Katalog

KASIM 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Supiye güvence verdi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Suriye'nin Ankara Büvükelçısı Abdülaziz El- Rıfai'nın, ülkesinin Yunanıstan'a askeri üs vermeyeceği konusunda Ankara'ya güvence verdiği öğrenildi. Dışişleri BakanlığYna nezaket zıyaretlerinı sürdüren Rifaı, dün de Kıbrıs ve Yunanistan işlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Inal Batu ilc görüştü. Suriye Büyükelçisi. Yunanistan ile bır süre önce imzalanan askeri işbirliği anlaşmasmın Atina'ya Sunve'de üs verilmesi anlamma gelmediğinı Batu'ya iletti. Türkıye'nin. Sunye'nin Yunanistan'a üs vermeyecegi güvencesini temkink karşıladığı öğrenıldi. Suriye ve Yunanistan" ın geçen hafta imzaladıklan ve ıki ülke arasında askeri ışbırliğini öngören anlamma, Türkiye'nın güvenlik kaygılan duymasına neden olmuştu. Almanyada yangın: 1 ölü • BAYRELTrUAA)- Almanya'nın Bayreuth kentinde bir e\de çıkan yangında. dumandan zehırlenen 1 Türk öldü, 2 Türk kadın da hastaneye kaldınldı Bayreuth polisinin yaptığı açıklamaya göre. yangın sırasında dumandan zehırtenen 27 yaşındakı Mehmet T. tedavi için kaldınldığı hastanede öldü. 47 yaşlanndaki 2 kadın da dumandan zehirlenerek hastanede tedavi attınaalındı. ÇHIer: GAÖ'yü kabul ediyoruz • ATİNA (.\A) - Başbakan Tansu Çiller. Kudüs'te Yunan gazetecilere yaptığt açıklamada, "Türkiye ilk defa Kıbns'ta Güv en Arttıncı Önlemleri (GAÖ) kabul ediyor" dedı. Yunan basımnda yer alan haberlere göre. Çiller şöyle konuştu: "Türkiye ilk kez Güven Arttıncı Önlemleri kabul ediyor. BM'nin ve Yunanistan dahil, müdahil ülkelenn arzusu da buydu. GAÖ'nün karşılıklı olarak taraftardan kabul göreceğini ümit ediyorum. Türk tarafı. bu konuda işlemlerin ilerlemesıne engeî teşkil ediyordu. Fakat şımdi 'okey'imizi vermiş bulunuyoruz" Çiller'in, Burros Gali'nin yanında yaptığı bu açıklama, Atina'da. Türkıye'nın Kıbns politikasında önemli ve olumlu bir degişıklik olarak değerlendirildı. Atina-Üsküp Fransa'dahukümetkıi/iCumhurbaşkam Jacques Chirac, Alain Juppe başkanlığındaki hükümetin istifasmı kabul etti. Cumhurbaşkam Chirac, Juppe'yi yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi ATİNA (AAY Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu. Atina ile Üsküp arasında eylül ayında imzalanan anlaşmayı savundu ve anlaşmanın, iki ülke arasındaki ilışkilerin normalleşmesi açısından "iyi bir adım" olduğunu belirtti Parlamento'nun Makedonya konusunun ele alındığı önceki geceki oturumunda konuşan Papandreu "Yakında BM binasmda baslayacak olan görüşmelerin. Yunanistan ve bölge için olumlu sonuçlar doğnracagına ınandığım" bildirdi. • NEWYORK(AA)-BM Güvenlik Konseyı'nin, lrak'a uygulanan yaptınmlar rejiminin devam edip etmemesı konusunu, bugün ya da en geç yann ele alması bekleniyor. Konseye vakın kaynaklar. ABD ve Ingiltere'nin Saddam yönetiminin BM'nin öne sürdüğü talepleri yerine getirmediği görüşünü sav unmaya devam