Katalog

Cumhuriyet tmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenr Orhan Erinç # Genel Yavın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Mudurlerı İbrahim Yıldız. Dinç Tayanç (Sorumlu) O Haber Merkezı Müdurii Hakan Kara 9 Görsel Yonetmen Fikret Eser Dış Haberler Ergun Balcı • lstıhbarat Yalçra Çakır • Yayın Kurulu- tlhsn Selçuk Ekonomı Buknt kızanlık • Kultür Handan Şenköken • (Başkan). Orhan Erinç, Oklay Spor AbdülkadirYücelman • Makalder Sami Karaören Kurtböke, Ozgen Acar, Hikmet 0 Çevın. Seyfettin Turhan # Düzeltme Abdullah Çetinkaya, Şükran Soner, Ergiın Vaacı* Bılgı-Belge Edibe Buğra • Fotoğraf Erdoğan Balcı. DinçTajançJbrahim Yıldız, Köseoğlu Orhan Bursah. Mustafa Balbay. AnkaraTemsılcısı. Mustafa Balbay • Haber Müdürü Doğan Akm Atatürk Bulvan No 125,Kat.4.Bakanlıklar-AnkaraTel. 4195020(7 hat), Faks 4195027 • lzmırTemsıkısı. Serdar Kmk,H.ZıyaBlv 1352 S.2'3Tel: 4411220. Faks 4419117 • AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğlu, tnönü Cd 119 S No 1 Kat: 1, Te!: 3522550, Faks 3522570 Müessese Müdürü; Erol Erkut • MEDYA C: • Yönetım Kurulu Koordınatör Ahmet Koruban • Başkanı-Genel Mudür Gûibin Er- MuhasebeBülentYenerttdare: duran • Koordınator Reh» Işıt- HüseyinGürerOljletme Önder man • Gene] Mûdur Yardırocısr Çeiik • Bılgı-Işlem Nafl tnal • Mine Akdağ • Halkla llışkılet Bılgısayar Sıstem Mürüvet Çilcr Müdûrû Nurten Berluoy Yayımhyan ve Baıan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın \e Yayıncıltk A Ş Türkocaâı Cad 19 il CagaloŞlu 34334 Ist PK 246 Istanbul Tei (0 2121 512 05 05 120 hatı Faks I» 212) 513 85 95 2EKJM 1995 lmsak: 4.30 Güneş: 5.54 Öğle: 12.01 Ikindi: 15.16 A k ş a m 17.53 Yatsı: 19.12 MEDYACTei 5i407 53-5i39580-5i38460-6i.Faks 5H8466 Kriz KKTC'yi sarstı • FCKTC'de hükümetin sağ eğilimli büyük ortağı Demokrat Parti'nin, Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın da desteğiyle, küçük ortağı sol eğilimli Cumhuriyetçi Türk Partisi ile arasındaki koalisyonu bozabileceği savlanıyor. • Denktaş'ın, genelde politikalanndan memnun olmadığı CTP'yi, Türkiye'deki gelişmelere göre bir gerekçe bularak koalisyondan çıkarabileceği öne sürülüyor. • 11. Sayfada Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, TBMM açılışında grevleri eleştirdi l 'Devleti felç etmekhatacür'Türk-İş Başkanı Bayram Meral, Demirel'in konuşmasını Meclis Genel Kurulu Salonu'ndan aynlarak protesto etti ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - TBMM'nin 19 dönem 5.yasama>ıh, Cum- hurbaşkanı Süleyman Denürel'in açış konuş- ması>la başladı. Hükümet sorununa ılışkin değerlendirme yapmayan Cumhurbaşkanı. 1984 yılından bu yana Türkıye genelinde 17 bın 575 terör olayı meydana geldığını, aynı dönemde 2 bin 614 yerleşım yennın kısmen veya tamamen boşaltıldığmı ve 304 bın kişi- nın göç ettiğını açıkladı. Demırel, toplusöz- leşme düzeninde grevin hak olduğunu belir- tirken yasalann olanak tanımadığı eylemler- le devletı felç ederek güç gösterisı yapılma- ması uyansında bulundu. Konuşmasını loca- dan dınlediği Demirel'i, Meclis Genel Ku- rulu Salonu"ndan aynlarak protesto eden Türk-tş