Katalog

4OCAK 1995 ÇARSAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Yıfcı ift lıpacatı •Ç\N (Cumhurıyet) - Çamkkale'mn Çan ılçesınde kunJu bulunan Kale Grubu'na aıt Çanakkale Seranık, Kalebodur ve Kalevıt fabnkalan, yılın ılk ıhracatını ABD'ye gerçekleştırdı Yılın ılk ıhracatının gerçekleştınlmesı nedenıyle Çanakkale Seramık Fabrkası'nda duzenlenen törerde, çok sayıda kurban kesıklı Fabnka yonetıcılen ve çalışanlann bırlıkte yedığı yemekten sonra, ılk partı mallır ABD'ye ıhraç edılmek U2ere tzmır Lımanf na gondenldı 1994 Erdemip'in "rekor yılı" oUu • ANKARA (ANKA)- Erdemır'ın ekonomıdekı knzekarşın, geçen yıl üretım, satış ve ıhracat rakamlan açısından rekor kırdığı bıldınldı Erdemır'den yapılan açıklamaya gore, şırket, mevcut tesıslennde sürdürülen yatınm çalışmalanna karşın, üretımını kesıntısız devam ettırerek, geçen yıl 1993'e gore 90 bın ton fazla uretımle şu ana kadarkı en vüksek uretıme ulaştı Şırİcet, geçen yıl 2 mılyon 115 bın ton nıhaı mamul urettı Erdemır'ın satışlan da 1993'e gore yüzde 7 2 artarak 2 mılyon 145 bın tona ulaştı Saymanlıklar kredi aracısı • ANKARA(\NKA)- Malı>e Bakanlığı, kamu kuruluşlannın serbest bırakılan odenek dahılınde olmak uzere kredı taleplennı dogrudan değıl, bağlı bulunduklan butçe daıresı veya saymanlıklar kanalıyla ıletebıleceklennı bıldırdı Malıye Bakanlığı'nın Resmı Gazete'de yayımlanan teblığıne gore, kuruluşlar "kredı talepnamesı" formunu yonetmelığe uygun bıçımde doldurduktan sonra, satın alınacak mal veya malzemenın lıstesını ekleyerek bu formu, bağlı oldugu butçe daıresı ya da saymanlığa gönderecek İnşaatta sorunlar tartışılacak • Ekonomı Servısı - Türkıye lnşaat Muteahhıtlen tşveren Sendıkası (TİM-SE), ınşaat sektorunun sorunlanna çozüm bulmak amacıyla "acıl onlemler planı" hazırladı Plan yann kamuoyuna açıklanırken, sektorun sorunlannın tartışılacagı panele ıse konuşmacı olarak Ytong, Izocam genel mudurlen ve sendıkacılar Vatılacak 6AP illerinden ihracat arttı • GAZİANTEP (AA) - G AP kapsamındakı ıllerden geçen yıl, bıröncekı yıla gore vuzde '27'lıkartışla,71 ulkeye427 mılyon 113 bın dolarlık 'tanmsal ve hayvansal urun 'Ihraç edıldı Öncekı yıl GAP ' ıllennden 54 ülkeye, 334 ^mılyon 786 bın dolarlık n îhracat gerçekleştınlmıştı TÜPMŞ'tan sermaye arttmımı • ANKARA (A\KA)- «TUPRAŞ'ın sermayesı 4-7 tnlyoü lıraya çıkanlacak Sermaye Pıyasası Kurulu (SPM, TUPRAŞ'ın sermaye artınmını kayda aldı TÜPRAŞ 445 7 mılyar lıralık bedellı, 2 tnlyon 357 5 mılyarlık bedelsız hısse senedı ıhracıyla sermayesını 4 tnlyon 672 mılyar lıraya yukseltecek 'Termik santrallar peşkeş çekilemez 1 • AFŞİN(AA)-Tes-lş Sendıkası Afşın Şube Başkanı Bayram Eren, Afşın-Elbıstan Termık Santrah'nın "peşkeş çekılmesıne" ızın vermeyeceklennı kaydederek, "Santrahn ışletme hakkı ' devredılmek ıstenıyorsa çalışanlar \e >ore halkı tercıh edılmeh" dedı Eren, gazetelerde santrahn ışletme hakkının, "5 kuruş alınmadan devredıleceğı" yonunde haberler yer aldjgına dıkkatı çektı İlaca zam • ANKARA (UBA) - llaç fşverenlen Sendıkası'nın Sağlık Bakanlığı'na yaptığı başvuru, bakanlık