ettiklerini, bu nedenle ambargonun kaldınlmasını beklemenin yanlış olacağını kaydettiler. McNamara Vietnam'da • HANOI (AA>-Yietnam Sıvaşı'ntn sona ermesinden 2U >ıl sonra. dönemin ABD Sıvunma Bakanı Robert McîSamara. ilk kez V«tnam"a gıttı. McNamara, ABD \e Vietnam yetkilıleri ansmda gelecek yıl Vetnam Savaşı konusunda üs düzey bir konferans dizenlemeye ve iki taraf ansmda arşiv değişimini saglamaya çalışan New York rrerkezh "Dış llişktler tonseyı" adına, 8 kişilik bir heyetin üyesı olarak Vetnam'a gitti. MİŞELPERLMAN PARİS - İktidarda ancak 6 ay kaldıktan sonra Başbakan Alain Juppe.dün hüküme- tin istifasını cumhurbaşkanına sundu ve Jacques Chirac tarafından yenı kabineyı kurmakla görevlendinldı. Fransız siyaset alanında büyüktepkiler uyandırmış olmakla birlikte. hükümetin i»- tifası olasılıgı bir süredır söylenti olarak ıl- gili çevrelerde dolaşmış. fakat kararın bu denli ivedi bir şekilde venlmesi beklenme- mıştı.Chirac" ın geçenlerde ekonominin ro- tasını belırli bir şekilde değiştırmış olma- sı. kamu açıklannı kapatmaktaki kararlılı- gı. hükümetin değiştinlmesinin gerçekle- şeceğı ve genel politıkanın buna göre ayar- lanacağı görüşünün gündemde olduğunu göstermekteydi. Buna paralel olarak gerek Cumhurbaş- kam Chirac gerekse Basbakan Alain Jup- Cumhurbaşkaıu Chirac (solda), Basbakan Juppe'ye (sağda) tekrar görev verdi. pe'nin yayımlanmış kamuoyu yoklamala- tık istıfası zamanıntn geldıgi sonucunudo- nnda. 5. cumhunyet tarihinde şimdiyedek ğurmuş bulunmaktaydı. görülmemtş bir oranda düşük bir düzeye Fransa'daki yeni hükümetin üyeleri, dün düşmüş olmalan hususu da. hükümetin ar- akşam Cumhurbaşkanlığı Sara> ı peronun- da. Genel Sekreter Domink)ue de VUlepin tarafından açıklandı. May ısta kurulmuş bi- rınci Juppe hükümetınin 41 bakandan oluş- masına karşın. ıkınci hükümet toplam 16 bakan. 7 delege bakan ve 9 de\ let sekreter- liğinden oluşuyor Açıklanan lısteye göre. önceki kabinenin ağır toplannın görevlerinı koruduğu dikkat çekiyor Örnegın Jaques Taubon Adalet Bakanlığı. Charies Millon Sa\unma Ba- kanlığı, Her\e de Charette Dı^ı^lerı Ba- kanlığı. Jean Louis Debre de İçı^len Ba- kanlığı görevlerinı sürdürecek. Bukabıne- de ağır top olarak K.ent Bakanlığı göıevıni alan ve hükümete ilk kez giren Jean-Cla- ude Gatıdin gösteriliyor. .\lain Lamasour- re, Bütçe Bakanlığı ile hükümet sözcülü- ğü görev ini üstleniyor. Birinci Juppe hükü- metinde devlet sekreteri olarak görev yap- mış Fran^ois Baroin. Cumhurbaşkam Da- nışmanı olarak çalışacak. Boşnak-Hırvat anlaşması hazır•ABD"de yapılan Bosna banş görüşmelerinde Hırvatistan ve Bosna hükümeti işbirüğmde ilerleme kaydedilirken Sırplar pürüz çıkarmaya devam ediyor. Dış Haberlcr Servisi - ması. görüşmelenn tümüyle Fransızlar, De Gaulle'ü arnyor •General Charles de Gaulle, yann ölümünün 25. yıhnda törenlerle anılacak. Beşinci Cumhuriyet'in kurucusu De Gaulle'ün felsefe^. Fransa'da hâlâ etkinliğini sürdürüyor. Dış Haberler