Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLUL1993 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Özelleştirmene için, kiminiçin? Avrupa halkJan, kurduklan "sosyal devletı" çokuluslu şırketlerden, dünya malı sermayesının egemenlığınden, ultra lıberal polıtıkacılardan kurtarmaya çahşırken, bız devletı zayıflatmak ıstıv or, devletın elmdekı servetı, gelir kaynaklannı, kamu hızmetlerinı satıp yiyen bır "mırasyedi" devlet tipi çıkanyoruz ortaya. Acaba ne ıçın, kıme hizmet etmek ıçın? Doç. Dr. YILDIZ SERTEL K IT'lenn ozelleşünl- mesı sorunu erune boyuna tartışılıyor Bu karar. haklı ola- rak pek çok endışeler uyandınyor Sorun toplumumuzun sosyal ve ekonomık yaşamı açısından çok onemlı olduğu ıçın uzennde yetennce durulmamiş olan yönlennı ele almakta >arar \ar Bunlardan bın. ozelleştırmenın. bır yerde "de-nasyonalizasyon", yanı dev- let ışletmelennın yabancı sermayeye devn anlarruna gelmesıdır Yurdu- muzda ozelleştırmeye. Morgan Ga- ranty Trust"ın hazırladığı bır planla başlanmıştır Bu planda kullanılan ol- çutler. ">erinüflik'\ "kârlılık >a da kâr getirmeye yatkın olmak" ve "dış pazar- larda rekabet edebilmek'"tır Boyle olunca, satılması ongorulen ışletmeler. devleteyuk olanlar değıl kârgetırenler oluyor \e bu satışlarda yabancı serma- yenın ağırlıklı olması onem kazanıyor Morgan Garanty Trust'ın planına uy- gun olarak. once çok kârb goruJen Boğazıçı Hava Taşımacılığı, LSAŞ ve ANSAN gıbı ışletmelenn satışına gı- dıldı T Çımento Fabnkaian"na aıt 5 çımento fabnkasının Fransız Cıment şırketıne satılmasıyla. çımentoda bır yabancı tekelının kurulmasına yol acıldı Netaş'ta Northem Electnc'ın o o3l, TELETAŞ'ta BELL Telep- hone'un %39, Basf-Sumerbank'ta Alman Basf AG'run %60 hısselen bu- lunuyor (l). Daha bunun gıbı pek çok ornek venlebılır Şımdı de ozelleştırme sorunu ortaya atılınca, derhal >abancı uzmanlar so- kün ettı "Aman. acek edin, yoksa kre- diden mahnım olursunuz." Financial Times gazesınde, Kamu Ortaklığı İda- resı'run (KOİ) bırduyurusu yayımlan- dı "Değişen diinya coğrafyasında önemli bir güç merkezi haline gelen Türkive'nin, ozeUeştirme programını incelemeye geün" (2) 20 kışılık bır he- yetle Ankara'ya gelen fngılız Tıcaret Bakanı Richard \eedham, fırsatı ka- çırmadı "Bizim fırmalarımız, konula- nna bağlı olarak su, enerji, üretim. hatavolları basta olmak üzere her türlü alandaki özelleştirme çaltşmalarıvla il- gjJiler." Acaba neden9 Ingılız ışadamlan. Turk dev letını "sırtındaki kamburdan" kurtarmaya çok mu meraklılar9 Sonuçta ne oluyor9 En başta kârlı ışletmeler. KITIer. yabancı sermaye- ye devredılıyor Boy lece devlet kârlı ya da kârlı olabılecek bu ışletmelenn ge- lırlennden yoksun kalıyor Halkın parasıyla kurulan ışletmeler haraç me- zat. yerlı vabancı ozel teşebbuse saiılı- yor Gerekçe