Katalog

25 ŞUBAT1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 9 Vunanistan'a lobl çağrısı • Ekonomi Servtsi - Merkezi Düsseldorf "ta bulunan Türk Alman \ e Hazır Giyimciler Birliğı (TÜDEF) Almanya'dan sonra Yunanistan'da da lobi faaliyeti başlattı. 6 martta yapılacak gümrük birliğı toplantısı öncesinde maddı ve manevı tüm olanaklannı seferber eden TÜDEF üyelen 27 şubatta da Selanik'e giderek Yunan Örme Sanayıcikri Birliği'yle görüşecekler. Gıda Itarcamaları yüzde 5.8 arttı • Ekonomi Senisi - Aylık gıda harcamasının şubat ayında geçen aya göre 5.8 oranında anarak 8 milyon 125 bin liraya ulaştığı bıldinldi. Türk-lş Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan piyasa araştırmasına göre gıda harcamasındaki artış yalnızca şubat ayında aile bütçesine 443 bin lira ek yük getirdi. Şubatta yüzde 143.3 olan yıllık artışın geçen yıl yüzde 72.2 düzeyınde gerçekleştiğine yer verildi. Konfeksiyonda kota imzalandı • Ekonomi Smisi - Türk hazır gıyim \e konfeksiyon sektörünün 1995 yılınında Avrupa Birlıği (AB) ülkelerine gerçekleştireceği hazır giyim ve konfeksiyon sektörüne yönelik kota anlaşması, dün Brüksel'de imzalandı. Anlaşmayla, kotaya tabi hazır giyim ve konfeksiyon ürünlerinin ihracatında bir önceki yıla göre yüzde 22 ıle yüzde 45.2 arasında deSişen oranlarda artış sağlandığı belirtildi. TDÇİ binatarına vergi haczi • ANKARA (AA)-Türkiye Demir-Çelik İşletmeleri (TDÇİ) Genel Müdürü Atiila Sezgin. 7 trilyon lirayı bulan vergi borçlanndan dolayı işletmenın Ankara, İskenderun ve Divriği'deki idare binalan ile lojmanlann bir yıldır hacizli olduğu bıldirdı. Sezgin. haciz karannın kalkmasının. Hazine'nin kuruluşa 7 trilyon vcrmesi ve kurumun bu parayı defterdarlığa ödemesiyle mümkün olabileceğini kaydetti. Manyetik sigorta bildirimi • ANKARA (ANKA)- Sosyal Sigortalar Kurumu. işverenlerin dört ayda bir vermek zorunda olduklan sigorta pnmleri bordrosunu manyetik ortamda almaya başladı. Bordro bilgilen. recordsize-145. blocksize- 14500 ve labelsiz olarak manyetik bant (real teyp). 3480 compatable 1 2 ınch kartuş. AS, 400 DC 6150 kartuş. AS 400 DC Magnus 1.2 gbyts ortamlannda ebdic kodda olacak. TEDAŞ borçlunun elektriğini kesecek • ANKARA (AA) - Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü, elektrik borclannı zamanında ödeyemeyen kuruluşlara. borçlannı ödemeleri ıçin 28 şubat salı gününe kadar süre tanıdı. TEDAŞ Genel Müdürü Mehmez Bozdemir. ay sonuna kadar ana borcunu ödeyen kuruluşlardan gecikme faizi alınmayacağını belirtti. Malatya vagon fabrikası çünüyon • ANKARA (ANKA)- Malatya'da inşaatına başlanan vagon fabrikasının akıbeti, 13 yıl sonra hüsranla sonuçlandı. Ulaştırma Bakanı Mehmet Köstepen, 1982 yılmda inşaatına başlanan ve çeşitli sebeplerle dörtte biri tamamlanamayan Malatya yolcu ve yük vagonlan onanm fabrikasının mevcut durumuyla değedendirilmesi için 1990 yılında bir ihale açıldığını hatırlattı. TOE'de istifa • ANKARA (ANKA) - Uzanlar'ın özelleştirme kapsammda aldığı Türk Otomotiv ve Endüstrileri AŞ'de üç yönetim kurulu üyesi ile iki denetçi istifa etti. Yönetim kurulunda yer alan Salih Şevki Doruk'un istifasıyla boşalan yere. Fahri Verdi getirildi. Yönetim