Katalog

SATA CUMHURİYET 1 NİSAN1993 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI Dedebaba bîr bakıma halifedir' Hıristiyanve İslamDünyası Arasındaki Köprü: BEKTAŞİLİK Dr. BELKIS TEMRBV - 4 - Dünyadaki Bektaşilerin ortak kullanım diünin Türkçe olması ve Türk töresiniözünde tutması nedeniyle Dedebaba olmanın önkoşulu T.C. tabiyetinde olmak ve Türkiye 'de ikamet etmesi şartına uymaktır. D B ektaşi kurumunda eğitici \e idari bazı işlevleri yürütmek üzere görevli kad- rolar mevcuttur. Bu kadrolaşmada. Dedebaba. Halifebabalar. Ba- balar. Dervışler, Anabacılar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra eğıtim almak üzerc kunım- da bulunan kışiler Muhibler grubunu oluşturmaktadır. Dedebaba tektir. Aynı anda, bir tek kişi Dedebaba olabilir. Bu göreve getirildikten sonra ömür bo.yu görevde kalır. Tüm dünydaki Bektaşilenn başıdır. Bektaşilik kurumunu bir fakül- te gibi düşünûrsek. Dedebaba da bir tiir "fakülte dekanı" gibi- dir. Dünyadaki Bektaşılenn or- tak kullanım dılının Türkçe ol- ması ve Türk töresini özünde tutması nedeniyle Dedebaba olmanın önkoşulu T.C. tabiye- tinde olmak ve Türkiye'de ika- met etmesi şartına uymaktır. Örgütlenme Dedebaba. Hacı Bektaş Veli Dergâhı Postnişinidır ve "Ku- tub" sıfatıyla da anılır. Şu sıra- da Bektaşilerin Dedebabası Doç. Dr. Bedri Noyandır. İz- mirde olıırmaktadır. Dünya- daki tüm Bektaşilenn başıdır. Bektaşi tarihınde ılk kez Dede- baba unvanı. Scrscm Alı Baba tarafından kullanılmıştır. De- debaba unvanını alan kişi aynı Gtmömüz Bektaşilerinden bir gnıp. geteneksel giysileri içinde. zamanda Hacı Bektaş Veli Der- gâhı Postnişinidir. Dergâhlann faal olmaması ve bugün Haa Bektaş Veli Dergâhı'nın müze olarak halka açık bulunması nedeniyle şu sıralar Dedebaba- nın bu yörede oturması işlevsel açıdan gcrekli olmamaktadır. Sersem Alı Baba'dan önce bir dönem içın Halifebabalar ken- dı kararlanyla babalık vermeye başlamışlardı. Ancak. mcrkezı sisteme bağlı olarak hareket edilmemesj halinde ortaya çı- kabılecek ilctişim kopuklukla- nna. görüş aynhklanna yer ver- memck ve sistemi korumak dü- şüncesiyle Sersem Ali Baba za- manında. Bektaşi prensiplerine uygun olarak bir yenileşme yapılmış ve Halifebabalar. De- debaba "dan. yani Hacıbektaş Postnişınindcnonayalarak" Ba- balık" vermeye başlamışlardır. Böylecc Hacıbektaş Postnişıni "Dedebaba" adıyla anılmış ve bunu müteakip Hacıbektaş'ta otursun oturmasın seçilen De- debaba otomatik olarak Hacı- bektaş Postnişini görevini üst- lenmiştir. Bektaşilikte "eğitim vermek ve verilen eğitimden so- rumluluk duymak" son derece önemli kabul cdildiği içın ica- zetname ve hilafetnamesi olma- yan yetkisiz kimselerin bu gö- " ergâhların faal olmaması bugünHacıBektaş VeliDergâhı'nın müze olarak halka açık bulunması nedeniyleşu sıralar Dedebabamn bu yörede oturması işlevselaçıdangerekli olmamaktadır. İhtiyaca göre sayı artünlır. Bu- nunla beraber 11 sayısını geçe- mez. Bu sayı Dedebaba ile bir- likte 12 olur. Bunun nedenini Bektaşiler. "Dedebaba bir ba- kıma halifedır" şeklinde acıkla- maktadırlar. Halifebabalık, Dedebabamn bir % Baba"yı bu göreve uygun görmesıyle müm- kündür. Ancak. Dedebaba