Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 13AĞUSTOS1993CUMA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Öteki dünyadavalivarmı?
MELİH CEVDET ANDAY
O
tomobılle >ola çıktığı-
mızda kent gunlük
güneşhktı Kırlan gö-
recegım ıçm sevınçhy-
dım Anadolu'da kent-
ler, kasabalar bırbınne
benzer. ozellığı olan yer pek azdır în-
san ılk geldığı bır yen çarşıda pazarda
ayırdememez Ama kırlar oyle değıl-
dır, bıteyıvehk ortadan kalkar boîge
ırasını göstenr
Trabzon'u sel basmış dıye gazeteler-
de okumuştum (Ikı vıl once oluyor
bu) Maçka'ya doğru sehn şırretlığını.
taşkından kalma vıkıntılan gormeğe
başladık Yolsolayukankıvnhvordu,
artık sakınleşmış olan dere sağ aşağı-
mızda kalmıştı Yıkılmış sonra da su-
rûklenmış olan evlenn, tahta koprule-
nn kahntılan kenarlara vurmuştu
Korkunç bır gorünumdü bu Dızgm-
tenmemış doğanın başımıza ne ışler
açacağı bellı olmaz kı'
Bız yukan doğru tırmandıkça ısı
hızla duşmeğe başladı Oylekı. Sume-
la manasün gorunduğunde ben utn-
yordum
Başlangıçta ağaç seyrektı, gıtgıde
sıklaşü, kovağın dıbıne vardığımızda
arukormarunıçındeydık Goruntuyıt-
mıştı, ağaçtan başka şev goremıyordu
Soğuk oyle artmışü kı, bır yere sı-
ğınmamız gerekıyordu
Suyun kıyısında, tahta kopru ıle ge-
çılen bır kahve vardı Oraya kapağı
atük tkı delıkanlı. tabaklan, şışelen,
masa ortulennı sandıklara dolduru-
yordu Kahvenın mevsımı geçmıştı
artık, kış gelmıştı Isınmak ıçın ıçecek
bır şey sorduk Ocak kapatılmıştı, al-
kollu ıçkı de yoktu Dehkanhlardan
bın, nasılsa kalmış bır bıra şışesını açtı
Bıra buz gıbıydı Içemedık Ben artık
zangırdıvordum Hasta olacağımı du-
şunmeğe başlamıştım Içerde otura
cak yer de yoktu, ıskemleler toplan
mıştı
İhşan çıktık Orman ıdaresının yaz-
lık evlen boştu Bu evlerden bınnın
bacasından duman çıktığını görunce
sevmçle oraya doğru koşmağa başla-
dık Kapıyı çaldık Gözluk camlanrun
altından gozlen faltaşı gıbı açılmış go-
runen bın açü Uzun uzun baktı bıze
Bellı, aksı bır adamdı Buyur etmıyor-
du
— Üşüduk, dedık gırebıhr mıyız"'
— Eh gınn, dedı
Bız daldık ıçen Sobalı oda ılkel bır
gorunumdeydı Duvardan duvara ge-
nlı ıplerde çamaşır asılıydı Sobanın
ustunde bır tencere ka>nı>ordu Ka-
dın elı değmemış, dağınık bır oda
Sobanın yanına çoktük
Orman bekçısıydı adam, kışı orada
geçırecekü
- Carun sıkılmaz mı burda7
dıye
sordum
- Ne sıkılsın, dedı aksı aksı, namaz
kılanm, Kur'an okurum, dua edenm
Bız bu dünyada mısafınz Hazırhklı
olmah Bugünvarsakyannyoğuz
Gozluk camlanndan buyuyen goz-
len, kavga çıkaracakmış gıbı bakıyor-
dubıze
Tek başma olmaktan ötürü kolay
kolay dındınlmez bır konuşma gerek-
semesı ıçındeydı Boşahyordu
- Budunyayalancı.asıldunyaote-
de, bızı bekhyor Haarlıkb olmah
Gıdeceğımız yer orası
Elıyle bır yen gostenyordu, otekı
dünyayı anlaşılan
- Hesaplar orda gorulecek Bu
dunyada ne olursan ol, ıstersen \aL ol,
beş para etmez Geçende valı geldı bu-
raya, duymuş benım hazırlıkh olduğu-
mu. dedı kı, "Ben seni ötekı dunyada
da onnan bekçisi yapacağun" dedı
Yapsın, benım zaten ışım bu. orman
bekçılığı. bunca yıl ormana baktım
ama bakalım o, valı otekı dunyada da
valı olacak mı'' Nerden belh olacağı0
Ben orman bekçısı olurum, ışım bu be-
nım onun vah olacağını kım bılıyor''
Orman bekçısı, ıdan teşkılâün ötekı
dunyada da, buradakı gıbı surup gıde-
ceğıne ınanıyordu, kendı yen sağlam-
dı ancak valıden yana bıraz kuşkulu
ıdı Valı, kendı kendme gelın guvey
oluyordu Bakalım, hazırlığı tamam
mıydı'?
