Katalog

4ATULIK1996 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOM Başbakan Erbakan'ın "ucuz ekmek" masalı, üç büyük ilde sona eriyor, fırmcılar 18 bin liralık fiyatta diretiyor Ekmek indirinıinde 6 IP dönüsü• Lzmir Fınncılar Odası, ekmek fiyatını yeniden 18 bin liraya yükseltme karannı dün açıklarken. Ankara ve İstanbullu fınıncılar da hükümetin girdi maliyetlerinde vaat ettiği indirimi sağlayamadığı gerekçesiyle eski fiyata dönüş kararlannı bugün alacaklar. İzmir'de bugünden itibaren 250 gram ekmek 18 bin liradan satılacak. HU1AA GEN'Ç Fınncılarekmekte İOgünlükge- çici indırim süresi içerisınde girdi- lerde beklenen ucuzluğun ortaya çık- madığı gerekçesiyle eski fiyatlara dö- nüş sinyali verdiler. Izmir'deki fınn- cılar ekmek fiyatlanm bugünden iti- baren 18 bin lira olarak açıklarken, An- kara ve lstanbul'daki fınncılann es- ki liste fiyatlanna dönüş karannı bu- gün verecekleri belirtildi. lzmir'de bugünden itıbaren 250 gram ekmeğin 18 bin liradan satıla- eağını açıklayan lzmir Fınncılar Oda- sı Başkanı IV'ecdet Durmuş. Başba- kan' in talimatıyla kasımın 20"smden itibaren 10 gün süreyle ekmek fiyat- lannı 15 bin liraya indirmiş oldukla- nnı anımsattı. Valiliğin ricasını kıra- mayarak bu karan uyguladıklarını di- legetiren Durmuş, "Hükümetekmek fiyatlanm düşiirmek için gösterdiği kararlılığı. neden maya ve katkı mad- delerinde de göstermiyor" diye ko- nuştu. Yeni bir ekmek zammınıngün- demdeolmadığını söyleven Durmuş. son zammı 9 kasımda yapmış olduk- lannı ifade ederek. "250 gram ekme- ğin rıyatını 15 bin liradan 18 bin lira- ya çıkarmışük" dedi. lzmir ve ılçele- rindekı bütün fınncılann gramajı 250 ile 500 gram olarak sabitlemek şar- tıy la ekmeği istedikleri fiyattan sata- bileceklerini vurgulayan Durmuş, "Odaca belirlenen 18 bin liralık liste fivafı tavan fiyat olarak kabul edile- cektir" diye konuştu. Komisyon kur- ma karan aldıklannı kaydeden Dur- muş. "Noksan gramajlı ekmeği ucu- za satıp, haksız rekabet yaratanlan denetleyeceğiz"' dedi. Birliğin yetki- si olmadığı halde tstanbul'da 10 gün süreyle ekmeği 15 bin liraya indirdi- ğini açıkladığını belirten Istanbul Ek- mek Sanayi Işverenleri Sendikası Mu- harrem keçeli. fınncılann birçoğunun bu karara uymadığını anımsatarak, "Dananın kuyruğu >ann kopacak. Süre bitiminde Esnaf Odaları Birliği dahiL herkes ekmek fiyariarının aşa- ğıya çekilmesi için yapdacakbir şe> kaJ- madığını görecekler" dedi. TMO'nun ucuza buğday satarak un fiyatlanm düşürme planının tut- madığını söyleven Keçeli. hiçbir ek- mek girdisinde ucuzlama görülme- diğini hatırlatarak. "Bu aşamadan sonra hükünıet dahil, ilgili kişi \e kuruluşlann 250 gram ekmeğin 15 bin liradan satılması konusunda ıs- rar edeceğini sannııvorum" dedi. Başbakan'ın talımatına karşı gelmek- ten çekinen bazı çe\relerin gramaj düşürerek ekmeği ucuzlatmayoluna gittiklerini bildiren Keçeli. Kocaeli Valiliği'nin 25 Kasım tarihınde aldı- ğı karann buna örnek teşkıl ettığinı hatırlatarak. "26 kasımdan itibarea ekmeğin gramajı 250 gramdan 215'e düşürülerek. 