Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19NİSAN1994SALI Canlılann yaşaması için gerekli maddelerin üretildiği sulak alanlarm kurutulmasma yasalanmız olanak tanıyor 1milyonhektarsulak alankaldı Felçte erkentedavi \1l l)l( Al. İKIIHM GÜLÇİN ÎLCİ BIRDIR - Sulak alanlann pek çoğunun bilinçsızce kurutulduğu ül- kemizde, bugün yaklaşık 1 milyon hektar sulak alan kaldı. Bütün can- lılann yaşaması için gerekli organik maddelerin yoğun olarak üretildiği bu alanlann kurutulmasma, yasala- nmız olanak tanıyor. Başta DSİ'nin kuruluş yasası... Sulak alanlan ba- (aklık olarak niteleyen ülkemizın en büyük \atinmci kuruluşu. DSİ. köylüye tanm alanı açmak için göl- leri kuruttu. Doğal göllen su deposu olarak kullandı. Sulak alana gelen suyu barajlarla kesti. DSİ, devletin tanm polıtikalannın uygulayıcısı oldu ülkemızde. DSİ'nin pobtikasını, Doğal Ha- yatı Koruma Derneğı (DHKD) Önemlı Kuş Alanlan Proje Sorum- lusu Murat Yarar, şöyle değerlendi- nyor "Bu çelişkilerin nedeni, bırakın sulak alan kullanma politikasını, ru- tarlı bir tanm politikamızın olma- ması, bazı koruma etkinlikleri ve sta- tülerine rağmen, sulak alan konı- macılığı anlayışının henüz gelişme- miş olmasıdır. Ayrıca bugüne dek yapılan çalışmalar hep alan bazında olmuş. bazı kunımlar bir alandaki bozulmayla uğraşırken, diğer alan- larda benzeri tahripkar etkinlikler süregelmiştir." Bugün ülkemizde irili ufaklı nere- deyse bütün sulak alanlann doğal yapısı, DSİ'nin geliştirdiği projeler sonucu bozulmuş ve bozulmakta. DSİ, kuruluşundan bu yana 175 alanda. koruma adına, 105 bin 624 hektar alanı kuruttu. Taşkın kontrol çalışması Bunun yanında 250 bın 321 hek- tar alanda da taşkın kontrol çalı- şması yapü. Bu çalışmalar sonucun- da Cumhuriyet'ın ilk yıllannda 1.5- 2 milyon hektar civannda olan su- lak alan miktanmız yaklaşık 1 mil- yon hektara düştü. Suğla, Söğüt, Avlan. Amik. Emen, Gavur ve Seyfe göllen, DSİ'- nin doğrudan kurutma politıkasının en belirgin örnekleri. DSİ, Türkiye'- nin en büyük tatlısu rezervi olan Beyşehir Gölü'nden doğrudan su alıyor. Işıklı ve Marmara göllerini doğal su deposu olarak kullanıyor. Ereğli ve Hotamış sazlıklannda. Burdur Gölü'nde ve daha nıcelerin- de sulak alana gelen suy u barajlarla kesıvor. Menderes ve Kızılırmak 1 ulak alanlan bataklık olarak niteleyen DSİ, köylüye tanm alanı açmak için gölleri kuruttu. Doğal gölleri su deposu olarak kullandı. Sulak alana gelen suyu barajlarla kesti. deltalan çevresindeki bataklıklan "ıslah" ediyor. Sulak alanlanmız salt DSİ proje- lerinın tehdidı altında değil. Pek çok sorunla karşı karşıya. Özellikle 50'b, 6O'lı ve 70'li yıllarda kurutma proje- lenne ağırlık veren DSİ'de temelde daha çevreci görüşler belirmış ancak kurutma tanm alanı açmak için ha- la bir seçenek. DHKD Önemli Kuş Alanlan Proje Sorumlusu Murat Yarar, bir yandan Ramsar Sözleşmesi ile kap- samlı bir koruma statüsüne kavuş- turulmasına çalışılan sulak alanla- nn. bir yandan da çelişkiler yumağı ıçınde ne tür tehlikelerle karşı karşı- ya bırakıldığını şöyle anlatıyor: "Devlet kurumlan arasında koor- dinasyon ve bilgi aktşı çok zayıf. Her kurum gelişimi hedefliyor, bu gelişi- mi kendi sektörel anlayışıyla sınırlı görüyor. Devlet. bir