Isınmıştım, kendıme gehyordum
- Sence ötekı dunyada vah kım
olur> dıye sordum
— Hıç belh olmaz dedı Bız kanşa-
mayız Sen hazırlığını yap, ust yanını
duşunme Vahhğı yukansı bıhr
Ehyle gökyuzunü gosterdı
Adamın ışı başından aşkındı, bız
hazırlık çahşmalanna ara verdırmış-
ük. kalkmamız doğru olurdu Kon-
dorda bır yığın terhk, ayakkabı vardı
Bekçıye teşekkur edıp dışan çıktık
Arabamız hazırdı
Trabzon Devlet Tıyatrosu Müduru
dostum Serhat, donuşte alabahk yıye-
cejpmızısovledı
îkındı vaktıydı, oğle yemeğı yeme-
mıştık, alabahk yıyeceğımızı oğrenm-
ce acıkmıştım Son kez ormana bak-
tım, ormana dağın golgesı duşmuştu
ve Sumela manastın. ınanılmaz gorke-
mı ıçınde gozumuzu alıyordu
DÖnuş yolu sankı kısalmıştı, kente
beş kılometre kala arabamız salaş bır
>apının onunde durdu Alabahk lo-
kantası buydu ışte
Kapıda bızı lokantarun sahıbı karşı-
ladı Tam bır Karadenızh Nasıl olur
Karadenızlı9
Tanımlayamam ama ta-
nıyorum, gorunce tanıyorum
Dıkdörtgen buyukçe bıryemek yen
Başka muşten yoktu Uzun, tahta bır
masaya oturduk Adam yanımızda dı-
kılmış duruyordu
— Sızde ıçkı bulunur mu9
dıye sor-
dum
Rakı ıçeceğımızı bılıyordum, Kara-
denızh patronu bıraz şaşırtmaktı nıye-
üm
-Var, dedı
— Ne ıçkıler var9
Rakıdan başka ıçkı olmadığıru da
bıhyordum Bu sorudan adamın bıraz
canı sıkıhr gıbı oldu, >a da bana oyle
geldı
— Rakı dıyorlar, sızde var mı on-
Adamın ıçı rahat etmıştı
- Var dedı, olmaz mı9
- Bana kuçuk bır kadeh venn de
bır tadayım
Kadehlık rakı geldı, tatüm ve Kara-
denızh'nın meraklı bakışını bıraz bes-
ledıkten sonra,
- Buyuk şışe getır dedım
Adam sevınmıştı - Guzeldır. dedı
- Guzelmış, dedım
Sonra demır tava ıçınde kızarmış
alabahk getınldı Bız balıklan tabak-
lanmıza aldık ama Karadenızlı tavayı
goturmedı, meğer ekmek banılırmış
Lyduk bu adete Alabalık yağı ıle ka-
nşmış Trabzon yağı çok lezzethydı
Geçmışte gorüp dınledıklenmız.
aradan zaman geçınce aynntılanna
kavuşu>or
ARADABIR
M. SELİM OKÇAY
Avukat, EmekliAsker
Korgenerallerimiz,
Orgenerallerimiz...
