Katalog

25 TEMMUZ1993 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Yeftsin'den karşıatak •MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, parlamentonun bu hafta başından beri aldıgı reformu engelleyici nitelikteki kararlar üzerine, "yasama organınm çizmeyi asmasını önlemek için" tatilını yanda keserek görev başına dönebileceğinı açıkladı. Yeltan'ın sözcüsünce yayunlanan açıklamada, parlamentonun son gûnlerde kabul etttğı kararlann açıkça reform aleyhtan bir nitelik kazanmış olduğu belirtilerek, son gelişmelerin ülkede komünist sıstemi yeniden yerleştirme çabalannın hızlandınldığını ortaya koyduğu ileri sürûldü KürtazmkMar toştarUıyor' •TAHRAN (AA) - İran'ın etkın gazetelerinden Tefaran Times'ın dünkü başyansında Kûrt milhyetçıliğinin yabana güçler tarafından kışkırtıldığı savunuldu. Gazetenın yorumunda, Kûrt azınhğın yaşadığı Türkiye, Iran, Irak ve Suriye"de, bu sonınun yabana güçler tarafından söz konusu ülkelere baskı uygulamak için kullanıldığı savunuldu. Bu ülkelerde Küıtlerin yaşam koşullannın kötü olduğu behrtilen yorumda, bu durumun, Kürtlerin yaşadığı bölgelerde yaratılan siyasal istıkrarsızlıktan kaynaklandığı ileri sürüldü. Tehran Times, Kürt liderlerin yabana güçlerle işbirliği içinde hükümetlere karşı açtığı savaşın Kürt halkına zarar verdiğini belirtti. Türk-Bulgar ortak tatbikatı •SOFYA (AA) - Tarihte ilk defa Türkiye ıle Bulgaristan, ortak askeri tatbıkat yapıyor. Karadeniz Ekonomiİc Bölgesi'nde güvenliği sağlamak amaayla her yıl Bulgaristan'ın düzenlediği 'Briz-93' tatbikatına, Türkiye'den ıkı mayın tarama gemisi de katılacak. Karadeniz'de yann başlayacak ve 4 gün sürecek olan 'Briz-93' tatbıkaünda aynca yine, tanhte ılk defa bir Amerikan fırkateynı de görev yapacak. AJüna Filo'ya ait fırkateyn ile Türk donanmasından iki mayın tarama gemisi, tatbikata katılmak üzere bugün Varna'yageldiler. İran'ın PKK'yı desteklediği iddiası kanıtlanırsa Ankara, politikasını gözden geçirecek TürkiyePKK içînbastmyor• Ankara'da önceki gûn başlayan Türk-İran alt düzey ortak güvenlik komitesi toplantısmdada Türkiye, PKK'nm İran topraklannda tutulmaması için gerekenin yapılmasını istedi. HALUK GERAY ANKARA - Ankara, ortak güvenlik toplantısıyla birlıkte Tahran üzerinde sıyasi baskıyı arttıracak. Siyasi baskı so- nuç vermezse ve Türkiye'nin iddialan- nın doğruluğu konusunda bir kanı olu- şursa, Iran ile ilişkiler yeniden gözden geçınlecek. "Türkiye'nin Iran politikasa ne zaman değişjr" yolundaki soruya, Dışişleri Ba- kanhğYndan üst düzey bir yetkili, "Tür- kiye, İran hakkmdaki iddialann kesin doğruluğuna kanaat getirdiği zaman" dı- ye yanıüadı. fran'a yönelik iddialann PKK ile bağlanülı olması ve Güneydoğu'da ar- tan terör, Türkiye'yi Iran'a yönelik poli- tikasmda "kesin kanaat" oluşturmaya itiyor. Ankara, İranlı yetkılilenn, kendi- lerine yönelik ıddialar konusunda "sa- mimT davranmamasından büyük ra- hatsızlık duyuyor. Ne zaman Iran'la İslami terör ya da PKK bağlantısına ilişkin bir iddia orta- ya atılsa. Tahran, iddialan araşürma- dan reddedıyor. Dışişleri BakanlığY- ndan bir yetkili, bu konuda şöyle ko- nuştu: Ankara rahatsız " Araştırma yapmadan, resmi yanıtlar vermeden iddialan reddetmeleri, bizi ra- hatsız edhor. Adamlar "Bunlan biraraş- üralım da öyle konuşabm' dese, o kadar rahatsız olmayacağız. 'Güveıüık toplan- tısını yapahm' diyoruz, onun tarihi yak- laşınca, Beş gün sonra yapahm' diyor- lar. Tabii, bunlar ckWi yaklaşunlar de- Iran'ın, Ankara'ya sürekh olarak en üst düzeyde güvenceler vermesı Türkiye tarafından yeterli bulunmuyor. Dışişleri kaynaklan, bu nedenle İran üzerindekı siyasi baskıyı devam ettirmek gerektiği- ne ınanıldığını belirtiyorlar. Ankara'da önceki gün başlayan Türk-İran alt düzey ortak güvenlik ko- mitesi toplantısında da Ankara, PKK'- nın İran topraklannda tutulmaması için gerekenin yapılmasını istedi. Dışişleri Bakanbğı Müsteşan Büyükelçı Özdem Sanberk'in, ağustos ayında Tahran'a yapacağı ziyarette de, bu ülkeye yönelik siyasi baskı arttınlacak. İran'ın da kendi Kürtlerine ilişkin so- runlan olduğuna dikkat çeken dışişleri kaynaklan, Iran'ın PKK'ya destek ve- rerek bölgedeki Kürt hareketinı güçlen- dirmekten bir çıkan olamayacağı sapta- masını yapıyorlar. Aynı kaynaklar, İran'ın kendi Kürt- lerini kontrol altmda tutabileceğine inandığı noktada, PKK'ya destek vere- bilecegi saptamasını gündeme getirerelc, gerçekten Iran'ın belirledığı olgunun bu olup oknadığı konusunda "kanaat*1 oluşturmaya çabşıyorlar. Şimdiye dek İran-Türkiye çelişkisini İslam-laıklik üzerine oturtan çözümle- melerin yeterli olup olmadığına ilişkin soruya Ankara Üniversitesi Siyasal Bıl- giler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bö- lümü öğretim üyelennden Prof. Şûkrü Gfirel. şu yanıtı verdi: Yalnızca İslam değil "tran-Türkiye karşıtiığuıı sadece ts- lam'a bağlamak doğru değil. Tarihi ola- rak İran, her zaman Türkiye'nin doğuyla bağJantBinı kesmek istemiştir. Şimdiki rejimden önce iktidarda olan Şah da, Ba- tı ile ilişkileri nedeniyle kendini Türkiye ile iyi ofanak zonmda hissetmişse de, Tûr- kiye'ye o kadar yakın değüdi. Osmanlı da, Doğtı cephesini hiçbir zaman sağlam görmemiştir. Onun için, Osmanlı İmpa- ratoriuğu, merkez olarak Avnıpa'yı al- nuştır.'' Tarihi olarak devam eden bu çelişki- ye karşm, Türkiye'nin; Rusya, Yuna- nistan, Ermenistan ve diğer komşulany- la ilişkileri dikkate alındığında, İran'm defterden silinmesi, Ankara tarafmdan gerçekçi görülmüyor. Amerika veAsya'yıj/ selbasüDış Haberier Servisi - Seller dünyamn iki ucunda can almayı sürdürüyor ABD'de yüzyılın en büyük sel felaketi nedeniyle top- lam ölü sayısı 37'ye çıktı. Hindıstan'da 750, Nepal ve Bangladeş'te 1.000 kişı seller nede- niyle yaşamını yitırdı. Milyonlarca