Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 ARALIK 1995 CUMARTESJ 14 KULTUR 1995 yıhııcla hale ve modeın daııs ir önceki yılın sonunda yaşanan renkli ve ateşli tartjşmalann ışığj 1995'e yansıdı. Uzunzamandır onarım bahanesiyle uykuya yatınlan AKM Büyük Sahne'sinin yeniden gösterime açılmasının buruk sevinci yaşandı. Sevincin buruk olmasının nedeni, onanmın inandıncılıktan uzak, yalnızca kılıf parlatıcı düzeyde kalmasıydı. 1 RANA EVCİM 1995 yılı Türkiye'dekı bale ve modern dans sanatçılan ıçin pembe düşlerle başJayan bir dönem sayılmazdı Yine de bir önceki yılın sonunda yaşanan renkli ve ateşli tartışmalann ışıgı 1995'e yansıdı. Genel bütçenin yüzde bınnin Kültür Bakanlığı'na aynlmasının bile utanıp sıkılmadan "hedef" olarak göstenldiğı bir ortamda. bir yılda beş kültür bakanı eskitıldı. Sanatın siyaset ve bürokrasiden sağlıksız bir şekılde etkilenerek kurumlaştığı ülkemizde, köşe kapmaca oyununa dönüşen bakan değışiklıkleri. her dalda olduğu gıbı bale ve dans sanatı konusunda da köklü reformlann ve uzun vadeli projelenn gerçekleştirilmesini tamamen olanaksız kıldı. Örgütlenen ve bilınçlenmekte olan bir sanatçı topluluğunun önünü kesmek içın çat pat bakan değıştirmekten daha uygun bir karşı koyma olamazdı doğrusu' Bale ve dans sanatçılan. bakanlann o değerlı zamanının bir kısmını kendilerine ve sorunlann çözümuyle ılgilı raporlan dınlemeye ayırmasını henüz sağlamışken. bakan değişıyor ve her şeye baştan başlanıyordu. Buna rağmen sanatçılann örgütlü çalışması umulmadık bırbaşka noktadan, muhalefetten ses getirdı. Bir yıl önce balennlere olumsuz eleştirıler yönelten ANAP mılletvekilı \edim Budak. Bale Genel Müdürlüğü kurulması ve bu amaçla kaynak aynlması için önerge verdi. Bu kadar sanatsever davranmayan DYP'lilerin önergeyi reddetmelerine rağmen, yıllardır Opera'dan aynlarak kendı genel müdüriügünü kazanmaya çalışan bale sanatçılan ıçin bu önerge hoş bır jest oldu Zeynep Tanbay ve Bisa Monte Dans Topluluğu Ocak ayı heyecanlı bırolayla, Zeynep Tanbay'ın Elisa Monte Dans Topluluğu ile CRR'de sergiledıği güzel göstenlerle başladı. ABD'de Zeynep Tanbay gıbi başanlı ve yürekli bir Türk sanatçı olduğunu anımsadık ve onun göstenlerini izleyerek gurur duyduk. Zeynep. yalnızca etkileyicı bir dansçı olmakla kalmıyor, koreografi denemelen yapıyor. daha da önemlisi birikiminı ülkesinde değerlendirmek için ileriye yönelik projeler tasarlıyordu Daha sonrakı aylarda, uzun zamandır bakım onanm bahanesiyle uykuya yatınlan AKM Büyük Sahne'sinin yeniden göstenme açılmasının buruk sevinci yaşandı. Sevıncin buruk olmasının nedeni, onanmın inandıncılıktan uzak. yalnızca kılıf parlatıcı düzeyde kalmasıydı. Ama "memur sanatçı"lann bu konuda konuşması ve demeç vermesi yasak olduğundan derin bir sessizlik yaşandı. Uykuya yatınlmış olan **Don Kişot" prodüksıyonu uyandınldı, kostümlenn tozu sılkelendi ve Büyük Sahne cılalı zemınıyle yeniden açıldı. 1MDT hrternationar ve IMon Dans Topluluğu Bu arada Ankara'da MDT"nın azimli ve yürekli çalışmalan hızla süriiyordu. 