Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 EYLÜL1993 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Oemjanjuk
serbest
• KUDÜS (Reuter) - İsrail
Yüksek Mahkemesi, 2.
Dünya Savaşı sırasında Nazi
kamplannda Yahudileri
katlettiği ve 'Korkunç İvan'
olduğu iddıalanyla
yargılanan ve beraat eden
John Demjanjuk'u serbest
bırakan karan açıkladı. İsrail
radyosunda konuşan
Savunma Bakanbğı
Müsteşan Yoram Şeftel,
mahkemenin Demjanjuk'un
ABD'nın Ohio eyaletindeki
evinedönmesi için gerekli
izni verdiğını söyledi. Şeftel,
Demjanjuk'un aılesınin
Israil'e geleceğıni ve ABD'ye
giden ilk uçakla Ohio'ya
dönecekJerini belirtti.
Rus elçtsinden
garip iddîa
• MOSKOVA(AA)-
Rusya'nın Ermenistan
Büyükelçisi Vladimir
Stupişin, l3Ekiml920
tarihlı Kars Anlaşması'nın
Türkiye'ye de Rusya'ya da
Nahcıvan'ın statüsö üzerinde
"garantörlük hakkı
tanımadığıru" öne sürdü.
Stupişin, înterfaksajansınca
yayımlanan açıklamasında,
•'bugörüşü Türkiye
hükümet yetkililerinin son
günlerde yaptığı acıklamalar
üzenne" ifade etmek gereğini
hissettığjni bildirdi. Rus
diplomat. anlaşmanın
Türkiye'ye "Nahcivan'a
askeri operasyon yetkisi
tanımadığını" savundu. Söz
konusu anlaşmada,
"Nahcivan'ın sırurlannın ve
statüsünün Türkiye'nin
onayıobnadan
değiştınlemeyeceği"
vurgulanıyor.
Clinton'ındış
yardım politfkası
• WASHINGTON (AA) -
ABD Başkanı Bill Clinton,
bir süredir incelediği dış
yardım pobükasını yeniden
dûzenlıyor. Clinton'ın
tah'matıyla Beyaz Saray
Ulusal Güvenlik Konseyi
tarafından haarlanan bir
raporda, şimdıye kadar
uygulanan dış yardım
programırun etkisiz kaldığı,
aşın israfa yol açtığı ve
yönetimin amaçlanna uygun
düşmediği sonucuna vanldı.
Raporda. yönetime
tahsisatın ülkelere göre değj]
de lOmillihedefegöre
aynlması öneriliyor. Buna
göre kom ünızmden
demokrasiye geçiş, silah
kontrolü vesilahsızlanma
gibi genış kapsamlı gruplar
oluşturulacak
ABD-deTürk
öğnenci öMÜPüldö
• TAMPA (AA)-ABDnin
Florida eyaletindeki Tampa
kentinde. birTürk öğrenci
öldürüldü. Yerel
yetkililerden edinilen
bilgılere göre Antalya
doğumlu 17 yaşındaki
Mehmet Bahar adb Türk
öğrenci evi yakırüannda ölü
bulundu. Tampa
Üniversitesi'nin kampüsü
içinde yer alan özel okul
"Amerikan Dil
Akademısi"nde eğitim gören
Bahar'ın cesedini, dün, sabah
koşusuna çıkan oda arkadaşı
buldu. Polis, özel otomobili
yanında ölü bulunan Türk
öğrencinin cuma gecesi ya da
dün sabah öldürülmüş
olabileceğını belirtirken
cesette bazı darbe izlerine
rastlandığnıı, öğrencinin
etrafa dağılmış eşyalannın da
bulunduğunu olay yerinde
bir mücadelegeçmiş
olabileceğıni açıkladı.
Lockertie
bunalımı
• KAHİRE(AA)-Arap
Birlığı Örgütü'nün, Libyaile
Batılı ülkelerarasında devam
eden Lockerbıe bunalımına
;özüm aramak amacıyla
Dİuşturmuş olduğu "7'ler
(Comıtesi" dün akşam
K.ahıre'de toplandı. Arap
îirlıği Örgûtü Genel
îekreteri Ismet Abdülmecid,
)ir saat süren komite
oplantısından sonra
lüzenlediği basın
oplantısında, komitenin
.ibyanın 11 eylülde BM
îenel Sekreteri Butros
>ali*ye sunduğu ve diyalog
oluyla çözüme vanlmasını
ngören önerileri olumlu
arşıladığını bildirdi.