kurulundan ayrıca Zeynep Nuran Kalaycı ile Cenap Sırvermez de istifa ederek aynldı. Buarada^TOE'nin denetçilerinden Ömer Üzüm bu görevinden avrıldı. Önceki gece Meclis'ten geçen yasa Cumhurbaşkanı'nın onaymdan 6 ay sonra yürürlüğe girecek Tüketici haldamıa yasal konıma ANKARA (Cumhuriyet BUrosu) - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'ın Başbakanlığı döneminde TBMM'ye aönderilen Tüketici'nin Korunmasına îlişkin Yasa Tasarısı, genel kurulunun önceki gün gece saatlerine kadar süren oturumunda hızla görüşülerek yasalaştı. "Tüketici MahkernelerT ve "Tüketici Konseyi" kurulmasını içeren vasa, De- mirel onayladıktan 6 ay sonra yürürlüğe girecek. Taksitli ve kapıdan satışlar ile tü- ketıci kredilerine yeni düzenlemeler ge- tiren yasayla, tüketiciyi aldatıcı reklam- lar içın ağır cezalar öngörülüyor. TBMM'nın önceki günkü oturumun- da hızla geçirilen yasaya göre. tüketici. 15 gün içinde satıcı firmadan malın de- ğiştirilmesini, kusurun neden olduğu de- ğer kaybı oranında indirim yapılması ya da anzanın giderilmesini isteyebilecek. Tüketicinin bu istemini yerine getirmek zorunda olan satıcı. satılan malın kusu- ru gizli nitelikteyse 15 gün içinde kendi- sine baş.vurulmadığını ileri sürerek so- rumluluktan kaçamayacak. Tüketici, iki yıl içinde dava açabilecek. ancak satılan malın kusuru rüketiciden hileyle gizlen- mişse iki yıllık süre de işlemevecek. Satışa sunulacak kullanılmış. tamır edilmiş ya da defolu malın üzerinde tü- keticinin görebileceği şekilde "özürlü- dür" ibaresi yer alacak. Vıtrinde. rafta veya müşteri tarafından açıkça görülebi- len bir yerde bulunan malın üzerinde "Numunedir" veya "Satılık Değildir" ifadeleri bulunmadıkça satıcı satıştan ka- çamayacak. Tüketici. borçlandığı tutan veya bir kısmını önceden ödeyebilecek. Yasa ne getiriyor? • Tüketici mahkemeleri kurulacak. • Tüketici konseyi oluşturulacak. •Yaşlı ve küçükleri istismar edici reklam yapılamayacak. • Reklam kurulu oluşturulacak. • Kampanyalı satışa gözaltı. • Tehlikeli mallara açıklayıcı bilgi. •Tüketicinin, bozulan malı değiştirme ıstemi reddedilemeyecek. Her iki durumda da satıcı. ödenen mık- tara göre gerekli faiz indirimini yapmak- la yükümlü olacak. Tüketicinin taksitlerini ödememesi durumunda, satıcı. ödeme tarihinin üze- rinden 4 hafta geçtikten sonra borcun ta- mamının ödenmesini isteyebilecek ve tü- keticiye bir hafta zaman tanımak zorun- da olacak. Perakende satışa sunulan mallann üze- rinde kolaylıkla görülebilecek şekilde, o malın menşei, cinsi. fiyatı hakkında bil- gileri içeren etiket konulacak. Etiket ko- nulamayacak türden mallar ıçin de aynı bilgilen kapsayan listeler uygun bir ye- re asılacak. Etiket bulundurulup bulun- durulmadığı belediyeler tarafından kont- rol edilecek. Firmalar. ithal ettikleri ya da ürettikleri mallar için en az bir yıl süreli garanti belgeleri düzenleyecekler Ga- ranti süresi içerisinde sık sık anzalan- ması durumunda tüketici. malın değişti- rilmesini isteyebilecek. Satıcı bu istemi reddedemeyecek. Yasa hükümlerine göre, gazete, radyo ve televizyon ilanıyla ya da benzer yol- larla düzenlenen kampanyalarda. taah- hüt edılen mal ve hizmetlerin