Katalog

30 KASIM 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYF EKONOMI 'EkonomiDosyasf yayımfan kaldırıldı • A1VKARA(ANKA)- TRT 2 televızyonunda 15 günde bir çarşamba akşamları yayımlanan "Ekonomi Dosyası* programının dün yayımlanması gereken böfümü. TRT deneticileri taraf'mdan. seçim yasaklan ve hükümet aleyhıne ekonomik veri ve değerlendirmelerin yer afdığı gerekçesiy (e yayından kaldınidı. Nazmi Kal'ın hazırladığı programın dün akşam yayımlanması gereken bölümünde "Olaylann îçinden' bölümünü hazırlayıp sunan Zülfikar Dogan. son iki haftanın ekonomik gelişmelerini DPT. DİE, Maliye Bakanlığı. Merkez Bankası ve Hazine'nin kamuoyuna açıkladığı resmi veri/erden yararianarak degrerlendirivordu. JÜPk Tejecom'un özelleştir/lmesi • ANKAJRA(AA)- Özelleştırme Idaresi Başkanlığı (ÖfB)Türk Telekonıiinikasyon A.Ş.'nin hisselerinin satışı konusunda danışmanlık hizmeti verecek firma konsorsiyumunun seçımi için açılan ihaiede teklif verme süresinı JI Aralık I995'e kadar uzattı. fdare, daha önce bu sürey i l AraJık I995p(arak açıklamıştı. ÖlB'den konuya ilişkin yapılan açıklamada. ihaiede tek/if verme süresınin uzatılma karannın, ön eleme sonunda belirlenen kısa Jisteye giren konsorsiyumlardan gelen talep üzerine alındığı bclinildi. pRÜS'e tekfıffer ÖYK'de • AMCARA (AA) - Orman Ürünleri Sanayi AŞ'ye a ı t 23 işletme ve isim hakkı için açılan ıhale/erde. sadece Ardanuç ve Bolu Işletmesi için uygun teklıf alındığı bildirildi. Özelleştirme Idaresi Başkanlığı 'ndan yapılan açıklamava göre uygun teklif alınan Ardanuç ve Bolu IşletmelerTnin satışı. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun onayına sunuldu. L'vgun teklif alınamav an dığer işletmeler için de teklif sahipleri yeniden görüşmeye çağnJacak. KöyteJts'in sat/ş/ onayfandı • ANKARA(AA)- Özelieştirme İdaresi Başkanlığı (Ö/B). Köyteks Yatınm Holding A$'ve ait Yerköv HaztrGiyim Tesısi'nin. toplam 45 milyar Jiraya ÇeJikler Gıda Sanayi veTicarer AŞ'ye satılmasına karar verdi. Ö/B'nin dünkü Resmı Gazete'de vayımlanan reblığine göre Yerköy Hazır Giyim Tesisi 25 milvar lirası peşin. geri kalan 20 milvar lirası da 30 Ekim I996 tarihine kadar ödenmek üzere, toplam 45 milvar liraya satılacak. KİT'/ere fazla mesaizammı • ANKARA (A4) - Kamu iktisadı Teşebbüsleri'nde (KlT)65"'sayılı Devlet Memurlan Kanunu'na tabi olarak çalışan personelin fazla çalışma saaı ücretı. 11 bin liradan 20 bin liraya çıkanldı. Atatürk Orman Çiftliği. Siimerbank Holding ASlbağlıortaklık, müessese. işlefmeler), Etıbank (müesseseJer), De\ let Demiryoilan şletmesi. PTT Genel »füdürlüğii ve Tanm Sİetmeleri Genei füdürlüğü'nde (işletmeler) Srev li personel. bu kapsama ındı. ZDK ortaff ruyor ANKARA (AA)- ansman darboğazı leniyle düşük kapasite ile şan Türkıye Zirai Tatım Kurumu (TZDK). lı kuruluşlann meciliğı için kendine k anyor. TZDK Genel lürlügü, Adapazan tör Fabrikası ile Zirai ve Makıneleri kalannının neciliğinin. özel sektör ığivleyapılmasını laşiırdı. Kurumdan a iiışkin yapılan uda. her iki fabrikanm eciliğine talip verîi ve cı firmalann. ortaklık ;rileri ile ilgili yacaklan tekliflerini. 