Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 MAYIS 1993 ÇARŞAMBA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Sağlığa bakıştakiyanlışlar
Sağhklı yaşamak ınsanın doğuşunda sahıp olduğu bır haktır Bu
hakkı koruyacak olan da devlettır Onun ıçın ozelleştırme değıl.
günluk >onetımde hastanelere otonomı vererek hızmet açısından
özerkkştırmek daha doğru olur
Dr. LÜTFİ KÖSELİOGhlJ Sağlık Bakanhğı Tedavi
Kurumları eski Genel Müdürü
A
ltında Turkıve nın de
ımzası bulunan Alma
Ata'da ılan edılen ulus-
lararası ana hedef
"2000 >ıhnda herkese
sağlık"tır Bu hedefe
ulaşmak ıçın sağlık polıükalanıun ye-
rulenmesı ve hızmet ıçın buna uygun
bır yapılanmava gıdılmesı ongorul-
müştur Ortaya çıkan model, bızıın
yıllardır uyguladığımız. ama bır turlu
rayına oturtamadığımız sosvalleştır-
meye benzer bır modeldır Her neden-
se bu gerçek bır turlu gorülmez. sıyasal
ıktıdarlar değıştıkçe, hatta aynı huku-
metın sağlık bakanlan değıştıkçe. he-
men reformlardan soz edılır Bunun
ıçın yıllarca once hazırlanan projeler
raflardan ındınlıp yenı bakanın onune
konulur. bakan da kendıne gore bun-
lara bır şeyler ekleyıp bır şeyler çıkara-
rak bol bol demeç venr Sonuç ıse bır
türlu değışmez Kurulu duzen adeta
ülkenın yazgısı olmuştur Nedır bu
yazgı0
Hızmelın yurt duzeyınde dağılımı
nıcelık bakımından da nıtelık bakı-
mından da dengesızdır Bır jerde fizık
yapı personel. araç-gereçyayokturya
eksıktır, bır yerde fazlalıklann varattı-
ğı atıl kapasıteler vatmaktadır yanı
aşın kaynak savurganhğı vardır Ozel
tıp uygulamalan tumu ıle başıboştur
Çunkü merkezı plan otontesırun et-
kınlığı voktur Hızmet standardızas-
yonunu yapacak ve uygulamalan de-
netleyıpyönlendırecek olan otonte or-
talıkta gorunmemektedır
Bu açmazdan nasıl çıkılacakür9
Bızde. başka ulkelerden farklı ola-
rak. ongorulen reformun altyapısı
vardır Yapılacak şe>. bır >andan bu-
na ışlerlık kazandırmak. bır vandan
da ongorulen amacın gerektırdığı ılen-
ye yonelık çalışmalara başlamaktır
Bırdenbıre her şey değışünlmcye kal-
kışılırsa ıçınde çıkılmaz bır kargaşa ıle
karşı karşıva kalınır Devlet Personel
Yasası'nın getırdığı sonuç bunun canb
bır omeğıdır Nıtekım Alma Ata Dek-
larasyonu'nun altına ımza atan bazı
Avrupa ulkelen, yenı sağlık sıstemının
gerektırdığı' Temel Sağlık Kanunu"-
nu yıllarca once çıkararak kademelı
bır şekılde yururluğe koymuşlardır
(l) Ivedılıkle yapılan değışıklıklerle
reform vapılamaz.
Bundan oncekı sıyasal ıktıdardone-
mınde bır sağlık bakanı, sağlık hızmet-
lennı ıslaha kalkıştı Sağlık sıgortasını
getırecektı Bır de Temel Sağlık Yasası
cıkardı O kadar üstunkoru hazırlan-
mıştı kı, ılk okuyuşta. daha once
"2000 yıhnda herkese sağlık" hedefıne
uygun ve cıddı bır çalışma sonucu ka-
leme ahnmış bır metne, ıvedılıkle \a-
zılmış ve bu metınle hıç ılgısı olmayan
bazı maddelenn vama gıbı eklendığı
goze çarpıyordu Halen yururlukte
olan bu yasa ıle nasıl bır değışıklık ve
ne gıbı yenılıkler getınldığı anlaşılmış
değıldır
Sağlık reformu yıne guncel konu ha-
lıne gelmıştır Sık sık vapılanlardan.