teslimatı- nın zamanında yapılmaması durumunda satıcı. bayi. acente, temsılci. imalatçı- üreticı ve ithalatçı, müştereken ve müte- selsilen sorumlu olacak. Tüketicinin kapısına kadar gidilerek yapılan satışlarda. tüketici 7 günlük de- neme süresi sonuna kadar malı hiçbirge rekçe göstermeden reddedebilecek. Bu gibi durumlarda satıcı. üreticiyi borç al- tına sokan her türlü belgeyı on gün için- de gen vermek zorunda olacak. Tüketi- ci. aldığı malı kullanmışsa ve bu neden- le malın ticari değerinde bir kayıp söz ko- nusuysa, değer kaybı kadarbirbedeli sa- tıcıya ödeyecek. Süreli yayınlara abone olan tüketiciler, abonelik sözleşmesinde yer alan fiyat \ e niteliğe ilişkin koşullara aykın davranıl- ması durumunda aboneliklerine tek ta- raflı olarak son verebilecekler. Yavıncı. abone ücretinin geri kalan kısmını ke- sinti yapmaksızın 15 gün içinde iade et- mekle yükümlü olacak. Mal ve hizmetlerin kışi ve çevre sağ- lığına zararlı veya tehlikeli olabilecek özellik taşımalan durumunda. bu malla- nn emniyetle kullanılabilmesi için üze- rine açıklayıcı bilgi yazılacak. Hangi mallann bu tür bilgilen taşıyacağı Sana- yi ve Ticaret Bakanlığı taraftndan belir- İenecek. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. tüketici- nin can ve mal güvenliği ile fizik ve çev- re sağlığına ve bilgilendirilmesine ilişkin konularda yapılacak kalite denetimi ile mal, hizmet ve tesislenn belgelendiril- mesi hakkındaki usul ve esaslan Türk Standartlan Enstitüsü ile birlikte belirle- yecek. 2634 sayılı Turizm Teşvik Yasası uyannca Turizm Bakanlığı belgeli ve belgelendirilecek tesisler bu uygulama- dan muaf olacak. Reklam Kurulu Reklamlar. yasalara ve genel ahlaka uygun. dürüst ve doğru olacak. Tüketi- ciyi aldatıcı. yanıltıcı veya onun tecrübe bilgi ve noksanlıklannı kullanıcı. tüketi- cinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü. şiddet hareketlerini ve suç iş- lemeyi özendirici. kamu sağlığını bozu- cu. hastalan, yaşhlan ve çocuklan istis- mar edici reklam yapılamayacak ve ilan verilemeyecek. Yasa hükümlerine daya- nılarak. ticari reklam ve ilanlarda uyul- ması gereken ilkeleri belirlemek ve ay- kın hareket edenleri cezalandırmak ama- cıyla "Reklam Kurulu" oluşturulacak. Kardemir, Petlas ve Erdemir için mahkemeye gidiyor Miimtaz Hoca pes etmiyor • CHP Ankara Milletvekili ve KlGEM Başkanı Mümtaz Soysal. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun Kardemir ve Petlas'ın satış, Erdemir'in de ihaleye çıkanlması yönündeki kararlannın iptali için idari mahkemeye dava açılacağını bildirdi. • AN'KARA (CumhunŞet Bü- rosu) - CHP Ankara Mılİetvekı- li ve KLamu Işletmeciligini Ge- liştirme Merkezi'nin (KlGEM) kurucusu MümtazSoysal. hükü- metin kamu iktisadı teşekküleri- ni. bazı çıkar gruplanna peşkeş çektiğini ve uvgulamalann Ozelleştirme Yasasfna aykın olduğunu v urgulayarak. "Buişin peşini bırakmavacağız" dedı. Soysal. KtGEM önderliğin- de. Özelleştirme Yüksek Kuru- lu'nun (ÖYK); Karabük Demir- Çelik ls.letmesi (Kardemir) ve Petlas'ın satışını. Ereğlı Demir- Çelik Fabrikasının da (Erde- mir) ihaleye çıkanlmasını öngö- ren kararlannın iptali içın idari mahkemeye dava açılacağını