Katalog

Cumhuriyet Imtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Özgen Acar • Genel Gorsei Yonetmen Ali Acar •Duzcnleme- Mustafa Sağiamer Yavın Koordınatörü Hikmet Çetinka.va •Istanbul Haberlen Cevher Kantarcı #Dış Haberler ErgınBakı • Genel Yavın Danışmani Ortıan Erinç *H - Ekononu Dinç Tayanc •Yurt Haberterr Vlehmet Sar»ç • YazıışlerıMüdurü Cdal Başlangıç «Ha- «Makaleler Sami Karaoren »Spor Abdûlkadir Yüceiman «Du- ber Merkezı Muduru Mıstafa Balbav z e l U n e AbduUa» Yaacı Ankara Temsıknsı Cüneyt Arcayürek • Haber Mudurlen Işık Kansu, Hakkı Erdem AtatürkBulvanNo 125, Kat 4,' Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat), Telex 42344, Fax(4)4195027 •îzraır TemsıJcısı Serdar Kmk, H Zıya BK 1352 S2'3 Tel 83123OTelex 52359,Fax (51)895360 «Adana Temsıicısı Çetin Yiğenoğhı InönuCd 119S No lKat i,Te! 522550-522601-522492 Teiex 62l55.Fax (71)5225 70 Muessese Mudüru Erol Eriırt •Koordınator Ahnet Konfean • Muhasebe Büfent Yeacr • tdare HüseyinGörer »Işletme önderÇefik • Bılgı-lşlem Nail lnal •Bügısayar Sıstem: Mürüvet Çüer •Reklam Refca Iştfman YıymhvM re Basan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın veYayıncılıkAŞ TûrkocağıCad 39 41 Cdğalo£lu34334tst PK 246ktanbulTel 512050'yJdn ^2246 Fax İmsak 3 57 Guneş 5.45 Öğle 13 15 İkındı 17 12 Akşam 20 35 Yatsı 22 17 IKIINSANIKIYAŞAM VEIKISON 87 YILLIK YAŞAMIASILMADAN. KURŞUNLANMADAN, YAKILMADAN SONA ERDİ NormalbirölümŞebinkarahisarb Talat Sabuncu'nun yaşamı zorluklar, baskılarla geçti. Halkevi başkanlığı, ticaret odası başkanlıgı,CHP ilçe başkanlığı, belediye ve İJ genel meclisüyeliği yapan Polat'ın 'eceliyle' öldüğü aüesi tarafından 'normal bir ölüm' başlığıylailan edıldi. BEHZATŞAHİN Sıvas olaylanrun aasının yeni yeni küllenmeye başladığj ve bu aayı dıle getiren ölum ılanlannm azaldığı bır günde, Cumhunyet ve Aydmlık gazetelennde yer alan "Nornıal bir ölüm" başhklı ılan dikkatı çektı İlan metnı şöyleydr "Her gün onca gencecik fldanın kırılıp yakıldtği ülkemizde, aikemizin değerli bfiyüğü, ilerici. demokrat, yuıtsever insan Talat Sabuncu (1906- 21.7.1993) ece- liyle sonsuzluğa göç etti. Ne mutluT Gıresun'un Şebınkarahisar Uçesınden Talat Sabuncu'nun 87 >ılhk yaşamının asılmadan, kurşunlanmadan. yakılmadan sona erişııun ilanıydı bu Talat Sabuncu, eskj adı Şarkikarahısar olan Şebınkarahisar Müdafa-ı Hukuk Cemiyetı yonetıalennden Mustafa Sabuncu'nun yedi çocuğundan ikincisı Istanbul Ticaret Mektebi'nden mezun olduğu 1928 yüı, ayru zamanda evlendiğı yıl. Şebınkarahisar eşrafı- ndan olan aıle ticaretle ugraşıvor Siyasetle tamşma Cumhunyetın ılk yıllan. Talat Sabuncu da memlekete dönüp Sebinkarahisar Müdafa-i Hukuk Cenüyeti yöneticilerinden Mustafa Sabuncu'nun oğiu. Normal Bir Ölüm Her gun onca genceak fidanın kınlıp >akıldığı uikemızde, aılenuzın değerlı büyufü. ılena, demokrat, > urtsever