vapılacak olanlardan soz edılmekte-
dır Bu kez obur gınşımlerden farklı
olarak. konuya seçım \aatlennden bı-
nsının uygulamasıılegınlmıştır Buda
yeşıl kart uvgulamasıdır Burada gu-
dulen amaç, sonına cıddı bır çozum
getırmekten zıyade. ışın cıddıye alındı-
ğı ızlenımını yaratmaktır Amenkan
sıgorta sıstemının veşıl kartı ıleparasal
kavnağı Fak-Fuk Fon olan bır uvgu-
lamanın nereve varacağını tahmın et-
mek zor değıldır Halk dılınde buna
dıpsız ambar, boş kıle denır Bazı
doner sermayelenn (herhalde avıp
olur dıve genellememış) zarar ettığını
bunlar ıçın onlemler alınacağmı bevan
etmek sureüv le, sonuçtan açıkça ılk kez
şıkavetçı kışı de kendısı olmuştur
12 yıl kadar once vataklı Tedavi
Kurumlan Işletme Y onetmelığı nde
değışıklık çalışmalan yapılırken. baş-
hekımlere ucretsız hasta yatırma vet-
kısı venlmıştı Bu demektır kı başhe-
kımlenn elınde sayısız kullanılacak
kadar yeşıl kart vardır Bu sıstem > ete-
nnce kullanılmıyorsa yukandan
emırler ve duzenlemelerle hastanelen
batağa sokmak yenne. bunvelennde
mevcut sos>al hızmet bınmlen aracılı-
ğı ıle kullanılır hale getırmek daha ger-
çekçı bır vaklaşım olurdu
Sağlık sıgortası ov le aceleve geıınle-
cek bır konu değıldır Lzaktan bakıl-
dığı zaman gorunmeyen yanlan. goru-
nenlerden daha çoktur Her sağlık ba-
kanının, gelır gelmez konuya sanl-
masının ve sonra da rafa kaldırması-
nın nedenı budur Temel vanlışlık,
bana gore sağlık sıgortasının parasal
kavnak sorununu çozecek bihırlı bır
formul olarak gorulmesıdır Bunu uy-
gulayan Avrupa ulkelennde devlet
butçesınden sağlık sıgortasına aktan-
lan paranın gıderek bu>umesınden
duyulan endışeler vıllarca oncedılege-
ünlmıştır Gerçekte sağlık sıgortası
odedığı pnme bakmaksızın herkese
a\ nı hızmetı verdığı ıçın tıpık; bır "ulu-
sal dajanışma" orneğıdır Yapılan pa-
rasal hesaplar, bır>ılda kışı başına du-
şen sağlık harcamalan avnı düzevde
kalmak koşulu ıle doğrudur Sıgorta
u) gulaması ıle bırhkte kışı başma du-
şen harcama mıktan artacaktır Bu,
sistemın tabıatının gereğıdır Kaldı kı
bızde çeşıtlı nedenlerle goze gorunme-
ven sağlık harcamalan vardır Bu
cumleden olarak. ozel sağlık hızmetle-
nne yapılan kışısel odemelerle. halka
goturulemedığı va da eksık goturûldu-
ğu ıçın devletçe vapılan harcamalann
olduğundan daha az gozuktuğunu sa-
vabıhnz Konuya pılot bır çalışma ıle
başlanması takdırle karşılanan bır uy -
gulamadır Hıç olmazsa butun yanhş
ve vanılgılar ortaya çıkmış olacaktır
Ancak uygulamanın cografi. sosyal ve
ekonomık olarak farklı yorelerde baş-
latılması koşuluvla
Sonuç
Yataklı tedavı kummlannm once
ozelleştınlmesınden soz edılıvordu
şımdı buna bır de özerkleştırme eklen-
dı Hazırlanan ılgıb yasa taslağından
anlaşıldığına gore vonetımı kalabalık
bır gruba venlmektedır
Cumhunyetı kuranlann sağlık hız-
metlenne bakışı. gunumuz dunvasının
sağlık hızmetlenne bakışına çok va-
kındır Devlet koruyucu tababetı ust-
lenmıştı, vataklı tedavi hızmetlen verel
ıdarelere bırakılmıştı Devlet. sadece