bildirdi. Soysal, Özelleş.tırme Yüksek Kurulu'nun, Kardemir ve Pet- las"ın satış karannı alırken. söz- leşmelerde hiçbirüretim güven- cesi sağlamadıgım v urgulaya- rak. "HükümeC kendisinin ka- patamadığı bu işletmeleri özel sektör \e işçiler yoiuyla kapat- mayı planhyor" dedi. K.ardemir'ın, 1 lira gibi bir de- ğerle. bedelsiz olarak işçiye ve Karabük'teki örgütlerin temsil- cilerine devredilmesinin, Özel- leştirme Yasası'na aykın oldu- ğuna dikkat çekerken, "Yasada, bedelsiz devir gibi bir yöntem be- lirtilmiyor. Avnca, hükümet de- vir sözleşmesinde üretimin sü- rekliliğini sağlayacak hiçbir ön- lemalmıyor"dedi. Petlas'ın Türkıye'nin uçak lastiği üreten tek fabrikası oldu- guna dikkat çeken Soysal. ÖYK'nin kurumun satışına iliş- kin karannda öngördüğü imti- yaz hakkının ise. yasadakı "dev- İetin inıtivazlı hisseve sahip ol- ması" hükmü çerçevesinde ol- madığınıanımsattı. Soysal. "Bi- zimedindigimiz bilgiyç göre. Pet- las'ın değeri, satış bedelinden 3- 4 kat fazla" dedı Soysal. Petlas'ı alan Iranlı Nadir lmpex Şirketi'nin, temi- nat mektubu dışında hiçbir gü- vence vermedıgini de anımsattı. Erdemır'in konumunun ise. diğer KlT'lerden farklı oldugu- nuanımsatan Soysal. "Erdemir, Türkiye'nin yassı çelik üreten tek fabrikasıdır. Zaten, fabrika- nın yüzde 49 oranındaki hissesi de fstanbul Menkul Kıynıetler Borsası'nda işlem göriiyor. Fab- rikanın üretim yapısı tekel" de- di. Soysal, ÖYK'nin Erdemir'in ihaleye çıkanlmasına ilişkin ka- rannın iptali içın çalışanlar adı- na sendikanın idare mahkeme- sine başvuracağını bildirdi. 2000'li yıllarda işsizlik ILO'nun istihdam raporu ürkütücü 2000yılında 2.5 milyarişsiz Ekonomi Servisi - Uluslararası Çalışma Örgü- tü (ILO). dünyanın bir çalışma hayatı krizine doğ- ru gitmekte olduğunu bildirerek. hükümetlere. sosyal bir felaketi engellemek için beraber çalış- malan çağnsında bulundu. ILO tarafından ya- yımlanan bir raporda. dünyada işsizliğin hızla art- makta olduğu ve yüzyılın sonuna kadar işsizlik- ten olumsuz yönde etkilenecek kişi sayısının 2.5 milyan bulacağı bildırildi. ILO raporunda. "1994 yılında yaklaşık 820 milyon kişiden oluşan global işgücünün yüzde 30'u işsizdi Bu, 1930'lu yıllar- daki buhrandan sonraki en büyük kriz oldu" ıfa- desine yer verildi. ILO Genel Direktörü Michele Hansenne, ra- porda. "Global bir işgücü krizine doğru sürüklen- menin durdurulabilmesi için hem ulusal hem de uluslararası düze\ de, politik ve yapısal düzenleme- ler vapılmalı" dedi. Hansenne. mevcut ışsızlık düzeyinın manevi yönden kabul edilemezliğini vurgulayarak, olayın ekonomik yönden de rahat- sız edici bir durum olduğunu söyledi. Raporda. sanayileşmiş ülkelerle geçiş döne- minde bulunan eskı komünist ülkelerin büyük bir bölümünün iki haneli işsizlik oranlan riski ile karşı karşıya olduklan kaydedildi. ILO. sanayileşmiş ülkeîerde asgari ücretin or- tadan kaldınlması ve işçi maliyetlennin azaltıl- ması yolundaki diğer önlemlerin bir çözüm olma- dığı görüşünü savundu. Raporda. ışsızliğe yol açan sebepler arasında otomasyon ve üretimin "Çin gibi" el emeğinin ucuz olduğu ülkelere kay- ması gösterildi. Bazı uzmanlarca öne sürülen "Bir işin birden fazla kişi tarafından yapılması"" veya "kısa çalışma haftası" gibi önenlenn ulusal hü- kümetlerce kabul göreceğıne ınanmadığını da açıklayan ILO. önümüzdekı 25 yıllık süre içinde dünya el emeğı piyasasına fazladan 1 milyar ki- şinin daha çıkacağını ve bunlann büyük kısmının ış bulmakta güçlük çekecegıni belirtti. Sanayileşmiş ülkeîerde 35 milyon kişinin işsiz olduğu vurgulanan ILO raporunda. 