8Ocak IW6 tarihine ermeleri ıstendi. Bir dönem özelieştirmede devletin en iyi müşterisi olan Uzan ailesi, artık gözden düştü Uzanlar'a darbe üstüne darbeÖZGÜR l'LUSOV Bir dönem dev letin en iyi müş,ferisı olan Uzanlar. hü- kümetle girdiklerı savaşta ardı ardına darbe yiyor. Uzanların bu kadar "gözden düşmesinde". hükümetin yabancı yatırımcılardan ge- len tepkilere duyarlılıgının etkili olduğu sav unuluvor. İMKB'de işlem gören ÇE- AŞ'ta küçük yatırımcının hakkının gözetilmedigi ha- berleri yabancı basında boy gösterirken, son olarak L'luslararası Yatırım Banka- sı Templeton'ın Başkanı MarkMobius'un, Uzanlar'ı hedef alan ve Türkiye'ye gelmeyi planlayan yabancı yatınmcılan uyaran açıkla- ması, dikkatçekmiştı. Uzan- ların cep telefonu sim kar- tmda da. uluslararası $irker- lerin ortağı olduğu rakip fir- maya karşı. haksız rekabet içinde olduğu öne süriiîü- yordu. Uzanlara ait olan ve cep telefonu işletim sözle$mesi Tiirk Telekom A§. tarafin- daniptaledilenTelsim'inol- dukça "yıkıcı" bir rekabet politikası sergiledigi öne sü- rüliirken, lisansiı diğer ku- ruluş Turkcell'in vüzde 49 yabancı ortaklı bir kuruluş oldufuna dikkat çekiliyordu 1980 sonrası hızla büyü- yen ve medyadan. çimento- ya. enerji sektöriine kadar el Uzanların özellestjrme bilançosu Aiınan şirket Gaziantep Çımento Trabzon Çimento TOE Ladik Çimento Şanlıurfa Çimenîo Bartın Çimento Kepez Elektrik Metaş Çukurova Elektrik Hisse oranı 99.73 100.00 81.35 100.00 100.00 99.78 25.39 42.55 31.25 Bedel (milyon $) 52.7 32.6 8 57.4 57.4 20.6 33.2 57.9 81.1 atan Uzanlann. hükümetten vediği darbeler de şöv le: " INTERSTAR: Daha ön- ce Türk Telekomünikasyon AŞ tarafından kablolu ya- yından çıkanlan Türki- ye'nin ilk özel televizvonu olarak, zamanmda biiviik **sökse" yapan. ancak son giinierde Başbakan Tansu Çiller aleyhıne yayınlarıyla dikkatleri üzerinde toplayan Interstar'ın yayını. RTÜK karanyla üçgün süreyJedur- duruJdu. METAŞ: ÖlB'ninyüzde 42.55 oranındaki rehinli Metaş hissesi. 57.9 milyon dolara Uzan ailesine satıl- mıştı. Satjşın iptali için açı- lan davalar halen süriiyor. CEA5:SPK ile Çukurova Elektrik A$(ÇEAŞ)arasm- daki hukuk savaşı nalen sü- rüyor. ÇEAŞ'taortayaçıkan usulsüzliiklerin üstünegıden SPK. yönetim kurulunu gö- revden alır ve Enerji ve Ta- bıi Kavnaklar Bakanlığı'na devrederken. göre\den alı- nan yönetim de. 3. Idare Mahkemesi'ne başvurdu. KEPEZ: SPK. Kepez Elektrik hisse senetlerinde yapılan işlem/erin incelen- mesi sırasında bilgi v e belge vermeyen sekizkurulu$ hak- kmda da cumhuriyet ba$sav- cılıgına suç duyurusunda bulunma karan afdı. SPK, Kepez'deki Uzanlar'a ait hisseleri geri istiyor Sözleşmeye aykırı davranışlann noterce tespit ediJdiğini belirten Ulaştırma Bakanı Tezmen: Telsim'deld uygulama zorunluyduAMC4RA (CumhurhetBürosu)- l'iaştır- ma Bakam OğuzTezmen. Türk Telekom "un. cep telefonu hizmeti veren Uzanlar"ın şirke- ti teîsim 'in sözleşmesini feshetmeye zorun- lu kaidığmı belirterek "Firmanın sözkşme- ye a>kın davranışian noteraracılığıv la respit edüdL Dola>ısı\la böviebiru>gulam<nagkİU- mesi sözJeşmtje göre zorunJu idi" dedi. Tezmen. Türk Telekom'dan lisans kirala- yarak cep telefonu hizmeti veren Uzanlar'ın Telsim şirketinın sözleşmesinin feshine iliş- kin olarak yaptığı açıklamada. Türk Teie- kom'un Telsim ile birsözleşme imzaladıgı- nı vurguiadı. Telsim'in sözleşmeye aykın ha- reket ettiğini yıneleyen Tezmen. sözleşme ip- talinın Telsim'in cep telefonlannı kullanan tüketiciye zarar vermeyeceğini söyledi. Tel- sim'in cep telefonu hizmetinin artık Türk Telekom tarafından yürütüleceğini anlatan Tezmen, şu açıklamayı yaptı: "Narandaş/ar cep tdefonlan ile konuşabilecekier. Zaten şu anda hukuken