Katalog

SAYFA CUMHURIYET 28 NtSAN 1993 ÇARŞAMBA 14 HABERLER LeMonde: Haber, yorum ve bîlimin ııstaişi uyumu • Fransa vedünyanın seckin aydınlan vediplomasi dünyası birhaberden kuşku mu duyuyor? Le Monde'a başvuruyor hemen. O yazmışsa "demek doğruymuş" diyor. Haber Merkezi - 500 bıne v u- ran ve ötesine de pek geccme- yen bir tiraj. Ahşılmıştan daha kısa ve dar bir biçim, şu "tablo- id" dediklerinden yani. Renk- siz, dahası fotoğrafsız sayfalar Salt yaa, yaa, yaa. Gazetcyı albenili kılmak icin sanki hiç bir tasa taşınmıyor. Üstelik son on yıl boyunca ardarda gelen pa- rasal bunahmlar, gürülıülü yönctim değişıklikleri, sık sık "öteki" gazetelerde yer alan "Battı, batıyor" habcrleri. yani bir gazetenin cenaze na- mazının kılınması için bütün aJametler tamam. Oysa Fransa'nın ve dünya- nın en seçkin aydmlan sigara- dan vazgeçebiliyorlar da Le Monde'dan vazgeçmiyorlar. Diplomasi dünyası "referans" için hâlâ Le Monde'a başvuru- yor. Bir başka gazetede, bir başka dergidc, bir başka tele- vızyon kanabndan yayılan bir haber, birsöyienti 'Le Monde'- da var mı ? Le Monde nc diyor bu konuda ?" somlanna yolaçı- yor. Le Monde'a bakılıyor ve "Demek doğruymuş" ya da "Asparagasmış" deniyor. Henüz 50 yaşında bir gazete için az onur mudur bu ? 1944 Ağustos'unda yani "he- nüz vakit varken ve Paris yanıp yıkılmadan" Nazi işgalcilerin beliu kınlrruştı. Paris savaşın yaralannı sarmaya başladı. 'Sa- vaşın yaralan" salt yıkılmış bi- nalar, atılmış köprüler değildi. Nazi işbırbkçileri de ayıklan- maya başladılar. Hristiyan, Demokrat bir hukukçusu ve "Rezistans" (direniş) savaşcısı, hukukçu Hubert Beuve-Mery, savaş öncesi dönemın ünlü ga- zetelennden Le Tempe'ın bina- sında Le Monde gazelesini kurdu. Bu bir akşam gazetesıy- di. Günde iki baskı yapıyordu. Saat 14'de ilk kalıp satışa çıkı- yor, saat 17 dolaylannda da borsaıun kapanış haberlerini de içeren ikind baskı pıyasaya çı- kıyordu. Bu gelenek bugün de sürûyor. arüşlanna yolaçan baskı ve ha- berleşme sislemleriyle bırleşin- 3 ce Le Monde gerçektcn de "balma"nın sınınna geldi. Ama batmadı. Özellıkle Andre Lafontaine'- nin genel yayın yönetmenliği döneminde köklü dönüşümler acı, çok acı recetelerle biriikte uygulamaya kondu. Sancüı bir operasyon oldu bu. İşten çıka- nlanlar oldu. Gaezetenin kuru- luşundan beri banndığı bina ve çok büyük değer kazanmış ar- sası satıldı.Gazetenin baskı ve dızgj sistemlen tümüyle yeni- lendi. Dış üJkelerdeki muhabir agjnda "rasyonelleşürme"lere gidildi. Bunlar mali yapının sagıama aiınmasına yönelgin operas- yonlardı. Ama Le Monde dışa az yansıyan daha sanalı bir "iç tarüşma" sürecıninin de içine aynı yıllarda girdi. Yönetiei olan olmayan tüm Le Monde çalışanJan şu ilginç ve zorlu so- ruya yanıt anyorlardı: Kurucu Beuve-Mery 1969'a kadar Le Monde'un genel ya- yın yönetmeni olarak. kaİdı. Onu Jacques Fauvel (1969 - 1982), Andre Laurens (1982- 1985), Andre Fontaine (1985- 1991)izlediler. 