Katalog

29KASIM1996CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Tiirkiyc'yi vuracaı füzeten • LEFKOİA (AA) - Rum .Vlillı MuhaızOrdusuyeni beş yıllık sikJılanma programınd, Türkiyedeki hava üslerin v urnıayı hedefleyen tlzeler almayı planlıyor. Run Bakanlar lCurulu'nun incekı günkü toplantısınd. kabul edılen yeni silahlaıma programında. uçak. radar e gemıferıçm 1 mılyar Kjbn. lirasından fazla harcama yaplması öngörülüyor Agon gazetesınin laberine göre Rum Ordusu hücumbotlar. modern rada-, ikı füze sistemi, saldn helikopteri ve yeni tanklarlı takv ıye edılecek. Garete "Iki ffize sisteminın alnması konusunda Rum kesimı ıle Rusya'nın arlaşmaya vardığını" dıyurdu. BAE'ye hgiliz kalkanı • ABL DAÖ (.AA) - lngiltere ıle Eırleşik Arap . Emirlıkleri(BAE)arasmda savunma alarında işbirligini öngören anJaima ımzalandı. Yetkilıler. anhşmanın, bu ülkeyi zıvareı eden Ingıltere Savunma BaLanı Mıchael Portıllo ıle dn ılışkılerden sorumlu De\ let Bakanı Şeyh Hamdun bın Zaıd El- ' Nahavan araanda imzalandığını bildırdiler. Anlaşma uyannca. lngiltere ve BAE, eğitm. ortak tatbıkat. modern sa\ unma teçhizatlannm sağlanması. ortak askeri planlann geliştinlmesi gıbı konularda işbırlığı vapacaklar. Sibipya'daki kazada 23 ölü • MOSKOVUAA)- Sibırya'da, 3 gün önce düşen Uyuşin 11-76 tıpı askeri uçakta kurtulan olmadığı bildinldı. Rusya Sav unma Bakanlığı'ndan vapılan açıklamada. uçakta ılk açıklamalardabelirtildıği gibi 19 kişi değil, 10'u mürettebat 23 kişı bulunduğu \e bunlardan kurtulan olmadığı kaydedıldı. Rus askeri uçağı, ülkenin orta kesımındekı Abakan havaalanından kalkışından kısa bır süre sonra düşmüştü. Iran Konsoloslugu'nda dinleme cihan • BO!NN(AA)-Iran"ın Berlin Başkonsolosluğu'nda dinleme cıhazlan bulunduf u bildinldı Focus dergisinın son sayısında çıkan bir habere göre Almanya Dışişlen Bakanlığı yetkilılenyle bu konuyu görüşen Iran Büyükelçisi Hüseyın Musaviyan, Berlin Başkonsolosluğu'nda tahta sütunlar arasına verleştirilen dinleme cihazları \e mini venciyi göstererek olayın aydınlığa ka\ uşturulmasını ıstedi. Federal Knminal Dairesi yaptığı ilk araştırmalardan sonra söz konusu gızli dinleme cihazlarının Alman Istihbarat Serv isi "ne aıt olmadığını açıkladı. Spekülasyonlara göre söz konusu gizlı dinleme cihazlan ve minı vericı Israıl Gizli tstihbarat Ser\ isi Mossad veya Amerikan Gizli Sen isi CIA'ya ait. Diğer bir varsayıma göre gızlı dinleme cıhazlannı "kendilennı Batılı ajanlann kurbanı olarak göstermek için" iranlılar yerleştirdi. Denktaş'ın anıları kitaplaştı • fSTANBl L (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Renktaş'ın. 1964'ten 1974 yılına kadar günü gününe tutulmuş notlannı. vesikalar ve yazışmalarla da destekleyerek "günlük bır tarih" haline getirdiği "Rauf Denktaş'ın Hatıraları" adlı eserinin bırinci cildi Boğaziçi Yayınlan tarafindan yayımlandı." Türkiye'nin, BAB'ın NATO'dan yararlanmasını