Devletı açık veren bu ışlet- melenn yukunden kurtarmak. seçım masraflannı karşılamak' Bırdeyatı- nmlardan soz edılıyor ama, henuz be- lırlı bır yatınm programı yok Satıp yıyen devlet, ay nı bır mirasvedi gıbıdır Elıne geçen para venmlı yatınmlara gıtmezse, vannı yoğunu sattıktan son- ra sefalete duşer Liberalci şampivonlarda bile... Butun bunlar ekonomı polıtıkalan- mıza bır goz atmak zorunJuğunu do- ğuruyor Cumhunyetın ılk yıllannda karma ekonomı polıtıkası guduldu Kalkınmanın yuku devlet ışletmelen- nın uzenndeydı Yabancı sermayenın elmdekı tutun rejısı. tramvay ıdaresı, elektnk. havagazı vs şırketlen mıllı- leştınldı Osmanlı donemınde pul basma. vergı toplamagıbı yabancı ser- mayeye \enlen ımtıyazlar kaldınldı Bunlar bır devlet ıçın onur kıncı, hatta devletın egemenlığını yok eden odün- lerdı Şımdı ıse su. elektnk vs gıbı kamu ışletmelennı yabancı sermayeye deyretmeye hazırlanıyoruz Önumüzdekı model. Anglo-Sakson ulkelennın ıziedığı "ultra liberal" polı- tıkadır Guçlu devlet olmayacak, her şey özel teşebbusun elınde olacak Ro- nald Reagan ve Margaret Thatcher' ın uyguladığı. kuramını Mifton Fried- man'ın yaptığj bu polıtıkaya göre eko- nomıde devlet sektoru, devlet dene- tımlen tamamen kaldınlacak. ekono- mık denge bırtakım para oyunlanyla sağlanacak Ne var kı zengını zengın, yoksulu daha yoksul eden bu polıtıka, Margaret Thatcher'ın başını yedığı gı- bı Amenkan ekonomısını de bunalı- ma soktu Artık bugun, tıkanıklık ve ışsızlık sonucu ultra lıberal ekonomı- nın şampıyonu olan ulkelerde bıle Keynesçı polıtıkaya donuşten soz edı- lıyor Jkıncı Dunya Savaşı'nın sonunda Ingılız ıktısatçısı Lord Keynes, anarşık lıberalızmın getırdığı bunalımı onle- mek ıçın yenı bır duzen ortaya attı Durgunluğa, fabnkalann kapanması- na, ışsızlığın dev boyutlara ulaşmasına son vermek ıçın ekonomıye dev let mu- dahalesını. kılıt noktalann devletleştı- nlmesını, az gelırlı vığınfara sosyal yardımlar yapılarak halkın alım kabı- İıyetının arttınlmasını, boylece ıç pa- zann açılmasını onermıştı Bu polıtı- kayı uygulayan Avrupa ulkelennde. İngıltere, Fransa. İskandınav ulkelen, Avusturya vb gıbı. bır "sosyal devlet" anlamı yerleştı Bedava sağlık. ucuz mesken sıstemlen, paralı tatıller ve ço- cuk yardımlanyla çalışan yığınlann yaşamduzeyıyukseldı Pek çok onem- lı ışletme ve banka devletleştınldı Bugun Av rupa Ekonomık Topluluğu, halklara. Avrupa BırlığYnıu, "sosyal Avrupa" olacağjnı vaat edıyor Bız ıse hem bu topluluğa katılmak ıstıyor hem de bunun tam tersı bır po- lıtıka guduvoruz Hem "Halk derletin hizmetinde olmayacak, devlet halk için olacak" dıyoruz hem de dev letın odev ı olan kamu hızmetlennı kârdan başka hedefi olmayan ozel ellere vermek ıstı- yoruz Yann o ozel firmalara kâr sağ- lamak ıçın elektnğe, posta pullanna, demıryollanna