ornek olması ıçın numune hastanelen
açmaktd ıdı Bu hastaneler avru za-
manda uçüncu basamak hızmetı veren
bolge hastanelen gorevını de göruyor-
du Bu sı^temın bır ozellığı de ekono-
mık oluşudur Çunku ılen ıhtısas dal-
lannın, pahalı araç gereçlennın ve ozel
vetışmış eleman ve ekıp ısteyen hız-
metlenn buralarda toplanması sure-
tıyle bunlan dağıtarak atıl kapasıteler
varatılması gıbı ısraflann onune geç-
me olanağı vardır Bu sıstemde hayır
kuruluşlan ve vakıflar da çeşıtlı şekıl-
lerde hızmete katılabılır Hastane ışlet-
mesıne sıradan bır tıcan ışletme gozü
ıle bakmak mümkun değıldır Sağlıkb
yaşamak ınsanın doğuşunda sahıp ol-
duğu bır haktır Bu hakkı koruvacak
olan da devlettır Onun ıçın ozelleşür-
me değıl, gunluk yonetımde hastanele-
re otonomı vererek hızmet açısından
ozerkleştırmek daha doğru olur Yo-
netımlen kalababk ve karmaşık bır
grupla değıl, merkezden atanacak bır
başhekımın katıldığı, yerel ıdarelenn.
mulkı ıdare amınnın temsıl edıldığı
beş altı kışılık bır kurulla yapılmahdır
İhtıyaca gore sozleşmelı >a da aylıklı.
tam gun veya yanm gun çalışmak uze-
re personel atanması da kunıla aıt ol-
malıdır Hastane çalışmasından ıyı bır
sonuç alabılmek ıçın gerekb olan ekıbı
kurabılmenın tek yolu budur
Şunu da behrte>ım Bakanbk, ba-
kan demek olmuş Devleün sureklıh-
ğının guvencesı olması gereken müste-
şar, gen plana ıtılmış Halk sağlığı so-
runlan (çevre gıda. bulaşıcı hastalıkla
savaşım. korunma vs) yerel koşullara
gore değerlendınp kola> ve hızlı uy-
gulanabılır kararlar alınmasını gerek-
tınr Soylendığı gıbı ulke yönetımı
aşın merkezıvetçılıkten kurtanlacak-
sa. bu agdan ıl sağlık koruma komıs-
yonlan buyük onem kazanacaktır
Işlerlık kazandınlmasıgerekır Hazırla-
nan taslaklarda bu hususa yer venlme-
mesı buyuk bıreksıklıktır
(1) Itaha \e Ponekız in Temel Sağlık Y asala-
n oraek olmak uzere tarafımdan geürtılmışü
Bakanbkta olmalan gerekır
ARADABIR
RAMISDARA
Şiir ve Bilgisayar...
Azız Nesın'ın ulkemızdekı şaır bolluğunu anlatan ne-
redeyse efsane olmuş guzel bır sozu var 'Bızde her uç
kışıden dordu şaır' ' Etsane olmuş dıyorum, çunku her
nakledenın sayıları (rakamlan)değıştırdığınetanıkolu-
yor, doğrusu hangısıdır şımdı burada kullandığım mı
bır başkası mı, tam bılemıyorum Ama değışmeden ka-
lanşeybellı Ikıncı rakamın ılkını aşması şaırsayımızın
ulke nufusumuzdan fazla olması
1
Zaten çarpıcılık da bu-
rada, yoksa sıradan bır soz olur unutulur gıderdt
Usta gulmece yazarımızın bu sozle neyı vurgulamak
ıstedığını duşunelım Ulkemızde şıırın çok sevıldığı
ulusca şaır olduğumuz mu? Şıırın kolay bır tur olduğu
sanılarak her onune gelenın utuorta bır şeyler çızıktırıp,
kendısını şaır sanması mı? Belkı her ıkısı de bıraz, ama
en çok da ıkınctsı
Doğrusu bu eleştırıye de katılmamak elde değıl, butun
uğraşları olduğu gıbı şıır yazmayı da cıddıye almak, ona
önem vermek ozen gostermek gerekıyor
Ancak korkum o kı gelecek kuşakların ıçınden bugu-
nun yerılen gerçeğını, şıır-şaır bolluğunu ozleyenler de