tarafından onaylandı llaç fıyatlanna yenı yılın yüzde 10 oranındakı ılk zammı uygulanmaya başlandı Yenı yılın başında yapılan yuzde 10'luk ılk zamla bırlıkte geçen yılın ocagından bu yana ılaç fıyatlanna yuzde 135 oranında zam yapıldı Hazırlanan mevzuat ile tanm ve hayvancılık ürünleri dışsatımına teşvik getiriliyor Ihracatta vergi iadesîne dönüş NURSUNEREL AJVKARA - Hazırlanan teşvik mevzuatı ıle ıhracatta \ergı ıade- sıne yenıden donulecegı bıldınl- dı Tanm ve hayvancılık urunlen ıhracatına vergı ıadesı yapılması- nı öngoren yenı sıstem mahsup sıstemını de ışler duruma getır- meyı hedeflıyor Hukumette son şeklını alan çalışmalar sırasında çeşıtlı lobılenn devreye gırdığı ve daha once teşv ık kapsamında de- ğerlendınlmeyen tekstıl urunlen kımyevı maddeler toprak urunle- n ve demır-çelık urunlenne de teşvik venlmesını sağladıklan bıl- dınldı Ihracatçılann 1994 vılın- dan kalan Destekleme Fıvat, Istık- rar Fonu (DEFtF) aracılığı ıle odenmesı gereken teşvık alacak- lannın ıse 23 tnlyon lıravı buldu- ğukaydedılerek "Hükümet,kay- •Hükümette son şeklını alan çalışmalar sırasında, çeşitli lobılenn devreye gırdığı ve daha önce teşvik kapsamında değerlendınlmeyen tekstıl ürünlen, kimyevı maddeler, toprak ürünleri ve demır-çelık urunlenne de teşvik venlmesını sağladıklan bıldınldı. nak yaratamadığı muddetçe ıste- diğı teşvığı getırsın, kâğıt u/cnnde kalmaya mahkûmdur" vorumla- n yapılı>or Tanmda vergi iadesi 1995 yılınadonuk teşvıkçalış- malan sürdurulurken navlunprı- mı uygulamasının vılbaşında kal- dınlacagı dıkkate alınarak venne konulacak sıstemın aravışına gı- dıldı vergi ıadesı ıle mahsup sıs- temı uzennde duruldu Daha on- ce "gcnel nrtdikiruvgulanan teş- v ıklenn daha etkılı olabılmesı ıçın sektor bazında uygulanması ka- rarlaştırıldı Ust duzey bır yetkılı, ** Lobılenn girişımleri nedeniyle sürekjı değışıklıkleroluyor" dedı- ğı çalışmalann son durumu hak- kında şu bılgılerı verdı VERGİ İADESİ: Mevzuattak. ılgınç bır venılık daha doğrusu eskıye donuş tanm-havvancılık urunlennınteşvıkınde olacak Bı- zım ıhracat tanfelennde 1 -24 ara- sı grup dedığımız aralannda ış- lenmış ve ışlenmemış tanm unın- lennın ver aldığı (et-sut-meyve- sebze-konserveler-peynır vs ) maddelere ıhracatta vergı ıadesı venlecek Bu, GATT kurallanna da ters duşmuyor, çünku tum uye ulkeler tanm ve hayvancılık sek- torunu bızden çok daha lyı koru- vup tesvık edıyorlar MAHSLP SİSTEMİ: Geçen vıl çıkanlan ancak kurumlarla protokollenn geç ımzalanması nedeniyle dogru durust uygulana- mayan mahsup sıstemı bu yıl da uygulanacak GATT taahhutlen uyannca navlunpnmlennıyılba- şı ıtıbanyladurdurduk.dolayısıy- la ıhracattakı en onemlı teşvık mahsup sıstemı olacak Bu sıs- tem, ıhracatçıya, sektor bazında değışen oranlarda parasal teşvik yapılmasını ongoruvor Ancak ıh- racatçının tahakkuk eden alacağı, TEK, SSK, PTT, THY, DDY gıbı kurumlara olan borçlanndan mahsup edılebılıyor Lobiler devrede Ihracatçı lobılen teşvik mev- zuatını ıstedıklen yondedeğıştıre- bılmek ıçın hükumet nezdınde su- reklı gınşımlerde bulunuvorlar Bu