Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1KASIM1994SALI 10 DIŞ HABERLER Genelkurmay, dış ülkelerdeki Türk askerinin gelecekte 'paralı asker' konumuna düşmesinden kaygı duyuyor Mehmetçik:Banşiçmaranana&erÖZGEN ACAR Uluslararası "banş için aranan 'mavi be- reli' asker" konumuna gelen "Mehmet- çfk"in gelecekte "parah asker" durumuna düşmesinden kaygı duyuluyor. Bosna-Her- sek'teki 1.460 Türk askerine ek olarak 1.200 kişilik bir birliğin daha gitmesi olasıtığı be- lirdi. Türk askeri bugün Somali'de başladı- ğı "banş bekçiliğT görevini şimd\ de Gür- cistan'da sürdürecek. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlan gereğince Türk askeri döıt ayn ülkede "banş bekçfligi yap- mış oluyor. Avrupa Güvenlik ve lşbirliği Konferansi (AGtK) karan gereğince Kafkasya'ya ve ikı ülkenin ortak çağnsı üzerine Filistin özerk bölgesine de Türk asken gıdecek. BM şemsiyesi altinda Somali Somalı'ye önce ABD'nin asken müdaha- lesi çerçevesinde geçen yıl 320 kişilik Türk askeri birlıği gönderildi. Bu uygulamabaş- langıçta Türk Genelkurmayı'nın tepkisine neden oldu ve daha sonra BM Güvenlik Konseyi karan çerçevesinde BM şemsiyesi altına alındı. Çeşitli ülkelerin birliklerinin oluşturduğu "UTOSOM" banş gücünün komutanlığına "BM Genel Sekreter Muavin Yardımcısr unvanı ile Korgeneral Çe\ik Bir atanmıştı Somali kıyısında demirleyen bir Türk muh- ribi de Türk birliğine destek ve iletişım ile moral olanaklan sağladı. Türk Birliği Somali'ye "Savaşma konu- sunda tam yetki ve sorumlulukla" gönderil- di. Bu bırhk 1950'de Kore'de çıkan Kuzey- Güney savasına "çarpışmak" amacıyla gı- den Türk tugayından sonraki ikinci "savaş- çı" birlik oldu. Türkiye, Kıbns'takı Türklerin güvenliği içın 650 kişilik bir alayı adada konuşlandır- dı. Buna Türkiye, Yunanıstan ve Ingiltere arasmda imzalanan 1958-60 Zürih ve Lond- ra anlaşmalan ile Kıbns Cumhuriyeti Ana- yasası olanak vermiştı 1974'te Kıbns Rum- lan'nın başlattığı olaylar üzerine Türkiye bu anlaşmalara dayanarak adaya "Banş Hare- katT adı altinda hava, kara ve deniz birlik- leri gönderdı. TBMM'nin "yurtdışına asker gönderme" karanna dayalı bu harekatta BM'nin şemsiyesi yoktu. Birlik, Somali'deki görevini tamamlayıp bu yılın başlannda Türkiye.'ye geri döndü. Başlangıçta Türkiye'nin bu birliğe asker göndermesine muhalefet eden Yunanistan da daha sonra bir birlik gönderdı. KörfezSavaşı-UNIKOM 1990 Ağustosu'nda Irak, Kuveyt'i işgal edip "Körfez Savaşı" çıkınca Washıngton, Ankara'dan Kuzey İrak'ta bir asken harekat başlatmasını istedı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın "bir koyup 3 abna" yolundaki giri- şiminı Türk Genelkurmayı önledi. Sadece Körfez Savaşı'na ABD ile biriık- te katılan "müttefîkuçakveaskerlerine"tn- cirlik Havaalanı açıldı ve burada "Çekiç Güç" denilen "Huzur Sağtama" adlı bırli- ğın konuşlandınl- masına da TBMM karan ile izın veril- di. Aynca "UNI- KOM" denilen Ku- veyt'teki BM karar- gahında 5 Türk su- bayının gözlemci olarak bulunması kararlaştmldı. O günden beri bu ka- rargahtay arbay-bin- başı düzeyinde 5 Türk subayı göz- lemci görevini altı- şar aylık dönemler- de sürdürüyor. Bu gözlemcilere son Irak yığınağında önemli görev düştü. Bosna-HersekwUNPRQFOR ~ Eski Yugoslavya Federasyonu'nun parça- lanması üzerine ortaya