Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 TEMMUZ 1995 PERŞEMBE 10 DIZIYAZI TCG Kocatepe 'nin batışından sorumlu kim? Gemi, hatayapmamak için baünldı K O C A T E P E NASIL BATIRILDI? Banş harekâtı sırasında o denli titizlenilmiş, ayrıntılar üzerinde o kadar çok durulmuş, önemli bir hata yapılmamaya çalışılmıştır ki, bu titizliğin sonucunda Kocatepe batırılmıştır. B anş Harekâtı birtakım eksiklik- lenne. aksaklıklanna ve hata- lanna karşın başanlı olmuş bır harekâttır. Dünya savaş tarihı- ne baktıgımız zaman hatasız yapılmış, aksaklıklann olmadığı bır savaşı göstermek hemen hemen olanaksızdır. Uza- ğa gitmeden. yakın dönemden birkaç örnek venrsek Kocatepe'nın uçaklanmız tarafın- dan batınlış nedenini daha kolay anlayabı- lınz. Ikınci Dünya Savaşı sırasında. ne za- man üsse döneceği sorulan bir Ingıliz denı- zaltı komutanının yanıtı savaş tanhine geç- mıştir. Komutan yanıtında: "EgerAtiantik'i tarayan İngiliz sava$ uçaklanndan kurtula- bilirsem, yann akşam üsse dönebilirim" di- yordu. Yıne aynı savaşta on Alman muhribı. Al- man uçaklan tarafından Norveç'te denizın dibine gönderilmıştir. lkincı Dünya Sava- şı'ndan örnekler vermeye devam edıyorum. Japon savaş uçakları Amerikan uçak gemı- sine; Amerikan savaş uçakları ıse Japon uçak gemis'ine inmişlerdır. Daha yakın dö- nemde ise, ABD'nın Vietnam'da onlarca kez kendı bırliklerıne ateş etmiş olması: In- gıltere"nin Falkland adalarındaki hatalan; SSCB savaş uçaklannın Afganistan'da ken- di birliklerinı bombalaması bılinen olaylar- dtr. En son Körfez savaşı sırasında yaşanan olaylarbelleklerdedir. Son derece gelışmiş teknik aygıtlarla donatılmış ABD savaş ge- mısı yolcu uçağını düşürmüştür. Başka bir savaş uçağı da gemilenne ateş açmıştır. Uçakian düşmüştür. JJu örnekler de göster- mektedir ki. bir harekât sırasında butür yan- lışlıklarolağandır. Kocatepe'nin batmasıda savaşan her ülke ordulannın başına gelebi- lecek türden olaylardır. Hepimizi. özellikle de o dönemde Deniz ve Hava Kuvvetlerimiz- de komuta kademesinde olanlan üzen ve hırpalayan bir gerçek ortada durmaktadır. "TCG Kocatepe muhribimiz Türk ucakla- n tarafından bombalanmış ve batınlmıstır. Hem de beş saat gibi oldukça uzun süren bir taarruz sonucundV Banş harekâtı sırasında o denli titizlenil- miş, aynntılar üzerinde o kadar çok durul- muş, önemli bır hata yapılmamaya çalışıl- mıştır ki, bu titizliğin sonucunda Kocatepe batınlmıştır Kısacası, Kocatepe, hata yap- mamak uğruna batınlmıştır. Bu olayın bir de ters yüzüne bakmak ge- rekir. Eğer konvoy gerçek olsaydı ve Bafa yükünü çıkarsaydı da. Türk Hava Kuvvet- len: "Biz bunlan Türk sandık. o nedenle ateş etmedik" deselerdı. ne olacaktı? Yann: İletişim eksikliği TCG Tınaztepe tarafından magnetik banda kaydedilmiş