daha çok para harca- yacakolangenehalktır AKTAŞonu- muzde guzel ornek, abonelenne kul- landıklan elektnğın çok ustunde fatu- ralar gonderen bu şırket, acaba kıme hizmet edıyor0 Halka mı° Sonuç Avrupa halklan. kurduklan "sosyaJ devleti" çokuluslu şırketlerden. dunya malı sermayesının egemenlığınden, ultra lıberal polıtıkacılardan kurtar- maya çahşırken, bız devletı zayıflat- mak ıstıyor devletın elındekı servetı. gelır kaynaklannı, kamu hızmetlennı satıp yıyen bır "mirasyedi" devlet tıpı çıkanyoruz ortaya Acaba ne ıçın, kı- me hizmet etmek ıçın0 I) ProrDTVakup KEPENEK TurkıycdcKimu Ikiısadı Tc^ckkullcn" Gcrçek Y^ıncvı 1990 2)Cumhumct 28Tcmmu/ 1993 ARADABIR İLHAN MtMAROGLU Şok Olmanın Dayanılmaz Hafifliği ilhan Selçuk'un geçenlerdekı yazılarından birı aklıma takıldı "Şok o/durn" dıyenlerıeleştırenyazısı Buradakı Turkler arasında "şok oldum ' dıyen çıkmış mıydı karşı- ma 7 Belkı çıkmıştı da ustunde durmadığım ıçın unut- muştum Dılımızdekı gelışmeler buralara geç ulaşıyor daolabılırdı Aklımı takıldığı yerden kurtarmak ıçın Turkıye'ye sık sık gıdıp gelen bır dostuma sordum - Bızım oralarda şok olunuyormuş bugunlerde, bılmı- yor musun? Turkıye de herkes şok oluyor artık - Herkes mı? Olmayanlar da olsa gerek - Hayın Herkes şok oluyor Şok olanlar "şok oldum" dıyorlar Olmayanlar daolanlarınneolduklarını "şok ol- dum dıye anlatmaları uzerıne şok oluyorlar Boylece herkes şok oluyor Bu agklama uzerıne şok olmuş bulunarak, şok olma- dığım günlerde şok olmak yerıne ne olduğumu ya da 011710$ bulunabıleceğımı düşunmeye çalıştım ilk kez şok olmuş bulunmamın etkısı, hayret etmeye, ya da hay- rete duşmeye benzedığıne göre "şok oldum" yerıne "hayret oldum 'dadıyebılırdım Olduğum şokun gerçekten şok olma tanımına uygun olupolmadığını oğrenmek ıstedımsedeelımdeTurfcçe - nın son gelışmelerını ıçeren bır sozluk yoktu Şok olun- duğunu bılmedığım, ama yerıne gore hayret ettığım şaşıp ya da apışıp kaldığım, aklımın'durduğu, gıderek beynımden vurulmuşa dondugum gunlerden kalma soziuğume "şok oldum 'deyımı henuz gırmışdeğıl ıdıy- se de kendı başına 'şok' sozcuğunun tanımlanmış ol- duğunugordum Şoylebırtanım "Anı ve zorlu bır olay karşısında organızmanın gos- terdığı tepkının başlangıcmda belıren guçten duşurucu olayların tumu Meğer herkes şok olmaya başlamadan once sozluğe geçmış 'şok sozcuğu Tanımın guç duşukluğuyle ılgılı yanı uzennde durdum once Kendımı şok olmuş saydığı- ma gore demek kı bır guç duşukluğu ıçındeydım ve du- şukluğun beyın gucunde olması gerektığı oranda, şok olmanın etkısıyle sayıklamaya başlamış olabılırdım Ta- nımda " guçten duşurucu olayların tumu ' dendığıne gore bır değıl bırçok olayın bırleşıp şok olma koşulunu saptadığı anlaşılabılırse de şok olmanın guçten duşuru- cüluğu ıçınde şok olmuş kışının