Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20NİSAN 1995PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER Kaddairden serteleştiri LONDRA (AFP) - Libya lideri Muammer Kaddafi, Kuzey Irak'taki operas- yondan dolayı Tûrkiye'ye sert çıkıştı. BBC'nin Libya televizyonuna dayanarak bildirdiğıne göre Libya li- deri Kaddafı "Türk halkı kardeş bir halktır. Ancak ben Kürt ulusu da dahil dünyada ulusal mücadele veren tüm halklann müca- delesini destekliyonnn" dedı. Ankara'dan terör uyarısı • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Dışişleri Bakanlığı Sözcûsü Ferhat Ataman, PKK'nin "Kürt Parlamentosu ve Hûkûmeti"gibi çahşmalarla propaganda yapmayı amaçladığını belirterek, uluslararası toplumdan bu girişimlere "alet olmamasını" istedi. Ataman, dünkü basın toplantısında, "Bu girişimler, terör örgütü PKK'nin uluslararası alanda sahnelemeye çahştığı propaganda faaliyetlennden öteye gıtmez" dedı. Ataman, uluslararası yükümlülükler uyannca, terör örgütünün girişimlenne göz yumulmaması gerektiğıni kaydetti. brail: Golan'dan çekiüriz KUDÜS(AA)-lsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Golan tepelerindeki uluslararası sınırlara çekilmeye hazır olduklannı açıkladı. Peres, Israil televizyonuna verdiği demecinde "Suriye'yle yaptığımız görüşmelerde Golan'da 1948 yılındakı lsrail-Arap savaşından önceki uluslararası sınırlara çekilebileceğimızden bahsediyonız" dedi. Makedonya'ya protesto • ÜSKÜP(AA)- Arnavutluk Dışişleri Bakanlığı, 14 nisanda Makedonya smınndaki tampon bölgede bir Arnavutluk vatandaşının Makedon askerleri tarafından öldürülmesini protesto etti. Dışişleri Bakanlığı "na çağnlan Makedonya'nm Tiran Büyûkelçisi Nikola Todorçevski'ye verilen protesto notasmda bu tür olaylann iki ülke arasındaki ilişkileri olumsuz yönde etkilediği belirtilerek sorumlulann bir an önce yakalanarak yargılanmalan istendi. Atina'da Çilter'e tepki • ATtNA (AA) - ABD'de bulunan Başbakan Tansu Çiller'in Kıbns sorununun ancak Türkiye'nin AB üyehğinden sonra çözûlebiİ€ceğine ilişkin açıklaması, Atina'da tepki yarattı. Yunan hûkümet sözcûsü Evangelos Venizelos "Kıbns'ın AB üyeliği ıle Tûrkiye-AB ilişkileri ayn ayn meselelerdir" dedi. Tarafsız Katirnerini gazetesi ise Türkiye'nin Kıbns'ı istismar konusu yaptığım iddia ederek "Türkiye-AB gümrük birliği anlaşmasının AB Parlamentosu tarafından reddedilmesi kuvvetle muhtemeldir" şeklindeki ifadeye yer verdi. Çeçenler geriliyor • MOSKOVA (AA) - Rus birliklerinin, Çeçen direnişçileri, son kaleleri dunımundaki Bamut'tan çıkarttıklan bildirildi. Rusya îçişleri Bakanlığı basın toplantısında, Çeçenlerin önceki gün Bamut'tan çıkanldıklannı ve Rus birliklerinin Bamut'un kuzeyini işgal ettiklerini söyledi. ABD Başkanı Bill Clinton'la görüştükten sonra basına açıklama yapan Başbakan Tansu Çiller: ; . ı Geri çekflme içîn gün vermectimFUAT KOZLUKLU VVASHINGTON - Başbakan Tan- su Çiller, sekiz günlük "özel" ve "pahau" gezısinın resmı nitelikteki beşincı gününde. ABD Başkanı Bill Clinton'la bir araya