telsiz konuşmalannın çözümleri 'ParoiaFehnüGalip,FehnüGalip'- Konuşanı dınleyın Parola Fehmı Galip. Fehmi Galip - Anlaşıldı. - Anlaşıldı. Talımatınızı bekliyoruz. - Anlaşıldı. Sola dönüşe giriniz. Gemilerimız - Mutabık mıyız? - Mutabıkız. - Güneşı arkana al. - 2 2'de dönüşe devam ediyorum. Başımız 1 2 0 120 derece. Kıbns'a dogru yaklaşacagız. Akın kontrolle, akın kontrolle temasa geçiniz? Tamam. - Anlaşıldı. - Neler gördünüz. Mutabık mıyız? - Göremedım. - Anlaşıldı. Saat l'inizde 5 milde olabılir. Tamam. - Şimdı saat 1 l'i 2000 fit. ll'ı mesafesi 2. - Anlaşıldı. Taarruz irtifa kaybettim. - yanına geliyorum. - Rotamız 090 -090 - 090"ında 090'mda azami. azamı Tamam. - Anlaşıldı. - Saat 2'de (İKAZ EDtN İKAZ EDİN) -... bu kanalda (GÜRÜLTÜLER) (Panıntez içındekiler çok zayıfolarak duyulmakta. Zanmma göre gemi muhabere yapmak istiyor. Gemiden ıkaz var Fakat anlaşılmıvor.) - 80 yaklaşmaya devam edin. Tamam. -... uçaklara ateş kesmelerini söylüyor. Gard kanalında bağınyor. Durumu bildiriyorum. (Zcmnedersem uçaklardan biri lideri ikaz ediynr) - Akın isminin çağn adının esasını biliyor musunuz? - Esası.... s - Mutabıkız, mutabıkız. SÜRECEK Cüney Deniz Cörev Kuvveti zaman-olay ceridesi Komutan: TümamiralNejat Tümer (Tüm gemilerona bağlıydı) Seri No: Olay Zaman (C) 124 Gazi Kontrole pas etmek üzere hücum bitiş zamanının 16.00 C olduğu Karfltkmd'ye gönderildi. 17.11 125 TCG Adatepe asağıdaki raporu verdi: 15.05 C ı le 16.00 C arasında devamlı hava taarruzuna karşı baraj ateşi açılmıştır. Uçaklar bu bakımdan yüksekten hücum et:ıu^lerdir. 25 Kts. süratle kuzeye yükselinirken TCG Kocatepe sarkmıştır. Birlik TCG Kocatepe'ye yakın bir düzene gırmek için, TCG Kocatepe'ye yaklaşmaktadır. TCG M.F. Çakmak ve TCG Kocatepe isabet almışlardır. TCG Adatepe. civannda patlayan bir roketle hasar almıştır. Zayiat ve hasar bilahare bildirilecektir. TCG Adatepe'de yaralı yoktur. 17.11 126 (Komodor Albay trfan Tınaz) GBK 50.0.3 TCG Kocatepe'nin 6 mil mesafede bulunulduğunu, muhabere irtibatının kesik olduğunu TCG M.F. Çakmak ile yanına gidilmekte olduğunu. MD.2- TCG Kocatepe'nin bir kazan ile 8 Kts. yapmakta 030 rotasına seyretmekte ve mevkiinin 350 Arnavut burnu 12 mil olduğunu ve fit suyunun 2500 galon olup kritik olduğunu. MD.3 TCG M.F. Çakmak'ın makine hasan olmadığını. MD.4' Her iki geminin de telefon antenleri hava topçu radarlan ile kulenin isabet almış olduğunu ve bunların gayri faal olduğunu. MD.5/ TCG Adatepe'de yaralı olmadığını. TCG M.F. Çakmak'ta iki yaralı olduğunu, TCG Kocatepe'nin durumunun henüz belli olmadığını. MD.6-16 Kts. sürat ile TCG Kocatepe'nin yanına gidilmekte olduâunu bildirdi. 17.35 127 Karfltkmd'luğundan bildirilmiştir. TCG Kepez hareket etmemıştır. TCG Adatepe tek kazaru ile 8 Kts yapıyor. Mevkii 350 Amavut burnu 12 mil. 030 rotasına 8 Kts. ile ilerlemektedir. TCG M.F.