Katalog

EMLAK BANKASI nançıa, guçıe, guvenıe 9 OCAK1995 PAZARTESİ PENCERE 9) Tepeden İnmecilik ve Sol... IkincJ Joseph ılgınç bır ımparatordu, Habsburg hane- danındandı tahtta 'aydın despotların sımgesıne donuş- tu Ne var kı 'despot' (mutlakıyetçı) sozcuğu bızı aldat- masın, Ikıncı Joseph 'hoşgoru'öen yanaydı, bu tutumu sıyaset tarıhıne 'Jozefçılık dıye bır deyım bıraktı Jo- seph kılısenın bağnazlığına karşı çıkarak vıcdan ozgur- lüğünu yerleştırmeye çalışmıştır ımparator Avus- turya'da 1781 tarıhlı 'Hoşgoru Fermanı'ru yayımladı Joseph, bır aydınlanmacıydı, toprak kolelığı duzenını yıktı, çalışma ozgurluğunu sağladı, tarıkatları dağıttı, medenı nıkâhı getırdı yonetımde reformlar yaptı tepe- den ınme devrımlerın tahttakı sımgesı oldu, ama Habs- burg hanedanının egemenleştığı Avusturya, Almanya Macarıstan topraklarında halkın yer yer dırenmesıyle karşılaştı ikıncı Joseph, koylulerı toprak kolelığınden kurtarırken köylu ayaklanmalarıyla uğraşmak zorunda kaldı • Deli Petro bır çardı Httler bır dıktator Çar, ulkesının uygarlaşması, modernleşmesı, Batılı- laşması ' ıçın çalıştı, Hıtler ınsanlığın kara lekesı gıbı Alman tarıhıne yazıldı Führer, seçımle ıktıdara geçmış- tı, Italya da Mussollnl'yı de halk seçmıştır Aşağıdan yukarıya doğru her gelene tyı, yukarıdan aşağıya doğru her olana kotu dıyemeyız Tarıhı halk yapar, ama bu temel ılke halkın her yaptı- ğının koru körune alkışlanması kuralını oluşturmaz In- sanlığın bır boluğunu oluşturan ülke halkı uzun zaman yelpazesınde yolunu bulabılır Kımı zaman bır halk ayaklanması en kotu sonucu doğurabılır Işte Iran 1 Uygarlık bır butundur beşkıtayavedortıklımeyayılan halkların ınsanlık tarıhının hangı donemını yaşadıkları, gerçekçı bır yaklaşımla ayrı ayrı algılanmalıdır Ana- dolu da halk 18 ıncı yuzyılda padışahlıktan gayrı bır şey duşunemezdı, 1923'te cumhurıyet ıçın bır referandum yapılsa, 29 Ekım'de cumhurıyet ılan edılebılır mıydı'' Ancak bu soru bızı cumhurıyete karşı olmak ve padışah- lığı yeğlemek gıbı bır sonuca goturemez YalnızTurkıye'dedeğıl Avrupatarıhınde tepeden ın- me buyruklar ya da devnm yasalarıyla yukarıdan aşağı- ya gerçekleştırılmış pek çok uygarlık donuşumu vardır, aşağıdan yukarıya kıtlelerın dırenmesıyle ezılmış ılerıcı yonetımlerı de tarıh sayfaları yazar • 19'uncu yuzyılda Osmanlfda ılerıcılığı temsıl eden 'Jön Türk'un halk katında adı neydı "Coni ' Conlaşmak, gâvurlaşmakdıye algılanıyordu Anadolu halkının çoğunluğu, 20'ncı yuzyılda benımseyeceğı çağ- daş uygarlık ılkelerıne 19'uncu yuzyılda yabancıydı Demokrat Partı 1950 de buyuk çoğunluğun desteğıyle ktıdara geçınce ılk ış olarakfıkır ozgurluklennı kısıtladı 1960 ta patlayan 27 Mayıs devrımı sendıkal ozgurluklerı 1961 Anayasası'na yazmıştı, ama genel seçımle ıktıdara geçenler, sendıkal ozgurluklerı kaldırmak ıçın çalıştılar Toplum çoğunluğu, katılımcı, çoğulcu, ozgurlukçu, çağdaş demokrasının evrensel hukukunu benımseye- cek duzeye gelse, aradan kırk yıl geçtıkten ve kırk genel seçım yapıldıktan sonra, bugun, demokrasıden uzak ya- şayabılır mıydık? • Ne var kı bunca cıleden sonra, Turkıye de toplum de- mokrasıye donuk bır halk tabanına kavuşabılmıştır kı uygarlık yolunda onemlı bır aşamadır bu 1 Turkıye'de sol, bu halk tabanına dayanarak ulkeyonetımınde ağırlı- ğını duyurabılır, sozunu geçırebılır Az buz bır kazanım değıldır bu 2000'lere doğru sol halka dayanarak, halktan kopma- dan, halkla beraber yuruyecek Üyelerimke ve Küopseveriere Sayun nedeniyle 9-12 Ocak 1995 tarihleri arasındakapahyız Cumhuriyet KîtapKulübü Cağaloğlu Sergi Salonu "BİZ, kendini insanlara insanca adayan, onlara söyleyecek bir şeyleri olan, yaşamın anlamını Onat'larla kutlayanlar" Çabuk iyileş Onat Kutlar Korkuları de ruhunu karartan büemedıklerını sevgısızlıkle karşılayan dayatmalannın yalanıyla umutsuz kaıanlıkta, tehlıkede olan bıl kı, bu duşmanca tutumun aydınlıkları dagıtamayacak ÇAĞDAŞ TfjRKİYE PLATFDRIMLI Alevi Kültür ve Düşüncesinin Sesi dergisi Ocak (44.) sayısı bayilerde!.. 'Alevi Şeriati *Ateş Hala Yamyorl •Alevi-Bektaşilikte Bir cezinti 'Kader ve öfüm *HZ. Hizır-Hizır orucu 'Hasan sabbah.. 'Biraz Daha Kendi Olmak 'Dersim Tarihi *A. Temsilöler Meclisi.. 'Devtet-Hükümet-Diyanet 'Tann Nerede.. 'inançlan uğruna can verenier "Hoşgörünün sınırı 'Bektaşi Eğitimi 'Alevilik ve Gelecek 'Alevilerde Tann-ibadet