geldi. Clın- ton'm Beyaz Saray'daki çalışma odası Oval Ofis'te gerçekleşen gö- rüşme, öngörülenden 15 dakika da- ha uzun sürdü. Çiller, beklenenin aksine Clinton'a Kuzey Irak'tan çe- kilme konusunda kesin bir takvim sunmadı ve Türkiye'ye yönelik, Irak topraklanndan terör saldınlan- nın çekilme sonrasında da devam etmesi durumunda Sılahlı Kuvvet- Ier'in bugün olduğu gıbi operasyon gerçekleştireceğini söyledi. Bir saat süren görüşmede, Çekiç Güç'ün kapsamının yeniden belirlenmesi üzerinde durulduğu da kaydedıldi. Beraberinde "büyükelçi"unvanlı danışmanlan ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Büyükelçi Özdem San- berk ve VVashıngton Büyûkelçisi Nüzfaet Kandemir'le Beyaz Saray'a gelen Tansu Çiller, TSİ 10.15'te Oval Ofıs"e alındı. Clinton ile ko- nuğu, yaklaşık 15 dakika baş başa görüştüler. Liderlere eşlik eden ve 5'er kişiden oluşan iki ülkenin he- yetleri ise başkanın kabine toplantı- lannı yaptığı odada bekledıler. Başbakan, daha çok Amerıkalı gazetecilerden gelen sorulan yanıt- ladı. Türk Sılahlı Kuvvetleri'nın PKK terörüne yönelik Kuzey Irak operasyonlanndan dolayı, ABD yö- netiminin verdiği destek ıçin Clin- ton'a teşekkür eden Çiller, "Kuzey Irak'taki otorite boşluğunun sorum- hısunun Türkiye olmadığmın" altını çizdi Başbakan. "Gümrük birliği konusunda da Başkan Clinton'a te- şekkür etmek istiyorum. Türkiye, Avnıpa'dan aynlmış olsaydı, Avru- pa'nın sırtına dayanmış olacaktı" dedi. Çiller. sözlerini şöyle sürdürdü- "Körfez krizinde de gösterildiği gibi Türkiye bölgede tek istikrarlı müttefiktir. Bölgeye baktıgımız za- man dağılmış SovyerJer Birliği'ni gö- rüyoruz. Ycni ohışmuş cumhuriyet- ler var. Ortadoğu'da mesela İsrail ile tyi ilişkiler içerisindeyiz. Oraya giden Başbakan Çfller, Clinton ile Beyaz Saray'daki Oval Ofis'te görûştû. (Fotoğraf: FUAT KOZLUKLU - CUMHURlYET) Çiller'in son gaflan WASHINGTON (Cumhuriyet>- Başbakan Tansu Çiller, ABD gezısi sırasında da bir dızi gaf yaptı. Bu gaflann başlıcalan şunlar: PBS televizyon kanahna verdiği demeçte Orta Asya'da Türkçe konuşan cumhuriyetleri sıralarken Farsi Tacikastan'ı Türki cumhuriyetler arasına dahil etti ve Farsça konuşulan Tacikıstan'da Türkçe konuşulduğunu söyledı.ABD'ye demokratıkleşme sözü ile giden Çiller, işadamı Ahmet Ertegün'ün onuruna verdiği davette Wall Street Journal, New York Times ve Washington Post gazetesi yazarlanna Refah Partisi'nin tek başına iktidara gelmesı durumunda ordunun yönetime müdahale edeceğini söyledi. Türk Amerikan Dış İlişkiler Konseyi'nde yaptığı konuşmada demokrasinin mükemmel bir sistem olmadığını ve Washington'un geçmışte demokrasiyle birlikte ırk aynmını da uyguladığını söyledi. ilk Türk başbakanı benim. Arap ül- kelerivle de çok iyi ilişkilerimiz var. Hazar Denizi çevresine baktığımız zaman, burada Azerbaycan gibi Er- menistan gibi yeni cumhuriyetler var. Özellikle bu sebeple gümrük birliği bu kadar önemli di\oruz." ABD Başkanı Bill Clinton da ül- kesinin Türkiye ile "çok güçlü" iliş- kileri bulunduğunu vurgulayarak, bu