ingtlız ordusunda korgenerallere, yanılmıyorsam
hepsıne, "Sır' eşlerıne de 'Lady" unvanı verılıyor
ömurlerı boyunca da boyle anılıyorlar
Bunlar gerek hızmetteyken ve gerekse emeklı olunca,
askerı ve sıvıl oğretım kurumlarında, unıversıtelerde,
stratejık duzeyde oğretım ve araştırma yapan kurumlar-
da konferanslar verırler Esprılerı ve guzel değerlendır-
melerı ıle dınleyenlerı kendılerıne hayran btrakırlar
Bıldırıler sunarlar Televızyonlardakı açıkoturumlara
katılırlar Dunyadakı askerı sıyası gelışmelerle ılgılı
değerlendırmeler yaparlar Basında sık sık yazıları çıkar,
eleştırılerde bulunurlar Tum muesseselerın onur uye-
sıdırler Kendıne guvenen olayları değerlendırebılen
guçlu kışılerdır Eserler verırler bılımsel çalışmalarda
bulunurlar Çağdaş sanatın her turlusunun ıçerısınde-
dırler Toplum onlara değer verır, onlar da topluma gu-
zetşeyler sunarlar
Bugun dunyadaki biaylanh arkasında daıma Ingılızlerı
gorebılırız Tarıh boyunca boyle oimuştur Geçenlerde,
Kürt lıderlerden bırısı Ankara uzerınden Ingıltere'ye uç-
muş ve talımat alarak gerıye donmuştur Neden başka
ülke değıP Son yıllarda planlayıcı durumundadırlar, uy-
gulamayı ABD ye bırakmışlardır
Işte, Ingıltere de bu uzun vadelı planlamalara, deger-
lendırmelere bu 'Sır 'unvanı ıleçağrılankorgeneralve
orgeneraller de katkıda bulunurlar Askerı alanda bun-
lar otorıtedırler goruşlerınden yararlanırlar
Şımdı bızımkılere gelelım Elbette, Ataturk devrımlerı
ıle kalkan "Str', 'Lady' gıbıunvanlarverılmesın Ancak
bılımsel çalışmalarda bulunmaları, topluma bır şeyler
vermelerı, kanımca şarttır Boyle olurlarsa, zaten toplu-
mumuz onlara en buyuk unvanları verır
Emeklı korgenerallerımız, orgenerallerimiz nerede-
ler? Yazık kı hepsı bır kenara çekılıyorlar örneğın, NA-
TO Guneydoğu Avrupa Muttefık Kara Kuvvetlerı Komu-
tanlığı ndan emeklı olan son uç orgeneralımıze soralım
bakalım Herhangı bır devlet yetkılısı veya bılımsel bır
kuruluşun görevlısı kendılerıne NATO'nun geleceğı ko-
nusunda ne duşunuyorsunuz benzerı sorular yoneltmış
mı
?
Ya da ıstenmeden sızler boyle calışmalar yaptınız
mû Konferenslara katılıp bılımsel bıldırıler sundunuz
mu?
Geçenlerde Muavenet muhrıbı ıle ılgılı olarak basın-
da haylı yazılar çıktı Eleştırılerı goruşlerı okuduk Uzu-
lerek soyluyorum, bu emeklı komutanların fıkırlerını
almak hıç kımsemn aklına bıle gelmedı Emeklı buyukel-
çılerın goruşlerını almak ıçın gazetecıler koştular, esas
konuyu bılmesı gerekenlere hıç kımse gıtmedı, onlar da
tek satır yayımlamadılar Hayret doğrusu
Eskıden, 20 yıl kadar once, emeklı orgenerallerımızın
yazılarını Cumhurıyet te okur, mutlu olurduk Şımdı yok
TV'yedeçıkılmıyor
Sıstemde bır yanlışlık olduğu anlaşılıyor Ya eğıtım
sıstemıbozukyadaterfısıstemı Belkı de her ıkısı Konu
çok önemlı Çunku yapılan bır yanlış, çorap sokuğu gıbı
öbur yanlışları çekıp goturuyor Ingıltere omeğının gu-
zel olduğunu duşunuyorum Yetkılıler herhalde bu so-
run uzerınde dururlar Bu arada ben de araştırmalarına
yardımcı olmak ıçın bır ıkı onerıde bulunmak ıstıyorum
Belkı bazı ıpuçları verır
Harp Okullarından ya da Harp Akademılerınden me-
zunıyet derecelerını ele alarak ılk 10 subayın (tabıı her
devre ıçın)terfıseyrı ıncelenmelıdır Bunlar hangı rütbe-
lere kadar gelebılmışlerdır? Hangı rutbelerde çarkın
kurbanı olmuşlardır? Bırıncılerınden kaçtanesı orgene-