Almanya Büyükelçisi, Ankara'nın Orta Asya'da etkin rolünden yana olduklannı söyledi:
TürkiyeKaikasya'daöı ıeıııliMUSTAFA BALBAY
ANKARA - Federal Almanya'nın
Ankara Büyükelçisi Jûrgen Oesterfaelt.
Türkiye'nin Orta Asya ve Kafkasya'-
daki etkin rolünün sürmesinden yana
olduklannı söyledi. Almanya'daki
Türk ışçilerine çıfte vatandaşlık hakkı
tanınmasının güç oldugunu belirten
Oesterhelt, PKK'run terörist bir
örgüt oldugunu bebrterek "Abnan-
ya'da PKK'nın bürosu voktur.
Farklı derneklerüı içinde faaliyet
gösteriyor olabilirler, ama deiil bu-
Iunamazsa vapabilecek bir şe> de
yok" dedi.
Oesterhelt, Başbakan Tansu Çiller'in
Almanya ziyareti öncesinde Cumhun-
yet'in sorulannı yarutladı.
-Türkiye'nin AJmanya üe ekonomik
Uişkileri çok iyi dunımda. Ama ABD ve
Rusya ile daha yakın jjişldye geçtiği yo-
runüan yapdıyor. Katılıyor musunuz ?
- Hayır ben farklı düşünüyorum. Al-
manya, Türkiye'nin ücari ilişkilerinı
sürdürdüğü ülkelenn başmda gelmekte-
dir. Ülkenizi ziyaret eden turistler arası-
nda Almanlar çoğunlukta. 1.8 milyon
yurttaşınız Almanya "da yaşamaktadır.
Bunlar, Alman vatandaşlan ve Avrupa
ile kaynaşmış durumdadır.
- Türk kamuoyunda yaygın olarak, Al-
manya'nın PKK'nın faaliyetlerioe göz
yumduğu görûşü var.
- Sanınm burada bırhata var. PKK-
ğııuzı mı söylüyorsunuz ?
- Eğer anayasada bu konuda bir kısıt-
lama yoksa, kimsenın bir örgüte girme-
sine karışamazsınız. Bu, PKK ile ilgili
uğraştığimız sorunlardan bıri. Açıkça
söylemek gerekirse. PKK bizim ıçin, ke-
limenın genel anlamıyla terörist bir ör-
güttür. Ama Almanya'da PKK'nm bü-
rosu yok.
A
Imanya'nın Ankara Büyükelçfsi Oesterhelt, ülkesinde PKK'nın
bürosu olmadığını söyleyerek "Farklı derneklerin içinde faaliyet
gösteriyor olabilirler, delil yoksa yapabilecek bir şey de yok" dedi.
nın Almanya'da bürolannın oldugunu
düşünüyorsanız öyle değildır. Alman-
ya'da birçok örgüt var. Bunlar arasında
PKK sempatizanlan da var. Bazılan
hakkında çeşitli şüpheler var. ama şu
ana kadar bunlann anladığınız anlam-
da PKK olduklannı dair mahkemeye
götürecek birdelili bulamadık.
- Yani PKK'nın ülkenizdeki örgütien-
mesjyle ilgili kesin biJgilere sahip olmadı-
- Bir de çifte vatandaşlık konusu var.
- Bir sorun olduğu zaman. Alman
devleti benı. Türk devleti sizi korur.
Eğer çifte vatandaşhğınız olursa, birçok
basit sorunla karşılaşırsınız. Almanya'-
da yaşayan bir Türk, Alman vatan-
daşlığma geçti, daha sonra Türk vatan-
daşlığma geçli, çıfte vatandaşlık aldı.
Ankara ya da İstanbul'a geldiği zaman.
bir sorunla karşılaşırsa, Almanya ta-
rafından korunması güçleşir. Türk Dı-
şişleri'ne gitsem, bana Türk vatandaşı
oldugunu söyleyeceklerdır. Eğer ben
onlara onun Alman vatandaşhğına geç-
tiğini söylersem. bana Türk vatan-
daşhğına döndüğümü söylerler. Kuşku-
suz ikisi de doğru.
