Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 TEMMUZ19M CARSAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Karabük'ü kapatmayı, Ereğli'yi de satmayı planlayan hükümet, bu skandala seyird kaldı
Sıvas Demîr-Çelik DYPnin mi?
EKONOMtYE BAKIŞTupizmde
hazfranmorali
• ANKARA(ANKA)-
Nısan ve mans aylannda
yuzde 20'ye 'aklaşan tunst
sayısındakı ızalma
hazıranda yuzde l 6'ya
kadar genkdı Tunzmaler
bu gehşme7i temmuz,
ağustos, clul ve ekım aylan
ıçın olumJu bır ışaret olarak
kabul edıyorlar Hazıran
ayındaTürkıye'ye67l bın
tunst geüı Busayıgeçen
yılın ayn ayında 682 bın
olarak gerçekleşmışü PKK
bombaıama eylemlenne
geçen >ıl hazıran ayının son
gunlennde başlamışü
Nadir'in
daotşmam
dönûyor
• LONDRA (AA) - Kıbnslı
Tuık ışadamı Asıl Nadir'in
özd danışmanlanndan
Elızabeth Forsyth, 1992 yılı
şubat ayından bu yana
yaşadığıKKTC'den
Ingıltere'ye doneceğını
açıkladı İngıltere Ağır
Dolandıncıhk Daıresı'nın
(SFO) Nadır davasıyla ılgılı
konularda sorgulamak
ıstedığı Ingılız kadın, The
Guardıan gazetesıne yaptığı
açıklamada, 19 eylul
pazartesı gunu Londra'da
SFO ıle goruşeceğını bıldırdı
Amaanın, SFO'yu Asıl
Nadır aleyhındeİcı davayı
duşurmeye ıkna etmek
olduğunu kaydeden Forsyth.
SFO'nun bu davada çok
buyuk hatalar y apüğıru
kaydetü
Teletaş yeniden
Borsa'da
• Ekonomi Servisi - IMKB
Teletaş'ın konkardatodan
feragat talSbı ve 13
temmuzda Uskudar İcta
Tetkık Mercı'ının
konkardatoyu kaldırması
uzenne şırket hısselennın
bugunden ıtıbaren ışlem
gormesme karar verdı
Teletaş'ın hısselennın
Borsa'da ışlem gormesı
şırketın konkardato ılan
etmesı uzenne 26 nısanda
durdurulmuştu
526 milyaıHık
TEFE artı 6 sabşı
• ANKARA (AA) - Hazıne,
enflasyona endekslı lağıt
satışını bugun de sudurdu
Edınılen bılgıye gon bugun
yapılan ıhale ıle Tottan Eşya
Fıyatı Endeksı (TffE) artı 6
faızlı ve bır yıl vaddı olarak
satışa çıkanlan kaptlardan
526mılyarlıralık>atıldı Soz
konusu kağıtlanı ta-
mamının, geçen nl ağustos
ayında satılan br yıl vadeh
tahvıller karşılıp ahndığı oğ-
renıldı Dun ya>ılan ıhalede
de Hazıne, TE^E artı 6 faızlı
kağıtlardan, ajustos ayında
satılan bır yıl \adelı tahvıller
karşılığında 4A 4 mılyar lı-
talık satıs eeKekksürmışü
Kuveyt, aiieli
yabana istiyor
•KUVEYT (AA) - Körfez
Savaşı'ndt gorduğu
tahnbattan sonra
ekonomıtnı toparlamaya
çahşan Kuveyt, petrol
dışındak sektorlen
canlandTrnak amaayla
yabancıışçılenn aılelenne
umutbağladı Kuveyt
Parlanentosu uyesı
MuhaTimed Daıf AJlah
Sharar onculuğûndekı
mılletvekıllen, tuketıcı
harcamalannın arttınlıp
ekonorrunın canlandmlması
ıçınnûkümetten, yabana
ışçıfenn aılelennı Kuveyt'e
getrmelennın
koaylaşünlmasını ısteduer
Yukanda fotoğrafı
görülen
SÜLEYMAN
ALTENTAŞ
11 Temmuz 1994
gununden ben kayıpür
Gorenlenn ınsanıyet
adına 335 66 26 no lu
telefona bıldırmelen nca
olunur
KİRALIK