ınsan TALÂTSABUNCU (1906-21.7.1993) ecelıyle sonsuzluğa goçettı Nemutlu'Cenazesı23 7 1993 cuma günü (bugun) Karacaahmet Camıı'ndc (mezarlık ıçındekı camı) İulınacak ikındı namaandan sonra aynı yerdekı aılemezarlıgmda toprağa venlecektır Tann rahmet eylesm ŞEBtNKARAHtSAR'LI SABUNCU AtLESİ ölümü gazetelerde böyle ilan echMi. aüenın marafaturacı dükkanında muhasebecıbğe başlıyor. Bır yandan da siyasî çalışmalar. Halkevi başkanbğı. ucaret odası başkanlığı. CHP ilçe başkanlığı, belediye ve ıl genel mecbs üyeliği. 1940'lı yıllarda Şebınkarahisar'm ılk ga2ete ve kitap bayısını acan da yıne o 1950-60 arası, Demokrat Partı ıktidan yıllannda baskılar. Derken manıfaturaa dükkanının ıflası Artık darlık yıllan başlar Gazete ve Talat Sabuncu kıtap satışıyla idare eder aıle 1986'ya kadar da sûrer. Tûm baskılara karşın Talat Sabuncu, ilerici, yurtsever, demokrat tavnndan ödün vermez. Dört çocuk büyütür. Çocuklan da baskılardan payını Gazete yedirilir Hukukçu oğlu Polat Sabuncu. 1985 yıhnda Şebinkarahısar SHP ilçe BaşkanhğYnı yüriitürken Gıresun Emniyet Müdür- lüğu'ne götıirülür. Yerel bır gazeteye yaa yazmaktadır o sı- ralarda. Yaa yazdığı gazete, "Yazdıklannı yediriyonız" de- nılerek kendısine yedirilir. Neyse ki yanında bir bardak da su veribr. Ancak bır şartla, beş yu- dumda yutulacak gazete. Polat, Sabuncu, babasıyla ilgili anı- lannı da şöyle anlatı- yor: Takıkrdık babama, 'Sen, Cumhunyet'ı, Vatan'ı 5 kuruşa satmışsın zamanında' dije. Tiyatroya çok dûşkündü. Tiyatro ç&uşnıalan da obnuştu. Hatta, 19201i yıUarda gazetede bir ilan görmüş, 'Holivut'a artist aramyor' diye. Hemen gkfip başvur- muş. Kayıt memuru baJunış ki babam yüksek okul öğrendsi, bir de eşraftan, vazgeçjrmiş. Ondan vazgecti, ama tiyatrovu bırakmadı." Daha nıce anılarla yüklü, onurlurödünsüz ve gazete- kıtap satıalığıyla sürdürülen yaşam 21 temmuzda sona erdi. Cenazesı çok kalabalık da olmadı. Binni Erdal İnönü'nün yolladığı bırkaç çelenk ve dostlar Bır de kendısıyle gurur duyan çocukkn. Üstelik Türkiye'de, ecehyle ölmüştü. Ne mutlu ona ve çocuklanna. 40 YILLIK ÖMRÜNÜN15 YILINIHAPİSTE, GERİ KALANINI DA HASTALIKLA GEÇİRDİ AnormalbirölümHamdullah Erbil pasaport verilmediği için kaçak olarak gittiği Almanya'da tedavi olurken araştırmalannı, okumalannı hiç bırakmadı. Hastane dışındakı günlerini kütüphanelerde okuyarak yazarak geçirdi. Şimdi o çok sevdiği topraklarda yatıyor ORALÇALfŞLAR Hamdullah Erbil, geçen gun- lerde doğduğu yer olan Maraş'- ın, Afşın ılçesının Kotüre kö- yûnde toprağa venldi. Ham- dullah, dört yıldır Almanya'nın Hamburg kentınde yakalandığı amansız hastahğın tedavısıni görüyordu Sonunda bu savaşa yeruk düştü. Hamdullah'ı çoğumuz tanı- mayız. Ben onun adını cezae- vınde ıken duymuştum. Kanser hastahğına yakalan- mıştı. 