- Almanya'da bulunan köktendinciler
konusu hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Aşın görüşlere her zaman
karşıyız. Köktendincilere ve di-
ğer aşın görüşlere de. Bence,
Alman yasalanna karşı bir şey
yapmadıklan sürece çalışma-
lannı engelieyemeyız.
- Türkiye, Kafkaslar'da ve
Orta Asya'da Rusya'nın konumunu da
dikkate alarak yeni politikalar belirleme
peşinde. Alman} a'nın bölgeye baktşı
nasd?
- Biz Tûrkiye'yi daha iyi bir konumda
görmek isteriz. Avrupa'nın merkezinde
yer alıyoruz. Türkiye. bu bölgelerle
komşudur ve ilgisıni ve durumunu öğ-
renmek istiyoruz. Türkiye'nin etkin
rolünün sürmesinden yanayız.
Suhumi'de Gürcü birlikleriv le Abhazlar arasındaki çatışmalarda son üçgüade45 kişinin vaşamını v itirdiği bildirili-
yor. Yarahların ve sivUlerin kuşatılmış kentten tahliyesi ise güçlükle sürdürülüyor. (Fotoğraf: REUTER)
Gürcüve Abhaz askerleriçeküiyor
Dış Haberler Servisi - Gürcistan'da aynbkçı Abhazlarla
hukümetin, 24 saat içinde karşılıklı olarak bırliklerinı
savaşın sürdüğü Abhazya bölgesinden çekme
konusunda dün anlaşmaya vardıklan bildinldi. Rusya
haber ajansı Itar-Tass'm bildirdiğine göre, Moskova'run
arabuluculuğuyla Karadenizkıyısındaki Soçi kentinde
biraraya gelen Gürcü ve Abhaz yetkililer, bırliklerini gen
çekme konusunda anlaşmaya vardı. Dün akşam
saatlerinde vanlan anlaşmaya göre her iki taraf da birlik
ve askeri teçhizatlannı karşılıklı olarak 24 saat içinde
Abhazya'dan çekecekler. Ajanslar. anlaşmada ateşkese
üişkinözel birmaddebuJunmadığmı belirtiyor. Bu
arada, anlaşmaya vanlmadan önce Abhazya özerk
Cumhunyetı'nin başkenti Suhumi'nın çevresınde yoğun
çatışmalar sürerken, Gürcıstan Dcvlet Başkanı Eduard
Şevardnadze. başta komşulan olmak üzere tüm dünya
kamuoyunu "ülkesinin karşı karşıy a bulunduğu kıyınıı
önleroeye"çağırdı. Şevardnadze, BM Genel Sekreteri
Butros Gali'yle Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'nden
kişisel olarak yardım talep cttıği dunya kamuoyuna
hitap eden mesajında. 'tarihsel komşularunız" olarak
nitelediği Türkiye, Azerbaycan, İran ve Ermenistan'dan
da, ülkedeki çatışmalann sona erdirilmesi için ellerinden
gelenı yapmalannı istedi. Gürcistan b'deri, geçen yıldan
ben üç kez ateşkes anlaşması imzalamalanna karşın her
seferinde Abhazlann ihlal ettiğine dikkat çekti.
Kohl
Çüler'e
kııat
verecek
ANKARA (Cumhuri.vet Bü-
rosu) - Başbakan Tansu Çiller'-
in Almanya ziyareti bugün baş-
lıyor. Alman Başbakanı Hel-
mut Kohl ün, Çiller'e. üzerinde
"kadın süvari" bulunan porse-
len bir "kır at heykeK" ile ipek
eşarp armağan edeceği bildirili-
yor.
Çiller. bugün saat ll.OO'de
Başbakan Helmut Kohl tara-
fından askeri törenle karşılana-
cak. Almanya Başbakanı Kohl
ile görüşecek olan Çiller'e
Kohl'ün. üzerinde bir kadın sü-
vari bulunan ve porselenden
yapılmış olan beyaz bir kır at
heykeli ile ıpek bir eşarp arma-
ğan edeceği öğrenildı.
Kohl'le görüştükten sonra
Türkiye'nin Bonn Büyükelçi-
liğfnde basın toplantısı düzen-
leyecek olan Çiller'in AJman
bankalannın temsilcileri ile bü-
yükelçibkte bir toplantı yapma-
sı da bekleniyor.