uy- gun bulduğu Babayı halifebaba yapmadan önce adaylığı söz konusu olan babanın mürşidi- ne danışır, onun onayını alır. Mürşıdi uygun bulursa kendisi "Halifebabalık" ile görevlendi- rilir. Halifebabalık bir tür Bö- lüm Başkaniığı gibidir. Nasıl bir fakültede. bölüm başkanı. idari görevlennin yanı sıra eğitı- ci olarak derslere de girerse. Halifebabalar da aynı şekilde idari görevlennin yanı sıra "Ba- ba" ve "Derviş" olarak evlatla- nnın hizmeündedirler. Eğitim işlevine devam ederler. Yanı sı- ra halifebabalığın getirdiği so- rumluluklan da üstlenırler. Kendisine bağlı olarak görev yapan 'Baba'lan yetişlirir. yön- lendirir ve denetler. Tüm uygu- lamalann Bektaşi ana prensıp- lerine uygun ve istenen şekilde sürdürülmcsini sağlarlar. Bek- taşi duzenı ıçınde Halifebabalık görevine getirilen kişıye Dede- baba tarafından hazırlanıp onaylanmış mühürlü bir "Hila- fetname" verilmektedir. revleri sürdürmeleri vc yozlaştı- rmalan ihtimali böylece orta- dan kaldınlmış. sistem. merkezı bir denetime bağlanmıştır. Bir Dedebaba'nın vefatından sonra. Halifebabalar toplana- rak Halifebaba sıfatını taşıyan bırini seçimle Dedebabalığa ge- tirirler. Halifebabalann sayısı Dede- baba'nın gerek göreceği kadar- dır. Kesın bir sayısı yoktur. -Sürecek- Bektaşi kimleredenir? Ana prensip ve davrcıuş bicimleri erkânname gereğince her yer ve yörede aynıdır. Erkânnameİer.eeşitlitopluınsalolaylarsırası- ada (doğum. ölüm. sünnet. evlenroe vb gibi) ve kurum mensuplanııın "nasip alma" (Kuruma kabul edilme). "dervişlik, babalık, halifeba- balık. dedebabalık" gibi görev alma durumlan- nda btreylerin görev ve y ükümlülükkfini göster- menin yanı sıra. bazı akitleşmeleri (söz verme) de içererek, bireyin davranışlanna >ön vermek- tedir. Bektaşi eğitim sisteminin > apısal özellikle- ri ve eğitim içeriği ana hatlarıyla bu (akânnameler kapsamında mevcut- Erkânnameleriniçeriğindeçeşitlişekilveu\gu- lamaiar bulunmaktadır. Bunların hiçbiri amaçsız değildir. Ritüeller sırasında yapılan her davrantşın. kullanılan her sembolün simgeiediğj 'mana' rardır. Belirli bir duruş birimivle va da birkaç şeklin bir arada sergilendiği bir "datranış kalıbfyla ortaya konulan anlatım, gercekte, sayfalarca bilgi içerdiği halde. tek bir şekil ya da davranışa sığdınlmıştır. Bu anlatım tarzı çeşitli fonksiyonlan üstlenmektedir. Bunlardan bazı- lan şöyie sıralanabilin 1- Çok daha u/un sürecek anlatımları kısa ve özlü biçimdt anlatabilmektedir. 2- Anlatılanın içeriği değişmeden olduğu gibi gelecek nesillere aktarabilmektedir. 3- Aynı anda herkesin katümu, olayı pay- laşımı sağtanabilmektedir. 4- Bektaşi eğitim prensiplerinden biri olan, "herkesin kabına göre alacağı" doğnıltusunda, aynı davranışı yaparak ya da i/leyerek. herkesin kendi yeterlilik derecesinde zevk etmesini. idrak etmesini sağlamaktadır. 