gınşımler sonucunda, tekstıl sektoru, kımyevı maddeler ve top- rak urunlen teşvik kapsamında değılken bu kapsama alındılar Mevnıatın son şekhnde kotalı ul- kelere yapılan tekstıl ıhracatının teşv ık kapsamı dışında tutulduğu, ancak lobılenn bunu da değıştır- mek ıçın uğraştıklan belırtıldı Avrupa Birliği ve EFTA ülkelerinden yapılan ithalatta gümrük duvarlan indirildi Lüks tüketime ithalat kolaybğıANKARA (AA)-1995 yılı ithalat rejımınde, genel olarak bazı maddelenn Avrupa Bırlıgı ( \B) ve EFTA ulkelennden yapılan ıthalıne gumruk vergılerı kuçuk oranlarda duşurulurken. ithalatta odenen toplu konut fonu mıktarlannda ıse fazla degışıklık yapılmadıgı belırlendı ithalat rejımı kapsamında. kışısel bakım urunlerı ıthalı de kolaylaştınldı 1995 yılı ithalat rejımıne gore parfüm ve tuvalet sulan, saç mustahzarlan ıthalınde gumrûk vergısı, AB-EFTA ıçın yuzde 20'den vuzde 10'a. dığer ulkeler ıçın yûzde 34 6'dan yuzde 20 6"ya duşuruldu Dış macunu ıthalınde AB-EFTA ıçın yuzde 14 5 olan gumruk vergısı yuzde 10'a, dıger ulkeler ıçın yuzde 25 olan oran da yuzde 20 6'ya ındınldı Sabun ve banyo mustahzarlan ıthalınde de fon vuzde 23'ten vuzde 20 ve ındınldı, AB- EFTA ıçın eumruk vergısı yüzde 3 2'den vuzde 2 2've ındınldı Kontakt lens veva sunı goz losyonlan ıthalınde AB-EFTA ıçın vuzde 12 4 olan gumruk vergısı yuzde 9'a, dığer ulkelerden yuzde 20 olan gumruk vergısı yüzde 16'ya ındınldı Mum ıthalınde de gumruk vergısı AB-EFTA ıçın yüzde 2 5'ten yuzde I 8'e duşuruldu Sılah barutu ıthalınde de yıne AB-EFTA ıçın yuzde 4 I olan gumruk vergısı yuzde 3 3'e ındınldı Mûrekkepte vergi düşürüldü AB-EFTA'dan matbaa. yazı ve çızım murekkebı ıthalınde yuzde 2 5 olan gumruk vergısı. vuzde I 3 e ındınldı Sıyah matbaa murekkebınde, AB-EFTA ıçın yuzde 0 9 olan gumruk vergısı yuzde 0 5'e ındmlırken fon da yuzde 12'den yuzde 9'a duşuruldu Tebeşır mermer, çakıltaşı, alçıtaşı ıthalatında gumruk \ergılen AB-EFTA ıçın yuzde 2 5'ten yüzde I 3'e, dıger ulkeler ıçın de yuzde 5'ten yüzde 2 5'e duşuruldu AB- EFTA'dan, sönmemış kıreç ıthalındekı vergı vüzde I 6'dan yuzde 1 I 'e, portland çımcntosu şaplı çımento, klınker ıthalınde vuzde I olan gumruk vergısı yuzde 0 8'e çekıldı Bakır, nıkel, kobalt kurşun, çınko, kalay, krom, tungsten, molıbden, kıymetlı metal cevhen ıthalınde de, gumruk vergılerı, AB- EFTA ıçın vuzde 0 5'ten yu/de 0 3"e, dığer ulkeler ıçın yuzde I 'den yuzde 0 5e duşuruldu Taşkomuru, lınyıt ve turbdan elde edılen kok ve somıkok ıthalınde gumruk vergısı, AB-EFTA ıçın yüzde 0 5'ten yuzde 0 3'e dığer ulkeler ıçın yüzde 2 I 'den yuzde I 8'e ındınldı Havagazı sugazı, fakırgaz vb gazlann ıthalınde ıse gumruk vergılerı AB-EFTA ıçın v u/de 1 5'ten yuzde 0 8'e, dığer ulkeler ıçın vuzde 3'ten yüzde I 5'e düşuruldu Zırt ıthalınde gümrük vergısı. AB-EFTA ıçın yuzde 1 5'ten yuzde I 3'e, dığer ulkeler ıçın yuzde 3 ten yuzde 2 5'e ındırıldı Petrol esen ıthalınde daha once yuzde 30 olan fon odeneğı, tonda 90 dolar olarak belırlendı Safcıva sıyanur ıthalınde ıse AB-EFTA ulkelen dışından yapılacak ıthalattaki yüzde 5'lık gümrük vergısı