Bakırköy, Incırlı'de
mobılyalı telefonlu kuçük
daıre
Tel 5598567
Romanlannız ve
Ansıklopedılennız
yennızden alınır
Tel: 554 08 04
OSMAN AYDOĞAN
ANKARA - Mılyarlarca lıralık yolsuz-
luk yapıldığı ıddıa edılen, yuzlerce mılyar
lıra zarar eden ve Turkıye'nın en modern
demır-çelık fabnkası olan Sıvas Demır
Çehk İşletmesı (SDÇI), DYP'lılenn he-
saplaşmasına sahne oldu DYP'den mıl-
letvekılı adayı olup seçılemeyen Genel
Müdür Naci Akın, hakkındakı yolsuzluk
savlannı araştırmakla gorevlendınlen
Başbakanlık mufettışıne bılgı vermedı
Yolsuzluk ıddıalannın ortaya atıldığı yö-
netım kurulu, 10 ay ıçınde 4 kez değıştın-
lırken kurumun çeşıtlı kademelennde
gorev yapan DYP'lı yoneücıler "mektup-
lu-toplantılı" mucadeleye gınştıler
Uretımı durdurulan SDÇİ, tamamı
DYP'h yonetıaler tarafından, "DYP yı-
pranmasuı" dıye yeniden ışletmeye açı-
lmaya calışıhyor DYP'lılenn çalıştın-
lmasını ıstemelenne karşm, fabnka se-
çım yatınmı olduğu ve malıyet yukseklığı
gerekçelenyle hükümet tarafından
çahşünlmıyor
1992 yılmda, seçımlerde mılletvekılı
adayı olup kazanamayan Nacı Akın'ın
"gönlü alınmak" ıçın SDÇİ Genel Mu-
durluğu ne getınldığı savlanıyor Geç-
mışte ev rak memurluğu yaptığı ıfade edı-
lerek genel mudür yapılması şaşkınhkla
karşılanan Akın, göreve geldıkten sonra
Fethı Şukuroğlu nu Tıcan Genel Mudur
Yardımalığı na getırdı Kurumun yone-
tım kurulu başkanlan ve uyelen Akın ın
"bazı finnalara sıparişten fazla mal ver-
mek ve parasını almamak, standartlar
Sıvas Demir Çelik, DV P'lılerin hesaplaşmalanna sahne oluyor.
dtşında ozel faiz oranlan uygulamak ve
gecikmelerden doğan repo faızlerını tahsıl
etmeyerek tşletmeyı yaklaşık 55 mılyar
lira zarara uğratmak" gıbı suçlamalar
yöneltınce, ya gorevden alındılar ya da
aynlmak zorunda kaldılar
SDÇİ Yönetım Kurulu Başkanlığı'na
DYP'lı eskı banker Selahattin Kılıç getı-
nldı Ancak Kılıç bır sure sonra, geçmış-
te bankerlık yapması nedenıyle gorevden
aynlmak zorunda bırakıldı KOI Hukuk
Müşavın ve İdare Temsılcısı Bütaıt Alp
Lskarcı vektleten başkanlık gorev ıne ge-
tınldı Lskarcı'nın vekaleten baktığı go-
reve getınlen DYP Ankara II Yonetım
Kurulu uyesı ve emeklı General Atilla
Başaran, bskarcı nın uyanlan uzenne
>olsuzluk ıddıalannı gundeme getırdı
Ancak Genel Mudur Akın'ın tum ıddıa-
lara karşın gorevde kalmasını sağladı-
klan ılen surulen bazı DYP'lı mılletvekılı
ve bakanlann gınşımlenyle uzaklaştınldı
ve goreve yeniden Bulent Alp Uskarcı
geünldı
Yonetım kurulu başkanı ve kurumda
DYP'lı olmayan tek yonetıa olduğu ıfa-
de edılen Uskarcı ıle Genel Mudür Akın
arasında suren mucadele, yonetım ku-
rulu uyelennı etkıleme duzeyınde sürer-
ken yolsuzluk ıddıalan mufettışlere de
yansıdı Uskarcı nın vekaleten başkanlık
ettığı donemde, kurulu toplayarak yol-
suzluk hakkında soruşturma yaptın-