butun bu olayların sayı- mınıyapabılmesıolanaksızgorulebıleceğı ıçın şok oluş- turan olaylar karmaşasını şok olmuş bır kışı olarak, tek bır olay gıbı algılayabılırdım Sozlukte şok tedavısının de tanımı vardı "Hastayı şa- şırtıcı.sarsıcı guçlu bır tedavı 'Şok olan kışı, hele oldu- ğu şokun guçten duşurucu etkısı bakımmdan, hasta sayılabıleceğıne gore şok tedavısıne başvurulduğunda, şok olanı şok oldurarak lyıleştırme yoluna gıdılmış ola- caktır Boylece şok olmuşluğu gıderılmış hasta yenıden şok olana değın ' şok oldum demeyeceğı ıçın hıç ol- mazsa o sure boyunca ' şok oldum ' sozuyle şok olanla- rın şok olmalarından sorumlu olmayacaktır Hastalığa değınmış olmamız "şok' sozcuğunun yal- nız "şok oldum" deyımınde kullanılmasıyla yetınılme- yıp, "şok"a bağlı daha bırçok deyımle dılımıze bır zen- gınlık getırılmesı gerektığını de duşundurduğu ıçın hasta olanın "hasta oldum' demesı gıbı şok olanın da "şok oldum' deyışını goz onunde tutarak, hastalıkla bağlantılı başka ne olunduğuna bır bakayım dedım Ne mı ofunur? Hastalanılır, hasta duşulur, hasta edılır, has- talandırıır, hastalık alınır ya da kapılır hastalığa tutulu- nur ya da yakalanılır Bu boyle olduğuna gore şoklanılır şok duşulur, şok edılır, şoklandırılır, şok alınır ya da ka- pılır, şokluğa tutulunur ya da yakalanılır En kısasından, hasta olana hasta dendığı gıbı, şok olana da şok denır Şok olmuş bulunmanın beyın gucunu duşuren etkısını bır başka şokla gıderebılırsem, bundan boyle "şok ol- dum" sozunun şoklandırıcı etkısınden korunmak ıçın, şok olduğunu soyleyene "çokoldun' dıyeceğım Sayıklama nıtelığındekı bu dıl denemesı karşısında sız de şok olmaktan kurtulmak ıçın bana oyle dıyebılırsı- nız Şok olmadan sonuna değın dayanabıldınızse BAŞBAYİLİKLER 1 VERİLECEKTİR Pazarlama şırketlennın dıkkatıne... Sürümüçok yüksek, buyuk beğenı kazanmış, üstün kalitelı ve tescıllı ürünlenmız ıçın Türkiye genelındekı yörelere başbayılıkler venlecektır. Tel:9( 192) 45061-29111 Faks 23175 Bağnazlık Menemen'de bunlar, Bursa"da bunlar, Kahramanmaraş'ta, Çorum'da bunlar, Sıvas'ta can alanlar, kan ıçenler hep bunlar ve bunlann artıklan değil mıdır? ORHAN VELİDEDEOĞLU Araştırmacı- Yazar nı erdemlenn en yucesı, en yararlısıdır Bovle olçulu bır taassup en kutsal. en ulvı bır bağlılıktır kı. bu yüksek dereceye çıkan- ün. efendılığın doruğuna, buyuklüğün ve onurunzırvesıneyukseltır " İşte V r oltaire'e "Duşuncelennıze karşı- yım, ama onlan ozgurce dıle getııme hak- kmızı sonuna kadar savunurum" dedırten. bu olçulu taassuptur, ınsanı "ınsan" ya- pan. kışılık sahıbı kılan budur Taassupta tefrit: "Tann'nın yarattığı bu kâınat uzennde değışmez kanun öyledır kı, bır toplumun asabıyyetı zayıfladığı zaman Cenab-ı Hak onu gaflet (aymazlık) ıçınde bırakır. kışıler bırbınnden habersız kabr, ulus