Katalog

25 EYLÜL 1994 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Cumhuriyet, Emlak Bankası vurgununu devlet belgeleriyle açığa çıkanyor 'Civan, bilançoyla oynadı' KEMALYURTERİ ANKARA -Eski Genel Mü- dür Engin Civan'a yönelik sı- lahlı saldınıun ardından yeni- den gündeme gelen Emlak Bankası'na ilişkin yolsuzluk dosyalannda, işadamı Selim Edes'e açılan milyarlarca liralık krediJerin yaru sıra Civan'ın bir dizi "keyfi" uygulamalan ile "baskı altında verilen" kredilere de dıkkat çekıldı. Emlak Ban- kası Teftış Kurulu'nca hazırla- nan bir raporda, Civan'ın, ge- nel müdürlük görevi sırasında bankanm bilançosuyla oy- nadığına ışaret edildi. Başbakanlık'tan üst düzey bir yetkili, Cıvan-Edes ilişkısıni değerlendırırken denetim kuru- luşlannm görevlennı yenne ge- tirmesıne karşın, dosyalann uzun süren yargılamalann ar- dından henüz karara bağlana- mamış olmasını eleşlirerek, "Umarız bu olayların ardından, mahkemeler yolsuzluklar konu- sunda daha hızlı karar >erir. Yolsuzluk soruşturmalan; var- guun, büirkişilerin inisiyatifinde olduğunu gösteriyor" dedi. Aynı yetkılı. Civan'a ilişkin savlann mahkemelere ulaştınl- mış olduğunu anımsatarak yenı savlar içın ek fezlekelerin hazır- lanması gerektiğini söyledi. ANAP iktidan dönemınde "syaset-ticaret-mafya" üçgeni içine alınarak trilyonlarca lıra zarara uğratılan Emlak Ban- kası'na ilişkin yolsuzluk dosya- lan, Civan'ın sadece Edes'e de- ğil, bırçok fırmaya usulsüz bı- çünde kredı açtığmı gözler önü- ne senyor. Civan hakkında haarlanan diğer yolsuzluk dosyalan. ana başhklanyla şöyle: Banka bilançosunda oynama- lan Emlak Bankası Teftiş Ku- rulu tarafından düzenlenen 7 Mayıs 1992 tarih ve 1992-4 sa- yılı inceleme rap>orunda, Cı- van'a, zararda olan bankayı, bılançoda oynamalar yaparak kar etmış gıbı göstermek suçla- masında bulunuldu. Raporda yer alan ıfadeler şöyle. "Sarıkonaklar adı verilen projenin yapılacağı arsa, 5 mil- yar 693 milyon lira bedelle ban- ka kayıtlarında izlenmekte iken anılan arsanın 26 Ocak 1989 ta- rihinde banka taahhüdü olarak 107 milyar lira ile (banka işti- raklerinden) Emlak Konut AŞ'- ye, de>redildiği ve oluşan yakla- şık 100 milyar liralık farkın ban- Engin Civan ka gelirlerine alındığı sap- tanmşnr. Bu >olla 60 milyar lira zarar gösteren banka bilan- çosu 30 mily ar lira kara dönüş- türiilmüştür. Devir işletni, ger- çek bir satış değildir. Bankaya ilave bir fon sağlanamadığı gibi Emlak Konut AŞ'ye nakit kay- nak sağlanamamtştır. Aynca, bu işlemler nedeniyle 4 milyar 300 milyon lira harç ödenerek banka zarara uğratılrnıştır." Loytaş ve usulsüz kredUer: Konu. Emlak Bankası Teftış Kurulu larafından soruşturul- du. İncelemelenn ardından Ci- • Emlak Bankası eski Genel Müdürü Civan'a ilişkin yolsuzluk dosyalan, Selim Edes'in yanı sıra birçok kuruluşa usulsüz kredi açıldığını ortaya koydu. Emlak Bankası Teftiş Kurulu'nca hazırlanan bir raporda, Civan'ın, genel müdürlüğü sırasında bankanın bilançosuyla oynadığma işaret edildi. • Yolsuzluk dosyalannda yer alan bilgilere göre