Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17HAZİRAN1994CUMA
12 DIZIYAZI
Sovyetler Birliği'nin çöküşü üzerine, yarım milyon askerden oluşan ordusuyla ve
nükleergücüyle Rusya'nınardından Avrupa'nın ikincibüyükgücüolan
Ukrayna, bağımsızlığa banşçıl geçişiyle askeri tarihin en büyük örneği olmuş.Sadakati
suıanmamışnükleergüç: Ukrayna
-6-
39. Hava Saldın Tugay pa-
raşütçüleri için Hirov'daki
sıradağlar, Sovyetlerin Batı
Avrupa'yı işgalinin bir atla-
ma noktası oluşturabilirdi.
Şimdiyse bunlar Sovyet Or-
dusu'nun kahntılanndan.
gerçekten kendi birVikleri ola-
rak adlandınlacak bir ordu
oluşturmaya çalışan Uk-
rayna'ya ait.
Üssün kumandanı albay
Mikahailo Koval, Ukrayna
Hava Kuvvetleri'nin simgesi
olan mavi bereyi giyiyor. An-
cak Koval. bu yeni orduya
"Ukrayna anavatanını sa-
vunmak bir onurdur" şi-
annın henüz tam anlamıyla
benimsetilemediğini itiraf
ediyor.
Ukrayna, bağımsızlığın
güçlü bir simgesi haline gel-
mesine karşın. yeni ülke. be-
nimsediği yeni rollerle, kut-
sanmış olduğu kadar ağır bir
yükün altına girdiğinden. bir-
çok açıdan geçmişine tutsak
olmuş durumda.
Sovyetler Birliği'run bölün-
düğü birçok parça arasında
Ukrayna. Ruslardan geriye
kalanlardan kendi ordusunu
kurmak için. diğer tüm dev-
letlerden çok daha fazla çaba
gösterdi. Gelgelelim. böylesi-
ne bütüncül bir özümİeme.
etnik Ruslann egemenliğinde
bir ordu oluşmasına yol açtı.
Kınm'da tehlike çanları
Kievde Ukrayna Savun-
ma Bakanı orgeneral İvan
Bizhan, New York Times'ten
Douglas Jehl'e. Rusya'nın
Kınm'daki toprak talepleri-
ni. Ukrayna'nın şu anda \üz
yüze olduğu "en büyük tehli-
ke" olarak betimliyor. An-
cak. ordudaki tüm subay ve
erler Ukrayna'ya bağlıhk ye-
mini etmiş olmasına karşın.
eski rejime karşı bağlılık ve
yakınlık duygulan hala çok
canlı. Hava üssünün Ukray-
nahlann elinde kalması için
çaba harcayan albay
Koval gibi'subaylar bile. iki
ülke arasındaki düşmanhğı
kabullenmenin olanaksız ol-
duğunu befcniyor. "Şimdi
bile onları düşmanımız. hatta
kuramsal düşmanımız olarak
göremiyoruz" diyor 37 yaşı-
ndaki albav. Seçkin Mosko-
va Askeri Akademisi'rün me-
zunlanndan biri olan albayın
bugünkü görevi, askere çağn-
lan Ukraynalılan hava kuv-
vetleri için eğitmek. "Herhan-
gi bir çatışma söz konusu ol-
duğunda ilk kullanılacak
kuvvet hava indirme birUkle-
ri olacak. Oraya ilk biz gide-
ceğiz ve karşımızdakiler de
bizim kardeşlerimiz ve sınıf
arkadaşlarımız olacak. O za-
man ne yapaeağız."
Askeri açıdan bakıldığı-
nda, Ukrayna'nın devraldığı
miras tatminkar. Polonya.
Macaristan ve Çekoslovak-
ya'run bir araya geldiği za-
man ortayc çıkan yüzölçümü
kadar büyük topraklan olan
eski cumhuriyet, Sovyet Ordu-
su'nun Doğu Avrupa'daki
öncü birliklerine ev sahipliği
yapıyordu. Topraklanndaki
nükleer ve deniz kuvvetleri ha-
riç, bütün kuvvetleri denetimi
alüna alan Ukrayna. Ingiltere
ve Fransa'run sahip olduğun-
dan daha büyük bir orduyla
birlikte. Moskova'nın en iyi si-
lah donanımına sahip 6 bini
aşkın tank ve yaklaşık bin
uçağını da devraldı.