kişi evsiz durumda. ABD'de yüzyılın sel felaketi 6 haftadır can almayı sürdürüyor. Son olarak önceki gün ABD'nin orta-batısındaki St. Louis kenün- de 4 kişi sel sulanna kapılarak öldü. Sel sula- nndan korunmak için ClifT Mağaralar Ül- kesı adh parktaki bir mağaraya sığınan 3 ço- cuk ve öğretmenlerinin boğulduğu bildirildi. Reuter, aynı mağaraya sığınan dığer üç ço- cuk ve öğretmenlerinin de kayap olduğunu ve arama çabşmalannın sürdüğünü bildirdı. ABD'de seÛer toplam 37 kişinin ölümüne yol açü. Sel felaketi nedeniyle yaklaşık 31.000 kişı evsız kaidı. Toplam zarann 10 milyar dolar olduğu belirtildi. Sellerden en çok zarar gören eyaletler Mississippi nehri ve kollan çevresınde yer alanlar. Uzmanlar, Mississippi nehrinin 1973 yı- lından bu yana en yüksek seviyesine çıktığıru ve suyun akış hızının çok yavaş olduğunu belirtiyorlar. Son yağmurlarla birlikte neh- rin derinbğinin 14 metreye ulaşuğını kayde- diyorlar. Meteoroloji. uzrnanlan sürmesi beklenen yağmurlar nedeniyle nehrin yûk- sekliğmin daha da artacağı görüşündeler. Şiddetli yağmurlann haftalarca, hatta ey- lül ayına kadar sürmesi bekleniyor. Hindistan'da750ölö Hindistan'da da 25 eyaletden 15'ini gecen aydan bu yana etkisi altına alan seller nede- niyle toplam 750 kişi öldü. Hindistan'da sellerden en çok etkilenen eyaletin Pencap olduğu belirtildi. Bu eyalette en az 284 kişinin yaşamını yitirdiği ve maddi zarann 670 milyon dolar olduğu kaydedildı. AFP, Nepal ve Bangladeş'te de 1.100 kişi- nin seller nedeniyle yaşamını yitirdiğini bil- dirdi. Hindistan'ın kıızeyini etkisi altına alan şiddetli yağışlar yaklaşık 750 kişinin ölömüne yol açarken, evleri sular altmda kalan binlerce kişi göçmen dummuna duştü. (Fotoğraf: REUTER) ISU2U Çok amaçlı kullanıma açık bir taşıt aracına sahip olmak isteyenler için mü- kemmel bir kamyonet Dilerseniz tek kabinli: Daha fazla yük taşımaya elverişli. Dilerseniz çift kabinli: Hem yük, hem yolcu taşımaya elverişli. Güçlü motoru, üstün performansı, yüksek kapasitesi, geniş ön tamponu ve teker bombesini yok eden düz, geniş kasasıyla ideal. Isuzu TFR'ler arasından ihtiyacınıza uygun olanını seçin; içiniz rahat, kazancmız bol olsun. I s u z u Y ü r u y o r . D u n y a K ü ç ü l u y o r Oretlcl «e Gcnel DlstrlbOtSr: Anadolu Otomotıv Sanayı ve Tıcaret A Ş Ankara Aslaltı üzen Karta 8M12 tsatti T* 3S3 39 57 - 353 57 18 Fata 374 73 46 Anadolu OtomoOv Sanayı ve Traret A ^ txr ANADOLU ENDÜSTRI HOUMNC Kunılujudur FİZULİ DE DÜŞMEK ÜZERE Aliyevlran'dan yardımistediMOSKOVA (AA/AFP) - Azerbaycan Sayunma Bakan- lığı, Ermeni birliklerinın Fi- zuli'ye önceki gün başlattıklan saldınyı yoğunlaşürarak kent etrafındakı kuşatmayı daha da daraltüklannı bıldirdi. Bakan- lık, Ermenilenn kent merke- zinden yalnızca bir kilometre uzakta olduğunu açıkladı. Azerbaycan'da cumhurbaş- kanlığı görevini de yürüten Parlamento