ilişkilerin gelecekte de bugünkü gibi devamının "çok önemti" oldu- ğunu dile getirdi. ABD Başkanı Bill Clinton, bir soru üzerine, Türki- ye'deki demokratikleşme paketine ve insan hakları konusuna verdiği önemi vurguladı. Tüm dünyada te- rör hareketlen bulunduğuna dikkat çeken Clinton, "Terorizm insan hakbtn için büyük bir tehdirtir" de- di. ABD Başkanı, "Terör konusun- da çok hassasız Türkiye'nin teröre karşı tutumunu anlayışla karşdryo- ruz. Terorizm gibi totaliter rejimler de insan haklannı tehdit eder. lnsan- lann özgürlüğünün korunduğu bir demokrasi sistemini kurmak da çok hassas bir konu" diye konuştu. Çiller. Clinton ile görüşmesının ardından, Beyaz Saray bahçesinde Amerikan, tngiliz, Türk \e Yunanlı gazeteci gnıbunun sorulannı yanıt- ladı.Çiller, "suur güvenligi konusun- da ABD'den bazı teknik yardımlann alınabileceğini, bu konuyu değerlen- dirdiklerini" açıkladı. Çiller, Kürt sorununun çözümüne ılışkin bir so- ru üzerine, "siyasi çözümün olmaya- cagını herkese çok açıkça ifade etti- ğini" söyledi. Daha sonra Penta- gon'a giden Çiller. burada askeri tö- renle karşılandı. Pentagon'da ABD Savunma Bakanı VVilliam flerry ile biraraya geldi. ZİYARET HARCAMALARI Tasarruf şovu tutmadıANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Baş- bakan Tansu Çiller'in tasarruF gerekçe- siyle siyasi şova dönüştürmek istediği ABD gezisinde yapılan harcamalar ve ko- nuklann listesi eleştirilere neden oldu. Cumhurbaşkanı Süleyman DemireTe Gü- ney Amerika gezisinde Türk Hava Yolla- n'ndan (THY) özel uçak verilmesine kar- şı ileri sürülen görüşlerin ardından tarife- fi' seferle ABD'ye gideceğini sık sık açık- layan Çiller, bu ülkedeki iç hatlarda kulla- nılmak üzere dünyanın en büyük havayolu şirketinden özel uçak kiralattı. New York'a ındikten sonra heyettekile- rin limuzinle kent turu yapmalanna olanak tanıyan Başbakan Çiller, Washington ve Houston'a gitmek için de dünyanın en bü- yük hava taşımacılık şirketlerinden olan Delta Airlınes'dan Boeing 727 modeli uçak kiraladı. Başbakan'ın heyerindeki listede yer almamasına karşın aılenin dostu olarak bilinen Suna Gönül Pelister'ın de New York'a gitmesi tartışmalara neden oldu. Kuşadast'nda 90 dönümlük bir çiftlik al- masıyla dikkatlen üzerine çeken Pelister,! New York'takı gezilerde görünmemeyo özen gösterdi. Başbakan'ın 33'ü gazeteci olmak üzere. 1 OO'ü aşkın kişiden oluşan heyeti için New York'un en pahalı otellerinden Waldorf As- toria'da yer ayırtıldı. Türkiye'nin bu yıl onur ülkesi olduğu Uluslararası Houston Festivali'ne katılacak olan Çiller ve heye- ti için, bir gecelik tek kişilik oda fîyati 300, dolar olduğu savlanan Ritz Carlton Ote- li'nde 95 oda aynldı. Houston'da sadece Başbakan'ın dahil olacağı geziye basın mensuplan dışında hiçbir görevi bulunma- yan 60' ı aşkın kışınin gitmesi de eleştirile- re neden oldu. ABD'li yetkililer, Çiller'in gezisi 'özelzi- yaret' nıtelıği taşıdığı için Türk heyetine, 'resmi kabul' düzeyini gösteren Beyaz Sa- ray'da çalışma yemeği verilmesini de ka- bul