çıkan iç savaşm ön- lenmesı konusunda Türk hükümeti başta BM olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluş- larda \e ikilı görüşmelerde yoğun diploma- tik girişimlerde bulundu. BM Güvenlik Konseyi, etnik gruplar ara- sındakı savaşı önlemek amacıyla "UNPRO- FOR" adında kara, denız ve havada görev yapacak çokuluslu bir banş gücünü yöreye gönderme karannı verdi. Güvenlik Konseyi aynca 820 sayılı kara- n ile de Sırplara karşı yaptmmı kabul etti ve bir ambargoyu uygulamaya koydu. "Sharp GuardOperation (Keskin Savunma Hareka- ü)* adı verilen bu harekata katılan çeşitlı ül- kelerin savaş gemileri, Adriyatik Denızi'nde Strbistan ve Hırvatistan'a gıderek ticari ge- milerin silah taşımasmı önlemeye başladı. Türkiye, UNPROFOR'a, Kore savaşlann- UNOtHG: Gürastan-Abhazya 5subay Gozlemcı Oenaı 1 UMPROTOR: Bosna-Hersek (Hırvaüar ile Muslumanlar arasmda) 1460 askef ve zırhlı personeJ taşıyıcılar Muavenet muhnhı AGİK ŞEMSİYESİ U.TMDA MINSK Grutnı terbaycan-Ermenıstan Bır bırlık crzurum'da destek kararaahı • 1200kışıiıkulaştırma J ; veto|ist:kbirlıği ; IKIUIUŞKILER ÇERÇEVESINOE FıUstın Ozerk Btfge-lsraıl Bir btrlık UMK0M: Irak-Kuveyt 6subay Gözlemo KUZEY GRUP tTAtYA V. GUNEYGRUP UNOSOM: Somak 320 Kiştkk bırtik Mutınp TÜRKİYE. j\ uavenet > 1 ] OfranfcrOIS^MTİMIMı ^ — Dışarıdaki askeri görevler diplomatik olanaklar sunuyor BM Genel Sekreteri ButrosGali Bosna- Hersek'te Hıristiyan ülkelere bağlı banşgücü askerlerinin çekilmesiyle doğacak boşluğu Mûslüman Türkiye ve Pakistan'dan sağlayacağı askerlerle doldurabileceğini söyledi. Somali'ye gönderilen Türk askerteri görevlerini tamamlayarak vurdadöndüler. (AA) dan sonraki en genış asken birlıği (1460 as- ker) ile kara, hava ve denız gücüyle katıldı. Türkiye'nin Balkanlar'a asker göndermesi- ne Fransa ve Türkiye karşı çıktı Diploma- tik görüşmelerde Türklerin Balkanlar'da Osmanlı yayılmacıuğına yeniden başladığT savlandı. Devreye gıren BM Genel Sekreteri But- rosGalTnin isteğı üzerine Türk askeri birli- ğinin bu topraklara gitmesi gerçekleşti. BM Genel Sekreten başlangıçta Türkiye'den 2.700 kişilik bir askeri birlik ıstemişti. Bu bırhğın 1.500 kadan mekanize piyade tabu- rundan oluşacaktı. Bu birlik şu anda Bosna- Hersek'te göre yapıyor. ikinci 1.020 kişilik Türk bırliğinde 1.200 ulaştırma ve lojistik destek sağlayacak askerlerbulunacaktt. He- nüz bu bırlik gitmış değil. Ancak silah anv bargosunun kalkması olasılığının belırmesi üzerine tngiltere, Fransa ve Kanada bu karann yürürlüğe gırmesinden 6 ay sonra yöredekı birik- lerinı çekeceklerini açıkladılar. Bunun üzenne Gali öncekı gün Londra'da verdi- ği bır demeçte, "Mûslüman Tfirkiye ve Pakistan'dan sağ- lary-acağı askerlerle bu boşluğu dokluracağı- nı" söyledi. Genel Sekreter" in bu sözle- n. birliklenm çekme- ye başlayan Hınstı- yan ülkelere yönelık bir tehdıt havası taşıdı- ğı biçiminde yorumlandı. Çünkü Mûslüman birliklerin Mûslüman Bosna-Hersek'indes- teğine gıtmelerinın yöredekı sıyasal ve as- kersel denegeleri bozacağına ınanılıyor. Gali'nin Türkiye'den 1 200 kişilik ikinci bır bırhğın her olasılıga karşı hazırlanması istemini kısa bır süre önce Ankara' ya duyur- duğu öğrenildi. Bosna-Hersek'e gönderilen Türk kara bir- liği beraberinde Türkiye'den çeşitli zırhlı personel taşıyıcılan. DSİ'nin dozerlen ile kamyonlanm da götürdü. Birliğe Bosna-Hersekli Müslümanlar ile Hırvatistan'daki Hmstıyanlar arasındaki ça- tışmayı önlemek ve yörede insancıl yardımı düzenlemek sorumluluğu verildi. Yörenin dilini bilen Yarbay HaBt Çakır komutasındaki Türk birliği, Zenika ve Ka- kina'da konuşlandmldı. Birlik şu görevleri yapıyor: 1- Yaptınmlann Bosna sımnnda Hırva- tıstan tarafından delınmesini önlemek. 