Genel Başkanı Bayram Meral, "Ü1- keyi hükümet fek; ediyor. ÂNAP döneminde gövde gösterisi yapük,ozaman muhalefet par- tisi başkanı olan Sayın Cumhurbaşkanı bizi al- kışlryordu" dedı. Demirel, toplusözleşme görüşmelerindekj tıkanıklığa değınerek "Türkişçisi hakkını al- malıdır. Grev, haktır. Yalnrz, hukukun iisrün- lügü. hakkı sınırlamıştr. Kanunlann hakola- rak tanımadığı şe> leri yapmaya kalkmak, dev- leti felç ehneyi güç gösterisi saymak, fevkala- de yanİıştır. Unutulmamahdır ki sendikal hak- lar, ancak demokrasi varsa varthr" dedi. Nü- fus artış oranı için yüzde 1, enflasyon için yüzde 5 oranını hedef olarak gösteren Demi- rel, çocuk ölümlen oranında dünyada ilk sı- ralarda yer alan ve trafık kazalannda bir "afe- ti" yaşayan Türkiye'nın. boynunu bükerek değıl, başı dik olarak Avrupa'ya gireceğinı söyledı. TBMM yeni yasama yılına törenle başla- dı. Hüsamettin Cindoruk'un istıfa etmesi ne- deniyle Meclis Başkanlıgı'na VefaTanırve- kâlet etti. Yeni yasama dönemi nedeniyle Ta- nır, ılk olarak Türkiye'de rehabilite edilen Bosna-Herseklı çocuklan makamında kabul ederek onlara hediyeler verdı. Saat 14.00'te de Meclis bahcesindeki Atatûrk Anıtı'na Meclis Başkan Vekilı Vefa Tanır, başkanlık divanı üyelen, partı temsılcıleri ve Meclis personelı tarafından çelenk konuldu. Daha sonra TBMM'ye gelen Cumhurbaş- kanı Demirel. başkanvekili Yasin Hatipoğiu tarafından askeri törenle karşılandı. Meclis Muhafaza Taburu'na bağlı tören bırliğinı de- netleyen Demirel, daha sonra genel kurul sa- lonuna geçerek yenı yasama yılını açış konuş- masını yaptı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demırel, TBMM'nin 19. dönem 5. yasama yılırun açı- lışında, dünyada, Türkıye'nin bulunduğu böl- gede ve yurtiçindeki sorunlan içeren kap- samlı bir konuşma yaptı. Demirel, 184 dün- ya ülkesı arasında nüfusa göre 16, toprak mik- tanna göre 32, gayri safi milli hasıla miktan- na göre 20. sırada yer alan Türkiye'nin, böl- gesinde ve dünyada önemli bir konuma sahip olduğunu söyledi. Demirel, Meclis'in, yeni yasama döneminde, anayasanın değişen mad- delerini uygulamaya koyacak yasalar ile ye- ni seçım yasası, yargının hızlandınlması, eği- tim-üniversite reformu, yerel yönetimlerle U Arkası Sa. 6,Sü.3'te MEB w w Unite dergileri sil baştan • Milli Eğitim Bakanlığı, Ders Araçlan Inceleme Yönetmeliği'ni yeniden düzenledi. Ünite dergilerinin geçerlilik süresi 2 yıldan 1 yıla indirilirken fiyatlannın belirlenmesi yetkisi de yayınevlerinden alınarak MEB tarafından oluşturulacak komisyona verildi. Dergilerin seçimi, sınıf öğretmenleri ve velilere bırakılırken öğrencilere zorunlu olarak dergi aldınlmayacak. EMİNE KAPLAN ANKARA - Milli Eğitim Ba- kanlığı, ünite dergilennin ince- lenmesi, geçerlilik süresi ve se- çimine ilişkin ılkeleri yeniden düzenledi. Ünite dergilerinin ge- çerlilik süresi 2 yıldan 1 yıla in- dirilirken fiyatlann belirlenme- si yetkisi. bakanlıkta oluşturula- cak komisyona verildi. Dergile- rin seçimi, sınıf öğretmenleri ve velilere bırakılırken öğrencilere zorunlu olarak dergi aldınlma- yacak. Milli Eğitim Bakanlığı, Ders Araçlan fnceleme