5- Hafızay a day alı farklı hatniamalardan do- ğabilecek sakıncalardan korunmayı sağlamak- tadır. Böylece, temel (öz) aynı kalmakta, bireysel yorum farklanndan zarar görmemektedir. Eğitim nasıl veritir? Bektaşi eğitimi ktsaca iki şekilde sürdürülûr. Birincisi, sembolizmanın ön pianda olduğu nesil- lerden nesillere Bektaşi bilgisinin scmbollerle aktarımının sağlandığı özlü bilgilerden oluşan 'Kutsal Tören'lerde gerçekleşmektedir. Bu tö- renlere "Mevdan" denilmektedir. \ncak nasipli Bektaşiler bu törenlere katılabilmektedirier. -Sürecek- Küçük lıesaplan bırakııı, birleşin O N B I N L E R IÇINYAZPI Aıatürkılkevedevrimlerinin, insan haklannın. sosyal adaletin savunucusunu, onurlu ınsanı. güzel insanı. Uğur Mumcu'yu kaybetrnek yüreklerimızde kapanmaz >ara açtı. Alçakça katledılmesini nefretle kınıyoru? ve söz veriy oruz. laiklikten. demokrasiden. onurumuzdan öden vermeyeceğiz. Biz yorgunduk, ürkektik. Ölümün ışığa, ışığın umuda yol açtı. Dün yüzbinkr v ürüdü senin ıçin, yann güzel ginlere... Uyanmamız için senı ka>betmemiz rru gerekırdı? Biz hallız. ınsanız ve gösterdik tüm diiyaya birleşebileceğımız. Şımdı sja küçük hesaplar peşindeolan partılilerde. Artık bırakınküçük hesaplan zamanı değıl. Dûndedeğıldı. Uğur Mumciseni unutmayacağız. Ayda Aktay Aîam andeyiz.. ÇetmÇrtine SevgilıL'ğur Mumcu, seni tanımı; almak ve senın elini sıkmal olmak onurlannen güzelı.Su gün buraya iki küçük kızımitttırdım. Onlan seni daha bilmiy.ırve değerlaıdiremıyorlar. Ama eminınkisenıilerde değerlaıdırecek ve yakında ilerleyecekler ben bunu kendime btrgörrnedımdim. Uğurlar ölmez 3lemezler. Ö VuruLuğun tarih ınsanlık tarihı olamaı Yeter artık, karanlıklan aydınhtahm. gölgeler büyünesin. Coşk«Gökçimen Karşındasın. Seninle konuiuyorum. Beni iyi dinle görevu Laiklk.bağımsızlık. hukukun ûstünuğü. gercek insan haklan. ödüreuz gazeteci'ıik. yurtseverlik, çağdahk.özgürlük.aydınlık... Toplıraumuza çok şey verdin. Bitmedi... Astl görevin bundan sonra başlıyor. Serap Kolabıyık Söndürüldü birmum 24ocakta. Düşünülmedı binlerce meşalelyerin yanacağı... Miirsel Basmaeı Senın ıpn ağlıyor, ağlamakta bütün Türkiye, senin adın konuluyor doğan çocuklara, yaşasın Mumcular. laik. demokrasi ve Kemalizm diye... Basmaeı ailesi.. Gözün arkada kalmasın, seni yaşatamadık. Ama düşüncelenn yaşayacak. Sonsuzadek.. Tarhan Büyük Kuvva'nın ölmez savaşçısı. senin susturulamayacağın, dünyanın tüm karanlık güçieri. bizlerin büyük coşkusunda ve kararhhğında görecektir. Demokraı Öğretmenler Mehmet Bikacı. Neşet Seven, Şafak Boyacı Sev gıh Mumcu, sana kıyan katillere verilecek en güzel cevap solda tek bırçatı altında bıraraya gelmektir. Sana olan sevgi ve saygımız bunu gerektirir. MustafaDabiş Buraya bunlan yazmanın zorluğunu bılemezsın. Ashnda 8 gündür kafamda nıcc destanlar vazıldı. Bu destanın bir bölümü. Üzgünüm. Kahroluyorum. tzındeyız. G.Ünlü Ölürse tenler ölür. canlar ölesi değıl! Uğur Mumcu ölmedı-yaşatacağız! Tüm devrim şehitlerineselam olsun onlar ölümsüzdür! Çanlntü Ölcnlcr döğüşerek öldüler. Güneşe gömüldüler. Vaktımizyokonlannmalcmini tutmaya Akın varakın Güneşe akın Güneşi zaptedeceğiz Güneşin zaptı yakın Tıpkı Hevalo Biıtgö) Sevgılı M umcuya. şu an senin ardından. o büyük gücün ardından konuşmdnın. ve yazmanın çok büyük zorluğunu çekıyorum. Sen ve senin gıbilerin daima ülkcmızı aydınlatabilmesı dıleğiyle. Fatoş Ercan Cumhuriyet'in ilk yıllannı bilen eski bir Atatürkçü olarak seni öldürenlerin cezasını çekeceklerini