Weizsacker'le görüşme
Abnanya Cumhurbaşkanı
Ricfaard Von VV'eizsaecker tara-
fından da kabul edilecek olan
Çiller. bu akşam Ren Nehri üze-
rindeki Wonnerweth Adası'n-
da. Almanya'da ırkçı şiddet
eylemlerinden zarar görenlere
yardım demeği (Action Cura)
tarafından düzenlenen konseri
izleyecek. Konsere çıkacak sa-
natçılararasında. dünyaca ünlü
piyanist Güher ve Süher Pekinel
kardeşler de yer alacak.
Çiller ziyaretinin 2. gününde
Bonn Büyükelçiliği'nde Abnan
sanayicileriyle bir araya gele-
cek. Çiller bu görüşme ardı-
ndan da yine Türk Büyükelçili-
ği'nde Almanya Dışişleri Ba-
kanı Klaus Kinkel'le görüşecek.
Daha sonra Berlin'e hareket
etmesi beklenen Çılier, burada-
ki temaslanndan sonra Mona-
co'ya geçecek.
Filistinli 10 radikal grup, banş ve özerklik anlaşmasını engellemek için bildiri yayımladı
• • •
FKO ve Israil'ekarşı ortakcepheDış Haberler Servisi - İsrail ile
Filistin kurtuluş Örgütü (FKÖ)
arasında imzalanan banş ve
özerklik anlaşmasma Filistinli
radikal gruplann karşı çıkışlan
sürüyor. Anlaşmaya karşı çı-
kan Filistinli 10 radikal grup
önceki gün ortak bir bildiri ya-
yımlayarak "anlaşmaıun önüne
geçflmesi'' çağnsında bulundu.
FKÖ lideri Yaser Arafat. radi-
kal gruplann en büyüğü olan
HAMAS ile FKÖ içindeki en
büyük grup olan Fetih'in "ya-
kroda" bir araya geleceklerinı
açıkladı. İşgal topraklannda
anlaşma karşıü ve yanüsı göste-
riler sürüyor.
Gazze Şeridi'nde güçlü olan
ve İsrail'in yıkıbnasıru savunan
radikal İslamcı HAMAS örgü-
tünün başını çektiği 10 Filistinli
grup önceki gün İsrail-FKÖ
anlaşmasına reddeden bir ortak
bildiri yayımladı. Ortak bildiri-
ye imza atan gruplar arasında
"tavizci banş anlaşması"nın Fi-
bstin'in kendi kaynaklannı kul-
lanarak yıkılmasını savunan
FKÖ içindeki bazı radikal
gruplar da bulunuyor.
'İç savaş tehlikesi'
AA'nın habenne göre bildiri-
de, "FKÖ lideri Yaser Arafat'ın
Filistinlileri, Arapları ve Müslü-
manlan yanlış yola sevk ettiği"
savunuldu. "Arafat ve tsrail
Hafız EsadtopuArafat'a attı
Ihş Haberler Servisi -Suriye
Devlet Başkanı Hafız Esad,
"FKÖ-İsrail anlaşmasmın yol
acacagısonuçiardân Arafat'ın
sorumlu olacağmı" söyledi.
İran'da vayımlanan Abrar
gazetesinin haberine göre tran
Dışişferi Bakan Yardıması
HüseyinŞeyhüIistam,
Cumhurbaşkanı Aii Ekber
Haşimi Rafsancani'nin
anlaşmaya karşı çıkan
mesajını önceki gün Şam'da
Esad'aDetti.
Suriye lideri Esad, Iranlı bakan
yardımasma verdiği karşılıkta, "Arafat'msöz
konusu aniaşmayıdiğer Filistinli gnıpiann
göresünü almadan kendi başaıa imzaiadığDiı"
belirtB. Sunye Dışışlen Bakanı Faruk Şarada
İsrail'e uygıilanan boykotun, Arapülkelenni
buna iten nedenler sona erfnediği süreoe devam
1
H
M1
edeceğini söyledi. Arap Birliği
Konseyi'nin dün sabah
başlayan 100. dönem okğan
toplantısı için Mısır'ın
başkenti Kahire'de bulunan
Şara dün yaptığı açıklamada,
Israiî iieilişki kurabilmeleri
için henüzgerekli banş
ortamının sağlanmadığıru
belirtti. Ürdün Krab Hüseyin
de dün yaptığı açıklamada,
Kudüsiçin taraflan memnun
edecekbirçözüm
bulunmadığı sürece,
Ortadoğu'da gerçek bir banştan söz
edilemeyeceğini söyledi. Kral Hüseyin.
