Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni: Özgen Acar •Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çerinkaya •Genel Yayın Danışmanı Orhan Erinç • Yazı İşlerı Mûdürü: Celal Başlangıç • Haber Merkezi Mü- düru: Mustafa Balbav Görsel Yönetmen: AJi Acar #Düzenleme: Mustafa Sağtamer Ankara Temsilcisi: Cüneyt Arcavürek • Haber Müdürleri: Işık Kansu, Hakkı • tstanbul Haberieri: Şenay Kalkan «Dış Haberler Ergun Bakı Erdem Z.GökaJp Blv.İnkılap S."No:19,4. Tel: 4331141-47, Telex: 42344, Fax: • Iş - Ekonomı: Dinç Tayanç »Yurt Haberlen Mehmet Saraç (4)4330565•İzmir TerasiJdsi: Serdar Kızık, H.Zıya Blv. 1352S.2 3 Tel:83123O, • Makaleler Sami Karaören »Spor: Abdülkadir Yücebnan «Dü- Telex: 52359,Fax: (51)895360 »Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu İnönü Cd. zeltme: AbduUah Yazm 119 S. No. 1 K.at: 1, Tel: 59 37 52 (4 hat), Telex: 62155. Fax. (71) 59 25 78 Mue&sese Miidür V.: Erol Erkot •Koordina- tör: Ahmet Korulsan •Muhasebe. Bölent Ye- ner •Idare: Hüseyin Gürer • Işletme: önder Çetik •Bügi-lşlem: Nail loal •Bilgisayar Sis- tem: Mürüvet Çüer •Reklam: Reha Işrtman Yaymüâjan: YenıGün Haber Ajansı, Basın ve Yayıncıhk A Ş Basan:Cumhun>et Matbaacilık veGazetecıbkT\Ş Türkocağı Cad 39'41 Cagaloglu34334Îst.PK..246İstanbulTel-5l20505Telex 22246,Fax (1)5138595 \ | S Imvık 5 14 Guneş 6 41 Oele 13 13 İkındı 16 46 |y.35 Ydtsı 20.56 'Sigara içmeyi bırakfn' kampanyası etkili olamadı • STOCKHOLM(AA)- Düny a çapında başlatılan "Sigarayı bırakın. sağlıklı yaşayın' kampanyasına rağmen özellikle genç erkeklerde sigaradan kaynaklanan kanscr türüne yakalanma riskinin artış gösterdiği bildirildı. İsveçli kanseraraştırmacısı Prof. Dr. HansOlov Adami. bu konudaki araştınmalanyla ilgili bugünvaptığı açıklamada genç nesilde ve özellikle erkeklerarasında sigarayı bırakma kampanyasına ılginin az olduğunu ve gençerkeklerin kadınlara oranla kansere yakalanma nskinın 3 kat fazla olduğunu belirtli. Prof. Dr. Adami, İsveçli nesiller üzcrinde yaptığı incelemeye göre sigaradan kaynaklanan kanser vakalanndaki en düşükartışın 1930'luyıllarda doğanlararasında görüldüğiinü kaydeıti. VücuttakiB-12 vitaminine dikkat •STOCKHOLM (AA) - Vücuttaki B-12vitamini eksıkliğinin kan azalması ve ruhsal hastalıklara yol açtığı bildirildi. İsveçli araştırmacılar. B-12 vitamini eksikliğınden kaynaklanan kan azalmasının önüne gcçilebıldiğini. ancak erken tcşhis konmaması halinde vitamin eksikliğinin yol açtığı sinirselve ruhsal hastalıklann tehlikeli boyutlara ulaştığını kaydeltıler. B-12vitamininin genellikleet.balık ve y umurta gibi yiyeceklerde bulunduğunu vurgulayan araştırmacılar. bazı nedenlerden dolayı bazı bünyelenn B vitamini yapmadığını ve konuya dikkal edilmesi gerektiğıni bclirtlilcr Zehirli kuş da var • VENİGİNE(L'BA)- Zehırli çiçeklerden sonra göriintüsüylc insanı hayran bırakan zehirli bir kuş türü bulundu. Yeni Gineli yerlilenn "süprüntü