Civan, Doğuş Grubu'nun sahip olduğu Genoto arazisini, rayiç bedelinin üzerinde ödemede bulunarak satın aldı. Doğuş Grubu'na verilen 77.5 milyar lira. bankanın özkaynaklannın yüzde 33'üne eşitti ve ödeme dışarıdan kredi ahnarak yapıldı. van, "kredi değerliliğini" yitir- mış Loytaş AŞ adlı firmaya 10 5 milyon dolar kredı açmak- la suçlandı. Doğusan'a baskı altında kre- di: Konu, Emlak Bankası Tef- tiş Kurulu tarafından soruştu- ruldu Müfettişler, incelemelen sırasında, firmaya kullandın- lan 305 milyon liralık kredi için baskı yapıldığı doğrultusunda rapor hazırladılar. 1992-3 sayılı raporda yer alan suçlamalar şöyle. "Yapdan inceieme neticesin- de basında da spekülasyonlara neden olan, Doğuşan AŞ fir- masının kredisinin onaylaıunası ve kullandırılması sırasında baskı olduğu şeklinde bazı önemli belirtiler bulunmaktadır. Ancak kredi konıitesi üyelerine yapılan baskının, tam olarak tespit edilmesi, kredi komisyonu üyelerinin de soruşturma kap- samına alınması ile mümkün olacaktır." Avans adıyla hileli kredi: Mü- fettişler, ıncelemelen sırasında, Cıvan'ın "adat" adında bir yöntem gelıştirerek bankanın, hısseye sahıp olduğu adı ortak- 1989'a değin Istanburda ihale kaçırmayan Edes'in işleri Dalan sonrasında bozuluverdi Edes'i Dalan 'ihva' etti• Dalan sayesinde Edes'e Perpa. İETT'nin Mecidiyeköy'deki otopark inşaatı, Bakırköy İkitelli otobüs garajı, Rami kurugıda toptancılan işyeri, Taksim-Tarlabaşı yolu, Kadıköy meydan düzenlemesi, Bostancı-Maltepe yolu inşaatının ihaleleri verildi. MÎYASEtLKNUR Emlak Bankasf nın ANAP iktidarlan sırasında kollayıp gözettığı ve bankanın trilyonlannı "alttn tepsT içınde sunduğu ESKA'nın patronu Selim Edes'i, ılk ih- ya eden eski Istanbul Büyükşehir Bele- dıye Başkanı Bedrettin Dalan oldu. Se- lim Edes'in, ANAP yerel yönetımlerde iktidara gebnceye kadar 4 olan şirket sa- yısı, 1987 yılında 13'e çıktı Bedrettin Dalan, belediye başkanı olduğu süre içınde Selim Edes en çok kollanan mü- teahhıt oldu. ESKA'ya Dalan döne- minde venlen işlerin 1989 yılı fiyatlany- la toplam bedelinin 150 milyar TL'yi Dalan belediye başkanı olduğu süre içinde Edes en çok kollanan müteahhit oldu. aştığı behrlendı. Bütün büyük ışlen Da- lan dönemınde alan Selim Edes'in, 26 Mart 1989 gecesı seçım sonuçlannı ızle- diği Başbakanlık konutunda Dalan'ın seçimi kaybetmesi üzerine, hüngür hün- gür ağlaması gazetelerde yer almıştı. Selim Edes'i, ANAP iktidarlan döne- mınde besleyen başhca ıkı büyük kay- nak vardı. Bunlardan bın İstanbul Bü- yükşehır Beledıyesı diğen de Emlak Bankası'ydı. Bülent Şemiler dönemınde ESKA'ya sunulan ayncalıklar, Engin Civan'ın genel müdür olduğu dönemde artarak sürdü. Çünkü Engin Civan, Özal'ın yakınlannın deyimiyle Şemiler'- den daha gözü kara bınydı. Ancak ANAP İstanbul Büyükşehir Beledı- yesı'nı 1989 yerel seçımlennde kaybe- dınce Edes'ın aldığı ihaleler, SHP'lı be- ledıyeler tarafından bir bir ıptal edıl- meye başlandı. Bu durum Edes ıçın kö- tü günlenn başlangıa oldu. Mart 1989'- dan sonra Edes. bütün gücüyle Emlak Bankası'nın kaynaklanna yöneldı. ES- KA'nın Dalan dönemınde aldığı ışler ve o günkü bedellen şöyle: 1984: İETT'den Mecidiyeköy oto- park ihalesı (1 mılvar 16 milyon). 