12 yıldır cezaevındevdı. Tahlıyesı ıçın kampanyalar acıldı. Büyük çabalann sonu- cunda 6 ayhk bır ızınle tedavi içın serbest bırakıldı. Doktorlar, yurtdışında addı bır tedavıye ihtiyaa olduğunu söylediler. Ne mümkün, pasa- port almaya hakkı yoktu. Bu- nun ûzerine ızınsız yurtdışına çıktı. Tedavısıne orada devam ettıler Belkı bu sayede bıraz da- ha fazla yaşadı Bır davet nedeniyle ikı yıl kal- dığım Hamburg'ta Hamdul- lahla yakın dost olduk. Dost- luğumuz, araştırma merkezle- nnde ve kütüphanelerde devam ettı. Hamdullah kısa sürede Al- mancayı okuyacak kadar öğ- rendı. Alevılik araştırmasını yaparken Hamdullah'la daha sık görûşmeye başladık fbnils- hak'ın. Hazreti Muhammed ın yaşam öyküsünü anlatan ünlü kitabını anyordum. O hemen bana bu kitabın bulunduğu kütüphaneyi söyledı. Gidip okudum Çok da yarar- landun Sohbet sırasında onun da dedesinin >aşam öyküsûnden yola çı- karak bır Alevilık araştırması yaptığını öğrendım. Bende Hazreti Ali"- nin konuşmalannın toplandığı Nehc'ül Belaga kitabı \ardi, Türkıve"- den yeni getirtmıştim. uzennde çahşı>ordum Onun da bu kıtaba ıhtı- yacı bulunuyordu. Hemen aldı, üç yüz sayfalık kitabın fotokopısinı bir gece uyumadan çekıp geri getirdi. Çok sevmmıştı. Hamdullah'la Ale\ilı- ğın doğuşu ve toplumsal boyutlan üzerine uzun sohbetler yaptık Bü- yük bir şevkle yenı şeyleri öğrenmeye çabşıyordu Belkı ömrünün çok az kaldığmın farkındaydı. Yurtdışındakı bırçok arkadaştan farklı olarak gününü değerlendırmeyi, eserler ortaya çıkarmayı ıstiyor. bunu sonsuz Son günlerini amansız bir hastahğın pençesinde vatan hasretiyle geçirdi. bır enejıyle yapıyordu. Zaman zaman hastahğı azıyor, hasta- neye yatıyor, ayağa kalkar kalkmaz bıraküğı yerden de- vam edıyordu. Ktsacık ömre sığdırdan büyük araştirmalar Onu hep kütüphanelerde, koltuğunun altında kitaplarla gorüyordum. İyı bır birikim sağlamışu. Yazacağı konulan anlatıyor, tarûşıyorduk. On- dan çok şeyler öğrendığimi iti- raf etmeliyim. O kısacık birkaç yıl içınde ıki eser yazdı. Felsefe- ye merak salmıştı. "İnsan Fel- sefesinde Biyolojik Çözümleme Yöntemleri" adlı ağır bir konu uzennde çalışıyordu. Sonunda tamamladı. "Aleviliğin Sosyal ve Sıyasi Kokenleri" araştırma- sını tamamladığını Türkiye'ye döndüğümde öğrendim. Bu ça- bşması yakında birkitap olarak yayımlanacak. Iki ay önce Öhan Selçuk, eiın- de bır araştırma olduğunu, bu- nu yayma haarlamamı istedi. Araştırmayı elime aldım. yazan Hamdullah'ü. "Meluli, Çağdaş Bir Bektaşı Dervişi" başbğıyla gazetemizde yazı dızisi oldu. Diziye çeşitb' mektuplar gel- dı. Onlan Hamdullah'a ulaştır- mak ıçın aradığımda, hastane- ye yattığını öğrendim. Metin Demirtaşın Hamdullah'a gön- derdiğı ıkı kıtap da masamın üzennde duruyor Bunlan ona ulaştırmam mümkun değil. Beni bağışlasın. Hamdullah artık hayatta değü. Kırk yıllık kısa ömrünün 15 yıbnı hapıste geçırdi. Son dört yıbnı