Katalog

JZ~ •""" -• 5 * * — j ~ * — • — SAYFA CUMHURİYET 12 EKİM 1994 ÇARŞAMBA 12 KULTUR CUMHUR CANBAZOĞLU ŞimdicazzamanıAkbank 4. Uluslararası Caz Festivali bu- £Ün Türk caz yıldızlannın EroJ Pekcan'ın anısına verecekleri konserle başbyor. 23 ekim tarihli Marty Ehrlich imzab konsere kadar 18 konser yer alıyor festival takvimin- de. Festival bu yıl abşılmış 'caz mekanlan'- nın yerine Sabancı Center (700 kişılık), Ak- sanat (125 kişilik) ve Mimar Sinan Üniversi- tesi Oditoryumu'nda (400 kişilik) düzenle- nıyor. Bilet fiyatlan 120 bin TL. Festıvalde geçen yıllara oranla yıldızlann sayısı az. Bunda dolann aşın yüklenmesinin payı var. Ancak bu handikabı daha az tanı- nan ama kaliteli cazcılarla kapadıklannı söylüyor yetkililer. Festivalin organizasyo- nunu yüklenen Pozitif Tanıtım Şirketi'nden Mehmet Uluğ, Akbank 4. Uluslararası Caz Festivali'nin yine aynı ilgiyi görece- ğine inandıklannı belirtiyor. - Festivak katılacak isimler ince- lendiğinde geçen yıllara oranla daha mütevazı bir organizasyon olacağı görülfiyor. 5 Nisan Kararlan festi- vali ne derece etkiledi? Ekonomik kararlar tabii ki festi- vali etkiledi, ancak bir noktaya dik- kat etmek gerekiyor. Akbank'm çiz- gisi, daha ritmik, daha melodik, daha rahat dinlenen popüler caz akımlan yerine virtüözlüğü önplana çıkaran sanatçılan getirmek üzerine kurulu. Festival çok önemli isimler içermiyor, ama çok yetenekli sa- natçılar var. - Festıvalde çalacaklann kısa bir degerlendirmesini yapar mtsınız? Festıvalı uçe ayırdık; topluluklar, çağdaş arayışlar ve Türk sanatçılar diye. Topluluklardan Ray Ander- son ve Dave LJebnuuı'ı cazı bılenler aslında tanırlar. Bunlar sürpriz isim- ler değil. Ray Anderson daha önce Istanbul'a gelip çalmışü. Dave Lieb- man da yıllarca Miles Davis'le çahştı. Bu iki ismin etrafında birle- şen topluluklar kesinlikle geçen yı- 1larda gelen yıldızlarla eşdeğerde. Marty Ehrlich Avrupa'da ve Ame- rika'da tarunmıyor, ama çok kaliteli Akbank 4. Uluslararası Caz Festivali Sabancı Center 12 Ekim Çarşamba 20.30 Türk Caz Yıldızian 13 Ekim Perşernbe 20.30 Törk Caz Yddızları Mimar Sinan Ünv. Oditoryumu 14EkımCuma 18.30 AJain JeanMarieSok) 21.00 Paul Rutherford-Keith Tippett 15 Ekim Cumartesı 18.30 Paul Rutherford-Keith Tıppett 21.00 Georg Graewe Trio 16 Ekim Pazar 18.30 Georg Graewe Trio 21.00 .AJain Jean Marie Solo Aksanat 17 Ekim Pazartesi 18.30 Zusaan Kali Fasteau 21.00 İlhan Erşahin Trio 18 Ekim Salı İlhan Erşahin Trio 21.00 Zusaan Kali Fasteau Sabancı Center 19 Ekim Çarşamba 20.00 Ray Anderson's Alligatory Band 20 Ekim Perşembe 20.00 Ray Anderson's Alligatory Band 21 Ekim Cuma 20.00 Dave Liebman Group 22 Ekim Cumartesi 17.00 Dave Liebman Group 20.00 Marty Ehrlich Çuartet 23 Ekim Pazar 20.00 Marty Ehrlich Quartet 15 Ekim Cumartesi 14.00 Aksanat Can Kozlu Davul Atölyesi 22 Ekim Cumartesi 14.00 Aksanat Can Kozlu Afrika Ritimleri Projesi Marty Ehrlich bir sanatçı. Festival'ın sürprizi ola- cak. Mimar Sinan'daki üç etkınliğı ise 'mini festival' espnsinde düşün- dük. Üç değişik ısım. üç değişik