1985: Kadıköy Sebze Halfihalesı (233 milyon), 1986: Kadıköy yol mşaatı (13 milyar 806 milyon), Perşembe Pazan (Perpa) tnşaatı (74 milyar), Edirnekapı Mezarlı- ğı (418 milyon), Edirnekapı İcatlı mezar inşaatı (475 milyon), 1987: Taksim Tarlabaşı yolu (1 mil- yar 725 milyon). Bostancı-Maltepe yolu (13 mılyar 830 milyon) 1988. Taksim-Tarlabaşı yolu ıhalesi (7 milyar), Perpa üstgeçıt köprü (1 mil- yar 400 milyon). Kadıköy nhtım (1 mil- yar). Kadıköy meydan (1 milyar TL). lıklara kredi kullandırdığını saptadılar. Müfettışlenn 4 Ağustos 1992 tanhınde haztrla- dıklan 6 sayılı raporda, şu usul- süzlüklere dıkkat çekıldı. "Bankamızm katüdığı adi or- taklık sözleşmelerine verilen avanslar için Borçlar Kanunu'- nun 521., Türk Ticaret KanunıT- nun 88,92, 93 ve 94. maddeleri- ne uygun hükümler koymak ye- rine 'adat' yöntemi adı altında bir yöntem gelişririlmesi, ban- kacıîık Uke ve teamüllerine, kay- nakların kârlı ve verimli kulla- njlması prensiplerine aykındır. Adi ortaklıklara avans adı al- tında y apılan ödemeler, dikkate alındığında, aslında ortaklığa bankaca açılan kredi niteiiğin- dedir. Ancak bu işletnlere kre- diyle ilgili mevzuat uygulanma- mıştır. Adat yönteminde, bankanın işlemlerde kar ya da zarar edip etmediği göriilmemektedir, satış dunımunun ve faiz oranlannın ne olacağı net beili değildir. Banköy 1 ve 2 projesinde 11 milyar olmak üzere, adat yönte- minin bankaya zararı 1991 fi- yatlanyla toplam 35 milyar lira- dır." Doğuş Grubu'ndan alınan Genoto arazisi: Konuyla ılgılı olarak banka müfettışlen ta- rafından hazırlanan 1992-6 sayılı raporda, özetle şu görüş- ler dıle getınldr "Doğuş Grubu'na ait arari, rayiç bedelinin çok üstünde satın alınmıştır. 3 kata müsaadeli de- polama sahası olan arazilerin 77.5 milyar bedelle satın alınma- sı, 1988 yılı Haziran ay ı itibarıy- la net özkaynaklarımızın yüzde 33'ü gibi önemli bir tutarının bu işe yatırılması. satın alma bedel- lerinin ödenmesinde özkaynak- lann yetersiz kalması ve arazile- rin yabancı kaynaklarla finanse edilmesi nedenİeriyle banka bir- liğinin olumsuz yönde etkilendi- ği göriiş ve kanaatine varılmıştır." Raporlarda, Civan'a yöneltı- len dığer suçlamalar, Niko Vlaksimiyadis adında bir ya- bancı uyrukluyu Bakanlar Ku- rulu'nun aksı İcararlanna karşm genel müdür yardımcısı statü- süyle çalıştuTnak, bankanın Adana'da yapımını üstlendjği inşaatlar sırasında mali bünyesi bozuk "Hakkı Elbirler Yapı Kooperatifı" adlı şirkete 545 milyar liralık kredı açmak ve "Camel Tur" adında bir firma- ya, şırketın malı durumunun bozuk olduğu kamuoyunca bı- lındığı bir dönemde. 