Türk Telekom"un şebek^sî. Hiçbir problem olma>acak, avncn dcvam edecek. Işletnıede bir sorun çıkmaması için her fûrlü tedbir alındı." Tezmen. bu ay sonu veya gele- cek ay başında Türk Telekom"un bağlı olduğu Özelleştirme /da- resi Başkanlığı ile Telsim ara- sındayapılacak ve 500 mı lyon do- lar geîir getirecek lisans devrinin şu as^mada bu firmayla gerçekleitınî- meveceğini bildirdi. tezmen. "Koşullan \erinegetinene lisans de\ri yapılacak'" dedi Lisans devriningerçekleştirilebilmesi için "Katma Degerii Hizmerier Vönetmeliği''nin vavımlanması gerektığını beiirten Tezmen, şu açıklamayı yaptı: " Yönetrneb'k çıknktan sonra, cep teiefonu sisfemini işlefen diğer şirkef Türkcell başv u- rursa onlarla da görüşülür. Vönefmelik he- men hetnen oluşmu;durımıda. Özeiieştirme İdaresi Başkanlığı ilf arkadaşlanmız çaiıştı- lar, son asamava gelindi. Öniimüzdeki gün- lerde bunu vavımlavacağtz. \avimladiklan sonraşuanda anlaşması olan TiirkceU.fisans için başturursa \e öngörülen 500 nıiKon do- lariık ücreriverirselisans dev redilebilir. Tel- sim"eaitolanı Türk Telekom iş/etecek. A- ma u>gun giirülıırsc onun lisansını \er- mek için de ihaleve çıkabilir." x Türk Telekom. önceki gün söz- r ' leşme şartlarına u> madıgı gerek- W/ çesiyle Telsim lecep telefonu lisans sözleşmesini iptal erti. Vapılan açıkla- maya göre. Telsim'in sözleşmesinin iptaline neden olan uygulama!an şöv le: - Tûrk Teiekom-Telsim GSM sistemi için tahsis edilmişolan 542 alan kodıtnun > urtdt- şındakunıiuGS Mşebekesiiçindefiilidurum varanlarak kuflanılması. # Tiirk Telekom. Telsim GSM şebekesi- ne aıt SJM kartlannın. Türk Telekom-Tel- sim GSNf şebekesinin dışında da kullandınl- ması. # Türki>e'de kııruiu bulunan Türk Tele-- kom CSM sebekesine air GSM sanfrallann- da Tûrk Telekom dışında yapılan çeşitli dü- /enlemelerle. Türkive'den 542 kodu ile Kuı- zey Kıbns Türk CÛnıhuriyeti'ne (KKTC) GSM şebfkesinindoğrudan aranır halegetii- rilmesi. # Yunanistan'dayapılan GS.VI-MoU top- lantısında fiili durumyaratılarak GSM-MoU üyeliğine ba^urtılması. # Türkive ile KKTC arasında. Roaming Anlaşması ölmadığı halde KKTC GSM se- bekesinde kullanılan SİM kartlannın Tiirki- \v'dv de çaiışmasının sağlanması. Dok Gemi-Iş Sendikası yöneticilerinin şirketi, özelJeştirme teminatını işçiJerin parasıyla karşıladı Işçilerin parasıyla işveren oldularCANAN SOVSAL Dok Gemi-fş Genel Başkanı \a- zjm Tur ve arkadaşlan tarafından kurulan GESTAŞ'ın. 4 tersane ve bir motor fabrikası karşılıgında Özelleştinne Jdaresı BaşkanlığVna verdiği 69 milyar liralık teminat mektubunun arkasından bir başka sendika çıktı. Çalışanlann şirketi olarak kamuoyuna tanıtılan. ancak daha sonra sendika yöneticilerinin olduğu anlaşılanGESTAŞ'ın. Pen- dik. Haliç. Alaybey. Camialtı tersa- neleri vePendik MotorFabnkası'nı 49 yıllıgına kiralamak için gerekîi teminatı. Demiryol İş Sendıka- sı'ndan ödünç aldığı ortaya çıktı. Böylece Dok Gemi-Iş Başkanı Nazım Tur'un. "Sendikayöneticisi arkadaşlarolarak ikramiyelerimiz- den biriktirdik" ıddıasının doğru ofmadığı ve sendika yöneticileri- nin söz konusu kamu tesislerini de- miryolu işçilerinin parasıyla Özel- leştirme /daresi'nden devraîmaya ve işveren koltuğuna oturmaya kal- kıştıklan ortaya çıktı. Dok Gemi-Iş Tersane işçilerinin CESTAŞ'a tepkileri siirerken Bavram Me- ral Sendikalann bir- birine borç vere- meveceğinisavunuvor. ile Demiryol-fş arasmdakı