. şeref listesine. Kendi adım sokmor, sessiz ve mahçupça. \'e sırası geldi. sırasını bekleven o neferin. Ama ovle mi gelecekti su-ası? Ovsa neler kurYnuştu neler_ Erkekçe vurulacakti kalbinden 'Vaşasın THKC olacaktı son sozu. Bu fırsat geçti eline. Ama kahpe kader o kadannı bile çok gördü. Olnıadu olıııadı.." Bu konuda şunları anlatmıştır "Ben Mahır'ı ilk gördüğümde nasıl düşundüğu beni ilgilendinvordu, ama acil sonınum değildi. \aralanmıştı. Hemen gomleğini sıvırttım. \aralanna baktım. Nasıl olmuş? tvileşmiş mi? Sağlığıvla ilgilendim. llacı, .vemesû içmesi, saklanması. korunması ile ilgilendim. Narası ivUesmişti ama uzerinde etküeri vardı. tlaç kullanıvordu. Fizik olarak da. psikoiojik olarak da ivivdi. Mahir'le karşılaşnğımızda ilk şunu sövledim: Yarın ne vapılacağı konusunda senınle aynı seylen duşunmuvoruz Ama ben. bak karım burada. ıkı vaşında çocugum var. o dahıl buradan sag çıkmamak koşulu ıçınde sızı bız burada koruvacağız ve saklıvacağız Nerede ıstıvorsanız orada sakîavacağız son dakıka>a kadar'. Mahir, kaçfıktan sonra elimizde 5-10 tane silah vardı o zaman. Bunlann hepsini ben goturdum. kendim verdim Mahır'e. İsvandı o çunku. lsyan. aklı arkasından getirir. Kendiliğindendir. Haklılıklan vardır." Ayrılık rüzgârları 12 Aralık 1971 Pazargunu, Mustafa Bavkara'nın Levent Guvercın Sokak'takı evınde MahırÇavan. Yusuf Kupeli, Munır Ramazan Aktolga. Ulaş Bardakçı ve Zıya Yıimaz bır araya gelır Mahır Çavan. Ulaş Bardakçı ve Zıya Y ılmaz eve gelen Yusuf Kupeli ve Munır Ramazan Aktolga yı soğuk bır tavırla karsılayarak. kendılen ıleorgütsel meselelen goruşmek ıstedıklennı belırtır Yusuf Kupeli Mahır'e. "Elrom'u neden Ihas Aydın oldurdu dedin? llvas'ın ajan oldugunu nıu sovlemekistedin?'' dıve sorduğunda. Mahır "Hayır. Ilvas'ın ajan oldugunu soylemek istemedim. Sadece yurtdışına çıkmış olacağını tahmin edivürdum. O nedenle bovle konuştum" dıyerek vanıt\enr Mahır, bu konuşmada Kupeli \e Aktolga ya "Biz hapishanede iken dışanda kaian sizler ortâya bir ev lem kovmadınız. hep biriikte bu ışe başladık. biz vazıfemizi vaptık. siz çizmiş olduğıımuz volu terk ern'niz. sehir gerillasına devam etmevip kendinızi sakladınız". şeklınde konuşur Mahır Çavan, Llaş Bardakçı ve Zı>a Y ılmaz. "Bizim sizinle konuşacak bir şeyimiz \ok" dıyerek. salonu terk eder ve arka odaya geçerler Yusuf ve Munır ıçın oradan ayrılmaktan başka ış kalmaz Ikı gun sonra Yusuf ıle Munır Bavkara ya "Mahirve diğer arkadaşlarla tekrar goruşmek isti>onız"dıyerek bu dıleklerını Mahır'e ıletmesinı sovlerler Baykara Mahır'e. bu ıstegı ılettığınde. "Vusuf kupeli ile goruşmek istemediklerini. ancak Munır Ramazan Aktolga ile goruşfbüeceklenni" sov ler Baykara'nm evınde Mahır Çayan, Ulaş Bardakçı Zıya Yılmaz Orhan Savaşçı ıle bır arava gelen Munır Ramazan Aktolga. "\usuf Kupeli ile biriikte Turkive Halk Kurtuluş Parti-Cephesi'nin ıdeolojık-politik-orgutsel çizgısmi veniden tespit amacıvla bir vazı hazırladıklarını. oncelikle işçi sınınnın bilinçlenmesi ve orgutlenmesi gerektiğini, şimdiye kadar ortava konulan silahh şehir evlemlerinin bir eleştirisini vapmak icap ertiğini. eğer işçi sınınnın orgutlenmesi için bir evlem kovmak gerekli ise, ona taraftar olacaklannı" bevanda bulunur Mahır \e arkadaşları ıse "Oncelikle şehir gerilla evlemlerinin yunıtûlmesini ve daha sonra kır gerillasına devam edilmesini. daha onceki belirienen stratejiden vazgeçmek ve sapmak için hiçbir sebebın bulunmadığını" sav unurlar Bu goruşmede de bır anlaşma olanağı bulunama>ınca her ıkı grup kendı fıkırlerını lstanbul Ankara ve Karadenız Ereğhsı ndekı arkadaşlarına ıletmek ve kuvvet toplamak amacı>la harekete geçerler Yarın: THKP-C bölunüyor ANKARA NOTLAR1 MUSTAFA EOIEKÇİ Deji Dana' Olayının İçyüzü... (1) Dunyada olduğt 3'bı Turkıye'de de urku (panık) yara- tan "delı dana"sa/l'Ö1 ! 