11 Mart 1995'te gerçekleştinlen U MDT Internatktnargalasında Mark Bakhvin, Amanda Miller. Yair Vardi ve Ashley Page gibi ünlü konuk koreografların eserlen yer aldı. Bu program yıl boyunca başanyla sergilendı. Nisan ayı başlannda TOBAV tstanbul Şubesı, Ingıliz Kültür Heyeti ile ilk kez ortak birorganızasyon gerçekleştırerek LJnion Dans Topluluğu'nun lstanbul Taksim Sahnesi'nde ikı gösteri yapmasını sağladı. Ankara, Mersın, Antalya ve Bursa'da da göstenler yapan topluluk, modern dans sanatına Türkiye çapında büyük ilgi duyulduğunu göstermiş oldu. Yine nisan ayı içinde lstanbul'da B "Üç Türk Balesi" adı altında bır gösteri gerçekleştırildi. Aysun Aslan'ın "RaveT. Geyvan McMillen ın "Sıradışi" ve Selçuk Borak'ın "Sisera" adh eserlennden oluşan bu program yalnızca üç kez sahnelenebıldi. Çünkü. Cemal Reşit Rey Sahnesi'nde sergılenmek üzere hazırlanan bu eserler, lstanbul Devlet Opera ve Balesı'nin bu sahneden yararlanamaması nedenıyle rafa Zeynep Tanbay, Elisa Monte Topluluğu ile göstenler sergiledi. kvlülavında üç ö/cl bankanın yıldönümü kullaıııalannı dans >e bale gösterileri}le >apmalan. son\az gi'celerine renk kattı. Pamukhank. Rafael Aguilar'ın hpamol Bale TivatrosıTndan •karnu'n Flamenko" gösterisini (soMa). Napı Knedi Hariem Dans 11\ atrostı 'nu(üstte), Ksbank Kirov Balesi'ni (sağda) davct etti. İstanbulDolet Opera te Balesi, Nuri \amm'uıı "Spartaküs" halesini (altta) sahneledi. Oldukça kalabalık bir kadrontın görev aldığı bu eser. ö/rllikk' çağdaş bir bü\ükprodüksi>on olmasn la dikkat cekKonlu. kaldınlmak zorunda kaldı. Dünya Dans Giinü kutiamaları 29 nisanda kutlanan Dünya Dans Günü, bu yıl daha yaygın olarak kutlandı Bu kez çaba gösterenler yalnızca devletin resmi görev lileri değildi. sıvil örgütlerle dinamizm kazanmış olan bale ve dans sanatçılan kutlama girişimlenni zengınleştirdiler MSÜ Konservatuvan Bale Ana Sanat Dalı öğrencıleri Bun,a Tayyare Sahnesi'nde, Çağdaş Bale Topluluğu KHEM'de, Yeşıl Üzümler Dans Topluluğu Diyarbakır'da gösteriler düzenlediler. Ankara. lzmir ve Mersin De\let Opera \e Baleleri'nde bıldinler okundu. bale temsillen yapıldı. lstanbul Devlet Opera ve Balesi bünyesınde Dünya Dans Günü anılmadı. ama Bale Sanatkârları ve Sanatscvenler Derneğı'nde Bınnci Dans Paneli düzenleııdı ve bu sanatın sorunları tartışıldı Yabancı sanatçılarla iki gala gösterisi Aynca CRR'de Demirören Şirketler Grubu'nun katkılan ve Sonya Arslan'ın çalışmalanyla dünyanın en ünlü bale sahnelennde dans eden sanatçılann katıldığı ikı gala gösterisi gerçekleştirildi Bu gecede Sonya - Özkan Arslan çıftinın Deutsche Oper Berlın'de dans eden oğlu Can Arslan da yer aldı. Mavıs ayı sonunda MDT Tekirdağ. tzmir. Bursa turnesını gerçekleştırdi. Topluluğun sanat yönetmeni Beyhan Murphy, bu tumenın harcırahların eylül ayında ödenmesi kaydıyla gerçekieştirıldiğinı anlatıyor. Işıkçıdan Jcostümcüye. dansçılardan miizisyenlere kadar bütün ekip MDT'de ınançla çalıştıkları içın şartlan kabul etmışler Örneğın sanatçılar