1980*lı yıllar Le Monde için bunalım yıllanydı. Elektronık- tekı büyük leknolojik sıçraroa- lara paralel televizyon haberleş- mcsınde de yaşanan patlamaJar 1970'lerden bâşlayan okuyucu kaybını 1980'lerde lehlike sını- nnın da allına ulaşlırdı. Aslın- da bütün basının (yaalı kitle ileuşim araçlan) etkilendiğı bu bunahm, Le Monde'da daha trajik boyutlarda yaşandı. lyi ve doğru habercilik uğruna dünyanın her köşesinde görev- lendirilmiş muhabirler ağı, bu muhabirlerin "entellektüel dü- ziey" ve rnesleki deneyim açısın- dan ancak "iyi ücret" ödenerek bulunabilirliği, haberleş*me gı- derlerindeki artış, gazetenin za- ten eskimış, dolayısıyla maliyet "Tefevizyomrekabetikarp- sada Le Monde'nin habercüik poiitikasiKolnuÜMtarr Taruşma ve arayış tam ıkı buçuk yıl sürdü. Ama sonunda Le Monde sadece binasını, ma- kınalannı, dizgj ve baskı sis- temlerini değil, gazetecilik anla- yışını da yenjlemış. çağa ayak uydurmayı becçermiş bir gazete olarak adeta "yeniden dogdu". Cumhuriyet'le Le Mohde arasındaki benzerlik salt yaşa- nan mali bunahmlaran, bu bu- nalımın üstesinden gelebilmele- rinden ibaret değil. Tıpkı Cumhuriyet gibi Le monde da sahıbi çalışanlar olan bir gaze- te. Tıpkı Le Monde gibi Cum- huriyet de kurduğu Cumhuri- yet Vakfı ile gazetenin sahipbği- ni okuyuculanyla bölüşecek hukuksal bıçimleri üretti. İki ayn ülkenin iki saygın ga- zetesi arasında önümüzdeki günlerden ıtibaren başlayacak işbirliği bu açıdan önemlı ve an- lamb. Cumhuriyet, okuyucula- nna. ek bir ücret ödemeksizin haberin, yorumun ve bih'min mükemmel bir uyumunu ve bi- leşimini sağlayan Le Monde'- dan seçmeler sunabileceği için salt sevinç değil gurur da duyu- yor. Bu yıl 14/sü düzenlenen Bülent DUunener Haber ödüKPnün Uğur Mumcu'ya verilmesi nedeniyle dün akşam Gazeteciler Ce- miyeti'nde bir tören düzenlendi. Törende Dilunener'in ağabeyi Dündar DUunener tarafuıdan verilen ödiMü Mumcu'nun eşi Gût- dal Mumcu'ya vermek üzere yazanmız Ühan Selçuk aldı. Dikıııeııer anısına çifte tören •Gazetemizeski yaa işleri müdürlerinden Bülent Dikmener dün 14. ölüm yıldönümü nedeniyle önce mezan başmda anıldı. Dikmener adına duzenlenen 14.'Bülent Dikmener Haber ödülü' de Gazeteciler Cemjyeti'nde duzenlenen törenle Uğur Mumcu adına yazanmız îlhan Selçuk'a verildi. İstanbul Haber Servisi- Ga- zetemte eski yazı işleri müdürie- rinden Bülent Dikmener dün mezan başında anıldı. Bu yıl 14. 'sü duzenlenen 'Bülent Dikme- ner Haber Ödüiü'nün Uğur Mumcu'ya verilmesi nedeniyle akşam da Gazeteciler Cemi- yeti'nde bir tören düzenlendi. Gazetecilik yaşamına 1962 yılında gazetemizde muhabir olarak başiavan, 1973 ydından itibaren Yazı İşleri Müdürlûğü yapan ve ölümüne kadar bu gö- revini sûrdüren Bülent Dikme- ner öJümünün 14. yılında dün Zinciriikuyu'daki mezan başın- da anıldı. Aıuna törenine gaze- temizin Genel Yayın Damşma- nı Orhan Erinç, Dikmener'in aifcsi ve gazeteci dostlan katıl- dı. 