2- Haftanın yedı günü ve günde 3 kez böl- Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği bu askeri birliklerin dışında Türkiye'den bazı uluslararası sorunlarda da diplomatik gözlemciler istemişti. 1992'de Batı Sahra'daki referandum için Türk diplomatlannın gözlemi istenmiş, ancak sonra buna gerek kalmamıştı. I993'te ise Entre'deki referanduma Nairobi'de görevlı bir Türk diplomat BM adına gözlemci olarak katılmıştı. Türk diplamatları bu oluşumlar hakkında "Biz dünyaya 'Yeni Osmanlıhk' gibi bir hevesimiz olmadığmı anlatarak oralara asker gönderdik, Türkiye'nin, çe\resinde banş \e güvenlik aradıği için bu bölgelere asker gönderdiğini düny a\a anlattık" diyorlar. Öte yandan, uluslararası diploması arenasında Türkiye'ye şu olanaklann sağlandıgına da dikkat çekiliyor: 1 - Söz konusu sorunlar Güvenlik Konseyi'nde tartışılırken asker gönderen ülkenin konuşma hakkı doğuyor. Bu olay Bosna-Hersek olayının Türkiye'nin görüşünün dünyaya anlatılmasında önemli rol oynamışttr. 2- Askeri birliklerle ilgili olarak çalışmalar yapılan toplantılar \e raporlar, sadece ilgili ülkelere gönderildiğği için BM sekretaryasında önemli bir güç ve diplomatik ilişki ortamı doğmuştur. 3- Uluslararası birlikle Türk diplomatlan, askerlerin kaynaşması fırsatını yaratmıştır. Şu anda bir Türk kurmay albayı New York'ta BM'de bu konuda göreve başlamıştır. 4- Uluslararası arenada Somali'den sonra Balkanlarda Yunanistan'a karşı bir diplomatik hava yaratılmıştır. 5- Parasal açıdan bu birliklerde görev yapan komutanmdan erine kadar önemli bir maddi olanak sağlanmıştır. Türk askerine de uluslararası standartlarda BM tarafından ödeme yapıldığı için askerlerin bireysel düzeyde gelirleri artmıştır. gedekı köylere devnyeler göndenp, güven- liği sağlamak. devriyelere eşlik eden sağlık ekibi de yöre halkına sağlık hızmetlen ven- yor. 3- Birlikteki mühendis ve teknısyenlenn gözetiminde, stratejik önemı olan Zenika- Zepce karayolundaki heyelanm molozlannı temizleyıp kuzeye gıden yolu güvenlı trafi- ğe açmak. 4- Göçmen kamplanna, yiyecek ve yaka- cak desteğini sağlamak. 5- Sıvil halkla işbirliği yaparak DSl'nin dozer ve kamyonlan ile kent içındeki çöple- n toplayıp kirlilıği önlemek. "Keskin savunma harekan" denilen de- nızdeki harekatın amacı ise Adriyatik'e gi- ren ticari gemilerin yükünü denetleyip Sırp- lara silah taşmmasını engellemek olarak özetleniyor. Bu nedenle Arnavutluk ile Italya'nın çız- mesinın topuğunda bulunan limanı arasın- daki 70 km genişlığinde Otranto Boğa- zı'ndan Adriyatik Denizi'nin kuzeyine kuş uçurmamak amacıyla 4 savaş gemisi devri- ye görevini yapıyor. Bu gemilerden biri de Türk Deniz Kuv- vetlen'nin "MuavenetMuhribi"dir. Amen- kan "Bainbridge", Ingilız "BriUianr ve Is- panyol "Numancia" adlı savaş gemilen ile bırlikte "Muavenet," bu boğazda devriye ge- ziyor. Devnye gemilen, Kuzey Adriyatik'e çı- kacak ticari gemilenn Amavutluk ve ltalya kıyılanna gıtmelerine olanak venyor. An- cak yanlış bildirimde bulunup daha sonra rotalannı Rıjeka ve Karadağ'da Bar adlı li- manlara devirecek gemileri durdurmak ama- cıyla dakuzeyde altı savaş gemisi daha ıkın- ci aşama önlem olarak devriye dolaşıyor. 