ekol. Avrupa'run en ıyı piyarustle- rinden kabul edilen Fransız Alain Jean Marie var İngıliz Paul Ruther- Gerry Hetningway Zusaan Kali Fasteau Ernst Reijseger ford, Avrupalı müzısyenlerin kendi Pekcan"ın anısına caz yapacaklar. aralannda ıcra ettıkleri, akademıs- New York'ta yaşayan ilhan Erşa- venlenn müağı çağdaş caza bağlı. hin, klasik caz ekolünde faaliyet Georg Graevve Tno da deneysel tat- gösteren genç ve yetenekli bir isim. lar verecek bir grup Bır de Türkıye'- Zusaan Kali Fasteau Türkiye'ye de caza katkıda bulunmuş insan- daha önce gelmiş. Aka Giindüz lann beraber konseri olacak. Erol Kutbay'la çalışmış. Bu kez de Gök- sel Baktagir ve Fahrettin Şükrii Yarkın adlı saz sanatçılanrun eşli- ğinde çalacak - Yüiardır caz organizasyon- larının içindesiniz. Caz sanatçılan da pop yıldızlan gibi kaprisli oluyor- lar mı, ilginç istekleri »ar mı? Cazcılardan çok memnunuz, hiç böyle bir sorun yaşamadık. Kaprisli olduğu söylenenle- rin bile kaprisini görmedık. Örneğin James Brotvn çok zor bir insan, ama hiç aşın bir ıs- tekte bulunmadı. Sanınm İstanbul'un ortamı, mısafırperverlık sanatçılan olumlu yönde et- kiliyor. - Akbank Caz Festivali'nin Avrupa çapı- nda bir ağırlığı var mı? Festivale katıian Türk sanatçılaruı yabancı festivallere davet edilme- leri için iyi bir vitrin olabilir mi? Festival son iki yıldır çok olumlu tepkiler alıyor Avrupa'da. İspanya'dan, Almanya'- dan önemli dergiler gelip festivali incelediler. Bunu ancak kaliteli organizasyonlara yapı- yorlar. Türk cazcıların yabancı festivallere çağnlmalan zor, çünkü klasik caz yapı>orlar. Dünyanm diğer yerlenndekı klasik cazcılarla aynı temalan ışliyorlar, özgünlük olmayınca dikkat çekmi- yorlar. Ancak Türk motiflerini işle- yen ya da yenilik getiren sanatçılar yurtdışından teklif alıyorlar. Okay Temiz, Burhan Öcal gibi bırkaç isim bunu başanyor. - Bizde caza ilgi ne düzeyde? Son yülarda cazseverierin sayısında artış oldu mu? Cazdan çok ıyi anlayan bın kadar insanın olduğunu sanıyorum. Çok ıçıne girmeyen, ancak dinleyen 30 bın dolayında bir kitlenin de varlığı- na inanıyorum. Dünyada da caz dinleyıcısi çok az. CD'ler üç-beş bin satıyor. Bu ra- kama ABD ve Japonya pazan da dahil. Popcaza kayanlar çok ilgi gö- rüyor. Bizde ıse şu ana kadar iki yer- h caz kasetı çıktı. Önder Focan'ın kasetinin iki bin tane sattığını biliyo- rum. - Bu yü festivale nasıl bir tepki bekliyorsunuz? Bu yeni mekanlann nasıl karşıla- nacağını pek kestiremiyoruz, ancak 5 Nisan Kararlan'na rağmen bilet fiyatlanru çok ucuz tutan Akbank'- ın politikasının katılımı artüracağı- na inanıyoruz. J numara Türk pop müziğinde Ahmet Ka- ya 'Şarkım Dağlara' adb son kase- tiyle plakçılann yüzünü güldürü- yor. Kaya'nın ilk sırada olduğu listede Mustafa Sandal, Suç Bende adb çahşmasıv la ikinci. Bir ay için- de 'gençiiğin yeni Uahı' olan ve medyanın her bölümünde sık sık rastladığımız Demet, 'Kınalı Be- bek'le üçüncü. Türk sanat müziğinde Muazzez Abacı'nın Kar Yangınlan'yla zır- vedekı egemenb'ği devam ediyor. Hüner Coşkuner, Olamaz'la Abaa'yı