arasına aynlık duşer, yabana dış un- surlann ulke ışlenne el atması ıçın genış bır alan açılır Artık, boyle bır toplum ıçın, duştuğu olum bataklığından doğrulup kalkmak olanaksızdır Ola kı, Kudret-ı Fâtıra (yaratıcı guç) tarafından yapıa taas- sup ruhu coşturulsun da, ıkıncı bır doğuş şeklınde, tekrar dınlülmış olsun " Kudret-ı Fâtıra. Turk ulusuna boyle bır şansı, boyle bır dınlışı. ulu onder Mustafa Kemal Ataturk'le bır kere bağışladı Bu- gunlerde yenı bır bataklığa doğru çekılmek ıstendıgımız ortada Bu aymazlıktan sıyn- lıp gozumuzu ne zaman açacağız 0 Her zaman bır Ataturk bulunmaz kı Taassupta ifrat: "Aşın taassup, kışılen zulum ve duşmanbğa yonelteceğı içın çok kotudur Kendı dınınden ve mılletınden başkasına kın duyacak kadar ılen gıdenler, onlan - haklı ya da haksız olduğuna bak- maksızm - koru körune savunanlar. yalnız yandaşı olduklan topluluğu her çeşıt hak- ka sahıp gorerek kendılennden olmayanla- ra 'başıboş hayvanlar' gozuyle bakarlar. onlann da kendılen gıbı bazı haklan olabı- leceğını duşunmezler Bu şekılde, adaletın genış yolundan çıkarlar kı, o zaman olçulu, yapıa taassuptan beklenen gebşım zarara donüşur, mılletın onuru gıder, daha doğru- su, onurveyucebğın temellensarsılır Çun- B atı dıllenndekı "fanatızm" sozcuğuyle an- lamdaş olan bağnailık. genalere uygun deyımıyle taassup, genel ola- rak. kendı duşunce ve ınanç- lanna köru korune bağlı olup başkalannın düşunce ve ınançlanna yaşa- ma hakkı tanımama anlamındadır Falih Rıfkı Atay'a gore taassup, doğru- dan doğruya vıcdan ve duşunce ozgürlu- ğuy le mucadele halındedır Şemsettin Sami. Kamus-ı Türkı'sınde ta- assup ıçın "Kendı dın ve mıllıyetını son derece ustun tutarak dığer bır dın ve mıllı- yette bulunanlara kın, duşmanlık ve nefret gosterme" dedıkten sonra devam eder "Taassup. gelışme ve medenıleşmeye ma- nıdır Dıyanet (dındarhk) ne kadar mem- duh (ovunulecek şey) ıse taassup o kadar mezmumdur (yenlecek, ayıp şeydır)" Taassup konusunda en genış açıklamayı Mısır'ın ünlu dın bılgını Şeyh Muhammed Abduh'un (1) vazısında buluvoruz Şaır Mehmet Akif Ersoy'un Arapça'dan Os- manlıca'ya çevırdığı makalenın - ulkemızın bugun ıçınde bulunduğu durumu ve yaşa- dığı olaylan da tanımlayan - ılgınç ve çarpı- cı bolumlennı. dılını sadeleştırerek dıkkat- lennıze sunuyorum Şeyh Abduh, •Taassup, asabıyyet (va- tan. dın ve mıllıyetını aşın derecede kayır- ma) sahıbı olmak anlamındadır " der ve onu uç bolume ayınr "Taassubun bır ıtı- dal (olçulu, ortalama), bır ıfrat (aşın, orta- lamarun çok uzennde), bırde tefrit (ortala- manın çok altında) derecelen vardır " Taassupta itidal: "Ortak ınanç ve duşun- ce sahıbı kışılenn asabıyyetı ıtıdalını (olçü- sunu) korur. davranışlannda adaletsızlığe yer vermez. kendılenne dınen ya da fıkren karşı olanlara saygı