kuşu" adını vcrdıkleri kuş kendisini şahin. karial ve yılanlara karşı v ücudunda taşıdığı zehirlekoruyor. Birarkeoloji öğrencisininelindeki kesiğı emdikten sonra ağzının kanncalanmasının nedenini araştırması sonucunda Yeni Gineli yerlilerin ••süprüntü kuşu" adını verdikleri kuşun zehirli olduğu belirlendı. Kuş üzenndeyapılan araştırmalarda kuşun kanatlannda vederisınde yoğunlaşmışzehır bulundu. Kuşun derisindebulunan 10 miligram sıvı zehir bir fareyi 20dakikada öldürüyor. Süprüntü kuşunun, zehri, şahinlere ve yılanlara karşı korunabilmek amacıyla bir savunma unsuru olarak kullandığı belirlendı. Güvenli denizler • BRÜKSEL(LBA)- Av rupa, çevresinde "güvenli denizler" için ortak bir politikageİiştıriyor. İskoçya'nın kuzeyindeki Shetland petrol faciasından sonra denizlerini kaybetme korkusuna kapılan Avrupa Konseyi, topluluk çevresindeki diğer denizlerin daha güvenli olması için hareketegeçti. Komisyonun, ortak önlemler paketi doğrultusunda standart dışı yaşh gemiler Avrupa Ümanlanna sokulmayacak. AT çev re bakanlan toplantısında İskoçya'nın kuzeyindeki Shetland Adalan'nda meydana gelen tankerfaciası değerlendırildi. Erozyon, topragı vuruyor• ERZIRIM(AA)- Turkıyc'dckı arazilcrin y uzdc 90'mın hafif \ e şıddcıh cro/von lehdıdı alıında bulııııduğuönesürüldû. Fıvurıım Orman İşlctmc Müdürü Mdhir Keskin. AA nuıhabirıncyapıığı açıklamada Türkiyc'dcçayır ve meralarda bilinçsiz oilalılmavupıldığını.bunun soııucunda da lopnığı ero/vona karşı koruyan birçok bıtkı uirünün yok olduğunu vurguladı. Alınan önleııılerın yok denecek kadar v eıersiz olduğunu. oro/vonun önlenmesi hnkımından sorunıluluğu ücnçlerle pay laşmanm. doğanın korunması vc v.ıyılılması için onkırla işbırliğı yapmanın zorunluİuğunu belirlti.. Güneşlegelen mutlulukDenız kenarlannın, çocuk gürültülerinin, dondurmalann tek- rar hatırlandığı günlerdeyiz. Uzun geçen bir kışın ardından yaz güneşinin mutluluğu doğuyor sahil kasabalanna. Kar giy- silcrının gıyildığı kış günlerı artık geçmışte kalan bir anı... Güneşin alünda geçen birgünün ardından bir barda ya da babğı taze birrestoranda geçen bir akşamı olmadı bir dalgakıranda denize vuran yakamozlan seyrederek geçen uzun bir geceyi nelere değişmez insan. Böyle bir gecenin sabahı elbette boş olur kasabanın sahil kahvehaneleri. Tahta masalann tahta sandalyeleri günün ilk saatlerindeinsansızdır. Doğan güneşin sıcaklığı yansır tahta sandalyelere. Kimi zaman okunmuş bir kitap unutulmuştur üstünde. Sayfalannı rüzgara bırakan bir kitap.. (Fotoğraf. REMZİ GÖKDAĞ) Japonya'nm başkenti 17 yıldır beklenen büyük depreme hazır mı? Tokyo depremi bekliyorHaber Merkezi - 1 Eylül 1923'te Japon başkentinin üçte ikisini yerle bir eden depreme eşdeğer şiddette bir deprem yüz vıldan önce gerçekleşmeye- cek Japon hukümetınin en çok tiddiye aldığı teori, yeni bir To- kai depremi. Diğer bir deyişle, 18S4'te Tokyo'ya 100 'km. uzaküktaki, Avrupa-Asya Fili- pin