yüzde 6 2 ye, saf kompleks sıyanür ıthalınde ıse 9 6'dan yüzde I2'ye vukseltıldı Kıymetii madenler AB-EFTA'dan gumüş ıthalınde, yuzde I 1 olan gümrük vergısı yuzde 0 7'ye, altın bıleşıklen ıthalınde yuzde 0 5'ten yuzde 0 3'e ındınldı Dığer ulkelerden antıbıyotık ıthalınde gumruk vergısı yüzde 4 2'den yuzde 5 3'e, penısılın ıthalınde ıse yüzde 6 6'dan yuzde 8 2'ye çıkanldı Ampıcıllın trıhydrate, ampıcıllın anhydrous, gertamısın gıbı maddelenn fonlan duşuruldu Aşılann Dığer ulkelerden ıthalındekı gümrük vergılen ıse yuzde 6'ya çıkanldı Birliği 45 milyar lira zarara uğratmakla suçlanıyorlar Çukobîrlîk yönetimi savcıhkta UFUKTEKİN AIMJVA - Aralannda eskı Genel Mudur Sedat Doğan ıle eskı-yenı Yonetım Kurulu başkanlan Kenan Koca ve FevziŞen'ın de bulunduğu 15 yönetıcı "alım-satımlarda vanlış fivat uygulayarak bıriikı 45 mılyar lıra zarara uğratbklan" gerekçesıyle C umhunyet Savcılığf na venldı "Memuriyet ve mevküni suiısn'mal ettikleri" savlanan yonetıcılenn, TCK nın 3 yıla kadar hapıs cezasını ongören 230 ve 240 maddelenne gore cezalandınlmalan ıstenıyor Çukobırlık konusundakı suçlamalar, son Genel MüdurMustafa Gökçedag'dan da oncekı dönemı kapsıyor Yemek ihalesiyle zarar Çukobırlık yonetımı hakkındakı suçlamalar ıçınde dıkkatı çekenlerden bın 24 Ağustos 1994'te yapılan yemek ihalesiyle ılgılı İlk kez Cumhunyet'te "Çukobirük, Sabancüardan Zengin" başlığıy la venlen haberde de degınıldığı gıbı mufettışler bırlığın muteahhıte aşın fıyat verdığı kanısındalar Mufertışlerce hazırlanan raporda, lamıtex-s adlı kımyevı madde alımı ıçın açılan ıhalelerın muvazaalı şekılde gerçekleştınldığı, bu nedenle pıyasa fıyatlannın çok uzenndekı fiyailarla alım >apıldığı ıçın Bırlığın 817 7 mılyon lıra zarara uğratıldıgı one suruluyor Pıyasa fiyatlarının çok uzenndekı fıyatlarla modıfiye nışasta alımı nedeniyle de bırlığın 1 5 mılyar lıra zarara uğratıldıgı sav lanıyor Raporda kalıtesı >onunden herhangı bırproblemı bulunma>an 357 bın 406 kılogramlık Ereğlı Demır-Çelık'ten alınma sac lev hayı "makui hiçbir gerekçe olmaksızın" pıyasa fıyatlannın altında bır fıyatla sattıklan, bu nedenle Çukobırlık'ın onemlı oranda zarara uğratıldıgı da dıle getınlıyor Bırlığın 1991-92 ve 1992-93 kampanya donemınde aldığı pamuktan urettığı lınten de ıjı muhafaza edemeyıp,"avaryalı" (bozuk) hale gelmesıne neden olduğu, bu yuzden de pıyasa rayıçlennın çok altında elden çıkartılıp kuruluşjn 19 6 mılyar lıra zarara uğratıldıgı da savlar arasında DOLAR ARTIŞI ENDIŞE YARATTI îzmirli sanayicide devalüasyon korkusu İZ1MİR (Cumhu- riyet Ege Bürosu)- Ege Bolgesı Sanavı Odası Yonetım Ku- rulu Başkanı Selim Yaşar dolarda yaşa- nan yukselışın yıl so- nunda yuksek enflas- yon beklentısınden kaynaklandığını dıle getırdı Yaşar " Ocak so- nunda42binliradiye Yaşar da endişeli. biz tahminlerimize koymu^uk. Bizim tahminlerimi- ze göre vıl sonunda 70-80 bın lira olacak. F.nflasvon oranında do- lann devalue eddmesını bekiiyo- nız. Bizce vil sonu enflasyonu vüksek sevivekrde açıklanacak- ür. VanitüketKide yuzde 135, top- tanda da yuzde 145'ler