Izmir'de akrabalannın evlerinde veya Polisevi'nde kalmışlar, davulcunun yetışebılmer-i içın zorluklarla uçak biietı ayarlanmış. Çağdaş bir prodüksıyon: 'Spartaküs' Aynı günlerde İstanbul'da Yuri Yamos'un %, "Spartaküs"balesı lstanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelendı. '*«• Oldukça kalabalık bır kadronun görev aldığı bu eser. özellikle çağdaş bir bu>ük prodüksıyon olmasıvla dikkat çekivordu Uzun vıllardıt (Panov'un "Antoniusve 1 KleopatnTsından beri) lstanbul"da bu nıtelıkte bir büyük prodüksıyon yapılmamıştı Altıncı Türk Koreograflan Çağdaş Dans \e Bale göstensı bu yıl Iznıir Devlet Opera ve Balesi ile Antalya Devlet Tiyatrosu'ndan gelen sanatçılann katılınııyla daha da zengınleşmiştı Katılımın çoğalması. bu işe bağlananların ve gönül verenlerin gittikçe daha kalabalık bir sanatçı topluluğunu kapsadığını gösteriyordu. Haziran ayı her zaman olduğu gıbi festivallerdönemıni getırdi. >apı Kredi Festivali'nde fspanyol Nasyonal Balesi Harbiye Açıkhava Tıvatrosu'nu beş gece tıklım tıklım doldurarak olay yaratırken. Aspendos'ta antık tiyatro coşkulu bir izleyıcı kıtlesiyle şenlenıyordu Bu yıl Aspendos organizasyonu sanatçılann konforu açısından şıddetli bir aşınmaya ıığramiştı. sahne arkasındaki bütun sefalete rağmen •'Spartaküs" Aspendos'ta da başanyla sergılendi. Bütün gözler Aspendos'a çevriliyken Konya'da bırde\rim yaşanıyordu. MDT, bu kez harcırahlannın hiçbır tarihte ödenriıeme.Mni göze alarak Konya Devlet Tıyatrosu'nda gösteriler sergiledi. Işık sıstemı ve birçok şey yetersizdi kuşkusuz, ama hedefe ulaşılmıştı: Konyalılar (türbanlı vatandaşlanmızdan da ılgilencnler \ardı) modern dans sanatını ızleme şansını elde ettıler. A^lında Malatya'ya da bır turne ayarlanmıştı. Sanatçılarını "Harcırahlannızı ödeyemejiz!'" tehdidine karşı yeterınce zorladığını düşünen Murphy. bu organizasyonu gelecek yıla ertelemeyı \e gerek bedenen. gerek manen yorulan sanatçılannın dınlenmesını sağlamayı uvgun buldu. Bu yıl 13'ten 15 kişiye ulaşan MDT dansçı kadrosunu I996'da sansasyonlarla dolu organizasyonlarbeklıyor "Hedefim Kars'a gitmek!"'diyen Murphy. önümüzdekı nısana bir Gürcıstan turne.si ayarlamiş bıle! Aynca bu yıl "MDTTürk Koreograflan GecesPnı düzenlıyorlaı: bu programda İhsan Bengier, ^ascmin Altmklar, Binnaz Melin \ e Cihan Yöntem'ın koreografilerı yer alacak. 995 yılında başlayan yeni sezonda lstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçılan CRR Sahnesi'nden yararlanamadılar. Bunun gerekçesı açıklık kazanamadı. Dünyanın çeşitli köşelerine dağılmış başanlı Türk dansçılarla iletişimi yoğunlaştırarak dans eden Türkiye'yi du\-urmak ve yaşatmak, 1996'nın tek hedefi olsun. Istanbullulann ilgisi büyûktü. Eylül ayında üç özel bankanın da yıldönümü kutlamalannı dans veya bale gösterilenyle yapmalan. son yaz gecelenne renk kattı. Pamukbank. Rafael Aguilar'ın lspanyol Bale Tiyatrosu'ndan "Karmen Flamenko" gösterisinı. Yapı Kredi Harlem Dans Tiyatrosu'nu, Esbank da Kırov Balesi 'ni davet etti. Gösterilerin art arda