Katalog

Cumhuriyet İmtivaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yöncımcni- Özgen Acar •Genel Yaym Koordınatöru: Hikmet Çetinka>a •Genel Yayın Danışmam Orhan Erinç • Yazı İşleri Müdürü Celal Başlangıç •Ha- ber Merkezi Müdürü: Mustafa Balbav Gorscl \oncuncn Ali Vcar • Du/cnlome. Mustafa Sağlamer Ankara Tcnr>ılciii: Cüneyt Arcayürek • Haber Müdürlcri: Işık Kansu, Hakkı Erdem • Islanbul Hjberlcn. Şena> kalkan «Dı^ Haberlcr: Ergun Balcı AtatürkBulvarıNo:125. Kal 4.' Bakanlıklar-Ankara Tcl 4195020(7 Hat). Telex: • U - Ekonomı Dinç Ta\anç 9\ urt Hdbcrlen: Mdınıet Saraç 42344, Fax:(4>4iy5O27 »Izmır TcmsılciM. Serdar Kmk. H Zi>a Blv. 1352 S.2 3 Tel: irYûcelman »Dü- tOI230Telev. 52359. Fax (51 (89536U • Adana Temsileısı Çetin Yiğenoğhı İnönüCd. 9 S N K T l 5 2 2 5 5 2 5 2 2 T d 2 1 5 5 7 2 2 ' ' O/elımo \bdullah Va/ıcı Karaören »Spor VbdUkadir ' ğğ H9SNo 1 Kat 1.Tcl 522550-522601-522492 Tdcv62155, hax.(7|)Ş225''O M üessese M üd uru Erol Erkul • Koordinatör: Ahmet Konrfsan • Muhasebe Bülent Yener • Idare: HüsejûıGürer • İşletme ÖnderÇetik • Bılgı-İşlem: Nail Inal • Bılgısayar Sıstetn: Müriivet Çiler •Rcklam Reha Işıtmaıı ^a>nnla>an\e Basan: Ycnı üun Haber _\!arw. B.tsın w y .ıvınaiık A Ş Tü'rlocJğı C'jd *> 41 Cjğ.ıloglu 343^4 İs'l PK :46 Isunhıil Tcl 512O5l''Tckx ::: ı r.n 11 5MAYIS1993 İmsak-4.10 Güneş: 5.51 Öğle: 13.06 İkindi: 16.57 Akşam:20.10 Yatsı:21.44 Barselona'ya akın • ANTALYA(AA)- Türkne Denizcilik İjletmeleri'neait'Akdenız" gemisinin, 26 may ıs-6 hazıran tarihleri arasında çıkacağı İstanbul-Barsdona seferine yoğun bir ilgi olduğu ve bütün rezen asv onlann dolduğu bıldinldı. Türki\ e Denizcilik İşletmelen Antaha Acentesi'nden alınanbılgivegöre. 1-4 haziran tarihleri arasındaki Kurban Ba>ramı tatiline rastlayan fstanbuI-Barselona seferindeyerkalmadı. Banyo, bebeği pahatlatıyop • İSTANBUL (AA)- Bebeklere düzenli olarak banyo yaptınlmasının, gerek sağlık gerekse temizlik açısından çok faydaiı olduğu bildirildi. Doktorlar, çocuklara her gün banyo yaptınlmasının onlara rahatlık verdiğini. güzel uyumalannı sağladığını söylüyorlar. Çocuk sağlığı ve hastalıklan uzmaıu Dr. Erdoğan Tanaltay, banyo yaptırmanın ılk yarannın temizlik olduğunu belirterek, düzenli yapılan banyonun aynı zamanda bebekleri rahatlattığını kaydetti. Japonlann armağam • ANKARA (AA) - Japon hükümeti, Cumhurbaşkanlığı Senfonı Orkestrası'na yaklaşık 400 bin dolar değerinde digital kayıt sistemi hediye etti. EyİülayındaCSO'ya kurulacak sistem ile orkestranın görüntülü kayıtlannınyanmda orkestranın seslcndirdiği parçalarcompactdisk haline getirilecek. Ateşli aşıklar • Haber Merkezi - İngiliz Havayollan'na aıt bir uçağın tuvaletinde sevışen bir çıft. kabindeki sıcakhğın aşağı derecede artması yüzünden yangın alarmını harekete geçirdi ve ortalığı birbirine kattı. Lonra-New York seferini yapmatka olan DC-10, lObınmetre yükseklikteyken yangın alarmı çalmaya başladı. Uçağı kontrol eden görevliler tuvaletlerden birinin kapısınm kapalı olduğunu tespit etti. Kapıyı acilen açan Steward karşısında çınlçıplak sevişençiftibuldu. Yardımınfarkı • Haber Merkezi - Fransa'nın Nanteskentinde bulunan bir yardım örgütü Polonya'nın kuzeydoğusun- daki Bialystok kentindeki bir belediye hastanesine 10 ton tıbbi malzeme