i^birliğı- nın. Türk- fş'te yönetime muhalıf grup içinde ortak hareket biçimin- dede sürdügü kaydedilirken Türk- fş Başkanı Bayram Meral. sendika- lann birbirlenne borç vermelerinin yasal olmadıâını sav unuvor. Demiryol-rş Başkanı Emer To- çoğiu Dok Gemi-/ş Başkanı Nazım Tur'un haziran avında ÖJB've ver- mek için gerekli olan 69 milyar li- ralık teminat ıçın gerekli olan pa- rayı. önce Türk-Iş'ten istediğini be- linti. Toçoğlu, Türk-fş'in yeterli miktarda para.M bulunmadıgı ıçın gereklı paray ı veremediğini. bunun üzerine Nazım Tur'un kendilerini arayarak aynı talebi tekrarladıgını kaydetti. Sendikanın kasasında 200 milyar lira bulunduğunu vtırgııla- yan Toçoğlu. böylece N'azım Tur'a istedikleri parayı verelebilecekle- rini söylediklerini kaydetti. Toçoğ- lu. bunun üzerine sendika olarak 69 milvar liralık bloke birçeki Dok Gemı-îş'e verdiklerini de ifade ederek "Verdigimiz bloke çeki ge- çen cumageriakl'k.sendikanın hiç- bir zaran söz konusu değıT dedi. Demiryol-lş'in Dok Gemi-Iş"e \erdiğı 69mi!varlira ile ilgili açık- lamada bulunan Türk-Iş Başkanı Meral. bir sendikanın başka serıdi- kaya borç vermesinin mümkün ola- mayacağını belirterek bunun usul- süzlük olduğunu söyledi. Meral, Toçoglu'nun bir çıkarı olmadan boy le bir işe girmeyecegini de öne sürerek "Eğer bunu da yaptjlfirsa, helalolsun" şeklinde tepkisıni dıle getirdı. Meral, Dok Gemi-f.'j'ten kendilenne haziran avında bir talep gelmediğini de \ urguladı. Dok Gemi-fş Genel Başkanı Na- zım Tur. olayın karşılıklı güven so- nucunda yapılan bir anlaşma oldu- ğunu ıfade etti. Tur. Demiryol- Iş'ten alınan paranın geri nasıl ödendiği konusuna tam ola rak bir açıklık getıremezken sözlen nı şöy- ie sürdürdü: "Tersanelerirı devir sözieşmesi son aşamasında. Yalnız- ca im/alanması kaldı. Teminatsiit- leşmesi olarak \eriien paraı.iın ne- reden geldiği. nasılödendiği, >ıı nok- rada kiğıtlar nıan/umesidir. De- minol-İş'inbu anlaşmada u ğramış olduğu hiçbir zarar yoktur." İSO secim/eri sonucfandı Yönetim değil denge değîşti Ekonomi Sen isi - Istanbul Sanayi Oda- ss'nda (fSO)dün yapılan seçimlersonrasın- da Hüsamettin Kavi ve ekibi seçimi yeni- den kazanırken. esasdegişiklik oda içi den- gelerde yaşandı. Bugüne kadar 80 üyeden oluşan ISO Meclisi, yeni eklenen meslek komiteleriy le say ısını 106*ya yükseltirken. komite ve üye sayısındaki artış en çok tes- tılcılere yaradı. Son değişikliklerle tekstil sektörlerinı temsil eden üyeler. toplam meclis üvelerinin yüzde 20'isinı oluştur- du. Türkive îhracatçıiar Meclisi Başkanı OkanOğuz, tekstilinekonomideki payı ka- dar İSO'da da temsil edildiğini belirterek. bundan sonra sektörle ilgili sorunlann mec- lis gündeminde tartışılacaf ını ifade ettı. Başkanını degıştirmeyen ÎSO. değişiklı- ği meclisteki Sabancı-Koç dengesinde ya- şadı. Koç Grubu'nun meclısteki temsilcı sayısı 5'ten. 7'ye yükselirken, Sa- bancı Grubu"nun2 olan üye sayısında degişiklik olmadı. Koç Holding V'ö- netim Kurulu Üye- si Mustafa Koç, ül- ke sorunları karşı- sında meclis kürsü- sünden görüşlerinı dilegetireceklerini belirtti. İSO'da bugüne kadartemsil oîana- gı bulamayan bazı sektörlerde. meclise üye gonderdiler. İSO'da ılk kez temsil edilecek olan Deniz Araçlan Yapım Komitesi'nden HakkıKalkavan. amaçlarının sektörsorun- larını gündemde tutmak ve meclis çatısı al- tında çözüm bulmak oiduğunu ifade etti. Odakule'de dün yapılan seçimler sonu- cunda