Çakmak'ın makine hasan yoktur. Mevkii 270 Arnavut Burnu, 10 mil olup 170 rotasının 18 Kts. ile ilerlemektedir. TCG Adatepe'nin fit suyu kritiktir. 18.08 128 GBK 50.0.3'ün raporu aşağıdadır: MD.l/ TCG Adatepe'nin tek kazan, tek makine ile kalışı ve fit suyunun 2500 galona düşmesi nedenıyle 000 Arnavut Burnu 8 mil mevkiinde 030 rotasına seyretîırilerek TCG Tınaztepe'ye doğru gönderilmiştir. MD.2' TCG Kocatepe ile hiçbir muhabere irtibatı yoktur. Muhtemelen hareketten sakıttır. Mevkiim 215 Arnavut Burnu 10 mildir. TCG Kocatepe'nin benden mevkii 191-17 mildir. 18.10 129 GBK 50.0.3 Karfltkmd kanalı ile "Hücum sona ermiştir. iki uçak üzerimize gelmektedir. Onlan da ikaz ediniz" mesajını gönderdi. SÜRECEK T.c Dz. K.K. Mareşal Fevzi Çakmak Cemi Komutanlığı - Mersin Zaman: Olaylar 14.45 C: Dönüş iskele 160 sürat 18 mil. 15.00 C: KMD'un Dz. K.K. ve Harp Fılosu K.'na II numaralı durum raporu: Pantenn son raporuna göre BAF güneybatısındaki ıkı gemiden biri (LINE MESSINA) yolcu veya ticaret gemisi. kuzeydeki ıkıncı gemi ıse fiüvertesi taksı yüklü bır yük gemısidir. tatyan olması muhtemel iki ticaret gemisi şeklinde kıymetlendirilmiştir. MD.2. Pantere saha araması yaptınlmaktadır. MD'3. Şımdiye kadara hiçbir Yunan harp ve yardımcı gemisine rastlanmamıştır. 15.05 C: Hava hücumu başladı. Kuzeye 28 mılle sakınma seyri yapılarak ılerlenıyor. TCG Kocatepe 52 toptan isabet aldığını \e baş makinede yangın çıktığını rapor ettı. Telsiz SSB ile Ankara'dan devamlı hava desteğı talebi yapılıyor. 15.12 C: TCG Kocatepe ile bütün devrelerde muhabere irtibatımız kesıldi. 15.17 C: TCG Adatepe yakın infılak ile sustu. 15.29 C: Adatepe baş makine daıresınde çıkan yangının söndürüldüğünü rapor ettı. 1550 C: SHM'den isabet aldık (Makıneli tüfek). 16.00 C: Uçaklar üzerimizden uzaklaştılar. (Uçak sayısı kesin olarak tespit edilemedi, çesitlı sektörlerden hücum ettiler: bomba. roket ve makıneli tüfek ile ateş ettiler). 16.05 C: TCG Kocatepe sarkmış durumda. SHM tarafından rotası 005 sürati 6-8 mil bulundu. TCG Adatepe alınan hasar raporundan tek kazan tek makine ile 8 mile düştüğünü bildirdi. 16.20 C: TCG Adatepe 030'ye seyrettirilerek TCG Tınaztepe ile buluşmak üzere gönderildi. Bız Kocatepe'ye yardını ıçın 170 rotasına 19 mil ile ilerlemeye başladık. 16.42 C: KMD'un Dz. K.K' ve Harp Filosu K.'na 111 numaralı durum raporu T 11 A 745 ile verilen BAF güneyindeki göreve gıderken 15.05 C'de hava hücumlanna uğrandı. MD/2. Saat 16.00'ya kadar devam eden hücumda M.F. Çakmak ve Kocatepe isabetler almışlardır. Adatepe tek makine ile 8 mil yapabilmektedir. Her üç gemıde hasar Zaman: Olaylar vardır. MD/3. Birlik Arnavut Burnu kuzeybatısında 8 mil mesafededir. Rotası 060. sürati 8 mildir. Kedi hava hımayesi talebi. 