'e ''91 '1 olarak, Hacettepe Unıver- srtesı profesorlerıroen Şemsettın Ustaçelebi'nın, unı- versrtede bır de KsÇ|Oren Sanatoryumu'nda sağınlara (hekımlere) bırer kcmuşma yaptığını oğrenmıştım Top- lantıda Sağlık BaKam Yıldınm Aktuna da bulunmuş Bellı kı oldukça daı «psamlı bır toplantı Neler konuşul- duğunu oârenmek ıstıyordum Prof Şemsettın Ustaçe- tebı'yı bır turlu bu\a^yordum C u m a 9unu geçtı Konuşmayı dınle>en Dr Nihal Başay aracılığı ıle Ha- cettepe Unıversıtesı "den mıkrobıyolog Yardımcı Doçent Dr Tanıl Kocagö2e ulaşabıldım Tanıl Kocagoz, Halil Kocagöz un oğlu, romancı Samim Kocagoz un yeğe- nıydı Babasını da amcasını da tanıyordum En lyısı, ona sorup bılgı almaya çalışmaktı Tanıl Kocagoz, çok sıcak karşıladı sorulanmı yanıtlama ıncelığını gosterdı, Tanıl Kocagoz, asıstanlıkvıllannın başlarında, konu ıle ılgılı top- lantılarduzenlemıştı Bır anda konu, kamuoyunun ılgısı- ne gelınce, sordu - Bılmıyorum, sızne konuda bılgı ıstıyorsunuz'? - Bıraz anlatır mısın|Z > n a s ı 1 b ı r saynlıktır bu? Turk top- lumu pek bılmıyor b<Jnu • - Turk toplumu değ'1 , dunyada da tıp topluluğunda bı- le çok fazla bılınen bır stken degıl Çunku, çok nadırgo- rulen bırsaynlık aslında bu Şımdı şoyle anlatayım, bızım alıştığımız tur rrukroplardan değıl, bır bakten yahut vırus değıl, sadece bır proteın molekulu bıçımınde, fakat bu proteın molekulunun ılgınç yanı, bırçok dezenfekte edı- cı etkene dırençlı bır proteın Hucre ıçıne gırdığı, ulaştı- ğı zaman, kendı yapımını başlatan, artıran bırproteın Bu proteın aslında, norrnalbeyın ve sınırhucrelennde bırzar proteın olarak gorev yapıyor Insanda, herkeste bulunan bır proteın Fakat bu saynlığı (hastalıgı) yapan ture do- nuşmesı, gene bu saynlığı yapan proteının oraya ulaş- masıyla ortaya çıkıyor Bunun bulaşması da aslında çok zor bır olay - Bu ılk kez, ne zaman goruldu'? - Bu ılk kez, Papua Ven/ Gıne 'de, hanı reklamlaha un- lu olan ulke varya, -onu bu saynlıkla bılıyoruz- orada as- lında bır çeşıt kanıbalızm var, yamyamlık yanı Şoyle dı- yebılınm Bu kışıler, olen yakınlannın ıç organlannı yıyor- lar, bır geleneksel alışkanlık olarak - Omeğın beyın fılan gıbı - ûzellıkle beyın Hatta, kabıle ıçınde beyın kısmını "melek lokumu" dıye adlandınyorlarmış Bu, tabu yıllat once olan bırolay Şımdı, bu sayrılık ortaya çıktıktan son- ra, Dunya Sağlık örgutu'nce yasaklandı artık kanıbalızm (yamyamlık) Şımdı, beyın dokusunu yıyenlerde bu saynlık ortaya çı- kıyor, tabu oluyor kışı, bır-bır buçuk yıl ıçınde O olunce, onun yakınlan da onun beynını çıkanp yıyortar Dunya Sağlık ûrgutu yasakladıktan ben yıllardır gorunmuyor- du bu saynlık Şımdı, bu koyunlarda "scrapıe" denen bır saynlık var, scrapıe, Ingılızce kaşınmaktan gelıyor Koyun- larda boyle aşın kaşınma davranışıyla, tıtremelerle orta- ya çıkan bırsaynlıkyapıyor Bu "delı dana" saynlıgıyla çok benzeşen bır saynlık Ve zaten ışın başlaması koyunlar nedenıyle Ingıltere'de koyunlann kesımı yapıldıktan sonra, etlen bır bıçımde kullanılıyor, fakat artıklar kalıyor Artıklar da genellıkte ışte, kemıkler, sakatatın bır kısmını, beyın vb gıbı, bunları da hayvan yemı yapıyorlar öğutuyohar, un halıne getmyoriar Un halıne getırıldıkten