Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
23HAZİRAN1993ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
Kfiklt basına
Ireiiisteği
•EkonomiSerrisi-
Dırboğazdaki köklü basm
kmıluşlanna işletme
semayesı desteği verilmesi
is^ndi. Sermaye eksikliği
nedeniyle faaliyete
ge^meyen teşvik belgeli
yatınmlara ucuz kredi
sağlayan hükümeün aym
irtkanı zor durumdaki
büyük basın kuruluşlanna
6i. tanıması önerildi.
Bakanlar JCurulu'nun ocak
ayında çıkardığı
"Yaünmlann, Döviz
Kazandıncı Hizmetlerin ve
Işietmelerin Teşyiki ve
Yönlendirilmesine Ait
Esaslar"' karamamesine
geçmişte en az 400 işçiye
isühdam sağlamış, şimdi isc
finansman darboğazma
düşmüş köklü basın
kuruluşlannın eklenmesi
isteniyor. özellikle
Oımhuriyet, Gûnaydın ve
Tercüman gazetelenni
ilgılendiren bu öneri, bu tip
kuruluşlara teşvik belgesi
aranmaksızın 3 yıl vadeli ve
tamamı vade sonunda
öderanek üzere yüzde 30
faizli işletme kredisi
verilmesini amaçhyor.
ffzelsektftro
bûyükelçilik
• EkonomiServisi-
1şadamlan, hükümetten
Avrupa Topluluğu ile
sürdurülen gümrük birliği
görûşmelerinde özel
sektörûn de yer alabilmesi
amaayla kendilerini temsil
edecek bir kişiye bûyükelçilik
statüsü tanımasını isteyecek.
Gümriik birliği
görüşmelerinin hükümetier
düzeyinde yapılması
nedeniyle bugüne kadar
temsil edılemedıklerini
behrten işadamlan bunu
aşmak ıçin dıplomaük
statüye sahip olmak
gerektiğini düşünüyor.
Hükümetin görüşmelere özel
sektörûn de dahıl edilmesini
kabul etmesi halinde
bûyükelçilik dışında başka
bir formül de bulunabileceği
belirtiliyor.
Hattatbrdan
heHcoptep
• ANKARA (AA)-Bell
helikopterleri Türkiye'de
üretilecek. Bu helıkopterlerin
Türkiye'de ortak üretımiyle
ügıli lisans anlaşması
Amerikan Belle Helicopter
Textron Şirketi ileTürk
Ayrnet Havaalık ve
Helikopter Sanayii ve Ticaret
AŞ arasında yann bir lisans
anlaşması imzalanacak.
öncelikledörttip
helikopterin üretım lisansını
ve pazarlama haklannı
.kapsayan lisans
"anlaşmasına. Bell Halicopter
Başkanı Webb Joiner.ıle
Aymet Başkanı Atamet
Hattat imza koyacak.
Ppim kesintisine
çffiçi tepkisj
• ADANA (AA) - Çiftçüerin
sattıklan tüm zirai ürünlere
karşıük aldıklan paradan
yüzde 3 oranında Bağ-Kur
primi kesilmesini öngören
kararnamenin iptaledilmesi
istendi. Adana Çiftçiler
Birliği Başkanı Cumali
Doğru, yapüğı yazıb
açıklamada, 1 temmuzdan
itibaren uygulamaya girecek
kararnamenin, çiftçiye sosyal
güvence getirmekten uzak
olduğunu bildirdi.
KİTkoniisyoraı
ağıraksak
• ANKARA (ANKA) - KİT
Komisyonu, bu yılyine
çalışmalannı
tamamlayamıyor. 22
kuruluşun denetimi
tamamlanmadan Mecüs'in
tatile girmesi bekleniyor. Bu
yıl yalruzca Emlakbank ile
Denizcilik Bankası'nın
hesaplan ibra edilmedi.
Komisyon çalışmalan 28
mayıs -11 haziran tarihleri
arasında ertelenince 14
kuruluşun görüşühnesi de
gerçekleştirilemedi.
OteHereözelet
• ANKARA (AA) - Turistik
tesisler ile büyük otellerin et
ihtiyacının karşılanması
amaayla kasaplık canlı sığır,
koyun ve keçi ile bunlann
etlerinin ithaline izin verildi.