tektonik katmanıyla Ja- ponya"run karşılaşüğı. Suruga körfezinde oluşan yer sarsıntısı- nın benzeri. Jeoİojik açıdan bakıldığında yakında gerçekle- şecek olan bir yer sarsınüsı söz konusu. Tarih incelendiğjnde bu bölgede her 122 yılda bir, bu çeşit bir yer sarsıntısının gerçek- leştiğini öğreniyoruz. Bu açıdan bakıldığında depremin 1976yüı yakınlannda olması gerekiyor- du. Ama tarihsel ortalama bu kez doğru çıkmadı ve bu büyük deprem 17 yıldır bekleniyor. Otoritekre göre öngörülen tari- hin geçmesi depremin olmaya- cağı anlamına gelmıyor. Gecikmeolabilir "Bu gecikme sadece depremin daha da önemli olacağını gösterir. Şişirilen bir balon gibi, patlama zamaru geldiğinde patlamazsa ve siz de şişirmeye devam ederseniz, yakında patlayacağını ve bu patlamanın çok şiddetli ola- cağını bilirsiniz." Bu görüş, Tokai depreminin yüzyılın en önemlilerinden biri olacağını düşündürüyor. Olası deprem merkezınin Tokvo'va 150 km. uzaklıktaki, 11 bin nüfuslu Shizuoka'da olacağı belirtiliyor. Son 60 yıhn en güçlü depreminin Tokyo'yu bir • Olası deprem merkezinin Tokyo'ya 150 km. uzaklıktaki, 11 bin nüfuslu Shizuoka'da olacağı belirtiliyor. Son 60 yıhn en güçlü depreminin Tokyo'yu bir dakika boyunca sallayacak boyutta olduğu kaydediliyor. • Pencereler kınlacak, sokaklarda ışık direkleri ve dairelerde mobilyalar devrilecek, kahve fincanı masaya dökülecek ama binalar ayakta kalacak. 1 Eylül 1923'teki depremde Tokyo'nun üçte ikisi yerle bir olmıtştu. dakika boyunca sallayacak boyutta olduğu kaydediliyor. Pencereler kınlacak. sokaklarda ışık direkleri ve dairelerde mobilyalar devrile- cek, kahve fincanı masaya dö- külecek ama binalar ayakta kalacak. Depremin faturası yüksek Tokyo'da çok sayıda deprem kurbanı beklenmiyor ama deprem sonunda fatura ol- dukça yüksek çıkacak. Tokyo'yu bekleyen bir diğer tehlike de Chokkagata depre- mi: Filipin tektonik katmanı- nın Japonya'nm altına kayması dunımunda. Tokyo'da gerçek- leşecek ve etkisi çok daha fazla vıkıcı olacak. 1923'ıc Kanto- da gerçekleşen büyük deprem gibi 6 şiddetinde olursa, 20 kilo- metre çaplı bir yüzey oldukça ciddi bir şekilde hasar görecek. Eğer deprem merkezi Tokyo olursa, şehrin belirli bölgelerin- de korkunç sonuçlar yaratabi- lir. Tokai depremini izleyen 60 yıl boyunca hiçbir önemü dep- rem yaşamayan Tokyo. değişik şiddetlerde bir dizi depreme uğ- rayacak. Bu depremlerden az zararla kurtulmak isteyen Jap<jnlann en önemü sorunu, deprem merkezinin yerinin ve dolayısıyla hangi önlemlerin alınacaânın beürlenememesi. Tokyo. dünyada yapılanma kurallannın en titiz ve sıkı oldu- ğu şehirlerden biri. Ama inşaat şirketlerinin bu kurallara ne denli uyduğunu kesin olarak söylemek olanaksız. Örneğin kurallar, bir binamn 20 metre- lik bir temel üzerine kurulması- nı öngörüyor. Fakat inşaatı yapan şirket kanru arttınmak için temeli 15 metre kazmış ola- bilir va da öncekı deprcmler sı- rasmda kaütesiz çimento