'Bülent Dikmener Haber öduiü'nün bir suikast soaucu kadedilen yazanmız Uğur Mumcu'ya verilmesi dolayısıy- la akşam da Gazeteciler Cetni- yeti Burhan Fekk Konferans Salonu'ada bir tören yapüdı. Törende Mumcu'nun ödülü, eşi Guldal Mumcu'ya verümek üzere yazanmız İlhan Selçuk tarafmdan alındı. Törende Orban Erinç'in ödül komitesi adına > apoğı kısa ko- nuşmadan sonra Ilhan Selçuk, 'Uğur Mumcu ve Gazetecüik' konulu bir konuşma ) aptı. Sel çuk konuşmasında Babıali'nin iyiye gitroediğini belirterek "Babıali gazetecilik ten uzakia- şıyor. Teknik olarak çok ileri ama, habercilik geriiedi" dedi. Selçuk, Mumcu'nun, sürekli kendini geliştiren bir kişüiğe sa- hip olduğunu kaydederek "Kö- şe yazanydı ancak bunu gazete- ciliğine davandırırdı" diye konuştu. Törende ressam Hanife Se- vim'in vaptığı L ğur Mumcu'yu simgeleyen bir tablo da Güldal Mumcu adına İlhan Selçuk'a verildi. Kürt Sorunu için Aydm Inisiyatifi Heyeti'nin saldınya uğramasına tepkiler sürüyor Bisnıil Kayiîiakaııu 6 Suçıun yok 9 DİYARBAKIR (Cumhuri- yet) - Bismil'in Tepecik köyün- de korucular tarafmdan Kürt Sorununun Çözümü İçin Ay- dm İnisiyatifi Heyeti üyelenne saldında bulunulması olayına tepkiler sürüyor. Bu arada, Bis- mil Kaymakamı Kenan Yoz- gatlı, olayla ilgisi bulunmadığı- nı belirterek "Suçum yok, günahım yok" dedi. İHD Dı- yarbakır Şube Sekreteri Sedat Aslantaş, yaşanan olaylann va- him olduğunu belirterek bu durumda banş sürecinin zede- leneceğıni söyledı. HEP Siirt'Milletvekilı Zübe- yir Aydar'ın gundem dışı TBMM'ye gölürdüğu olayla il- gili, heyet üyelen tarafmdan suçlanan kaymakam Yozgatlı, saldınnın kımliğı belirsiz kişile- rin kışkırtması sonucu meyda- na geldiğini kaydetıi ve "Siirt Milletvekili Zübeyir Aydar olaydan sonra beni aramış Ama ben gerçekten evde yok- tum. Saat 13.15 ile 16.30 ârası Bismil Lisesi Okul Aile Birlıği'- nin toplantısı vardı. Ben ora- daydım. Eğer ınanmıyorsanız Bismil'de istediğinizc sorabilir- sıniz. Evde olsam niye telefona cıkmayayım ki. suçum yok, gü- nahım yok" diye konuştu. Kaymakam Yozgatlı şu görüş- lcri savundu' Köydeki koruculardan muh- tar Şemsetün Güneş'ı heyettekı biri tahrik etmiş, koruculara Köylüler Tunceli'deki Dev-Sol operasyonunu Cumhuriyet'e anlattılar "Teslîm olduktan sonra öldürüldüler"TUNCELİ (Curaburiyet) • Tunceli'nin Pertek ilçesi Ardıç köyünde, geçen hafla 12 Dev- Sol militanının öldürülmesi olayına tanık olan köylülerle görüştük. Olay yerine çok ya- kın olduğu için ohıp-bitenleri gördüğünü anlatan yurttaşlar, askerlerin "teslim ol" cağnsına uyarak elleri yukanda teslim olan 6 Dev-Sol militanının da öldürüldüğünü gördûklerini söylediler. Ardıç köyünde konuştuğu- muz ve herşeyi çok yakından gördüğünü söyleyen ve adının açıklanmaaru istemeyen bir ki- şi, olayı şöyle anlattı: "Bahar mevsimınde olduğu- muz için ağaçlann budanma ve bahçelerin düzenleme zamanı. Bu yüzden biz o gün köyün dı- şındakı bahoelerimizde buda- ma ve bahçe işleriyle uğraşıyor- duk. Saat sabah 09.30'du, birden karşı dağlarda pusudaki askcrleri gördük, ne olduğunu anlamaya çalışırken silah sesle- ri duyduk. Az sonra da bize doğru kaçan Dev-Sol miütanla- nnı gördük, bu arada askerier köyü iyice sarmışlardı. 