Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 HAZİRAN 1993ÇARŞAMBA DIŞ HABERLER Lym'da Mr Tfirk •PARİS(AA)- Fransa'mn Lyon kentinde Cengiz Zoriu adlı bir Türk, çalınü otomobüle "rcxieo"culuk oynayan bir grup sarhoş gence engel olmak isterken öldürüldü. Lyonkenti yakınındakı bir işçi mahallesinde oturan Cengjz Zorlu, geçen cumartesi gecesi geç saatlerde çaldıklan bir otomobille "rodeo" yapmaya çalışan kendinden geçmiş gençlere "bu oyunu durdurmalannı" söyleyince, gençlerin taşlı saldınsına uğradı. Saldırganlar, polise gjtmek isteyen Zorlu'yu bu kez evinin çıkışında yakalayıp bıçakla öldürdüler. Ortadoğu göpüşnteleri •WASfflNGTON(AA)- Israil ile ikili banş görüşmelerini sürdüren Filistin heyetı başkanı Haydar Abdülşafi, Fıhstirüılerin "inandınahğını yitircn" banş görüşmelerinden çekilmesi gerektiğini söyledi. Abdülşaf kişisel görûşûnü dile geürdiğini beürterek, "Görüşme sûreane bağh kalmamız, işgal topraklannda İsraıl'in baskıcı uygulamalanıu örtmek anlamma geliyor." dedi. Stovenya'da Neo-Nazler • ÜSKÜP(AA)-Baü Avrupa'da başgöstercn Neo-Nazi akınunın eski Yugoslavya topraklannı da etkisi altına aldığı bildirildi. Belgrad'da yayımlanan Borba gazetesinin haberinde, Slovenya'da yabancı düşmankğının gıderek arttığı bildınldı.Haberde "Güneyhlerdışan" sloganı adı alünda Baülı dazlaklara özenen bazı gençlerin, özellikle Müslûmanlann evlerini taşladıklan belirtildi. Sloven dazlaklar, basın yayın araçlanna yaptıklan açıklamalarda eylemlerini sürdüreceklerini ifade ettilcr. Arafatjank •CENEVRE (AA) - Filistin Kurtuluş Örgütû (FKÖ) lideri Yaser Arafat, Cenevre'ye anı bir ziyarette bulunarak burada bulunan Irak Başbakan Yardunası Tank Azule görüştü. Yaser Arafat'm Tank Aziz'le, Irak'ın BM nezdindeki temsüciliğinde gerçekleşen göhişmesi ile ilgili açıklama yapılmadı. Arafat görüşmeden sonra Tunus'a dönmek üzere havaalanına gitti. Kravçuk'tM geriacHıii •MOSKOVA(AA)- Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kravçuk, geçen hafta imzaladığı ve ıktidann yürütme kanadmı tümüyle kendisine bağlayan kararnameyı, Başbakan Leonid Kuçma'run gösterdiği sert tepki üzerine geri çekti. Kravçuk'un önceki gûn imzaladığı ycni bir karamameyle, yürütme yetkilerini kendisine bağlayan önceki kararnamesini iptalederken, ûlkenin iklidar organlan arasındakı ilişki ve bağlanülann en kısa zamanda hukuki bir çerçeveye oturtuhnasını istedi. Haitilicfiktatör dyaloga hazr •PORT-AU-PRINCE (AA) - Haitili Diktatör General Raoul Cedras'ın, devnk Devlet Başkanı Jean-Bertrand Arisüde ile ülkedeki siyasi krizin çözümü konusunda göruşmeye hazır olduğunu açıkladığı bildirildi. Yerel Haiti radyosu, General Raoul Cedras'ın, BM özel elçisi Dante Caputo'ya bir mektup göndererek, Arisüde ile ülkenin sorunlan hakkında herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda göruşmeye hazır olduğunu kaydettiğini duyurdu. Almanya, İsveç, Danimarka'nınyanı sırayaşh kıtanıntümündeırkçı saldınlar tırmanıyor