TanmveKöyişjeri
Bakanlıgı'nm dünkü Resmi
Gazete'de yayımlanan
tebliğine göre söz konusu
ithalata Et ve Bahk Kurumu
izin verecek ve yıllık ithalat
miktan 250 tonu aşmayacak.
Ithaledilecek
kasaplık-besilik canlı
hayvanlar, ihracatçı ülkede
15 gün süre ile karantinada
kalacak ve bu hayvanlann
Tûrkiye'ye getirilmesinden
önce seçimleri, bakanlıkça
görevlendirilecek heyeüer
tarafından yapılacak.
Patronlar Kulübü'nden Başbakan Çiller'e icraatı için 'tavizsiz'destek vaadi
Seçimekonomisine 'HayırEkonomi Senisi - TÜSİAD'-
dan Başbakan'a tavizsiz destek.
Türk Sanayicilen ve İşadamlan
Derneği'nin (TÜSİAD) Baş-
kanı Halis Komili, Tansu ÇÜ-
ler'in iktidardan iktidara geçe-
rek Başbakan olduğunu be-
lirterek, "Durum tespiti ve çö-
zûm üretimi için herhangj bir
zamana ihtiyacı yoktur. Tûr-
kiye'nin geleceği ile ilgili idealle-
ri olan bir Başbakan'm seçim
hesaplan içinde değıl, icraat he-
yecanı içinde olacağını ümit
ediyoruz" dedi.
Halis Komili, TÜSİAD'ın
bu yılın ilk Yüksek İstişare
Konseyi Toplantısı'nda yapüğı
ve alkışlarla sonuçlanan İconuş-
masında, Türkiye ekonomisi-
nin politik istikrarsızlıkla
başının dertte olduğunu vurgu-
ladı.Komili, Başbakan Çiller'in
"bu çok şerefli, ama aym za-
manda güç görev"e hazır ola-
rak geldiğjne ve talip olurken de
nasıl hareket edeceğini çok açık
şekilde anlatüğına dikkat çeke-
rek şunlan söyledi:
"Bu bakımdan biz, yeni ku-
rulacak hükümeün, vakit kay-
betmeden, yeni bir secimin he-
saplanna girmeden, bır an ev-
vel ekonominin gereklerine yö-
nelmesini bekliyoruz. Türk
toplumunun kısa vadede geçici
ferahhk yerine, uzun vadede
kalıcı refahı genrme gayretınde
olacak politikaalan alkışlaya-
cak ve bağnna basacak olgun-
luk düzeyine gelmiş olduğun-
dan hiçbir şüphemiz yoktur.
Kaldı ki kısa vadeli popülist po-
TUStAirdan uyan ve önepflen:
• Tûrkiye'nin gelecek
planlamasını tek boyutlu
düşünmeyin.
• Tûrkiye ATnin
ekonomi ve sosyal
standartlan
yakalamalıdır.
• Enflasyonsonınuolan
bir ülkede tüketimin hızla
artması endişe vericidir.
• Dış borçta öngörülen
yühk hedefdaha ilk dört
ayda geçümiştir.
• Kamu borçlanmasının
getirdiği belirsizlik halkı
Tûrk Lİrası mevduattan
kaçırnuş,dövize
yöneltmiştir. HahsKomıh
• Enflasyonun psikolojik tedavisi yoktur,
köklü öntemler gereklidır.
• Yatınmı değü, tüketimi
destekleyen politikalar
izlenmelidir.
• Dünya fıyatlannın çok
üstünde destekleme
ahmlan terk edilmetidir.
• Vergj reformu ve
özelleştirmede gecikmek
sorunlan
kemikleştirecektir.
• Gümrük birliğinin
sarsıntısız bir biçimde
oluşturubnası için AT ile
bir an önce bu geçişin
takvimi belirlenmelidir.