İsrail-FKÖ anlaşması için "Neieroktuğu
komısunda eiimizde ayrıntılı bflgi yok" dedi. öte
yandan ABD Başkanı Bill Ctinton'ın.
önümüzdeki günJerde Ortadoğu'ya bir ziyaret
yapabileceğı açıklandı.
Başbakanı Izak Rabin arasında
imzalanan kısmi Filistin özerkli-
ğine ilişkin anlaşmanın onur kı-
ncı ve Filistin toplumu içinde iç
savaş çıkarracak nitelikte oldu-
ğu" iddia edılen bildiride, "Filis-
tin'in başkenti Kudüs tam kıutu-
luşa kavuşuncaya kadar müca-
dele ve Arafat-Rabin anlaş-
masının önüne gecibnesi"
çağnsında bulunuldu.
israil işgali altındaki Filistin
topraklannda anlaşma karşıtı
ve yanlısı gösteriler sürüyor.
Gazze Şeridi'nde önceki gün
toplam 17 bin civannda kişinin
katıldığı çeşitli gösteriler duzen-
lendi.
İslami Direniş Örgütü HA-
MAS tarafından düzenlenen
anlaşma karşıtı gösteriye 5 bin
kişinin katıldığı bıldırildi. HA-
MAS yanlılannın yaklaşık 2
saat boyunca ellerinde Filistin
bayraklanyla caddelerde yürü-
yerek anlaşma karşıtı sloganlar
attıklan bebrtildi.
Ayru zamanda anlaşma yan-
lısı 12 bin Fibstinbnin de Gazze
Şeridi'nde gösterijyaptıklan ha-
ber venldi. FKÖ'nün silahlı
grubu Fetih militanlannın da
katıldığı gösten sırasında hava-
ya ateş açıldığı kaydedildi.
Her iki gösten sırasında da
bir olay çıkmadığı ve taraflann
arasında herhangi bir çatışma
olmadığı belirtilûi"
Buna karşın Fetih örgütünün
pob'tik konseyi yandaşlanna
anlaşma yanlısı gösteriler yapıl-
masını yasakJadı. Yasaklama
karannın, ^"ürüyüş ve gösteri-
lerin yabancı giiçler tarafmdan
suüstimal edilerek, şiddete neden
olabilecegi" gerekçesiyle abndı-
ğı açıklandı.
Bu arada Arafat, HAMAS
ile FKÖ yetkililerinin "yakm
zamanda" bir görüşme yapa-
caklannı söyledi.
Ingiltere'de yayımlanan The
Observer gazetesine bir demeç
veren FKO lideri Arafat,
M
Yü-
rütme kurulumuz uzlaşma için
basvuruda bulundu'' dedi. Ara-
fat. HAMAS'ın Yemen'de bir
toplantı yapılması için haar ol-
dugunu bildirdiğini belirtti.
'Henfiz erken*
îsrail ile imzalanan tarihi ba-
nş anlaşmasmın gizli görüşme-
lerini yürüten FKÖ heyeti üyesi
Hasan Asfour, İsrail işgal altın-
da tuttuğu Batı Şeria ve Gazze
Şeridi'nden askerlerini geri çe-
kinceye kadar Arap ülkelerinin
İsrail ile normal ilişki kurmalan
için erken oldugunu söyledi.
Reuter'everdiğidemeçte^aıı-
laşmanın henüz valnızca bir
kağrt parçasj" oldugunu belir-
ten Asfour. uygulanmasına
geçmeden İsrail-Arap ilişkileri-
nin nonnalleşmesinin "büyük
bir bedel" oldugunu savundu.
P0LİT1KADA
SORUNLAR
ERGÜNBALCI
Ortadoğu'da Yeni
Dönem Başlarken
İsrail-FKÖ anlaşması Ortadoğu'da dengeleri kökürv
den değiştirecektir.
Türkiye açısından bu tarihi anlaşmanın birçok olumlu
yanı olduğu kuşkusuz. Ama bazı olumsuz etkilerin mey-
dana gelebileceğini de unutmamak gerekiyor.