gostermemek, haklan- nı tanımamak gıbı dav ranışlarda ve saldın- larda bulunmazlarsa. bu tür taassup, ınsa- TARHŞMA Kim haklı çıkacak?.. S ay ın Güney Dinç'ın anayasa değışıklığını ıvedı v e kapsamlı bıçımde oneren yaasının ılkeyonunden benımsenmeyecek yanı y ok Ancak, kımı yanlışlan var Öncelıkle Anayasa Mahkemesi'ne HEP karanyla ılgılı olarak yoneltılen eleştınJenn haksız olduğunu söylemeye kalemı varmamış Kımı kurumlan ve kımı kışılen korumak. sıyasal yandaşlığımız nedenıyle uygunsuz eleştınlerden kaçınmak zorundayız Anayasa Mahkemesı'nın HEP'le ılgılı karan ve bunun Fehmi Işıklar'a etkısı doğrudur Önce. mahkeme. uyelığın "döşmesi"nı ya da k 'düsürülmesi"nı değıl. "sona ermesi"nı belırtmışür Mahkeme karan TBMM'y e bıldınlmekle uyelık sona ermıştır Erdıren mahkeme değıl, anayasadır Ancak, sona erme olgusu mahkemenın yazısıy la gercekleşmıştır Sonra, mahkemenın dosya uzennden CMUK'u ağırlıklı uygulaması bır turkışıvı de yargılamadır Okışınınsozve eylemlen değerlendınlerek partı kapatmaya neden olarak gorulurse partı kapaulmaktadır Onun suçu, partının suçu sayılmaktadır Yargılamada partı davalı gostenlse de gerçekte yargılanan. bır zamanlar o partının temsılcısı olan kışılenn söz ve eylemlendır Bu bakımdan karann sonucunun o kışıyı etkılemesı doğaldır Partının ağa, dılı, elı. kolu ve ayağı bu kışılerdır Partıyı kapatmak yalnız başına yarariı olmaz Onu kapatüranlara boy le dolaylı da olsa yaptmm uygulanmazsa neye yarar9 Orneğın Leyla Zana'yı susturmak ve durdurmak olanağı bulunur mu° Anayasanın bu kuralını bılerek, mılletvekıllığıneaday olanlar ve sonra mılletvekılı olanlar, andlanna bağlı kalıp devletın ülkesıyle \ e mılletıyle bolunmez butunluğûne aykın davranmayacaklar Yoksa her mılletvekıh, herşeyıyapar Her şey de dokunulmazhk kapsamına gırmez Buarada TBMM Başkanf mn tutumunun da yennde olmadığınj bebrtmekte yarar vardır Uyelığın düşmesı ıçın anayasanın 153 maddesındekı karann yayımı koşulu aransaydı, 84 maddesındekı TBMM'ye bıldınm yontemıne gerek kabnazdı Bıldınlınce yayım beklenmez Devlet, demokrası ve partı, kışılerden de once gelır Herhalde Anayasa Mahkemesı de, Fehmı Işıklar'dan ve HEP'ten oncegehr Bızııstemeyen, devletı ve demokrasıyı yanlış algılayıpyıkmaya uğraşanlara demokratık hoşgoru nasıl duşunulebılır0 Partı, yetkılısının soz ve eylerru nedenıyle bır buyuk ve yüksek mahkemecesuçlu bulunurken o kışı nasıl suçsuz sayılabüır0 Bakalım, mahkeme karan yayımlanınca lam hakh çıkacak9 Saygılanmla AhmetAteş Emekli Hukukçu PENCERE ku, ınsan toplumunun dayandığı temel. adalettır Mılletlenn yaşamı, durustlukle ayakta kalır Adalet kanununa boyun eğ- meyen hıçbır kuvvet yoktur kı sonunda ortadan kalkmasın "Taassupta ifrat, dini taassuba girdiğinde birtakım karanlık olaylar ortaya çıkar. Hatta bu, bir dine