Rusya bu gelişmelere karşı
koymamakla birlikte Ruslann.
hem stratejik. hem de duygusal
nedenlerle bağh olduğu Kara-
deniz'deki Kınm Yanmadası
üzerindeki taleplerinden vaz-
geçmeye de yanaşmadı. Kağat
üzerinde, yeni Ukrayna Ordu-
su, Rus Ordusu'na karşı koya-
bilecek güçte görünüyor.
Orduda Rus Subaylan
Yeni bir askeri doktrin tas-
lağı hazırlanmışsa da taslak
Ukrayna Parlamentosu'nun
onayını bekliyor. Askerlerin
eski bağlıhklanru yeniden
kendini gösterip göstermeyece-
ği. daha da büyük bir sorun.
Ukrayna'nın bağımsızlığını
ilan etmesinden hemen sonra
Estonya'dan ülkesine dönen
tuğgeneral Volodimir Federi-
ko, "Askerlerin rümünün Uk-
rayna'yı içtenlikle savunmava
hazır olduğunu sanmıyorum"
diyor. Şu anda Kiev'de ordu
kumandanı olan 48 yaşındaki
tuğgeneral. "Fransızların bir
deyişi vardır: İhanet daima içi-
rüzden gelir" diyerek kuşku-
lanru dile getınyor. Ukra>na
denetimini ele geçirdiği sırada
orduda bulunan 100 bin Sovyet
subayından yalnızca 10 bini
yeni dev lete bağlılık yemini et-
meyi reddetmiş.
Şu anda Ukrayna'nın içinde
bulunduğu ekonomik darbo-
ğaz, ülkerun doğusundaki etnik
Ruslann tekrar Moskova'yla
birleşmek yönünde açıkça ha-
rekete geçmelerine neden ol-
muş durumda. Ordudaki Rus
subaylar, kimi Ukrayna milli-
yetçilerine göre potansiyel bir
aeşinci kol.
General Federiko gibi geriye
dönen 40 bin Ukraynah askerin
varlığı. ordu içinde etnik bir
denge sağlamış. Rusya ve Orta
Asya'dan gelen kura askerleri-
nin hizmet sürelerinin tamam-
lanması da kura askerlennin
tümüyle Ukraynalılardan ol-
masmı getirmiş.
Kiev'in dışındaki bir akade-
minin dershanesinde, dönüşü-
me ivme kazandırmak üzere se-
çilmiş subaylar, Ukrayna'nın
ve silahlı kuvvetlerinin tarihini
öğreniyorlar. Albay Mikola
Miroşiniçenko bir evangelistın
heyecanı içinde ülkenin tarihi-
nin özetıni veriyor.
1654 yılında Rusya'yla bir-
likte ortaya çıkan eski bir
krallık olan ve daha sonra. Sov-
yetler Birliği'ne katılmadan ön-
ceki kısa bir dönem dışında, üç
Şu anda Ukraynaklann yüzde l'i silahlı kuvvetlerde görev yapıyor. Ancak, böylesi bir cömertliğin maliyeti oldukça ağır.
zun menzilli 176 nükleer füze hala
topraklannda olan Ukrayna; bu nükleer
gücüyle, bir süper gücün düşebileceği
tüm tuzaklarla yüz yüze. Üstelik, nükleer
gücün sunduğu her türlü olanak,
Moskova'nın denetimi gerçeğiyle sınırlı.
yüz yıl boyunca Rus egemenliği
altına giren Ukrayna'nın
bağımsızlığı için mücadele
edenlerden söz ediyor.
Albay. Sovyetlerin uygu-
ladığı aşağılamalar, kıtlık ve
baskıyla geçen 70 yıldan sonra,
verdiği dersin öğrencilerine, ha-
len geçerli olan "Ukrayna kar-
şıtı düşüncelerin sağlıklı bir
eleştirisini yapabilecek" yete-
nekleri kazandıracağını ileri sü-
rüyor.
Enflasyondan konımak
Öğrencilerin yüzünde alaycı
gülümsemeler dolaşıyor. Bu su-
baylar şu anda ordunun yeni
sosyal-psikolojik servis adını
verdiği kesimi temsil ediyor.