• Tûrkiye'nin yeni bir
erken seçime tahammülü
yoktur. Gerekiyorsa,
mahalli seçimlerle milletvekili genel
seçimleri ayru tarihlerde yapılmalıdır.
litikalarla gidilecek yolun sonu-
na gelinmiştir. Bundan sonra
bu politikalar bizi sadece geriye
götürür."
tstikrar ihtiyacı
Ekonominin râyına oturtul-
masına ve belirli bir istikrara
kavuşturulmasına duyduklan
şjddetli ihtiyaan gündeme po-
litik istıkran da getirdığıni be-
lirten Komili, "Seçimler, de-
mokrasinin vazgeçilmez unsur-
landır ve bütün bu dönemler
içinde Türkiye'nin en büyük
kazancı demokrasinin kökleş-
mesi yolunda aülmış adım-
lardır. Ama uygulanan seçim
ekonomileri, tüm dengeleri alt
üst edip istikrarb kalkmma ça-
balannuzı kesintiye uğratarak
sonunda demokrasinin olgun-
laşmasnı da yavaşlatmakta-
dır" şeklinde konuştu.
Ankara kulislehnde yeni bir
erken seçim ve buna bağlı ola-
rak politik hesaplann yapıl-
maya başlandığına dikkat çe-
ken Halis Komili, yeniden ka-
rarsızhk dönemi ve seçim eko-
nomisi yaşamak istemedikleri-
ni belirterek "Ekonominin
buna tahammülü kalmamıştır"
dedi. Komili konuşmasını şöyle
sürdürdü:
Kadrolarda sûreldilik
"Türkiye için bugün artık de-
mokrasinin olgunlaşması, ülke-
ye hizmet verecek güçlû hükü-
metlerin işbaşına getirilebilme-
siyle ve istikrarlı bir icraatla
eşanlamlı hale gelmiştir. Bü-
rokratik kadrolarda süreklili-
ğjn sağlanması da bunun bir
parçasıdır. Kısır çekişmelerin,
politik kan davalannın ülkenin
geleceği için hayati önemdeki
kararlann alınması ve uygulan-
masına engel olmasınm bedeli-
ni, önümüzdeki yıllarda çok
ağır biçimde ödemek zorunda
kalabiliriz."
Azdınlan emisyon
Yüksek İstişare Konseyi
Toplantısı'nın açılış konuş-
masını yapan Konsey Başkanı
Rahmi Koç, giderek artan ka-
mu ve KİT açıklannın iç borç-
lanma ve emisyonu azdırdığını
öne sürdü. Vergi toplamadaki
yetersizliğin, kamu harcama-
lannda kısıntı yapılmamasırun
borçlanma mecburiyetini
kamçüadığı ve kamu finans-
man açığını büyüttüğünü bclir-
ten Rahmi Koç şunlan söyledi:
"Bu vaziyet durdurulama-
dığı takdirde birbirini körük-
leyen enflasyon, kamu açığı
borçlanma çemberi içinden çı-
kılmaz bir hal alacaktır. Nere-
den bakılırsa bakılsın, bu hen-
gameden kurtulmak için planlı,
programlı, cesur ve yürkli karar
almak gereklidir."
Dış ticaret rakamlannın teh-
like sinyali verdiğini vurgula-
yan Koç, bu konuda da şunlan
söyledi:"İhracattaki artış ya-
vaşlarken, ithalat neredeyse
patlama noktasına gelmiştir.
Yüksek reel faizin cazibesi ile
gelen sıcak paranın, döviz re-
zervlerini arttırdığı malumdür.
Oysa icraatın geleceğinde ciddi
tehlike işaretleri vardır."
Bütçe'de100 hilyonluk detikl
• HDTM, 1993Bütçesi'nin
'hedefın' çok üzerinde açık
vereceğini belirtirken Maliye ve
Gümrük Bakanı Oral
"Abartıyorlar" diyerek
şaşkınlığını dile geüriyor,
ancak bütçe deliğinin 52
trilyonda tutulamayacağının
kesin olduğu anlaşılıyor.
SERTUĞ ÇtÇEK
ANKARA - Bütçe açığı hedefiran,
1993 yüı programıoda öng^ûlen 52 Orü-
yon lirada nıtulması olanaksız görû-
BÜyor. HaziiK ve Dış Ticaret Mûste-
şarlığı (HDTM) yetkilileri, acığn 100
trilyomın üzerinde gerçekleşeceğini tah-
min ederken Maliye ve Gümrük Bakanı
SüroerOraL, "Abartılıyor, bu kadar açık
ofanaz
n
dedL
Yüksek Planbuna Kunılu'nun (YPK)
geçen vdm sonlanna doğru yaptığı Prog-
nun çabşmalannda HDTM börokrat-
larmm 140 trilyon olarak öngördüğü ve
"çeşftti fonnüllerk" 52 trilyon liraya ka-
dar çekikn konsoüde bütçe açığmm 100
trilyon lirarun üzerinde gerçekleşmesi
bekJeniyor.