veto edebileceği uyansına tepki 'NATO karh geri tepebilir'LALE SARIİBRAHİ.MOĞLÜ ANKARA - Türkiye'nin, karar alma mekanizmalarında yer alma- ması durumunda Avrupa Birli- ği'nin (AB) sav unma kolu Batı A\ - rupa Bırliği'nın (BAB) olası ope- rasyonlarda N'ATO kavnaklarını kullanmasını veto edebileceği yo- lundaki uyansı ile '"hassasniroyun içine" girdiğı sa\ landı. AB üyesi bir ülkenin Ankara'daki üst düzey dip- lomatı. "Türkiye'nin NATO kaıtı geri tepebilir ve ittifak Ankara'nın NATO üveliğini gözden geçirmesi talebinde bulunmaya kadar gidebi- lir" uvarısında bulundu. Başbakan Yardımcısı ve Dışişle- ri Bakanı TansuÇiller BAB toplan- tısına katılmak üzere 21 kasımda gittiği Belçika'nın Ostende kentın- de. Yunanistan'ın daha önce Ber- lin'de varılan ilke karannı hıçe sa- • Avrupa Birliği üyesi ülkeden üst düzey bir diplomat. Türkiye'nin NATO kartını oynamasına karşı ittifaka üyeliğini gözden geçirmesi yolunda başta ABD'nin ortaya atacağı bir taleple karşı karşıya kalabileceği uyansmda bulundu. yarak Türktye'nin BAB ve NA- TO'nun ortaklaşa düzenleyeceği operasyonlarda, planlama ve diğer karar alma mekanizmalarında yer almasmı veto etmesi üzerine. An- kara'nın NATO'daki veto hakkını kullanacağı uyansında bulunmuş- tu. Kimlığinin açıklanmasını iste- meyen AB üyesi bir ülkenin Anka- ra'daki üst düzey bir diplomatı.Çil- ler'in NATO kozunu ovnaması ve dini egilimi ağırlıklı Refah Parti- si'nin (RP) başı çektiği koalisyon hükümetinin Batı ile ilişkileri konu- sundaki görüşlerini Cumhuriyet'e aktanrken, Çiller'in NATO kartını ortaya atmasının Türkiye'yi AB ve BAB'dan uzaklaştırabilecek boyut- ta geri tepebıleceğini savundu. Av- nı diplomat, başta ABD olmak üze- re ittifakın önde gelen üyelerinın. Türkiye'nin bu "şantajına taham- mül edemeyebilir'" iddıasında bu- lundu. AB üyeliğine yeşil ışık yakılma- yan. BAB içinde karar alma meka- nizmalarında yer verilmeyenTürki- ye; NATO, AB ve BAB'ın genışle- melerınin koşut gerçekleştirilmesi kavramını ortaya atarken bu sürecin dışında kalmayı kabul etmeyeceğı tezini işliyor. Türkiye'de insan hakları ihlalle- rinin de artarak sürdüğüne işaret eden AB'li üst düzey diplomat. "Türkhe 13-I4>aşlanndakiçocuk- lara işkence vapılan ve vargısız in- fazlann oiduğu bir iilke. Böv le bir ülkeyi AB've tam üye olarak kabul etmemiz imkânsız" dedı. "Çüler'den çok rahatsıaz" Başbakan Necmettin Erbakan'ın liden oiduğu RP'nın demokratık bir süreç içmde güçlendiğıne işaret eden AB'li diplomat. şu göriişlen dile getirdi: "Ancak Çiller'in Ba- tı'yı "Bana destek vermezsenız RP ıktıdara gelır" şeklinde kandırdık- tan sonra bu parti ile hükümet kur- masından duv duğumuz rahatsızlık dini görüşü ağırlıklı bir partinin ik- tidara gelmesinden daha fazla bi/i rahatsız edivor." Çillerın bir yandan insan hakla- rı alanında bazı iyıleştirmelere gi- dileceğıni açıklarken, diğer yandan da basın özgürlüğüne