ve hastane mobilyasıru bağjşladı. Bu yardımı alabilmek için yaklaşık 60 bin frank nakliye ücreti ödeyen Bialystok Hastanesi yetkilileri. paketlerin açılmasından sonra oldukça şaşırdı. Çünkü gönderilen yardımın yansı kınk ya da paslı mo- bilyalardan. kullanılmış prezervatif ve alt bezlerinden oluşuvordu Dahatemizkedi Haber Merkezi - İngiltere'de, otomatik çamaşır maki- nesinde 90 dakika boyunca yıkanan bir kedi makıneden canlı çıktı. O\fordshire'daki Abingdon kentindeki piskoposluğa ait çamaşır makinesinin silindirine sı- kışmış olarak bulunan Priskin adh on altı ayhk be- yaz kedinin makineye nasıl girdiği bilinmiyor. Priskin'in. 90 dakika boyunca dakıkada 1200 devirli makinede iv ice yıkandıktanve kurulandıktan sonra. sadece kulaklannda birkaç bere ve pençelerinde az hasarla kurtulduğu belirtiliyor. Dünyanın bu çok önemli tarihsel simgesinin sarsıntıdan yıkılma olasılığı, yüzde yüz Bir tek ÇemberlitaşkalmıştıNESLİ KAYSERİLİOĞLL Emınönu Belediyesi'nin iznıyle Çemberli- taş'ta başlatılan otopark inşaatı temel kazma çalışmalan. Büyiikşehir Beledıjesinin '•İn- şaatı durdurun" yazısına karşın. beş gündür sürüyor. Eminönü Belediyesi'nı bir vana bı- rakacak olursak, ilk akla gelen sorular. "Bü- yükşehir Belediyesi ne yapıyor. Kültür Ba- kanlığı neden hala bir şeyler yapmıyor. >oksa kimsenin haberi mi yok?" oluyor. Yoksa. İstanbul'un "kalbi" olarak kabul edilen bir noktada. esnaf, arabasını rahat park etsin ve duyduğu memnuniyet sonucun- da bir dahaki seçimlerde oyunu aynı beledi- yeye versin diye. yüzlerce yıl ötesinden günü- müze ulaşabilrniş tarihi ve kültürel varlıklan- mız yok mu edilecek?"Bundan elli yıl önce. ünlü arkeolog Schneider. Byzantion nekro- polünün bakıyesine Beyazıt ve civannda rastlandığına değinmiş ve 1932'de burada ka- nalizasyon inşaatı sırasında gördüğü kalıntı- lann kitabelerini not etrruşü. Bundan birkaç yıl sonra. 1944-50 yıllan arasında Beyazıt'ın batısında yapılan yeni üniversite binalarının kazılan sırasında rastlanan çok sayıdaki lahit ve kalıntı dolayısıvla. Byzantion nekropolü- nün Beyazıt'ta bulunduğuna ilişkin. çeşitli yerlerde birçok kısa haber yayınlandı. Daha önce Çemberlitaş'ta Hıristiyanlığa aıt mu- kaddes bazı eşyanın bulunması için yapılan kazı, burasının da mezar olduğunu ve Kons- tantin forumunun nekropol sahası üzerine kurulduğunu göstermiş bulunuyor. Nihavet. Mamboury, son rehbennde. By- zantion nekropolü hakkındaki bütün göz- lemlerini özetleyerek. batıya giden Trakya Caddesi'nın mezarlık arasından geçtiğini. Çemberlitaş ve Bevazıt havalisinin mezarlık- la kaph olduğunu kaydetmiştir. Şu halde. şimdiye kadar şehrin nekropolü- nün Çemberlitaş ve Beyazıt havalisinde oldu- ğu fıkri kabul görmüştür. Son ele geçen mal- zemejle bunun tam olarak saptanmasına gı- rişırken şimdiye kadar şehir içinde bulunarak müzede toplanan bütün mezar kahntılannın ve lahitlerin bulunduğu yerleri İstanbul planında ışaretledik. p ir dahaki seçimlerde oyunu aynı belediyeye versin diye, yüzlerce yıl ötesinden günümüze ulaşabilmiş tarihi ve kültürel varhklanmız yok mu edilecek? Bunun sonucu, nekropol Çemberlitaş ve Beyazıt veelverişli noktalarda^- ta olduğu ve az * anayollann takip ettiğı( ele geçtikleri meydana buluntulanrun gibi yüksek * ^yoğunluk çok eski 