Bürokratlar ve muhakfet partilerince
gerçekçi bakmnuyan 52 trilyon liraük
açık rakamı, daha yıbn flk 4 aymda 35
trilyon Krayı aşb.
HDTM yetkilileri, 1993 program he-
definin, başmdan beri gerçekçi olmadı-
ğmı beürterek, "Daha önce de söyledi-
ğbniz gibi, konsolide bütçe açığı 100 tril-
yon liranın altina düşmez. Bizim son
yapdğımız çalışmalarda görünen de 100
trilyonun üzerinde bir açık olacağıdır"
diye konuştular.
Programa göre 1993 ydmda yalnızca
8.6 trilyon liralık Hazdne bonosu satışı
yapılması öngörüldügûnü, bu satışın da
yıl sonunda yapdarak faiz ödemelerimn
1994 yılı bütçesinden karşılanmasmm
planlandığını anunsatan HDTM yetki-
lileri, "Oysa. daha yılın ilk aymda, kamu
finansman gerekanimini karşılamak için
bu hedef aşıunıştı. Mart sonu rakamlan-
na göre bu alandaki hedefin 7 katından
fazla satış gerçekleşmiş durumda. Tabii,
bunlaruı faiz ödemeleri bütçe giderieri
arasında görünmüyor" dediler. ,
Oral inanamıyor
Sümer Oral, Cumhuriyet'in konuya
ilişkin sorularını yanıtlarken HDTM'nra
tahminierini gerçekçi buhnayarak, "Bu
tür söylentiler, geçen sene de çıktL Hiç
olur mu öyle şey" dedi. Ocak ve şubat
aylanndaki açığın, martta kısnien,
nisanda da oldukça düştüğünü aıumsatan
Oral, "Geçen sene de bu zamanlarda
aym laflar edildi. 60 trilyon lira olur
dendi. 65-70 olur diyen de çıktı.
Hatta program çalışmalannda 50
trilyon liranın üzerinde bir rakamdan
hareket edildi. Ancak yıl sonunda açığm
43 trilyon bra olduğu görüldü" diye
konuştu.
Vehbi Koc'tan genc işadamlarına:
Politikayagirin, ama.
TÜGİAD toplanüsında Vehbi Koç, 0k bsluşta tamyamadığı
Tötk-lş Başkanı Baynun Mefali hatniaymca el akjşO.
Ekonomi Senisi- Vehbi Koç,
iyi yetişmiş işadamlannın poli-
tikaya atümasmın faydalı ola-
bileceğini söyledi. Türkiye
Genç İşadamlan Demeği'nin
"2000'li Yıllara Doğru Tür-
kiye'nin önde Gelen Sorunlan-
na Yaklaşımlar: 1- Nüfus"
adıyla yayunlanan raporu çer-
çevesinde düzenlpen toplanü-
ya kaulan Vehbi Koç "Politi-
kaya girecek gençler iyi ohnalı,
maddi imkanlan ohnalı o za-
man istedigı gibi konuşur, bir
daha secilinm seçilmem düşün-
celeri olmaz. İyi yetişmiş, lisan
bilen, maddi imkaru olan arka-
daşlann politikaya aülmasınm
yararlı olacağı kanaatindeyim"
diye konuştu.
Aile Sağlığı ve Planlaması
Vakfı Yönetim Kurulu Başka-
m Vehbi Koç, toplanuda yapü-
ğı konuşmada. aile planlaması
konusuna bugüne kadar gere-
ken önemin verilmediğini belir-
terek "Ama mücadele edecegiz,
yıhnayacağız" dedi. Koç, aile
planlaması için okuma yazma,
sıtma mücadelesi ve veremle sa-
vaş konulannda olduğu gibi bir
seferberlik başlatümasını istedi.