Yönetmeli- ği'ni yeniden düzenledi. Bakan Nevzat Ayaz tarafından onayla- nan yönetmelik değışıkliği, Res- • Arkası Sa. 6, Sü. 9'da Göç projesi rafta • Son bir yıl içinde 2 bin 500 köyün boşaltıldığmı söyleyen Algan Hacaloğlu, "Teröre karşı bu köyleri boşalttık, ama daha sonra gereğini yerine getiremedik. Insanlar zor koşullarda çadırlarda bannıyorlar" dedi. ERGÜN AKSOY ANKARA - "Güneydoğu onınm projesi" çerçevesinde elealınan köye gen dönüş uygu- lamasının Tafa kaldınkiığı'', konuyla ilgili 4bakanm toplana- maması nedeniyle köylerine döimeyı bekleyen 350 bın kişi- nir kaderlerine terk edildiği bil- dir.ldı. Insan haklanndan so- mmlu De\ let Bakanı Algan Ha- cabğlu, son bir yıl içinde yakla- şık 2 bin 500 köyün boşaltıldı- ğıa belırterek "Teröre karşı bu kövieri boşalttık, ama daha son- MArkası Sa. 6, Sü. 6'da Çiller için zor gttıüerMECLİS BAŞKANLICI NDAN İSTİFA ETTİ ÇEKİMSER OY, EVET DEMEKTİR' • Milletvekili genel seçimlerinin, anayasanın öngördüğü 5 yıl yerine 4 yılda bir yapılmasını isteyen ve bu olmadığı takdirde istifa edeceğini aylar önce açıklayan Cindoruk, sözünü tuttu. Cindonık yeniden politikaya döndü • Hüsamettin Cindoruk, "gereksiz bir hüküm" diye nitelediği anayasanın Meclis Başkanlığı seçimini düzenleyen 94. maddesinin, yeni başkanın seçiminin ancak istifanın parlamentoda okunmasından 10 gün sonra yapılabileceği hükmü nedeniyle istifasını öne aldığını bildirdi. Cindoruk. Demirel'in 17 ekimde yapacağı ABD ziyareti nedeniyle Cumhurbaşkanhğf na vekâlet sorunu yaşanmaması için istifasını öne aldığını bildirdi. Cindoruk'un istifası ile boşalan Meclis Başkanlığı için Devlet Bakanı Necmettin Cevheri, Münif Islamoğlu ve tsmet Sezgin'in adı geçiyor. • 4. Sayfada • Süleyman Demirel'e bugün uyanda bulunacağını belirten Mesut Yılmaz, azınlık hükümeti için 215 oy bulunduğunun kanıtlanmaması durumunda, Demirel'in onay vermemesi gerektiğini söyledi. Yılmaz'dan DSP LİDERİNDEN SÜRPRİZ ÇIKIŞ • Ecevit, hükümet kurulmadan toplusözleşmelerin bağıtlanmaması ve seçim sistemi çalışmalannın yapılmaması durumunda hükümet için 'ret' oyu kullanacaklanm söyledi. Ecevit'ten azınhk tarafsızbk çağrısı hükünıetine ret • Azınlık hükümetinin Türkiye'yi felakete götüreceğini; seçim yasası, petrol boru hattı ve gümrük birliği gibi konular için, yamalı bohça hükümet değil, geniş tabanlı hükümetin koşul olduğunu söyleyen Yılmaz, şöyle konuştu: "Azınlık hükümetine bitaraf kalan bertaraf olur. Şimdi top Cumhurbaşkanı'nda. Ondan sonra Meclis'e geldiğinde, top Ecevit ve DYP içindeki deklarasyoncularda. Onlar, eğer buna geçit verirlerse, çekimser kalarak ya da destek vererek, bütün vebali üstlenirler. Azınlık hükümeti denen, aslında mutlu azınlık hükümetidir. Menfaat çetesinin son çırpınışıdır." • 5. Sayfada • DSP lideri Ecevit, DYP'nin, azınlık hükümetinde DSP'den 10 çekimser oyu hesaba kattığını ammsatarak, "Fakat benim uyanlanma hiç kulak verilmiyor. Sadece 'Şu konularda anlaşınz, bu konularda sizinle hep istişare ederiz, size danışınz, fıkrinizi alınz' diyorlar. Buna dayanarak bir partinin kaderi belirlenemez. Yeni bir durumla karşı karşıyayız. Bütün sorumluluk bizim üstümüze yıkılmaya çalışılıyor" görüşünü dile getirdi. Ecevit, "Yetkimiz olmadan, toplusözleşme sorumluluğunu bize yıkmaya çalışıyorlar. Bu sorun, hükümet kurulmadan, öncelikle çözülmezse çekimseri savunamam" dedi. • 5. Sayfada Dünya onlarla dahagüzel Dünya Çocuk Gfinü, bugün rüm dünyada kutlaruyor. 