eski başkan Hüsamettin Kavi yeni- den oda başkanlığına seçildi. Kav i'nın yö- netim kurulu lıstesinde eski üyelerden Er- dal Bahyıvan, HaJil Demirkaya, Necati An- kan. Oğuz Karahan, IVecip Y'iiksd, Küksal \'üceler veTanıJ Küçük yıne yer alırken. Meral Gezgin Eriş, Kamuran Ârslaner \ e Engin Kojuncu'nun yerine Ahmet Arkan, Venal Oktuğ ve Ataman Onar yeni üyeler olarak seçildiler. Meclis başkanlığına Ömer Oinçkök'ün yeniden seçildiğı ISO'da. başkan vekilliklerine Ergun Bas- kan ve Okta> Duran geldı. ÇIFTÇIDOSTU SADLLL.4H VSUMÎ Ka\i*nin ekibiseçim- leri veniden kazandı. Buğdayda büyükkriz 1996'da!.. B aşbakan Tansu Çiller'in izlediği yanlış tarım politikalarında ısrar etmesi, hükümet krizleri. seçim- ler derken unutulan yine çiftçile- rin sorunlan oldu!.. içinde bulunduğumuz yıl buğdayda yaşadığımız s/kıntılar bir ke- nara itildi ve hiçbir önlem alınmadı.'.. Bu nedenle önümüzdeki yıl buğdayda daha buyük sorunlarla karşı karşıya kala- cagız... 1996 yılında buğdayda hem ve- rim. hem de kalite düşük olacak... Geçmiş yıllarda buğday ihraç edebilen Türkıye, 1995-1996 yıllarında halkımızın ekmek ihtiyacını karşılayabilmek için en aztndan 4 milyon ton buğday ithal ede- cek... Böylece, yabanct ülkelerın çiffçileri- ne yüz milyonlarca dolar ikram eîmiş ola- cağız!.. 1996-1997yıllannda ise bu rakam- lan ikiye katlamak gerekecek.., Ekım alan- lanndayapılan tahminleregöre, buğday it- halatımız 6 ile 7 milyon tona ulaşacak... Önümüzdeki aylarda halkımızın 15 ile 20 bin liraya yemek zorunda kalacağı ekme- gin fiyatı 1996-1997 yıllannda belki de 30 veya 35 bin liraya çıkacak!.. Bu arada, stokçular. karaborsacılar önce çiftçilerin, daha sonra da tüketicilerin trilyonlarca li- rasını ceplerine indirecek.'.. Uzun yıllar dünya pıyasalarında etkın olan bir tanm ülkesi için bundan daha bü- yük bir facia olabılir mi? Çiftçi tariasına bakamıyor.'.. 1995 yılında devletin ozel sektöre karşı korumasız bıraktığı çiftçi, buğdayını, mısı- rını. pamuğunu, ayçiçeğini düşük fiyatla sattığı için, eline geçen para bankalara, te- fecilere ve esnafa olan borçlannı ödeme- ye yetmedi!.. Bu sene buğday ekimine "beşparas/z" başladılar. Tohumluk ve gübre alabilmek için yeniden yüksek faizli kredıler kullan- mak zorunda kaldılar. Kredi bulamayanfar ise, hem kendi yöresine uygun iyi cins to- humluk buğday. hem de gübre alamadı... Ayrıca, tanm işletmeterindeki grev ne- deni ile tohumluk buğdaylar zamanmda dağıtıfamadı. Özel sektörfirmalarınında ürettiği tohurnluklar yeterli olamadı. Bu yüzden Güney Ege, Akdeniz yörelerinin sahil kesımlerine yakm bölgelerin dışında kalan Çukurova. Orta Anadolu, kısmen Trakya ve Marmara'da çiftçıler bulabıldik- len tohumlukJarı ekmek zorunda kaldılar. Özellikle, Türkiye'nin buğdayamban sa- yılan Çukurova'da tohumluk sıkıntısı daha büyük oldu. Seneterce yüksek verim sağ- ladıklan "Ser/82" cinsi tohumluk buğday- lannın artık dejenere olduğu ıddialan çift- çilen yeni arayışlara ıtti. Ancak, sonuçta Çukurovalı çiftçilerin de büyük çoğuniuğu yağmurlar bastırmadan önce ekebilmek için bulabildikleri tohum- luklara razı oldular!.. Turkiyedeun. şeker, yağ varama, hel- vanın en kötüsünü yapıyoruz... Eğer, ülke topraklarının tamamı araştırılarak. hangi tohumluğun yararlı olacagı, ne kadar ve hangi cins gübre kullanılması gerektıği doğru olarak tespit edilebilse. buğdayda dünyadaki en yüksek verim ve kaliteyi