da ağır bır hastabkla ve yurt özlemıyle tamamladı. İşte ülkemizde yaşamak. Buna yaşamak denırse Şımdi o çok sevdiği topraklannda yatıyor. Ne kadar çok ınsanımızı >ok edıp bıtırdık Ne kadar çok aydınımızı, düşününen insanımızı acımasızca tükettık Hamdullah yaşam dolu bir insandı. Hep yeni şeyler üretmek cabasındaydı. Ama bıtırdık onu. Sevgıb Hamdullah. uğruna canını verdiği ınançlannı, çabalannı hep saygıvla hatırlayacağız. Sen eşıtbk ve özgürlük ınanaru. sosyalizme olan güvenini son dakıkaya kadar korudun. Yalnızdeğilsın. Sevimli gözlerin- den özlemle öpüyorum. Arzum, Güzellik Yanşmasrna "Kazanamazsant bile hiçbir şey kaybetmem" diyerek formu son günde doldurarak katılnuş. AVRUPA GÜZELİ ARZUM ONAN 'İnsanlarkötü ölümdeğil'MUHARREM AYDIN Çıçeği burnunda bır Avrupa Güzelbk Kralıçesı'nın; Arzum Onan'ın yaşam ve ölüme daır düşüncelen, belkı de insan psikolojısine olan yakın ılgısınden kaynaklanıyor. O. okuduğu psıkolojı ağırhkb kıtap- İarla ınsanlan daha ı_\ı aniama>a çahşırken bız de kendısını daha yakından tanımak ıçın ıç dünyasına bır yolculuk yapıyoruz: Bır öğleden sonra. Yen Etiler"dekı Gaye Sökmen Mankenbk Ajansı. Dışansı aşın sıcak. İçeride ıse "yakıcı" bir guzelhk var Çün- kü karşımızda Türkıye ve Avrupa'nın en güzel kızı oturu>or. Arzum, 20 yıl öncesının Ankarasfnda doğmuş. Emekli bır banka- a anneyle, emekli bır babanın tek çocuğu. 10 yaşındayken ailesıyle birlikte ABD'ye gitmiş, ancak "Yeşil Kart" (ABD'de oturma ıznini sımgeleyen Green Card) alamadıklan ıçın tekrar Türkıye'ye dönüş yapmış: "Şimdiki aklını olsaydı" diyor Arzu, "En azmdan eğitim için nnitiaka orada kalırdım." Ortaokulu Üskudar Kız Lısesi'nde. lıseyı ise Ümranıye Endüstn Meslek Lisesfpn Yapı Ressambğı Bölümü'nde tamamlamış. 1992'- de Marmara Üruversitesı İngıhzce Kursu'na başlamış Bu arada, ba- basının o zamanlar işletüği bıjuteri dükkanında ışlere yardım ediyor- muş. Derken babasının bir arkadaşı araalığıyla ünlü dans hocası Sait Sökmen ile tanıştınlmış. Bu tamşma, avm zamanda Arzum'un jaşamındakı en onemh dönüm noktası olmuş. 'Bu güzelliğimin günün birinde son bulacağını elbette ben de biüyorum. Ama öîümden hiç korkmuyorum. Çünkü inşanlar kötü. Dünyadaki olaylar da çok kötü gelişiyor. Ölümden sonraki yaşamın. şimdiki yaşamdan daha güzel olacağına inanıyorum. Yaşlanmaktan da hiç korkmuyorum. Aynalarla hep banşık olacağım...' Önce Ingılızce kursunu bırakmiş Sonra dans derslen başlamış. Hemen ardmdan ıse kendısıni "yürümeyi bile bilmediği" podyumda bulmuş. Türkiye Güzellik Yanşmasına ıse "Kazanamazsam bile hiç bir şey kaybetmem" diyerek formu son günde doldurarak kaübmş. Mankenbğe "şöhret" ıçın değıl "çok para kazanmak" içın başladığı- nı itirafedecek kadardürust davranan Arzum, henüz üzennden "kra- Bçeük" sarhoşluğunu atabılmış değıl Çünkü her şey o kadar çabuk geüşmiş