ral rutbesıne ulaşmıştır ya da genelkurmay başkanı,
kuvvet komutanı oimuştur^ Genelkurmay başkanlarının
mezunıyet derecelerı nedır? Yabancı dıl durumlanna
gorebu ıncelemeyapılabılır Gerılerdengelıpdeyukarı-
lara tırmananlar olmuş mudur? Olmuşsa, bu nasıl ol-
muştur? Terfılerde ozellıkle ıç ıçe olduğumuz ABD'nın
rolu var mı'
Aslında bu araştırmayı her rutbeye yaymak uygun
olacaktır Tabıı bu değerlendırmelerı Sılahlı Kuvvetlere
bırakmamak gerekır Kendı kendılerıne duzeltırler de
denılmemelıdır Sıyasal otorıtenın ışe el atmasında bu-
yuk yarar göruyorum Ülke hepımızın Sılahlı Kuvvetler
hepımızın
KAMUOYUIVA
Tüm ınsanlığın nefretle kınadığı, gencı
yobazlann yaptığı ığrenç Sıvas kathamını
nefretle kınadığımızı tum kamuoyuna
duyururuz
SUSERİŞÇİLERİ
TARTIŞMA
BorisYeltsin'eMarx'ave Lenin'edairazetede
okudum Rusya
DevletBaşkaıiı
\eltsin,
Marxıçın,
'Hiç dogmamış
ounasuıı dilerdim" demış
Lenin'ın ıse. "daha önce öbnuş
olmasmı"dılıyormuş (Mılhyet
24Temmuzl993)
tlkel bır kabıle'reisi'nın bıle
soyleyemeyeceğı bu sozlen
ınsan Yeltsın'ın ağzından
duyunca yadırgamıyor
doğrusu Onun gıbı ucuz bır
kahramanın ve
karşıdevnmcının, 1917Sovyet
thtüali'nın lıden Lenın
hakkında soyledıklennı hoş
görmek gerekır Bızdede,
'antiKemaüstler' ayraa
ıçensınde toplayabıleceğımız
t
şeriatçüar',İkinci
cumhııriyetçiler'.
'yeni-Osmanlıcılar' ve
benzerlen her Allah'ın gunu,
duzeylenne uygun bıçımde
Atatürk'e saldırmıy orlar mı
9
Devnm ve karşıdev nm hangı
ulkede olursa olsun benzer
bıçımlergostenr E>\anın
doğası gereğıdır bu
Dedığım gıbı Yeltsın ın Lenın
ıçm soyledıklennı doğal kabul
etmek gerekır Bubırdevrimve
karşKkvrim olavıdır Oysa,
Yeltsın ınMarx ıçın
soyledıklen, denn bır cahılhğm
veaymazlığınıfadesıdır Şa>et
bır teslımıyetın ve ıhaneün
ıfadesı değılse
Çunkü Marx - Engels ıle
bırhkte Komünist Manıfesto'da
v, apuğı gıbı - komunızmın
teonk ve pratık sorunlannı
mceledığı kadar, Avrupa'dakı
sınıfsavaşımlannı da ıncelemış
veırdelemıştır Amabutün
bunlardan ote Marx,
kapıtahzmm oluşumunu,
yapısını ve ışleyış yasasını
aynntılı bıçımde uçcılthk
KAPİTAL ıle onun dorduncu
a Idı sayılan Artı-değer
Teorileri'nde ortaya
konmuştur Kapıtahzmın naal
bıçımlendığı, sermaye
bınkımının, kadın demeden,
çocuk demeden ınsanlann
karşılığı odenmemış emeklenne
v ahşıce el konularak nasıl
gerçekleştınldığının aynnülı
hıkayesıdır bınlerce sayfalık bu
yapıtlar Bızdeolmasabıle
butun dunyada bılım yapan
çevreler bu kıtaplan, sermaye
ıle emek, kapitalist ıle emekçi
çelışkısını belgelenyle en ıy ı
anlatan yapıtlar dıye kabul
eder
Pekı şımdı, Mara 'doğmasaydı
da' şu sıralar ıçı ıçını kemıren
Sahşi kapitalizmi' bu denh
yakından tanımasaydık daha
mııyı olurdu yanı
9
Bons Yeltsın'e bakarsanız
elbette daha ıyı olurdu Çunku
o." ...bize \ aat edilen mih arlan
daha pek göremedik" dıyerek
Batı nınsermayeçevrelenne
Rus>a yı sattığını aynı yazıda
kendı ağzıyla ıtıraf edıyor
tnsanoğlu. ıster holdıng
profesöru olsun ıster devlet
başkanı bır kez kendını ya da
ulusunu büyuk sermayeye sattı
mı, dav ranışı hep a>Tiı oluyor
îsteyen çev resıne bakar v e pek
çok orneklennı görur bunun
Alaattin Bilgi
Vergi dünyasında yâpraFffokürnû
S
ozluk anlamında
"dünya",
"yerküre"dır,bır
gezegendır Dığer
taraftan, gunluk
konuşmada çeşıth
dunyalardansözedıhr Sanat
dunyası, spordunyası ve bu
me\ anda belkı "vergi dflnyası."