'Teslim olun' çağnsmda bulundular, militanlardan 6'sı teslim oldu. Silahlannı bırakan Dev-Sol rrti- litanlan ellerini enselerine koyarak olduklan yerde dur- dular. Az sonra da askerier ge- Up aldılar ve miütanlar. hemen köyün 35 metre kadar dışında bulunan bir evin önündeki boş tarlaya getirildiler. Bunlardaıı ikisi kız, dördü erkekti. Onlar tarlada beklerken, az sonra da çaUşmada öldürülen diger Dev- Sol milıtanlan getirildi." Ardıç köyünde yaşayan ve olaya tanık olduklannı söyle- yen adı bizde saklı dört kişi de olayın anlaülan şekilde gerçek- feştiğini belirterek, 23 nisan günü gördûklerini şöyle aktar- dılar: "Teslim olan 6 militan boş tarlaya getirildi, sonra da çatış- mada ölenler. Biz evlerimize girrniştik ama pencereden olay yerini rahatça görebibyorduk. Birden tekrar silah sesleri geldi. Daha sonra baktık, teslim olan Dev-Sol'culorıncenaze tövem İstanbul Haber Servisi - Yukan Rahmanlar'da, geçen hafta polisin düzenlediği bir operasyon sonucu öldürülen Devrimci Sol üyesi İbrahim Yalçın ıle Tuncelı'de güvenlik kuvvetleriyle gırdiğıçaüşmada öldürülen BehiyeCanik'in cenaze törenleri dün yapıldı. Küçükköy Gazı Mahallesi'ndeki Gazi Mezarlığında yapılan cenaze törenine İbrahim Yalçın ve Behiye Canık'in aileleri, yakınlan ve arkadaşlan kaüldı. Cenazelergömülürken "Kahrolsun faşizm, yaşasın mücadelemiz", "Gerilla vursun, halklar kurtulsun", "Şehitlerimizyaşıyor, Devrimci Sol savaşıyor" şekbnde sloganlar atıldı. Devrim şehitleri için yapılan 1 dakıkalık saygı duruşundan sonra, devrim andı içcn göstericiler daha sonra sessızce dağıldılar. Yoğun güvenlik önlemleri altında yapılan cenaze törenindegözaltına alınan olmadı. Gaziosmanpasa'da öldürüJen Bcdri Yağan yanlısı Muammer Avdın ve Ercan Temellı de dün toprağa verildi. Ercan Temelli K üçükköy Taşlııarla Mezarlığı'nda, Muammer Aydın ise Gazi Mezarlığı'nda aileleri ve yakınlannın katıldığı bir törenle gömüldü. 6 mılıtan da öldürülmüş. Mili- tanlara, tarlaya yakın bulunan bir evin penceresinden ateş edil- miş. Evde bulunan herkesin gözlcri bağlanarak bir odaya konuirnuş ve daha sonra da ev- den aleş edilerek öldürülmüş. Sonra da köyc gclcn kayma- kam, savcı ve doktor geldi, 12 mılitanı bir kamyona koyarak gölürdüler. Sonradan öğrcndik ki Pertek'egötürmüşler." Öte yandan, Pertek ilçesinde bulunan Mustafa Kemal Lisesi öğrendlen, 12 Dev-Sol milita- nının öldürülmesını protcsto ctmek amacıyla iki gündür okula gilmıyor. Okulun orta ve lise bölmünde öğrcnım gören yaklaşık 700 öğrenci, 12 Dev- Sol mılitanına "yargısız infaz" uygulandığını öne sürdüler. Oğrenciler, dün otobüslerle iki Dev-Sol'cunun gömüldüğü Pertek'e bağlı Geçıtyaka ve Ak- demir köylenne giderek mczar- lanziyaretettiler. 'Sizler faşist TC'nin kuklalansı- nız. Siz kandınlmışsmız' yolun- da çeşilli tahrikkar sözler söyle- miş. Bizim maksatlı zorlama ile köy korucuşu yapuğımız doğru değil. Kendileri korucu oluyor- lar. Korucu olanlann karlan zararlan kendıne, bizi ilgjlen- dirmez. Biz niye zorla korucu olmalannı isteyelim. Ben heyet- tekilerin hiçbınnın kılma zarar gelmesini istemezdim. Ama be- nim elimde olan bir şey yok. Ben ne yapabilirim? Olayla ilgili. Olağanüstü