'istikamette çıktı..." Nezih Fıratünın 10. Uluslararası Klasik Arkeoloji Kongresi'nde sunduğu makaleden sadeleştirerek yaptığımız bu alıntı. çok katlı otopark inşaatı projesinı onaylayan, yetkili kişilerden oluştuğunu sandığımız, yetkili ku- rula, belki bir şeyleri anımsatacaktır. İstanbul Üniversitesı Edebiyat Fakültesi Arkeoloji_ Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Mehmet Ihsan Tunay, Çemberlitaş olayının, bir süredır devam eden "tarihi eserleri yok et- me" zincirinm yalnızca en son halkası oldu- ğuna değiniyor ve şunlan söylüyor: "Ben her hafta görevim gereği, öğrencileri- me önemli tarihi kalınülan göstermek ama- ayla Istanbul'un muhtelif yerlerinı dolaşryo- nım. Neredeyse her çıkışımda bir yerin daha yok edildiğini ya da yok edilmek üzere oldu- §unu farkediyorum. lnanın bazen belgele- mek için fotoğraf çekmeye bile fırsat bulamı- yorum. Bu nedenle artık fotoğraf makinemi her an yanımda taşımaya başladım. Çember- litaş olayında ise şu anda orada kazı yapılma- sına karar verilmiş. nasıl yapılacağı tartışıb- yor; bence en yanhş olanı bu. Bu aşamaya Dervis Tuncer 'Belediye Başkanı 25milyarı eşit bölüştürdü9 Magazüı/TV Servisi - Eminönü Belediye Meclisi üyesi Derviş Tuncer. özellikle Çem- berlitaş'taki birinci dereceden SİT bölgesıne inşaat yapılmasıyla uzun zamandır mücadele ediyor. Belediye Başkanı Ahmet Naci Ak- gün'ü. inşaat izinlerini rüşvet karşılığı ver- mekle suçluyor. Tuncer, "tarihe kazma" olayıyla ilgili girişimlerinin nasıl sonuçsuz kaldığını, şöyle dile getiriyor: "Önce. geçen yıl ağustos ayında. Belediye Başkanhk makamına bir yazı göndererek. belediye meclisinin olağanüstü toplantıya çağnlmaşını önerdım. Buna gerekçe olarak da, bölgede kaçak bina yapılaşmasının hız- lanmasını, eski eserlerin bundan zarar gördü- ğünü. belediye başkanlığı ve meclisi olarak zan altında bulunmamızı gösterdım. Bunun tartışılmasını ve bir sonuca ulaşmamızı istı- 'elediye Meclis üyesi Tuncer, Belediye Başkanı'ndan, meclisi olağanüstü toplantıya çağırma önerisineyanıt gelmediğini öne sürüyor. yordum. Önerime hiç bir yanıt alamadım. Benim dışımda, 6 arkadaşım daha bunun al- unı ımzaladı. Bu sıralarda. İstanbul 1 Numa- ralı Kültür ve Tabiat Varbklarını Koruma Kurulu'na, bölgede yasalara aykın inşaatla- ra ızin verildiğini, buna karşı önlem alınması- nı istedim. Gelen cevabi yazıda. inşaat faali- yetlerinin derhal durdurulması gerektiği. aksi halde yasal yola başvurulacağı bildirildi. Bundan da bir sonuç ahnamadı. Geçen yıl belediye meclisinin olağan top- lantısında verdiğim önergede. imar dışı işlem- lerle ilgili encümen kararlannın neden uygu- lanmadığını sordum. Yanıt gelmedı. Bu suçlamalara Ahmet Naci Akgün'ün ne yanıt vereceğini öğrenmek için kendisini bir çok kez aramamıza karşın. hiç bir bağlantı kuramadık. nasıl gelınebilmiş? Nasıl olur da büyük so- rumluluğu olan Kültür ve Tabiat Varlıklannı Koruma Kurulu böyle bir projeyı onaylaya- bitir? Bence üç olasıhk var. Ilki, bu karan ve- ren kurul üyeleri kör olabilir. İkincisi.yeterli eğitimleri yok. Üçüncüsünü söylemeye dilim varmıyor..." Bu olaym ulusal bir ayıp olmaktan çıkıp uluslararası bir ayıp haline geldiğine de deği- nen Tunay. sözlerini şöyle sürdürüyor: "Bölge esnafı arabasını rahat park etsin, ya da biraz