Servisi- Charles de GauÖe. ölümünün 25. yılı olan yann törenlerle anılacak. Fransa Cumhur- başkam Jacques Chirac. yann Doğu Fransa'da Colombey-les-Deux-Egli- ses'deki mezannın başmda De Gaul- le'e saygısını sunacak. Geçen mayıs ayında cumhurbaşkanı seçildikten sonra bu Chirac'ın De Gaulle'e yap- tığı üçüncü zıyaret olacak. Chirac ay- nca De Gaulle onuruna Paris'te ger- çekleşecek muhteşem törenlere de ba^kanlık edecek. Ölümünden 25 yıl sonra, Beşinci Cumhunyet'in kurucusu Charles de Gaulle'ün ruhu hâlâ Fransa"yı yöne- tiyor. Fransa Cumhurbaşkam Jacques Chirac. neo-Gauilist partısi Cumhu- ri>ctiçinBiriik (RPR) ile devletin he- men hemen tüm yetkilerini elinde bu- lundururken Gaullızm felsefesini tek- rar canlandırdığını iddia ediyor Chirac. Fransa'nın lkinci Dünya Savaşı sırasında Nazı Almanyası'na direnişinın ve ülkenın savaş sonrasm- da \enilgı ve işgalin utancından kur- tulmasının sembolü olan De Gaulle'ü, uzun zamandan ben hayata döndür- meye çalışıyor. Polıtik hayatına De Gaulle'ün rehberliğinde başlayan Fran&a Cumhurbaşkam. dış polıtika- daki ilk karan olan Güney Pasifik'te- kı nükleer denemelere devam etme- sıyle dünyanın tepkisini çekerek De Gaulle'in efsane\i kibirinı de taklit etmış oldu. Fransız ordusunu nükleer silahlar- la ilk tanıştıran De Gaulle idi. Fran- sa'nın çıkarlan söz konusu olduğun- da, kararlannı dünyadan gelecek tep- kileri önemsemeden vermesıyle tanı- nan De Gaulle kendısinı. "Bcnim dünyadaki tek rakibiın Ten Ten" söz- lerivle tanımlardı. Charles de Gaul- General Charies deGaulIe 1%8 yıhnda Türkiye" ye \ ap&ğı zi>aret- te zamanın başbakanı Süleyman DemireDe de görüşmüşrü. (Fotograf: SELÇUK AYTABAN) Ie.l968'deki öğrenci ayaklanmalany- la birlikte cumhurbaşkanlığı görevin- den ıstifa etmişti. Fransız kamuoyu da nükleer dene- melerden konusunda dünyadan fark- h düşünmüyor. Geçenlerde yapılan bir kamuoyu yoklaması, her üç Fran- Mz'dan ikısinın nükleer testlere karşı olduğunu ortaya çıkanyor. Bu da ik- tidara geldıginden beri Chirac'ın po- püleritesınde görülen ant düşüşe se- bep olarak gösteriliyor. Jacques Chirac" ın 1976yılınınara- lık aymda RPR'nin kendisini Cum- hurbaşkanlığına götürecek bir araç ol- duğunu gördüğünden beri ilke olarak benimsediği Gaulle kültürü Fransız sağına halen olağanüstü büyüleyıci gelmektedır. Gaullıstler. bırçok değışık gruptan oluşuyor. Jacobite merkeziyetçilerden Thatcherite'a yakın serbest piyasacı- lara, Avrupa Bırlığı karşıtlanndan Fransa'nın büyüklüğü ve mılli bağım- sızlık savunuculanna kadar her dü- şünceden insanı içınde banndmyor. Fakat kamuoyu yoklamalan Fran- sızlar'ın yüzde 57'den fazlasının Ga- ullizm'in artık geçersız bir görüş ol- duguna inandığını ve RPR"yi de he- hangi bır muhafazakâr partiden fark- lı görmediğinı ortaya çıkanyor. 