etmediler. Japonya'da yine gaz terörü• Yokohama'da tren istasyona sızan 'zehirli duman'dan rahatsızlanan 400 kişi hastaneye kaldınldı. Yetkililer, olayın fosgen gazı ile yapılan bir saldın olduğunu açıkladılar. Dış Habeıier Servisi - Japonya dün yeni bir "zehirli gaz sakünsTy la ikınci kez sar- sıldı. Liman kenti Yokohama'dakı tren is- tasyonuna sızan "kötü kokulu"dumandan etkilenen 400 kişi hastaneye kaldınldı. Olayın bir sabotaj olduğunu açıklayan po- lis, fosgen gazının kullanıldığını belirtti. Polis yetkililerinin verdikleri bilgiye gö- re olay yerel saatle 13.00'da meydana gel- di. Bir yolcu istasyonda yürürken boğazı- nm birdenbire yandığını hissettiğini ve da- ha sonra öksürmeye başladığını söyledi. Yolcu aynı anda diğer yolculann da öksür- meye başladıklannı kaydetti. Yetkililer hastaneye kaldınlan 400 kişi için hayati tehlike bulunmadığını ve bi- linçlerinin yerinde olduğunu açıkladı. Olay yerinin bir cehennemi andırdığı. binlerce kişinin caddelerde toplandığı, si- renlerin sürekli çaldığı kaydedildi. Gaz maskesi içindeki polisin istasyondaki pe- Sarin gazıyasaklandı Japon Parlamentosu dün çıkardığı bir yasayla zehirli sann gazının üretimini, kullanımını, ithalini ve bulundurulmasını yasakladı. Parlamentonun alt kanadı Temsılcıler Meclisi'nden geçen yasa, parlamentonun üst kanadı tarafından da oybirlığiyle kabul edildı. Yasa, sarin ve diğer zehirli gazlan kullananlara iki yılla ömürboyu arasında değışen hapis cezalan verihnesini öngörüyor. Bu gazlann üretimi ve bulundurulması ise 7 yıla kadar varan hapisle cezalandınlacak. Zehirli gazlann yapımı için gerekli malzemeyi toplayan ve fınanse edenlere ise 3 yıla varan hapis cezalan venlecek. Yürürlüğe konulmasından 10 gûn sonra uygulanabilecek yasa, şu anda elinde sarin gazı bulunduranlann yasa uygulamaya konmadan önce polıse bildırmelerini, aksi halde bir yıla varan hapis cezası verilmesini öngörüyor. ronlarda araştırma yaptığı, yöredekı dük- kanlann kapatıldığı haber verildi. Yokohama itfaiye teşkilatı sözcûsü, sal- dında kullanılan gazın Ikincı Dünya Sava- şı'nda kullanılar "Fosgen gazı" olduğunu açıkladı. Fosgen gazının karbonmonoksit ve klordan oluştuğu ve bulantı, kusma, bo- ğulmaya neden olduğunu kaydetti. Polis saldınyı gerçekleştirenlerin kimliğıni tes- bit ıçin geniş soruşturma başlattı. 'Kimse ölmeyecek' İçışlen Bakanı Hiromu Nonaka olayın gerçekleşmesinden kısa bir süre sonra par- lamentoda yaptığı konuşmasında "Olay sa- rin ganndan ka>naklanmamışür. KÜnse öuneyecektir" dedı. Yüce Gerçek Japonya'nın bazı merrolanna 20 mart tarihinde zehirli sarin gazı saldınsı gerçek- leştirilmiş, saldında 12 kışı ölmüş, 5 binin üze- nnde kişi de zehirlen- miştı. Saldından "Yüce Gerçek"tarikatının so- rumlu olduğunu düşü- nen polis, o günden bu yana araştırmalannı sı- kı bir şekilde sürdürü- yor. Bu arada ,Japon po- lisi ,Yüce Gerçek Tari- katı'nın ikinci adamı Kiyohide Hayaka- wa'nın tutuklandığını açıkladı. 