15 bin liradan satılma- ya başlandı. Kocaeli'de Başbakan'ın karanna karşı gelmektense, halkı kan- dırma yolu seçildi" diye konuştu. Ankara Fınncılar Odası'nın ekmek fiyatları ile ilgili kararını bugün bir- lığe ıletmelerini beklediklerinı söyle- yen Ankara Esnaf ve Sanatkârlar Oda- îan Birliği Başkanı AU Rıza Ercan. ek- meğin ucuzlatılması yönünde karar alındığından bu yana ekmek gırdile- rinın aşağıya çekilmedığine dikkat çektı. Hükümetin ucuza buğday sat- masının vetmedığinı dile getiren Er- can. uncuların direndiğini belirterek. ~L ncularstoklanndabtılunan buğda- yı öğüttüklerini, bu nedenle fivatlan aşağıya çekmeyeceklerini söylüyor- lar" dedi. Ercan, fırıncılann hükü- metin karanna bir süre için uyma ka- ran aldıklanm \e zararına satış yap- tıklarını \urgulayarak. "Pahalı ek- mek satmaktan menınun değiliz. Biz de ucuz satnıak isteriz" diye konuş- tu. Hükümetin gerekli zemini hazır- lamadan ekmek fiyatlannın aşağıya çekilmesi talebiyle gelmemesini iste- yen Ercan, "Hükümet, gerçekçi rakamlaıia karşımıza gelirse sonuç değişebilir" diye konuştu. Fınncılar direndi, indırim geri alındı. Türkiye istikrarsızlık nedeniyle Amerika, Batı Avrupa ve Japon sermayesini 1991 'den sonra elinden kaçırdı Yabancı sermaye eski Doğu Bloku'na kaçtı BENCE Yabancı sermayenin yeni adresleri (milyar dolar) Macaristan Polonya Yıllık 0 0 Çekoslovakya 0 Rusya Türkiye Yunanistan Romanya 0 0.1 0.6 0 1989 0 0 0.3 0 0.7 0.8 0 1990 0 0.1 0.2 0 0.7 1 0 1991 1.5 0.3 0.6 0 0.9 1.1 0 1992 1.5 0.7 1.1 0.7 0.9 1.1 0.1 1993 2.4 1.7 0.6 0.7 0.7 1 0.1 1994 1.5 1.4 0.9 0.9 0.8 1.1 0.7 1995 3.6 2.6 2.6 2 1 0.9 0.4 Yıllık Ort. 2.1 1.1 0.9 1 0.7 0.9 0.3 TAHSİN AKÇA Son beş yıl içerisinde art arda ekono- mik istikrarsızlık ve siyasi çalkantılar- la boguşan Türkiye, güvenini yitirdiği ABD, Batı Avrupa ve Japon sermayesi- ni. Rusya'nın hakimiyetinden yeni kur- tulan eski doğu bloku ülkelerine kaptır- dı. 1987 yılında toplam 200 milyon do- larlık yabancı sermaye yatınmının ya- pıldıği Türkiye, 1991 yıİınagelindiğin- de bu rakamı yaklaşık ] milyar dolara çıkarmasına karşın, bu tarititen sonra Macaristan, Polonya. Çekoslovakya gi- bi ülkelerin gösterdiği performansa ula- şamadı. Doğu Bloku'nda çözülmelerin başladığı 1989yılından itibaren son 7yı- lın ortalamalanna bakıldıgında, Türki- ye'ye gelen yabancı yatınmlann tutan türkiye'de 700 milyon dolarda kalır- ken. 1990'a kadar yabancı yatınmlann hiç ilgi gösteımediği Doğu Bloku ülke- lerinden Macaristan'da 2.1, Polonya da I. I. Çekoslovakya'da ise 900 milyon do- larlık ortalama yatınm gerçekleştirildi. 