1944'K' banş anlaşmasından hemen sonra Paris'e gelen De Gaulk ve kurmaşlan halk tarafından şoğun sev^ gösterisij le karşilandı. Rusya Komünist Partisi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nden çok farklı Mîlliyetçi ve dindar komünisüer HAK-\N AKSAY MOSKOVA- 17 aralık parla- mento seçimleri arifesinde Rus- ya' nın bütün otoriteleri, en güçlü siyasal hareketin Rusya Komünist Partisi (RKP) olduğu görüşünde birleşiyorlar; hemen hemen bütün anketlerde RKP başta geliyor İki yü önceki parlamento seçimlerin- de oylann yüzde 12'sini alarak 61 milletvekili çıkaran RKP'nin, bu seçımlerde gücünü yaklaşık iki kat arttırması bekleniyor. Seçimler sonucunda RKP'nin. SosyalistTanm Partisi ve ötekı ba- zı muhalif partilerle bırleşerek parlamentonun çoğunluğuna hâ- kım olmasına ciddi birolasılık gö- züyle bakılıyor. Ancak bu. Rus- ya'da ıktidann değişmesi anlamı- na gelmeyecek. İki yıldır fıili ba§- kanlık rejimi koşullannda yöneti- len Rusya'da parlamentonun ya- sal ağırlığı. toplumsal saygınlığı kadar fazla değil. Ne var kı 1996 hazıranınday apılacağı açıklanmış olan devlet başkanhğı seçimlerin- de RKP" nın adayt ve lıderi Genna- diy Zyuganov'un seçılmesi. Rus- ya'da pek çok şeyin değişeceğinin işaretı olabilir. RKP, Sovyetler Birliği Komü- nist Partisi'nin (SBKP) kapatılma- sından sonra kurulan \e genellik- le 'a^ırı sol' olarak nitelenen öte- ki partilerden (Viktor Anpilov'un Rusya Komünist İşçı Partisi, Nina Andreyeva'nm Bolşevik Sovyet Komünist Partisi. Oleg Şeynis'in birleşik Sovyet Komünist Partisi - SBKP % s) çok daha güçlü. Tarihi: RKP, kendinı Lenınci bolşe\ik partisinin ve SBKP'nın devamı olarak görüyor. Ancak ya- sal kuruluş tarihi, komümst örgüt- lenmenın yasaktandığı kısa döne- min ardından 1993 şubatında ger- çekleşti. ÖrâJö-Çeîdç-ÎCitap Sembol: Kızıl bayrak üzerinde orak-çekiç-kitap. C'ye sa>ısr. 500 binden fazla (Rusya'da en örgütlü parti). 20 bin kadar parti örgütü var. Özellıkle taşrada oldukça güçlü. Üye ve yandaşlannın yaş ortalaması 40' ın üzerinde. Lideri: Gennadiy Andreyeviç Zyuganov. Köylü kökenli. 51 ya- şında. Fizik-Matematik fakültesı mezunu. Bu yıl felsefe bilimleri doktoru unvanını kazandı. Parti içindeki ortodoks komünist ve sosyal demokrat kanatlann denge un^uru. Eskidenberi Rusmılliyet- çıliğine \e Rusya tarihine özel bır ılgi göstennesiyle dikkat çekiyor. SBK'yiebenzerliklerî: Sosyaliz- mi. Marks'ı \e Lenin'i snunuyor. Ancak dogmatızme karşı çıkıyor. Eskı So\yet devletının yeniden kurulması ıçın Bağımsızt3evletler Topluluğu'nun yerine. daha sıkı işbirliğı mekanızması getirilmesi gerektığini belırtiyor. SBKP'yte farklan: Devrim ye- rine evnmi ve sosyalızme banşçıl geçişi, proteleterya diktatörlüğü yerine çok partili demokrasiyi sa- vunuyor. Enternasyonalızmin \e sınıfsal yaklaşımın yerine Rus- ya'nın ulusal çıkarlarını koyuyor. (Hem Bosna ve başka uluslarara- sı sorunlarda hem de Çeçen sava- ivinda RKP'nin konumu. Rus mil- lhetçıliği olarak değerlendirili- \or) Dine yaklaşımı: Ateizmi redde- diyor. Programında dıne ve dın- darlara çok sıcak baktığını açıklı- >or. Kıliseyle iyı ilişkıler ıçinde. Rusya ortodokslannı ve müslü- manlarinı partıye üye olmaya ça- ğınyor. ~ Ekonomik poKtikasr. Ağırlıkla devlet mülkıyetinı savunuyor. An- cak eskisi gibi özel mülkiyeti red- detmıyor. Planlı ekonomiyle pıya- sa koşullannı bırleştireceğini öne sürüyor. Fınansdesteğj: "Ulusal burjuva- zi" olarak değerlendirdiğı bazı önemli şirketlerden ve genel ola- rak savunma sanayii ve bazı ötekı ağır sanayi kurumlan yöneticile- rinden büyük destek alıyor. 