2.5 milyon dolar kredı açmak olarak sıra- lanıyor. HAFTAYA BAKIŞ AHMET TANER KIŞLALI Biraz da Buradan BuyurunL Saytn Cem Boyner, atv'deki canlı yayında, önce elin- deki birinci metnı okuyor. Sanki bmet Inönü'nün, halkı "düşman" saydığı anla- mına gelen bir anı parçası, okuduğu .. Toktamış Ateş dayanamayıp da söz almasa, ekran başındakı çok kışi "Vay anasına, resmi tarih de bizi amma aldatmış!"d\ye- cek. Padişah veyanlıları "düşman".. Dışdüşmanlarzaten "düşman"... Düşünebiliyor musunuz, üstelık halk da "düşman "\ Peki Mustafa Kemal ve bir avuç arkadaşı nasıl kazan- dı bu koca savaşı? Kimden destek aldılar? Doğaüstü güçlerden mi? Tarihin tanıdığı en köklü devrimlerden birisi -halk des- teğinden bu kadar yoksun bulunduğu halde- nasıl oldu da bu kadar kansız başanldı? Ve Sayın Boyner, ikinci bir metın çekiyor kağıtlarının arasından.. • • • Ağır ağır, üzerine basa basa okuduğu sözler bu kez Atatörk'ün "Ben manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbır dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Be- nim manevi mirasım ılim ve akıldır. Benden sonrakiler, bizim aşmak zorunda olduğumuz çetın ve koklu zorluk- lar karşısında, belki gayelere tamamen eremedığimizı, fakat asla taviz vermediğimizi, akıl ve ilmı rehber edın- diğimizi tasdik edeceklerdir. Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dunyada asla değiş- meyecek hükümler getirdiğinı iddia etmek, aklın ve il- min gelişimini inkar etmek olur " Ve numaracı Cumhuriyetçilerin gözbebeğı, burada noktayı koyuyor. Amacı belli.. Kemalizmin 1930'larda kalmış olması gerektiğini, doğrudan Atatürk'ün ağzından onaylat- mak... Atatürk'ün sözlerinin sonundaki şu iki tümceyı okumu- yor: "Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve ba- şarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve ilmın rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçıla- nm olurlar!" Bu son bölümü niçin atladığı çok açık.. işte Kemalızm, Atatürk'ün, "... bufeme/e>csen"dediğı şeydir; yoksa, 15 yıllık iktidar döneminde yaptıklarının bekçıliğı değildır' Yapılanlar, o günkü koşulların gereğıdır O gunku ko- şulların elverdiğidir.. En ileri kurumlar bile zaman ıçin- deeskır; ama Kemalizm, bu "sure/(//dev/ r/mc/"ozunden dolayı eskimez! O'nu "cehalef'ten ya da "ihanet"ten dolayı yıkmak is- teyenler, sözlerıni ve tarihsel gerçekleri tersyüz etmek için ellerınden gelenleri ardlarına koymasalar bile... • • • Yeni Demokrasi Hareketi'nin sayın önderının yeterlı tarih bılgisine sahip bulunmasını ıstemeye hakkımız ol- mayabilir... Atatürk'ün düşüncelerı ve yaptıkları ile ılgılı yeterince okumuş bulunmasını ıstemeye de hakkımız olmayabilir... Ama "durüst" olmasını, halkı aldatmaya çalışmama- sını istemek hakkımızdır! Ne diyor Atatürk- "Türk milleti emniyet ve mutluluğu- nun güvencesi olan ilkelerle medenıyet yolunda tered- dutsuz yürümeye devam edecektir." O ilkeler, Kemalizmin özünü oluşturan "altıok" değ'ü de nedır? Biz, Atatürk'ün bu topluma kazandırdıklarından yarar- lanarak belirli yerlere oelmiş olanlann "gaflet" ya da "ihanet"\n\ anlamakta zaman zaman zorlanıyoruz. Ama -ne ilginçtır ki- Atatürk bunu da, daha o zamandan on- görmüş. MArkası 7.Sayfada iyi referansım. • llprı Dunva Teknobjisınde en kullanışlı sıstemlerı urelır, • l«.