1991 'den bu yanaseçimler ve art ar- da kurulan koalisyonlann Türkiye'nin imajını zedeledigini belirten Yabancı Sermaye Derneği Genel Sekreteri Ab- durrahman Anman. "199l'densonra başlayan koalisvon arayışlanndan son- ra Refah Partisi 20 yıîdır ilk kez ikti- dar ortağı oldu. Bunlar hep 1980 ün- cesine mi dönüyoruz diye tedirginlik yaratıyor" diye konuştu. lstanbul Ticaret Odası Başkanı Meh- met Yıldırım ise Doğu Bloku ülkelerin- de Türkiye ile kıvaslanmavacak sayıda fazlateşviklerinuygulanmasının veya- bancılann henüz Refah'lıiktidaraalışa- mamasının uzaklaşmaya neden olduğu- nu kavdetti. Otomotiv sektörü çıkışı kampanyalarda arıyor tZMİR (AA) - Otomobıl satışlannda ya- şanan durgunluğu aşmak isteyen bazı üre- tici ve ithalatçı firmalar. düzenledikleri ucuz taşıt kredisi kampanyalan ile sektöre hare- ketlilik kazandırmaya çalışırken, söz konu- su kampanyalann önümüzdeki yıl da de- \ am etrnesi bekleniyor. Halen Tofaş. Foftl Toyota ve Alfa Romeo gibi üretTdi ve itha- Bedelsizin hesabı 285 milyon mark ANKARA (AA) - Kullanılmış otomo- bil ve makina ithal hakkı tanıyan karar- name kapsamında. önceki akşam itibariv - le. Ziraat Bankası'nda toplam 5 bin 231 döviz hesabı açtırıldığı ve bu hesaplarda yaklaşık toplam 285 milyon markın birik- tiği belırlendi. Önceki akşama kadar, Zi- raat Bankası'nay urtdışındaki Türk vatan- daşlan tarafından 3 bin 736 hesap açıldı. Bu hesaplara 205 milyon mark yatınldı. Yurtdışındaki Türk vatandaşlannın bu he- saplara ortalama 55 bin mark yatırdığı he- saplandı. Diğertaraftan. >xırtiçindeki Türk vatandaşlan da. bu sürede kullanılmış oto- mobil ithalatı için 69.4 milyon mark yatı- rarak bin 316 hesap açtırdılar. Yurtiçin- deki vatandaşlann otomobil ithalatı için aç- tırdıklan hesaplara 5J bin mark yatırdı. latçı firmalar. genelde bağlı bulunduklan holdinglerin bankalan ya da fınans kurum- lan ve özel bankalarla anlaşarak, satışlan- nı arttırmak amacıyia tüketicilerine ucuz ta- şıt kredisi kullandınyorlar. Tofaş Halkla tlişkiler Danışmanı Erol Dallı.kampanyalann yeni yılda da degişik şekillerde süreceğini kaydederek. "Faizler- de düşüş olmadığı. enfiasvon artışı devam ettiği \e bedelsiz ithalat beklentisi siirdü- ğü sürect, pivasanın hareketlenmesinıüm- kün değil" dedi. Dallı, şu an için yapılacak çok fazla bir şey olmadığını, bedelsiz itha- lat kararnamesinin seyrini beklediklenni ifade etti. Dallı. önümüzdeki haziran ayın- dan sonra piyasanın açılacağını umdukla- nnı. piyasa açılırsa y apılan yatınmlann mey- vesi olarak. yeni ürünleri piyasaya çıkara- bileceklerini sözlerine ekledi. Toyota. Akbank'la anlaşarak, 4.50 ila 5.95 faiz oranlan arasında tüketicisini Çorolla sa- hibi yapıyor. Bu kampanya çerçevesınde. tüketicilere. Aksigona güvencesinde özel indirimli kasko ve kasko yardım hizmeti de veriliyor.Alfa Remeo ise Esbank'la anlaşa- rak tü'keticisine 3-12 ay arasında değişen va- delerde yüzde 2.90 ile 5.50 faiz oranlann- da kredi kullandınyor. Tofaş ve Ford ise Koç Finans'la yaptığı anlaşma uyannca tüketi- cisine 3 ve 24 ay arasında değişen vadeler- de yüzde 3.95 ila 7.55 oranlannda ucuz krediden vararlandınvor. İşdüınası \unanistan'a "ikonnmik banşge/isi" düzenliyor. 