izlerken. bu hafta Ebru Gündeş, Tatlı Bela'vla üçüncü sıra- da. Ruhi Su'nun anısına...20 Eylül 1994'e rastlayan Ruhi Su'nun dokuzuncu ölüm yıldönü- mü sanatçının seslendirdiği on beş yapıttan oluşan Barabar adlı kaset ve CD'yle kutlanıyor. Kasetin önsözünü yazan Sıdıka Su'nun verdiği bilgilere göre Bara- bar'ın ilk kayıtlan 'çarşamba gece- lerFnin düzenleyicisi Bertan Ona- ran'ın evinde yapılmış. Aynca ka- set için Ruhi Su'- 'Asıl benim vaptıâm POD•/ X KS JL JL nun arşi- vindeki bantlar- dan da ya- rar- lanılmış. Ruhi Su (1912- de rahatça gezme olanağı pek bulamadığın- dan bu geleneksel halk türkülerini radyodan dinleyerek derlemiş. Kasetin başansında pay sahjbi olanlardan biri de Sıtkı Acim. İki yıldır son tekniklerle eskı bantlan temizleyen Acim, Ruhi Su dinle- yenlerine hışırtısız, rahat dinlene- bilen bir yapım hazırlamış. Barabar'daki on beş türkü şöyle sıralanıyor: Ele Geniş Olan Şu Yalan Dünya, Bilmem Şu Fele- ğin, Seherde Bir Bağa Girdim. Söğüt'ün Erenleri, Sabahtan Kal- kan Kızlar, Çoban Türküsü, Ka- leden Kaleye, Barabar, Meçnun'- um Leyla'mı Gördüm, Üryan Geldim, Güzel Aşk Cevrimizi, Koyun Gelir Yata Yata, Evlerinin Önü Bakla, Tıpır Tıpır Yürürsün, Ben Melanet Hırkasını (Haydar). Yıldızlardan Elvis konseri Hvis Presfcy anısına düzenle- nen konserde ABD ayağa kalktı. İki buçuk saat süren konsere otuz rock ve müzik yıldızı kaüldı. Van Halen'den Sanuny Hagar'ın ses- lendirdiği "Good Rockin Tonight" başlayan gecei 22.500 müziksever izledi. Michael Bolton gangster elbi- sesiyle "Let's Rock" derken, Chris Isaak tüm çevreciliğiyle "Blue Moon"u söylüyordu. Konserin 'uluslararası' bölü- münde 'Yeni Almanya'dan Scor- pions, 'Can't Help Falling in Love' adb konser görüntüleriyle U2, 'It's Now Or Neverte Iskoçyah Wet Wet Wet vardı. En ilginç yorum ise John Cale'den geldi. Cale 'He- artbreak Hotel'i tamamen keman ve viyolonsellerle söyledi. Aralık aymda piyasaya plağı sürülecek konserde Bryan Adams, Chris Kristofferson, Aaron Neville, Chet Atkins, Jerry Leex Lewis, Melissa Etheridge gibi isimler de sahnedevdi. Ahmet Kaya'yla bugüne dek yalnız sanatı ve müağiyle sınırlı söyleşi yapılabılmiş değil. Medyaya ilginç gelen görüşleriyle sanatçının dünya görüşü yansıdı sürekb' manşetlere. Belki deAhmet Kaya, söyleşileri bu yola yöneltıp düşüncelenni ka- muoyuna aktarmayı denedı... Ahmet Kaya'yla söyleşıye başladığımızda müziğin içinde kalmarun ne kadarzorolduğunu anladık. Müakten politikaya uzanan biryol izledik sonunda. Müzığının toplumla içiçegeliştiğini belirtti Kaya; yeni şarkıcılann bugünkügıbi toplumun gerçeklerine sırt çevirerek yaşadıklannda iki yıl içinde yok olup gitmelerinin kaçınılmazlığını vurguladı. Ahmet Kaya'nın son » çalışması Şarkılarım Dağlara, yr kendi rakamlanna göre 1 milyon 340 bin satışa ulaştı. On bir ayda haarlanan kaset iyi satmaya da devam ediyor. - Kasetiniz şu anda en fazla satan >apıt. Ancak müzikal anlamda türiinü tam sapta> amadığımız için hangi kategoriye "kojabileceğimizi uzun süre tartıştık. Sonunda Türk pop müziği olduğuna karar