çıkacak Çunku ınsanların buyuk çoğunluğu genel ola-
rak yazılı kulture olduğu gıbı, ozellıkle de şııre uzak du-
şecek, yaşamlarında şıırın yerı olmayacak
Bır zamanlar Izmır de, ıkı edebıyat dergısının (Evrım
Yenı Sanat) çıkarılmasına onculuk etmış olan Sayın
Gunduz Badak, şımdılerde Bursa da son moda basım
teknıklerıyleçıkarılan bırgazetenın pazarekınde' çocuk-
lar ıçın' sayfalar duzenlıyor, burada çocuklardan gele-
cek resım ve şıırlerı yayımlayacağını duyuruyor Merke-
zınln nufusu bır mılyona, koylerı kasabalarıyla ıkı mılyo-
na yaklaşan ılde on bın dolayında satan gazeteye, hıçbır
çocuktan şıır gelmıyor olmalı kı, uç haftadır, benım, se-
çılmesı ıçın elden verdığım kızım llgım'ın şıırlerı yayım-
lanıp duruyor Dayanamıyor, telefonla soruyorum,
yazık kı kestırımım doğru çıkıyor
Tam bu sıralar yayımlanan yazılarını, çevırılerını, ya-
kından bıldığım, kımı çalışmalan bırhkte yuruttuğumuz
ve oluşumumda buyuk rol oynadığını duşunduğum de-
ğerlı hocam Prof Dr Alı özçelebı'ye kızımın şıırının ya-
yımlandığından soz edıyorum Sevıneceğını sanıyorum,
yanılıyorum Kızımın şııre, sanata yönelmesının ılerde
onu, tpkı benım gıbı tıpkı kendısı gıbı zorlukların ıçıne
ıteceğınden endışe edıyor hocam Yaşananla, yaşadık-
larımızı, toplumun yonelışını duşununce ona hak verme-
mek elde mıi
En yakınlarımdan bırını, duygusal ve duşünsel varsıl-
lığı kucaklasa bıle toplumda maddı manevı karşılığı ne-
redeyse hıç olmayacak ve sıkıntılı geçmesı olası bır yola
kendı ellerımle ıtmemelıydım' Onu ben yonlendırmeme-
lıydım>
Ama bu sırada, bilgisayar oyunları ve televızyon tut-
kunu oğlumu (kızımın ağabeyı Doğa'yı1
) anımsıyor, ben
karışmazsam toplumun tek yanlı teknolojık gelışmenın
karışacağını, deyım yerındeyse durumael koyacağını',
dolayısıyla seçımı yıne kızımın yapamayacağını duşun-
meye başlıyorum
Evet, bılgısayarla televızyon nasılsa dayatacaklardı
kendılerını, ben de kızımın yazacağı şıırler, yapacağı re-
sımlerle ılgılenmeyı surdurmelıydım Seçım yapılacak-
sa bu çerçevede yapılmalıydı Hem nıye ılle de seçım7
Bakarsınız ılgınç bır bıreşım çıkardı ortaya
Çocuklar-çocuklarımız oğlumuz kızımız bızım
1
TARTIŞMA
Dil aymazlığı
B
uyük dıl ustamız
Sayın Ömer
Asım Akso> 95
yaşında bır
savaşçı
KurtuluşSavaşı
vıllannda başlayan mucadelesı
}imdı dıl alamnda butun hızıv la
devam edıyor Hem de hıç
odunvermeden Kendısıyle
bırkaç ay evvel bır telefon
konuşması yapmıştım Bana dıl
vanlışlanyla ılgılı ornekler
vermış ve ılgılı mercılere yaptığı
başvurulara yanıt bekledığını
soylemıştı 1988"denben
Başbakanlığa, Mıllı Eğıum
Bakanbğı'na yaptığı
başvurularkarşısında, bu
makamlann du>arsızlıklar
zınan geçenlerde ılgınç bır
cevaplarenklendı Savın
Aksoy'un KoksalToptan a
yazdığı yazıya şu vanıt geldı
"Dıl bılgısı üzenne araştırma ve
yayın yapmak kanunen
> etkımız dışmdadır Bu gorev
TDK'ya aıttır Onun ıçın
dılekçenızı TDK'va
gonderdık "'Iştebırduyarsızlık
orneğıdaha Sayın Toptan
MEB bunyesınde sozlukten
anlay anlar v ardır herhalde.