bağlı olanJarın. inanç yö- nunden kendılenne ters gelenleri yok etme- ye, vücutlarını dünyadan kaldırmaya kadar varır..." "Taassupta ıfrat, 'Asabıyyete sebep olanlar bızden değıldır" hadıs-ı şenfıyle, Hazret-ı Şân' Sallallahu Aleyhı Vesselâm Efendımız tarafından dahı şıddetle yasak- lanmışür " 14 temmuz gunu Kahramanmaraş'ta dağıülma cureunde bulunulan bır bıldın- de. "Laık ve Kemahst duzen, sılahlı İslam- cı mılıtanlar tarafından yıkılacaktır Is- lam'da şıddet vardır Bunu kımsenın ınkar etmeye hakkı yoktur Inkaredenler, muna- fıklar ve dava kaçkını kopeklerdır " denı- hyor (2) 1978 yılı ocak ayındakı kanh Kahra- manmaraş vahşetınden ders alamamış olmalannı bır yana bırakın, onun özlemıy- le yanıp tutuşanlar, bu bıldınlenyle, "Asa- bıyyete sebep olanlar bızden değıldır" dı- yen sevgıb Peygambennnzı de aynı haka- retlere muhatap kılmıyorlar mı° Bu zavalb güruhun İslamıyet'le ılgısı olabılır mı 9 Hazreti Muhammed'in kendınden say- mayarak lanetledığı ve buyuk dın bılgını Şeyh Abduh'un gunumuzden tam yuz yıl once tanımlamaya çalıştığı taassupta ıfrata kaçan yobaz tıpler ve dış guçlerle çıkar ılış- lulen ıçensınde onlann maşası ve uşağı olan bu ınkarcılar, tanhın dennlıklennden gunumuze hep var olagelmışlerdır Mene- men'de bunlar, Bursa'da bunlar, Kahra- manmaraş'ta, Çorum'da bunlar. Sıvas'ta can alanlar, kan ıçenler hep bunlar \e bun- lann artıklan değıl mıdır 0 < 11 Ozgeçmışınde Tûrkmen kokenlı olduğunu behr- ten Şe\h Muhammed Abduh 11845-1905) Mısır müfluluğu de vapmış bu\ uk bır tslam bılguudtr Za- maıunın Fransa ûifif/erı Bakanı GHanotaux\a karji Islam dınıne ılifkın ünlu savunması da Tûrkçe - Ve çevrılmıştır (2) Cumhurnet 15 7 1993 Ayağıımz Suya Erdi nW?.. Enver Paşa'yı herkes bılır Enver Paşa'nın kardeşı Nuri Paşa'yı çoğu kışı tanımaz Nurı Enver'ın kuçuk kardesıdır 29 yaşında paşa oldu, Islam Orduları Başkumandanı olarak 15 Eylul 1918 de Baku'yu ele geçırdı Enver Paşa, Istanbul'dan Baku ye telgraf çektı "Buyuk Turan Imparatorluğu'nun Hazer kıyısındakı zengın konak yerı olan Baku şehrmın zaptı haberını en buyuk meserretle karşılanm Turk ve Islam tanhı sızın bu buyuk hızmetınızı unutmayacaktır ' Herşeyguzeldı Ancak bır nokta unutulmuştu Kafkasya'da bu ışler olup bıterken Osmanlı Devletı Bırıncı Dunya Savaşı'nda çoktan yenılgıye uğramıstı Nıtekım ıkı uç ay geçmeden Baku Ingılızlere teslım edıldı Turan bır yana, Anadolu elden gıtmıştı bır Mustafa Kemal çıkmasaydı, ne olurdu1 ? * Baku'dekı Rus Buyükelçısı Valter Şonlya, arkadaşı- mız Kürşat Akyol'a demış kı "- Haydar Alıyev'e karşı neden boyle bır aler\ı var Turk basınında? Alıyev'/ tanımıyorlar mû Alıyev, Azer- baycanlı bır mıllıyetçı olarak kabul edılmıyor mu? Bu mumkun değıl 0 zaman neden bu alerjı? Çunku Alıyev yonetımı altında Azerbaycan Turkıye 'nın bır