verdik. Birçok yajuı organında "fantezi' di\e nitelenen müziğinizi siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Fantezi müziğin ne olduğunu bilmiyorum. Benim yaptığım alternatif Türk halk müziğidir, yanı Türk pop müziğidir. Türk sazlanyla yapılan, halkın sevdiği popüler müziktır. Diğerlerine pop müziği dıyemezsinızkı. Kullanılan makamlann, enstrümanlann. adamlann alt> apılanrun Türk müziğiyle alakası yok - Türk popundaki >eni atılımı neye bağlıyorsunuz? Gazetelerin yazdığı gıbı bır şeyin patladığı, çatladığı filan yok. Bu. onlara medyanın birkıyağı. Medya. bakıyor sisteme karşı olanlar almış başıru gidiyor. aman ha deyip ezmeye kalkışıyor. Diğer yanda da kendi kağıttan kahramardannı yaratıyor. - Pekiyi, poptaki 'genç akım'a kaç yıl şans tamyorsunuz? Doğru şeyler yapma adına kendılerinı aşarlarsa. toplum ve ınsana karşı daha duyarlı dav- ranırlarsa kalıcı olabılirler. Ama bugünkü gibi umursuzca yaşayıp Türkiye'nin gerçeğine uzak sanat yaparlarsa iki seneye kalmaz giderler. - Başlangıçtan bugüne toplam kaset tirajınızı biliyor musunuz? Son kaset ne kadar sattı? Ne söylesem yalan olur. On dört kasetin hepsi bir milyon satmadı tabii. Ama sekiz milyona ulaşmıştır herhalde. Son kasetise bir milyon üç yüz bın cıvannda. • Türk popunda bir şeyin patladığı, çatladığı fılan yok. Bu, onlara medyanın bir kıyağı. Medya bakıyor sisteme karşı olanlar almış başını gidiyor, aman ha deyip ezmeyeçahşıyor. Diğer yanda da kendi kağıttan kahramanlarını yaratıyor. - Bu süreç içinde müzikal tavrınızda yumuşama oldu mu? Gecmişte acemiliklerim oldu ama şimdi Türkiye halkının nabzını en iyi tutanlardan binyim. Halkı iyi tanıyınca müzikal eğılimınız de onlarla değişiyor. Her şeyden önce demokratım. devrimciyım ve solcuyum. Ama radikal anlamda bu ülkede birşeylerin değişmesi zor olduğu için insanlara daha ılımlı yaklaşmak zorundayım. Fazla ajitasyon ve şiddet insanlan sanattan soğutuyor. - Bu yanıttan sonra yeni kase- tinizdeki bütünlük sorununa gel- mek isti>orum. Bir yanda politik anlamda çok iddialı parçalar, diğer yanda Saza Ni>e Gelmeidin diye bir çabşma. Tezat yok mu bu sıralamada? Saza Niye Gelmedin, kaseti yumuşatmak için seçılen birparça. 60 dakıka insanlan stres içinde bırakamazdım. Bunlan söylerken Saza Nıye Gelmedin'in başansı hesapb kitaplı birşey sanılmasm. Dost meclislerinde söylediğimız bir şarkıydı. Hoşuma gidiyordu. aldım kasetekoydum - İbrahim Tatlıses de aynı dönemde bu parçayı kasetine koydu. Nasıl vorumluyorsunuz? Parçanın müziğinı ben besteledim, aslında müziği çok başkaydı. Sözlerin arasına. *üç gün dedin, beş gün dedin'. bölümJerini de ben ekledım. Müzik hiçbir yerden alıntı, çalıntı değildir. Ama kasete yine de anonim yazdım. Bir ay sonra İbrahim parçayı okudu. Altında anonim yazdığı için izınlik bir konu gelişmedi. - Saza Niye Gelmedin için bir de 'eşcmsel şarkısf diye değer- lendirmeler yapıüvor... Böyle bır şey olsaydı parçanın klibınde rol alan kızın yenne zenne koyardık. Kesinlikle aynı cinsbbk yok. Farklı şekilde yorumlanabüir, kadın belkı farklı