IrkçıörgütlerAvrapa'yısanyor•TheEuropean gazetesine göre ırkçı gnıplar giderek örgütleniyorve aralanndaişbirliği yapıyor. Almanya'da 60 bin üyesi olan, 80 aşırı sağcı grup faaliyet gösteriyor. Ehş Haberier Servisi - Av- rupa'da ırkçı gruplann Euro- Nazı adı altında Avrupa çapın- da örgütlenmeye başladığı öne sürülüyor. The European gaze- tesi. güvenlik güçlerinin şıddet olaylan karşısındakı pasif tutu- mundan yararlanan ırkçı grup- lann güç kazandığını yazdı. İsveç, Danimarka, Avustur- ya ve Almanya'da bulunan sı- ğınnıa merkezlerine yapılan saldınlann yanı sıra, tüm Avru- pa ûlkelerinde ırkçı gruplann işlediği cinayetlerin Urmanma eğiliminde olduğu belirtiliyor. Haberde, Alman tstihbarat ör- gûtü BVS'nin başkanmın, ırkçı eylemlerin planh mı yoksa uyuşturucu etkisindeki dazlak- lann anlık kararlan sonucu mu yapıldığı konusunda şüpheleri olduğu bikiınlıyor. İtalya'da Geçen yıl îtalya'da Adalet Bakaru Claudio MarteOi ırkçüı- ğı suç sayarak Nazizmi şöyle tanımüyordu: "Türn Avrupa kıtasında örgütlenmiş bir hare- ket. Her yerde aynı anda çık- ması bunun en geçerli kanıu." "Neo Naazm Avrupa Içın Bir Tehlike mi" adlı kitabın ya- zan Jillian Becker, "Bu gruplar tşsiz Neo-Nazi gençkr keırt dışında biraraya geüyor. Dresdenli dazlaklar da terk edilmiş bir arazide toplanıp evlem planlan hazıruyor.( DER SPİEGEL) olduklanndan daha tehhkeli , daha önemli, daha kötü olduk- lan ızleniminı uyandırmak isti- yorlar. Ne var ki giderek daha örgütlü hale geliyorlar. Şimdiye dek aralanndaki ilişki birbirle- rini desteklemekten öteye geç- miyordu. Ancak bundan böyle daha dûzenli bir işbirliğine gire- bihrler" diyor. Haberalma örgüüerine göre Almanya'da 80 aşın sağcı gnıp, 65 bın üyesıyle etkın durumda. Yaygın kanının aksine, bunla- nn yalnızca yüzde 10'unu Daz- laklar oluşturuyor, çoğunluğa da Doğu Almanyalıiar değıl zengin baülılar yol gösteriyor. Almanya'dakı birçok Neo Nazi örgütü, Hitler'in "Lebens- raum" (Genişleme) teorisini sa- vunuyor. Özgür Alman İşçi Partisi, yine Hitler'in "Ansch- luss" (Avusturya ile birleşme) görüşünûn bayraktarlığını ya- Almanya'da aşın sağcılar eski Cermen geleneklerini canlandınyor Neo-Nazüer 'Gündönüm Bayramı'nı kutladı DtLEK ZAPTÇIOGLU BERLİN - Almanya'da yabancdara yönelik ırkçı sakbnlar sürerken, hûkûroet "şiddete ve aşı- n uçlara karşı bir adl önlemler paketi" hazuiığı içinde. Hafta sonunda ülkenin birçok yerinde yine kundaklama olaylan meydana geldi. Neo-naziler ülkenin çeşitii yörelerinde eski bir Cermen adetine uyarak "Gündönüm Bayramrnı (Sonnenwende- feier) kutladılar. Berlin Kreuzberg'de bir Kürt lo- kantasınm bodrumunda çıkan yanguı sonucu Al- man bir kadınla iki yaşındaki çocuğu hayatmı kaybetti. Ahnan pobs sözcûleri yangmlardan sonra olayınsiyasi arkaplanmı izlemeyeçahşarak"Kun- daklama oiup olmadığı kesin AepiF şeklinde de- meç venneyi artık alışkanlık haüne getinti. Beıün'de, Tûrk işçi ve aDekrinin voğun oturdu- ğu Krenzberg semtindeki bir apartmanda cuma