kulla- rulımın neden olduğu binalann çökmesi olaylan tekrar yaşana- biür. Sığuıacak alan az Tokyo'da iç ıçe. üst üste ufak sokaklann ayırdığı binalarla dolu mahalleler var. Deprem sı- rasmda halkın binalardan bo- şaltıüp. toplanacağı veya sığı- nacağı büyüklükte alanlar oldukça az. Depremden kacanlann şansı mahalle aralanndaki parklara yakmlıklanna göre değişiyor. Aynca bu binalar içinde bulunan havagazı ocaklan ve devriünce alev alan benzin veya yağla çaüşan rayatörler büyük tehlike oluşturuyor. Hükümet Tokai depremini önceden öğrenebilmek için on beş yıl önce milyonlarca dolar değerinde bir sistem kurmuştu. Bugiin oldukça eskiyen ve gû- verüürliği tartışılan sistem yeni- lenmiyor. Bunun nedeni ise olası bir deprem için kurulan ve deprem gerçekleşmeyince siste- min gereksiz olarak nitelenme- si. Erken uyarı sistemi gerek Yer sarsıntılanyla ilgilenen bilım adamlan göre Tokyo'nun altına, çok dennlere çok sayıda algılayıcinm yerleştirilmesi ge- rekli. Bugüne kadar sadece iki tane algılayıa yerleştirilmiş. Di- ğerlerinin yerleştirilememe ne- deru, bu erken uyan sistemine gerekli parasal yardımın yapıl- maması. Neden? Konuyla ilgili biüm adamlanna göre üç neden var. Bınnci neden polkik. Poü- tikacılar genelde seçrnenlerinin görüp ve etkileneceği, stat veya hastane gibi yatınmlan destek- üyorlar. Ikincisi Japonlann dop r olaylanna kadercı bakışlar. "Eğcr gelcceğimızde böyle bir şey varsa. ne yapılabiür" mantığıyla hareket ediyorlar. Sonuncusuysa, Japonya'nm en büyük ve en modern şehri- nin son derece güvenilir olduğu ve yeterü önlemlerin aündığı kanısı. Londra ve ABD'de Dedektifköpekler kaçakçılığakarşı ^ • Köpeklerin kuşkulu bir pakete ya da yolcuya pençelerini göstermek. havlamak ya da ısırmak yerine. o kişi ya da şeyin yanında sessizce oturmalan gerekiyor. NaegeK'ninsanat eserleri 10 Isvicre Frangı'na kadar değer buluyor. G«çen hafta açtığı sergi sanat çevrelerinin ilgi odağı oldu. Sanatçınu,yoksaanavsistnü? • Duvarları sprey boyayla kirleten protest sanatçı HaraldNaegeligün ışığına çıktı ADEM SAĞLAM ZÜRİH - Mesleği gece işçiü- ğıydi. Antik kentin izbe sokak- lannda. kaçak bir işçi sokaklan süslüyordu kendi üslubuyla. Kentin beton yığını duvarlan- na. sprey boyayfa estctik veri- yordu. Bir dönem Zürih'te her- kes ondan söz edivordu. kıs kıs gülerek. Zavıf. ancak dinç gö- rünümlü Harald Naegeli 68'ine merdiven dayamış bir delikanlı. Renk armonisivle bezenen trençkotu. çöp torbasından farksi7 bir görünümdevdı. Kendine özgü bu gıyim tarzını. hiç değıştirmemiş Naegeli. Çal- dığı sprev boyalarla. sol içerikli sıcak figürler ışlerdi soğuk be- ton duvarlara. Yıllar önce bir geceyansı astığı büyük boy cam bir tuale. kendine özgü hırçın moliflerinden ışlemışıi. Anar- şist sprey sanatçısı Naegeli. en çok "kraldan fazla kralcı kesilen tipleri' konu edinmiş çızdiği küçük motifçıklcrdc. İsviçre'nin kaybettiğı bir ye- tenck olarak bakılan