rastlamasıyla promosyon rekabetı doruğa ulaştı. Promosyon, sanatsal olaylan destekledıği sürece bir sakınca taşımıyordu ama gösteriler konusunda yapıyan seçımlenn düzeyinın promosyondan daha ince bır çalışma gerektırdiğini yaşanan örneklerle görmüş olduk. "Karmen- Flamenko"göstensının gece klübü şovlannı anımsatan bir düzeyde kalması. nıtelıklı sanat konusunda duyarlı olan ızlevıcılenn tepkisine yol açtı. Bunun yanısıra, Harlem Dans Tiyatrosu'ııun Istanbul'a getırdiği sanatçılann bazıları bu topluluğu temsıl etmek içın oldukça yetersiz gorünüyoriardı. Bu durum. bizim Türk Balesi ve Türk izleyıcisı olarak kendımızi daha iyi tanıtmamız gerektığını gösteriyordu. Kırov Balesi'nin gösterileri ise, tarihsel bir doküman nitelıği taşıması ve bellı ekonomik knzlere göğüs geren büyük bır sanat kurumunu izlememıze olanak vermesi bakımından çok ilgınçtı. Ekim ayında Devlet Opera ve Balelerı yenı sezonlannı açtılar. Ankara'da "Le Corsaire" ve "Şımank Kız" baleleri, İstanbul'da -Spartaküs" "Balede Yeni Renkler"ve "Don Kişot" gostenlen, Mersın'de Yuri Papko - Margie Scott'un "Renkierin Dansı" balesi ve "Bir Avuç Çayko\ski" adh denemenın gösterileri yıl \onuna kadar devam etti. Bu yıl ılk kez bir bale sanatçısı Devlet Opera ve Baleleri'nden birinın müdürii olmayı başardı. Bu olay Mersin'de gerçekleştı. İstanbul, Ankara, İzmir ve Mersin'de yeni eserler Ankara Devlet Konservatuvan"ndan yetışen bir bale sanatçısı olan Erdoğan Şanal Mersın'den şöyle s>esleniyor: "\ntik Klik\a uvgarîığı ü/erine kurulmuş olan Mersinimizin /engin kültür mozaiği ile orülen miras, günümüzde sanata karşı oluşturulmak islenen atmosferin tersine, tertemİ7 soluyabildiğimiz. sanatımızı yaşayabildiğimiz. coşku dolu bir nefes sağlamaktadır. Bu duvgularla Mersin'den tüm npera ve baleseverlere se%gi >e sa>gılanmızı v«llu\oruz." Repertuvannda yerlı eserlere de yer vermeye özen gösteren Mersin Devlet Opera ve Balesi, önümüzdeki yıl Oyhın Turfanda'nın "Yoz Döngii1 " ve "Bebek" adlı eserlerini ve "SindireUa" balesını sergileycek. tzmirlıler ise 18 ocakta "Esmerakla''nın prömiyerine hazırlanıyorlar Ankara'da koreograf Tuccio Riyano'nun "Mevsimler" ve "Serenad" adİı eserlennden oluşan bir program. Robert North un "Bluz". "Farfara" ve -Dettimeyd" adlı eserlen ve Andre Prokovsky'nin üç perdelik "Anna Karenina"sı sergılenecek. lstanbul Devlet Opera ve Balesı'nin 1996 yılı için planladığı birçok proje var. En öneınlılen Ra> Barra'nın "Leylaüe Mecnun" adlı koreografisi ve Derek Dean'ın yapacağı bır çalışma olacak. Aynca, Sibel Kasapoglu, Selçuk Borak NU Berkan ve Erdal Uğurlu'ya da yeni koreografiler sıparış edılmış. CRRSahnesi'nden yararfanlmadı 1995 yılında başlayan yeni sezonda tstanbul Dev let Opera ve Balesi sanatçılan CRR Sahnesi'nden yararlanamadılar Bunun gerekçesi açıklık kazanamadı. CRR'de yalnızca halk danslan gösterileri ve Mevlevi danslan yeraldı. Györ Balesi'nin göstenlen ise Györ Dans Topluluğu adıyla anıldı. Bunun nedeni de pek anlaşılamadı. Ama Györ'ün sunduğu program