gecesi çıkan yangmda, 29 yaşmdaki Ahnan Ange- la S. fle iki boçuk yaşmdaki oğla Dario öldûler. Yangın, ûç ay önce binanuı g^inde açüan Kürt lokantasuun bodrumunda başladı ve kısa sörede merdrvenlerden yukan katiara sıçradı. Üç saatte söndfirülen yangmda lokanta da hasara uğradı. Hafta sonunda aynca iki yerde de mülteci yurt- lan ateşe verikti. Kiel y akuüannda yanan yurtta iki kişj yaralandı, Rüsselsbebn'de ise inşaat halin- deki bir mülteci yurdu kundaklanarak kuUanü- maz hale getirildi. üç yüz kişilik bir gösterici gru- bu, yanan yurdun önünde "faşizme karşı uy an nö- beti"tuttu. ' Gündönüm Bayramı Ahnan Neo-nazileri ise çeşitii yerterde Hitler NazUerinden kalma bir adete uyarak "Gündö- nüm Bayramr'nı kutladılar. Bayram, Hitler dö- neminden beri bahardan yaza geçerken kutlanı- yor ve Cermenlerin Hıristiyanlık öncesi Şaman kültkrine dayamyor. Mainz kentinde bekdiye Neo-nazilerin kutiamasnu yasakladı. Kentte 150 kişilik bir grup, faşizme karşı gösteri yaptı. Polis. baynunın kudanacağı yere giden yollan kesti ve arabalarda yapöğı aramada gaz ve havalı taban- calar, beyzbol sopalan, coplar ve bıçaklar ele ge- çirdi. Neo-naziler Doğu Abnanya'nın Brandenburg eyaletinde, Berlin'e çok yakın bir mesafedeki Ne- uruppin'de Şaman adetini yerine getinneyi ba- şardılar. Göl kıyjsındaki bir ormanda kamp ku- rup ateş yakan yüzlerde Neo-nazi, Almanya'nın dört bir yanından, lusmen çoluk çocuk "bayram kutlamaya" geümşti. Polis civardan takviye alıp yollan kesti >e otomobillerde arama yaptı. Kamp yeri sabaha karşı basıldı. Çoğu askeri ünifonnalı 200'ü aşkın Neo-naziden 90*ı kimlik teşbisinden sonra serbest bıraküdı, 18 Neo-nazi tutuklandı. Aramada bıçaklar, beyzbol sopalan, demir yü- zükler, havah tabancator ete geçti. Irkçımüzikgrubu Yine Berlin yakmlannda, Alman Ku-Klux- Klan'uı üssü olarak tanman Königs VVusterhau- sen kasabasında ise 500 Neo-nazi "Gündönüm Bayramı" kutlaması yaptı. Dazlaklann ünlü mü- zik•gruplarmdan "Kahlkopf (Kel Kafa) törene eşlik etti.Aşır ı içki içen Neo-naziler daha sonra iki trafik kazasına neden oldular, dokuz kişi yara- landı. A önceki gûn yayımlanan "Der Spiegel" dergi- sine göre ırkçı sakünlarda giderek "normal genç- kr" daha bflyük rol oynuyor. Aynı gerçeğe, geçen hafta Federal Polis Ağv Soç Dairesi (kriminal potis) Başkanı Zachert de paraıak basmıştL Zac- nert, kundaklama ve saldm olaylannm failkrin- den yalmz yüzde 10'unun "dazlak" olduğunu, di- ğerlerinin yaşı 14 ile 20 arasında değjşen "iyi aile çocuklarından" meydana geldiğini söylemisti. Spiegel'in Doğu Almanya'daki Saksonya eyale- tindeki bir anketten y aptığı alıntıy a göre de bura- da yakalanan 1244 failden sadece 68'i aşın sağ örgütiere üye. Federal Polis Başkanı'na göre bu, "ırkçı şiddetin tophımun bağnndan ctktığHia" işaret ediyor. Irkçı safchnlann giderek küçûk yaşta, örgütsüz gençler tarafmdan uygulanması, Ahnan makam- lannı yeni önlemler ahnaya itiyor. lktidardaki Hnistiyan Demokrat ve Birük