kı... Ama bundan kesınbkle rahatsız değıl Krab'çebk taayla birlikte, omuzlannda daha fazla sorumluluk hıssettığını söyleyen Arzum, akrep burcundan, ama herkes onu daha çok "balık burcu"na uygun göriiyormuş. Çünkü çok duvgusal. Eskiden daha ıçine ka- panık, kendı deyışıyle "sosyal olmayan" birisiymiş. İlk kez 16 yaşmda "aşk"la tanışmış. İnsanın hayatta yalnızca bır kez aşık olacağına ınamyor Sevgı ve aşkı "çok özel ve güzel", ama birbirinden ayn kavramjar olarak değerlendiren Arzum hayatında ikı kez dıskoya gitmiş Ümranıyeb olduğuna karşı çıkıyor, çünkü yalnızca bır >ıl kalmışlar orada Şimdı ıse ailesıyle birlikte Küçük- yalı'da oturuyor Türkıye'nın en guzel kızı. ülkesınin polıtik ve eko- nomik sorunlanvla yakından ilgili değıl Ona gore "büyüklerimiz" bütün sorunlan çözecek guçte Lısanslı pılotluk ıçın kurslara gıden Arzum'un çocukluk hayab ıse hostes olmakmış. Çünkü uçmayı çok sevıyor. Beşıktaş takımını tutuyor Klasık muzığın "hit" parçalannın yanı sıra Bartş Manço, Levent Yiiksel, Sezen Aksu, Nilüfer dinliyor. En nefret ettığı şey ıse ukalabk Evlenmeyi şımdibk duşünmuyor Kafasında belırgın bir ıdeal er- kek tıpı yok. ama evleneceğı erkeğın doğal olarak yakışıklı cbnasını istıyor. Aynca ses tonundan ve düşüncelennden de etkiîenmesi gere- kıyor Ona göre e\ lılık cıddı bır ola) \ e "kısmeî meselesi." Fala man- mıyor, ama falsız da kalmıyor Ozelbkle kahve falına baktınyor. Kralıçelik sonrasında henüz kendısıyle başbaşa kalıp. "Ben ne istiyo- rum" sorusuna >anıt vermış değıl Herkesın gözü üzennde olduğu ıçın sağlam adımlar atması gerektığıne ınanıvor Öncelıkle Londra'- ya gidip bsanını gebştırmek amacında Mankenbk ve fotomodelbğe devam edecek. Sunuculuk ıse belkı Ne ış yaparsa yapan hiç değış- meyeceğjnı. hep aynı Arzum olarak kalacağına söz veriyor... Karşımızda oturan güzelbğe bakıp bu kez ıçımizden kendi kendi- mıze şu soruyu yöneltiyoruz: İnanmamak elde mı? Mısır Islamalar sfenksve piramtkre savaşaçtı Haber Merkezj - Mısır'da ra- dikal Islamalar. 27 asırdır güç ve bolluğun sembollen olmuş piramıtlen. sfenkslen ve fıra- vunlardan kalma anıtlan yık- mak içın bır kampanya başlattı. The New York Times'ın haberi- ne göre, mıbtan dın adamlann- dan Şeyh Aü Yah>a, "Sfenks- ler, piramirJer ve fira>ıınlardan kalma rüm anıtiar beykel sayılır. Peygamberimiz hevkelleri y> kardı. BLzim de böyle yapmanuz emredikli" dedı. Mısır'da yonetımı ele gecır- mek ıçın şıddetb bır kampanya- ya gınşen İslamcı militanlar, dıne savgısızbk olarak gördük- len herşeyı ret edıyorlar. İslamcı köktendınabği eleşti- ren ve mibtanlardan aldbğı teh- dıtler yüzunden sürekb sılahlı koruma altında yaşamını sür- dürmek zorunda olan Yargıç Said EI-Eşmevi, "Köktendinci- ler, geçmişin tslama u> gun gor- medüüeri yönleriyle olan tüm kültnrei ve entelektüel bağlan koparmak