17 ayda yaklaşık 30 bın gemının Otranto Boğazı'ndan geçtiği bildiriliyor. Bazı gemi- ler seyir durumunda ve ileri aşamada kuşku duyulan gemıler ise muhnpler eşliğinde Brindişi Limanı'na götürülerek aranıyor. Açık denizde aramalannın tehlıkel oluşu ne- deniyle tankerlerin mutlaka Brindişi'ye gö- türüldüğü bildiriliyor Kuzey gnıbunda yer alan Alman zırhlısı Lubeck adlı savaş gemisınin Adnyatik'e ge- lebilmesi Alman Anayasa Mahkemesi'nın karan ile gerçekleşti. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra kabul edılen Alman Anayasası'nda "Alman askerlerinin başka ülkelere gönde- rikmeyeceği'' koşulu bulunuyor. Türk Hava Kuvvetleri'nden 18 adet F-16 jet uçağı da "Deny Flight Operation - Uçuş Önleme Harekah 1 " denilen hava sahasını de- netleme görevini yüklendi. Uçaklanmız Gu- ney Italya'daki bir NATO üssünde konuş- landınldı Türk uçaklanna, bazı ülkelerin itirazı ne- deniyle NATO'nun bölgede yaptığı hedefle- re saldın uçuşlannda görev verilmiyor. Türk jetlenne sadece devriye ve caydıncılık so- rumluluğu verildi. Gürcistan-Abhaza t UNOMlG' Geçen yıl hazıran ayında Rus Federasyo- nu, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) şemsiyesi altinda Gürcıstan-Abhaz anlaş- mazlığını önlemek amacıyla yöreye 2.500 kadar Rus askenni göndererek Inguri Neh- n'nin iki yakasına yerleştırdı. Bu durumdan rahatsızlık duyan Ankara, Gürcıstan Devlet Başkanı Eduard Şevardnad- ze'den de gelen ıs- tem üzenne konuyu hazıranda yapılan NATO Bakanlar Konseyi toplantısı- na götürdü. Türkiye, yöreye gıdecek ba- nş gücünün BM ve AGIK çerçevesinde olmasını önerdı Ağustosta BM Gü- venlik Konseyı, "BM Gürcistan Gözlem He>eti"nın (UNOMIG) kurulmasını kararlaştırdı. An- kara bu heyete 10 subaydan oluşan bir aske- n gözlemciler grubuyla katılıyor. Ote yandan, Türkiye ağustosta Abhaza'ya gönderdığı 10 tonluk yiyecek. ılaç ve barta- niye yardımına karşılık bu kez geçen ay Gür- cistan'a da 20 ton insancıl yardımı iletti. AGİK şemsiyesi altında Rus Federasyonu, ,\zerbaycan - Ermenıs- tan arasındaki sav aşı önlemek amacıyla Gür- cistan'a gönderdığı bırlık gıbı bır askeri gü- cü yöreye yerleştırmek istedı. Azerbaycan bu önenye sıcak bakmadı. Konu. AGİK çerçevesinde kurulan Min- sk grubuna yansıdı. Minsk grubu. Türkı- ye'ye "çokuluslu kuvvete bir birlikle katdır mısınız" sonısunu yönelttı. Türkiye, olum- lu yanıt verdi. ancak Ermenistan itiraz etti. Rusya ise çokuluslu birlığın yüzde 70"ının Rus askerlennde yüzde 30'unun da ötekı ül- kelerce sağlanmasını önerdı. Ancak eylül sonunda Washington'da yapılan Clinton- Yeltsin görüşmesinde bu oran yüzde 50-50 Türkiye BM Güvenlik Konseyi'nin yeşil ışık yakması durumunda, henüz sayısı belli olmayan bir birliği Azerbaycan - Ermenistan arasındaki savaşı önlemek amacıyla bölgeye göndermeyi planlıyor. Grafık Servisı olarak değiştınldı. Birliğin oluşumu ve harcamalan ile ilgili görüşmelenn BM Güvenlik Konseyi'nde yapılacağı anlaşılıyor. Konseyın "yeşüışık" yakması üzerine henüz