Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 29MART1993PAZARTESİ .
OLAYLAR VE GORUŞLER
By-passyasalarıve parlamenter rejim...
Doç. Dr. SÜHEYL BATUM
H
ukumet tarafından
hazırlanan ve by-pass
olarak adlandmlan
yasa tasanlannın
Meclıs te kabul edıl-
mesı ıle ulke gunde-
mını. parlamenter rejım ve bu rejım
ıçensındecumhurbaşkanının konumu
uzenndekı tartışmalar aldı
Bu çerçevede "cumhurbaşkanının
baa karamamelerdekı ımzayetkısının
kaldınlmasına >önehk ' yasa tasansı
değerlendınbrken, "Bu lasanlann ul-
keye-derrokrasıye zarar vereceğı".
"bu yasa ıle başbakanın tek adam ola-
cağı", 'ulkeyı ımparator gıbı yonete-
ceğY" ıfade edıldı Ve her şeyden onem-
hsı. bu ya^a tasansınm parlamenter re-
jımı değıştırerek "'başbakanlık rejı-
mıne" yol açacağı, dolayısıyla "parla-
menter rejıme ve anayasaya aykın ol-
duğu" söylendı
Bu nedenle tartışmaya taraf ol-
maksızın parlamenter rejım kavramı
üzennde kısaca durulması. yukanda
yer alan nıtelendırme ve saptamalann
değerlendınlmesı \e konunun açıklığa
kavuşturulması açısından yararlı ola-
cakür
l Her şeyden once şunu bebrlemek
gerekir k\ yasama üe yurutme organla-
n arasındakı ılışkıler açısından bakıl-
dığında, sıyasal rejım turlen arasında
"başkanlık rejımı" dıye bır rejım var-
dır Bu kavram, bır anlamda devlet
başkarunın merkez, temel olduğu bır
yöneüm bıçımını, yurütme organırun
tek başlı olduğu, tum yurutme yetkıle-
nrun başkanda toplandığ bır rejımı
ıfade etmektedır Ancak buna karşın
anayasa hukukunda, sıyasal rejım tur-
len arasında " başbakanlık rejımı' dı-
ye bır turyoktur
2) Neden parlamenter rejımın temelı
başbakan ve hukumetür'' Tanhsel
perspektıf açısından bakıldığında,
parlamenter rejımın anavatanı, çıktığı
ve dunyaya yayıldığı ulke İngıltere'dır
Ingıltere'de uzun bır uygulama surecı
ıçınde, parlamenter r^ım gehşmış \e
gunumuzdekı bıçımını almıştır Bu su-
reç ıçensınde "egemenlığe tekbaşına
sahıp olan mutlak kral" ıle parlamen-
to arasında gelışen mucadele sonucun-
da parlamenter rejım "yurutme gucü-
nun kullanılmasının tamamen ulusun
temsılcılen onunde sorumlu olan hu-
kumete ve onun başı olan başbakana
aıt olduğu yonetım bıçımı" gorünu-
munu almıştır
Bu doğrultuda, genel olarak başlan-
gıçta bır kanadında krallık makamı
var olmasına karşın. yurutmenın tek
hâkımı bugun ıçın başbakandır Par-
lamenter rejımın temehnı oluşturan
hukumetın başkanı olarak tngıltere -
de, eskıden M Thatcher, bugun ıçın J
Major. Almanya'a H Kohl, tek hâ-
kımdır Yurutmenın en onemlı oğesı-
dır Zaten unlu Fransız hukukçusu
M Duverger'e parlamenter rejım çer-
çevesınde "seçımle gelen krallar" nıte-
lendırmesını yaptıran da başbakanın
bu yenı konumu ve gucüdur
Sorumsuz öğe
3) Parlamenter rejımın gehşmesı ne-
den bu yonde olmuştur0
Hükumet ve
onun başı olan başbakan, ulus onunde
ve onun temsılcılen olan meclıs onun-
de "sorumlu olan" yurutmenın tek
öğesıdır Cumhurbaşkanı ıse sorum-
suz bır öğedır Eskı "kral' gunumuz
parlamenter rejımlennde, sorumsuz-
İuğu devam eden, ancak yetkılennı
kaybetmış olan "sorumsuz cumhur-
başkanı" bıçımıne dönüşmuştur Par-
lamenter rejımın temeh budur
Gunumüz parlamenter rejımlenn-
de, cumhurbaşkanının "yetkılen ' de
yoktur, hatta bu yetkısızlık, sorumsuz
olmanın sonucu olarak da kabul edıl-
mektedır
4) Cumhurbaşkanının yetkısız ol-
ması ne anlama gelır
1
Cumhurbaşkanı
(ya da kral) sorumsuz olduğu ıçın de-