sınırlama ge- tirılmesi için iktidar ortağı ile işbir- lıği içinegirmesinin Dışişleri Baka- nı "nınçelişkilerini ortaya koyduğu- na dıkkat çeken AB'li diplomat. "Türkiye'de iki başlı hükümet var. Farklı mesajlar gelmesi zihinlerimi- ri kanştınyor"dedi. AB'li diplomat. şu gorüşlerı dıle getırdı: "Koalisyonun DYP kanadı AB've vakınlaşma politikası uygu- luyor. Eroakan'dan ise bu konuda ne olumlu ne oluınsuz tek bir açık- lama geüvor. İlgisiz kalmavı tcrcih edivor. Ancak. Doğu Akdeniz'in gü- venliğinde de büvük önem taşıyan Türkive'nin Batı'dan uzaklaşması AB'nin çıkarına hizmetetmeyecek- tir.** SIRPLARIN KOMUTAM JVIL4DIÇ İSTİFA ETTİ Bosna Kasabı pesetti• Devlet Başkanı Bilyana Plavsiç tarafindan görevden alındıktan sonra kararı tanımayarak yandaşlanyla birlikte direnişe geçen Bosnalı general, parlamento karan üzerine direnmekten vazgeçti. D15 Haberler Serv isi - Bosna-Hersek'teki Sırp Cumhunyetı Parlamentosu'nun, dün savaş zamanındaki ordu başkomutanı Ge- neral Ratko Mladiç'ın görevden alınması- nı kabul etmesınin ardından Uluslararası Savaş Suçlan Mahkemesı (L'SSM) tarafin- dan "aranan" Mladiç görevini bırakmayı kabul ederek istifasını sundu. Mladiç'in görevini General Pero Çoliç devraldı. Görev dev ri Mladiç'in yardımcısı Gene- ral Mano\lo Milovano\iç ile Çoliç arasın- da gerçekleştirildi. Sırp Parlamentosu'nda dün yapılan oy- lamada Mladiç'in görev- den alınması 7 çekimser oya karşı 55 oyla kabul edilmişti. Muhalefet mil- letvekili Milovan Stanko- \iç, o> lamadan sonra yap- tığı açıklamada "Busonuç. Ratko Mladiç ile Bosnalı Sırplar'ın sivasi lideri Ra- dovan KaradziçM Lahev l'luslararası Savaş Suçlan Mahkemesi'negönderecek ilk unemli adınıdır" demış- ti. Bosna-Hersek'tekı Sırp Cumhuriyeti 'nde iktıdarda bulunan Demokratik Parti (SDS). önceki gün Bos- na'dakı savaş sırasında Sırp güçlerinın komutanlıgını yapan General Ratko Mla- diç \e ekibine karşı dava açılması talebinde de bu- lunmuştu. Bosna Sırp Cumhuriye- ti'nin Başkanı Bilyana Plavsiç, bu ay içinde ÎMla- dıç'le birlikte Bosna Sırp Ordusu'nun (BSO) dieer üst düzey komutanlannın çoğunu emekli- yeayıran bir kararnameçıkannca Mladiç ve yandaşlan ile Sırp siv il ıktıdan arasında bü- yük bir ihtilaf patlak vermiş ve ikı başlılık ortaya çıkmıştı. Bosna-Hersek'te toprakla- nn yüzde 49'una sahip Sırp Cumhuriye- ti'nin Devlet Başkanı Bayan Plavsiç, bir sü- re önceki kararnamesiyle BSO'nun başına PeroColiç'i atamıştı. Mladiç veekibi, Plav- siç'in karannı dinlemeyerek Han Pise- yak'taki ordu karargâhını işgal etmişlerdi. Mladiç'in dün gece geç saatlerde duyu- rulan karannın, bu ihtilafı sona erdirdiği belirtiliyor. PORTRE / RATKO MLADİÇ Etnik temizlik kahramanıDış Haberter Servisi - Insanlık suçu işlediği gerekçesiyle aranan Ratko Mladiç'1 Sırplar bir kahraman olarak görüyor. General Mladiç. üç buçuk yıl süren ve on bın insanın ölümüne neden olan Saraybosna kuşatmasından ve binlerce kişinin öldürüldügü Srebreniça katliamından sorumlu tutuluyor. Ratko Mladiç 12 mart 1943'te Bosna'nın doğusundakı Bozınovıçı'de dogdu. 