Türk-İş Başkanı Baynun
Meral de toplantının dinleyici-
leri arasında yer aldı. TÜ-
GİAD'm daveti üzerine toplan-
tıyı izlemek üzere geldiğini be-
lirten Bayram Meral, toplanü
sonunda Vehbi Koç'la toka-
laştı. Koç, Meral'i karşısında
görünce şaşırarak "Sizi televiz-
yondan görüyordum. Mühim
adamlarla pek görüşülmüyor"
diye şakalaştı.
PROFİLO
IjITELRA
PROFILO TELRA
ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ'NDEN
ORTAKLARIN YENİ PAY ALMALARINA İLİŞKİN SİRKÜLER
SERMAYEMİZ 24.481.091.000.- LİRASI NAKİT KARŞILIĞI 95.518.909.000.-
LİRASI İÇ KAYNAKLARDAN KARŞILANMAK SURETİYLE 40.000.000.000.-
LİRADAN 160.000.000.000.- LİRAYA ARTIRILMAKTADIR.
ARTIRILAN SERMAYEYİ TEMSİL EDEN HİSSE SENETLERİ SERMAYE
PİYASASI KURULUNCA 28.5.1993 TARİH VE 63/353 SAYI İLE KAYDA
ALINMIŞTIR. ANCAK KAYDA ALINMA, ORTAKLIĞIMIZIN VE HİSSE
SENETLERİNIN KURUL VEYA KAMUCA TEKEFFÜLÜ ANLAMINA GELMEZ.
Ortaklığımız ile ilgili ayrıntılı bilgilen ıçeren ızahname 8 6.1993 tanhınde Istanbul Tıcaret
Sicilıne tescıl edılmış ve 14.6.1993 tarih ve 3297 sayılı TTSG'nde yayımlanmış olup
ayrıca başvuru yerlennde incelemeye açık tutulmaktadır
Ortaklarımızın artırılan 120 000 000.000 - liralık sermayeyı temsil eden paylardan,
ellenndekı payların % 61 20's»oranında yeni pay, % 238 80ı oranında bedeisız pay alma
hakları vardır.
Yeni pay alma hakları aşağıda belirtilen başvuru yerlerinde 28.6 1993 ile
12 7 1993 tanhlen arasında, 15 gün sûre ile kullandırılacaktır Bır payın nomınal değerı
1.000.- TL olup, 1 000.- TL'den satışa arz edılecektır
Ortaklarımız aşağıda belırtilen yerlere başvurarak sahip oldukları hısse senetlennın 2
no'lu yeni pay alma kuponları karşılığında yeni pay alma haklannı 3 no'lu yeni pay alma
kuponları karşılığında da bedelsiz pay alma haklannı kullanacaklardır
Sermaye artırımına katıldıklarına daır iştirak taahhütnamesını ımzaladıktan sonra, Şırketle
de mutabık kalınan yeni pay tutarını T EMLAK BANKASI A Ş 'nın Mecıdıyeköy
şubesınde Sanayı ve Ttcaret Bakanlığı adına açılan bloke hesaba yeni pay alma hakkı
kullanım süresı ıçensinde tam ve nakıt olarak yatıracaklar ve ödemeye ılışkın makbuzun
bır örneğını Şırkefe tevdı edeceklerdır.
Belırtilen yeni pay alma hakkı kullanım süresı içinde pay bedellennın ödenmemesı
halinde, ıştırak taahhûtnamesi olsa dahı talep ışleme konmayacak ve önceden yapılmış
işlemler ıptal edılecektır
Bu sermaye artırımında yeni pay alma hakkını kullanmak istemeyen ortaklarımız, ilgili
kuponu yeni pay alma hakkı kullanım süresı içinde satabıliıier
Bedelsiz pay alma hakkının kullanımı herhangı bir süre ile sınırlı değıldır
Hisse senetlennden hamılıne olanlar, sermaye artırımının tescılını takıp eden en geç 30
gün, nama yazılı olanlar ıse en geç 90 gün içinde, geçıcı makbuz karşılığında teslım
edılecektır Hısse senedı dağıtımı ayrıca yapılacak ilanla ortaklarımıza duyurulacaktır.