Ashnda hepsi eski zampolh,
yani Sovyet Ordusu'nun siyasi
subaylan. Üstelik yöntemler
bile benzerlikler gösteriyor. Bir
zamanlar Sovyet propagandası
için tüm ülkedeki askeri mer-
kezlerde açılan "Lenin Dersle-
ri", şimdi "Ukrayna Tarihi"
derslerine dönüşmüş.
Bununla birlikte, Ukrayna
artık paralı askerlere daha fazla
yer veriyor. Devraldığı 600 bin
askerini, daha güvenilir 250
binlik bir kuvvete düşürmek ni-
yetinde olan hükümet, subay-
lan emekli etmeye çalışıyor.
Ukrayna dili ordu için zorunlu
hale getirildiyse de Rusça su-
baylar arasında yaygın dıl ola-
rak varlığını koruyor.
Ukrayna'da fıyatlann
çığınndan çıkmasıyla, hükü-
met orduyu geçim güçlüklerin-
den koruma için ekstra önlem-
ler almaya başladı. Ortalama
bir subayın maaşını haziranda
üç katına çıkardı, 1 ekimde 1.9
kat yeniden artürdı. Et ve diğer
gıda maddelerini düzenli ola-
rak dağıtmak ve enflasyon dü-
zeyiyle orantıh bir gıda yardımı
yapmak da bu önlemler arası-
nda yer alıyor.
Her şeye karşın. askerlerin
yaşarru konforlu olmaktan çok
uzak. Konut sıkınüsı yüzünden
subaylann dörtte biri lojman
için sırada bekliyor, oysa bu ya-
sal olarak onlann haklu. Çoğu
oturduğu daireyi kendisi kiralı-
yor. Ancak, Ukrayna Parla-
mentosu boşalan her dairenin
öncelikle orduya verilmesi ka-
ranru almış. Bu nedenlerle, as-,
kerler sivil olmadıklanna şük-
rediyorlar. Şu anda Ukraynalı-
lann yüzde 1 'i silahlı kuvvetler-
de görev yapıyor. Ancak. böy-
lesi bir cömertliğin maliyeti ol-
dukça ağır. Ukrayna Dışişleri
Bakan Yardımcısı Boris Taras-
yuk, New Yok Times'ten Do-
uglas Jehl'e, "Kendi askerlerini
beslemeyen ülke, yabancı as-
kerleri beslemeye yazgılıdır"
derken. bu cömertliğin neden-
lerini ortaya koyuyor.
Gelgelelim. askeri bir gücü
sağlam tutmak için gerekli olan
başka pek az şey var. Ordu git-
tikçe daha çok Ukraynah hale
geldiği ölçüde. hemen her açı-
dan gittikçe daha fazla yozlaşı-
yor. Rusya'dan gelen gaz ve
petrolün artık çok daha az ve
pahalıya bulunması sonucu.
Batı sınınndaki gelişkin T-80 ve
T-72 tanklan tatbikatlarda bile
kullanılamaz hale gelmiş. Piya-
de birlikleri neredeyse tümüyle
yaya bırakılmışlar. Birçok sa-
vaş birliğindeki üst rütbeli su-
baylar ve Batıb uzmanlar çalı-
şmalann yaklaşık saat 15.00
gibi durduğunu belirtiyorlar.
Masraflan azaltmak için Ka-
radeniz Filosu'nun yansmı
Rusya'ya satmayı öneren ordu,
hala çok önemli bazı bütçe ön-
celikJerini oluşturmak zorunda.
Subaylar, sıranın en başında iki
nükleer füze üssünün bakım ve
onanmı ile gelişkin savaş uçak-
lannın operasyonlannın, ülke-
nin hava kuvvetlerinin odağına
dönüştürülmesinin yer aldığını
belirtiyorlar.
Füzelerin ve savaş başlı-
klannın bakımsızlığı, Ukray-
na'nın birincil önceliğe yerleş-
tirdiği bir mali yük yaratıyor.
Priluki ve Uzin üslerinde, nük-
leer füze taşıyabilen Bear-H ve
Blackjack bombardıman uçak-
lannın üsten pek ender a\nla-
bildiklen görülüyor.
Bununla birlikte. birçok asker
ve subay, çok daha parlak bir
gelecek düşlediklerini belirti-
yorlar. Yaşlı subaylann kaçını-
lmaz olarak emekli olma-
lannın, 1990'lann sonuna doğ-
ru Ukrayna'ya çok daha bağlı.
daha küçük. muntazam bir gü-
cün doğuşuna zemin hazırla-
ması bekleniyor.