'Dünyaülar', her yıl ekim ayuun ilk pazartesi gûnünü çocuklara ayınyor. Her yü çocuklar için neler yapılabileceği, çok basit yaklaşımlâr ve çok az masrafla yüzlerce binlerce çocuğun nasıl kurtulabikceği anlatılryor. Bir yıl sonra. yapüamayanlann yannıda vapılanlarm neredeyse hiç olduğu görülüyor. Türkiye'de 6-14 yaş grubu çocuklanmızuı üçte biri iş yaşammda. Yani, bizler için çauşryor ve üreti\"orlar. 12-14 yaş grubu çocuklann neredevse yansı, haftada 40 saatin üzerinde çalışnnhyor. (Fotoğraf: ÜMÎT OTAN) Onder Sav, köktendincflerîn hedefi • Türkiye Barolar Birliği'nden yapılan açıklamada. Gümüşhane Barosu Başkanı Ali Günday'ı öldüren köktendinci İzzet Kıraç'ın 27 eylüldekı duruşmasından sonra bazı çevrelerce yapılan asılsız açıklamalann 'tiksindirici' olduğu belirtildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Barolar Bırlığı (TBB), bazı çevrelerce yapılan açıklamalarda. Gümüşhane Barosu Başkanı Ali Günday'ın öldürülmesinin benimsendiği ve benzer ölümlere yeşil ışık yakıldığına dikkat çe- kerek demokratik, laik hukuk devletinin zede- lenmesıne goz yumulmayacağını bildirdi. Çağ- daş Hukukçular Derneği (ÇHD), sağ eğilimli Akıt, Milli Gazete. Yeni Şafak ve Gündüz gaze- telerini Türkive Barolar Birliği (TBB) Başkanı OnderSav'ı hedef göstermekle suçlayarak kına- dı. TBB'den yapılan yazılı açıklamada, Gümüş- hane Baro Başkanı Ali Günday"ın köktendinci Izzet Kıraç tarafından katledilmesi nedeniyle açılan davanın 27 eylülde yapılan duruşmasın- dan sonra, bazı çevrelerce yapılan asılsız açık- lamalann "tiksindirici" olduğu vurgulandı. Mahkeme salonunun dışmda yaşandığı savla- nan kavga ve tarnşmalardan, o sırada Gümüş- hane Baro Başkanlığı'nda değerlendirme top- lantısı yapan baro başkanlannın haben olmadı- ğı belırtilen açıklamada, şöyle denildi: " Yapılan açıklamalarda, Ali Günday'ın alçak- ça öldürülmesi, adeta benimsenmekte. benzer öldürmeler için yeşil ışık yakılmaktadır. TBB Başkanı ve baro başkanlannın, 'dinleyicilen. meslektaşlan üzerine kışkırttığı' gibi ahlaksızca M Arkası Sa. 6, SHVde DENİZBAYKAL Başbakan seçime mecbur • CHP lideri Deniz Baykal, Başbakan Tansu Çiller'in, seçim istemeyen küçük partilerle hükümet kurup ardından da seçim isteyen partilerle aralık ayında erken seçime gitmeyi planladığını söyledi. • "Uluslararası Para Fonu bir an önce seçim istiyor. Çiller, seçime gitmeye zorunlu. Dereyi geçene, hükümeti kurana kadar 'Seçim istemiyorum' deyip gümrük birliğine girince de ardından ani seçim karan aldıracak" diyen Deniz Baykal, hükümetin kurulması için yanna değin bekleyeceklerini vurguladı. • Baykal "Salı gününe kadar bekleyip, eğer hükümet lcurulmazsa Çankaya'ya 'Neyi bekliyorsunuz, transferleri mi' diye soracağız" dedi. • 5. Sayfada OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Meclis