onlara bu sozlüklcn ınceletıp
bu yanbşlan dûzeltmeye
gıtmenız geıckmez mı
9
Topu
TDKva atarak bır kenara
çekılemezsıruz
Insanlann yapılan yanlışlan
kabullenmelen de bır fazılet
orneğıdır Toplum gozunde
kışıyepuankazandınr Hembu
vanlışsızın değıldır Sayın
Toptan 12 Eylul
sılahşorlennın ve çıftlık habne
aetırdıklen TDK nın
yanlışıdır Fakat bu yanlışlar
eğıtım sıstemımız ıçın,
kulturumüz ıçın bır tehlıke
nıtelığındedır Eğıtımden
sorumlu bır bakan olarak bu
olayın dışmda kalmanız
mümkun değıldır Aksıne
üzenne gıtmenız gerekır Yenı
yasaya gore TDK,
Başbakanbğa bağlı olduğuna
gore Başbakanlıkyoluyla
TDK'ya bu hatalar
duzelttınlebıhr SayınAksov'a
v erdığınız cevap çelışkıbdır
Bunlardan kaçmakla sozde
değıştırecegınız. reform
yapacağızdedığıruz ^ t
kalıntılannı savunmuş
olmuyor musunuz
9
Bu mudur
eğıtım reformunuz
9
Sundugunuz eğıtım paketının
ıçınde voksa sadece ımam
hatıplılenn geleceğı ve
sorunlan mı var
0
Unlu bır soz
vardır "Sıyaset adamı gelecek
seçımlen, dev let adamı ıse
gelecek nesıllen duşunur "
Erhan Altay
İstanbul
*ffI L E T I Ş I M
PSIKOLOJIK DANIŞMANLIK MERKEZI
• OKULDA, 1ŞTE AILEIUŞKILERINIZDE SORUN
YAŞIYORSANIZ,
• ZAMAN ZAMAN KENDINIZLE BARIŞIK DEĞILSENIZ
• YAŞAMA FARKLI BIR AÇIDANBAKMAK
ISTIYORSANIZ,
t ÇOCUĞUNUZUN GELIŞIMINE, KONUŞMASINA
VE BAŞARISINA ILIŞKIN SORUNLARI AŞMANIN
YOILARIN! ARIYORSANIZ
BIZIMLE İLETİŞİM KURUN
INCIRLI CADDESI, BAKıRKOYIST
TEL: 571 70 70
PEJVCERE
Biünçli ulusçuluk
W T egemenbğın,
• I dınscl
I I egemenlığe
B ğ donuşturulmeye
^ ^ * X çahşıldığı 90"lar
Turkıyesfnde 23 Nısanlar her
geçen yıl bıraz daha fazia onem
kazanmaktadır
23 Nısan. ulusegemenlığı
yaklaşımı ıle Cumhunyete v e
laıkhğe ılk adımın atıldığı tanh
olarak, çocuklara armağan
edılmesıyle de dunya banşı
ılkesının doğuşu olarak buyuk
onem taşır
Bır ulusun uyanışının tanhıdır
23 Nısan Hem de tek yonlu bır
uyanış değıldır bu Bınncısı,
somuruye boyun eğmemenın
uyanışıdır İkınası,
ummetbkten, kendı kendını
yoneten ulus olma bıbncıne
yukselışınuyanışıdır Kulluk
anlay ışının yok edılmesının \e
bıreyın yaraülmasının ılk
tohumlan bu gunde atılmıştır
Her 23 Nısan da vurgulanan
mılbyetçı duşünceler bır kısır
dongu durumuna gelmıştır v e
Ataturk ulusçuluğunu.