4 Siyasi engel tîcarede EkonomiServisi-İşdün>ası.'Sunanis- tan ile tican ılışkilen geliştirerek. her iki ülkeyöneticilerini siyasi sorunları çözme- yezorlamayıamaçlıyor. 9-10aralıktarih- İerinde Yunanistan'ın başkentı Atına'da toplanacak Türk-Yunan tş Konseyi Top- lantısı'nda aralarında önde gelen sana- yiciler. ticaret \e sanayi odaları başkan- İan. turizmciler ve medya patronlannın da bulunduğu geniş bir katılımcı grubuyla ha- zır bulunacak olan özel sektör temsilcı- leri. Yunan meslektaşlarıyla görüşerek ti- cari ilişkileri vedivaloğugeliştirmeninyol- lannı arayacaklar. Türk- Yunan İş Konsevi ve Koç Hol- ding N'önetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç, "Ekonomide müşterek vatırım- larımu olursa. politik sıkışıklığı da aşa- biliriz. Halen v ıllık 400 milyon dolar olan ticaret hacmimiz 2 milyar dolar olsav- dı, yönetenler aray ı bozmay ı göze ala- mazlardı" diye konuştu. Yunanistan'ın hizmet sektöründe, Tür- kiye'nin ise imalat sanayiinde güçlü ol- duğunu vurgulayan Koç. tunzm, otomo- tiv ve beyazeşva. deniztaşımacılığı gibi konularda onak yatırımlar ya da işbirli- ği için görüşmeler \apacaklannı söy ledi. Konseyin Başkan Yardımcısı Şarık Ta- ra ise her iki ülke medyasının gerginlik- leri arttırmada önemli bir rol oynadığına dikkat çekerek. Atına'daki toplantıya ka- tılacak olan iki önemli medya patronu Dinç Bilgin ve Aydın Doğan'ın Yunan meslektaşlanyla bu konuda görüşmeler ya- pacağını söy ledi. ATO'dan kuyumcu affina destek ANKAR.4 (ANKA) - Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Ahmet Çavuşoğlu, kuyumculara çıkarılan stok affının tüm esnafı kapsaması yönünde lstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Mehmet Yıldırım'm gündeme getirdiği öneriye destek verdi. Ça\uşoğlu. yaptığı açıklamada REFAHYOL hükümetinin ikinci kaynak paketi kapsamında yürürlüğe koyduğu kuyumcu stok affının. tüm esnaf \e tüccara uy«ulanması gerektiğini bildirdi. ITO Başkanı Yıldınm'ın stok bildirimi karşılığında yüzde 7 değil. yüzde 10 vergi ödeme önerisini de olumlu karşıladığını ifade eden Çavuşoğlu. üçüncü kaynak peketi kapsamında. kamu alacaklarında gecikme faizinin yarısının affedilmesi önerisini ise yetersiz bulduğunu kavdetti Çavuşoğlu. -Devlet önce banka gibi ay lık yüzde 15 gecikme zammı uyguladı. Şimdi bunun varısının afTedileceğini diişünsek bile bu yetersiz. Çünkii tüketici kredisi dahi alsanız yüzde 7.5'ten daha ucuza gelir" İZZETTİN OIVDER Gramm-Rudman- Hollings Yasası ABD'de büyük bütçe açıklarının önü alınama- yınca, Kongre 1985 yılında Gramm-Rudman- Hollings Denk Bütçe Yasasrnı geçirdi. Bu ente- resan yasaya göre 1985yılındaki 212 milyar do- lartık bütçe açığı, kademeli bir azaltma ile 1991 yılında sıfırlanacak idi. Yasa, hiçbir vergi arttın- mı öngörmeden, her yıl harcamalarda