Bölgede banş ve istikrarın sağlanması doğal olarak
herkesin yarannadır. Batı Şeria ve Gazze'nin kalkındırıl-
ması için uygulanacak projelerin Türkiye'ye önemli eko-
nomik olanaklar sağlayacağ/ da açık.
Bize göre İsrail-FKÖ anlaşmasmın Tûrkiye'yi de ya-
kından ilgilendiren en olumlu yan/arından biri, bölgede
israil'e karşı tepki olarak yükselen radikal islamcı akı-
mın ayakları altından halının çekilmesi olacaktır. Aslın-
da israil Başbakanı İzak Rabin' ile FKÖ Lideri Yaser
Arafafı da, diğer etkenlerin yanı sıra birbirleri ile anlaş-
maya iten en önemli nedenlerden biri buydu. Yaser Ara-
fat radikal islama HAMAS örgütünün Filistinliler arasın-
da tabanını hızla FKÖ'nun zararına geliştirdiğini gör-
müştü. Israif Başbakanı Izak Rabin de bu gerçeğin bilin-
cinde idi. Rabin'i derin bıçimde kaygılandıran diğer bir
nokta da hızla silahlanan Iran'ın radikal islamcı örgütler
üzerindeki etkinliğinin giderek artmasıydı. Rabin, Ara-
fat'la banş yapmadığı takdırde, israil'e karşı en büyük
tehdit olarak gördüğü Iran'ın kısa süre içinde bölgede
etkinliğini arttıracağını kavramıştı. İsrail-FKÖ anlaşması
radikal İslamcı örgütlerin varlık nedenine ağır darbe
vurmuştur. Anlaşma kitleler arasında kök saldığı oran-
da radikal İslamcı akımların etkınliği azalacaktır.
İsrail-FKÖ anlaşmasmın Türkiye açısından doğurabi-
leceği olumsuz sonuç ıse Suriye konusunda ortaya çıka-
bilir. tsrail-FKÖ barışını büyük bir olasılıkla İsrail-Suriye
anlaşması izleyecektir. Bu takdirde israil cephesini gü-
vence altına alan Suriye, Fırat'ın suları konusunda Tür-
kiye'ye karşı daha saldırgan bir tutuma girebilir. Ya da
Hatay üzerindeki iddialarını daha pervasız biçimde gun-
deme getirebilir. Kabul etmeli ki Ortadoğu'daki gergin-
lik Suriye'yi tum dikkatini israil üzerinde yoğunlaştırma-
ya zorladığından, zaman zaman Türkiye'ye yararlı da
oluyordu. Ankara artık Suriye'ye karşı "İsrail kartını"
kaybetmiştir ya da kaybetmek üzeredir. Ancak Türkiye,
iç sorunlarını çözüp ekonomik ve teknolojik atılımı ger-
çekleştirmeyi başarırsa, Suriye'nin hiçbır zaman ciddi
bir sorun oluşturamayacağını açıktır.
• • •
İsrail-FKÖ anlaşmasına karşı şimdiye dek en sert tep-
ki Iran'dan geldi. Tahran, Arapların Siyonizme karşı mû-
cadelesinde bayrağı taşıyarak bölgede etkinliğini arttırı-
yordu. Şımdı bayrak elinden düştu. Irak, İran kadar sert
olmasa bile aniaşmayı kınayan diğer bir ülke. Suriye ise
FKÖ kendisini atlattığı için öfkeli. Ama anlaşmaya karşı
çıkmadı. Şam, gelişmeleri bekliyor. İsrail Golan'ı geri
vermezse. Ahmet Cebril'in Filistin Halk Kurtuluş Cephe-
si-Genel Komutanlık gibi radikal örgütlerle, aniaşmayı
torpillemeye kalkışabilir.
Ne var ki, bu üç ülke de fsrail-FKÖ anlaşmasını balta-
layabilecek güce sahip görünmüyor.
Iran'ın ekonomik durumu hızla bozuluyor. Petrol fiyat-
larının düzenli biçimde düşmesi, ülkenin en büyük gelir
kaynağına ağır darbe vurmuş durumunda. Dış borçlar
20 milyar doları aşmış. Tahran'ın Batı sermayesıne ve
teknolojisine gereksinmesi var. Üstelık İsrail-FKÖ an-
laşmasına karşı açık bir savaş ilan ederse, ilişkilerini
düzeltmeyeçalıştığı Suudi Arabistan ve Kuveytgibi Kör-
fez ülkelenni de öfkelendirecek.