"şovenızm' bıçımınde
tarumladığımız mıllıyelçıbkle
aynlmaz bır çızgıye getırmıştır
Oy sa. ılkelen değerlendınrken.
tanhsel konumlannı da gozardı
edemeyız Osmanlı, çok uluslu
bır devlettı ve bu uluslar ıçınde
ulus bılıncıne en az kertede
sahıp olanlar Turklerdı
Duşununuz, Bınna Dünya
Savaşı ıle ozguvenını yıtırmış
bır ınsan topluluğu var ve bır
Kurtuluş Savaşı ıçındesıraz Bu
koşullarda ılk yapılması
gereken, bu topluluğa ulus
bılıncını ve guverunı
yerleştırmektır Ataturk bunu
yapmıştır
Ataturk ulusçuluğunu,
gunumuzde sav unulmaya
Özarın halkçılığı ve TRT
C
umhurbaşka-
nı Turgut
Ozal'ın anı
olumu üzenne
TRT'nın
"ağırlaştırdığı"
vayınlankapsamında21 nısan
1993gunuRadyo-l'de
yayınlanan "Bır Taruk
Çankaya" adlı programda,
cumhunyetın kuruluşundan bu
yana gorev egelmış
cumhurbaşkanlanndan kısa
kısa soz edıldıkten sonra, sıra
Özal'a geldığınde, şoyle bır
ıfadekullanıldı "Bukez
değışen bırcumhurbaşkanı
kışılığınetanıkolu>ordu
Çankava Toplumun ıçınde yer
alan halkıvlabutunleşmeyı
seven btrcumhurbaşkanına
Bu saptamayı once neresınden
ele alıp dûzeltmeye başlamalı
bılemıyorum Bır kere, bu nasıl
Türkçe
9
'Toplumun ıçınde yer
alan ' ne demek
1
Herkes
bulunduğu toplumun ıçınde
yer alır ve orada yaşar za ten
Sonra, "halkıyla bütunleşme>ı
sevmek"dıyesözmuolur''
Insanbınlenvlevadabırşeyle
butunleşır ya da butunleşemez,
tum butunleşmelenn
kokenındc de se\ gı vardır, ama.
"butunleşmeyı sevmck ' en
azından burada kullanıldığı
şekhyle doğru bır anlatım
ıçermez Halkın ıçıne gınneyı
seven, falan denmek
ıstenıyordu herhalde
Anlatımdakı hatalar bu
kadarla bıtmıyorasbnda, ama
onemblen bu ıkısı
Pekı, ne soylenmek ıstendığını
zorlukla da olsa anladık da,
gerçeklere uygun mu bu
anlatılmak ıstenen9
Hayır,
gerçeklere uygun da değı!
Turkıye Cumhunv etı'nın
bugune kadarkı
cumhurbaşkanlannın hepsı bu
toplumun ıçınden çıkmışlardır
çunku, v e hepsı de en az
rahmetb Özal kadar halkla
butünleşmış ve halkla
bırlıktebkten mutluluk duvınuş
kışılerdır Hele konu edılniek
ıstenen "halkçıbk" ıseeğer, (Kı
gazetelerde gordüm, TRT
bultenlennde de yer aldı, bazı
vatandaşlar. cenaze torenmde
"halkçıCumhurbaşkanı 'falan
dıye pankart taşımışlar) soz
konusu saptamadakı vanlışlık
payı azalmaz, artar
Özetle, ıyı bır radyo dınleyıcısı
çalışılan mıllryetçı akımlarla
ozdeşleştırmek buyük bır
yanlıştır Bılımselbır
> aklaşımda bulunulduğunda,
Ataturk ulusçuluğu ıle şoven
duşuncerun aynmı acıkça
gorulur
Ataturk ulusalbğı, evrenselhkle
bırleşen, butunleşen bır
ulusalbkür Lflusallığı
oluşturmadan evrensel
olunamaz Bugerçekler
doğrultusunda, mılhyetçıbk
tanhe gomulup bıbnçb
ulusçuluk surdurülmehdır
Varol Günaç
olarak yukanda anlatılana
benzer gaflanna bıraz sıkça
tanık olduğum, orneğın, daha
geçtığımız Ataturk Haftası'nda
Ataturk'unl935yılıCHP
Kurultayı'nı açış
konuşmasındakı an Turkçe
deyışlennı Arapçaya çevırerek
dınleyıaye aktaran vc
vatandaşlann sorulanna,
"Evınıze ınsan resmı asmayın,
çıçek, manzara resımlen ne
gune duruyor
1
" gıbı yanıtlann
venldığı cuma sabahı
programlannı yapan TRTve,
"Dınleyıcı.ve, gerçeklere vc
bılımsellığe bıraz daha saygı
lutfen1
" demek ıstıyorum
HançerŞenkon
Ankara
Şeytan Uçgeni
Almanya Bırıncı Dunya Savaşı na yonelırken "3-B"
polıtıkası guduyordu
'3-B neydı?