Geçtığımız bır yıl ıçınde, ıkıncı
anlamdakı "Tûrk vergi
dünyası" sankı bır yaprak
dokumune uğradı Once
Prof Dr SaühŞanvergoçtu.
hemen sonra ProfDr Sefim
Kaneti ve çok kısa bır sure once
Vural Ankan. Bu kayıplar
karşısında gonlümûz, "aman,
biraz ara" dıyor
Ele aldığımız bağlamda, her
üçünun yen mümtaz ve
müstesnadır Prof Şanver,
"vergT ıle yaşamışbır kışı Bu
konuda okuvan. okutan.
oğreten, oğrenen, fıkır ureten
Prof Kaneti. denn hukuk
bılgısını ve ılmını "vergi"de
butunleşürmış
Bu yazının ılham kaynağı olan
Ankan, mulkıye eğıtımını
mahye burokrasısı ıle
saglamlaştırmış, eskı bır hesap
uzmanı Daha sonra, uzun
yıllar "mütalaasına" ve
"layihasına" ıübar edilen ve
guvenılen bır daruşman ve
avukat Ankan'ın mah uğraşısı
ıle bağlanülı sıyası uzantısı var,
Mahye ve Gumrûk Bakanlığı
yapmış Bakanhk hayatı, belkı
sısteme ters duştuğu ıçın son
buhnuş ama, Turk vergi
dunyasına, otuz kusur yılhk alt
yapısı olan Katma Değer
Vergısf run kazandınhnasında,
noktayı o sağlamış Bunun
gensınde, kamu alacaklannın
tahsıh ıle ılolı mevzuatın
hazırlanmasında onemh
katkılanvar Prof
Şanver, velatı gununün
sabahını ve oğleden sonrasını
ünıversıtede ders vererek
gecınyor Prof Kaneti, keza,
ömrunun son gunlennde,
doktora oğrencılen ıle en ınce
bılımsel detayı, hatta doktora
smavındakı kıyafetlennı
tartışıyor Vasıyetı uzenne
Turk bayrağına sanh tabutu,
bu toplumdakı sevgı ve
saygının unutulmaz bır
göstergesı oluyor Ankan ıle
son haüramız Ada vapurunda
Ayak üstu, uluslararası
vergıcıhk ve çıfte
vergılendırmeyı onleme ıle ılgılı
bırkaç teknık konu üzennde,
can alıcı bır goruşme
Bu üç kışıhğı vergi dunyamız
mensuplan, mukellefler,
sıyasal, ıdan, yargısal ya da
akşamına
kımseye
yok!
18 ine birşey kalmadı.