'Sov- yetskaya Rossiya' gazetesini par- ti organı olarak kullanıyor. ABD'nın Dayton kentinde surdürülen Bosna banş gö- rüşmelerinde Boşnak-Hırvat işbirliğinde ılerlemeler kay- dedildi Bosna-Hersek Cum- hurbaşkam AKaİzzetbegBviç, iki toplum arasındaki ilışki- lenn temel kurallannı düzen- leyen bır anlaşmanın kısa sü- rede sağlanacağı konusunda ıyımser olduğunu bildirdi. Izzetbegoviç, Hır\atistan Cumhurbaşkam Franjo Tudjman'ın anlaşmanın ta- mamlanacağı s.ırada Dav - ton'a gelmeb>ını bekledığini söyledi. Anlaşma, anayasal düzenlemeler, silahlı ku\ \et- ler, mülteciler ve insan hak- lan konulannı içenyor. ABD Dışnlen Bakanlığı Sözcüsü Nicholas Burns de Dayton da Boşnaklar ve Hır- \atlar arasındaki ılişkileri düzenleyen kapsamh birtas- la£ın ortaya çıktısını söyle- dıT Bu arada Bobnalı Sırpla- nn lıderi Radovan Karadziç ve Bosna Sırp ordusu komu- tanı General Ratko Mla- dkj'ın durumu görüşmelerde sorun yaratmaya devam edi- yor. ABD'nın bu iki kişının gelecekte siyasete gırmesini önleyen bir anayasa taslağı hazırlavarak taraflara sun- bataga saplanması ihtımalini ortaya çıkardı. Bosna yönetimi. bu iki ki- s.1 ilehiçbir şekilde görüşme- yeceğini bildiriyor. Karadziç ve Mladzıç. Hollanda'nın Lahey kentinde uluslararası sav a^ suçlan mahkemesinde haklannda suç duyurusu ya- pılmış kışiler ABD Dışişle- n bakanı NVarren Christop- her, bu ıki kışının hâlâ Bos- nalı Sırplann liden konumu- nu korumalan halinde Bos- na' ya asker göndermeyecek- lerinı söylemişti. Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç, Dayion görüşmelerinde Bosnalı Sırplan da temsil ediyor. Ote N andan görüşmelerde sonuca yönelik gelışme sağ- landığı takdirde ABD Baş- kanı BÎU Ointon'ın da Day- ton'a aidebıleceğı kaydedil- di Bu arada İçışleri Bakanı Teoman tniisan, Hırvatis- tan "daki Boşnak mültecilenn güvenlı bir şekilde ülkelerı- ne geri dönüşlennı sağlamak amacıyla oluşturulacak Üçiü Polis Gücü'nün bır an önce görese başlaması için gerek- li hazırhklann hızla yapılma- sının kararlaştınldığım bil- dirdi. ABD, Lubbers'i istemiyor NATO, patronuna karar veremiyor DışHabetierSrnisi- ABD yönetimi. NATO Genel Sek- reterliği göre\ ine talip olduk- larını açıklayan Hollandalı Ruud Lubbcrs ile Danımar- kalı UffeEMemann-Jensen'ın dışındaki adaylann durumu- nu incelıyor. ABD Dışişlerı Bakanlığı sözcüsü. yeni "patronun" kim olacağı konusunun. dün akşam 16 üye ülkenın büyü- kelçılerı tarafından NATO genel karagahında ele alına- cağına işaret ederek *NA- TÖ'nun seçim yapma \^ıkri henüz gelmedi. çünkü