partileri bugün parlamentoda "şiddete ve aşm uçlara karşı bir acil önemler paketin ni onaylayacaklar. Suç işle- yen gençlerin daha ağn- cezalandınknası öngörü- lüyor. pıyor. Birçok aşın sağcı örgüt 1937 Almanyası'nın özkmini duyuyor. Faşizm karşıtı Searchlight dergisine göre, bu gruplar şım- dilik birbirlennden bağırnsız hareket ediyor, ancak Nazi Partisi içlerine sızrnış durumda. Parlamentodaki aşın sağ partilerle Neo Nazi gruplar arasında işbirliği de ırkçüığa uygun zemini hazuiıyor. örne- ğin Avusturya parlamentosun- da yer alan C^gürlük Partisi, açıkça Yahudi düşmanı oldu- ğunu belirten AFP örgûtüyle yakın işbirliği içinde. 1993'te yayımlanan, Yahudi düşmanb- ğı karşıt görüşlennın yer aldığı raporda da belıruldiği üzere, yeni aşın sağa hderler kendile- rini Neo Nazi'lerden uzak tut- maya çahşıyor, ancak yerel an- lamda aralannda fazla bir fark yok. "Neo Nazi'lerin çoğu milli- yetçi olduklanndan ûlke dışına taşmıyorlar" gerçeği artık doğ- ru değıl. Searchlight dergisin- den Graham Atkinson yeni bir türün gelişmekte olduğunu öne sürüyor. Euro-Nazi'ler. Atkin- son, beyaz Avrupalının tehlike- de olduğunu savunan Euro- Nazi'lenn, Avrupa'yı tûrn Amerikah, zenci ve Yahudi'- lerin zararlı etkilerinden koru- mak istediklerini belırtiyor. Or- taya çeşitii şebekelerin çıktığı saptanıyor. Barcelona kökenli 'Euroring', Lausanne kökenli 'Avrupa'da Yeni Dûzen', Ingi- liz 'Kan ve Şeref örgûtleri bun- lardan bir kaçı. Uluslararası ağ Titiz bır araşurma sonunda uluslararası bir ağın varlığı sap- tanıyor. 'St.George Birliği' adlı bır Ingiliz grubun, Bolonya ve Münih'de aşın sağcılann ger- çekleştirdiği bombalama ola- yında pannağı olduğu belırlen- di. Benzer ilişkıler çorap sökü- ğü gıbi ortaya çıkıyor. Ingiliz 'Savaş 18' adlı grup ile Irlanda Protestan terÖrist örgütü UDA'nın Ku Khıx KlanTa iliş- kisi biliniyor. öte yandan, Macaristan'da Yahudilere, siyahlara ve Çinge- nelere karşı girişilen saldınlann sayısı her geçen gün artıyor. Genç Macar dazlaklar son iki yıl içinde 118 saldm dûzenledi. Sayılan dört bin kadar olduğu tahmin edilen bu gençlerin bur- juva ailelerden gelmeleri dikkat çekiyor. Gençlerin yaşlan 15-20 arasında değişiyor. Hükümetin Nazılere karşı sert önlemler al- mamaa dikkat çekiyor. 5 haziranda. Trianon Antlaş- ması'mn 73 yıldönümünde daz- laklar Budapeşte'de bir gösteri dûzenledi. Nazi üniformalany- la gösterikre katılan gençler, Macaristan topraklanrun Ro- manya, Yugoslavya ve Çekos- lovakya arasında paylaşbn- hnasını protesto ettiler. T1ME: 25 ülkenükleer silahüretebilir Nükleer kâbus hâlâ gündemde Dış Haberier Servisi - Soğuk Sa- vaş sona erdi. ancak dûnya silah- lanma nedenıyle gittikçe daha tehli- keh bir hale dönüşüyor. Time dergi- si, bu hafta kapak konusunu nükle- er ve kimyasal silahlanmaya ayıra- rak 25 ülkenin kısa bir süre içinde bu silahlara sahip olacağmı yazdı. Sovyetler Birüği'nin dağılması- mn ardından Soğuk Savaş tehlike- sinin ortadan kalkmasının, dünya- da nükleer silahlanmayı azaltacağı düşünülmüştü. Ancak, kitle ölüm- lerine yol açacak nükleer silahlann yapnnı, kimyasal ve biyolojik silah- lann kuüanımı ûzerindeki sıkı de- nctim ortadan kalkmca, dünya gi- derek daha tehhkeli bir konuma gjr- di. Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü (CIA) Başkanı James Wo- otsey, en az 25 ülkenin kıtle ölümle- rine yol açacak nükleer silahlar ge- liştirdiğini ya da gehştirmeye çalış- üğım belirtiyor. Yine aynı sayıda ûlke, kimyasal ve biyolojik silahlar üzerinde çahşıyor. Bir düzineden fazla ülkenin balistik füzeleri var. Sovyetler Birliği yıkıldığı zaman Ukrayna da, Beyaz Rusya ve K.a- zakistan ile birlikte nûkleer silahla- ra sahip oldu. Üç cumhuriyet de bu süahlan yok edeceklerine söz verdi ama, Ukrayna yükümlülüğünü ye- rine geürmemekte ayak dıretiyor. Ukrayna ülkeyi bir silahdeposu ha- line getirrnekle, elinde Bau'ya karşı bir tehdit unsuru bulundyrmayı amaçuyor. Aynca, olası bir Rus saldınsına karşı kendini güvencede hisseünek istiyor. Daha da tehlikeli olan gelişme, Ukrayna'nın füze tek- nolpjisini dışan satmaya eğjlimli ol- ması. Geçen yıl ülkeyi ziyaret eden Fransız devlet adamknna, stratejik füzelerini satmaya hazır okluklannı belirtmişlerdi. Körfez Savaşı, Irak'ın gizlice nükleer silah deposu haline gehne- sine ne kadar az kaldığmı gösterdi. Irak'ın elinde nükleer silah olsaydı Körfez Savaşı'nın kazanılması ola- naksız olacakü. Körfez Savaşı tüm 3. Dünya ûlkelerine, eğer ellerinde nükleer silah yoksa ABD'ye sataş- mamalan gerektiğini gösterdi. En hevesliülke îran Ortadoğu'da nükleer silahlara sahip ohnaya en hevesli ülke Îran. İran'dakı tslam cumhuriyeti, belli başh silahlann üretimine girişmiş durumda. Hedef yahıızca Irak de- ğil. İsrail, Mısır, Suudi Arabıstan ve tutucu Körfez ülkeleri de Iran'm tehdidi altında. Bazı Baülı savunma uzmanlan, Kuzey Kore ile Iran'ın Scud füzeleri konusunda işbirliği içinde olduğunu ileri sürüyor. Nükleer Silahlann Yayılmasmı Önleme Antlaşması, nükleer silah- lann gehştirihnesini ve nûkleer gücü ohnayan ülkelere transferini ya- sakhyor. Bugüne kadar bazı iler- lemeler kaydolduysa da, ûlkeler arası nükleer silahlann yayılmasmı engelleyemiyor. Hindistan, Pakis- tan ve İsrail antlaşmayı unzalama- ya yanaşmıyor. Irak antlaşmayı im- zaladı, ancak sözünde durmayarak Körfez Savaşı başladığı zaman 10 milyar dolarük nükleer silah prog- ramını başlattı. Aym şekılde tran ve Kuzey Kore de antlaşmayıimza- ladı, ancak silahlan gehştirmeye son hız devam ediyorlar. Hindistan 1974'te, nükleer silah geliştirirken bir patlamaya yol açtı. Çin'in geliştirdiği bombaya misiÜe- me olarak, Başbakan Narasima Rao füze programma ağırlık veri- yor. Pakistan da komşusundan geri kalmıyor. Başbakan Nawaz Şerif ilk "Müslüman bomba"ya sahip ol- duğunu öne sürüyor. Ballsük (Ozeltr {blltnen en uzun mesatekm.) Nûkleer silaha sahip olduğu açıklanmış devletler Kimyasal ya da biyolojik program 4.600 15.000 5.000 