1995 yılında tspanya'da işsizliğin yüzde 24'e. Finlandiya'da yüzde 17"ye. lrlanda'da da yüzde 15'eyükselme- sınin beklendıği kaydedildi. Raporda. kronik ek- sik istihdam sorununun Latın Amerika ve Afri- ka'nm büyük bir bölümünde devam etmesınin beklendiği bildirildi. ABD'de, 1995 yılmdakı işsizlik oranınm yüz- de 6'nın bıraz altında olmasının beklendiğini kay- deden ILO, Japonya'nın. işsizlik oranında yüzde 2.8 ile en düşük düzeydekı ülke olacağının tah- min edildiğini belirtti. ILO. eskı Doğu Bloku ülkeleri ile eski SSCB cumhuriyetlerinde tırmanmakta olan işsizliğin, siyasi ve ekonomik reformlara sekte vurduğunu bildirdi. Başbakan Çüler'ia Japonya rüyası Ekonomi Servisi- Başbakan Tansu Çiller. Japon kredi mus- luklannı açmak üzere bu akşam saat 20.25'te Tokyo'ya uçtu. Ja- ponya ziyareti sırasında finans- man kaynaklannı arayarak Japon yatınmcılan Türkiye'ye çekme- ye çalışacak olan Çiller'in en bü- yük kozunun ise gümrük birliğı olduğu belirtiliyor. Başbakan Çiller. 4 günlük bir resmi ziyaret için bugün Japonya'ya uçuyor. Çiller. Japonya ziyareti sırasında finansman kaynaklannı araya- cak ve Japon yatınmcılannı Tür- kiye'ye çekmeye çalışacak. Bu- gün 20.25'te Ankara"dan aynla- cak olan Başbakan Çiller'e Dı- şişleri Bakanı MuratKarayalçın, Bayındırlık ve tskan Bakanı Ha- lil ÇulhaoğJu. Ulaştırma Bakanı Mehmet Köstepen, milletvekil- leri ve işadamlanndan oluşan bir grup eşlık ediyor. Türkiye, 1980'liyıllannorta- sından itibaren Japonya'dan tah- vil ihracı yoiuyla önemli miktar- da finansman sağlamış. ancak bu kaynak akışı geçen yıl hemen he- men durmuştu. Japon şırketleri- nin gümrük bırligi öncesinde ya- tırımlannı Türkiye'ye yöneltme- lennın bir nedeninın de Türkiye ile Avrupa Birliğı arasında tica- ri konular başta olmak üzere iliş- kılerin orta ve uzun vadede daha da gelışeceği düşüncesi olduğu belirtiliyor. RAKAMLARLA JAPONYA M 7' ı *T3l T3KY0 PASIFİK OKYANUSU • Yüzölçümü 377.833 kilometrekare • Nüfusu 125 milyon • Kişi başına milli geliri 34 bin dolar • Büviime hızı 1994 yılı itibanyla >-üzde 1.7 • 1994 yılı enflasyon oranı yüzde 0.7 • 1993 istatistiklerine göre faal işgücü 62.9 milyon • tşsizlik oranı yüzde 2.9 • GSMH 1994 yılında tahminen 457 milyar yen • 1994 itibanyla ihracat geliri 395.5 milyar yen • tthalat gideri 274 milyar yen • Iç borcu yaklaşık 279 trilyon yen. • Kayda değer dış borcu bulunmuyor. • tthalat ve ihracatında ABD birinei sırada yer alıyor Yen borcu ödemek kolay değil Endonezya, Japon Yeni ile dış yardım almış ülkeler içinde en sert vurgunu yiyen ülke. 1985-93 döneminde aldığı dış borçlann tutan net 819 milyar Japon Yeni. Bu borçlar yen olarak değil de dolar üstünden ahnmış olsaydı, bugünkü seviyeleri ile yaklaşık olarak 220 milyar yenden ıbaret olacaktı. Bu durumda olan tek ülke Endonezya