mokratık rejımlerde ona aıt olar >et-
kıler genel olarak" sorumluluğu bu-
lunan başbakan \e bakanlar kurulu
tarafından kullanılır Ve bu kullanıl-
ma. cumhurbaşkanının vaptığı (tek
başına yapabıleceğı açıkça behrlenen
ışlemlen dışındakı) tum ışlemlenn ve
kararlann başbakan ve ılgılı bakanlar
tarafından ımzalanması bıcımınde or-
tayaçıkar(1982 Anayasası md 105)
Parlamenter rejımın temelı de budur
5) Ancak bunun tersı, yanı başba-
kan ve bakanlann tum kararlannın
mutlaka cumhurbaşkanı tarafından
ımzalanması ıse ne parlamenter rejı-
mın temelıdır ne de gereğı Bunun ne-
denı başbakan ve hukumetın halk ta-
rafından seçılen meclıs çoğunluğun-
dan çıkması, bır yonden yasama
onunde sorumlu olmalan ve bır başka
yonden de başbakan ve bakanlann ış-
îemlennın ıkı aşamada sıyasal v onden
meclıs (ve meclıstekı muhalefet partı-
len) tarafından ve hukuksal yonden
yargı organlan tarafından denetlen-
mesıdır
6) Cumhurbaşkanının bır "dene-
tım" bır "vesayet". bır "guvence ' ku-
nımu olarak tum ışlemlen ımzalatnası
gerekebılır mı9
Boyle bır gerekçe ılen
surülebılır mı°
a) Bu duşuncenın demokrasıyle. de-
mokratık ılkelerle bağdaşması mum-
kun değıldır Çunku demokrası seçım-
le gelen kışılenn ya da kurullann "za-
rarlı tasarruflar yapacaklan' duşun-
cesıyle yıne sıyasal nıtelıklı ve sorum-
suz kışıler tarafından vesayet altına
alınmasını mumkun kılan bır rejım
turu değıldır Başka bır sovleyışle. de-
mokrasılerde seçılen kışıler denetlenır
ancak uzerlennde vesayet kurumlan
bulunmaz
Parlamenter rejımde. cumhurbaş-
kanının, bakanlar kurulunu 'denetle-
me gorevı" olduğu da soylenemez
çunku denetım gorevını ustlenen baş-
ka kurumlarvardır Hukukdevletınde
bu gore\ esas ıtıbanvla >argı kurum-
lanna venlmıştır
Bu doğrultuda " atama ve nakıl ta-
sarruflannda cumhurbaşkanının ım-
zasının bulunmasının. rriemur ve
kamu gorevlılen ıçın gerçek bır guven-
ce olacağı ust duzev vonetıcılennın
sıyasal baskıdan korunması ıçın cum-
hurbaşkanırun vesayetı ve ımzasının
gereklı olacağı geçerİı olmavıp, bunla-
nn denetımı, tum sıvasal rejımlerde sı-
yasal açıdan meclıse ve halka, hukuk-
sal açıdan da" vargı organlanna, mah-
kemelere ' >ada benzen yargısalyetkı-
lerle donatılmış bazı kurumlara aıttır
Hukuk devletınde. denetım gorevı. bu
kurumlar tarafından yenne getınlır,
sorumsuz cumhurbaşkanlan" tarafı-
ndan değıl
7) Bv -pass v asdlannın, parlamenter
rejımın temehne ters duşmeyeceğı yo-
nundekı goruşlerden sonra sıra geldı
"1982 Anayasası'na aykın olduğu"
vonundekı değerlendırmelere
1982 Anayasası'mn 104 maddesı,
"gorev ve vetkılen" başlıgı altında,
cumhurbaşkanının gorev ve yetkılen-
nı belırlemektedır Bu anayasa, cum-
hurbaşkanına. bazı önemlı yetkıler
tanımıştır Ancak hangı yetkıler"7
Her şeyden önce şunu belırlemek
gerekir kı anayasanın 8 maddesı \e
104 maddedekı "anayasanın uygula-
masını devlet organlannın düzenlı ve
uyumlu çalışmasını gözetmesı" hu-
kumlen ancak anayasada 104 ve
obur ılgılı maddelerde belırtılen hu-
kuksal yetkıler çerçevesınde bır anlam
ıfade eder V oksa bu ıkı madde tek
başlanna cumhurbaşkanlanna ek yet-
kıvaratan yazıholmayan. yenı yetkı-
ler oluşturan hukumler nıtehğınde de-
ğıldır veolamazda
Cumhurbaşkanının yetkılen. ana-
vasanın 104 ve obür ılgılı maddelenn-
de behrlenmışür Anayasada açıkça
behrlenen vetkıler anayasal yetkıler-
dır ve ancak anayasa değışıklığı ıle
cumhurbaşkanlanndan alınabılır