ABD kendi ada>ını henüz belirie- medi" dedı. % Sözcü, ABD'nın ıki resmi aday ile resmen aday olma- van, ancak isimleri NATO Genel Sekrelerlığı tçın geçen öteki kiîjilenndurumlannı ın- celemekte olduğunu belirtti. Sözcü "Genel sekreter seçi- mi uzlaşma vöntemhle >apı- lacak bir işletndir. Dolayısn- la hirinı de bu konuda tercih* krimizi beHrtmemiz gereke- cek~ dedı. Gözlemcıler, NA- TO'nun Avrupa kanadının büyük bölümünün Lub- bers" ın adaylığına sıcak bak- tığına işaret ediyorlar. Öte yandan NATO yetkili- leri, Washington'un diğer •adaylann durumunu ıncele- yeceğinı belırtmesine rağ- men ABD'nın. Ruud Lub- bers'ın adavlıgına karşı çıka- rak A\rupalı mütteftkleri>le arasınm açılmasını göze ala- mayacağını ıleri sürüyorlar. BM Atom Enerjisi Kurumu. Ermenistan, tüm uyarılara karşm santralı çalıştırdıANKARA (Cumhunyet Bürosu)- Birleşmı ş Milletler (BM) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (1AEA). Er- menistan'a Metsamornükle- er santralını açmaması için uyarıda bulunmalanna kar- şın bu ülkenin söz konusu santralı devreye soktuğunu bildirdi. lAEAyetkilisi.Tür- kiye sınınna çok şakın olan Metsamor ile Bulgaristan' ın Kozluduv nükleer santrallan- nın çalıştınlmaması için uluslararası bir tepki oluşma- sına karşın kendılennın bu santrallan kapatması gıbı bır durumun söz konusu olma- dığını kaydetti. Cumhuriyefın sorulanna şanıt \eren merkezi Viya- na'da bulunan lAEA'nın bır yetkilısı, Atom Enerjisi Ku- rumu'nun Ermeni yetkilile- re. Metsamor nükleer santra- lının "\eterii güvenlik stan- dartlan dışında" olduğunu belirttıklennı. buna karşın santralın de\reye sokuldugu- nu kaydetti. Ermeniyetkilılerinin elekt- rik sıkıntısını gerekçe göste- rerek santralı çahştırmakara- n aldıklannı vurgulayan 1A- EA yetkilisı. "Biz,'gerekU uyamı >aptık. IAEA, Erme- nktan'dakisantralın çalıştırü- masına güsenlik koşullannın \etersizliğinden doiayı karşı- dır. 6 \ıl boyunca boş kalmış, çahştınlmamışbirsantral bu. Teknik şetersizliği olduğu şüphcsiz. Biz. Ermenistan'a görevlerimiz kapsamında teknik personei eğitimi %eda- nışma vardımlanmm sağla- nz. Ancak, bu santralın çahş- tınlmaması eereki\or. Erme- nistan'akarşı uluslararası bir baskı oluştu. Bu haskının, bu a> dahadaartmasınıbekrryo- ruz. Tûrkive de santralın ka- patdmasıiçingirişimkrtk bu- İunu\or"dedi. GöRÜŞI tSMAİL SOYSAL (*) Türkiye'ye karşıbir Yunan-Suriye ittifakı mı?Geçen hafta Suriye Dışişlerı Bakanı El- Şara Atina'ya gidiyor. Yunan meslektaşı Pamulyas ile şöyle bir anlaşmaya vanyor: "Yunan-Kıbns Rum savunma dokthninin yaşama geçirilmesinde Yunan hava gücü- nün Suriye ûslerini kullanmasına izin veri- lecektir." El-Şara Suriye veYunanıstan'ınkimseye saldırmayıdüşünmediğinı, oysabu iki ülke- ye saldırmayı düşünenler bulunduğunu (kuşkusuz Türkıye'yi kastediyor) ve Sun- ye'nin kimseden tehdit kabul etmeyeceği- ni (yani kimseden korkmadığını) belirtiyor. Papulyos da Sunye'nin Kıbns sorununda öteden beri Atina'ya destek