biryerde çalışıyordur. Bu toplumda normal bir ev kadınına 'aleme, saza niye gelmedin' di>e soru sorulamaz. - Yıllarca şarkı söylerken kul- landığnuz vurgulama eleştirildi. Ancak yeni çalışmada bu tür ak- saklık yok denecek kadar az. Ne değişti? Haklı bireleştiriydi o. Fakat ilk başta bunu düşünemedim. Öylesıne kaptınp gidiyordum ki, dil fonetiğime uygun şekilde bestelediğim şarkılan değiştirdiğım zaman vorumda olumsuz anlamda farkblaşma oluyordu. Sonra daha dıkkatb davranarak gidermeye çalıştım. - Bir milyon üç yüz binlik kaset sattşı Avrupa için bile yüksek bir rakam. Bövle bir büyük kitleve hitap eden müziğin uluslararası piyasada şansmı nasıl görü\orsunuz? Benim ulusallık diye bır derdım var, evrensellik diye birderdim yok. Ben, akbmı bu ülkeyle bozmuşum. Ağrı'ya, Hakkari'ye gitmeden Atina'ya. Almanya'ya, Fransa'ya gitmeyeceğim. Demet Türk halk müziğinde Songül Karlı, Oralıyam Ben adlı çabşma- sıyla en fazla kaseti satılan sanatçı. Belkıs Akkale'nın piyasaya yeni sürülen 'Geri Gebniyor Al Yanak- lun' adlı kaseti de iyi satmava baş- ladı. Yabancı popta geçen hafta Rol- ling Stones, Yoodoo Lounge ıle li- derliği bırakmadı. İkinci sıra, Monster'le R.E.M.'in olurken Pink Floyd üçüncü sıradaki yenni Songs adlı kasetiyle ha\ li sükse ya- pan Luther Vandros'a bıraktı. Klasik Batı müziğinde müzikse- verler Domingo, Carreras, Pava- rotti üçlüsünün çalışması The.3 Tenors in Concert 1994 adlı kaseti çok tuttular. Kaset, ilk günlerdeki gibi çok satmasa da yine en fazla müşteri bulan yapıt. - Mazhar-Fuat-özkan'm yeni kaseti ocak ayında hazır olacak. Bu kez parçalarda gitara daha faz- la ağırlık vereceklerini söyleyen grup, canlı yayınlanacak bir TV şovu için de görüşmeleri sürdürü- yor. MFÖ, son olarak iki yıl önce Agannaga \c Dönmem Yolumdan adlı kasetlcn art arda pıvasava çı- karmıştı. - Beach Boys'da para için kavga çıktı. Grubun iki ünlü elemaru Mi- ke Lo>e \e kuzeni Bnan Wılson. sonunda kozlannı mahkemede paylaşmak zorunda kaldüar. Ara- lannda 'Califomia Girls'ün de bu- lunduğu 79 Wılson bestesinın ço- ğunun sözlennı yazdığını belirten Love. kuzenınin kazandığı on mil- yon dolann üçte birine tabp oldu. 'Rap'te çete-polis hesaplaşması Mazhar-Fuat-Özkan Birkaç >ıl önce Wilson. tüm beste- lerini 700 bin dolara ebnde tutan plak şirketını mahkemeye vermiş, on mihon dolar tazminat almıştı. - Time Warner, 1948'lerden bu- güne tüm rock tanhini içıne alacak on saatb'k bir video-belgesel haar- byor. Belgesel 1995'in ikinci yansı- na yetiştirilmeye calışıbyor. - Geffen Records, Nirvana'nın yeni CD'sinı kasım a\ında piyasa- ya sürmeye hazırlanıyor. Basçı, davulcu ve Courtney Love'dan olu- şan ekip akustik parçalann kaydıyla meşguller. Bu arada Nir- vana'nın davulcusu Dave Grohl'- un Dave Abbnızzeze'nin yerine Pe- arl Jam'e transfer olacağı söylenti- leriyle çalkalanıyor Batı müzik merkezleri. niler Kill The Cops (Polisleri Öldür) adb .parça, Amerikan rapınin li- derlerinden, eski uyuşturucu satıcısı Ice-'Tyi şöhrete ulaştıran slogandı. Ice-Tnin 'mesajı' gettolarda