Katalog

3TEMMUZ1993CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER 15 Şeriatçılar ayaklaııdı:35 ölümBaştarafil Sayfada Nesın şenlığin ilk gününde yap- üğı konuşma da dını konular- dakı göruşlenni açıkladı, pey- gamben tanımadığını, Kuran'- ın da nasıl yaaldığının kuşkulu olduğunu söytedı. Aziz Nesin'ın Burucıye Med- . resesı'nde kıtaplannı imzaladı- ğı sırada bır grup gerici Nesın'e saldırmak ıstedi. Ancak saldır- ganlar çevredekıler tarafından etkisız hale getınldi. Azız Ne- sın'in şenliğin ilk gunünde yap- tığı konuşmalanna dünku sayı- lannda yer veren Sıvas'takı yerel dını gazeteler ıse halkı protestoya çağırdılar Olaylar başhyor Dün çeşıtli camilerde cuma namazını kıldıktan sonra Paşa Camii'ne doğru yönelen aşın dincıler, halkı da aralanna ka- tılmaya çağırdılar "Türkıye müslümandır, muslüman kala- cak" diye slogan atan aşın din- ciler. yol boyunca tekbır getir- diler. Göstericıler kent merkezin- deki Paşa Camiı önünde kala- balık bir grup oluşturdular. Aşın dınci göstericiler önce va- liliğe yöneldiler. Vali Ahmet karabÜgiıTı Pır Sultan Abdal göstenlennı desteklemekle suç- layan kalabahk. valilik önünde "Vali istifa" sloganlan attı. Po- lisin bu süre içınde göstencilere müdahale etmedıği dikkat çek- ti. Kalababk daha sonra Pır Sultan etkinlıklen çerçevesınde panellerin yapıldığı Sıvas Kül- tür Merkezi'ne yöneldi ve mer- kezi kuşattı. Polis önlem alarak göstericilenn merkeze ginnesinı Karşılıklı sloganlar Bu sırada kültur merkezınde- kı paneli izleyenler de dışan çık- tılar. Yaklaşık bın kişilik grup aşın dıncilerin protesto gösteri- sine karşılık "Türkıye laıktir, laik kalacak". "'Şeriat İran'a mezar olacak" sloganlannı at- maya başladılar. Dincıler de buna "Sıvas Aziz Nesın'e me- zar olacak", "Sıvas müslüman- dır muslüman kalacak" karşılı- ğını verdiler. Bu sırada her iki grup bırbınm taşladı. Aşın dın- p-cıler Pir Sultan Abdal heykelini - ^tatinp ettüer. Olay yenne poli- sın yanısıra jandarma da gele- rek önlem aldı. Sıvas'ın RP'li Beledıye Baş- kanı Temel KaramoUaogiu gos- tericilerle bir süre konuştu. Konuşması sırasında gösterici- lerden alkış sesi yükseldiği dik- kat çektı. Göstericiler daha sonra kültür merkezınden kül- tür etkinliklerine katılan yazar- lann bulunduğu Madımak Oteli'ne yöneldiler. CKkyasaldırı Bir grup gösterici Cumhuri- yet Kitap Kulübü'nün Sıvas temsilciliğının açtığı standa da sopalarla saldırdı. Çok sayıda kıtap parçalandı. Bazı kişiler , yaralandı. Bir başka grup kent merkezi- • ne yönelerek, daha çok demok- ' rat eğılimlilenn gıttıği kahveleri '•• taşladılar. Polis bunun üzenne ! kent merkezine tüm giriş çıkış- Sıvas'taki gerici kafliamda, polisin yetersiz kalışı da etkili oldu. Madımak Oteli'ni çeviren dinciler önce sloganlarla amaçlannı haykırdılar, daha sonra da oteli ateşe vererek katiiama yol açtılar.