belirli bir indirim gerçekleştirerek bütçe açıklarını kapat- mayı amaçlamakta idi. Harcama kısıntısı, çok özel hallerdışında, hiç- bir ekonomik koşul ya da kural tanımadan ya- pılacak, hatta Kongre'nin gerekli kısıntıyı gerçek- leştirmediği durumda otomatik olarak uygula- maya koyulacak İdi. 1987 yılına gelindiğinde harcama kısıntısı ve buna bağlı olarak saptanmış olan açık limitleri- nin çok katı ve gerçekçi olmadığı görüldü ve ya- sada yapılan değişiklik ile açık limitleri yükselti- lerek, açıkların sıfırlanma süresi 1993 yılına er- telendi. Bu değişiklikten sonra bazı bütçe kalemlerin- de oynama yapılarak birkaç yıl idare edildi. Bu arada bazı kamu varlıkları satılarak bir seferlik gelir yükseltici ve bazı ödemeler ertelenerek ge- çici harcama kısıcı yollara başvuruldu. Yasaya göre 1989 yılında açık 72 milyar do- ları geçmeyecek idi. 1987 yılında yapılan deği- şiklik ile bu limit 136 milyar dolara yükseltildi. Fa- kat o yıldaki gerçek açık 152 milyar dolar ola- rak gerçekleşti. Buna rağmen gerek Kongre gerek kamuoyu tüm bu uygulamalardan çok önemli bir ders öğ- renmiş oldu. Bazı makyajlarla (buna pansuman de diyebi- liriz) bütçede göstermelik ve geçici bir şeyler yaptlabilir. Fakat bu yöntemle ciddi bir yol alına- mayacağı gibi, toplum da aldatılmış olur. En son cümle de dahil olmak üzere, Baumol ve Blinder'in iktisat kitabından yapmış oldu- ğum bu alıntı beni dehşete düşürdü. Zira, Gramm- Rudman-Hollings Yasası bütçe açığının kapatı- labilmesi için önce altı yıllık bir süre öngörmüş, uygulamanın daha ikinci yılında bu süreye iki yıl daha eklenmiş ve buna rağmen sonuç hüsran olmuş. ABD'ye ait böyle bir uygulama sonucu karşı- sında, 1997 bütçe tasarısında açığın bir yılda sı- fırlanması hedefi, beni hem gururlandırdı hem de heyecanlandırdı! Günümüz maliyesinde vergi gelirlerini arttır- mak diye bir düşünce bulunmamaktadır. ABD'de de bütçe açığını kapatmak için harcama kısın- tısı ve bazı varlıkların satışı gündeme getirilmiş. Hatta bu arada hava tahmin uydusunun satışı dahi düşünülmüş. Sonuç değişmemiş. iktisatta işler kötü gidince bir yandan siste- mi, diğer yandan da kendimizi kurtarmaya yö- nelik önemli çarpıtma ya da saptırmalar yapmak- tayız. Bu durumlarda düşünce sürecimizi tarihsel oluşumlardan soyutladığımız gibi, eşzamanlı ku- rumlar arası etkileşimlerden de soyutlayıp tek bir noktaya dikkatimizi topluyoruz. Böylece orga- nik oluşumlar yerine, münferit suçlular yakalıyo- ruz. Sonuçta, büyük bir başarı ile sistemi kurtara- rak. bir noktayı suçluyoruz. Böylece sistem ak- lanmış, kendimiz ise büyük bir görev yapmış ol- manın huzuruna kavuşmuş oluyoruz. Orneğin, KlT'leri veya kamu açıklarını tartışırken devam- lı ve sistematik olarak böyle bir yöntem hatası içine düşüyoruz. Yöntem yanlış olunca ne oluşumu anlayabi- liyoruz, ne de sonucu kestirebiliyoruz. Sonuç istemediğimiz gibi çıkınca da "psikosomatik