değil. Malezya da borçlannın giderek kabarması nedeni ile bundan böyle Japon Yeni ile borçlanmayacağını açıklayan bir diğer ülke. Yenle borçlanmanın yarattığı zarara karşı önlem almak ise o kadar kolay olmuyor. Çünkü Japonya'dan alman bu borçlann vadesi oldukça uzun. Başlangıçta avantaj gibi gözüken uzun vade. daha sonra dezavantaja dönüşüyor. Türk- Japon ilişkileri Japonya ile diplomatik ilişkilerini 1925 yılında kuran Türkiye'nin, bu ülke ile tican ilişkileri 1898 yılına kadar uzanıyor. • Türkiye, 1984 yılından bu yana Japon sermaye piyasalanna da tahvil ihraç ediyor. 1984-94 yıllan arasında Türkıye'nin ihraç ettiği tahvil miktan yaklaşık 692 milyar yen oldu. • 1994yıhnınılk 11 ayında Japonya'nın Türkiye'den ithalatı 183.6 milyon dolar olarak gerçekleştı. • Yine 1994 yıhnın ilk 11 ayında Japonya'nın Türkiye'ye ihracatı 578.6 milyon dolar oldu. IŞÇEVIN EVRENEVDEN ŞÜKRAN SONER Bir Kirli Oyun Hükümetin ertelediği THY grevi ve önceki gece baş- layan Havaş grevi ile çok çirkin bir oyun daha sahneye kondu. Ne yazık ki Murat Karayalçın ve bakanları Çiller hükümetinin bu çirkin oyununa giderayak ortak oldular. Öncelikle kamuoyunun, yasa maddesinin adından kaynaklanan bir yanlış bilgilendirmeyle karşı karşıya bulunduğunu anımsatalım. Adı "erteleme" diye geçen yasa maddesi, aslında grev hakkını tamamen gaspet- miş oluyor. Hükümetin 60 günlük grevi erteleme süresi içinde, taraflar anlaşmaya varamazlarsa sendika grev hakkına kavuşamıyor. Uyuşmazlık YHK'ye, yani zorun- lu tahkim sistemine gönderilmiş ve işçinin de grev hakkı yasaklanmış oluyor. Türkiye, 12 Eylül hukukunun grev hakkını gaspeden bu yasa maddeleri nedeni ile yıllardır uluslararası ilgili platformlar ve ILO'da hesap veriyor. Türk hükümetleri, grev hakkını ortadan kaldıran bu yasa maddelerini de- ğiştiımek karannda ve kullanmama eğiliminde olduk- larını söyleyerek savunma yapıyortar. Ne yazık ki her zamanki gibi söyledikleri ile yaptıklan birbirini tutmuyor. Adı grev erteleme, özü yasaklama olan yasa maddeleri, yasanın amacına ve hukuka da aykın olarak bol bol kullanılıyor. Şu işe bakın ki, THY işçilerinin ağırlıklı iş güvencesi istemi ile enflasyonun çok altında ücret artışına razı ol- maları, toplusözleşmenin imzalanmasına yetmiyor. Hükümet, THY işvereninin verebileceklerini de verme- sine izin vermeyerek, yine yasallığı hukuken tartışmalı kamu işveren sendikasını araya sokarak anlaşmayı 'engelliyor. Bu yılın gündeminde olan 700 bin kamu işçisinin sözleşmelerine örnek olmak üzere, THY işçilerinin sözleşmesinde, bütün işçitere ve sendikalara gözdağı verme yolunu seçiyor. THY grevini "milli güvenliği" tehdit ettiği gerekçesi ile yasaktıyor. THY işçisinin yapacağı grevle Türkiye'nin milli gü- venliğinin tehdit altında olması arasındaki ilişkiyi lütfen açıklar mısınız? Özelleştirilmesinde hiçbir sakınca gö- rülmeyen THY'nin uçaklarının kalkmaması ile Türki- ye'nin milli güvenliği tehdit altına gtriyorsa THY'nin özelleştirilmesini savunan sermaye cephesi, siyasiler, hükümet üyeleri, ülkeye ihanet suçu işliyor olabilirler. İşin garabetine bakın ki, Hava-lş Sendikası, THY ve Havaş'ta çalışan üyeleri için toplusözleşme yapmaya