BAŞVURU YERLERİ:
1) PROFİLO TELRA ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Cemal Sahır Sok No:
26/28 Mecıdıyeköy-ISTANBUL Tel 274 33 00
2) T. Emlak Bankası A Ş Menkul Değerler Grup Müdürlüğu Çarşı Içı Emlak ÇarşısıKat:2
VLevent-ISTANBUL
3) T. Emtak Bankası A Ş Mecıdıyeköy Şubesı Büyukdere Cad No 48
Mecıdıyeköy-ISTANBUL Tel 274 98 40
HALKA ARZ SÜRESİNİN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ TARİHLERİ:
Başlangıç Tarihi • 30.7 1993
BıtışTarıhı 13 8 1993
EKONOMİYEBAKIS
TANERBERKSOY
Degiştotin Bconomi Güralemi
Tansu Çiller hoş bir hava estiriyor. Değişim özlem-
lerini karşılıyor, umutları besliyor.
Koalisyonu kotarıp dümene geçince işi bu denli ko-
lay olmayacak. Şimdilik söz ve görüntüyle sürükledi-
ği değişim ve yenilenme söyleminin içini dolduracak.
Değişimi projelendirip hayata geçirecek.
Ben ekonomide öngörülecek değişimi merak
ediyorum. Nedeni de basit. Son on yılda ekonomi
önemli değişiklikler geçirdi. Çok radikat bir dönüşü-
mün dışında, değişme marjı küçüldü.
Böylesi radikal bir yeniden yapılanma mı öngörüle-
cek? Yoksa, ufak tefek onarımlarla mevcut yapı mı
sürdürülecek? Henüz net bir görüntü yok. Olan da
ikinci olasilığın güçlü olduğuna işaret ediyor. Bu da
önemli bir değişim sayılmaz. O zaman bunca deği-
şim gürültüsü neden diye düşünüyor insan.
Türk ekonomisi değişime yabancı değil. 1980
sonrasında geniş boyutlu değişimler yaşadı. Kimlik
değiştirdi.
Finansman boyutu dar, göreli olarak dışarıya ka-
palı, üretim, istihdam, dış ticaret gibi reel gelişmeleri
merkezden yönlendirilen bir ekonomi kımlığine sa-
hipti.
1980'lerde bu tam tersine döndürüldü.
Reel kesimin merkezden yönlendirilmesi gevşetil-
di. Mal ve para hareketleri açısından ekonomi dışarı-
ya açıldı. Finans kesimi ağırlık kazanırken, reel geliş-
meler parasal göstergelerin belirlediği büyüklükler
haline geldi.
Bu radikal bir dönüşümdü. Parasalcı görüşün
damgasını vurduğu yeni bir kimlik verildi ekonomiye.
Yeni kimlikle başarılar kazanıldı kuşkusuz. Ama
çok sayıda sorun da doğdu bu arada.
örneğin, parasal düzenlemeler ön plana çıkartılıp
yeni parasal araç ve kurumlar oluşturulurken kamu
maliyesi ihmal edildi. Bu, kronik kamu açıklarını do-
ğurdu. Kamu finansmanını ekonominin temel sorunu
haline getirdi.
Paracı görüş kamu açıklannın parasal genişlemey-
lefinansmanınakapalıydı. Borçlanma yeğlendi. Hızla
tırmanan kamu borçlanması, serbest bırakılan faizi
vurdu. Yüksek faiz yeni kimliğin ana öğelerinden birisi
oldu. Bu arada, kambiyo serbestisi para ikamesini
gündeme getirdi. Ekonomi yüksek faizle düşük kur
arasına sıkıştı.
Faiz-kur kıskacı dışarıdan finasman olanağı sağlı-
yordu. Döviz birikimi büyüdü. Görüntü güzeldi. Ama
istenmeyen sonuçlar da çıktı ortaya. Yüksek faiz üret-
ken yatırımları caydırdı. Herkes parasal kumara yö-
neldi. Ekonominin yatırım performansı zayıfladı. Dü-
şük kur ise ihracatı frenlerken ithalatı özendirdi. Tica-
ret açıkları büyüdü.
Faiz-kur kıskacının reel sonuçları ekonomik geliş-
rrfeyi olumlu yönde besleyen etkileryaratmadı.
Bu, 1980'lerın parasalcı görüşüyle tutarlı bir geliş-
meydi. Ekonomik performans para-finans kesiminde-
ki gelişmelere bağlanmıştı. Reel etkiler bunların do-
ğal sonuçları olarak algılanıyor, maliyetlere katlanılma-
sı gerektiği düşünülüyordu.