Naegeli'- nın geçen hafta sonu açtığı bir sergiye. çok sayıda konuk katıl- dı. Zürih'teki scrgiyi ge/en eskı yoldaşlan. onu dostça bağırla- nna bastılar. Sergide. anarşist tavırlı fıgürler yerine. estetık fi- gürlerin şımdi daha geçerli ol- duğunu savunan sanatçı Nae- geli. "Bcn değişik yeni bir şeklin kaşifıyim"' dedi. Ünlü sanatçı Naegeli, kaşifliğinin yanı sıra, 70"li yıllarda İsviçre'de çok sa- yıda gençlik olaylanna kanş- mış. Atom santrallannın kapa- tılmasından tutun da, ülkedeki kültür bağnazlığın karşı olan bir dizı gösteride hazır bulun- onu birden üne kavuşturdu. O bu türdeki çalışmasını, genel- likle geceyansı gizü yollarla sür- dürüyordu. Bir süre kaçak ya- şamak zorunda kaldı bu garip kentte. Herkes onu merak edi- yordu. Kimdi bu adamcağız. Beğeni topluyor Kentin duvarlannı kirletiyor yollu hakkında şikayet yapıldı Zürih Beledivesi'ne. Belediye yetkililen de gece işçisi Nae- duğu konusunda bir türlü ka- rar veremedi. 1977 ile 1979 yıllan arasmda Zürih kentindeki bazı beton duvarlan, sprey boyayla bo- yayarak kirîettıği gerekçesiyle gıyabında 9 ay tutuklama kara- n ve yaklaşık 206 bin frank para cezasına çarptınlmıştı Na- egeli. Aiman pasaportu taşıyan sanatçı Naegel'ın Zünh Sa nat Galensi'nde geçen hafta açtığı sergi, sanat çevrelerinin ilgi odağı oluverdi birden. Bir • Bir dönemlerde, Zürih'in gri beton yığını halindeki duvarlannı onun yapıtlan süslüyordu. ÖzellikJe geceyansı gece mesaisine çıkan Naegeli'nin yapıtlan, bazen bir işçıyi, bazen da uzak denizlere yolculuk yapan bir korsanı anımsatıyordu.. muş. Bir dönemlerde, Zürih'in gri beton yığını halindeki duvarla- nnı onun yapıtlan süslüyordu. Özellikle geceyansı gece mesai- sine çıkan Naegeü'nın yapıtlan. bazen bir ışçiyi, bazen da uzak denizlere yolculuk yapan bir korsanı anımsjtıyordu. O dö- nemde herkesin çok ilginç bul- duğu yapıtlan nda. kendine özgü figür ve renkler anmonısi geli'yi tutuklama karan çıkart- tı. Ardından sanatçı bu karar üzerine Almanya'ya illegal yol- larla kaçarak orada mülteci olarak yaşamını sürdürmeye başladı. On yıldır sanat çalış- malannı orada sürdüren sanat- çı Naegeli. şimdi İsviçre'de de beğeni toplayan sanatçılar ara- sına girdi. Ancak bazı sanat ekspertizleri. onun bir sanatçı mı yoksa, sokak anarşisti mi ol- bakıma onun kınk gönlünü onarmak şeklınde yorumlanan sergideki yeni yapıtlannda. renk armonisının estetızmı giz- liydi. Sergideki yapıtlan arasın- da yer alan. haçput desenle işle- diği bir eserini Zürih Sanat Ga- lerisi'ne satma çabası içinde. Bu konuda galeri müdürü Felix Baumann ile bir konuşma yaptığını anımsatan usta res- sam Naegeli şunlan söyledi: "Baumann önerdığim bu yapı- tım yerine. daha ucuz başka bir yapıtırru almak istiyor." Renk- lerin armonik kızgın çölde raks yapan Arap rakkasesini anım- satan söz konusu yapıtı ıçın sa- natçı Harald Naegeli 250 bin Frank para istiyor. Sanat yapıtı eserlerin aslında. parayla