lstanbul'daki modern dans gösterilerine Slav koreograflarla yenı bir boyut kazandırdı. Bu yıl. İstanbul'da yan-profesyonel bır özel topluluk olan Çağdaş Bale Topluluğu 24. sezonunu açtı. Yeşil Üzümler Dans Topluluğu da yaşadığı zorluklara rağmen varlığını südürmek için savaşıyor.Bunlann yanı sıra Berrak Vedek tarafından kurulan Kumpanya Bale Türk ve Turkuvaz'dan gelen o n ÜÇ profesyonel dansçının kurduğu "Dance Factory" lstanbul'un modern dans meraklılanna doyurucu gösteriler sunmak ^ ıçin çabalıyorlar. •" Bütün bu gınşımler. gençlenn devletten veya özel sektorden destek almalarının güçlüklerine lağmen girişimci ve atılgan olmaya kararlı olduğunu gösteriyor. Politık ve ekonomik gelışmeler ne kadar caydıncı görünürse görünsün. Türk bale ve modern dans sanatçılan. iletişim çağının dınamizmınin yaşandığı, gümrük bırliğinin kazandırdığı yeni boyutlann duyumsandıği günümüzde ıddıalı düşünmek ve iddialı üretmek zorundalar. Dünyanın çeşitli köşelerine dağılmış başanlı Türk dansçılarla iletişimi yoğunlaştırarak dans eden Türkiye'yi duyurmak ve yaşatmak, 1996'nın tek hedefi olsun. Bır başka programda da Beyhan Murphy'nın ikı perdelik uzun bir eseri sergılenecek. MDT kalıcı bır kurum olmanın sırrını keşfetmiş bulunuyor. Kendi küçücük. körpecik bünyesindeıı öğretmen. repetitör ve yönetmen asistanı yetıştırmeyi başarmış. Kısa zamanda gerçekleştirilenlere bakılırsa. bütün bu Türk sanatçılar MDT'yı dengelı bir geleceğe onıuz omuza taşımayı başaracaklar. Bankaların promosyon rekaneti 1995 Temmuzu'nun en unutulmaz olayı Amenkan Bale Tiyatrosu'ydıı Dünya çapındakj koreografların eserlennı dünya çapında sanatçılardan ızlemeye hasret kalan Dün\a Dans Günü'nde dünyanın en ünlü bale sahnelennde dans eden sanatçılann katıldığı iki gala gösterisi gerçekleştirildi. Musa Kart ve Leman dergisi ödül aldı Kültür Servisi - Karikarürcüler Derneği, bu yıl ılk defa verdığı "Demokrasi İçin Karikatür Ödülü"nü. gazetemiz karikatürcülerinden Musa Kart'a ve Leman mizah dergısine vermeyi kararlaştırdı. Kankatürcüler Derneği Yonetım Kurulu ve dernek bünyesinde yer alan Sanat Kurulu,, bu yıldan ıtibaren kişi ve kurumlara yönelik "Demokrasi Için Kankafür Ödülü" vermeyi kararlaştırdı. Ödülü kazananlar. düzenlenen bır ön yarışma sonucu değil. her ikı kurulun gösterdığı adaylar arasından belirlenıyor. Bu yıl ilk olarak verilecek olan ödülün amacı. kışi veya kurumlann demokrasi sürecinin gelışımine yönelik katkılannı desteklemek, kankatür sanatının toplumsal ışlevini onurlandırmak Dernek, bu yılın ödüllerını Musa Kart ve Leman mızah dergısıne karıkatür sanatına ve demokratıkleşme sürecıne yönelik cesur katkılanndan ve kararlı tutumlanndan dolayı verilmesınin kararlaştırdığını kaydetti. "Demokrasi Için Karikatür Ödülü". salıiplenne ocak ayı içinde düzenlenecek bır törenle venlecek. Leman dergisi imza günü Kültür Senisi - Leman mızah dergisi yazar ve çızerlen. cumartesr günü saat 14 00-17 00 arasında 'J Yılbaşı Armağan Fuan. FM ve • Kültür Merkezi'nde duzertlenecek "ımza gunu'nde okuyuculan ile buluşuyor. 