olacak. Çunku aralık avının enflasyonu yuzde 9 civannda olacak. Ocak ayın- da da bu devam ede- cek. Aralıkta kamu vapru ocakta da ozel sektor zam vapa- cak~ dedı Ege Genç lşa- damlan Dernegı Yonetım Kurulu Başkanı Alpan Ver- yeri ıse dolann ve- nı yılla bırlıkte fır- lamasını u ipin ucu olarak nıteledı \eryen.kaçtı şoylekonuştu "1995butcesinde 42 bin lira denivordu. Şimdi ba- kıyoruz ocak başında 42 bin lıra. Şimdi hepimizde bır devaulasvon korkusu var. Bız dovızlc borçla- nalım mı borçlanmayalım mı? Sonra kalkıp nasıl vergı ısteye- cekler bızden?" Kredi kartları başımızın derdi Cumhurıy&t Gazetesı Turkocağı Cad 33/41 Cağaloğlu/İSTANBUL. TEL. S12 OS OS FAX 514 O7 51 Tuketicinin takdir ettikieri Arçelik, çamaşır makinesini değiştirdi O cak 1994'te aldığım Arçelik 2300 çamaşır makinesini bugune kadar menunryetJe kullandım. Ancak yünlü yıkama programını daha önce kullanmadığım için aksaklığı 11 ay sonra tesadufen fark ettım. Makinenin program saatı ve daha başka parçalan yetkıli servis tarafından değiştırildi. Yapılan değışıklıklerden sonra anza gıderılemeyınce, elektrık devresı kontrol edıldı. Yanlış bağlantı olduğu tespit edilince, Arçelik'ın Ankara Bdlge Servis Şefliği yetkılileri, makinenin değıştınlmesı isteğımı olumlu karşıladılar. Uretımden kaldınlmış olan 2300 çamaşır makinesini, 4500 model ıle değıştirdıler. Arçelik'in bu örnek davranışı için tüm ilgililere teşekkurlerimi iletmeyı borç bilirim.. Mete Guloksuz /ANKARA A nkara Çarşı Mağazası'ndan 1992 yılında kredı kartı aldım. 1994 yılında ıse kartımı kaybettım Dılekçe verdığimde kartlann başka firma tarafından hazırlandığını soyleyen yetkılıler, kartımın altı ay ıçınde venleceğını belırttıler. Aradan 6 ay geçmesıne karşın bana kartım teslım edılmedı. Şengül Çakmak/ANKARA O kurlanmızın şıkayetını Çarşı Mağazast yetkılılenne ılettım 1 Eylul 1994tanhınden ıtıbaren Akbank ışbırlığıyle yenı bır otomasyon sıstemını uygulamaya başladıklannı soyleyen Çarşı Mağazası yetkılılen "Yenı sısteme geçışte oncelık eskı hesaplann kapatılmasına venldığınden ıstısnaı de olsa kartlann yenılenmesınde bırtakım şansızlıkiar yaşanmıştır" dıye açıklama yaptılar Ankaralı okurumuz Şengul Kılıç'a aıt kredı kartının bu nedenle gecıkmış olabıleceğını belırten yetkılıler, kart yenıleme ışlemlenne başladıklannı bıldırdıler istanbullu okurumuz Murat Turker'ın hesabında ınceleme yapan yetkılıler, 1993 yılı başından bu yana devam eden hesabında sureklı gecıkme ve eksık odemelerın varlığının gozlendığını vurguladılar Okurumuzun cuzı bır mıktar borcu bulunduğunu ıddıa ettığı donemde (Hazıran 94) hesabında sadece I ki yıl önce Çarşı Mağazası'ndan kredi kartı aldım. Kefilım nışanlım olmuştu. Son 5-6 ay suresınce evlılık hazırlıklan ıçıne gırdığım ıçın mağazaya uğramadım. Cuzı bır mıktar borcum olduğu duşuncesıyle Çarşı Mağazası'na gıdıp bakmadım. Eylul ve ekım aylannda bırkaç kez mağazaya gıderek, hesap ekstremı gormek ıstedım. Bazen yenı kart duzenıne geçtıklennı, bazen de bılgısayann anzalı olduğunu soyleyerek benı gerı çevırdıler. Kasımda mağazaya tekrar gıttığımde 32 mılyon lıra borcum olduğunu soyledıler. Borcumu kısa bır sure ıçınde odemesem ıcraya vereceklerını belırttıler. 