Hal Bölge Valisi Ünal Erkan beni aradı. Olayı araştırmamı istcdı. Araştırma için emniyet müdü- rünü görevlendirdim. Köye grup yolladım. Geçen çarşamba gününden beri köyde tim var. Timlerin hiçbir olaya kanşmamalan için uyanda bulundum. Bısmil'ın Aygeçit köyünde korucu olanlar gelip silahlannı aldılar. Zorlama yok. Neden Tepecik köyünde olsun ki? Bu arada, Tepecik köyü muhtan Şemsettin Güneş'in akrabalan Halit Güneş ile Hüseyin Güneş kayıp. Neredeler bilınmiyor." Eski milletvekilleri Tank Zi- ya Ekinci ve Hüsnü Okçuoğlu ıle HEP Siirt Milletvekili Zübe- yir Aydar, Prof. Dr. Gencay Gürsoy,. İHD Genel Sekreteri Hüsnü Öndül ve Prof. Dr. Coş- kun özdemir'den oluşan Kürt Sorununun Çözümü İçin Ay- dın İnisiyatifi Heyeti, 23 Nisan günü Tepecik köyünde korucu- lar Şemsettin Güneş ve İzzettin Çelebi'nin silahlı ve yumruklu saldınsına uğramışlardı. Öte yandan İHD Diyarbakır Şube Sekreteri Sedal Aslantaş, Tepecik f te yaşanan olayın bo- yutlannın vahim olduğunu kaydederek "Bu ve benzeri uy- gulamalann başlamış olan ba- nş sürecini ciddi bir biçimde zedcleyebileceğini düşünüyo- ruz" dedi. _ Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümüyle gündemın bir anda değiştiğini, kırsal kesimde baskılann arttığını savunan As- lanlaş, "Milletvekillcrine, bilim adamlanna ve ülkenin tanmmış siyasetcilcrine böylesi bir uygu- lama yapıldığına göre K ürt hal- kının maruz kaldığı devlel terö- rünün boyuüan tahmin edilir. Dcvlcı bir yandan karşı larafın samimiyclsizliğini vurgularken böylesi uygulamalarla kendi sa- mimiyelsizliğinı de ortaya koy- maku. Bölgedeki insan haklan ıhlalleri için Avrupa İnsan Haklan Heyeti'ne başvurulan başlattık. Oiaylan uluslararası platformlara taşıyacak ve ta- kıpçisı olacağız" diye konuştu. Ümraniye Belediye Başkanı ve yöre balkının tüm çabalanna karşın kaldınhnayan Ümraniye çöplüğü için halkoylaması yapılacak. Halkoylamasında seçmen yaşı 7. Sessizölümiçinreferandumİstanbul Haber Servisi- Üm- raniye, Hekimbaşı sözcükleri sizin için ne ifade edhor? Her- halde uzaklarda bir semfi çağrış- tınyor. O kadar. Evinizde sa- bahlamasına bile tahammül edemediğiniz, her akşam kapını- zın Önüne bıraktığınız çöplerini- zin, bu semtte yaşayan insanla- nn 'arka babçe'lerine döküldü- ğünü nereden bileceksiniz? Çöplerinizin, belki de icme suia- nna kanştığını, çöp dağuun hemen yanıbaşında yaşayan ço- cukların sık sık hastalandıklan- nı, çöplerin buradaki evlerin içle- rine kadar yayıidığını da bile- mezsiniz. Çünkü, salgın hasta- Iıklar, dayanılmaz kokular ve çöpler size çok uzak. Ama bütün bunlar gerçek. Ümraniye, Hekimbaşı'nda, te- pesinde martılar uçuşan, yamaç- larında çocuklar oynayan dev bir çöp dağı var. Halkoylaması Ümraniye BelediyesL bir hîrlü kurtulamadığı Hekimbaşı Çöp- lüğü için halkoylamasına baş- vurma karan âldı. 8 mayjsta yapılacak halkoylamasında seç- men yaşı 7 olarak beürteodi. Ümraniye Belediye Başkanı Şinasi Öktem, "Ümraniye'de, yasamın ortasında öhancül bir vara" olarak nitelendirdiği He- kimbaşı Çöplüğü'nün, tüm uğ- raşlara karsm kaklınbnadığuu