Anlaşmaya karşı çıkan Irak lideri Saddam Hüseyin ise
Körfez savaşı sırasında Yaser Arafat'ın onu destekledi-
ğini unutamaz. Bu nedenle muhalefetin bir noktadan
sonra geri tepebileceğini düşünmek zorundadır.
Suriye ise anlaşmaya karşı tavır alırsa, ABDnin tüm
ekonomik yardımlarının Filistinlilere akmasını seyret-
mek durumunda kalır.
Ortadoğu'da tarihin çarkları yeni bir yöne doğru dön-
meye başlamıştır. Biz bu gelişmenin durdurulabileceği-
ni sanmıyoruz.
Bu aşamada en önemli sorun, izak Rabin'in sağlığını
koruması, Yaser Arafat'ın da bir suikasta kurban gitme-
mesidir.
Böyle bir olasılığı önlemek İçin de MOSSAD, CIA ve
FKÖ istihbarat biriminin çok sıkı işbirliği içinde oldukla-
nnı Batı basınından öğreniyoruz.
Ortadoğu'da artık hiçbir şey şaşkınlık uyandırmıyor.
Bosna'dabanş
anlaşmasıtehlücede
Dç Haberler Senisi - Bos-
na-Hersek"te önceki gün yü-
rürlüğe giren ateşkes karanna
rağmen özellikle Müslüman-
larla Hırvatlar arasında çatış-
malar devam edıyor. Arabu-
lucu, AT temsilcisi Lord
Owen, bu dunımda yann Sa-
raybosna'da imzalanması ön-
görülen banş anlaşmasmın
"gerçekleşemeyebileceğini"
söyledi. Bosna-Hersek Devlet
Başkanı Alia İzzetbegeoviç de
yann yapılması tasarlanan
toplantı konusunda karamsar
oldugunu belirtti.
Çatışmalar
Bosna-Hersek'in orta kesi-
minde Vitez kenti çevresinde
çatışmalann ateşkes karanna
karşın yoğunlaşması banş
beklentilerinin üzerinde soğuk
duş etkisi yarattı. AFP'ye göre
Hırvatlar. Müslümanlar ta-
rafından düzenlenen altı
saldında "ağır kayıplara" uğ-
radıklannı kabul ettiler.
Arabulucu Lord Ovven Split
kentinde önceki akşam Hırva-
tistan Devlet Başkanı Franjo
Tudjman ve Bosnalı Hırvat-
lann lideri Mate Boban'la
yaptığı görüşmenin ardmdan
verdiği demeçte. "Taraflar
banş anlaşmasını ûnzaiamaya
niyetti değiise Saraybosna top-
lantısı gerçekleşemeyebilir"
dedi. Ovven. anlaşmanın imza-
lanacağından emin olmazsa,
Saraybosna toplantısına ka-
tıbnayacağını da sözlerine ek-
ledi. Ovven, Bosna-Hersek
Cumhurbaşkanı Alia Izzetbe-
goviç'in, aniaşmayı imzala-
madan önce Adriyatik Deni-
zi'ne açılan bir koridor istedi-
ğini, Sırplarla Hırvatlann ise
bu öneriyi kabul etmediklerini
söyledi.
İzzetbegoviç'in
açıklaması
Bosna-Hersek Cumhurbaş-
kanı Alia İzzetbegoviç, Devlet
radyosuna yapüği açıklama-
da, Bosna hükümeti ile Sırp ve
Hırvat bderlerarasında Saray-
bosna'na imzalanabileceği be-
linilen, gelecek müzakereler
için temel teşkil edecek banş
anlaşmasının imzalanacağına
ihtimal vermediğini kaydetti.
Birkaç gün içinde mevcut bü-
yük sorunlann halledilebilece-
ğinden kuşku duyduğunu be-
lirten Bosna Devlet Başkanı,
görüşünü uluslararası arabu-
lucu Lord Ovven'a ilettiğini
sövledi.
izzetbegoviç ile "Bosna-Sup
Paıiamentosu" Başkanı Mom-
cilo Krajisnik, gelecek müza-
kereler için bir güven zemini
oluşturması bekienen ve izle-
necek yollan beb'rleyen ortak
açıklama metnini içcren ateş-
kes karan almışlardı.