Maliyetlere bugün de katlanıyoruz. 1990ların Çiller
markalı olacağı düşünülen yeni değişim rüzgarı bunu
değiştirebilecek mi acaba?
Parasalcı inattan cayılıp ekonominin reel kesimi ön
plana yeniden taşınacak mı, merak ediyorum doğru-
su. Bu önemli bir eksen kaymasını gerektiren bir de-
ğişim. Radikal bir yeniden yapılanma öğesini de içe-
riyor. Güç bir iş. Ama Türkiye'yi gelecek yüzyıla taişı-
yabilecek değişim projesi de böyle bir yapılanmayı
taşımak zorunda.
Bu yapılmayacaksa, ekonominin değişim gündemi
yine alışageldiğimiz kısa dönemii kıvranmalarla yük-
lü olacak demektir.
Asil Nadir'in bağışı
Paranın peşinden
koşaıı koşana
• Asil Nadir'in Muhafazakâr Parti'ye yaptığı 440
bin sterlinlik bağışın, Polly Peck'ten çalıntı olduğu
iddialan kamuoyunun baskısını yoğunlaştınrken
herkes iadesi söz konusu paranın peşine düştü.
Öte yandan Asil Nadir'in if-
lasıyla batık kredilerinin peşi-
ne düşen bankalar ve mali ku-
ruluşlar da zararlannı bir ölçü-
de kapatmak amacıyla yedie-
EDİPEMİLÖYMEN
LONDRA - İküdardaki
Muhafazakâr Parti tabanı ve
basın, Asal Nadir'in 440 bin
sterlin tutanndaki bağışının
muttaka geri verilmesi gerekti-
ğinde ısrarlı. Önce parti örgüt
başkanı, ardından da Başba-
kan Major, pararun Polly
Peck'ten çahntı olduğu kanıt-
lanırsa, geri verileceğini belirt-
mişlerdi. Ancak partinin sade-
ce Nadir'den değil, varlıklı
Ingiliz ya da yabancı işadamla-
nndan da büyük miktarlarda
bağış kabul etmesi ve bunlan
açıklamaması, kamuoyu ve
basında tepki ile karşılandı. Bu
koşullarda, partinin Asil Na-
dir'in parasını geri vermekten
başka çaresi kalmıyor.
Hukuki karmaşa
Asil Nadir'le ilgili her konu-
da gözlenen hukuki karmaşa,
partiye yapılan bağış konusun-
da da gözleniyor. Partinin pa-
rayı kime iade edeceği belli de-
ğil. Bir yandan Polly Peck
kayyunlan, bir yandan da Na-
dir'in iflas ardından atanan ye-
diemin, iki ayn hukuki gerek-
çeyle paraya sahip çıkıyorlar.
Bir iddıaya göre partiye yapı-
lan bağış, Nadir'in kışjsel pa-
rası değildi. Polly Peckten
Unipac'e aktanlmış, oradan
partiye verilmişti.
Dolayısıyla Nadir'in
'çaldığT iddia edilen bir pa-
raydı. Bu nedenle şimdi Polly
Peck kayyunlanna verilmesi
gerekir.
Polly Peck kayyımlanndan
Christopher Morris, bu amaçla
gerekli hukuki ginşimi yaptı...
nun NeU Cooper'ı görevlendir-
i
T
\. r ,. , . „ ,I n h u f a k h
skandallarla sar-
ı'yi kanştmb.
süıp duran ve kamuoyu desteği
sürekli azalan Muhafazakâr
Parti'nin Asil Nadir olayından
kurtulmak için bağışı, parti
muhasebesinden çıkartarak
serbest bırakmaya hazır oldu-
ğu anlaşıhyor.
Ancak bu da yetmeyecek.
İngiltere parlamentosunda
bazı muhafazakâr milletvekili
ve lordlann Kuzey Kıbns'ta ev
sahibi olmalan da basında ge-
niş biçimde ele alınıp eleştirili-
yor. Parlamentoda "Kuzey
Kıbns'ın Dostlan Grubu" ola-
rak bilinen milletvekili ve lord-
lardan oluşan lobi bu nedenle
son zamanlarda basının eleştiri
odağı haline geldi.