Başkanı Haydar AByev, son saldınlar nedeniyle İran'dan yandım istedi. Savunma Bakanlığı kay- naklan, Ermenilerin Fizuli'yi hedef alan yoğun top ve roket ateşi sonucu, kentin bir harabe görüntüsü içinde olduğunu, kent merkezinden tüm sivil halkın tahliye edildiğini bebrt- tiler. Fizulı Beledıyesi yetkılıle- ri, kentte elektrik ve su gibı temel hizmet altyapısının tü- müyle çöktüğünü ve kenün Azerbaycan'ın diğer yöreleny- Ie telefon bağlantısımn kesildi- ğini belirttiler. Turan ajansı, Ermenilerin önceki gün işgal ettiği Ak- dam'da, dün sabaha kadar yangınlann devam ettiğini ve Ermenilerin, kenti bir daha ya- şanamaz hale getirmek için büyük bır yıkım operasyonu- na girişliğjnı bildirdı. AFP'nin haberine göre Azerbaycan'da cumhurbaş- kanbğı görevini devralan Par- lamento Başkanı Haydar AB- yev, Ermeni saldınlanna karşı dün İran'dan yardım istedi. AKyev'in telefonda yardım is- tediğı İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeri Ermenilerin Akdam'ı işgalini kmadı. Aliyev'den BM'ye mesaj Azerbaycan Parlamento Başkanı Haydar Aliyev, BM Genel Sekreteri ile Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği mesaj- da, Azerbaycan topraklann- daki Ermeni işgalinin sona erdirilmesi için gerekli tüm ön- lemlerin alınmasını istedi. Aliyev mesajında, Ermeni saldırganhğının egemen Azer- baycan devletırun toprak bü- tünlüğünu ıhlal ettiğini ve ül- kede, "dramatik bir duran yaratdğını" vıırguladı. Ermenılerin halen Azerbay- can topraklannın yüzde 17'sini işgal aîtında tuttuğunu belirten Aliyev, bu işgal sonucu 503 Azeri yerleşim merkezinin er- menilenn kontrolü altında bu- lunduğunu ve 576 bin Azerinin mültecı durumuna düştüğünü haürlattı. Azerbaycan'm, BM Güven- h"k Konseyı'nin 822 sayılı kara- nnı ve AGİK Minsk grubu- nun banş planını kabul etmiş olmasına karşın Ermenistan'ın saldırganbğını sürdürdüğünü kaydeden Abyev, Ermenis- tan'ın başlattığ) bu son saldın- nın tüm banş sürecini engelle- meyi amaçladığını vurguladı. ABD TEMSİLCİLER MECLİSİ Cliııtoıı, Bosııa için ateş altında WASHINGTON (Ajanslar) -ABD'nin Bosna-Hersek poli- tikası ülke içinde sert eleştirile- re*uğruyor. Temsilciler Meclisi'nin 78 üyesı. ABD Başkanı Bill Clin- ton'dan, Saraybosna'daki Sırp kuşatmasını sona erdirmek için gerekirse askeri kuvvet kullaaümasını istedi. AA'nın haberine göre, Cumhunyetçi 78 üyenin imza- ladığı mektupta, "Biz, bu açık mektubu, Saraybosna'da 380 bin sivüin, büyfik bir felaketten konmması amacıyla derhal ge- rekli önlemleri alrnanız için size başvurmak amacıyla yazryo- ruz" denıldı. Mektupta, Clin- ton'dan Sırplann ateşj kesme- si, Saraybosna çevresindeki mevzilerinden çekilmeleri ve ablukayı kaldırmalan için 72 saat süre tanımaa istendi. Askeri müdahale Bu süre içinde de bir gelişme kaydedilmemesi durumunda, NATO uçaklanrun da kanla- cağı bir operasyon ile Saray- bosna çevresindeki