çalışıyor. Aynı nedenlere dayalı kardeş işyerlerinde, birlikte grev kararı alıyor. Hükümet, THY işçilerinin grevini "milli güvenliğe" aykırı görüp Havaş işçilerinin grev yapmasında bir sa- kınca görmüyor. Bu kirli oyunun çok ince bir hesabı, nedeni var elbet: Havaş'ın yüzde 5Vlik payı satılmak, özelleştirilmek üzere. Yıllık kârının 1 trilyon olduğu bilinen bu kâriı iş- letmenin alıcıları, işçilerinin üçte ikisinin çıkanlması ko- şulunu da getiriyorlar. Işçilerin grev sayesinde bölün- mesi ve işten atılmaların kolaylaştırılması programlanı- yor. Bu arada meydan ve uçaklardaki hizmet boşluğu- nun rakip özel firmalarla kapatılması, grevin kınlması hesaplanıyor. THY'de grev yasaklayarak, Havaş'ta grev kırılarak, bu yıl sözleşme bekleyen 700 bin kamu işçisine bir güzel hadleri bildirilecek. İşçiler ve Türk-lş'in sendika başkanları teslim alınacak. Türk-iş'in çoğuntuk sendika başkanlannın hali, tesli- miyet ve korkuları malum. Bu yılın 700 bin işçiyi kap- sayan kamu sözleşmelerinde başansız olmaktan öyte- sine korkuyorlar ki, zaman kazanmak ve geride kal- mak, zoriamaya hedef olmamak üzere. çoğu yasal sü- releri içinde yeni sözleşmeler için yetki başvurulannı yapmadılar. Hava-iş, en solda sendikalardan biri olarak önde ilk kurban. Arkadan yine solda dürüst sendikacılık ya- panlar, işkollarındaki grev yasağı nedeni ile uyuşmaz- İıklannı belli bir takvimden daha geriye atamayacaklar, YHK'nin eline düşecekler geliyor. Üçkâğıtçıların, hükü- metle gizli çıkar uzlaşması içinde olanların, bir küçü- cük hesabı daha var: Seçilme haklarının önündeki engeli kaldıracak yasa değişikliğini, hükümet Meclis'ten çabuk geçirirse ge- nel kurullarını erkene, toplusözleşmelerinin önüne ala- caklar. Hele bir yeniden seçilsinler. Gerisi Allah kerim... Her taşın altında bir başka pisliğin durduğu bir kirli oyun, işte böyle sürüp gidiyor. Ama ya silah geri te- perse? Örneğin Danıştay, hükümetin grev yasaklama niteli- ğindeki kararının hukuka aykınlığını saptayarak, yürüt- meyi durdurabilir. 700 bin kamu işçisi, Havaş grevinde işçinin bölünmesi, kınlması, THY'de grev yasaklama ile teslim alınmasının, kendi haklannın gaspı ile ilişkisi- ni kurarak, önemli bir dayanışmanın içine girebilir. Bir kirli oyunun içindeki siyasetçinin de suça kişisel çıkar- ları adına ortak olan sendikacının da korkudan dudak- ları fena halde uçuklayabilir. Demedi demeyin. • Alo sansür hattı... Genelkurmay basını telefonla denetliyor • Kuzujar artık sessiz değil Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri eylemde • ilkay Alptekin Demir, Yıldırım Türker. Deniz Türkali ve Yaprak Zihnioğlu tecavüz olayından hareketle etik bir çerçeve arayışını tartıştı. • Süryaniler: Anadolunun kaybolan rengi • Ertuğrul Kürkçü, Adnan Bostancıoğlu. Gençay Gürsoy. Ahmet Ural ve Necmi Demir yeni sol parti girişimi üzerine yazdı. • 8 yıl önce, 8 yıl sonra Aziz Nesin, Haluk Gerger ve Uğur Mumcu'dart Demirel'e baskın • Adana-Paris: Yılmaz Güney belgeseli Metin Üstündağ, Faik Bulut, Engin Erkiner, A. Başer Kafaoğlu, Ahmet Soner, Osman Ergin, Hürriyet Karadeniz. Ahmet Müfid, Sıtkı Coşkun, Ali Önder Ondeş ve Erdoğan Aydın SÖZ'de yazdı. Her cumartesi bayilerde