istiyoriar. Fıravun- lardaa, eski Yunan ve Hnistiyan atalannnzdan bize kalan nerşeyi yok etmek isti)oıiar " dedı. Terör başladı İslamcı militanlar. fıravunla- nn tapınaklannı ve Gıza'daki üç büyük pıramıtten bırini bombalamaya başladı bile. Şıd- det hareketlenyle geçen son 18 ayda, kötulük ve günah yaydık- lan gerekçesıyle yabancı tunst otobüslenni ve Nil'dekı turist gezdiren teknelen otomatik tü- feklerle taradılar Bu eylemlenn sonucunda, üç kişi yaşamlanm yıtinrken yırmının üzennde tu- rist de yaralandı. Hakkındaki güç suçlamala- nndan dolayı şu anda ABD'de hapıste bulunan Mısırb âın adamı Şeyh ömer Abdül Rah- man konuşmalannda, süreklı eskı Mısır uygarbğına hakaret yağdınyor New York'takı ta- raftarlanndan bazılan, Dünya Ticaret Merkezı'nın şubat ayın- da bombalanmasından. Mısır'- dakı taraftarlan ıse yabancı tunstlere ve tapmaklara düzen- lenen eylemlenn pek çoğundan sorumlu tutuluyor. Külriirier birliği Fıravunlann tapınaklanna karşı başlatılan kampanyaya, bugüne kadar bu anıtlann göl- gesınde dua edıp tapınmış pek çok dın adamı katılmıyor. İmam Muhammed Vahid Mu- hammed El-Hefni. Luksor Ta- pınağı'nın kuzeydoğu köşesi- nin üzenne ınşa edıuruş bulu- nan camıde şoyle konuştu. "Bu caminin temelinde, tarihi bir kilisenin »e firavun mezarla- rının taşlaruun kalıntıları yatı- yor. Buradan Nil'e doğru bakar- sanjz, Roma dönemine ait bir pazar yerinin kalmtılannı göre- bihrsiniz. Tüm bu kültürler bu- rada birara>a gelijor ve bize kim olduğumuzu anlatıvor. Bu- gün. onlardan hiçbir şey öğrene- meyecek denli bilgili miyiz?" 'Boşatma' eyiemi EylemJenni yoğunlaştıran İs- lamalar, yabıizca kültürel de- ğerlere ve tunstlere değil, kişisel hak ve özgürlüklere de saldır- maya başladı VVashington Post gazetesinin habenne göre, Kahire Ünıver- sitesı öğretım görevlisı profesör Hamid Ebu Zeyd, bır yıldır evb' olduğu kansından boşanması için dava açıldığını öğrenince ne yapacağınj şaşırdı. Kan- kocamn davadan habersiz ol- ması. oiayı daha da ilgınç kılı- yor. İslama bır avukat, mahke- meye başvurarak çıftin evbhği- nin geçersız sayıbnasını talep etti. Müslüman bır kadımn, din değiştirmiş bır erkekle evlene- meyeceğinı ılen süren avukat en kısa zamanda evbhklerinin sona erdinlmesım istedi. Boşanma davası, profesör Ebu Zeyd ile İslami tutucular arasında uzun süredir gündem- de olan çatışmanın bır yansı- ması İlahıyat konusunda yap- tığı çabşmalarla köktendinale- rin tepkısme hedef olan Ebu Zeyd, hakkı olduğu halde terfı ettirümedı; dın adamlan tara- findan dınsız olmakla suçlandı; sürekb ölüm tehditleri aldı. Zeyd olayı gösterge Mısır İnsan Haklan Örgütü Genel Sekreten Bahayaddin Hasan. Ebu Zeyd olayımn bir gösterge olduğunu Sehrterek köktendincılerin artık üniversi- telerde de seslenni duyurmaya başladıkJannı, Mısır'ın geleceğı ile ilgib addı kuşkulan olduğu- nu ifade etti.