adım gibi bıliyorum. ZBıniye FJmacı. Doğum: 1910 Atatürk ilkelennin savunucusu olan bizlenn birlik olabilmesı için muhakkak seni kaybetmemiz mi gerekirdi?.. Açtığın yolda hıçbir şeyden korkmadan yürüyeceğıme daır sana söz veriyorum. Sfange Argüdea Bir ölü daha geçtı Omuzunda tabutla Bakü o boyu herkes Baktı kimidüşündü Kımi bitip tükenmez günlük işine döndü ğİldüğün hâlâ ınanılası de- ErhanSounaz Atatürk ilkelerini, özellikle laiklik ve de\ letçiliği savunan aydınlanmızı susturamazlar. ErsinKesirn Sonsuza dek Atatürk'ün ızindeyiz. Serfcaa Kılıç Sevgili Uğur Mumcu. sen bıze. "bilgı sahibı olmadan fikır sahıbi olmamak" gerektığınin yolunu açtın. Senin yolunda gerçek Atatürkçüler olarak yurümeye devam edeceğiz. Seni anyoruz ve özlüyoruz. "'Ankara'nın taşına bak Gözlenmin yaşına bak!" Serhan Alkan. Hakan Dinçer, Gül Dinçer, tzmir İlkelennin izinde olacağız. Sonsuzadek... Türker Bayan, Fenıy Akay Sevgili Uğur Mumcu. 1 ürkiye'nin bağımsızlığı, özgürlüğü. laıklıği içın verdiğiniz yığit mücadeleniz sizinledaha da güçlü ve umutla devam edeceğıni umuyor. Katil ve katil odaklannı tüm kalbimle lanetliyorum. Bünyamin Bu dünyaya daha kaç tane Uğur gelecek. Lütfen elimizdeki Uğurlan koruyalım, çoğaltalım. Aykut Çeük Sevgili Sakıncalı Pıyade. Işık tuttuğun.çağdaş. laik, demokratik Türkıye yolunda hep izındeyiz. AtinaÖner Seni hıçbir zaman unutmayacağız. Demokrasınin ışığı Sevgili Uğur Mumcu. Mehtap Kaş Türkiye'nin kaybı büyük.. Acımız büyük... Suçlular bulunsun, birkez daha böylesine acılar yaşanmasın. ÖmerOkan Sevgili Uğur Mumcu. senı ıınutmayacağız. Mehmet Sönmez İhadetlennen büyüğünü vçen yücesini sen yaptın. Cennetın en yüceycrindc uyuyorsun şimdi. Miiyonlarca ınsanın yüreğinde. Rahat uyu. Aydın Pamukçu Biz hep vanz ve biz var oldukça laiklik ve demokrasi devam cdecek. Ölümün acı, fakat bir halkı uyandırdınSenbizimlesin. Fitnat Dalak Çıtlak -Sürecek- ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇÎ Antalya'da YaşMar Arasında... Feriha Pertan Ankara'da oturur, 86 yaşındadtr. Onun gibi ti- tiz Cumhuriyet okuru az gordüm Yıllarca "bacı", "başbacı" (başhemşire) olarak sayrıevlerinde, verem bakımevlerınde çalışmış AnkaranınünlüValisiNevzatTandoğan'ı,eskiDışiş- leri Bakanlarından Numan Menemencioğlunu, ittihatçı Cemal Paşa'nın eşini yakından tanımış, onlara iğne yapmış Hasan Ali Yücel, Feriha Pertan için şıir yazmış Atatürk'ü yakından görmüş. 85 yaşına karşın, öylesine genç bir dünyası var ki şa- şılacak bir belleği onu canlı tutan başlıca öğe. Kızı ressam, Mubeccel Siber, Ankara'da Iş Bankası Sanat Galerisi'nde ser- gısi vardı, dün kapandı Feriha Pertan, Nazlı llıcak'ın doğu- munda ebesiymiş Feriha Hanım'ın babası Ibrahim Çavuş, Tatar göçmeni, kızına dermış ki. - Kızım Feriha, deve hendek atlamaz, ancak bir tutam ot de- veye hendeğı atlatır. Feriha Pertan, behrttiğim gibi, iyi bir Cumhuriyet okuru, Cumhuriyet'in saynsı diyebilirsiniz. Kitaba da çok saygılı: - Kıtap benim ıçin Kuran gıbıdir der. atamam yerlere! Yaşlılar konusunu ışledim ya, pazar günkü Cumhunyet'te, "Çokuiuslu Yaşlılar Antalya'da" dıye llginç gelışmeleri oldu yazının. Ankara'da erinçevinde (huzurevi) incelemeler yapan Bruno Overmeyer adında bir Alman, Antalya'da "Merve" Oteli'ne telefon ederek, çokuiuslu yaşlıların yöneticisi Nebahat Pohlreich'la görüşmek ister. "Inceleme yapabilmek için Ar£ talya'ya gelmek ıstedığinı" belirtır Bruno Overmeyer, önceki akşam Antalya'ya uçtu... Çokuiuslu yaslıları, Antalya'da "Merve Otelı"nde gördüm. Çogunluk. Almanlarla Türklerdeydi Grekler iki kişiydiler. Hel- ga Ntarantanis ile Fotios Ntarantanıs'tiler. Alwin Fülle adında bir Alman gazeteci de yaslılarla birlikte gelmişti Sanırtm dö- nüşünde. Alman gazetesinde izlenimlerini yazacaktı An- talya'dakı gazeteci arkadaşlanmızın olayla yakından ilgilen- melerini gönulden bekledim doğrusu Gazeteci, yazılann satr aralanndan bile haber çıkarabilen kışıdir Buna gûzel bir ör- nek Melih Aşık'tır 12 Eylül'ün civcıvli günlerinde, Genelkur- may Başkanı Necdet Üruğ'la bir konuşma yapmış, yazıda onu çokkapalı geçmiştim Yazıda adını anmadığım Uruğ, "12Eylül bittı!" demişti Melih, bunu aldı, o da adını anmadı ama, Üruğ olduğunu sezinteyerek, kösesirvde yayımladı. Çokuiuslu yaşlı- ların Antalya'da on beş gün kalmaları, yöreyı tanımaları, Türk basınını ilgilendirmeliydı gıbıme gelıyor. Antalya'da yaşayan emekli öğretmen Sebahat öztürk'ten, epeyi oluyor bir mektup almış, yanıtlamıştım Sebahat Hanım, ikinci mektubunda özetle şöyle diyordu: "Sayın Ekmekçı, Mektubumu cevaplayan yazınızı aldım Konumuza değer verıp cevapladığınız için sıze Antalya 'dakiyaşlı. emekli öğret- menler adına teşekkur edıyorum. Bilmiyorum kimin sözü: 'Bir kuyu aç, su vermezse ses verir' diyor. Açtığımız kuyu tarafınız- dan ses getirdi. Umanm su da verir. Sayınlnönu'nun personel reformu onerisınde beş yıllık kal- kınma planının yaslılarla ilgili ılke ve politikalarında, yaslılarla ilgili düzenlemeler yapılarak 'Hizmetlerde bunlara öncelık ve- rilecektır' dediğini gazetelerden okudum. Ayrıca, Sayın Kök- sal Toptan 'ın bir yasa tasarısı hazırladığını oğrendik. Emeklisi, yaşlısı, hastası ve sağıyla tum mılli eğitim mensuplannı kap- sayan yasa tasarısı, yaşlı ve emekli öğretmenleri son derece duygulandırdı. Bu tasarıda. üyelere konut yapımı için 20 yıla varan faizsiz kredı vermek, kurulacak kooperatıf arsaları iıte- rirpe konut yapmak ve 20 yıla varan vadelerde satmak, huzu- revleri, sosyal tesisler kurmak gibi bölumler yer almaktadır. Sosyal tesıslerin emekliler veya yaşlılar koyu olarak kurulma- sını ve bizlere satılmasını diliyoruz Orada son gunlerimizı bir araya gelip sohbet ederek, hastalık ve sağlığımızda dayanış- ma içinde yaşayarak geçırmek umudundayız. Antalya 'da köpekleri koruma evi yapılmış (1 Haziran-Hürri- yet) televızyonda hayvan bakımevlerinı bizlere seyrettiriyor- lar. Düşünüyorum: Elbette biz yaşlı öğretmenlere de köpek ve diğer hayvanlara gösterılen ılgı esirgenmez Zaman zaman Antalya 'ya geldiğinizi duyuyoruz. Antalya 'da da sızlerle konuşup, dertleşmeyi umanm. Bize kıymetli vakit- lerinızi ayırdığınız içın tekrar tesekkur edıyor, sağlık ve mutlu- luklardiliyorum." Antalya'ya gidince, Sebahat öztürk'ü aramamam olanak- sızdı. Onunla Antalya öğretmenevi'nde buluştuk. Oğretmene- vinin yemeğinden