yürümesin diye böylesıne önemli bir mirasın yok edilmesini, mantığım almıyor." Öte yandan, olayla ilgili görüşlerine baş- \'urduğumuz Alman Arkeoloji Enstitüsü Başkanı Dr. Königs. bu projenin kendilerini hayrete düşürdüğünü, alanın tarihi ve kültü- rel öneminin kuşku götürmez bir gerçek ol- duğunu belirüyor. Tüm bu bölgenin, gerek altında, gerekse üzerinde olmak üzere, üç devrin buluntulannı bir arada banndıran son derece önemli bir yer olduğunu da vurgula- yan Königs, burada otopark inşaatına başla- manın son derece yanhş olduğunu ekliyor. - Anıtlar Kurulu neden etkisiz ve sessiz kaldı? KORHAN GÜMÜŞ İstanbul'un kalbi olan bir bölgedeki bir avuç esnaf arabasını rahat park etsin ve aynı belediye ve meclis üyeierini bir daha seçsin diye, bir kaç bin yıl ötesinden kalan tarihiyoketmenin açıklaması yapılamıyor. (Fotoğraf: İBRAHİM GÜNEL) Anıtlar Kurulu var mı, yok mu? Bu soruya, aşağıdaki konular çerçevesinde yanıt ara- yajım: 1. İstanbul, eski anıt-yapılar açısından ol- duğu kadar, çok zcngın bir "yakın zaman" mimari mirasına sahip kentlerden biridir. Bu yapılann çoğu, genelllkle sanat ve mimarlık tarihçilerinin sıruflandırmacı yaklaşımında yer almaz. Oysa anıt-yapılar kadar, kentlenn bu bölümü, kent kimliğinin önemü bir unsu- rudur. Kent çevresinde son derece niteliksiz yapılar yüksebrken, korunması eskilerine oranla kolay olan bu yapılar, çok daha iyi koşullar- da yaşaülabilirdi. İstanbul, elindeki bu fırsatı, yıllardır akıl almaz biçimde harcamaktadır. Anıtlar Kurulu ise, Art-Nouveau, Art Deco ve Cumhuriyet döneminin ünlü mi- marlanrun elinden çıkmış güzel yapılan, modemist bir unutkanlıkla pas geçmektedir. 2. Anıtlar Kurulu, İstanbul'un en önemb' kentscl simgesinin ycrine beton bir köprü ya- pılmak üzere koca koca beton kaaklar çaİcı- brken gözünü. ağzını ve kulaklannı kapamış- tır. Beton köprü bittiğinde ise, Galata Köprüsü'ne "antika eşya" statüsü tanıya- rak onun bir kentsel simge olduğunu inkar etmiştir. Eğer "bir numarab" kentsel simge, Anıtlar Kurulu'nu ilgilendirmemekte ise, başka hangi kurulu iîgilendirmektedir? 3. Anıtlar Kurulu, Habç kazıbrken, başını kuma gömmüştür. İstanbul'un yaşadığı en büyük bina soykmmında, anıt-yapı özelliği taşıyan kaç yapının yok olduğunu, dünya alem biliyor. Anıtlar Kurulu. hiçbir zaman bürokratik bir kuruluş kimbğini aşarak sesini kamuoyuna duyurmayı, girişimlerde bulun- mayı denememiştir. Bu arada, Anıtlar Ku- rulu'ndaki bazı üyelerin Bedrettin Dalan'ın danışmam olduğu, hatta >Tkımlanna göz yumma karşıbğında Avrupa gezileriyle ödül- lendirildikleri söylentileri yayılmışür. Yukanda saydığım bir kaç örnek dışında. daha söylenebilecek çok şey var. Anıtlar Kunılu denilen kurulun, yalnızca kendisini korumaya aldığından, ciddi biçimde kuşkulanıyorum. İstanbul'da bunca kentsel skandal yaşanırken. bu kurulun böylesine etkisiz ve sessiz kalmasını aklım abnıyor. Kaznudar, tari/uycmmadanın tiimüneüûyor OKTAY EKİNCİ Çemberbtaş'taki otopark inşaatına onay veren Koruma Kurulu karannda, toprak al- tındaki kalıntılara zarar verilmemesi ıçm haf- nyatın müze müdürlüğü denetiminde ve ma- kine kullanılmadan, yani "elle" kazılarak yapılması öngörülüyor. Arkeologlar ise, bu önlemin bile tarihsel zenginliği korumak için yetersiz olduğunu. çünkü Bizans