sayısı bellı olmayan bır Türk birlıği yöreye gıdecek. Türkiye aynca, "çokuluslu kuvvete lojis- tik desteği \erecek karargah yeri olarak da Erzurum'u önerdL" BM Genel Sekreten Butros Gali'nin bir- kaç gündür Kafkasya'da yaptığı ınceleme- lerde Azerbaycan-Enmenıstan çatışması için yöreye tarafsız asken birliklenn gönderil- mesi, ancak bunun BM yenne AGİK şem- siyesi altinda olmasv gerektiğini söylediği bildiriliyor. Ortadogu'da banş sürecinin gereği olarak kurulan Filistin özerk bölgesi ile lsrail ara- smda çıkan sorunlan önlemek üzere bölge- de Türk askerinin gö- rev yapması önerildi. Öneriyi Ankara'ya gexk lsrail ve gerek Filistin hükümeti ay- rı ayn yaptı. Türk Başbakanı Tansu ÇD- ler Pans'te düzenle- nen UNESCO'nuı Banş Ödülü törenin- de "olumlu" yanıtı Yaser Arafat ile tzak Rabin'e iletti. Filistin özerk böl- gesınde konuşlandın- lacak, Türk bırliğinin yetki, sorumluluk ve sayısı Çiller'in 3-5 kasımda Rabın ve Arafat ile yapacağı görüş- meden sonra saptanacak. Buradakı çokuluslu birliğe aynca Kana- da. Avustralya, Norveç, Fransa ve Avrupa Bırlığı'nden ikı devlet de katılacak. Birliğin vörede geçıcı olacaği bildiriliyor. Bu noktada Türk Genelkurmayı'nda bir çekıncenın varlığına da dikkat çekiliyor. Ka- nada, Avustralya, tsveç gibı ülkelerde zaten yüksek gelire sahip olan askerlerin banş gü- cûne katılmalan dogaldır. 'Parah asker' kaygısı Ancak Hındistan, Pakistan, Nepal ve Bangladeş gıbı ülkelerde askerlerin aylıkla- n çok az olduğu ıçın bu ülkeler BM'ye "pa- rah asker" hızmetı sunmaktadırlar. Somali'de 320 Türk askerine bir yıtda top- lam olarak yaklaşık 10 milyon dolarlık (360 mılyar lıralık) ödeme yapılmıştır. Genelkur- may da kaygının ise ıleride Türk askerinin "paralı asker" konumuna getirilmesi gibi bır alışkanlığın doğmasından kaynakland" ğı söylenıyor. .j. M.Ü. Kadın tşgücü tstihdamı Merkezi Istanbul Mülkiyeliler Vakfı KADINLAR VE ÖRGÜTLENME SEMİNERİ 5 Kasım 1994 - 11 Aralık 1994 Kadırun Konumu Örgütsel Kültür - Amaç Opümi2asyonu Örgüüenme Hak ve Özgüriûgü Insanı Gayretlendmne Ötgöt Biçimleri Katdım ve Demokrası Ekip Çalışması Ozendmne ve Kontrol Kâr Amaçsız Örgütlerde Pazarlama Lıderlik Örgütsel Iletişün Demekler Hukuku Cumartesi ve Pazar günleri: Saat 12.00-16.00 Toplam 48 saat ders, aynca söyleşi ve paneller Marmara Üniversitesi öğretim üyeleri Yer: Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü Bilgi ve Kayıt için: 338 02 27 - 227 73 80-81 AYDINIMIZA Yolunuz düşerse bir gün kıyıya. Ve maviliğini, dalgm seyre dalarsanız denizin. Azgın sulara göğüs germiş olanlan, Anımsayın; Anımsayın yüreğiniz sevgi dolu ve selamla. Çünkü On'lar eşit olmayan bir savaşta, yitip gitmeden dipsizliğinde enginin, AydmEroJ Size son limanı gösterdiler UZAKTA... TÜM SEVENLERİ ADINA; Arif Reçber, Ümide Aysu, Rüstem Karakuş, Ergül Alkılıç, Mukadder, Uğur Cankoçak, Metin Koç, Ferit Altun, Yavuz Ergen, Halil Aygül, Selçuk Erol, Zeki Gündoğdu, Halim Aygül, Orhan Taluğ, Erol Erdin, Sema Yazan. Candostumuz; Kader arkadaşımız; Yöneticimiz; Güzel insan; BAŞARAN BAŞ'ımızı kaybettik. Anısını yaşatacağız HEDEF ECZA DEPOSU, ES ECZA DEPOSU, KARADENtZ HEDEF ECZA DEPOSU, ESKOITRİYAT DEPOSU, HEDEF GIDA PAZARLAMA Candostum, Kader arkadaşım, Kardeşim, BAŞARAN, Seni yaşadıkça unutmayacağım. ETHEMSANCAK