hatjriattı. Oktem, şöyle konuş- tu: "Bilirkişiler.mahkemeler, le- hunize karar verdiler, uyguiata- madık. Karar verme durumun- daki yetkili makam ve kişikr, Ümraniye Kalitmm bu haklı ve inggnrıl istemine ilgisiz kaJdılar. ÇevresÜK sessiz ölüm saçan. Is- tanbul'un suyunu kirleten ve Ümraniye'nin geüşip, güzetteş- mesine engel olan bu çöplükten kurtulabilmek için halkoylama- sına gıdeceğiz, Halkoy laraasın- dan sonraki sürecte sorun, Ümraniye halkının sorunu ola- cak ve halkın bizzat kendisi tara- fından iztenip çözülecek." Iııönü dispanserteıııeli attı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Ba- kanı ve Başbakan Yardıması Erdal İnönü, koalisyon hükümetınin "bir reform hükümeti" olacağı vaadiyle iktidara geldiğini söyledi. İnö- nü, Sosyal Sigortalar Kurumu tarafmdan Et- lik-Kasalar'da yaplınlacak olan "Özel tip dis- panserin" temel atma törenine katıldı. Törende kısa bir konuşma yapan İnönü'nün oldukça neşeli olduğu gözlendi. konuşmasında, sadece yapılacak olan poliklinik ile SSK'mn üstlendigi görevi anlatan İnönü, "Bizim sosyal devlet anlayışımız, yatandaşlara sosyal güvence sağlamakur" dedi. İnönü, kendilerinden önceki iktidar döneminde sosyal devlet anlayışının ar- ka plana anlatıldığına değinerck. bu nedenk de başta SSK olmak üzere diğer sosyal güvenlik kurumlannın ihmal edildiğini söyledi. Törende söz alan Çaiışma ve SosyaJ Güven- lik Bakanı Mehmet Moğultay da, yapılacak olan dispanserin, günde 3 bin kişiye poliklinik hizmeti vereceğini bildirdi. Moğultay, 1995'te tamanılanmasi planlanan dispanser için top- lam 100 mılyar iira harcanacağını da sözkrine ekledi. Dispanserin tarnamlanmasıyla, An- kara'da SSK sağlık tesisleri polikliruklerinde yaşanan yoğunluğun önleneceğıni de ıfade eden Moğultay, böylece hastane hizmetlerinde önemli bir rahaüamanın sağlanacağını bildirdi. SSK Genel Müdürü Kemaj- Kalıcdaroğlu, geçrrüş iktidarlar döneminde SSK'ya yeterli kaynak aynlmadığı için, hastanelerde büyük sı- kışıklıklar yaşandığını vurgulayarak, yapılacak dispanserin, Ankara'daki hasta yoğunluğunu önemli ölçüde rahatlatacağıru söyledi. Maaş düzenlemesi BakanlarKurulun'da ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bakanlar Kunılu, Hazine ve Dış Ticaret Müstesarlığı, adalet, millı savunma, bayındıriık hızmeüerin- de çahşanlann ücrelleri ve polise ödenen tazmi- natlan yeniden düzenleyen taslaklan ele alacak. Bakanlar Kunılu, bu akşam saat 21.00'de Başbakan Süleyman Demirel başkanlığında toplanacak. Bakanlar Kurulu'nun gündemin- de, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, adalet, milli savunma, bayındıriık hızmetlenndc çab- şanlann ücretlen ıle polise ödenen lazmınatlan yeniden düzenleyen taslaklar yer abyor. Top- lantının gündeminde sağlık, personel ve milli cğitim alanlannda planlananreformlariçin ha- zırlanan taslaklar da bulunuyor. Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın yaşamınr yi- tırdiği 17 nisan cumartesi günü olağanüstü gün- demle toplanan Bakanlar Kurulu'nun geçen haftaki olağan toplantısı yapılmamıştı.