ya- kalayabiliriz... Böylece maliyet büyük ölçüde düşer... Hem çiftçi, hem tüketıci, hem de ülke eko- nomisi kazanır. Her yıl da yüz milyonlarca dolarlık ithalat yapmaktan kurtuluruz... Örneğin, makarnalık buğdayüretimimiz çok az. Her yıl büyük paralar ödeyerek it- halat yapıyoruz. Halbuki. Türkiye'deki ko- şullar makarnalık sert buğday yetiştırme- ye çok uygun... Dunyanın birçok ülkesi makarnalık buğ- day üretimine çok önem verıyor... Üretici- sinı buyiikprimlerledestekliycr... Bizdeise, destek bir yana devlet makarnalık buğda- yın tohumunu bıle yeterince uretemiyor).. Öte yandan bir buçuk yıl içinde fiyatları 8 kat artan gübre de sorun haline geldi... 1994 yılı başında ortalama 2 bin lirayı geç- meyen gubre, son 6 ay içinde 3 kez daha zam görerek ortalama 17 bin lira}<i buldu... 1995 yılında hiçbir ürününü gerçek de- ğeri üzerinden satamayan çiftçi b u yüzden gübre almakta sıkıntı çekıyor. Geçen yıl ba- şında yüzde 30 eksık ödeyerek 10 milyon liralık gübreyi 7 milyon liraya alafc>ilen çift- çi, bu dönem aynı mıktardakı gübre için 80 milyon lirayı peşin olarak ödemek zorun- da... Çiftçi zaten parasızlıktan kıvranıyor... Bankalara, tefecılereyüksek faiz ödemek- ten brtmiş.'.. Çoğunun cebinde ça y. kahve parasıbileyok... Bu durumdaki çiftçi gübreye ^/erilecek milyonlan nereden bulacak? Tabii bir kısmı yeniden yüksek faizli kre- diler bulabiliyor... Ama, bir kilo buğdayın mafiyetide 15 ile 16bin lirayı geç.iyor!.. Kre- di bulamayanlar da ya çok az gübre atabi- liyor veya hiç kullanamıyor... Oınlar da ve- rim ve kaliteden kaybediyor!.. Ziraat odalan eleştiriyor Adana Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen şöyle diyor: "Bölgemızde buyıl çiftçilerimiz istedik- lentohumlukbuğdayızamantnda bulama- dılar. Gecıkmemekiçin de top raklannauy- gun olup olmadığına bakmıksızın ekim yaptılar... Gübre çok pahalı olduğu için, çiftçilerımizın birkısmıya azgübre kullan- dı veyahiç kullanamadı... Önümüzctekiyıl, geçmiş yıllardan daha büyük bir buğday krıziyaşayacağımızı sanıyorum." Sakarya Ziraat Odası Ba şkanı Hikmet Karabayır da tohumluk sıkıntısı çektikle- rıni doğruluyor: "Çiftçinin tam tohumluğa ihtiyacı olduğu zaman tanrrt işletmelerin- de (TİGEM) grev başladı. hfükümet, grevi zamanmda çözemeyince t ohumluk sıkın- tısı oldu. Çiftçi de gecikme'mek için vasıf- lı veya vasıfsızoluşunabak madanbulabil- diği tohumluğu kullandı." Çukurova Çiftçiler Birliğ i Başkanı Rrfat Kodal da devletin tohumlı ık konusuna ye- terince ilgi göstermediğinı ilerı sürüyor. 1995 yılında buğdaysıkı ntısıçektik... Bu- na rağmen parayı. üretenl er de^il, ticareti- ni yapanlar kazandı... Stokçular ve kara- borsacılar buğdayı ucuz ,-aldılar, şimdi pa- halı satıyorlar... Bir taraftan ithalat yapılı- yor... Tüketiciler ekmeği (jahalt yiyecek... Ama, görünen o ki, devletimiz veya hü- kümetlerimiz halkımıza çektirdikleri bu sı- kıntıdan ders almamışlar. Bu yüzden önü- müzdeki yıl daha da büyük sıkmtılar yaşa- mak zorunda kalacağız... IŞÇIMIVEVREMNDEIN ŞÜKRAN SONER Değerler Afınıncaüsteler. liderlerin politikada vefasızlık yanş/nın gös- tergesi oldu. Parti değiştirerek kendilerini kurtaran mil- letvekilleri. milletvekilliginin inanç, siyası tutku olarak yapıfmasının söz konusu olmadığını, günümüzde mil- letvekilliğinin avanta, kaçırılmayacak bir iş olarak gö- rüldüğünü kanıtladılar. Siyasi partilerin kimlik erozyonuna uğradıklannı, ide- oloji