tepelerde bulunan Sırp mevzilerimn bombalanması ve Sırp abluka- sının kaldınlması istendi. Amerikan Yahudi Kongresi de, Ginton'a yolladığı mek- tupta, Dışişleri Bakanı VVarren Christopher'ın Bosna'nın düş- mesini önlemek için hiçbir şey yapmayacağı şeklindeki açık- lamasınm "Cfinton yönetimiı-j nin, Bosna'daki trajedi ile aras>- na mesafe koyma yolundaki po- litikasuıı ortaya koyan bir dizi açıklamasnun en göze carpar örneği oldnğu" kaydedildı. Mektupta, ABD yönetimin- den hemen harekete geçilmesi istendi. VVashington Post da, "Bos- na ayıbı" başbkb başyazısında, Cünton'm Bosna politikasını sert biçimde eleştirdi. Yazıda, Oıristopher'ın, Bosna ile ilgüi olarak. "ABD'- nin, ulosal çıkarian ile ügili ola- rak elinden geleni yaptığı" şek- lindeki sözlennın. "Bosna'da Müslümanlan öMürüp yerlerin- den sûren Sırplara ve Hmatla- ra adeta izin >erir gibi son dere- ce rahatsız edici sözler olduğu" kaydedildı. AFGANİSTAN ABD stiııgerleri geri ahııaya çahşıyor LOS ANGE- LES (AFP) - Bir zamanlar Sovyet- ler'e karşı Afgan mücahitlerine Stinger füzeleri veren ABD, şimdi bu füzeleri geri alabilmek için kollan sıvadı. Amerikan yönetı- mi, Stinger fîizele- rinin radikal İslama gruplann eline geçme- sinden korkuyor. Stinger füzeleri, Afgan mü- cahitlerinin Sovyet birliklerini yenmesinde yaşamsal rol oy- namıştı. Los Angeles Times gazetesi- nin haberine göre Amerikab yetkililer, baa terörist grupla- nn bu füzeleri ele geçirerek yol- cu uçaklanna karşı kullanma- lanndan korkuyor. Gazeteye göre, yönetim Stinger füzeleri- ni geri almak için 55 milyon dolar ayırdı. Omuzdan atılan ve alcaktan uçan uçaklara karşı çok etkili olan Stinger füzelerinin fiyaü, başlangıçta 25.000-30.000 do- lar arasmda idı. Ancak bu fü- zeler şimdi karaborsada 100 bin dolara saülıyor. Los Angeles Tımes'a göre, eski ABD Başkanı George Bush, Sovyetler Afganistan'- dan çekildikten sonra, Stinger- lerin mücahıtlerden geri alm- ması için CIA'ya 10 milyon dolar sağladı. Ancak bu para, fiyatlan sürekli yükselen Stin- gerlerin tümünü toplamaya yetmedi. Iraklı Şiiler'den dünyaya çağn: Saddaıııı durdurun DUBAİ (AA) - Irak'ta yaşa- yan İran yanlısı Şiiler'in örgü- tü, Uluslararası teşkilatlara çağnda bulunarak Bağdat rejı- minin Irak'ın güneyindeki böl- gelere düzenlediği saldınlann durdurulmasını istedi. Irak'ta İslam Devrimi Yük- sek Konseyi Örgütü tarafın- dan yayılanan açıklamada. "Uluslararası kuruluşlar ve in- san haklan örgûtlerinin, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüse- yin repminin baskı ve ûnha poli- tikasını durdurmalan gerekti- ği" beürtıldi. BM Mülteciler Komiserliği, önceki gün Bağdat yönetimine bağb birbklenn Irak'ın güne- yinde Şiilerin yaşadığı batakhk bölgelere düzenlediği saldınlar nedeniyle 3 bin kişinin fran'a kaçtığını, en az 15 bin kişinin daha evlerini terketmeye hazır- landığını açıklamıştı.