45 yaşındaki Halakawa'nın, tarika- tm komando ünitesinin lideri olduğu ve saldın- lan kumanda ettiğı bil- dirildi. " ^ u t u.. j..a vaıaıı ı.aH .s ı . t ^ . »^...1!^.... ""6 v.u; v,. dirildi. Japonya'da 2ü martta meydana gelen zehirli gaz saldınsında 12 kışı >«şamıru yıtirdL Iran, ABD'ye misilleme olarak petrokimya ürünleri satışını durdurma karan aldı Tahran'dan Washingtoır > a misîHeıne Dış Hab«rler Servisi - Iran ile ABD arasında başgösteren nükleer gerginlik büyüyor. Amerikan yöneti- mi, Rusya ve Çin'e 'İran ile ortak nfikleer projekrden vazgeçmeleri' için baskısını yoğunlaştınrken İran misil- leme olarak ABD'ye petrokimya ürünleri satışını durduracağını açıkla- dı. Amerikan yönetimınin 'Iran'a nük- leer teknoloji akışını' önlemek ama- cıyla başlattığı dıplomatik harekat sü- rerken ABD Başkanı BillClinton Rus- ya ve Çın'i Iran'a yönelik nükleer ta- ahhütlerinden vazgeçirmeye kararlı olduğunu söyledi. Önceki akşam dü- zenledigi basın toplantısında iki ülke- nin tran'a nükleertaahhütlerde bulun- malannın sebebini anlayamadığını söyleyen Clinton, "Bu konuda saldır- gan hırumumu sürdürmeye kararu- yım. Umanm bu konuda başanlı olu- rum" dedi ABD Başkanı Rusya'ya gelecek ay yapacağı ziyarette, tran için nükleer reaktör inşa etmekten vazgeçmesi için Moskova yönetimıne yoğun baskı ya- pacağını açıkladı. Washington, lran'ın nükleer reaktör sahibi olmasını engellemek için New York'ta süren BM Genel Kurulu çer- cevesinde de yoğun gırişimlerde bu- lunuyor. Iran'dan misilleme tran, Amerikan yönetimınin bu ül- kede petrol yatınmı yapmayı yasakla- masına misilleme olarak ABD'ye pet- rokimya ürünleri satışını durduracağı- nı açıkladı. Petrol Bakanı Yardımcısı Ahmet Rahgüzar, ABD'nin Iran'a yönelik düşmanca tutumu nedeniyle Amenkan şirketlerinin İran Ulusal Petrokimya Şirketi'nin müşteri liste- sinden çıkanldığını söyledi. AFP ajansımn haberine göre İran ile ceşit- li Amerikan şirketleri arasında yapıl- mış anlaşmalann tutan 300 mılyon dolan buluyor. Clinton yönetimı, lran'dakı bazı petrol yataklannın geliştirilmesi için bu ülkede yatınm yapmak üzere Tah- ran ile anlaşma yapan Chevron şirke- tini, sözleşmeyi iptal etmeye zorla- mıştı. Jran'ın atom bombası ürerme- ye çalıştığını ve terörist eylemler dü- zenlediğini savunan Clinton yöneti- mi, Amenkan şirketlennın Iran'da petrol yatınmı yapmalannı da yasak- lamıştı. Nükleer Silahsızlanma Anlasması Silahsızlanmada süre tartışması Dış Haberler Servisi - Nükleer Silahlann Yayılmasını Önleme Anlaşması'nın (NPT) kaderini belirlemek üzere toplanan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, sert çekişmelere sahne oluyor. Genel Kurul'da önceki akşam yapılan görüşmelerde Çin, anlaşmanın 'koşullu* olarak 'süresiz' uzatılmasını veya '25'er yıllık dönemler' halinde uzatılmasını savundu. Anlaşma İconusundaki tavnnı böylece ilk kez ortaya koyan Çin, nükleer silah sahibi diğer büyük devletlerle de ters düştü. Nükleer silah sahibi olduklan bilinen ABD, Rusya, Ingiltere ve Fransa anlaşmanın 'koşubuz ve süresiz' olarak uzatılmasını savunuyorlar. Avrupa Birliği (AB) anlaşmanın