sulak alanı koru- mak için ilgili bakanltğına bütçesin- den para ayınrken. aynı yeri tahrip edecek bir proj için bir başka kuru- muna da kaynak aktarıyor. Mevzuat karmaşası ise kaygı verici. Örnek mi? Ramsar Sözleşmesi'nin onaylan- masından sonra Kıyı Yasasfnda yapılan değişikliklerle, sulak alan- lann yine gözden çıkarüabildiği açı- kça görülebilir." Tüm bu yönetsel ve yetkisel kar- maşaya son vermek için Ramsar Sözleşmesi'nin büyük önem taşıdı- ğını belirten Yarar, "Bu sözlşme, ül- kesel bir sulak alan politikası geliş- tirilmesini ve sulak alanlan ilgilendi- ren her riirlii etkinliğin bir süzgecten geçirilmesini sağlayabilecektir" di- yor. İşte bazı sulak alanlanmız ve sorunlan: Sulak alan kurutma ile ekolojik koruma kavramının birleştirildiği Seyfe Gölü'nde. tam bir kamuoyu yanıltması sürüyor. DSİ'nin yürüt- tügü trilyonluk projeyle, "ekolojik denge"yi yeniden sağlama adı altın- da, binlerce hektar sulak alan kuru- tularak şeker pancan tarlasına çev- rilmeyecalışıbyor. Göksu deltasında. deltarun orta- sına kurulacak havaalanı projesi, doğa korumacılann uğraşılan ve ye- rel yöneticilerin duyarblığı sonucu şimdilik rafa kaldınldı. Ancak Özel Çevre Koruma Alanı olan deltanın ekolojik değerlenru özellikle tarım- sal kirlılik. tanmsal gelişım projelen ve sonu gelmeyen ıkinci konut yapı- laşması tehdit ediyor. Ülkemizın dıplomalı kuş cennetı Manyas Gölü'nde kırlilık sorunu sürüyor. Ulubat. Eber. Akşehir, Eğirdir ve Tuz gölleri ile Karamık Sazlıklan, Kıalırmak Balık Göllen ve Güllük sazlıklan gıbi alanlar kir- liliğin yoğun tehdidi altında. Hak- kan Yüksekova'daki 28 bin hektar- hk sulak alan birkaç yıl içinde ku- rutma ve aşın yapılaşma sonucunda neredeyse tamamen yok oldu. Soyu dünya çapında tehlike altın- da olan dikkuyruk ördeklerle daha bırçok kuş türüne ev sahipliği yapan Burdur Gölü, Isparta Organize Sa- nayi Bölgesi ve havaalanı projeleri- nin tehdidi altında. Danıştay Altıncı ve Onuncu Daireleri Müşterek Ku- rulu, Isparta Organize Sanayi Böl- gesi inşaatını Burdur Gölü ve çevre- sinde doğal ve ekolojik yapıya zarar vereceği gerekçesıyle durdurdu, an- cak kuş cenneti olan göl kıyısında kurulmasını Çevre Bakanlığı'nın is- temediği havaalanı inşaatı hızla sü- rüyor. Şimdi bir Çevre Bakanlığı uzma- nına kulak veriyoruz: "Devletin su- lak alanlara hera ekolojik, hem de ekonomik bakması lazım. Bu kadar hızla artan nüfusun elbet birtakım is- tekleri var. Bütün mesele, kaynak- ların akılcı kullanılmasında. Belki birkaç örnekle, sulak alanlarm kunı- tulmadan ekonomiye kazandırılması örneklenebilir. Birkaç devlet kurulu- şunun işbirliği ile sulak alanın değeri- ni ortav a kov ması sağlanabilir. O za- man vatandaş kurutulmasını iste- mez." Felç uzmanlan yeni ilaçlar sayesinde bu hastahğın tedavisine daha erken başlanabildiğini belirtiyor. Felç gelen hastanın 30 gün boyunca gösterdiği gelişme, iyileşme konusunda en önemli gösterge sayıhyor. Oysa ki geçmiş yıllarda felçli hastaya ilk aşamada müdahalede bulunulamıyordu. Beyne oksijen taşıyan ve besleyen damarlarda birçatlama olursa ya da pıhtılaşan kan bu damarlan tıkarsa bireye felç geliyor. Beyin gözeleri yetersiz oksijen nedeniyle ölüyor. Kalp knzi geçiren hastalann tam