hastalık" gibi, "siyasal irade eksikliği" adı altın- da müthiş teşhisimizi açıklıyoruz. ÖZELLEŞTİRMEYE TEKLİF VERDİLER Uzanlar çimento fabrikalannm peşinde , AN KARA(CumhuriyetBürosu)- Uzan- lar. daha önce paravan isimlerle talip olduk- lan çimento fabrikalannın ihalesine bu kez Rumeü Çımentoolarak teklıfverdiler. Lzan ailesi. Ergani. Kurtalan çimento, Konyatuğ- la fabrikalannın ihalesine öneri \erdi. Özelleştirme ldaresi Başkanlığı dün Çi- mento Sanayi AŞ'nin 2 çimento, 3 tuğla. 1 seramik ve 2 döküm fabrikası için verilen teklifleri açıkladı.Doğu Karadeniz. Güney- doğu Anadolu ve Marmara bölgelerinde çi- mento üretiminin büyük bir bülümünüelin- de tutan Uzan ailesi, bu ihalede de Ergani ve Kurtalan çimento fabrikalanna teklif ver- di. Kurtalan fabrikası için Çukurova'da bü- yük üretim payına sahip Sabancı Holdıng de ihaleye katıldı. Açıklamaya göre fabrikala- ra teklif veren firmalar şöyle: Ergani Çimento: Çeylan Inşaat, Musa Akarlnşaat, Rumeü Çimento, Sabancı Hol- ding. Kurtalan Çimento: Fernas tnşaat, Rume- li Çimento. BozüyükSeramik: Bütköv Madencilik. Hi- tit Seramik, Nurol Holding. Termal Seramik. Fihos Ateş Tuğlası: Batı Karedeniz Ma- den Inşaat, Kümesu Madencilik, Zongul- dak Yatınm A.Ş. KonyaKromTuğla: Bükköy Madencilik, Rumeü Holding, Talip Kahraman Inşaat. Zeytinoğlu Holding. Çemaş Döküm Sanayii: Işıklar Holding. ÇimholÇimentoSanayü: Işıklar Holding. Hak-İş'li sendikadan sıfır zamlı sözleşme İŞLETMENİN YÜZDE 25 't İÇİIV İLAN VERİLECEK Erdemir yeniden ihalede Fiskobirlik'in fındık üreticisine halen 9 trilyon lira borcu var Hükütnet üreticiyi mağdur etti Ekonomi Servisi - Özelleştirme ldaresi Başkanlığı. ilk ihalesini iptal ettiği Ereğli DemirveÇelik Fabrika- lan (Erdemir) için hafta sonuna ka- dar ilana çıkmayı planhyor. % ' . BDP ajansına konuya ilişkin bil- gi veren OİB yetkilileri, herhangi bir tek- nik problem olmazsa Erdemir için hafta so- nuna kadar ihale açılacağını bildirdiler. Da- ha önce Erdemir'in yüzde 30 hissesinin sa- tışa çıkanldığını hatırlatan yetkililer, bu kez işletmenın yüzde 25 hissesi için ilana çıkı- lacağını dile getirdiler. ; Erdemir'in daha önceki ihalesinin iptalin- de dış borç ödemeleri, yatınm ve istihdam garantisi ile Özelleştirme ldaresi'ne veto-onay hakkı tanıyan "artın hissel "nin çıkanlamamış olmasının büyük etken olduğunu kaydeden yetkililer, bu ihaleye çıkmadan önce "altın nisse"nin çıkanlamamış olmasının sorun bluşturmayacağını ifade ettiler. Yetkililer. "altın hisse'"ye ilişkin düzenlemenin tamam- fanarak Özeİleştirme Yüksek Kurulu'na su- nuldugunu, "aJtın htsse" karannın kısa sü- rede kuruldan çıkmasının beklendiği- ni bildirdiler. Başbakanlık yetkilileri ise, Refah Partisi'nin özelleştirme uygulamala- .,'' nna veözelükle büyük kâr eden Erde- mir'in özelleştirilmesine önce soğuk baktığını, fakat şu anda belirgin bir yumu- şamanın söz konusu olduğunu dile