bir öl- çüm yapılmayacağını çok ıyi bi- liyor o Ancak bu parayı hak- kında çıkan tutuklama ve para cezasına karşı istediğı çok iyi bi- liniyor sanat çevrelerince. Onun sergide yapıtlan arasında yer alan "Dresten'de Akşam Yemeği' adlı çalışması, 2.5 mıl- yon frankın çok üstünde. Duvarlan sprey boyayla kir- letıvor diye kendisini şikayet edenlere, haliyle biraz kızgın protest sanatçı Naegeli. Onun eskı yapıtlannın hâlâ Zunh so- kaklannı süslediğini gören sa- natçı. çok hoşnut oldu. Kolay- lıkla seçılebilen dans yapıp. ho- ron tepen fıgürler onun anısını taşıyordu hep. Balıklar ve çatı- şan ınsanlar onun fantezi dün- yasını yansıtıyordu her yerdc. Bu motiflerle onu tanı- madığımız günlerde "Zürih'in spreycisi' olarak ünlenmışti bile. Haber Merkezi - Şımdi Londra havaalanlannda uyuş- turucu kaçakçılanna karşı yeni bir meydan okuma yönte- mi var. Bu yöntem. Kraliyet Hava Kuv\etleri tarafından seçilmiş ve eğıtilmış köpekler. Geçenlerde bunlardan biri. bir Alman pointer Raf, yakla- şık 200 milyon TL değennde 7 kg esrar ele geçirerek büyük bir operasyonu gerçekleştırdi. Bu, geçen yıl İngıltere gümrü- ğünce ele geçırilen yaklaşık 7 trilyon lıra değenndekı yüklü miktara kıyasla pek büyük bir partı sayılmasa da köpeklerin bu alanda gösterdiklen etkinü- ğin çok önemlı bir göstergesi. Deneme operasyonu için uyuşturucu kacakçılannın uğ- ramayacağı düşünülen bir ter- minal kullanıldı. Gümrük gö- revlisi bir bayan, korsesıne giz- lediği kokainle yolculann arasına kanştı. 7 haftalık eğititn Bu arada Raf ötede duran sahipsiz mavi bir bavula yak- laştı. Memurlar bavulu dene- timden geçirince içinde kayda değer miktarda esrar buldular. Dedektıf köpekler bir süre- dir ABD'de kullanılıyor. Sa- vunma Hayvan Merkezi, bun- lann işlevini araştırmak üzere ABD'ye bir ekip gönderdi. Raf ve arkadaşı Ben. 7 haftalık eğitimi başanyla bitirebilen iki köpekti. Köpekler, kendilerine sahiplik eden Majestelerinin gümrük göreviilerini de eğiten Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin malı. Nevv ton'dakı Kraliyet Hava Kuvvetleri Köpek Eğitimi Bö- lümü Başkanı Peter Soraervil- le, bagaj ve yolcu trafığjnin yo- ğun olduğu alanlarda kullanıl- mak üzere farklı türde bir kö- peğe gereksinildiğıni belirti- yor. Sessizce oturuyorlar Bu köpekler, "halka tepki göstermeyecek. ancak bir anıştırmada bulunacak" diye eküyor. Köpeklerin kuşkulu bir pa- kete ya da yolcuya pençelerini göstermek. havlamak ya da ısırmak yerine. o kişi ya da şe- yin yanında sessizce oturma- İan gerekiyor. Raf. işte böyle davranış ser- gjledi. Kraliyet Hava Kuvvet- leri köpekleri: kokain. kenevir tohumu. eroin ve amfetamin- len koklayarak bulmak amacıyla eğitiliyor. Eğitim sırasında köpeklerden biri, Heathrovv terminaündeki bir yolcunun kokusuna özel bir duyarlık gösterdi. Sonradan bu kişinin bir gece önce uyuş- turucu kullandığı ve o gün üze- rinde ay nı giysilerin olduğu or- taya çıktı.