(Fotoğraf: AA) Sayüan 10 bini aşan dinciler, kentteki birçok bina ve aracı da tahrip etti. lan yasakladı, ana caddeleri araç trafığıne kapattı. Aşın dinciler daha sonra Atatürk heykeli önüne gelerek, Pir Sultan Abdal Şenliğı nede- nıyle konan çelenkleri Atatürk heykelinın üzenne vurarak par- çaladılar. Olaylar buyüyor Madımak Oteli önündeki bır grup gösterici ikindi namazı ıçin yeniden camilere giderken, kalabalığın büyük bölümü ote- lin önünden aynlmadı. İkindi namazının ardından işyerlen- nın de kapanmasıyla otel önün- de toplananlann sayısı giderek arttı. Göstencılenn savısımn 10 bini aştığı bıldirildı. Göstericilerin bir kısmı oteli taşlarken. bir grup gösterici de daha önce tahrip edilen ve 30 haziran günü Kültür Merkezi önüne dikilen Pir Sultan Abdal Heykeli'ni yerinden söktü. Heykel ıple yerde sürüklenerek Madımak Oteli'nın önüne geti- rildi. Otel polıs tarafından koruma altına alınmasına karşın göste- ricilerin taşlarla otelin camlan- nı kırmasına engel olunamadı. Gösterialer daha sonra çevre- den topladıklan kağıt ve lastik- leri çevresine yığarak Pir Sultan Abdal Heykeli'ni yaktılar. Ote- lin önündeki çok sayıda araç tahrip cdildi. Saat 16.30 sıralannda tele- fonla görüştüğümüz Sıvas Vali- si Ahmet Karabilgin şu bilgilen verdi: "Pir Sultan Abdal Kültür et- kinliklerine davetli olarak Azız Nesm'de katıldı. Dün (öncekı gün) bir konuşma yaptı, bu sa- bah (dün sabah) da kitaplannı imzaladı. Bunu bahane eden 500-600 kadar aşın dinci. şeri- atçı cuma namazından sonra Hükümet Meydanı'nda hükü- met ve Aziz Nesin aleyhine, şe- riat ve islamiyet lehine slogan- lar atarak gösteri yapmaya başladı. Olaylar sırasında yer yer aşın dincilerin, şeriatçılann sayısı 2-3 bını buldu. Bu grup uyanlara rağmen bır kaç kez Hükümet KonağVna doğru da yürüyerek, sloganlar attılar " Sıvas'ta toplam 400 civann- da polis bulunduğunu bildiren Karabilgin, "Ancak hepsı baş- ka başka yerlerde görevdeydı. Toplanmalan zaman aldı. Polıs ve jandarmanın gelmesiyle so- kaklara egemen olabıldik. Kay- seri ve Tokat'tan da polis talep edildi" dedi. Karabilgin, otelde mahsur kalan yazarlann polis önlemiy- le Ankara'ya göndenleceğini söyledi. Emniyet Genel Müdür Yar- dıması Hasan Yücesan de avnı saatlerde Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada. can kaybınınyada yaralananlann olmadığını be- lirterek, "Olaylar bir protesto şeklinde gelişiyor ve kontrolü- müz altında" dedi. Ancak polisin daha sonra * olaylann büyümesine engel olamadığı gözlendi. Çevre iller- den yardım istendi. Vali Ahmet Karabilgin Başbakanhğa faks çekerek acil yardım istedi. Yazarlar mahsur Pır Sultan Abdal Şenlikleri- ne katılmak için Sıvas'a gelen ve Madımak Oteli'nde kalan yazarlar olaylar nedeniyle otel- de mahsur.kaldılar, Göstericile- rin içenye girmemesı için otelde barikat kuruldu. Bu arada gös- tericıler de "Sıvas Aziz Nesin'e mezar olacak" sloganlan atma- ya başladılar. Olaylann büyümesi üzenne saat 19.30 sıralannda İçışleri Bakanı Mehmet Gazıoğlu, Em- niyet Genel Müdürü Yılmaz Ergun ve Jandarma Genel Ko- mutanbğı Harekat Başkanı Tuğgeneral Yusuf Soybaş aske- ri bır helıkopterle Ankara'dan Sıvas'a hareket ettiler. Çiller: Gereken yapılıyor Başbakan Tansu Çiller. baş- bakanlık bınasına gelişinde ga- zetecilerin Sıvas'da yaşanan olaylara ılışkın sorulan üzenne, "gerekenin yapıldığını" söyle- di. Çiller'in Sıvas valisinı araya- rak olaylarla ilgıli bilgi aldığı bildinldi. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Yıldınm Aktuna da emniyet güçlennce gereklı ön- lemlenn alındığını ve göstencı- lenn olay yennden uzaklaştınl- dığını açıkladı. Aktuna. olayı Başbakanlık bınasında adım adım izledı Korkunç gelişmeler Dinciler ikindi nariıazından sonra daha kalabahk gruplar halinde kent merkezınden valı- lığs, hükümet konağına, kültür merkezine ve Madımak Oteli'- ne doğru yöneldiler Tekbir ses- len arasında polisin ve jandar- manın uyanlanna aldırmaksı- zın sloganlar atarak ilerleyen göstericiler yoj boyuncahirçok binayı taş ve sopalarla tahnp ettiler "Halkımız mücahıtlere katılın", "Şeriat ıstiyoruz" slo- ganlan atarak ilerleyen kalaba- lığın sayısı giderek arttı Bu sırada vali ile beledıye başkanı arasında "yetki tartış- ması" oldu. Vali göstencilerin üzenne su sıkılarak dağıtılması- nı istedi. RP'iı beledıye başkanı ıse buna karşı çıktı. Saat 19.00 sıralannda kala- balığın giderek büyümesi ve polisin yetersız kalması üzerine vali "Yetkimi kullanıyorum. Emir-komuta bendedır" diye- rek itfaiyeyı göreve çağırdı Ancak itfaiye araçlan göstericı- lerin engellemesı nedeniyle olay yenne zamanında gelemedi. Göstenciler ana caddeye giren tüm yollan kapatmışlardı. Göstericiler Madımak Oteli ve kültür merkezinin çevresin- dekı Kuşatmayı gıderek daralt- Oteli kuşatıp kelle istedilerMBaştarafi 1. Sayfada etrafında, eylemcileri dağıtmı- yor. Biraz önce valılıkten bize bir teklif geldi. Bizi Sıvas'ın dışı- na çıkanp bırakacaklarmış. Bu mümkün değil." Oteldeki 40 kişi arasında bu- lunanlann bazılannın isimleri şöyle: "Azız Nesın, Asım Bezircı, Metin Altıok. Behçet Aysan, Uğur Kaynar, Cahit Külebi, Ne- siıni Çimen, Anf Sağ, Sami Ka- raöreo, Aydoğan Yavaşlı, Cen- giz Gündoğdu, Lfitfü Kaleli, Battal Pehlivan, Hidayet Kara- kuş, Aydoğan Havaşlı, Ali Yü- cel, Haydar L nal, Burhan Gü- nd, Lütfive Avdın, Zerrin Taş- pmar, Ali Balkız, Hasret Gültekin, Musa Eroğlu, Muhlis Akarsu, Gülsen Altın, İsmail Kaya, ,4zmi Tuğsata ve Dr. De- met Işık." Şeriatçılann sayısı arttı İkindi namazından sonra da otel çevresindeki şenatçı dınci- lerin sayısının arttığı öğrenildi. "Azız Nesın'ı istıyoruz" diye sloganlar atan ve otelin camla- nnı kıran aşın dinciler polis- jandarma barikatını yararak içenye gırmeye çahşırken otel içınde mahsur kalanlar da bu saatlerde büyük panik yaşıyor- du. Saat 18.30 sıralannda tele- fonla konuştuğumuz Pir Sultan Abdal Derneğı yöneticilerin- den Kamber Çakır, aşın dıncile- rin daha da kalabahklaştıklan- nı, her an içeri girebileceklennı, otelde büyük bir panik yaşandı- ğını söyledi. Otelde bulunanla- nn kondor ve merdivenlerde toplandıklannı, giriş kapısının önünde bankat oluşturulduğu- nu bildiren Çakır, sadece kendi- sinin barikaün bu tarafinda kaldığını ve santrale baküğını belirtti. Gösterialenn sürekli otele taş attıklannı söyleyen Çakır, gelişmeleri şöyle anlattı: Otelde büyük gerginlik "Binlerce ınsan saldınyor. Polis-asker barikatını aşmaya calışıyorlar. Taşlar atıyorlar. Belediye PTT; Göstericiler I