Iması ıçın karar aldırdı Başbakanlık Tef-
tış Kurulu'ndan ınceleme ıçın resmı
yazıyla gorevlendınlen başmufettış Hacı
Biner Kurulu ve YPK kararlan ıle
KOYK kararlan Başbakanlık talımat-
lan uyannca tasarruf tedbırlenne uyulup
uyulmadığını belırlemek ıçın araştırma-
lanna başladı Ancak Bıner yolsuzluk ıd-
dıalannın asıl hedefı konumundakı Ge-
nel Mudur Akın tarafından,"soruşturnıa-
ya yetkısı olmadığı" gerekçesıyle engel-
îendı
Uskarcı, gorevden aldırmak bır yana,
hakkında soruşturma bıle başjatamadığ]
Akın tarafından YDK, KOI gıbı kuru-
luşlara şıkayet edıldı Akın ın bılgı ve bel-
gelen vermedığı Bıner, yme resmı yazıyla
kurumdakı yolsuzluk ıddıalannın
araştınlması gerektığını Uskarcı ya bıl-
dırdı "Akın engeüne" takılan Uskarcı,
yenı bır toplantı yaparak ıddıalann
araştınlması ıçın kurum ıçınde bır tefüş
kurulu oluşturulmasını sağladı Yonetım
kurulu karanyla Teftış Kurulu Baş-
kanlığı na DYP mılletvekılı adayı hakım
Nurullah Aydın getınldı Ancak A>dın
daha once Uskarcı'nın hakkındakı yol-
suzluk ıddıalannı araştırmaya çalıştığı
Akın tarafından, gorevden alındı
Henuz hakkındakı ıddıalan araştı-
rmaya başlamadan Aydın'ı gorevden
alan Akm'a karşı dırenen Uskarcı'nın,
gorevden alma yetkısının yonetım kuru-
luna aıt olduğunu belırterek Aydın'ın go-
reve devam edeceğını açıkladığı oğrenıl-
dı Akın'la mucadele eden Uskarcı'nın
çevresıne OIB'nın yolsuzluk batağına
saplanan SDÇI'vı kurtarmayı amaç-
ladığını belırterek ıddıalann uzenne gı-
deceğını soyledığı ıfade edıldı
Taşköprülüler de vergi iııcliriıııi istiyorEkonomi Senisı- 5 Nısan ekonomık
onlemler paketınden çıkan acı reçeteden
ağızlan >anan Taşkoprulu esnafı Net Aktıf
Vergısın'e karşı ayağa kalktı llçe çapmda
Net Aktıf Vergjsı'nın makul bır sevıyeye
çekılmesı ıçın topladıklan ımzalan
hukumete muhalefet partılenne TBMM
Başkanlığı na ıleten Taşkoprulûler gozlennı
Ankara'yadıkmışbeklı>orlar 5 Nısan'ın
ardından otomotıvasınden beyaz
eşyacısına kadar hemen her sektorle masaya
oturan ve bırtakım tavızler veren
hukumetın Taşkopru esnafına da a>nı
anlayışı gostereceğı > olunda hıçbır ışaret
yok Hukumete sunduklan dılekçede Net
Aktıf Vergısf nı "Deli Dumnıl vergisine"
benzeten Taşkoprulu esnaf bazı gunler
sıftah yapamadan dukkanlannı
kapatuklan halde hıçbır ınceleme
yapılmadan kendılennın 10 mılyon lıralık
yenı bır vergıve tabı tutulmasına ateş
puskuruyorlar Net Aktıf Vergısı
uygulamasında bır mahalle bakkalı ıle bır
beyazeşya bayının ve mobılvaanın aynı
mantık çerçevesınde değerlendınldığıne
dıkkat çekılen dılekçede şov le denılıy or
•Gûnde kasasına 30-40 mılvon lıra gıren ıle
siftah bık \apmavan esnaf a\nı mantıkla
değerlendınlînış. Burada baba dedığımız
devletbabalıkgorevınıvapmamıştır Hanıbız
çok kazanandan çok az kazanandan az vergı
alacağız dıvorduk Bu ılke\e neden
uyulmuyor?"