tersine, ınme gelen hastaya nörolojik bir gözlemden geçmeden herhangi bir ilaç verilemiyor. Massachusetts Tıp Merkezi'nden Dr. Marc Fısher, felç tedavisi konusunda übbın "altınçağTna girildiğıni müjdebyor. Fisher. kalp hastalanna verilen, kanın pıhülaşmasını gideren ilaçlann felçli hastalara da uygulanıp uygulanamayacağı konusuna ışık tutacak araştırmalann sürdürüldüğünü bebrtiyor. Bu ilaçlann, felci izleyen birkaç saat içinde, beynin hasarlı bölgelerindeki kan akışını düzene sokması bekleniyor. Alman manken Claduia Schiffer yılda 400 kez çeşitli dergilere kapak oluyor Masum,taze,güleryüzlü...TıpkıbirçjçekgibiSTOCKHOLM (Cumhuriyet) - İsveç'te bu >ıl yayımlanmaya başla- yan ve dünyanın en ünlü moda ma- gazinlennden ELLE'in çıkarttığı Top Model'ın ilk sayısının 52 sayfa- sı. ülkemızde de tanınan Alman manken Claudia Schiffer'e aynldı. Gilles Bensimon'un albümünden ab- nan çok sayıda fotoğrafla bırlıkte sunulan bölümde Olivia de Lamber- terie, yıldız fotomodeli anlatıyor. 1987'de bir yıldız bulundu Fotomodel ajanlan Michel Leva- ton ile Aline Souliers'in Claudia'yı buluş öyküsü şöyle: Metropolitan Model Ajansı'nın şefı Michel Leva- ton. 1987'de bir ekim gecesi Düssel- dorf takı diskoteğe gittiğinde olduk- çakeyifsizdi.Bumeslektekiadı"Sco- uting" olan ve "güzel kız arama' an- lamına gelen görevı ıkı haftadır Al- manya'da sürdürmüş ve kimse bu- lamamıştı. Gözüne ansızın, pistte dans eden bir genç kız ilişiyor. Gör- düğü, 17 yaşındaki Claudia'dır. Bir süre sonra genç kızın yanına, elinde kartvizitı olarak yaklaşüğı zaman Claudia'nın ona kuşkuyla baktığını görüyor. Epey dil döktükten sonra randevu almayı başanyor. Ertesı gün bir pastanede buluştuklannda Claudia'nın yanında annesi vardır! Bayan Schiffer ne fotoğraf çekilme- siyîe ilgilidir. ne de kızının Pans'e gitmesiyle. '"Kızım 17yaşında.öğre- nimini bıtirmesi her şeyden önce ge- lir" demektedir... Defalarca telefon edip haftalarca bekledikten sonra Levaton, Paris'te fotoğraf çekibnesi için genç kızı ve annesini ikna etme- yi başanr. Bomba. Fransız ELLE tarafından patlatılıyor "Biz yüdız bulduk" diye müjdeyi veriyor Levaton. iş arkadaşı Aline Souliers'e. Aline de aynı görüştedir: - Oaudia, inamlmaz bir masumlu- ğa ve tazeliğe sahip. Bir çiçek gibi; cana yakın ve güler yüzlü. Cstelik, iyi tavırlı. Claudia'nın ilk fotoğraflannı Marie-Françoise Prybys çeker ve iki arkadaş resimleri, bütün önemli dergılerle gazetelere gönderirler So- nuç berbaîtır! Hiçbiri yayımlanmaz. Üstelik genç kıa fazla çocuksu bul- duklannı da acıklarlar. Epey giri- şimde bulunduktan sonra. ELLE'in model seçiminde son sözü söyleyen kişi olan Odile Saron'dan randevu abnır. Odile. Claudia'yı öylesine be- ğenir ki. yeniler konusunda pek sık rastlanmayan bir çabuklukla, he- men bir hafıa sonrası için çekim randevusu verir. İki hafta sonra Claudia ve Michel. ELLE'le kont- rat yapmıştır bile... İçkisi, sigarası yok. Sabahları erkeh kalkıyor Michel Levaton anlaüyor: "En küçük bir övünme payı olma- dan şunu belirteyim; bu kız için az gö- riilür bir "lanse etme' programı uy- guladık. Gece gündüz onunla çalış- ük. Ne var ki o da gerçek bir yıldızın yapması gereken her şeyi kuşkusuz yaptı. Son derece ciddi, asla 