Hen Beklenefu.. Türkiye Büyük Millet Mecli- snin (TBMM) 19. dönem be- şnci yasama yılı dün başladı. Cumhurbaşkanı Süleyman Cemirel yaptığı açılış konuş- rrasında, Türkiye ve dünya siojnlanna değindi. Kafkas- l^'dan Balkanlar'a dek, dün- yı banşının önündekı güçlük- In vurguladı. Türkiye'de gelır dağılımının kötüleştiğinı anımsartı, Ana- dolu'daki sanayi gelişiminden övgüyle soz etti. Türkiye'nin mutlaka Avrupa'ya gireceği- ni, terörün bitme noktasına geldiğini söyledi. Meclis açılışının önemli bir eksiğı, başkanıydı. Hüsamet- tin Cindoruk, TBMM Baş- kanlığı'ndan dün istifa etti. Cindoruk, bu kararını aylar öncesinden vermişti. Önü- müzdeki dönemde, hükümet sorununun yanında bir de ye- ni Meclis Başkanı'nın seçimi var. Demokrasinin kurum ve ku- ruluşlannın sağlıklı işlediği bir ortamda, bunların hiçbıri so- run değil. Kurallar işler ve so- runlar çözülür. Ne var ki, kurallar zorlandı- ğı için pek çok sorunun çözü- mü güçleşiyor. Cindoruk'un istifa gerekçesi şu: "Meclis beş değil, dört yıl- da bir yenilenmelidir. Bu ya- pılmadığı ıçın başkanlık göre- vini sürdürmek istemiyorum." Meclis, geçen yasama yılın- da, 147 bırleşım yaptı, 1017 saat çalıştı ve 115 yasa çıkar- dı. Bir meclisin işlevini yerine getirip getirmediği, çalışma süresınden çok, devlet çarkı içindeki yenni korumasıyla öl- çülür. Özellikle 1980'li yıllann ıkin- ci yarısından itibaren hükü- metler, Meclis'in yetkisini elin- den alıp Bakanlar Kurulu'na • • • m Arkası Sa. 6, Sü. 9'da Dünyanın ve Türkiye'nin ilk "komple bankası" VakıfBank Finans Market... Şimdi İzmir'de! Gelin VakıfBank İzmir Finans Market fubcmize... Türkiye de, bankalann ve flnans kanımlanDin yaplıkları v« yaparaadılüan tum bankacılık vt finansal işiemlerinizi, ttk bir »ubede .. VakıfBank Ftaant Harkct'U kelayea g*r- J»^3« ç*kl«ftMn. Zaman kuanın, hıı kazanm. V f l H l l t M l l K Ermenilerin yaptığı soykınm belgelendi • Özellikle ABD'de oluşturduklan lobilerle soykınm iddialanna destek arayan ve her firsatta Türkiye aleyhine faaliyet yürüten Ermenilerin, Osmanlı Imparatorluğu döneminde yaptıklan soykınmın belgeleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivleri'nden çıkanlarak kitaba aktonldı. • Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğu, Enmenilerin yaptıklan mezalimin belgelerini, 4 ciltlik "Arşiv Belgelerine Göre Kafkaslar'da ve Anadolu'da Ermeni Mezalimi" adlı eserde topladı. • //. Sayfada GUIVDEM MUSTAFA BALBAY Komedyokrasi... Demokrasi, uçsuz bucaksız bir kavram. Içine istediğiniz şeyi sığdırabilirsinız. Birbiriyle çelişen iki eylemi, demokra- si adına yapabilirsiniz. Bu genişlik, demokrasiye değişik zamanlarda değişik adlartakılmasına neden oluyor. Son yıllarda önce ABD, ar- dından Avrupa'daki pek çok ülkede bir kavram türedi: Medya demokrasisi. Sadece bizde değil, iletişimin güçlendiği her ülkede, ye- ni tanımıyla medya, dördüncü güç olmaktan birinci güç ol- ma atağında. Ülkeler buna karşı önlem alıyor, medyanın olabildiğince kendi işlevinde kalması için çaba harcıyor, yasa çıkarıyor... Türkiye'de ise tam tersine, medyanın istediği kadar, is- • Arkası Sa. 6, Sü. 3 'te