Net Aktıf Vergısı nın mantığına değıl
ortadakı eşıtsızlığe ısv an ettıklennı
kaydeden Taşkopnıluler bu vergının
venıden ele alınmasını ıstıyorlar
Resmı kay ıtlara gore 11 bın 700, ama gerçek
nufusu 15 bını aşkın olan Kastamonu'nun
Taşkopru Ilçesı uzenndekı tek kara bulut ıse
sadece Net Aküf Vergısı değıl Gecımını
tanma dayalı olarak surduren
Taşkopnıluler 3 derecede mahrumıyet
bolgesınde bulunuyorlar Yıllardır
Taşkopru de yetıştınlen kenevırden, tutun
balyalan ıçın ıplık ureten Sumerbank
Tesıslen son yıllarda uygulanan yanlış
polıtıkanın kurbanı olmuş Toplam 240
kışının ıstıhdam edıldığı bu tesısler kenevır
yenne yurtdışından ıthal edılen jute
mahkum edıldıklen ıçın geçen hafta kapıya
kılıt vurulmak zorunda kdldı llçenın ıkıncı
sanayı kuruluşu olan SEKA Sıgara Kağıdı
Fabnkası da yıllardır zarardan
kurtulmayanbırdığertesıs Toplam 600
kışının ıstıhdam edıldığı tesıslerde uretımın
devam edıyor ancak zararda olan bır
ışletmenın daha ne kadar calışmaya devam
edeceğı ılçe halkının kafasında kocaman bır
soru ışareü olarak duruyor
Tekel sigara dağıtanını özelleştiıiyor
• Tekel Genel Muduru
Mehmet Akbay ozel
şırketlerle rekabet ıçın
sıgara dağıtımıru
ozelleşürmeyı
planladıklannı soyledı
MERİHAK
IZMIR- Yaba"ncı sıgara şır-
ketlennın hızla yaygırüaşması.
kendı fıyatlannı kendılennın be-
lırleyecek duruma gelmesı ve
ozellıkle Phılıp Morns ın kendı
dağıtım şırkeünı kurması Te-
kel'ı kaygılandınyor Tekel Ge-
nel Muduru Mehmet Akbay ozel
şırketlerle rekabet ıçın sıgara
dağıtımmı özelleştırmeyı planlı
yor
Tekel'ın Turkıye genelınde en
yaygın bayı ağına sahıp olduğu-
nu behrten Akbay başbayılıİde-
n ozelleştıreceklennı belırtıyor
Tekel'ın böylece rekabete ha-
arlanacağıru behrten Akbay,
bayılenn artık dukkanlannı ka-
patarak, saatler boyunca sıra
beklemeyeceklennı behrtıyor
Tekel'ın venlenne gore Turkı-
ye'dekı sıgara satış dağüımı yuz-
Tekel ve Tüccarın Tütün nlımı (ton)
Tekd [ -f (jcehmTuccar
TM
de olarak şoyle "Pariiament
yıizde 2, Maltepe lusa yûzde 34,
Birinci yüzde 5, Samsun kısa yüz-
de 8. Samsun uzun vuzde 8, Mal-
tepe uzun yüzde 2, Marlboro yüz-
de 11, Tekel 2000 yuzde 25, diğer
sıgaralar yuzde 5."