getirdi- ler. Yetkililer. Erdemir konusunda Erbakan ve RP'lilere durumun detaylan ile anlatıl- dığını ve ikna edildiklerini söylediler. Özelleştirme İdaresi, 1995yılıOcakayın- da Erdemir'in yüzde 30 hissesini blok ola- rak satışa çıkarmış, aralannda Bayındır Hol- ding. Koç Holding ve Uzanlar'ın sahibi ol- duğu Rumeli Holding Metal AŞ'nin de bu- lunduğu 8 yatınmcı ve konsorsiyum teklif vermişti. İdare, Erdemir ihalesinde yalnız- ca bir tur görüşme yaptıktan sonra 1996 yı- lı mayıs ayında Erdemir ihalesini iptal etmiş- ti. İhale devam ederken hazırlanan "altın hisse" ise Özelleştirme Yüksek Kurulu ta- rafından onaylanmamıştı. AHMET ŞEFİK TRABZON - Fındık üretıcisı iki ayı aşkın bir süredir Fiskobırlik'e verdiği fin- dığının karşılığını alamıyor. Fındık üre- ticisinin 9 trilyon lirayı aşkın alacağı bulunurken tüccar. fındığı belirlenen 2 dolarlık (200 bin lira) fiyatın altında üreticiden alıyor. Hükümet. tanm ürün- lerinin desteklenmesine ilişkin 17 tril- yon lira tutanndaki kararnameyi imza- ladı. Ancak bu para henüz birliklere gönderilmedi. FiskobirlikGenel Müdü- rü Ömür Külünkoğlu. dünya piyasala- nnda fındık fiyatının fırlayacağı iddiasın- da bulundu. Fındık ihraç sezonunun ilk 3 aylık döneminde 70 bin ton iç fındık ihraç edilerek bunun karşılığında 230 mil- yon dolarlık döviz girdisi sağlandı. Türkiye'nin en önemli ihraç ürünle- rinden biri olan ve milyonlarca vatanda- şımızın temel geçim maddelerinden bi- rini oluşturan fındıkta. de\ letin örtülü des- teğine rağmen bir türlü istikrar sağlana- mıyor. REFAHYOL hükümeti, fındık fiyatının kılogram başına 2 dolar düz- yinde kalacağını. bundan kesinlikle ödün verilmeyeceğiniaçıklamışve dünya pi- yasalarında fındık fiyatının kental başı- na (100 kg) 400 dolar tabanına oturtu- lacağını açıklamıştı. Ancak fındık alım- lannın ve fındık ihraç sezonunun baş- lamasının üzerinden 3 ay geçmesine rağ- men bir türlü bu hedeflere ulaşılamadı. Fındık Tanm Satış Kooperatifleri Bir- liği'nin üreticiden bugüne kadar 100 bin ton fındık aldığı. bunun karşılığında üre- ticiye ancak 8 trilyon lira civarında pa- ra ödediği öğrenildi. Kurumun üretici- ye yaklaşık 9 trilyonluk borcu var. Bakanlar Kurulu'nca tarım ürünleri- nin desteklenmesı amacıyia 17 trilyon liralık ek bir kaynak içeren kararname- nin imzalandığı. ancak paranın birlikle- re henüz aktarılmadığıbildiriüvor. Tüc- cara yönelen bazı üreticiler. Fiskobirlik'in 2 dolarlık fiyatına rağmen üriinünii 130 bin liraya kadar tüccara satabiliyor. Hükümetin peşın ödemede sözünü yerine getirmemesi ve ödemelerde iki ay- lık gecikme. dünya piyasalanndaki fi- yat yükselmesini frenleme. hatta düşür- me beklentisini güçlendirdi. Önceki yıllarda hükümetlerin ve fın- dıkla ilgili kesimlerin istikrarsızdavra- nışlannı hesaba katan dış piyasalar hâ- lâ beklemede. Bunda bu yılki bağlantı- lann geçen yıldan düşük fiyatlarla ya- pılmasının da önemli etkisi var. Hükü- metin