Askeri saflar arasında. kari-
yerlerine Sovyetler Birliği'ne
bağlılık yemini ederek başlamış
olan yaşlı subaylar. yitirdikleri-
ni keskin bir açık sözlülükle
anıyorlar.
Artık Ukraynah subaylar
olan on binlercesi için, Sovyet
Ordusu'nun sonu, ordu içinde
daha dar ufuklara yol açmış. 35
yaşındaki hava kuvvetleri su-
bayı Akxander Dembovsky,
yakında emekli olmaya karar
vermiş. "Tüm ayrıcalıklara sa-
hip olmaya, her yere seyahat
edebilmeye alışımştık" diyor,
gecenin ilerlemiş saatinde Voz-
nesensk üssünün yaşanması çe-
tin bir kesiminde haşlanmış pa-
tates ve ekmekle keskin bir içki-
den oluşan akşam yemeğinden
sonra.
SURECEK
Estonya'da Amerikah,birçeteden
birorduyaratmakçabasındaTallinn'deki Pullapaa piyade birliğindeki gönüllüler
arasında, biraz gülünç olmakla birlikte vatansever bir
başkaldın oldu: Silahlanru kumandanlanna çeviren asi-
ler, hükümetin eski komünistler ve Estonya Ordusu'nda-
ki Sovyet subaylanyla işbirliği yapmasını protesto etmek
uzere kendilerini barakalanna kapattılar.
İsyan, bir tek tüfek ateşlenmeden. bir haftadan az bir
süre içinde sona erdi. Bu olay, geçen mavısta ülkenin yeni
kurulan savunma kuvvetlerinin kumandanhğına atanan,
ABD Ordusu'ndan emekli Estonya kökenli general Alek-
sander Einseln için, elindeki Sovyet eğiü'mli, yamalı bohça
gibi askerlerle, her çahnın alünda bir komünist bulmay.
uman tutucu milislerden profesyonel bir ordu yaratmak
olan görevinin güçlüklerinin yeni bir belirtisiydi. Ailesi
1944'te Estonya'dan ABD'ye kaçmş olan 61 yaşındaki
tank kumandanı ve bir Vietnam gazisı olan General Ein-
seln, "Sorun, bu adamlann çoğunun, bir ordudan çok bir
sokak çetesi gibi davranmalanndan kaynaklanıyor. Ordu
içindeki yozlaşma, siyasal entrikalar, eğitim >e donanımın
içinde bulunduğu kötü duruma baktığım zaman, nereden
başlamam gerektiğini bilemiyorum" diyor.
Estonya ile iki Baltıklı komşusu, Letonya ve Litvanya'-
nın, Sovyet İmparatorluğu'ndan kopmalanndan iki yıl
sonra. üç Baltık cumhuriyetinin de kendini Sovyetler Bir-
liği'nin harabelerinden, yeni uluslar inşa etmeye adadığı
görülüyor. Bu doğnıltuda ulusal para, gürültücü bir
basm. kavgaa bir parlamento ve saldırgan bir özel sektör-
den oluşan kendi sistemlerini yaratmışlar.
5.5 dolar aylıkla bir ordu kurmak
Estonya Ordusu'nun mensuplannın çoğu, ayda 5.5 do-
lar (yaklaşık 100 bin lira) alan kura askerlerinden olu-
şuyor. Orduya ek olarak, 4 bin kişilik sınır koruma kuvve-
ti ile gönüllülerden kurulu, 6 bin 500 kişilik Estonya Sa-
vunma Birliğı \ar. Bunlann varlığı askeri durumda siya-
sal bir istikrarsızlık yaratıyor. Geçen yaz Pullapaa Birliği
ayaklandığı zaman, parlamentodaki tutucu milliyetçiler
onlann yanında yer aldı. Bunun sonucu ortaya çıkan si-
yasal bunahm üzerine savunma bakanı istıfa etti. Daha
sonra parlamento ayaklanmanın önderlerinin yargılan-
masına karşı koydu. Bununla birlikte, general Einseln,
milis kuvvetlerini hizaya gctirme çabası içinde, savunma
birliği askerlerinden bir 500'ünün işine son verdiğini belir-
tiyor. "Bu, dolandıncıları, hırsızları ve maceracıları temiz-
lentek için gerekliydi" diyor.