10 kasım tanhınde 17 mılyonluk odeme yaptık. Ardmdan bır adet borç ekstresı aldık. Eve gelıp ınceledığımızde 5 ayrı dekontla Akbank Beyoğlu Çarşı Mağazası hesabına odemeienn ışlenmedığını gördük. Murat Türker/İSTANBUL gecıkme tutarı olarak 24 mılyon 694 bın lıra gorulduğunu kaydeden yetkılıler, şunları soyledıler "Murat Bey'ın hesabına yatınlmadığını soyledığı paralann hangı hesaba aıt olduğu tespit edılememıştır Çunku odemeler bankadan nışanlısı adına havale edılmış, bu nedenle paralann hangı hesaba aıt olduğu tespit edılememıştır Muştenmızın ıddıa ettığı, zamanında odenmeyen taksıtler uzerınden gelır sağlama gıbı bır duşuncemız yoktur Arzumuz her muşenmızın donem taksıtlennı zamanında odeyerek gecıkme faızı veya ıcra takıp ışlemlen gıbı konulara maruz kalmadan bu alışvenş aracından yararlanmasıdır" Okurumuzun hesabında başka ısımle yaptığı banka odemelen ışlendıkten ve faızlen de ıptal edıldıkten sonra hâlâ 7 mılyon 835 bın lıralık bakıye kaldığına dıkkat çeken yetkılıler, bu bakjyenın odenmesı gerektığını bıldırdılerB Matematik Dünyası, aboneliği yeniledi 2 .5 yıl önce Matematik Dünyası'na abone oldum. Epey uzun bir sure sonra bır sayı gonderdıler. Bundan sonra ne bır dergı, ne de herhangı bır açıklama aldım. Benım gondermış olduğum yazıya da bır yanrt alamadım. Mustafa Buçav/ANTALYA O kurumuzun şıkayetını ılettığımde, eskı abone kayıtlannı ınceleyeceklennı soyleyen Matematik Dünyası yetkılılen, kısa bır sure ıçınde okurumuza ulaştılar Dergının daha oncekı sayılarını duzenlı olarak yolladıklarını rfade eden yetkılıler, okurumuzun verdığı adresın problemlı olduğunu ıddıa ettıler Okurumuzun yenı adresıne 1994'un tum dergılerını yollayan yetkılıler, Mustafa Bey'ın 1995 abonelığını de yenıledılerH BENCE İZZETTİN ÖNDER Strateji Yılı: 1995 İnsanlar, mutlak değer ve buyukluklerı değıl, farklılıgı al- gılar Yağmurda denızı sıcak olarak algılamamız, hasta ol- duğumuzda once uzulup, zamanla buna alışmamız ya da sağlığımıza kavuştuğumuzda sevınmemız, fakat uzun su- ren sağlıklı donemde sağlığın nasıl bır nımet olduğunu du- şunmememız, hep aynı tıp algılama orneklerındendır 1994 çok kotu bır yıl oldu Ekonomık knz, ucret ve ma- aş bastırmalan, ek vergjler, dovızın anı yukselmesı buyuk krtlelerın satınalma gucunu hızla duşurdu Yıl sonunu, bır kurtarıcı olacakmış gıbı bekledık Sandık kı, bır takvım yaprağının değışmesı ıle sankı tum kaderımız değışecek1 Nıçın 1994'u boyle algıladık ve hızla o yıldan uzaklaşma- ya, koca bır yılı hayatımızdan kazımaya çalıştık'? Oysa, ha- yatımızın son nefesını hıssettığımızde, değıl bır yıl, bırgun kazanmak ıçın dahı tum servetımızı verınz O halde, du- şuncemız nıçın boyle gelıştı? Çunku, 1980'lenn ıkıncı ya- rısından ıtıbaren bırıkımlı oluşan kronık knz, 1994 yılında akut hale donuştu Bunun nedenı, oluşan krız ortamının manıpule edılerek globalleşen bır dunyada olgunlaşma donemının uzatılabılmesıdır Zıra dış guçler bızı kıskıvrak yakalayıp ultımatom