1991 'de Hırvatistan'da savaş patladığında Yugoslavya Ordusu'nda bıralbay olan Mladiç. bu ülkedekı avnlıkçı Sırp mılıslenni örgütlemekle görev lendirildi. 1992'de General olan Mladiç, Bosna Sırp güçlerinin komutanlığına getınldı ve Bosna'nın batısındaki ve doğusundakı SırpFann elındekı topraklan birleştırmek için savaştı. Mladiç. Bosna Sırp yönetıminde büyük siyasal güç kazandı. Bosna - Sırp Parlamentosu. Mladıç'in etkisiyle uluslararası arabulucular tarafindan 1993 yılı mayıs ayında önenlen banş tasansını reddettı. I995'te Mladiç'i görevden alan o zamankı Başkan Radman Karadoç. Mladiç'i tekrar aörev ine iade etmek zorunda kaldı Kamyoncu grevi sürüyor Dış Haberier Servisi- Fransız kamyon sürücülerinin ülkeçapındasürdiirdüklerijgre\ 12. gününe girerken Kamyoncular Sendikası ve Işvenenler arasmdaki gö- rüşmeler de sonuçsuz kaldı. Kamyon süriiciileri, ül- kenin 250 yolunu kesmişlerdi. İ laşrırma Bakanı Pons. ablukav 1 kaldırmak için polise başv urmayı dü- şünmediklerini söyledi. POLİTİKADA SORUNLAR ERGLTV BALCI ABD'nin Irak Politikası Oeğişiyor mu? Son günlerde Kuzey Irak konusunda 'eşzamanlı' iki gelişme "ABD'nin Irak politikası değişiyor mu" sorusunu gündeme getirdi. Önce bu hafta başında Irak'a 'gıda karşılığı petrol satma' izni veren güvenlik konseyinın 986 sayılı ka- rannın uygulanmaya başlanacağı açıklandı. ABD pet- rol satışına itirazından vazgeçmiş, böylece Kerkük- Iskenderun boru hattınm tekrar açılması imkânı doğ- muştu. Irak'a 6 ay içinde 2 milyar dolarlık petrol sat- ma izni veren anlaşmanın aralık ayında yürürlüğe gi- receği bildirildı. Boru hatlının tekrar açılması ve Irak'ın petrol satışından kazandığı para ile Türkiye'den gıda ve ilaç alımı yapması imkânıniD doğması kuşkusuz Türkıye açısından olumlu bir gelişmedir. ABD'nin Irak politikasının değişip değişmediği ya da yumuşayıp yumuşamadığına ilişkin soruyu akılla- ra getiren ikinci gelişme ise VVashington'un Kuzey Irak'taki 'hükümet dışı örgütlerin' (NGO) faaliyetleri- ne son verme kararı idı. Bu karannın Irak'a 'sınırlıpet- rol satma' karan ile 'eş zamanlı' olması dikkat çeki- ciydi. Türkiye, NGO'ların Kuzey Irak'taki faaliyetlerin- den uzun süredir yakındığından bu karar da Anka- ra'da sevinç yarattı. • • • Şimdi gelelim zihinleri kurcalayan sooıya: ABD'nin Irak politikası yumuşuyor mu? Kesin konuşmayalım, ama bize öyle görünüyor. ABD'nin Körfez Savaşı'ndan sonra izlediği Irak po- litikası, dahadogrusu 'Irak polıtikasızlığı' temellerın- den sakattı. VVashıngton 5 yıldır Saddam'ın devrile- ceğını öne sürüyor. Oysa, eskı Başkan Bush gitti, Bill Clinton'ın Beyaz Saray'da 2. dönemı başladı; Sad- dam, hâlâ iktidarda. CIA'nın Saddam'ı devırme pla- nı ise büyük bir fiyasko ile sonuçlandı. Binlerce