13.000 10.500 11.000 10.000 14.800 Rusya Beyaz RusyaT Kazakistan t Nükleer silaha sahip l ğ açıklanmamış dçyietl 1.500 2.500 300 Kuzey Kore KOPENHAG ZİRVESİ SONAERDİ AT'deBosna içîngörüşayrılığı • Almanya Başbakanı KohlMüslümanlarasilah ambargosununkaldınlması için yoğunçaba harcamasma karşm, ortaklannı ikna edemedi. Soğuk Savaş soorasında en büyük tehlike, nûkleer sflahlann yayıhnas». (TIME) FERRUHYILMAZ KOPENHAG - Kopenhag'- daki zirvede, önceki akşam Bosna-Hersek Devlet Başkam Alia Izzetbegoviç'le görüşen Avrupa Topluluğu üçlü baş- kanlık konseyi, silah ambargo- sunun kakiınlmasını reddeder- ken, üye ülkelerin bu konuda hemfikır olmadıklan ortaya çıktı. Bosna-Hersek Cumhur- başkanı Izzetbegoviç ise Cenev- re banş görüşmelenne katılma- yacağını açıklarken Bosna- Hersek Başkanlık Konseyi, ka- ülma yönünde karar aldı. AT Dönem Başkanı Dani- marka Dışişlen Bakaru Niefe Heh/eg Petersen'in, Bosna-Her- sek'e silah ambargosunun kal- dınlmayacağı yolundaki açık- lamasmdan sonra Almanya Başbakanı Helmut Kohl, akşam yemeğı sırasında dığer AT ülke- lerini ambargonun kaldınlması yolunda ikna etmeye çahştı. Kohl yemekte, ABD Başkanı Bill Ointon'm kendisine gön- derdiği bir» mektubu okudu. Mektupta Clinton, Kohl'den Bosna-Hersek'e karşı uygula- nan silah ambargosunun kaldı- nlması yolunda çaba gösterme- sıni istiyordu. Kohl'ün, Clinton'ın mektu- bunu okuyarak ambargonun kaldınlmasından yana olduğu- nu söylemesı, AT liderleri ara- sında tartışmalara yol açtı. Almanya'nın yanı sıra başka AT ülkelenmn de ambargonun kalkmasından yana tavır aldık- lan, ancak özelhkle Fransa ve İngiltere'nin ambargonun kal- dınlmasına karşı çıküğı bildiri- liyor. lngütere Başbakanı John Major, daha sonra yaptığı açık- lamada, ambargonun kaldınl- masına kesin bir şekilde karşı çıkn. Hollanda Dışişleri Bakaru Kooijmans ise BBC'ye verdiği demeçte, son çare olarak ambargonun kaldınlabileceği- ni söyledi. Ahnanya'mn ikna çabalan, Bosna'ya uygulanan silah ambargosunun kaldınl- ması yönünde karar çjkmasına yeterH olmadı. AT toplanüsmın sonuç bil- dirgesinde, Bosna'da kurula- cak güvenli bölgeler için asker ve silah vaadinde bulunuldu. Bosna'nın bölünmesini ön- gören plan üzerinde Cenevre'de yapılacak görüşmeler öncesin- de Hırvat ve Sırp taraflannın anlaşmaya vardılclan biklirili- yor. Boşnaklarbölündû Öte yandan Kopenhag'dan eü boş dönen Alia tzzetbegoviç, Hırvatistan'm başkenti Zag- rcb'de Bosna-Hersek başkanlık konseyi üyeleriyle görüştükten sonra, Sırp saldınlan sürdüğü sürece, Cenevre'deki görüşme- lere katümayacağırü açıkladı. lzzetbegoviç, bugün başla- maa beklenen görüşrnelere ka- tılmayı düşünmedığini ve Sa- raybosna'ya gideceğjnı söyledi. Ancak Bosna-Hersek Başkan- lık Konseyi, İzzetbegoviç git- mese de Sup ve Hırvat liderlerle yapılacak Cenevre görüşmete- rinde temsil edilme karan aldı. Bu karar doğrultusunda Baş- kanlık Konseyi'nin Hırvat üye- si Franjo Boras başkanlığmda bir heyet, dün Cenevre'ye gitti.