yedik birlikte Onun yaşlılar koyu önerısi ılginçti. Nebahat Hanım söyledı, Almanya'da benzeri bırçalış- ma yapılıyormuş. Erinçevleri (huzurevlerı) yerıne, yaşlılar köyü, yaşlılan yaşama, topluma daha çok bağlarmış. Bakkalı, berberi, sıneması, bahçelerı olan köyler, yaslıları üretici de yapar Ankara'da incelemeler yapan Bruno Overmeyer' ı bula- rak Antalya'da Sebahat Özturk'le de görüşmesini önerdim... Antalya'ya gelen çokuiuslu yaşlıların izlenceleri ılginç. Iz- lencenın bir bölümü aksadığında. Nebahat Pohlreıch, Ankara'- yı, Turizm Bakanlığını arayarak, TanıtmaGenel Müdürü Leyla özhan'la konuşuyor, daha önceden yapılmış izlencenin uygu- lanmasını ıstiyor Çokuiuslu yaşlılar, hanl harıl koşturuyorlar, Turkiye'yi tanıyorlar Turizm Bakanlığı'nın önerisı üzerine, uluslararası yaslılarla AGT Turizm'den Atila Güray ilgileniyor. Merve Oteli'nden Hulya Bilgin her ısteklerine koşuyor Çokuiuslu yaşlılar, salı günü Kemer'e gittiler; o yöreyi dolaş- tlar. Roma, Bizans kalıntılarını gördüler. 71 yasındaki Haa Ali llgaz, Nebahat Hanım'a şoyle dedi - Romalıyı, Bizanslıyı atıp yerlerıni zaptetmişiz. Butun işimiz bu olmuş; birıni atıp yerine oturmak! Çokuiuslu yaşlılar o gün bir kır kahvesıne gidip eglendiler. Akşam Almanlardan oluşan bir grup da kale içinde gittikleri "O" Cafe Restaurant adlı gazinoda az kaldı kazıklanıyorlardı. Ingilizce bilen Rudolf. gazinocularla tartıştı Garsonların getir- diği hesapla patronun getirdiği bırbırinı tutmuyor muydu?Tar- tışmalar da bira yüzünden çıktı Almanlarçok kızdılar. Hacı Alı llgaz, Merve Oteli'nde sık sık kuru fasülye verilme- sinden yakınıyordu. - Pantolonum delinecek, kuru fasulyeyi kaldırsınlar! Almanlar ise etii kuru fasulyeyi çok sevmişlerdi. BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Metin Erksan'ın bir fıl- mı. 2/ Hz. Muhammed'in göklere yükselerek Allah katına çıkması... Birburç adı. 3/ Aiılgan. gözü pek... Şampıyon. 4/ İz- mir'in bir ilçesı... Bir renk. 5/ Çare... Osmanlı devletınde vakıf tarafın- 6 dan fakirlere verilen yiye- j cek. 6/ Gaziantep'in bir lçesi. 7/ Dekorasyonda, 8 marokeneşyayapımında g ve modacılıkta kullanılan deri taklidi sentetik malzeme... Kusma. 8/ Büyük risk taşıyan si- gorta işlerinin organizatörüne ve- rilen ad. 9/ İki şeyi birbirinden ayıran uzaklık... Hz. Muham- med'in annesınin adı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1/ Milos Forman'a 1984te "en iyi yönetmen Oscan"nı kazandıran ılmi. 2/ Ensiz olarak dokunmuş parçalann yan yana eklenmesiyle oluşan nakışlı ınce kilim... Bir ya- ğış şeklı. 3/ Türk müziğinde bir makam... Eldiven ve giysi yapı- mında kullanılan bir tür yumuşak deri. 4/ Bir ûlkenin dışpoliti- ka işleri. 5/ Gözü doymaz, haris... Osmanlı devletinin Trablus ve Bingazi'deki hurma ve zeytin ağaçlanyla kuyulardan aldığı ergi... Radyum elernentinin simgesi. 6/ Herhangi bir biçimde edinilen deneyimlerin ve bilgilerin toplamı. 7/ Motorlu taşıtla- rın elektriğını sağlayan aygıt... İradesizlıkten ileri gelen sürekli cansızhk. 8/ Macaristan"da üretilen ünlü birşarap... 1961-1967 yılian arasında İstanbul'da yayımlanan haftalık siyasıdergı. 9/ Küçük çapa... Bir nota.