yetişen, plaklannda kent şiddetini işleyen, çoğu sabıkab genç rapçileri etİcile- miştı. Amerika'daki rap, bizde olduğu gibi hanım kızlann göbek atarak aşk sözlerini art arda sıralamalanna benzemiyordu. Günlük sorunlar, ci- nayetler, haksızlıklar anlatılıyordu Amerikan rapinde. Ice-T'nin adımı- ndan sonra pobslere duyaüan kın de eklendi listeye. Uzun süre siyahi rap- çiler bu konuyu işlediler. Bir süre önce ilginç bir gelişme oldu ve üç siyahi polis çıkıp rap yoluyia rapçi çetelere gözdağı vermeye baş- ladı. Kimliklennı gizleyen Detroitli üç siyahi sivil polıs OCC (Out Called Cops) adıyla plak yapülar. Plakta yer alan sözler en az rapçi çetelerin parçalan ka- dar sertti. "Lyuştunıcu satanlara dayanamıyonız, onlardan nefret ediyoruz, ya- kalarsak kemiklerini kıra- cağız, onlar yalnız şiddettes anlar." Üç pobs şimdiye dek bir kez TV şovuna çıktılar ve yüzlerini gizleyen maskelerle şarkılannı söylediler. Şovda, parçalannda anlattıklannm hepsinı her gün sokaklarda yaşadıklannı. pislik olarak gördükleri çete üyelerini bir bır temızleyeceklennı anla- tan polisler, müzikseverleri Ice-T, 'rap'in şiddet yanbsı olmadığını söylüyor. kendi terken rapçilere küfür et- mek yerine işlenni iyi yap- maya çaba göstermeleri ge- rektığını belirttiler. Detroit polis şefı bu üç kişinın polis olduklanna inanmadığını söylerken TV kameralan karşısında numaralannı ka- patıp kimliklerini gösteren OCC. gerçek polis olduk- lannı kanıtladılar. Diğer yanda bu kez Şika- golu polislerden oluşan Slick Boys adb grup, yüzle- rini kapatmadan, Ain't It A Shame (Bu Utanç Değil mi) adb parçalanyla. şiddete kaçmadan kanunlara yanlannda yer abnaya çağırdılar. OCC'nin felsefesi Clint Eastwood'- un ünlü kahramanı Kirli Harry'- ninkine benziyordu: "Vurmazsan saygmın sağlanabileceğini vurgu- seni vururlar." ladılar. Tabii OCC hemen Şikagolu Amerikan halkı Detroitli bu üç meslektaşlannı ihanetle suçladı: polis için soruşturma açılmasını is- "Lyuştunıcuyla halkı zehirleyenlere cesaret vcriyorlar. Onlar işûnize kanşmasuılar. Biz >olumuza devam edip hepsinin kafalarını ezeceğiz." Rapte tansiyonun bu derece tır- manmasına yol açan Ice-T ise son dönemde daha ılımlı parçalar yazı- yor. Bugünün rapinde yine istekler, intikamlar ön planda ama, ünlü rap- çilerin hepsi dolar milyoneri olduk- lan için inandıncılıklannı yitiriyor- lar. Eskisi gibi sokakta yaşamıyorlar, uyuşturucu satmıyorlar. baskınlara katılmıyorlar. Dolayısıyla yaşama bakışlan da değişiyor. Ice-T'yi gö- renler. polisleri hedef alan parçalan onun yaptığına zor inanıyorlar. Ice-T, şimdi ABD'yi gezıp rapin şid- det yanbsı olmadığını anlatmaya çabşıyor; daha sosyal konulara eğili- yor ve kıtabını tanıtıyor: Ice-T'nin Görüşleri. Placido Domingo De Mi Alma Latina- Placido Domingo Father Father- Pops Staples Stranger Than Fiction- John Surman Quartet Secret World Live- Peter Gabriel Kibariye Fırtınası- Kıbanye Geri Gelmi) or Al Yanakbm- Belkıs Akkalt Tek Başına- Defne Samyeb Faroz Abla- Orhan Balmumcu Herşey Değişmeli- Soner Olgun Ah Canım Vah Canım- Ahmet