vermedıkçe, hıçbır sıyasal guç ger- çeğı halka anlatamadı' 1995 yılının onemlı bır psıkolojik şansı var 1994 yılı o kadar kotu geçtı kı, ufak bır lyıleşme, 1995'ın ımaıını yuk- seltebılır Ne var kı, 1995'ın boyle bır şansı yok gıbı Zıra 1994 yapıcı bır yıl olmadığı gıbı, tam ters, hem bazı kay- nakların tuketıldığı, hem de şıddetlı bastırmalar sonucun- da toplumsal patlama tohumlarının atıldığı bır yıl oldu 1995'ın dığer bır şanssızlığı da, 13-15 mılyar dolar bır dış borç anapara ve faız yukumluluğunun bulunması ve dış kaynak bulma olasılığının oldukça duşuk olmasıdır Yaklaşık 8 mılyar dolarlık anapara odemesı ıçın kaynak bu- lunduğunda, faız borcunun odenmesı daha kolay halle- dılebılır Ona rağmen ıç kaynakların daha fazla bastınlma- sı cıddı sorunlar doğurabılır Zıra mevcut sıyasal kadro kendı tabanını bastıramadığı ıçın ucretlı, maaşlı, esnaf vb. gıbı kesımlere yuklenmektedır Ancak bu kesım sınırlan- na dayanmış bulunmaktadır İşte ozelleştırme, bu boşlu- ğu doldurmak amacı ıle hızlandırılmaya çalışılmaktadır. Ozelleştırmede amaç, verımlılık artışı sağlamak vb gıbı gostermelık sloganlar olmayıp, borç stokunu bır mıktar entmektır Bu dahı fena bır amaç olarak gorulemeyebılır, bır şartla kı, bu kadar dış borcu kımler, nasıl heba ettı ıse, onlar kendı varlıklanndan kaynak aktararak odeselerdı Goruluyor kı, ozelleştırmenın arkasındakı felsefe, ekono- mıye aktanlan dış tasarruflann malıyetının kamulaştınl- ması, buna karşılık ıse yararlarının ozelleştırılmesıdır 1995'ın en onemlı şanssızlığı ıse, seçımden oncekı yıl olmasıdır Seçım yılında, hem de buyuk bır olasılıkla, ko- alısyonla gırılecek olan seçımde, açılan kesenın ağzını oya donuşturmede en yuksek venmı sağlayabılmek ıçın, her harcama unıtesının çok yuksek bır şıddetle algılanma- sı gerekmektedır Bunun ıçın de, 1995'ın comertçe har- canmaması kaçınılmazdır 1995 comertçe harcanmama- lıdır kı, 1996'nın her unıte harcaması, olası duşuk makro etkı ıle en yuksek oy sağlasın Bunlar demokrasının oyun kuralıdır Bu kural, taraflann eşıt etkınlık ve guçlu olduklan koşulda anlamlı, hatta bel- kı de şovalyeler arasındakı duello gıbı asıl de olabılır Ama gerek ekonomık guç ve orgutlenme derecesı, gerekse bı- lınç duzeyı açılanndan taraflar eşıt değıldır Ulusal ve ulus- lararası kapıtalızmın kıskacında, dınsel ve ırksal esaslı oto- rıterdevlet zıhnıyetınden kaçanların orgutlenebıleceğı bır ortam maalesef yaratılmamıştır Bu ortamı yaratacak olan halk, kendı sıyasal orgutunu kuramamıştır Bugunku ko- alısyonda, kuçuk partıyı buyuk paıiının yanında durmak- ta ısrar edıyor goruşu, tumu ıle doğru değıldır Işın dığer yonunu ıse, buyuk partının kuçuk partıyı yanında tutma- sı oluşturmaktadır Zıra boylece, hem emekçılere ve halk yığınlarına baskı uygulanabılır, hem de solun (') bırleşme- sı engellenerek, yenı cephe bertaraf edılebılır Orgutsuz halka gelınce, o halk kı, bır yandan ekonomık guçlukler, dığer yandan da yoğun medya baskısı altında, bır damla gozyaşı karşısında erıyebılıyor O halk kı, hep sıyasal sağ- duyusuna guvenılıyor, ama nasıl