ÇALIgANLARIN SORULARl/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL
Akdim Tazminatsız Feshedildi
Soru Kasım 1973'te ilk sigortalı işe girdim. Daha
sonra ağustos 1974'te bir il belediyesinde çalışma\a baş-
ladım. 1977 ydında askere gidip, 1978 yılında eski işime
döndüm.
12 Eylül 1980 darbesi sonrası, siyasi görüşierimden do-
layı önce gözaltına alındım sonra tutuklandım ve hüküm
giydim. İş akdim tazminatsız feshedildi. 1991 yılı temmuz
ayında tahliye edilip, aynı yılın kasım ayında bir ilçe bek-
diyesinde çalışmaya başladım. Sorularım:
1) Cezaevine girmcden önce çalıştığım il belediyesinde
geçen yıllarımın kıdem tazminatını, yeni girdiğim ilçe be-
ledi>esinden alabilir miyim?
2) Askerlik borçlanması dışında, cezaevinde geçen 11
yılımı (eskiye dönük) borçlanabilir miyim?
3) Sigorta başlangıcım kasım 1973 olduğuna göre borç-
lanmam olursa va da olmazsa ne zaman emekli olabilirim?
İ.Ö.
YANTT: 1) İş Yasası'nın tazminaüna ilişkin 14. maddesi uyan-
nca: "TC Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na
veya yalnız Sosyal Sigortalar Kanunu'na tabi olarak sadece aynı \a
da değişik kamu kuruluşlannda geçen hizmet sürelerinin birleştiril-
mesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre yaşlılık vey a ma-
lullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan işçiye, bu kamu
kuruluşlannda geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son
kamu kuruluşu iş>erenincc kıdem tazminatı ödenir. Yukarıda belir-
tilen kamu kuruluşlannda işçinin hizmet akdinin evvelce bu madd-
deye göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde
sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kıdem tazminatımn he-
sabında dikkate alınmaz."
İşyen ile ilgili olmayan bir suç nedeniyle gözalüna alınanan, tu-
tuklanan ya da hüküm giyenlerin iş sözleşmesi işveren tarafından
bozulduğunda, yargı kararlanna göre işveren kıdem tazminatı
ödemekle yükümlü tutulmuştur. Konu ile bir yargı karar özeti:
"ÖZET: İşyeri ile ilgili olmayan bir suçtan rutuklanan işine işve-
ren tarafından son >erildiğinde, işçi ihbar tazminatına hak kazana-
maz ise de kıdem tazminatına hak kazanır."
(Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 17.3.1986 tarih, 1986/1537 esasve
1986-2914 karar)
İşyeri ile ilgili bir nedene dayalı olmadan bir kamu kuruluşunca
iş sözleşmenizin bozulması, son kamu kurumunca eski süreye ait
kıdem hakkının da ödenmesini gerektirir. Ancak yasaya göre bu
hak Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan yaşlılık malullük ya da top-
tan ödeme almak amacıyla iş sözleşmesi işçi tarafından bozuldu-
ğunda gerçekleşir.
2) Sosyal Sigortalar Yasasf nda yalnız askerlik süresine borç-
lanma hakkı tanınmıştır. Cezaevinde geçen süreler borçlanma
kapsamında değildir.
3) Emekli olabileceğiniz tarih ilk sigortalı olduğunuz 1973
yıhnın üzerinden 25 tam yılın geçeceği 1998 yılıdır. 1998 yılında ve
bugünkü uygulamaya göre prim ödeme gün sayınızın da 5.000'i
doldurması gerekmektedir.
AMCARA... AINKA
MÜŞERREF HEKİMOĞLU
Pembe Köşk'te Belgeler
Pembe Köşk'te bir akşam saati, camlı salonda konuk-
lar, 'Inönü Vakfı'ru destekleyen, çalışmalarını izleyen
dostlar, bilim adamları, diplomatlar, yazarlar... 'Yaşa-
yan müze'üe güzel bir olay yaşanıyor yine. Vakıf Başka-
nı özden Toker son çalışmaları anlatıyor. Ben de sevgi-
nin üretkenliğini düşünüyorum. İnönü Vakfı güzel boy
veriyor. Kuruluşundan bu yana ilginç çalışmaları var,
Çankaya'da, Pembe Köşk'te, Heybeüada'daki köşkte il-
ginç toplantılar düzenleniyor, özellikle Lozan Antlaş-
ması'yla ilgili toplantı, cumhuriyet tarihimizin parlak
sayfalarını yeniden açtı dünyaya. Kurtuluş Savaşımızı,
tarihimizi, coğrafyamızı unutanlara bir uyarı otdu. Yaşa-
yan müze'de bir araştırma merkezi kuruluyor şimdi. Bi-
limin ışığında çalışan bir merkez. Zengin bir arşivi var.