1652 C: Durum raporu IV: Adatepe'nin tek kazanın devrede olduğu. tek makine ile ancak 8 mil sürat yapabildığini, mevkii 000 Arnavut Burnu 8 mil, rotası 060'tır. MD/2. Mareşal Çakmak, TCG Kocatepe ile mülaki olmak. yardım etmek üzere Arnavut Burnu kuzeybatısı 10 mılde kalıyor. 17.20 C: BAF batısı 10 milde Kocatepe'yi tespit ettik (Hareketten sakıt vaziyette). Dürbünle göründü. Durumu muntazam. köprü üstü baş baca bölgesınden yüksek siyah duman ve alev. (Kocatepe henüz batmamış!) 17.44 C: KMD'un Dz. K.K. ve Harp Filosu K.'na mesajı. Mevkıımız 270" Arnavut Burnu 7 mil. CAP ile henüz muhabere irtibatımız yoktur. Devreleri tekrar bildiriniz. 270 BAF 10 milde muhtemelen hareketten sakıt muhabere imkanımız olmayan Kocatepe'ye CAP tahsıs edilıp edilmedıği bildirilmemıştir. CAP'ı düşman sanarak ateş açabilir. üzenne tayyare yollanmasın. 18.08 C: KMD'un 5 numaralı durum raporu: 1. Kocatepe hareketten sakıttır Bütün muhabere irtibatları kesiktir. M.F. Çakmak ile yanına gidıyorum, durumunu bildireceğim. 2. Adatepe tek kazan ile 8 mil yapabilmektedir. 030 rotasına 8 mil ile ilerlemektedir. Mevkii 350' Arnavut Burnu 12 mildir. Fit suyu mevcudu 2500 gal olup durumu kritiktir. 3. M.F. Çakmak'ın hasan yoktur. 4. Her ıkı gemide mermi yaralan mevcuttur. 5. Adatepe'de yaralı yoktur. M.F. Çakmak'ta iki yaralı vardır. Kocatepe'nin durumu halen bilinmıyor(Menfi). 6. M.F. Çakmak'ın mevkii 270 Arnavut Burnu 10 mildir. Rotası 170. sürati 18 mil olup Kocatepe'nin yardımına gitmektedir. SÜRECEK ANKARA NOTLARI MÜSTAFA EKMEKÇİ Aziz Nesin'in Savunması (1) On bır yıl önce, Ankara Şıkıyönetim Mahkemesi'nde görülen Aydınlar Dilekçesi Davas/"nın 1 numaralı sanı- ğı Aziz Nesin'di. Yargıç Yüzbaşı Mehmet Sever, Aziz Nesin, savunmasını yaptıktan sonra, bu konuşmayaya- yın yasağı koydu. Türkiye'de seçimler yapılmışti, ama bas- kılar sürüyordu. Yargıç, Erbil Tuşalp'ın savunmasına da yayın yasağı koydu. Duruşmadan sonra, Mamak çıkışın- da otobüs beklerken, şöyle konuşmalar geçiyordu: i - Yargıç aslında, Aziz Nesin'in savunmasına yayın ya- İ sağı koymakla iyilik etti. Yoksa Aziz Nesin tutuklanabi- » lirdi. '. O günler, bır film şeridi gibi gözümün önünden geçi-' yor. Dılekçe bir yıla yakın sürede hazırlanmıştı. Dilekçe- yi hazırlayan "Yazmanlar Kun//ı/"ndaşunlarvardı (abe-1 ce sırasına göre): ' Murat Belge, Halrt Çefenk, Emin Değer, Haluk Ger- ger, Hüsnü Göksel, Yakup Kepenek, Yalçı.n Küçük, Uğur Mumcu, Aziz Nesin, Mahmut Tali Öngören, Bahri Savcı, llhan Selçuk, llhan Tekeli, Mete Tunçay, Şerafettin Turan ve Erbil Tuşalp. Dilekçeyi Cumhurbaşkanlığı ile TBMM Başkanlığı'na sunanlar da şunlardı: Prof. Fehmi Yavuz (başkan), Prof. Hüsnü Göksel (sözcü), Prof. Bahri Savcı. Esin Afşar, BM- ' gesu Erenus, Aziz Nesin. ; Tabii, dilekçe Cumhurbaşkanlığı'nasunulamadı. Çan- kaya Köşkü'nün ıkinci kapısına bırakıldı. Kapıdaki görev- lı telefonda: - Geldiler! diye haber veriyordu. Belli ki Kenan Bey, aslında merakla "dilekçeyi" beklemekteydı! Dilekçe, Meclıs Başkanı'na kolay sunuldu. Ama, kızıl- ca kıyamet de koptu. Kenan Bey: - Hepsini tutuklayın! mı ne demış; Turgut Bey (Hacı TÖ) gece Çankaya'ya çıkmış: - Efendim, demiş, bunlan tutuklarsak, Batı'dan zımık yardım alamayız. Dünya karşımıza çıkar. Siz, işi bize bt- rakın. lleri gelenlen hakkında dava açalım! Dilekçeyi ımzalayanlar, binleri aşmaktaydı. Ancak, sav- cılar imzalayanları değil, ımzalatanları sorumlu tuttular. Savcılık, buna "dilekçe" değil, "bildiri" dıyordu. Eh, bil- dırı yayımlamak da yasak, buyurun savcılığa, oradan Ankara 1 No'lu Şıkıyönetim Mahkemesi'ne! Dilekçeyi 1.256 kışı ımzalamışken, sanık sayısı 56'ya ındirildi. 56 kişi topun ağzındaydı! Ben. eşime vermış, birkaç kişinin de ımzalamasını sağlamıştım. Bın, Minnetullah Hayda- roğlu idi. Ankara'da Meşrutiyet Caddesi'nde "Fatih Kı- raathanesi "nde, brıç oynadığımız sırada, Minnet Bey, benden almış, okuyup imzalamıştı. Savcı Demirel Ta- vil, Minnetullah Haydaroğlu'na sormuş: - Ekmekçı briç bilır mi? Nasıl oynuyor? - lyidir efendim. Fena değil! Böyle tatlı tatlı ifade alınıyor, ama acısı iddianamede çıkıyordu. İddianamede, "Kahve köşelehnde, oyun sa- lonlannda, bildihnın dağıtılıp imzalatıldığı" vurgulanıyor- du. Uğur Mumcu ifadesinde: - Ekmekçi'ye ben imzalattım! demiş. Savcı Demirel Ta- vil: - Sizin işiniz kolay! dedi, Uğur Mumcu size imzalath- ğını söyledi! - Ne münasebet efendim, bana kimse imzalatmadı, ben kendim ımzaladım! Böyle bir sorgudan sonra, duruşmalar başladı. Davanın 1 numaralı sanığı Aziz Nesin, savunmasını yap- mak üzere, birkaç adım attığı sırada, savunmanı VeM Devecioğlu, oturduğu yerden: - Türiiiye yünjyor! dedi. Asken yargıç, yüzbaşı -şimdi Genelkurmay Mahkeme- si'nde yarbay- Mehmet Sever, çok ince davranıyor, "Aziz Bey" diyordu. Aziz Bey, savunmasına şöyle baş- ladı: "Sayın Yargıç, 75 Mayıs 1984 tarihinde Cumhurbaşkanlığı 'na ve TBMM Başkanlığı 'na sunduğumuz 6 sayfalıkyazının ba- şında,o yazıyı imzalamış bulunan 2.0007 aşkın Türk ay~ dını şöyle demekteyiz: 'Türkiye'de demokratik düzene ilişkin, gözlem ve ıstemlerinden oluşan dilekçe'. Demek, iki binden çok Tün\ aydını imzaladıklan bu yazıya dilek- çe diyor. Cumhurtiaşkanı TRT'deki söylevinde, eleştirerek sö- zünü ettiği bu yazıya dilekçe demişti. Demek, Cumhur- başkanı için de bu yazı dilekçedir. Askeh savcılık, imzalayanlan 2.969 sayılı yasayı boz- maktan sorgularken de bu yazıya dilekçe demiş ve biz sanıklardilekçeyi imzalamaktan