ABD pazannda ıthal tutune
getınlen yuzde 25 lık kısıtlama
da Türk tutununu olumsuz etkı-
ledı Turkıy e nın en buy uk tutun
alıcısı olan ABD'nın bu ka-
rannın ardından tuccar alımını
kısarken, Tekel'ın yûku ağı-
rlajü
Ozel sektorun almadığı tutü-
nuuretıcı, Tekel'esatıyor Daha
çok ozel sektor tutunlen ıhraç
ederken Tekel sadece fabnka-
lannda gereksırumı olçusunde
tutunu kullanıyor Bazen de
Doğu Avrupa ıle Bağımsız Dev-
letler Topluluğu'na uye ulkelere
tutunu ıhraç edebılıyor Dığerle-
n ıse çoğu kez "yakılmak" üzere
depolara gondenlıyor 1988
yılmda uretılen 219 bın 063 ton
tütunun 108 bın 720 tonunu tuc-
car 105 bın 697 tonunu ıse Tekel
aldı Bu tanhten ıtıbaren Tekel'-
ın yukugıttık.çearttı
Geçen yıl Ege Bolgesı'nde tuc-
cann 80 bın ton urun almasına
karşın bu yıl bu rakam 49 bın
ton dolayında thracatın buyuk
bır bölümunun Ege'den
yapıldığı duşunulurse ABD'nm
dlrruş olduğu karann Turk tutu-
nunu nasıl etkıledığı açıkça go-
ruluyor Ihracattakı bu daralma
tütun stokunu arttınyor Bu da
belırlı bır sure sonra yakma
olayını gundeme getınyor Bu
yıl yaklaşık 15 tnlyon hra değe-
nnde, 250 bın ton tutun yakı-
lacak
Tekel Genel Muduru Mehmet
Akbay bu aşamada tutunde ge-
tınlen kota sıstemının gereklılı-
ğıru savunuyor "Sadece fiyat
mekanızmasa la tutun ureüminin
kontrol altına bulundunılmaya
gayret edılmesı, başarüı sonuçlar
»ermemış, çoğu kez tahmınin
dışında sonuçlarla karşı karşıya
kaluımıştır" dıyen Akbay yıllık
üretım mıktannın ölçusünde
stok bulundurulmasının da do-
ğal olduğunu belırtıyor
Bir günde tüylenen
kumaş
B JbJrpantoton
flMkMftn srtdım. Ete$ ifc^ycB^n 9ün, çmtenın
& » K ^ ü b d l d ö l
ofeı •laala
KıdanmirMrtastnedenlytekurnasıntiiytencSğMsdyteyen
ysfcBSer, Nçbir sey yapamayacafclannı beürttfler.
J¥«9«r Mmrtammm/ISTANBVI,
V İPmağazasının sahıbı HüoamettinSefimoğlusöz
konusu oiay! hatırladığtm belırterek "Neşe Hanım katın
kumaşian yapıimış büyük bırçanta kultanıyordu Vtskon
kumaştanyapıimış otanpantolon etekde, çantanın
sürtünrmst sonucunda iûyleomış "<fiye konuştu Bayanlann
sureklı çanta
kuilandıklannı, söz
konusu durumun
uretım hatasından
da
kaynaklanabılece-
§ınt hatırlatmam
özerme ıse
Husamettın Bey
şunlart soyfedı
"Eğermuşterımız
memnun olacaksa,
pantolon eteğt
üretıcıhrmaya
yoiiayabılıriz Ama
sonucun
değışeceğmı
zannetmıyorum"
ded) Uretıcıfirma
adına karar vermehakkını kendtnde bulan Husamettın Bey,
satfcğıurönezorakısahıpçıktı Husamettın Bey'ın pantolon
eteğt ıstemeyerek üretıcı fırmaya yollarnayı kabul etmesı ıse
Neşe Hanım't memnun etmedı •
Ekonomik kriz bahane
V
estel'in 1993 aralığında diızenlemiş
olduğu kampanyaya katılarak televızyon
sahıbı olmak istedim Vestel Bayiı Türkay
Pazariama'ya başvurarak, gereklı senetlen
ımzaladım. Taksıtlenmı ıse duzenlı olarak
odedım. 5 Nısan Kararlan sonrasında
Vestel'in kampanya mallarına zam yaptığını
O
kurumuzunsıkayetı uzenne Vestel ı
aradığımda hazıranteslımıtelevızyonları
bayılerıneyolladıklarınıoğrendım