Belli belgeler bilgisayara yüklenmiş butunuyor. Araştır-
macılar için zengin bir kaynak. Resimler, raporlar ve
mektuplar. Üç bin altı yüz belge. Atatürk'ün mektupları,
İnönü'nün Atatürk'e yazdıkları, büyükelçilerden gelen
mektuplar, raporlar, Başbakan inönü'den iş isteyenler,
milletvekili olmak için destek isteyenler, Hasan Âli'nin
mektupları, Kürt sorunuyla ilgili belgeler. Bugüne de
ışık tutabilir. Tarihçilere de sosya[ bilimcilere de iyi bir
kaynak, doğrudan bir ışık. Hasan Âli Yücel eğitim politi-
kasına yeni boyutlar katan bir bakan. Unutulmaz bir
devlet adamı. Köy Enstitüleri'yle bütünleşiyor, mektup-
larında neler yazıyor kimbilir. Bir gün okumak, ama asıl
kızı Canan'dan dinlemek istiyorum.
Belgeler çok önemli. Yoksa insan belleğinin unutkan-
lığı olayları çarpıtabiliyor. Belki de belleğimizin küllerini
eğilimlerimiz, özlemlerimiz doğrultusunda eşeliyoruz!
istediklerimizi anımsıyoruz yalnız! Bir yazı dizisinde ya
da anılarda da ne yanlışlara rastlıyoruz değil mi? Son
günlerde, 27 Mayısçılardan Albay Sami Küçük de belirt-
ti gazetemizde. Sayın Alpaslan Türkeş'in anılarında
belli bölümler de havada kalıyor! Albay Türkeş de belli
olayları özlemleri dorultusunda anımsıyoryadayorum-
luyor belki de! O olayları yaşayanlar da yazacak, gele-
cek kuşaklar olayların gerçeğini bir anılar mozaiğinde
öğrenecekler bence. O mozaikte Sami Küçük de Albay
Türkeş de gerçek yerini alacak kuşkusuz. '27 Mayıs Dev-
rimi'riı izleyen dönemin yakm tanıklarından biriyim ben.
Albay Küçük'ü de yakından tanıdım yıllar boyunca. Ülke
sorunlarına yaklaşımını, belli konularda duyarlılığını,
bakış açısını, kararlı politikasını yakından izledim. Dost-
luğumuz da derinleşti giderek. Yaz gelince ören'de bu-
luşur, söyleşiler yaparız. Birkaç yıl öncesine kadar Ruhi
Su da katılırdı o söyleşilere, İlhami Soysal da Sıvas'ta
öldürülen Asım Bezirci de. Giderek azalıyor sayımız.
Umudumuzu solduran olaylar da tırmanıyor giderek.
Pembe Köşk'te Profesör Emre Kongar da vardı geçen
akşam. Herkes kutladı onu, atv'de düzenlenen açıkotu-
rum nedeniyle. Azade Köker ve Mehmet Aksoy'un hey-
kelleri kaldırıhnca bu köşede ve Dergi'de tepkımı gös-
terdim ben. Olayı ilgiyle izledim sonra. atv'deki konuş-
maları da baştan sona dinledim. Bu tartışmalar çok
yararlı bence. Herkes yerine oturuyor, düzeyini belirti-
yor. Elbet daha iyi olabilir ve olmalı. O gece atv'yi izle-
yenlerin sayısı da bu konuda bir uyarı bence. Toplumu-
muzda belli bir duyarlılık var Yobazlığı, ilkellığı, çağdışı-
lığı hoş görmüyor, hoşgörüsüz davranışlara ödün
vermiyor. TV kanallarında ilginç bir program olursa sa-
baha dek izliyor, izlenimler, yorumlar günlerce sürüyor.
Çağdaş yaşamın geregi de bu kuşkusuz.
•••
Pembe Köşk'ten çıkınca küçük parkta dolaştım biraz.