oluyorsa her gelen sıya- sı kadro da hep bu halkın sırtına bınıyor' Kınalı bebek, masallarla kanma artık, uyan 1 Sızlere 1 TL karşılığmda hısse satan, sonra da 15 tnlyon TL dolayında malıyete katlanan bır sıyasal kadro, nıçın daha once bu mıktardan çok daha duşuk malıyetlı bır kontınu sıstemını bu tesıse kurmadı kı? Sermaye bır bedel oduyor, ama karşılığmda da bır değer alıyor Bu değer, ozelleştırme karşısındakı guçlu cephenın çokuşudur Koskoca kent ve sektor, Truva Atı ıle gırılıp, sessızce teslım alındı Nedemelı kı, halkın guvenılır sağduyusu boyle karar verdı 1 İZTO BAŞKANI LTARDI Afrika'nın kara parasına dikkat İZMİR (AA) - lzmır Tıcaret Odası (İZTO) Başkanı Ekrem Demirtaş, Turk ışadamlannı Afnka ülkelen Nıjerya ve Ga- na başta olmak uzere bazı ül- kelerdekı şırketlerden gonden- len "cazip iş teklifı mektuplan- na" kanmamalan konusunda uyardı Demirtaş "Cazip gibi göriı- nen bu tekliflerin altında, kara paralann) aklamak ısteyen ulus- lararası dolandıncılık şebekele- rinın oyunlan var" dedı İZTÖ Başkanı Ekrem Demir- taş, Nıjerya ve Gana'dan bazı Turk ışadamlan- na gondenlen mektuplarda ulusal petrol şır- ketlennın ısımle- nnın kullanıldı ğını. gızlı hesaba geçınlen parala- nn aklanması ıçın ışbırlığı tek- lıfedıldığınısoy- ledı Dış ekonomık ılışkılerde yetkılı organlann sanayı ve tıcaret odalan olduğunu hatırlatan Demirtaş, odalann bu tur ışbırlığı olanak- lannı ınceleyıp, sonuçlan hak- kında bılgı verecek konumda olduğunu kaydettı Demirtaş şoyle konuştu "Son 2 yıldır çeşitli donemler- de bu tur mcktuplar, Turk işa- damlanna gelmekte. bu cazip teküflere kanan birçok işadamı- mız da bu işbirliğinden zarar gormektedir. Bu sıralarda bu mektuplar yi- ne yoğunlaştı. Bu nedenle geîe- •IZTO Başkanı Ekrem Demirtaş, Türk ışadamlannı, Afinka ülkelen Nıjerya ve Gana başta olmak üzere bazı ülkelerdekı şırketlerden gondenlen "cazip iş teklifi mektuplanna" kanmamalan konusunda uyardı. cek iş teklifierinin, odamıza bü- dirilmesi halinde, biz bunu o ül- kelenn tıcaret ve sanayi odalan aracılığıyla araştırıp, teklifin ciddiyeti konusunda işadamlan- nı bUgılendirme olanağına sahip olabilcceğu." Izmır'de bazı ışadamlanna Nıjerya'dan gondenlen ve ulu- sal petrol şırketının muhasebe ve fınansman sorumlusu oldu- ğunu one suren Dr Camp Da- vies ımzalı mektuplarda, "Ni- jerya'daki gizli hesaplannda tuttuklan 35 mılvon 500 bın do- lanTurkıve'de he- sabına geçırecek. daha sonra vuzde 65'ini geri gönde- recek" ışadamına, paranın yuzde ^0'u masraflar ıçın de vuzde 5'ı onenlıyor "Acil ve gizli" başlığıyla gonde- nlen mektuplarda, ışbırlığının kabul edılmesı halinde şırketın telefon, faks ve banka he- sap numaralan ıle 2 şer adet antetlı kâğıdının ve proforma faturala- nnın boş. pullu ve ımzalı olarak gondenlmesı ıstenıyor Gana'dan Prince Fidel Ogah ımzasıyla gondenlen mektup- larda, aynı ıçenklı Bu mektuplarda da "Ga- na'dan gonderilecek 38.5 milyon dolan aklayacak işadamına, pa- ranın yuzde 30'u, masraflar için deyıızde 10'luk pay " onenlıyor Mektupiarda ılışkı kuruiacak telefon ve faks numaralan da yer alıyor