yoksunu kaldıklannı bıliyorduk. Yine de bu boyut- lu deformasyonu, ilkesiz ittifak ve parti değişiklikleri, listeleroluşumunubeklemiyorduk. Şaşırmamaya. düş kjnklıklanna alıştığımızı sanıp, heryeni gelişmede "Olur mu? Ya!" diye tepki göstermekten kendimizi alıkoya- mıyoruz. Seçimler yapılmadan, seçim sonuçlarına ilişkin umutlann yıkılması kadar kötü birtablo olabılir mi? Oy vereceğiniz partinin seçimlerden başanlı çıkması umu- dunuz olsa bile, iyibirşeyler olacağına ınanmamak ka- dar kötü bir durum olabilir mi? Daha kötülerden kur- tulma adına, kerhen verilecek oylardan nasıl birsonuç çıkacak? Şimdiden bi/inenler Insan hak/an, demokrasi, sos- yal devlet gibi ilke ve değerlerden daha fazla uzakiaş- mış, militarist. ırkçı, seriatçı, tarikat bağları güçlenmiş bir parlamento ağırlığı. Aynı şekılde parti program ve ilkelerinden daha da çok şey yitirmiş, erozyona uğra- mış siyası partiler dağılımı. Daha olumsuz ekonomik koşullarda, yeni koalisyon ittifakları.. 8u arada hâlâ seçimlerin nasıl yapılacağı. hatta 24 Aralık'ta yapılıp yapılamayacağınm kesinleşmediğini de gözardı etmememız gerekiyor. Seçılme şanslannı yitirmiş parlarnenterferin ve barajlardan kaygı duyan partilerin seçim ıptali girişimi medya tarafından ahlak- sızlık olarak değertendirılse de. yapılan bir dizi ahlak- sızlıktan çok daha ahlaksızlık olduğunu kim söyleye- bilir? Heranlamda, heralanda değerlerin yitirildiği bu çir- kın seçim ortamında kimilerı yine çok haklı olarak, kı- mı olumsuzlukları gündeme getırmek gereğini duyu- yorlar. Partilerin lıstelerinde kadırtlar ve sendikacılar yok. Bu kadar sorun, olumsuzluk arasında, "Sırası mı şımdi?" demeyelim. Süs olsun dıye konmuş kadın kimliğinı savunamayacak kadar az kadınlı bir parla- mentonun aynca olumsuzluğunu ciddiye alalım. Aynı şekilde sendikacısız, sivil toplum örgütlennin temsil edilmediği birparlamentonun. sosyal devlet anlayışın- dan çok daha boyutlu, ciddı yeni sapmaların göster- gesi olaçağını unutmayalım. Geçmişte partilere dağılmış olarak, sendikal ve işçi sınıfı ideolojisinden kopmuş olarak kimi sendikacıla- nn parlamentoya girmelerinın işçi sınıfına bir yararı ol- duğu söylenemez. Olsa olsa, partilerin işçi oylannı çekmek ve sendikalardan çekinmek gibi yaklaşımla- nn birgöstergesiydi. Şimdi sendikacılık hareketi, Türk- Iş öylesine bir kimlik erozyonunda kı partiler sendika- cıları listelerinde yer verecek kadar önemlı, ciddi bul- madılar. Türk-lş Başkanı Bayram Meral bu işe çok kızmış. Daha öncepartilerden önen aldığı haberteri sızdırılmış ise de listelerde sendikacının bulunmamasının öfkesi ile "Türk-lş siyasi partilerden dahagüçlü. 200 bin ki- şiyımeydanlara toplayarakbunu kanttladı. Bizdenkor- kuyoriar, gecekondu listeleri ile bu iş olmaz"demiş. Adama "Hadi canım sen de, göster gücünü" der- )er. Meydanlara yüzbinler, ekmek parası için, toplusöz- leşme uyuşmazlığı ile bağlı olarak toplanmıştf. Sendi- kalann üyesi yüzbinler, hangi sendika liderinın peşin- den, güvenerek, ınanarak, siyasi parti seçiminde, oy kullanmada bir karar venrler? Ekmek kavgasında işçiyi her sınavda yarı yolda bı- rakan, üyesi işçilerı bir gün koltuğunu sallariar kaygı- sı ile, yasal yükümlülüğünü bile yerine getirmeyerek sendikal eğitimden, sınıf bilincinden uzak tutan sen- dikacı, ışçinin siyasete ağırlığını koymasını nasıl bek- leyebilir? Partilerin, işçi çıkarları, ideolojisi. programları