verdiğini, şim- di Yunan savaş uçaklarına üs sağtadığını. Suriyelilere teşekkür ederek dile getirıyor. Görülüyor ki AtinaTürkiye'nin 1974 Kıb- ns müdahalesinde, Yunan kıtastnın uzakta olması nedeniyle savaş uçaklannın ikmal yapmadan Kıbrıs'tan dönüşlerine olanak bulunmadığını hatıriamış olacak ki, şimdi Suriye üslerinde ikmal yaparak bu zorluk- tan kurtuiacaklarını düşünüyor. Bu düşüncenin mantıksızhğı açık: Türki- ye Kıbrıs'ta yeni bir Yunan-Kıbns çılgınlığı (yani Türklere saldırı) olmadıkça niye hare- kete geçsin ki? öyleyse kendılerinin hâlâ Enosıshayali içinde bir fırsat aramak niyet- leri vardır. lşte bunun içindir ki Kıbns konu- sunda bir çözüm bulunsa da Türk gücü orada kalmak zorundadır. Herhalde Türki- ye'nin ne Yunanistan'ın ne de herhangi bir devletin tek kanş toprağında gözü yoktur. Papandreu Yunanistanı'nın 'paranoya'dan kaynaklanan saldırgan söylemine çoktan alıştık da Suriye'nin meydan okuyucu bu yeni tutumu bizi biraz şaşırttı. T BüyütcSuriye r Tdealî Güney komşumuz Suriye, 1950'li yıllar- dan beri Türkiye'ye karşı iyi komşuluk iliş- kileri kurulmasına yanaşmamıştır. 1954- 1955 yıllannda Şam'da maslahatgüzarlık yapmış bir kişi olarak Suriye'nin dış politi- kası üzerinde şu izlenimler içindeyim: Su- riye hükümetlerihiçbir komşusuyladostluk aramamıştır.Yunanlılann "Megalildea"s\ gı- bı Suriye'nin de bır "büyük Suriye" ideali vardır. Kuzeyde yalnız Hatay degil "Toros Dağiarı sının" savlan, partilerin programla- nna geçmıştir. Irak'ı bir rakip sayar, onunla her zaman gergin ilişkıler içindedir. Lüb- nan'ı bir gün, şu ya da bu formül içinde il- hak etmekister. Nitekim şimdi Lübnan'ın % 60'ını işgal altındatutmaktadır ki bunu ilhak emelleri için bir adım saymaktadır. 1967'de yitirdiği Golan tepelerini Israil'den geri alsa bileonunlaciddi bir banşakolayyanaşma- yacağını görüyoruz. Türkiye'ye karşı uzlaşmaz politikası, PKK'ye verdiği destekten başka şimdi de Kıbns için Yunanistan'a yardıma kalkışma- sı ilışkilerimize tehlikeli boyutlar katmakta- dır. Türkiye'nin Suriye'ye karşı izlediği politi- ka ise genelliklesabırlı olmuştur. Çünkü or- tada 808 km.lik bir sınır vardır. Eğer ışbırli- ği sağlansa bundan her iki taraf, hattaTür- kiye'den çok Suriye yararlanacaktır. Fırat sularında bir anlaşma olanaksız degildir. Bugün bu suların % 52'si Suriye'ye geçi- yor. Sınır ticareti ve genel ticaret, transit ve servis işleri her iki tarafın da yararınadır. Türk hükümetleri, Suriye'nin bir gün bu gerçekleri görür umuduyla ona sabtriı dav- ranmıştır. Sanırım artık bir semere verme- yecegi anlaşılmıştır. Sunye bugünkü davra- nışlan ile kendisi için tehlıkelere davetıye çıkarmaktadır. Bunu unutmayacağını dile- riz. Herhalde Papandreu'ya, Suriye'ye bü yük risklergetirebılecekböyle bir anlaşma yı benimsetmekhünerinigösterdiği için ku1 lamak gerekir. Eğer bunun karşılığında Ha tay'ı Suriye'ye vaat etmiş ya da edecekss hayranlığımız daha da büyuk olacaktır. (*) EmeUı tniyükel^i