akademık kesımlenn ügıhlen,
hafıza ve hatıralanndan
geçınrken, ınanıyorum kı artı
değerler agır basacaktır
Her uçunun muşterek ozelhğı,
Turk mali hukukuna ve vergi
hukukuna ımzalannı atmış
olmalan bu hususta bıhnçlı
olarak bır kamuoyu, adeta bır
vergi felsefesı (') oluşturma
gav retı ıçınde bulunmalandır
Ankan'ın "Birbinnin Kurdu
Yedi Vergi" başlıkh yaasını (
2
)
başlık yapüğı kıtapta (
3
) ver
alandığer yaalan. Prof
Şanvenn "Vergi Reformlan"
başhkhsena(
4
XProf
Kanetı'nın mah konular ıle
ılgıb penyodıklerde yer alan
yayınlan, Turk vergi
hukukunun gehşmesıne pek
onemh katkılardır
Bu yazının kaleme ahndığı
gunlerde vergi meselesı, yıne
sıvasmercılennve
kamuoyunun gûndemındedır
Kamusal fınansman kavnağı
olarak vergılenn y ennı
açıklamaya ya da onemını
ınkaretmeye gerek yoktur
Ancak gozden uzak
tutuknaması gereken husus,
ıfrat / tefnt noktalan
arasındakı hassas noktanın
ısabetle behrlenmesıdır
Hasılat amaa gozardı
edıhneksızın, vergi hukukunun
ana dusturu "vergide
kanumlik" ılkesıdır
Vergılemeye ıhşkın temel
kurallar parlamentodan
"kanun iradesT olarak
çıkmahdır Bu husus,
anayasamızda da
dûzenlenmıştır Buılke,
vergılemede adakt ve eşitlerin
eşitdozda vergUendirilmeieri
ılkelen ıle butunleşır Bu
ozellıklen taşımayan
düzenlemeler.
parlamentolardan yasa metnı
olarak geçseler bıle, "hukuk"
mertebesıne ulaşamadıklan
ıçın zaten uygulama kabılıyetı
bulamazlar Boyle olunca.
gunluk mah sorunlara çozum
ararken kısa vadelı, ufak
formullere değıl. koklu ve adıl
hukukı düzenlemelere
yonelmek gereklıdır
ProfDr SahhŞanver,ProfDr
Sehm Kaneti ve Vural
Ankan ın azız manevı
varhklan da acaba şu anda bu
konular ıle meşgul mudur9
(')Groves,HaroldM Tax
Phılosophers, The Unıversıty
of Wısconsın Press 1974
OCumhunyet 29 8 1977
(
3
) Ankan, Vural, Bırbınnın
Kurdu Yedı Vergi, İstanbul
1983
(4
)Cumhunyet, 19-24 10 1992
Prof.Dr.AdnanTezel
Marmara Üniversitesi
PENCERE
Immanuel Kanfla
Rıza Tevfik...
Bızde felsefecı yetışır mP
Karpuz yetışır kavun yetışır, fındık fıstık yetışır felse-
fecı yetışmez
Pekı 'Fılozof Rıza Tevfik ' ne oluyor"?
Rıza Tevfik nam-ı dığer' fılozoftu .
Felsefecı değıl
Şaır
Uçun kuşlar uçun doğduğum yere1
Şımdı dağlannda mor sumbul vardır
Ormanlar koynunda bır senn dere,
Dıkenler ıçınde sarı gul vardır
Rıza Tevfik ınfılozofluğukendındenmenkuldu şaırlığı
de vardı, sonunda Osmanlı Devletı temsılcısı olarak pa-
dısah adına Sevr Antlaşması'nı ımzaladı
Iyı de ettı
Çunku Anadolu da Sevr'e karşı tepkı Mıllı Kurtuluş
Savaşı nın ateşını yalazlandırdı yukselen alevler 'Ay-
dınlanma devrımı' nın yollarını ışıtacaktı
Pekı 'Aydınlanma ne demek'?