Belgrad l
Bağdat
Baku
Zamanın emperyalıst devletlerınden bın olan Al-
manya nın bu sıyasetı, karşıtını da vurgular O donemde
Ingıltere nın ellerı armut mu devşırıyordu? Turkıye ıkı
aradabırderedeydı, Bırıncı Dunya Savaşı'naboyle gırıl-
dı
20'ncı yuzyılın basındakı bolgesel coğrafya, 21 ıncı
yuzyıla doğru yıne canlandı Turkıye ' 3-B ' arasında bır
gergefın uzerındedır Balkanlar-Ortadoğu-Kafkasya uç-
genı ortasında kalan Anadolu, etnık çatışmaların hava-
sına kapılmaktan kendısını kurtaramıyor yaşanan kanlı
olaylar dış polıtıkanın serınkanlı mantığıyla tartılamıyor,
Anadolu halkının duyguları ve coşkularıyla bırbırıne ka-
rışıyor
Yuzyılın basındakı gıbı Duvel-ı Muazzama ya da bu-
gunku deyışıyle G-7' ışın ıçındedır
•
'3-B den oluşan şeytan uçgenınde her uç koşenın
ortak bır noktası var, Balkanlar'da Ortadoğu da Kaf-
kasya'da etnık topluluklar ıç ıçe yaşıyorlar, dar mıllıyet-
çılığın korgudusunde bırbırlerıyle boğazlaşıyorlar, guç-
lu olan, 'etnık temızlık' kuralına gore guçsuzu harıta-
dan sılmeye çalışıyor
Dar mıllıyetçılıgın korgudusu dünyayı avucundatutan
emperyalızmı yok sayıyor
Duvel-ı Muazzama ya da 'G-7' ıçın bu durumda fırsat
doğuyor 'Zengınler Kulubu ışın ıçıne dalıyor, bırbırıy-
le çatışan etnık toplulukların coğrafyasını denetım altına
alıyor, elınde tutuyor ısıne geldığı gıbı gelışmelere mu-
dahale ederek buyurganlığını surduruyor
20 ncı yuzyılın başında boyleydı
21 ıncı yuzyıla 7 kala da boyle
•
Kemalızm, evrensel 'Aydınlanma devrımı nın Ana-
dolu da gerçekleşmesıdır Bu bır sıyaset değıldır, bır
uygarlık sorunudur çağdaşlaşmak ve demokrasıye ka-
vuşmak ısteyen her Musluman toplum Kemalıst devrı-
mın ya da evrımın donuşumunu yaşamaktan kaçına-
maz Laık Turkıye Cumhunyetı nın bugun bır mılyarlık
Islam dunyasında model sayılması bır rastlantı değıl
Bırzorunluk
Osmanlı Imparatorluğu 20 ncı yuzyılın ılk çeyreğınde
'3-B den oluşan şeytan uçgenınde battı gıttı yenne kuru-
lan laık cumhurıyet, Mıllı Wıs=?^ 5 nmarının ıçınde gu-
venceye çek'le-ek batık devletın kotu mırasından arın-
mıştır, ama, geçmışın defterlerını açmak ısteyenler var
Neo-Osmanlıların ya da ham hayalcılerın eğılımlen
bu defterı açmak ısteyenlere hızmet etmekten gayrı ışle-
vı olmayan bır geçmışe ozlem dır
•
Geçmışın kapatılan defterlerını açmak ısteyenlerın
başında Ermenıstan gelıyor
Geçenlerde Erıvan'a gıden arkadaşımız Sınan Gok-
çen TaşnakPartısıılerıgelenlerıylekonuştu otekıpartı-
lerden de demeçler aldı, Ermenıstan da sıyasetı belırle-