Ekonomık krız sonrasında Vestel ınbırdonem
ıçınfarktalepettığını behrtenyetkılıler daha
sonra bu uygulamadan vazgeçıldığını
açıkladılar Bayılerden toplanan paraları gerı
verdıklerını bıldıren Vestel yetkılılerı Nurgul
Hanım ın televızyonu da dığerlerıyle bırlıkte
teslımedılmışolmalı dıyekonuştular Turkay
Pazarlama nın sahıbı Zelıha hanım ve esı
Vestel ınkendılerınden yuzde 22fark ıstedığını
hatırlatarak Bu nedenle Nurgul Hanım dan 3 5
mılyon lıra talep ettık Parantn teslım
edılmemesı halınde televızyonu Vestel den
alamayacağız dıye konuştu
Vestel ın bu uygulamadan geçen ay
vazgeçtığını bayılerden toplanan farkları gerı
verdığını soylemem uzenne ıse olayın dığer
boyutunu anlatmak zorunda kaldılar 1993
aralıkkampanyasınınlıstelerınıocaksonunda
Vestel eyolladıklarını behrten Zehra Hanım,
"Efsane model televızyon sıparış etmıştık Ama
Nurgul Hanım Turkuaz model televızyon talep
ettı ve odemelennı ona gore yapmaya başladı
Bız de hazıran teslımı sırasında Efsane
televızyonu alıp Nurgul Hanım a Turkuaz
vermeyıplanlamıştık dıyekonustu Ekonomık
krız sonrasında beyaz ve elektronık esyaya
zam gelınce ıkı model arasındakıfıyatfarkının
buyuduğunu dıle getıren Zehra Hanım
Öncelıkle durumu Vestel ın Danısmanlık
açıklayan Türkay Pazarlama yetkilileri,
benden ek ucret odememı talep ettiler. Ek bir
ücret veremeyecegımı soylemem üzerine ıse
televızyonumu hazıran ayında teslim
edemeyeceklerını açıkladılar Bana bu
konuda yardımcı olursanız sevımrtm.
NurgM Mogrtm/İSTANBUL
HULYA GENÇ
Cumhuriyet Oazeteal
Turkocağı Cad 39/41
Cağaloğlu/ISTAhlBUL
TEL 512 OS OS
FAX 514 O7 51
bolumune bıldırdık Efsane ıle Turkuaz
modelının lıstelerde değıştınlmesmı ıstedık
Kabul etmedıler Bu nedenle aradakı farkı
Nurgul Hanım dan talep ettık şeklınde
konustu Olayı Vestel eaktardığımdadurumun
tuketıcıyeyansıtılmadanhalledıleceğını
vurgulayarak Nurgul Hanım ıntelevızyonuna
enkısasuredekavuşacağınısoyledıler Bırgun
sonra Nurgul Hanım'a televızyonu teslım
edıldı Kendısınden talep edılen 3 5 mılyon lıra
farkı odemekten de kurtuldu •
TANER BERKSOY
'Bıçak artfndayız
Ekonomıde onemlı bır değerlendırme noktasını geç-
tık 5 Nısan Kararlan'nın ılk uç ayı tamamlandı Budone-
mın ırdelenmesı Başbakan Çiller'ın malvarlığının ıçıne
sıkıştı kaldı Bır kez daha zengının parası, zuğurdun çe-
nesını yordu
Ilk uç ayın ırdelenmesı nerede olduğumuza ve nereye
gıdebıleceğımıze ışık tutması açısından onemlı
Sayısal ayrıntılara fazlasıyla gırmeye gerek yok Kaba
bır gözlem, ılk uç ayda ekonomıde yaşanan çılgın ıstık-
rarsızlığı denetlemeye yonelık uç onemlı gelışme oldu-
ğunu gosterıyor
Konsolıde butçe açığının daraltılması, bunların bırın-
cısı ve en onemlısı Zıra otekı gelışmeler de kısmen
bundan kaynaklanıyor Nısan-hazıran donemınde 10
tnlyon lıra cıvarına ındırılmesı hedeflenen bütçe açığı-
nın, uygulamada aynı boyutta bır fazlaya donuştuğu an-
laşılıyor
Ikıncı gelışme, dış odemelerde gozlenen duzelme
Geçen yıl patlama olçeğınde genışleyen dış açık mayıs