ı ses nem ve gurultu ızalasyonunda (çift contalı sistemle) maksımum verım sağlar, • Yakıttan % 5 0 lasarruf saglar, • Uslun detav çozumlerı •Sınırsız aktesuar zengınlıgı, • Kallanır Kapı ve Pencerelerde % 9 7 "Goruş Fazlalıgı" İZMİK MIRKEZ: Te( 425 39 70 •SHOWROOM: Tel 441 51 0OFA&J251 2505 • AMOUtASHOWROOM:Tei 31031 85 • ADANA SHOVVROOM: Tel 351 06 92 • İSTANBUL SHOVVROOM: Tel 362 97 27 • ANTAIYA SHOVVROOM: Td 321 39 90 ADANA: A1PEN M1M Tel 453 1292«MİMKOAŞ Tel 428 0<5 60 • ADAPAZAJU: AKAY PEN Tel 276 42 33 • ATfON: SONME2 PIAS Tel 213 50 64 • ANKARA: AYPEN İNŞ Tel 321 45 26'CIHAN PIAS Tel 385 23 28»EGESAY INŞ Tel 427 63 94-GÜNEYRAT1 İNŞ Tel 343 85 50'IŞILPEN Tel 347 26 17«ISKA PIAS Tel 354 16 35»MODEIN5 SAN Tel 425 74 29'MCKPEN Tel 231 23 94«PENTES PIAS Tel 349 29 83'PIDOSAN Tel 385 47 25«S£IPEN Tel 230 11 56«SUM£R PVC Td 385 43 90»YAPI PEN Tel 311 25 15-YILDIZPEN Tel 309 02 04 • ANTAİYA: ANT PEN Tel 258 11 22-ATAY MOB11YA Tel 513 10 20 • AKSARAY: YHMAZ1AJ! PIAS Tel 215 02 09 • AYtMN: FORPEN Tel 313 66 90-OZKULPEN Tel 225 1 8 74«ÖZPEN P1ASTİK Tel 213 82 56 • KAUKESİR: OZGE PEN Tel 373 54 13-UÇPEN PIAS Tel 246 25 92 • BİUCİIO KARTAS TIC Tel 315 17 07 •BOLU:GEZPEN PIAS Tel 215 28 38 • BURDUR: ASİLPEN Td 233 66 19 • BURSA: GUR YAPI PtAS Tel 360 98 06 • ÇANAKKALE: AU BAKKOĞUUARI Td 21711 12 • ÇORUM: Y1LPEN PIAS Tel 224 22 92 • DENİZ1İ-. IŞIKPEN PLAS Tel 371 06 56 • EDİRNE: OZBİNGÖL PIAS Tel 714 22 08-OZKAN PIAS Tel 212 00 64 • ELAZIG: ALTEM LTD Tel 212 33 94 • ERZİNCAN: CAKIROGIU PIAS Tel 214 2} 21 • ERZURUM: ERPEN Tel 234 39 09 • ESKİŞtHİfc YILD1Z TIC Tel 230 70 67 • GAZİANTEP: PUSPEN A.Ş Tel 220 94 74 • OİRESUN: BCM.GE PIAS. Tel 225 51 65 • HATAY: NORM DEK Tel 617 62 85 .GÛVEf JIŞ PEN Tel 344 20 23 • İSTANBUL A1KANPEN SAN Tel 503 83 89« ANSA PIAS Tel 530 71 28«DETAY PIAS Tel 3*1 64 74»EKOf"EN Tel 875 12 67-HASESK1 TIC Tel 727 19 51 «ISIÇOZ SAN Tel 584 03 03'İDEAI. PEN ITD Tel 225 45 79-KAMÇİPEN Tel 568 96 87-OZNAKŞI PIAS Tel 584 47 67-PENSA PIAS Tel 665 97 97«PENTA Tel 572 74 06'PIUCA PEN SAN Tel 338 20 O3»PIASUNE A Ş Tel 646 01 37-ZAMANIAR TK Tel 398 04 57 • İZMİR: EGE DOGRAMA Tel 421 87 37«İZOPEN Tel 463 37 29«İZPEN Tel 486 21 02»PANJURSAN Tel 441 20 37«SUPEN MİMARUK Tel 257 57 71 • KAYHRİ: PEN TIC Tel 222 02 57«Y1LDIZIAİİ TK Tel 231 35 46 • KIRIKKAU: KALE PEN Tel 218 37 63 • KIUOAREÜ: IZER PIAST Tel 417 07 98 • KOCAEÜ: ADSA Tel 414 19 3OAKYIIDIZ Tel 527 01 70«MARPEN TIC Tel 744 14 45 • KONYA: ALT1NDAĞP1AS Tel 249 13 10»SISTEM YAPI Tel 812 39 95» • KÜTAHYA: M AÜ PERLİ Tel 216 41 73 BMANİSA: ER SEV PIAS Tel 613 89 98»ONUR PEN Tel 867 27 44 • NEVŞEHİR: NEVPLAST Tel 243 17 65 • ORDU: ORAL PIAS Tel 223 28 99 • ttiZt: O«PEN PLAS Tel 213 09 I2BSAMSUN: ÇAĞLA TIC Tel 431 65 54 • SİNOP: KAYAPEN Tel 261 16 76 • TEKİRDAĞ: DOĞANRAST Tel 651 42 86 • TKAkZON: TERPA Tel 223 77 14 • UŞAKl HASPEN Tel 315 26 76 • VAI* İMECE SAN T4 21654 51 • ZONGUtDAK: AYARSAN PIAS Tel. 225 70 8O«KARPEN Tel 251 20 43>TORLAKOGIUTİC Tel 615 1699 l: PIİEGE YILDIZ ve EGEPEN BİR ZORIU GRUBU KURUIUSUDUR