Nekropolü ve Forum Alanf- nın bulunduğu bölgenin bilimsel anlamdaki arkeolojik kazı yöntemiyle ancak eşilebilece- ğini belirtiyorlar. « Ne var ki bu tartışma. sözkonusu otopark inşaaünın salt yeraltındakı kültür değerleri açısından değil. larihsel bir çevrenin "otomo- bıl işgalinden" korunması açısından da irde- lenmesı gerektiğini gözardı ediyor. İnşaat sı- rasında kalıntılara hiç bir zarar verilmeyeceği kesin olsa bile. böylesine yoğun bir tarihsel çevre içerisinde. yine böylesine özgün ve "tek kalmış" meydanı otoparka ayırmak. kentsel koruma açısından acaba ne kadar doğrudur? Çemberlitaş, eskiden olduğu gibi, bugün de istanbul için tarihsel kent merkezini sim- geleyen bir konuma sahip. 2600 yılbk zengin bir geçmişin hemen tüm dönemlerinde yara- tılan uygarlık birikimlerini bu bölgede salt üst üste değil, yanyana görmek bile olaşı. Bölgeye adını veren sütunu, Bizans İmpa- ratoru 1. Konstantinous. 330 yılında, Ro- ma'daki Apollon mabedinden getirerek bu- raya dikmiş ve üzerine de kendi heykelini oturtmuş. 9 büyük parça kırmızı blok taştan oluşan sütunun, deprem ve yangınlarla yıp- ranan mermer kemerlerini "çemberlerle" de- ğiştirerek sağlamlaştıran ise, 1700'lerin ba- şında. Osmanlı Sultanı 2. Mustafa olmuş. Bu tarihsel süreklilik, Çemberlitaş'ın nere- deyse '"merkezinde" olduğu geniş bir bölgede de varhğıru hala sürdürebiliyor. Kuzeyinde Mahmutpaşa. Kapabçarşa ve hanlar bölgesi: doğusunda Nuruosmaniye, Ayasofya ve Sultanahmet aksı: güneyinde, İstanbul'un kültür mozaiği içinde önemli bir yer tutan tarihi Kumkapı ve Kadırga semtle- ri; baüsmda ise. yine Kapabçarşı ve Beyazıt aksı, bir haftadır otopark için kazma-kürek girişilen bu özgün meydanı. sanki bir "uygar- hklann kesiştiği forum alanı" haline getiri- yor. Çemberlitaş'a yapılmak istenen otopark, tüm bu kararlara ve tarihsel bölgenin otomo- billi ulaşım baskısından kurtanlması ilkeleri- ne de ters düşen bir proje nitebği taşıyor. Böy- le bir alandaki otoparkın, sanıldığı gibi oto- park ihtiyaanı da çözemeyeceği. çünkü böl- geye otomobilli ulaşımı daha da özendirerek başlanmış olan yayalaşürma çabalanna bü- yük darbe indireceği, şimdiden açıkça görüle- bilen tehlikelerden biri. Bu inşaatı durdurmak, Eminönü-Şulta- nahmet-Beyazıt üçgenindeki tüm tarihi kur- tarmak anlamına gelecek. Çemberlitaş buluntulanÇemberlitaş civannda çeşitli dönemlerde bilimsel kazılar yapılmış ve çok sayıda tarihi eser bulunarak İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne verilmiştir. Arkeolog Nezih Fıratlf nın yaptığı kazılarda Hınstiyanlık dönemine ait başta mezar stelleri olmak üzere çok sayıda tarihi eserbulunmuştur. Fıratlı aynca Konstantin forumunun nekropol sahası iizenne sonradan yapıldığını kanıtlamıştır. Yanda Nezih Fıratlı tarafından Çemberlitaş civannda ele geçirilen tarihi eserlerden bazılan görülüyor. Emlak Bankası Şimdi Denizcilik Sektöründe de H i z m e t i n i z d e,,, Emlak Bankası, sürekli gelişmekte olan faaliyet alanlarına denizcilik sektörünü de kattı. Şimdi tüm Emlak Bankası şubeleri, denizcilik sektörü firmalarının her türlü işlemlerine cevap verecek şekilde düzenlendi. Emlak Bankası, çağdaş bankacılık anlayışıyla yeni iş alanlarına ışık tutuyor. EMLAK BANKASI" D a h a U y g a r B i r Y a ş a m i ç i n "