sonra, kuspe, saman gıbı şeylehe kanştınp, orneğın ıneklere venyoriar Ineklenn dışında, tavuk yemı de olmuş bu, domuz yemı de olmuş Yanı, bırçok hayvanın yemıne de gırmış Hat- ta, benım Şemsettın Ustaçelebı Hoca'dan dmledığım kadanyla geçen gunku konuşmada, bakanlıkta bır top- lantı yaptılardj. Tuckıye'ye de gelrnış bu yemler, geşıtlı hayvarriann yemı olarak ûrneğın kedt mamalarrnda var- mış Ingıltere 'de kedı mamalanndan olen kedıler de var- mış Işte bu un kanştınlınca, koyunlann saynlı proteını bu hayvanlara değın ulaşıyor Dunya Sağlık Orgutu'nun son bır açıklamasına bakmıştım, burada soylenen aslında, bu beyın dokusunun dışında, çok fazla bulunmadığı Ör- neğın kas etınde gorulmemış bu proteın Yanı, hayvan saynlığı, delı dana olsa bıle, bunun kasında yok bu Ya- nı, normal bonfılenın, pırzolanın falan yenmesıyle bulaş- ması aslında olanaklı değıl gıbı gorunuyor önemlı olan beynın yenmesı Doğrudan doğruya ıneğın beynı yenır- se, o zaman geçme çekıncesı, dokuncası (nskı) var Bu- nun dışında bana sorarsanız, çok gereksız bır korku ya- ratıldı Turkıye'de - Oyle mı'? - Çok gereksız bır panık, bayağı da bundan hayvancı- lık zarar goruyor şu anda Yanı, etle fılan bulaşacak gıbı gorunmuyor saynlık kesınlıkle Sakatat belkı ıkıncı tehlı- kelı kısmı Fakat, onemlı olan doğrudan dogruya beynın alınması Hatta, yemekle bıle onun geçme çekıncesı du- şuk Daha çok, orneğın tıpta kullanılan beyın elektrotlan fılan var, o tur şeylerie bır sayndan (hastadan) bır sayn- ya bulaşmış bu, zamanında Yanı, doğrudan doğruya beynın ıçıne ulaşması, gırmesı gerekıyor bu mıkrobun (Mıkrobıyolog Yrd Doç Dr TanıiKocagoz'lekonuşma- mız daha bıtmedı, perşembe gunu de surecek) • •• Bugun 23 Nısan, Ulusal Egemenlık ve Çocuk Bayra- mı Çocuklannbayramınıyurektenkutluyorum Meclıs'te gorev yapanlann. beyınlerı sungerleşmemışse, kım olur- sa olsun, yolsuzluklann, partızanlıklann uzenne gıtmete- rını, dunıstçe gencılığe karşı çıkmalannı beklıyorum Bu gorevlennı yapmayacaklarsa, orada ne ışlerı var? Yazık bu ulusun verdığı emeklere • • • Hale Birdal, olumcul saynlığından kurtulamadı, oldu' Bayram çocukları gıbı coşku, sevgı akardı yüzunden Tum sevenlennın başı sağolsun 1 B U L M A C A SEDAT 14S414 \ SOLDANSAĞA: 1 Muzıktesesıha- fıfçe dalgalandır- mavı amaçlayan ıcra >ontemı 2/ Anadolu'da kurul- 3 muş eskı uygar- lık Çok ırı varı ve kaba davranış- ları olan aorgusuz kımse 3/DUIi org b da denılen ve ko- layca taşınabılen kuçuk org 1954'te tstanbul'- da yavımlanan haftalık mızah dergısı 4/ Ozellıkle Tutunamavanlar adlı romanıyla tanınmış Turk yazarı 5/ Lnlem Enşilmek ıstenensonuç 6/ 3 Bavındırhk Olumsuzluk 4 behrten bır onek 7/ Bır bağlaç Korunmak ıçın bır yere bırakılan eşva 8/ Govde yapısı 9/ "Hiçbir 7 j şey gıderemez — sıkmtı- Q mı Memleketımın şarkıla- rı ve tutunu gıbı" (Nâzım Hıkmet) Bır çeşıt kabak >a da pathcan vemeSı YUKARIDAN AŞAĞIU: I Mav 1 ve beyaz renkte çıçekler açan bır bıtkı 2/ Un eler- ken dokulmemesı ıçın vere serılen ortu Kuçuk erkek kar- deş 3/ Kadınların saçldrını kı\ ırmak ıçın kullandıklan bo- ru bıçımınde kuçuk araç Yıvecek bulama>an. yoksul kım- se 4/Gorkem. hevbet 5/ Avm ve kımı vıldızlann dolayın- dakı ışık çevresı Malezva halkına ozeu bır tur oldurucu delılık 6/ Lzaklık ışaretı Balık vumurtasıvla vapılan bır tur meze 7/Canlı bır .arlıöın ıçınde bulunduğu doğal ve maddı koşulların tumu Afrıka'da bır ırmak 8/ Çorba gıbı yıyeceklere lezzet kazandırmak ıçın un ve vağla yapılan sos 9/Katışıksız Bır çeşıt doşemelık kumaş