sorgulanmıştık. Demek, asken savcıya göre de işbu yazı dilekçedir. Bu aşamadan sonra bizlere iddianame verilince, bu konuda ikişeyin birdenbire değişmiş olduğunu gördük. Binncisi şu: önce ıkı binden çok aydının, sonra Devlet Başkanı'nın, daha sonra Başbakan'ın, ondan sonra S/- kıyonetım Komutanlığı'nın ve en sonra da askerisavcı- nın dilekçe dedikleri bu yazı, iddianamede birdenbire bil- diri oluvermişti. İddianamede değiştirilen ikinci şey de şu: Biz elli alt sanık, daha önce 2.969 sayılı yasayı bozmaktan sorgu- lanmışken, ıddianamede bize yöneltilen suç birdenbire değiştirilip Şıkıyönetim Komutanlığı'nın biryasağına uy- mamak olmuştu. Işte o tarihten bu yana, bir yıldan ben sanıklaıia sav- cılık ve mahkeme arasında bir dilekçe-bıldiri tartışması- dır sürûp gidiyor. Biz sanıklar, dilekçe olan yazımızın di- lekçe olduğunu kanıtlamaya çalışıp duruyoruz. Savcılık da dilekçe olan yazımızın dilekçe olmayıp bildiri oldu- ğunu iddia edip duruyor. Görülüyor ki bu dava, özün- den büsbütün uzaklaştınlıp, dilekçe mi bildiri mı olduğu tartışılan biçimsel ve filolojik birsorun haline getirilmış- tir..." ••• Çağdaş Hukukçular Derneği, savunman Emin De- ğer'e T9S5 Yılı Çağdaş Hukuk Savaşımında Emek Ödü- lü verdi. "Çağdaş i-tukuk"dergisinin temmuz-ağustossa- yısı Emin Değer'e aynldı. Emin Değer'i gönülden kutlu- yorum. Bu ödülü önceki yıllarda Halit Çelenk ile Server Tanilli de almışlardı. (Çağdaş Hukuk dergisini edinmek ısteyenler, Inkılap Sokak 5/6 Kızılay-Ankara adresine başvurabilırler. Tel-faks: 0 312 / 433 55 40). BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAıN SAĞA: 1/XIX. vüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan ve"güzellık için güzellik" ıl- kesini savunan edebıyat akımı. 2/ Gerçekhk. 3/ tyı veçok ürün veren. 4/ Sevınç belirten bırûnlem.... "Gel- 6 se o şuh meclise - j • - ü tegafül eyle- se" (Şarkı)... Ye- 8 şim Ustaoğlu'nun. Q 1995 Istanbul Film y Festivatı'nde birincıhk ödü- lünü kazanan filmi. 5/Uzun şentler durumunda bır deniz vosunu. 6/ Bir tanm aracı... lskambılde bır kâğıt. 7/ Bır tür dokuma tezgâhına ve bu tez- gâhta dokunan desenlı doku- maya verilen ad... Afhka'da yaşayan bir antılop. 8/ Küçük erkek kardeş... En küçük izcı kuruluşu. 9/ Uzun marangoz rendesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/Kas emeginin incelenmesi. 2/Tavladabirsayı... Büyük tencere. 3/ Hayvanlarda semizlik... Akdeniz yöresine özgü bitkı topluluğu. 4/Modern Yunanca 5/Zorba hükümdaı... Yapmacıklı davranış. 61 Özür dileme. Baryum elementi- nin simgesi. 7/ Bir kimseyi kötüleme, yerme... Ayakkabı, çanta gibi şeylerın yapımında kullanılan parlak deri 8/ Sıcak bölge ormanlannda yetışen ve sarmaşık gibi agaçlara tirmanan bitkı 9/ Kumarda ortaya sürükn para. Kuyruk- sokumu kemıgi.