ayından ıtıbaren denetım altına alındı ithalattakı daral-
manın buyuk boyutlara ulaştığı, carı ışlem açığının da
geçen yıla kıyasla onemlı olçude daraldığı gozlenıyor
Uçuncu onemlı gelışme de aylık fıyat artış hızındakı
gerıleme Nısan ayında yapılan zamlar nedenıyle olağa-
nustu bır sıçrama gosteren aylık fıyat artışları, hazıran-
da toptan eşya fıyatlarında yuzde 1 9 ve tuketıcı fıyatla-
rında yuzde 0 9 dtzeyıne ındı ve son 18 ayın en duşuk
rakamlarına ulaşıldı
Bunlar yadsınması gerekmeyen olumlu gelışmeler
Ancak buradan pembe bır tablo uretme olanağı da çok
sınırlı Bır kez parasal plandakı bu gelışmelerın.reel ke-
sıme yansıması çok olumsuz bır tablo çızıyor Nısan-
hazıran donemınde reel kesım cumhuriyet tarıhının en
hacımlı daralmasıyla karşı karşıya kaldı imalat sanayıı
uretım endeksı, nısan ayında yuzde 11, mayıs ayında ıse
yuzde 18 oranında gerıledı ötekı sektorlerdekı durakla-
malar da buna eklenınce, yılı yuzde 2 ye ulaşan bır ure-
tım ve ulusal gelır kaybıyla kapatacağımız anlaşılıyor
Artan açık ışsızlık de bunun çabası
Uretım kaybı ve ışsızlık, ıstıkrara odenen bır Dedel ola-
rak duşunulebılır Bu bedele karşılık ekonomının kalıcı
bır ıstıkrara kavuştuğunu soylemek çok guç
Hazıran sonunda ekonomının ulaştığı konum, bıçak
sırtında durmak şeklınde tanımlanabılır Her an bır ya-
na devrılme, yeniden ıstıkrarsızlığa suruklenme olasılı-
ğı suruyor anlayacağınız
"Ekonomi neredeyse durdurulup bunca bedel oden-
dığı halde hala devrılme olasılığı var da ne demek
1
dı-
yebılırsınız Korkarım bu olasılık var ve bu bır değıl,
bırkaç nedenden kaynaklanıyor
Ilk neden neredeyse eşyanın doğası turunde Denge-
lerı boylesıne bozulmuş bır ekonomıyı uç ayda bırakın
duzeltmeyı esaslı bır makyaj yapmak bıle olanaksız
Ancak ısrarlı ve sureklı bır uygulama, bırkaç uç ay sonra
devrılme olasılığını azaltacak
'Bıçak sırtı konumunun ıkıncı nedenı 5 Nısan onlemle-
rının nıtelığınden kaynaklanıyor Bunlar surdurulmesı
olanaksız, tek seferlık onlefnler örneğın son uç ayın en
onemlı gelışmesı olan butçe dısıplını bu tur onlemlere
dayanıyor Vergı gelırlerınde gozlenen artış tek seferlık
ek vergılerden kaynaklanıyor Bu ıvme tukenıp reel da-
ralmanın getıreceğı vergı kaybı devreye gırınce 'bıçak
sırtı ndan devrılme olasılığı da buyuyecek
Butçe açığının hızla daraltılması vergı artışından çok,
harcama kısılmasından kaynaklanıyor Nısan-hazıran
donemınde devletın hakedış odemelerı de dahıl, nere-
deyse tum harcamaları durduruldu Hacımlı bır harca-
ma tasarrufu yapıldı Ancak bu surdurulebılır bır uygula-
ma değıl Harcamalar yeniden başlayınca 'bıçak sırtı -
ndan duşme olasılığı da artacak
Devrılme olasılığının bır başka nedenı de Hazıne nın
açık fınansmanı yontemının surdurulebılır olmaması
Mayıs sonunda şok faızle yeniden borçlanma olanağı
bulan Hazıne nın, bu faızı surdurmesı olanaksız Para-
sal genışleme gereğını azaltan, dovız kurunu denetım