ve uy- gulamaları ile birilişki kurmaksızın, sadeceparlamen- toya girmek üzere, herpartiden aday ve milletvekili ol- maya hazır sendikacıdan, ışçiye ne hayır gelir? Bugünün ülke gerçeğınde en az sfyasetçı kadar, on- dan da çok daha fazla kirlenmiş, üyesi işçinın güve- nini yitirmiş sendika lider kadrolan söz konusudur. Si- yasette sendikal güç, ağıriığm sözü bile yoktur. Böyle olduğu içindır ki ağayla. şeyhle, tarikat lideri. polis mü- düru, ordu komutanı ile oy toplama hesabını yapan parti liderleri, milletvekili olmak ıçin kapı aşındıran sen- dikacılara kapılarını kapatmışlardır. işçi oyların, helede sendikalı işçilerin oylannı en faz- lası ile alma umudu içindeki sol partiler bile sendika- cılara yer verme gereğini duymamışlardır. Bunun ne- deni sadece ilkelerinde, ıdeolojilerinde yaşanan sap- ma değildir. Sendika liderlerinin işçi üzerindeki saygın- lığını yitirmiş olma, daha fazla işçi oyu getiremeyecek- feri yargısının da payı çok buyüktür. Ortaya yinetüm değerlerin aşınmış olmasından kay- naklanan kapkaranlık bir tablo çıktı. Ama bu karanlık tablo çok önemli bir dönüm noktasına geldiğimizi de gösteriyor. Bütün kirli çamaşırtanmız ortada. Saklaya- cak yer. görmezlikten gelecek haJ kalmadı. Elbette ya- şamak için kendimize daha temiz bir siyasal, sendi- kal, sosyal ortam yaratmak zoaındayız. Ne kadar üşensek. zorlansak. bedel ödemeyehazır olmasak da temizliğe bir yerlerden başlamak duaımundayız. 1.8den3.5 milyardo/araçıktı Gümrük birliğinden önce ticaret açığı büyüdü A.\KARA(A\KLA)- İthalatta meydana gelen hızlı ar- tışa bağlı olarak Avrupa Birliği ülkeleriyle yapılan tica- retteki açık da hızla büyüyor. Yılın ilk dokuz ayında AB ülkeferiyle yapılan ticaret- teki açık, geçen yılın aynı dönemindekine göre bir kata yakın artarak 3 milyar 547.4 milyon dolara çıktı. Söz ko- nusu ülkelerle geçen yılın ocak-eyfül döneminde yapılan ticarette l miiyar 790.4 milyon dolarlık açık verilmışti. AB ülkeleriyle İthalatta tırııiânış AIVKARA (AA) -Geçen eylül avın- da, bir önceki aya göre ihracat miktar endeksi binde 3 oranmda artarken. it- halat miktar endeksi yüzde 3.6 oranın- da azaldı. DİE'den yapılan açıklama- ya göre. getirisi açısmdan bakıldığın- da ise eylül avında ihracat fîyat endek- si yüzde l .4 azaldı. buna karşılık itha- Jat fiyat endeksinde binde2"lik artış ol- du. Eylül ayı itıbarıyla son biryıliık do- nem ınceİendiginde de, ihracat mik- tar endeksinde yüzde 14.1 "lik azaima oldu. Buna karşılık ithalat mıktar en- deksi yüzde 35.9 arttı. Söz konusu dönemde ihracat fiyat endeksinde yüz- de 16.6. ithalat fîyat endeksinde ise yüzde P.6'!ık artışgözlendi. ticaret açığı ge- çen yıl krizle birlikte döviz kurlarında meydana gelen hızlı yükselme- ninetkisıyle ar- tan ihracat ve kısılan ithalat sonucu önemli ölçüde kapan- mıştı. Ancak bu yılhızfıbirartış gösteren ithala- tın etkısiyle dış ticaret açığı yı- lın ikinci yarı- sında yeniden artmaya başla- dı. Ocak-eylül döneminde AB ülkelerine 7 milyar 861.8 milyon dolar- lık ihracat yapılırken bu ülkelerden 11 milyar409.2 mil- yon dolarlık ithalat gerçekleştırildi. Bu ülkelere yapılan ihracatın ıthalatı karşılama oranı yüzde 68.9 oldu. Geçen yılın aynı dönemmde bu oran yüzde 76.8 olarak gerçek- leşmışti. 'V'ılbaşmda AB ülkeleriyle gümrük birliğinegir- meye hazırlanan Türkiye'nin bu ülkelerle yaptığı ticaret tüm ticaret hacminin yüzde 48.4'ünü oluşturdu.