süresiz ve koşulsuz olarak uzatılmasına destek verirken Bağlantısızlar gnıbunun dönem başkanı Endonezya anlaşmanın belirli arahklarla uzatılmasını istedi. Grubun önde gelen ülkelerinden Meksika'nın ise kararsız bir tutum izlediği bıldiriliyor. KURT PARLAMENTOSU Hollandalı bakanın oyunu ; AMSTERDAM (AA) - Hollanda ıle Tür- kiye arasında dıplomatik bunalıma yol açan 'Sürgünde Kürt Parlamentosu'kunıluş top- lantısmın 12 nisanda Lahey'de yapılacağmın Dışişleri Bakanı Hans Van Mierto tarafından haftalar önce bılındığı, Van Mıerlo'nun ba- kanlar kuruluna son anda bilgi verdiği bıldi- nldi. Dışişleri bakanlığı yetkililennden edinılen bilgılere göre Bakan Van Mıerlo, Lahey'de toplantı yapılacağmın basına sızmasından sonra, Türkıye'run girişimleri üzerine olayı doğrulamak zorunda kaldı. Van Mierlo, Kürt kaynaklann toplantı yapılacağını açık- lamalan ve Türkiye'nin tepki göstermesin- den sonra gelışmelen 'mecburen' bakanlar kuruluna getirdi. Ülkenin ciddi fîkir gazete- lerinden 'Volkskrant'ın dün yayımladığı ha- bere göre Lahey'dekı Kürdıstan Enformas- yon Merkezı yetkılileri, 20 Mart 1995 tarihli bir yazıyla bakanlığa 'Türkiye dışındaki Kürt miİletvekiUeriyle Avrupa Pariamentosu üyclerinin katılacağı bir konferansın La- hey'de yapılmasınuı kararlaştınldığını' bil- dirdıler. Toplantıdan ıkı gün önce, söz konu- su parlamentonun 'sürgün parlamentosu'he- deflı olduğunu anlaşılması üzerine Lahey Beledıye Başkanı Havennans bır kez daha Dışışlen BakanJığı'na yazarak görüş istedi. Dtşışlen Bakanı Van Mierlo, Içişlen Bakanı Hans Dijkstal'ı da olaydan ve gelışmelerden son anda haberdar etti. Libyalı hacılar ambargoyu deldi Dış Habeıier Servisi -Libya Havayolla- n'na ait Boeing 727 tipı bir yolcu uçağı- nm, ABD'nin 1992 nisan ayından beri uy- guladığı uçuş yasağma karşın Mekke'ye hacı adaylannı taşımak üzere Trablus'tan havalandığı bildirildi. Libya Havayollan'na ait uçağın TSİ 15.07'de havalanışını naklen yayımlayan Libya televizyonu, yüzlerce hacı adayını beyaz hiramlan içinde uçağa binerlerken gösterdi. Televizyon daha sonra kule ile pilotun 5 bin feet yükseklikteki konuşma- lannı yayımladı.Uçağm rotası üzerindeki Mısn", Sudan ve Suudi Arabistan hava sa- halanndan gecmek için bu ülkelerden izin, istediğine dair bir bilgi elde edilemedi. Libya lideri Muammer Kaddafi, bu ay içerisinde yaptığı açıklamalarda, uçaklann düşürülmesi pahasma bile olsa hacı aday- lannın Mekke'ye havayoluyla taşınacağını söylemiş, Hac görevinin kutsal bir vazife olduğunu, halkının bunun için gerekirse ölmeyi göze alacağını belirtmişti. Kaddafi, ABD ve Birleşmiş Millet- ler'den 1992 nisamndan beri uygulanakta olan uçuş yasağının hac uçuşlannı kapsa- ması isteğınde bulunmuştu. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Libya'ya uygulanan hava ambargosuna karşın Libyalı hacılann din- sel görevlerini yerine getirmelerine saygı duyduklannı, BM Güvenlik Konseyi'nin onaylaması durumunda Libyalı hacılann Mekke'ye havayolu ile gitmelenne karşı çıkmayacaklannı acıklamıştı.