'hayır' demiyor, sabahları erken kalkıyor, içkisi-sigarası yok, geceleri erken ya- tıvor. Bu kız, gerçek anlamıyla bir profesyonel. Gerçi henüz 17 yaşında olduğu için eğitilmesi gerekti; mesleğin incelikle- rini ögrettik. Aynca küçük bir yerle- şim yerinden geldiği için büyük kent- lerdeki yaşamı pek bilmiyordu. Bir- çok açıdan ona, bir ana-baba gibi yarduncı olduk. Her şeyden önce, he- men ve hızlı para kazanma derdine düşmedik. Çeşitli kataloglarda poz vererek para kazanabilirdi, ama ağı- rdan aldık. Daha büyük istekler için onu sakladık." Oaudia Schiffer'in en çok sevdiği şey resim yapmak. Picasso'nun yerinde ounak istiyor. Bir erkekte en çok aradığı özellik ise dürüstlük. ELLE'de tanıtıldıktan sonra İtal- yan, Alman ve İngiliz magazınleri Claudia'yı kapışıyordu. Ünlü ma- gazinlerde 5 kez kapak olunca Av- rupa zaptedilmişti bile! Her şeyden önce bir moda yaratı- cısının ilgisini çekmek gerekiyordu. Ahne anlaüyor: "Tip olarak ChanePe uy acağı aklı- mın ucundan geçmemişti. Amerika için zaman erkendi. Yine de Cha- nel'e, Claudia'nın bir albümünü gön- derdim. Karl L.agerfeld'in, Claudia'- yı görmek istediği bana bildirilince küçük dilimi yutuyordum. Kısa bir süre sonra Claudia, Chanel'in podyu- muna ilk kez model olarak çıkmıştı bile! Ona model gibi yürümeyi ögre- tebihnek için saatler harcadun. So- nunda Kari'a telefon edip 'Bu iş ol- maz' dedim. Güldü. 'Hiç önemi yok' dedi. 'sokakta yüriir gibi yürüsün ye- ter." Sıra Amerika'da Claudia ABD'ye. daha çok blucin ve spor gıysiler tanıtan Guess adlı, oldukça yeni bir fırma aracıbğıyla tanıtılıyor. Guess'in kampanyası ABD'de 5, Avrupa'da 7 kapak res- miyle sonuçlanınca bu secimin de yerinde olduğu kanıtlanıyor. Artık Düsseldorf taki diskoteğin sıkılgan kızı, yıldız modellerin yıldızı olmuş- tur. New York Times Magazine, Pe- opie Vaniry Fair ve Rolling Stones ilk kez kapaklannı bir fotomodele ayırmışlardır... Meslekte en az 6-7 yıl bulunmamış bir modelle uzun süreli kontrat > apı- lması pek görülmüş bir şey değildi bu meslekte. Claudia, Revlon'la bir kontrat yaptı ve bunun içeriğinı yalnızca 5 kişi bibyor. 5'i de, kont- rattaki mıktan açıklamamak için kontrat imzaladı! Bilinen tek şey. Claudia'nın yılda yalnız 30 gün çab- şmak zorunda olduğu. Fanta'yla da benzeri bir kontrat imzalandı. Claudia, yalnızca kontrat bakı- mından değil, kapak olma bakımın- dan da rekor sahibi: Yılda 400 kez! Paris'tekievine günde 1000, ABD- dekine de 2000 mektup geliyor. Ni- colas Rachline. yapımcılığını üstlen- diği ve Claudia'nın yıldız oluşunu iş- leyecek olan fıbnin daha çekimi baş- lamadan 17 büyük TA' şirketi yayım hakkı için para verip sözleşme imza- lamış bile. Claudia Schiffer anlatıyor: İlk deneme fotoğraflannın çekimi için annesi ve babasıyla Paris'e gelen Claudia o günleri şöyle anımsıyor: "Benim sorunum fotoğraflar değil, dildi. Okulda Fransızca okumuştum, ama fotoğrafları çeken VV alter Chin öyle hızlı konuşuyordu ki hiçbir şey anlamadım. Neyse ki yardımcısı Aİ- manca biliyordu. çok işime yaradı. Korkmuyordum. Başanlı olacağıma değgin içimde bir his vardı." 