CIA ajanı Kürt Irak'tan boşaltıldı. ABD Kürtleri Saddam Hüseyin'e karşı koruduğunu ılerı sürerken Mesut Barzani.Saddam'la işbırliğı yaparak Iran'ın destek- ledıği Celal Talabani'yi Erbil'den attı. Belki de en önemlısi, ABD'nin Saddam 1 tecrit et- me politikası, Iran'ın konumunun güçlenmesine yol açtı. Oysa başta Suudı Arabistan olmak üzere Kör- fez ülkeleri hızla silahlanan Iran'ı Irak'tan daha büyük birtehdit olarak görüyorlar. Aynca bır Arap ülkesı olan Irak'ın, ABD'nin politikası sonucu parçalanması ola- sılığı bolgedeki Arap ülkelerıni ürkütüyor. Çünkü Irak'ın parçalanıp, güneydeki Şiilerın Tah- ran'a yaklaşması, petrol bölgesının Iran'ın etki alanı- na gırmesine yol açabilir. Ote yandan Barzani'nin Saddam'la açıkça işbirliği yapması, Çekıç Güç'ün de varfık nedenini ortadan kaldırdı. Bu olguyu Washington'un da kabul etmeye başladığı, Çekiç Güç'ün statüsünün değiştirilmesinın düşünüldüğü bildirılıyor. ABD, yeni şartların zorlamasıyla Irak politikasını değiştirmeye yöneldıği izlenimini veriyor. Bu değişikliğin boyutlarını zaman gösterecek. Major basına elkaldırdı Dış Haberter Servisi - tn- giltere Dışişleri Bakanı John Major. geçen hafta ba- sına sızdırılan bütçe belgele- ri nedeniyle kendisiyle dal- ga geçen Daily Mirrorgaze- tesi muhabirine v urdu. Daılv Mirror gazetesıne göre Baş- bakan Major. önceki gün bir süpermarketi zivaret eder- ken yanına gelen muhabir Başbakan a **Daha fazla sı- zınO olmaması için" bır ban- yo tıkacı uzattı. Bunun üze- rine öfkelenen Başbakan Major, muhabiri yakalayıp böbreklerine v urdu. Daıly Mirrorgazetesı. ge- çen salı günü görüşülen hü- kümet bütçesme ilişkin bazı gizli belgelerın birgün önce gazeteye sızdınlmasına kar- şın yayimlamayı reddetmiş- tı. Gazetenin Yazı Işleri Mü- dürü Piers Morgan. çok has- sas ekonomık bılgıler içeren belgelerın gizlı tutulmasının bir kamu görev 1 olduğunu düşünerek belgeleri vavım- lamanıava karar verdiğıni söylemıştı. Polıs v e sn il yet- kilıler. yaklaşık 100 sayfa- lık 36 belgenın. gazetenin elıne nasıl geçtiğını belırle- mek ıçın bır araştırma baş- lattılar. ISBASIN Banş için reform Batı. Hırvatistan ve Sırbıstan ıle ilgili bir karar noktasına doğru adım adım yaklaşıyor. Ya bir yıldır boş yere yaptıklan gibı her iki ülkenin liderini destekleyıp hoş tutmayı sürdürecek ya da Hırvat ve Sırp halklannm liderlen Tudjman ve MUoseviç'e karşı giderek artan huzursuzluğunu göz ardı etmeyipdınlevecek. Zagreb ve Belgrad'da her iki lidenn demokrasiye karşı tav ırlannı eleştıren yeni bır protesto gösterisinin vapılmadıgı gün olmuyor. Bugüne kadar Batılı ülkeler ve ABD ise Balkan halkının sesini hep kulak ardı ettıler. Hırvat ve Sırp liderler firsatçılıklannı ve yozlaşmalanm sürdürüp basını dev let tekelmden çıkartıp özgürleştirmedıkce, ekonomılennı düze çıkartamadıkca ya da içleruıdekı aşın milliyetçi duygulan söküp atamadıkça Dayton anlaşmasmın vaşama