'Imza günü'ne Erdil Yaşaroğlu. Aslan Özdemır. Altay Martı. Tuncer Kurtız. Mahmut Tibet, Kaat Ertem ve Vedat Özdemiroğlu katılıyor. "Akdeniz Gençler Orkestrası" için seçim yapılacak İSTANBUL (LBA) - Merkezı Fransa'da Aınen-Prosence'de bulunan ""Akdenız Gençler Orkestrası" içın seçılecek Türk müzısyenler mart ayında belli olacak. Orkestraya seçilecek gençler, başta Fransa olmak üzere Avrupa'nın çeşitli ülkelennde konserler verecek. ""Akdenız Gençler Orkestrası"na bu yıl katılabılecek Turk müzısyenlerin seçımı. 18 Mart 1996'da Ankara Devlet Konservatuvan"nda, 20 martta Izmır Devlet Konservatuan'nda. 21 martta tstanbul Devlet Konservatuvan'nda yaprlacak. Klasık nıüzık alanında eğitım görmüş 14-16 yaş arasındaki gençlerin oluşturduğu orkestraya seçilenler mart ayı içinde belli olduktan sonra beş hafta içın Fransa başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde konserler ' verecekler. Akdenız Gençler OnkestraM seçimlerine katılmak « ıçin 31 aralık tarıhıne kadar Orchestre des Junes de la Metiterranee. 5. rue Pierre ett ManeÇune. f-13100 Aıx-En « adresıne başvurular yapılması | gerek lyor. J Bilge Karasu amiıyop j ANKARA (ANKA)- Bır sure öncel yaşamını yıtiren hikâyeci, yazar X Bilge Karasu 66. doğum gunünde l Ankara Alman Kültür Merkezi'nd^j gerçekleştinlecek bır etkınlikle * anılacak. Edebiyat açısından Bilge •• Karasu'nun değerlendınleceği, i "Resim Sanatı ve Bilge Karasu" 1 ile "Bilge Karasu ve Müzik" | konulannın da ele alınacağı etkınlık 6 ocakta izlenebılecek. Türkiye Felsefe Kurumu'nun ışbırliğıyle gerçekleşecek anma günunde lonanna Kuçuradı "Bilge Karasu'nun Yapıtlanna Felsefe ile Bakmak". Turan Erol "Bilge Karasu ve Resım Sanatı". Ayşe Kıran "'Edebiyat Açısından Bilge Karasu", Sedat Orsel "Medya ve Bilge Karasu" konulannı ele alırken. Fred Stark "Bilge Karasu Çevirısı. Bilge Karasu'nun Çevırısi". Sıtkı M.Ennç "'Müzık ve Bilge Karasu" konusunu ışleyecek. Pulat Acar ise Bilge Karasu'yu anlatacak. Ferhan Şensoy, 25 ocakta Londra'da LONDR.^ (X\) - Tıyatro sanatçısı Ferhan Şensoy. "Felek BırGün Salakken" adlı oyununu Londra'da 25 Ocak 1996 tanhınde sergilıyor. Londra'nın. Hacney Empire Salonu'nda sergilenecek oyun tstanbul "da sezon başından beri | oynanmakta. Londra'da faaliyet J gösteren Türk Tıyatro topluluğu ; "476 Oyunculan" adına açıklama yapan sanat yönetmenı Uınut Uğur. bir senedır Londra'dakı tiyatroseverlerın komedı oyunu izlemek ibtediklerinı beiırterek bu nedenle. niteliklı konıedinın üstadı Ferhan Şensoy'u onlarla buluşturma karan aldıklannı söyledi "Felek Bir Gün Salakken" adlı komedınin güncel bır ıçeriğı olduğunu da vurgulayan Uğur, bunda seçimlerin de etken olduğunu ıfade etti. Umut Uğur, Londra'da da çok sayıda Türk'ün yaşadığını belirterek bu kışılerin sanatsal etkinlıklere gereksinimı olduğunu vurguladı Uğur. dünya tıyatrosundan örneklerin en yetkin şekılde sergılendıği bır şehır olan Londra'da Türkiye'den temsilcılenn de bulunmaMnın öncmine dikkat çektı.