Valilik binası I önünde toplanarak I Valinin istifasını i^-- istediler. Yazarlann bolunduğu otelin çevresi sarıldı, otel taşlandı. Cadde Sf Jandarma ^Kemdtanlığı Paşa Camii Gösteridlenrı iktopiandığı yer Park Anıta konıian çelenkler Atatürk heykelinin üzerinde parçalandı. Ke^ngre Müzesi SSK Hastanesi .1 ÜFTL j Panelin yapıldığı ys merkeze gelen z , ^ göstericiler, <~~^ I şeriat yanlısı sloganlar attılar. Kültür Merkezi Otelin camlan-çerçevelen kınl- dı Her an ıçeri girebilirler. Odalan boşalttık. Herkes kon- dorlarda ve merdivenlerde top- landı. Büyûk bir gerginlik yaşa- nıyor. Otelde elimize ne geçüy- se, masa, sandalye, yatak onlarla merdivenın başma ban- kat kurduk. Yazarlardan bınnı telefona çağırmam mümkün değıl. Hepsi bankatın arkasın- da. Bu tarafa geçebilmeleri için barikatı yıkmak lazım. Bir tek ben kaldım. Telefonlara yanıt vereyim diye." Çember daralıyor Saat 19.00'dan itibaren otelle telefon bağlantısı kesıldi. Gös- tericiler otelin çevresindeki araçlan ateşe verdiler. Sık sık oteli taşladılar ve ateşe vermek istediler. Saat 20.00 sıralannda otelin lobısınde yangın çıktı. Dumanlar hızla otelin dığer bö- lümlenne yayıldı. Bu sırada otele yakın bır yerde oturduğu- nu söyleyen bır okuyucu gaze- temızı telefonla arayarak, "Ne- den kimse gelmiyor. Oteldeki- ler ya yanacaklar ya da dışanya çıkıp linç edilecekler" diyordu. Bu sırada askeri bırliklerin olay yerine gelmesiyle sılah sesleri duyuldu. Otelin dışındakı kala- bahk kaçışmaya başladı. Gü- venlik güçleri otele girerek, ıçe- ndekileri dışanya çıkarmaya başladılar Yazar Aziz Nesin'ın ambulansla üniversite hastane- sine kaldınldığı ve kurtanldığı bildinldi. Dığer yazarlann sağ- lık durumu hakkında saat 22. 30'a dek sağlıklı bilgı alınama- dı. Snas'ın Refah Partili Bdedive Başkanı Temel Karamollaoğlu (solda sakallı) olaylann kontrol- den çıkmasmdan sonra dincileri sakin olmaya çağırdı. 15 yıl sonrayeniden • Baştarafi I.Sayfada hava karannca>a kadar sür- müştü Ola>lar sırasında 9 kişi ölmüş. 110 kışı yaralanmış. 100 kadar ışyen de tahrip edılmış. 12 kişi de tutuklanmıştı. Olay- lar sırasında vüzlen mendılle sanlı sağa gruplar, "Kanımız aksa da zafer İslamın" slogan- lan atmıştı. Dönemın Sıvas Valisi Rkret Kozak da olaylann Alıbaba mahallesmde çocuk kavgasın- dan çıktığını belırtmiştı.Yaşlı bir kışının çocuklan ayırmaya gıttiğını ancak, bilinmeyen bır nedenle sağ eğılımlı kışılenn bu yaşlı adamı ve çocuğu dövdük- lerini anlatmış, bunun üzenne başlavan olaylann mahallenin pazan olması nedeniyle kısa sü- rede sağcılarla solcular arasın- da sılahlı catışma şeklinı aldığı- nı anlatmıştı. "Kanımız aksa da zafer İslamın" Olaylar sırasında kentte terör havası yaratılmış, Alıbaba ma- hallesmde bazı evler benzın dö- külerek ateşe verilmışti "Kanımız aksa da zafer İsla- mm"diye slogan atan ve yüzle- rine mendıller bağlayan sağcı gruplar. demır çubuk ve sopa- larla çarşı içınde bulunan dük- kan ve ışyerlennı tahrip ctmişti. Sloganlan arasında avnca "Millı devlet güçlü ıktıdar", "Muslüman Türkiye". "Katil iktidar", "Komünistleri öldü- rün", "Muslüman yok mu ca- mileri bombaladılar bunlar" yeralmıştı. Dönemin İçışlen Bakanı IrfanÖzavdınlı'da olay- lann çocuk kavgası olarak baş- ladığını, daha sonra gelişerek silahlı çatışmaya dönüştüğünü bildirmışti. "Olaylar tertip" Dönemin CHP. şimdi ŞHP Sıvas Mılletvekili olan Azimet Köylüoğluda ola\lann "tertip olduğunu" öne sürerek. MHP'- ııin taban bulmak için kentte kışkırtma yaptığını sö>lemiştı tılar. 