fındık üreticisine verilmek üzere yeni destekleme v apmaması haünde üre- tici elinde beklettiği fındığı daha ucuz fiyata tüccara verebilecek. Bu da fiyat- ların dünya borsalarında istenen yük- selmeyi sağlay amaması anlamına gele- cek. Külünkoğlu, üreticiye 2 dolar düze- vinde fiyat verileceğini. kimsenin kay- gılanmasını gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığını söyledi. Özellikle Avrupa'nın fındık fiyatlanm yükselt- meme konusundaki direncinin kınlmak üzere olduğunu savunan Külünkoğlu, fiyatın yakında 400 dolann üzerine çı- kacağını öne sürdü. LFUKTEKÎN ADANA - Başında es- kiden, şimdiki RP'li Çalış- ma ve Sosyal Güvenlik Bakanı NecatiÇelik'in bu- lunduğu Hak-lş bünyesin- deki bir sendika. Öz Çelik- lş, sıfır zammın öngörül- düğü bir toplu iş sözleşme- sine imza koydu. Eski Ma- liye Bakanı İsmet Atti- la'nın yakınlanna ait Su- mas fabrikasında çalışan 44 işçınin. hem de çoğu asgari ücretle 1 yıl boyun- ca görev yapmasına razı olan Öz Çelik-lş'in Şube Başkanı Abdurrahman YüceL, "içinin rahat oldu- ğunu" söyledi. Bir ara Et ve Balık Ku- rumu'nu "kelepir fiyatı- na" Özelleştirme İdaresi'nden satın almaya çalışan. Ka- rabük Demir-Çelik fabrikalannı "5ku- ruşa kapatan" Hak- lş, Mersin yakınlanndaki bir işyerinde görevli işçi- leri "yok fiyatına" örcüt- ledi. Daha önce Türk-lş'e bağlı Türk Metal Sendi- kası'nın bulunduğu Su Makinaları Sanayii Kol- lektif Şırketi'nde (Sumas) örgütlenmey i başaran Öz Çelik-tş Sendikası'nın ilk işi. 1 Eylül 1996'dangeçer- li olacak biçimde iki yıl süreli toplu iş sözleşme- sini bağıtlamak oldu. Eski Maliye Bakanı. DYP Milletv: ekili Lsmet Attila'nın kayınbabası Ca- hit Kızıltan ile kav ınbira- derı Bülent Varlık'a ait olan fabrikadaki sözleş- meye sendika yetkilileri Hüseyin Öztürk v e Fanık Akar'la birükte imza ko- yan Öz Çelik-lş Sendika- sı Şube Başkanı Abdur- rahman YüceL ilk yıl sıfır zammı kabul etti. Sözleş- menin ücret zammı başlı- ğı altındaki 55. maddede "1. yıl ücret zammı: 1 Ey- lül 1996 tarihi Ue 31 Ağus- tos 1997'ye kadar me>cut ücretlerle devam olunur" diye yazıldı. "Zam yapıl- mayacaktır". "Ücretler arttırılmayacaktır" ya da "sıfir ram yapılacaktır" gibi ifadeler yerine. "Mev- cut ücretlerle devam edile- cektir" biçimindeki ifade- de anlaşılması dikkat çek- ti. 2. yıl ise ilk altı ay DİE tüketici fiyat en- deksi artış oranı kadar, ikinci altı ayda da yine DİE rakamlan ölçü- sünde zam yapıl- ması kararlaştınldı. Zamla ilgili değerlen- dirmesini aldıgımız Hak- İş'li. Öz Çelik-lş Sendi- kası Şube Başkanı Yücel, "Böyle bir sözleşmeye im- za koymak içinize siniyor mu" sorusuna şu yanıtı verdi: -Havatım boyunca hiç böyle sözleşme \apmadığı- mı itiraf edeyim. Önemli olan işyerinin ayakta kal- masını sağlamaktı. Bir de düzenli maaş almay ı önenv- shorduk. İ>ftebununiçin ilk yıl zam istemedik. Işyeri ayağa kalksın, kendi ay ak- ları üzerinde dursun iste- dik."