1.82 boyundaki Claudia'da "Bar- dot'nun cinsel çekiciüği, Garbo'nun zarifliği" var denıyor. En küçük bir Alman aksanı olmadan Fransızca konuşuyor. Dünyanın neresine gi- derse gitsin üç şarkıcının CD'lenni yanında götürüvor. Phil Collins, El- ton John ve Priıice. Saçını akşamlan yıkıyor ve kurutmadan yatıyor. Öy- le, gözkapaklanna salatabk fılan koyduğu yok. ''Önem verdiğim tek şey, nem kre- mi" dıyor. "Onun dtşında. sağlıklı gıda alıyorum. spor yapıyorum ve her olanakta gülüyorum. Evden çıkma- dan önce asla makyaj yapmam. Bir çekime makyajsız gitmek, bu mesle- ğin kuralıdır." Claudia'nın dünyaca ünlü ölçüle- ri şöyle: 58 kg, göğüs 95. bel 62 ve kalça 92. En çok Karl Lagerfeld. Versace ve Valentino'yla çalışmayı yeğliyor. Olağan defıleler. ona göre biraz sıkıcı. Ne var ki modellerin kendi ruhsal durumlannı meslekle- nne kanştırmamalan gerektiğine inanıyor. Kimseyle kendini rekabet içinde görmüyor: "Bazen diğerfcriy- le aramda tatsız şeyler olmuyor de- ğil" dıyor. "ama ben karşılık vermi- yorum. Ben nevsem oyum. kimse gibi olmama gerek yok diye düşünerek si- nirlerime hakim oluyorum." En büyük tutkusu resım. Her fır- satta galenlere gıdip tablo satın ab- \or. sanat albümlennı topluyor ve "kendi kendine" resım yapıyor. Ar- kadaşlannı ağırlamayı seviyor. ama asla yemek pişiremiyor. "Bir kez çi- kolatalı pasta yapmaya kalktım, 24 saat uğraştım. Ölmadı üstelik..." Hiç içki içmiyor. "Arada bir Akdeniz'e bakan bir cafede bir akşamüstü küçük bir kadeh pastis içmeyi seve- rim, ama" diyor sorulunca. Gelecekle ilgili düşünceleri neler? "Fransa'da bir kır evinde, kocam kim olacaksa onunla. köpeğimle ve en çok iki çocukla yaşamak. İkiden fazla istemem. çünkü yaşamda yapa- cak çok şey var..." •. ClaudiaVa 24 soru, 24 yanıt: - En büyük mutsuzluk? Hasta olmak. - Nerede yaşamak isterdin? Monte Carlo ve Akdenız kıyısın- da. - Hangi kişilik hatalaruu anlaytşla karşılarsın? Hemen hepsıni. İnsanlan olduk- lan gibi kabul etmek gerek. Her şe- \ın bir özü vardır. - Sevdiğin film yönetmenleri? Luc Besson, Claude Lelouch, Scorsese ve Spielberg. - Sevdiğin şarkıcjlar? Phil Collins. Elton John. Prince ve Freddy Mercury. - Bir erkekte en çok neye önem ve- rirsin? Dürüstlüğe. -Kadında? Güvenılirliğe. - Spor yapar mısın? Evet. Tenis, ata binme, kayak ve dans. - Bir insanı öMürebilir misin? Asla. - En çok ne yapmayı seviyorsun? Resım yapmayı. okumayı. sine- maya gıtmeyi ve Broadvvay'de mü- zikal izlemeyi. - Kim ounak isterdin? Picasso. - En önemli özelliğin ne? Dayanıklıhk. - En önemli vanlışın? Sabırsızbk. Bir şey yapmak ister- sem hemen yapmak istiyorum. - Bir erkekte ilk önem verdiğin özellik hangisi? Şaka anlayışına sahip olması. - En sevdiğin renk? Koral kırmızısı. - En sevdiğin koku? Yasemın. - En sevdiğin yazarlar? Balzac. Max Fnsch, John Irving. - Gerçek yaşamdaki kahramanla- nnkimier? Doktorlar. - En sevdiğin ad? Leila. Küçükken Sultan adlı bir köpeğim vardı. Bana. onun Leila'sı, yani prensesi olduğumu söylerlerdi - En çok neden nefret edersin? Kötü kalplilikten, yalandan ve küstahbktan. - Nasü bir beceri sahibi olmak is- terdin? Barbara Streisand gibi şarkı söy- leyebibnek, Sylvie Guillern gibi dans edebilmek. - Ruhların ölflmsüz okhığuna ina- nıyor musun? Eyet. - Ölümün nasıl olsun isterdin? Uyurken. - Şu an kendini nasü bissediyorsun? Çok iyi. Yaşantım bir masal gibi.