yen lıderlerın goruşlerı ılgınç
*"- Turkıye'nın 1915 soykırımım kabul etmesı, Ermenı
halkından ozur dılemesı gerekır Halkımız o bolgede ya-
şarken bellı bır mal varlığı vardı Soykırımın kabul edıl-
mesmden sonra bu konulara geçeceğız Toprak talebı
konusunu ıse bugun konuşmak ıstemıyoruz ' (Cumhuri-
yet, 1 Mayıs 1993)
Ermenı lıderlerın açıkça ya da ustu kapalı bıçımde
soyledıklerı şu Önce Dağlık Karabağ sorunu çozulmelı
Dağlık Karabağ bağımsız bır ıkıncı Ermenıstan Cumhu-
rıyetı olmalı Ardından Turkıye ıle hesaplaşma elbette
gundeme gırecek
Ermenıstan dakı ılımlı lıderler de bu şoven polıtıkaya
dayanabılecek gucte değıl
Ermenıstan ı azımsamak yanılgı olur, Erıvan'ın arka-
sında Rusya Fransa Amerıka var Uçu de Kafkasya
sorununun ıçındedır Turkıye nın ağırlığını bılıyorlar
ama, yarın obur gun, en kuçuk bır surçmeden yararlana-
caklardır
TEŞEKKÜR
Sevgılı eşım ^aır-yazar
SABAHATTİN
KUDRET AKSAL'ın
ölumunde değerlı ve yakın ılgılerını gördugum
Sayın Başbakan
SÜLEYMAN DEMİREL,
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın
ERDALİNÖNÜ,
Sayın Kultur Bakanı
FİKRİ SAĞLAR,
Sayın Devlet Bakanı
TÜRKÂN AKYOL,
Kültür Bakanliğı Musteşan Sayın Prof. Or. EMRE KONGAR,
Başbakanhk Ba^danışmaıu Sayın GVNEŞ GURSELER,
Büyükşelur Beledıye Başkanı Sayın Prof Dr MJRETTİN
SOZEN, Baro Başkanı Sayın TURGUT KAZAN, Edebıyatçılar
Derneğı Fevzıye Mekteplen Vakfı ve Özel Işık Lıselen Vakfı,
Turkıye Yazarlar Sendıkası, Sedat Sımavı Vakfı, Tıyatro ve
Televızyon Yazarları Derneğı, Daruşşafaka Cemıyetı, Bügı
Yayınevı, Devlet Tıyatroları Genel Mudürluğü, Robert Kolej
Ögretmenlerı, Şehır Tıvatroları, Devlet Konservatu\an,
Gazetecıler Cemıyetı, Cem Yayınevı, Konservatuvar önundekı
törende konuşan Sayın YILDIZ KENTER, MLCAP
OFLUOGLU, TİLBE RATLM, uzun süren hastahğı sırasmda
tedavi ve bakımına büyuk emeğı geçen Prof Dr Sayın
ÖZDEMtR COŞKUN, Doç. Dr ITIR YEĞENAĞA, Doç. Dr
NLRİ YAŞAR ERENOGLU, Dr NECLÂ ERK. her zaman
yakın ılgılennı gördüğümuz dostlanmız SABAHATTtN BATUR,
SAMİ KARAOREN, HİLMİ YAVLZ, DUNDAR AKUNAL,
ZELİHA BERKSOY, AT BURÇtN AYBAY, SUAT OZTURNA,
MEHRİZAT POYR.AZ, Hata> Restoran \e Perşembe
arkadaşlarıyla son ana kadar bakımını sevecenlıkle yapan
hemşıre AYŞE EROGLL'na, aynca telefonia arayarak, evımıze
kadar gelerek başsağlığı dıleyen, cenazesıne katılan, çıçek
gönderen yakınlanmıza, dostlarımıza, şaır yazar, sanatçı
arkadaşlarımıza ıçten jukranlarımı sunarım
MUÎVffiE AKSAL
ERCAN
GÜNDOGDU
5 Mavıs 1980
senı yıtırışımızın
onuçuncu yıbnda
ozlem ve sevgiyle...
GULŞAT