Işte donup dolaşıp yıne felsefeye gelıyoruz Felsefe
ınsanlıktan yaşamdan tarıhten kopuk bır şey degıl bız-
de felsefecı yetışmemesı de rastlantı değıl Konuyu
sadeleştırmek ıçın dıyebılırızkı Batı da felsefe-koku Es-
kı Yunan a dayanmakla bırhkte- Aydınlanma nın ürunu-
dur, "aklın ınançtan, bılımm dınden bağımsızlaşması '
surecınde oncudur
Islam dunyası bu gelışmenın dışında yaşadığından,
bızde felsefecı yetışemedı
•
Ne var kı gezegenımızde hıçbır toplum otekınden ha-
bersız yaşayamıyor Osmanlı Avrupa nın burnunun dı-
bınde, 'Aydınlanma devrımı'nden payını almadan
durabılır mıydı? Insan hakları ozgurlukler laıklık kav-
ramlarının kokenındekı felsefe 'Osmanlı munevverlerı -
nı sarıyordu Batı, Ronesans ıle Reform'u kan revan
ıçınde yaşayıp 'Aydınlanma 'yı 'laıklık' ıle toplum ve
devlet yaşamına geçırmıştı
Bız bu ışı ancak emperyalızme karşı Kurtuluş Savaşı
surecınde Cumhurıyet devrımıyle gerçekleştırebıldık
uygarlık tarıhınde 1923 devrımının yen budur
•
Bır sıyası tarıh var
Bır de uygarlık tarıhı
Ikısı zamansal açıdan bırbınnın ıçınde sarmallaşmak-
la bırhkte, sıyasal tarıh yuzeyde kalır 1923 devrımını fel-
sefe ıçerığınde yerlı yerıne koyamayan bır tarıh anlayışı
yeterınce değerlendırme yapamaz, eksık kalır Ataturk
donemını ele alırken ıster ıstemez sığlaşır, yanılgıya
duşer
2000 yılına doğru Tacıkıstan dan Cezayır'e kadar su-
regelen laıklık ve şerıatçılık savaşımı Batı tarıhınde
yuzlerce yıl once yaşanmış olanın anlamında açıklana-
bılır Ataturk devrımını deguncelleştırır 18 ıncı yuzyıl fı-
lozofu Immanuel Kant'ı tanımadan Tacıkıstan'dakı olay-
ları kavramanın olanağı yoktur Cezayırde oldurulen
Muhammed Buhobza ıle Sıvas ta yakılan Asım Bezirci
arasındakı anlamdaşlığı, ancak uygarlık tarıhınde felse-
fenın donuşumunu ızleyerek açıklayabılırız
•
Turkıye, demokrasıyı yalnız seçım sandığı sanan sığ-
hğın boğuntusjnda kırk yılını yıtırdı Bu yuzeysel yakla-
şım 1923 devrımını anlayabılecek olçutten yoksundur
Ulkemızde cumhurıyet tarıhını yazmaya kalkışan bır ta-
rıhçının kesınhkle uygarhğın felsefe tarıhıyle tanışması
gerekıyor
1923 devrımını uygarlık tarıhınden kopartarak değer-
lendıremeyız Boyle bır soyutlama, bır tarıhçı ıçın bağış-
lanamaz suç oluşturur
Tarıhçının polıtıkacıdan farkı olayları sıyasal yuzey-
sellıkten kaçınarak ele almasından kaynaklanır Tarıh
bu ışlevı ustlenmeseydı ne uygarhğın geçmışını anla-
yabıhrdık, ne de ınsanlığın bugununu değerlendırmek
olanaklarına kavuşurduk
Trafık kaüllen bu kez de sevgılı yeğemm,
Bıcınk'ım, BuğdaVım
KAMER SAÇMACFyı
katlettıler Kuşlar artık ondan bana haber
getırmeyecek
Beyaz kuğu onu guzelhklere götür.
Dayısı
HAKKIERDEM
KAMUOYUNA
2 Temmuz 1993'te alkışlar arasında Sıvas'ta
yakılan 37 demokrası şehıdını unutmadık,
unutmayacağız.
Hoşgörü sembolu Mevlanalan. Yunus Emrelen,
Pır Sultanlan bağnndan çıkarmış bu
topraklarda yapılan ınsanlık suçunu ışleyenlen
ve ışlenmesme goz yumanlan kınıyoruz.
TMMOB İSKİ İŞYERİ TEMSİLCİLİĞt
ÖLÜM
Merhum Osman Ekın"ın eşı, değerlı \ arlığımız, sevgıh
BEDRİYE EKİN'i
yıtırdık
Cenazesı 13 Ağustos Cuma gunu Maltepe Camıı'nden
oğle namazından sonra kaldınlarak Cebea
Mezarhğı'nda toprağa venlecektır
AİLESİ
TEŞEKKUR
Kızımızm göz ameh> atını başanyla gerçekleştıren
Prof.Dr.
ÖMER KAMİL DOĞAN,
Dr.TANAYOĞUZ,
Dr.TURGAYKEPÇE,
Hemşire HATİCE ÇEN 4R,
personel MELAHAT ÖZBAKIR'a,
gosterdıklen v akın ılgıve teşekkur edenz
NECLA-CEMAL ŞAHİN