1 aş ve sopalarla camlan kırdılar. Madımak Oteli'nin çevresindeki araçlan ateşe ver- diler. Bu sırada elektrik tellen de hasar gördü ve elektrikler kesıldi. Vali tüm çevre illerden acil yardım istedi. Bu sırada kentte otelin yakıldığı haberi yayıldı. Göstencıler çevreyı kuşattığı ıçin otelden sağhklı bilgi alma- madı Yazarlann yaşamından endışe edildi Bölgeye gelen askeri kuvvet- ler göstericiler nedeniyle otele ulaşmakta güçlük çektiler. Bir- likler göstenaleri dağıtmak ıçin havaya ateş ettiler. Ancak gös- tericiler yanıcı maddeler kul- Jandılar_ye otelin lobisini ateşe verdiler. 50-60 kişilik bır grup yazarlann bulunduğu kata çık- mak istedi. Polis bu gnıbu güç- lükle engelledi. Askerdesteği Bu sırada komşu illerden is- tenen takvıye güçler havaya ateş açtılar. Ardından gösterici- leri yararak otele ulaşmayı ba- şardılar Otelde çıkan yangmın yol açtığı dumanlar nedeniyle zehirlenen Aziz Nesın bir ambulansla kentin 15 kilometre dışındaki Cumhuriyet Ünıver- sıtesi Hastanesi'ne kaldınkiı. Otelde bulunan diğer yazar ve sanatçılann sağlık durumu hakkında saat 22.30'a kadar kesin bilgi alınamadı. Bu sırada bir grup gösterici kültür merkezine yöneldi. Bu- rayı da yakmak istedi. Güven- lik güçleri bunu engelledi. Aşın dinciler daha sonra kentin deği- şik semtlerine dağıldılar. Olay- lar tüm kente yayıldı. Gazetele- rin bürolan ateşe verildi. Demokrat kişilerin gittıği kah- veler de tahrip edildi. Dumandan boğulanlar Elektriklerin kesilmesiyle kentte yaşanan olaylar kor- kunç bir boyut aldı Jandarma-i nın havaya ateş etmesiyle göste* ncıler arasında panik yaşandı. Gelişmeleri evlerinden korklıy- la izleyen Sıvashlar büyük bir catışma olduğunu sandılar. Ga- zetemizi arayarak, "Burada sanki iç savaş yaşanıyor. Birçok yer yanıyor. Silah sesleri duyu- yoruz" dedıler. Sıvas Vali Yardımcısı Mesut Şenol'un saat 21.00 sıralannda verdıği ilk bilgiye göre olaylar- da toplam 27 kişi yaşamını yi- ürdı çok sayıda kişi de yaralan- dı. Daha sonra ölü sayısı önce 35'e yükseldi. Ölü ve yarahlann Sıvas Numune Hastanesi ve SŞK Hastanesi'ne kaldınldığı bildirildi. Madımak Oteli'nde duman- dan boğulanlar ve havaya ateş açıldığı sırada panik nedeniyle sağa sola kaçışanlann birbirini ezmesıyle ölü sayısının arttığı bildirildi. Saat 22.00 sıralannda SSK Hastanesiyle telefon bağlantısı kuran Cumhuriyet muhabirine acil servisteki hemşireler, "Çok sayıda yaralı geldı. Bir kısmı öl- dü" demekle yetindiler. Ankara'da hareketü gece Olaylann hızla büyümesi üzerine Ankara'da Bakanlar Kurulu toplantıya cağnldı. Sa- at 24.00 gerçekleştirilen toplan- tıda Sıvas'taki son gelişmeler değerlendirildi. Başbakan Tan- su Çiller geiışmeleri 23.30'a kadar evinden izledi.