Inönü'yü seyrettim. Mine Sunar'ın heykelini. eleştiriler
var, ama bu heykeli sevıyorum ben Heykelin ötesinde
gördüğüm gerçek nedeniyle belki. Çankayatepelerinde
neler yaşanıyor, neler söyleniyor, ne çok laf üretiliyor.
Inönü de giderek heykelleşiyor olayların içinde. Kurtu-
luş Savaşı'nı, Lozan'ı, cumhuriyetimizin ilkelerini, dev-
rimleri simgelergibi.
inönü Vakfı yöneticilerini içten kutluyorum. Pembe
Köşk'te bir araştırma merkezi kurmak için iyi bir zaman-
lama.
BULMACA
9
SOLDANSAĞA: 1 2 3 4 5 6
1/ Halk edebi>atında <
aruz ölçüsüyle yazılan şiir
türlerinden biri. 2/ Top- 2
raktan yapılmış. kulpsuz o
ve küçük çömlek... Ustü
kapalı olarak anlatma. 3/ 4
Eski Mısır'da güneş tan- c
nsı... Yıldız görünümlü
ve ışınım gücü çok yük- 6
sek gökcismi. 4/ Bağırsak
içindeki maddelerin atı-
mını kolaylaştıran ilaç. 5/
Ev makarnası... Dahil. 6
Uğur. iyi talıh... Küçük
erkek kardeş. 7/ Peygamberleri
Hud'u dinlemedikleri için tann ta-
rafından yok edilen kavim... Bir
renk... Sessiz. uslu. 8/ Yerleşmiş il-
ke ya da yasaya uygun durum...
Armut biçiminde ve ipek telli Viet-
nam lavtası. 9/ Goce yapılan sine-
ma ya da tiyatro gösterisı... Ya-
bancı.
YUKARIDAN AŞAĞIYA:
1/ Gözetmen. gözetici. 2/ Üye...
Yunanistan'a ait bir ada. 3/ Para-
mızı simgeleyen harfler... Temeli taklide dayanan sözsüz
oyun... Yüz. çehre. 4/ Gülünç bir biçimde giyinip süslenen ka-
dın... Gözleri görmeyen. 5/ Kapalı bir yerde seslerin dağıhm
biçimi. 6/ Eski dilde demir... Tellür elementinin simgesi. 7/ Sa-
ban demirinin toprakta bıraktığı iz... Uluslararası Tiyatro Ens-
titüsü'nün simgesi. 8/ Afnka'da bir ülke... Nine. 9/ Kimi yerler-
dc kadınların boydan boya örtündükleri çarşaf... Savaşlarda
giyilen zırh.
İLAN
T.C.
İZMİR6. SÛLH HLKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
1994 606 Esas
Davacı: Malivc Hazinesı
Davalı: Hasımsız
Dava: Mirasçılığın tespiti
Muris: Madlen Birben
Davacı Maliye Hazinesi vekili tarafından. muris. tzmir ili, Karşı-
>aka ilçesi, Doıidnmacı Mahallesi. C: 011-05, S: 22. H: 464"te nüfusa
kayıtlı bulunan Kaleman ve Oktavi'den olma. Monpoliye 1322 do-
ğumlu. Madlen Birbenin 15.12 1991 tarihinde öldüğü, İzmir 7. No-
tcrliği'nce. tanzim çdılen. 28.4.1982 tarih, 19140 yevmıye no'lu dü-
zenleme şeklindeki \asiyetnamesindeki mirasın, Hazine'ye intikal
cdcccğinden. MK'nin 534. maddesi gereği, mirasçrlık belgesi verilme-
sinı talcp etmiştir. Vasiyetçi Madlen Birben'in nüfus kayıtlannda,
çocukları olmadığı, başkaca mırasçılan tespit edilemediğinden,
Muris Madlen Birben'in mirascılan bulunamadığı ve mirascılann
adedi tespit edilemediğinden, Madlen Birben'in mirascılan var ise üç
ay içinde sıfatlannı bevan için mahkememizin 1994 606 esas sayıli
dosyasına müraeaat etmeleri. bu müddet içinde müracaat etmedikle-
rinde ve mirascılann mevcudiyeti sabit olmazsa muris Madlen Bir-
ben'ın mirasının Hazine'ye intikal edeceğı, MK'nuı 534. maddesi
Bcrcğince ilan olunur. 26.5.1994
Basm: 28523