geçirilmesı hıçbir zaman mümkün olmayacak. Batı hep bu gerçeğı görmemezlıkten geldi. Dayton anlaşması hep bu ıki lider üzerine kuruldu. Franjo Tudjman ve Slobodan Miloseviç desteklendi. pohpohlandı. Ancak her iki lıder de kendilerinden bekleneni vermediler. Aksıne . Dayton"dan ben süreklı yalan söyledıler, sığınmacıların dönüşlerini engellediler, seçimlere hile kanştırdılar. savaş suçlulannı saklamak için ellennden geleni vaptılar Gerek Hırvatistan'ın gerekse Sırbistan'ın büyük çapta politik reforma ihtiyacı var. Her iki ülkedeki demokratik güçlerin ise bunu gerçekleştirebilmesi içm batının desteğme ihtiyacı var. Tudjman ve Mılosevıç'ı desteklemekle Batı bir yıl harcadı. Balkanlarda demokrasinın daha katedecek hayli mesafesi var. Bunu gerçekleştirebilmenin en somut yolu Batının artık Balkan hderlerin değil Balkan halkının sesine kulak vetmesi. Morton Abramovvitz (ABD'nin eski Türkiye Büyükelçisi) 27 Kasım 1997 rŞimdi gidip silahlarını 1 alacağız. sonra 1 geri satacağız IRA görüşmek istiyopIRA'nm geçen ocak ayında ihlal ettiğı ateşkes anlaşmasını veniden yaşama geçirmek istedığıne ilişkin güvenilir İcayıtlar var. Tabıı Ingiltere'nin IRA'nın siyasi kanadı Sınn Fein'i banş görüşmelerinin içine yenıden katacağını açıklaması karşılığında. Hem tngilızler hem de diğer ülkeler IRA'nın bu sözüne ne kadar sadık kalacağını bilmiyor. Zira IRA son dönemlerdekı terör gırişimi ile ateşkesi ihlal etmış ve banş görüşmelerindekı güvenilirliğini zedelemiştı. Ancak bu yeni gelışmenın ve teklifin yine de dikkatle ızlenmesı gerekıyor. IRA terorizme geri dönmesının kendisine nelere mal olduğunu artık anladı gibi gözüküyor. Önce Londra v e Manchester'de daha sonra ise Kuzey Irlanda'daki Ingiliz Askeri üssünde peş peşe patlayan bombalar hem IRA'yı ve mıicadelesıni kamuovu gözünde zedeledi hem de Sinn Feın'in barış görüşmeierinden çektırilmesıne yol açtı. İngiltere Sinn Fein'in katılımına olumlu } r aklaşıyor ancak tedbıri de elden bırakmıvor. Sınn Fein arabuluculuk yapan eskı ABD Senatörü George Mıtchell'in uzlaştırıcı önensını yenne getirmek zorunda. Bu da IRA milislerinm silahlarını tespıt edılecek bır takvim çerçevesınde teslım etmelerı anlamına geliyor. Silahlar daha sonra yıne bir takvim cerçevesinde kendılenne geri veniecek. Mıtchell'in buönerisi. hem IRA'nın sılahsızlanmasını görüşmelere katılmak için önkoşul olarak ilen süren protestanlann taleplerinden nem de IRA'nın anlaşma sağlanıncaya kadar silahları bırakmamaktaki ısrarlı tutumundan son derece farklı ve uzlaştırıcı bır öneri olarak cörülüyor. (27 Kasım 1997) SON2GUN! i çekle yapacağun, yaYdh Çarşı'da aynı günde yapacağmız her 5 milyonluk alışveriş Karşüığmda, 500 bin lira değerinde, "aİLşveriş çeki" kazanacaksınız. Çelderinizi biriktirin, Aralık ayında, yılbaşı alışverişiniz için para ödemeyin. CARSI Çarşı'dan çıkmak istemiyo •ÇAHŞI MAGAZALARI BIR BOYNEH HCLDING KURULU