altında tutan yuksek faız, bır yandan da cıddı bır lıkıdıte
sıkışıkhğı yaratıyor, malı ve reel pıyasaları olumsuz etkı-
lıyor Hazıne bunun farkında Faızı hızla aşağıya çekıyor
borçlanmayı uzun vadeyeyaymayaçalışıyor Bu, 'bıçak
sırtı'nda yurumenın tıptk bır orneğı Adımın şaşması ha-
lınde faızın hızla yukselmesı ya da dovız kurunun yeni-
den patlaması gıbı olasılıklar doğuyor Çok konuşulan
eylul tedırgınlığı, bu 'bıçak sırtı'konumdan kaynaklanı-
yor Pek çok kışı eylulde bır kez daha devrıleceğımızı
duşunuyor
Devrılme olasılığını en çok yukselten de reel kesım-
den gelen ışlerın açılması talebı Her bırım kendısının
neden ozellıkle desteklenmesı gerektığını anlatıp bır
şeyler kopartmaya çalışıyor Bır araya gelınce cıddı bır
baskıya donuşen bu taleplere, mevcut zayıf hukumetın
nasıl dıreneceğı uzerınde duşunulmesı gereken en
onemlı nokta
Zengının malının zuğurdun çenesını çokça yorduğu
gunumuzde, ekonomının durumu bu Har vurup harman
savurmaya alışık bır toplumun 'bıçak sırtında durması
çok guç gorunuyor
Emekll Sandığı
Zorunlu eıııeklilik
yasalara aykırı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Hukumetın, Anayasa
Mahkemesı nın ıptal etüğı
ozelleştırmeye ılışkın Yetkı
Yasası'na dayanarak çıkardıgı
kararname çerçevesınde,
KİTlerde zorunlu emeklıhğe
tabı tutulan memurlara maaş
venlmemesının yasalara aykın
olduğu bıldınldı Emeklı San-
dığı yetkıhlen "Kişiye emekli
olduğuna dair bildirim yapılma-
dan, maaşı kesOemez. Ayrıca
çalışan bir memura, emekli ola-
cak diye maaş venbneme» ya-
salara aykındır" açıklamasını
yaptılar
Hukumeün, ıptal edılen
Yetkı Yasası'na dayanarak çı-
kardığı 546 sayılı kanun huk-
munde kararname (KHK)
çerçevesınde, ozelleşunlecek
kuruluşlarda çalışan 25 yılını
doldurmuş erkek ıle 20 yılım
doldurmuş kadın ve 55 yaşın
uzenndekı yaklaşık 7 bın me-
mur bıldınm yapılmadan "z^ -
runlu emekliliğe" tabı tutuldu
İşletmelerde halen çahşmakta
olan bu personele, "resen
emekliye sevk edildikleri" ge-
rekçesıyle 15 temmuzda maaş-
lan odenmedı Yetkılıler, zo-
runlu emekblığe tabı tutulan
yaklaşık 7 bın memurun ışlem-
lennın tamamlanmadığın] be-
lırterek, şunlan soyledıler
"Şu anda emeklilik haklannı
kazanmadılar bile. Ayrıca bu
persooel hala çalışıyor. Ancak
işlemler tamamlandıktan son-
ra, kendılenne y azüı bır tebligat
yapılır ve ışletmelerle ilişkileri
kesüdıkten sonra emeklilik sı-
fatlarmı kazanırlar. O tarihe
kadar memur olarak calışmaya
devam ederler ve maaşlarınm
verilmesi de zorunludur."
Yetkılıler, ışletmelerden,
KHK'ye gore zorunlu emeklı-
hğe tabı tutulacak personelın
hstesını ve belgelennı ıstedıkle-
nnı, ancak lıste ve belgelenn
bıle kendılenne tam olarak bıl-
dınlmedığını anlatülar
KHK'nın çıkmasının hemen
ardından ışlemlere başladıkla-
nnı anlatan yetkılıler, "Ancak
10 günde bütün düzenlemeler
yapdamaz. Zaten listeler, çab-
şanlann görev süreleri, ikrâmi-
yeleri, bordroları bile hazırlan-
madı. Böyle apar topar 'Emekh
oldunuz denilemez" açıklama-
sını yaptılar