ılı olamaz ' Aliyev konusunda tevatur çeşıtlı Eskı Sovyet Polıtburo uyesı ve KGB Generalı Alıyev bızım gözumuzde komunıstsayılıyor, mıllıyetçı Elçıbey ı duşurup ıktıdara geçen Alıyev Moskova yanlısı olarak kınanıyor, ama, Moskova'da Yeltsin komumst mû Yeltsın, acemı kapıtalıst Amerıkancı, serbest pıyasa hayranı, komunızm duşmanı Sap ıle samanı bırbırıne karıştırdığımızdan Sovyet- ler'ın dağılmasından sonra ortaya çıkan coğrafyada kendımızı yıtırdık Orta Asya'dakı Turk cumhurıyetlerı, Ankara'ya mı donuk, Moskova'ya mı? Batıya mı7 Bu so- ruları hıç kurcalamıyoruz, ruyalarımızı gerçek sanıyor, duş kırıklığına uğradığımızda dovunuyoruz Oysa kendı kendımıze soralım Orta Asya dakı Turan toplumları 'Turk ruyası" mı go- rüyorlar? Yoksa "Amenkan ruyası' m ı ' Turan'dakı kardeşlerımız de bızım gıbıdır, gozlerını Batı'nın cıcılı bıcılı yaşamına çevırmışler, serbest pıyasa ekonomısıne geçınce renklı televızyonlarda gorduklerı mutluluğu yaşayacaklarını sanıyorlar, akılları başların- dan uçupgıtmıştır • Turan gerçekleşebılir mı? Eğer Orta Asya dakı Turk toplumları Turan ı ozluyor- larsa, gerçekleşebılir Yoksa, Anadolu bozkırından çıkıp at sırtında Orta Asya yı fethedeceğımızı duşunuyorsak, yandık Karşı- lıklı, dengelı ve ozgur ılışkılerın kultur bırlığınde maya- lanmasıyla "Adrıyatık Denızı'nden Çın Seddı ne kadar Turkluk dunyası" bır anlam kazanabılır, Enver Paşa ka- fasıyla değıl Ne zaman Anadolu parçalanma soylentılerıyle kuşa- tılsa, Turan pazarlaması pıyasaya suruluyor, Turkıye'de Cumhurbaşkanı bıle Sevr 'den soz açarken Azerbay- can'ı uç beylığımız sanarak dış polıtıka yapmaya çalıştık mı sonu gelmez Tek taraflı Turan o\maz Rusya'yı es geçerek Turan'ı fethetmeye çıkanların Azerbaycan dakı duş kırıklığım anlamak olasıdır, ama, Nurı Paşa'nın Baku'yu fethetmesınden bu yana yetmış beş yıl geçtı, bu kafayı artık değıştırmek gerekır • Başbakan Çlller'ın Moskova ya uçması gecıkmış bır zıyaretsayılabılır Hayatın verdığı acı derslerın ışığında Atatürk'un tuttu- ğu yolun ne kadar gerçekçı olduğunu oğrenmek ne ka- dar ıbret verıcı değıl mı? Hayat öğretmenım, Dürüstlük vedostluğun sımgesı kıymeth dayım Opr. Dr. VEHIP ARIKAN'ı (1932-1993) yüreğimıze gomdük. Hep aramızda olacak. Ama yinede çok ozleyeceğız. COŞKUNARAL Derneğımızın onur üyesi '92 Onur Ödülü Altın Madalyası sahibı değerh yazar, gerçek aydın SAMİMKOCAGÖZ'Ü yitirmenin derın üzüntüsü ıçındeyiz. Aılesıne ve edebıyat dünyamıza başsağlığı dılenz EDEBİYATÇILAR DERNEĞI Kriz Nasü Aştiabitir Dizist VIII Marksist Bakış Açısıyla BİLİMSEL TEKNOLOJÎK DEVRtM ve "ENDÜSTRİYEL DEMOKRASİ llker Belek Sorun Yayınları 40.000 TL Pıyerlou Cad. No 85 D/2-A Çemberlıtaş-lstanbul Tel:518 44 78 K I T A P C I L A R D A N A R A Y I N I Z AHTAPOT Restaurant Beşıktaş'ta kışlık sezonunu açmıştır