Bu tur vetkılenn. cumhurbaşkanına
venlmemış olması. parlamenter rejıme
aykın değıldır Ancak anayasada ve-
nlmışse daha sonra, yasalarla alınma-
sının anavasaya aykın olduğu soyle-
nebılır
8) Ancak bu anayasada açıkça sayı-
lan vetkıleredokunulmadan cumhur-
başkanının bu tur yetkıler ıçınde bu-
lunmayan bazı yetkılen yasalarla
azaltılabılır mı0
Orneğın tum "karar-
namelen ımzalamaması" sağlanabılır
mı''
Bu konuda anayasaya gore açık
olan ıkı husus vardır a) Anayasada
açıkça sayılmış bazı ışlemlerdeİcı, bazı
atama kararnamelenndekı yetkısı, or-
neğın rektorlenn atanması, yargı or-
ganlan uyelennm atanması kararna-
melenndekı ımzalan, yasalarla alına-
maz b) Buna karşın anayasada acık-
lıkla yetkısı olarak bebrtılmeyen, dığer
kışı ve organlann atanmalanna ılışkm
kararlardakı ımza yetkısının abnması-
na ne parlamenter rejımın ruhu ne de
anayasa hukumlen engeldır
Sonuç
Sonuç olarak cumhurbaşkanlan-
nın, yürutmerun, bakanlar kurulu ıle
eşdeğerdekı ortak yetkıbsı olmaması,
tum yetkının, tum karar verme ve ıç ve
dış pohükanın belırlenmesı görevlen-
nın başbakan ve bakanlara aıt olması,
parlamenter rejımm temehdır
Cumhurbaşkanlannm yapüğı ış-
lemlerde, sorumlu başbakan ya da ıl-
gıb bakanın ımzalannın bulunması,
yıne parlamenter rejımın gereğjdır
Aynca ne yetkıler tanınırsa tanın-
sın, yetkılen, sadece açıkça belırtılen
konularla sınırlı olan cumhurbaşkan-
lannm rejımın "temelı", "guvencesı"
ya da "vesayet makamı" kabul edıl-
memesı de yıne parlamenıer rejımın
temebdır
Ve parlamenter rejımlerde devlet
başkanının ışlemlen ımzalama yetkıle-
nnın halen devam etmesı, denetım \e
vesayet gorevlennden değıl, "kralla-
nn" bıle bu yenı, pasıf statuyu benım-
seyıp kabul etmelennden, yenı model-
ler peşınde koşmamalanndan kay-
naklanmaktadır
PENCERE
ARADABIR
İSMET KEMAL KARADAYI
Em. C. Savcısı
Yine Cezaevlerimiz...
Bır gazetecı kardeşımız Bır Savcının Anıları Adalet
Dıye Dıye adlısonkıtabımıokumuş soruyor 'Uzunsu-
re C Savcılığı yaptmız Cezaevlerıne ılışkın yayınlarınız,
anılarınız var Son fırarlar, çareler ve Adalet Bakanı nın
ıstıfastnı tsteyenler ıçın ne soylersınız?
Notlarıma anımsadıklarıma goreyanıtım, goruşlerım
aşağı yukarı şoyleydı Evet
1
Ne yazık kı, sozu edılen
eleştjrı-onerı yazılarımın yayımlandığı gunlerden, yıllar-
dan bu yana, bırkaç yasa, bırkaç tuzuk yonetmelık de-
ğıştı ama, durum pek değışmedı Her şeyden once şunu
belırtmelıyım kı ulkemızın polıtıkalarında ' ıktıdar lar
çoğunlukla kendıne yontucu muhalefef'ler ıse hep
gozoyucu olmuşlardır Yanı yonetımı ele geçırenler
çoğunlukla koltuklarını sağlama bağlama, karşısındakı-
ler ıse bulunabıldığınce onların boşluğunu arama gele-
neğını surdurmuslerdır Ne olmuştur sonunda
9
lyı başlayan ışler her değışış ıle kotuluğe doğru bıtırıl-
mış başarılılığı kanıtlanan calışmalar surup gıden devır
teslımlerden sonra başarısız gosterılmış, boylece kımı
'guneş' ler kımılerının karartıcı balçık 'larıyla sankı
durmaksızm sıvanmıştır
Adalet Bakanı nıçın ıstıfa etsın? Ruşvet mı almıştır
7
Hırsızlama paraları bankalara mı yatırmıştır
7
Şımdı, cezaevlerimiz ve son gelışmeler yonunde şu
ozetlemelerde bulunmak ısterım
1)Cezaevlerı once "hukumlu-tutuklu sonra da 'ka-
dın-erkek-cocuk ardından sıyası-terorıst-ağır ce-
zalı-hafıf cezalı-memur-polıtıkacı vb ' kesınlikle bırbınn-
den ayrılmalıdır
2) Koruma çıkmış olayları ızleme, hızlı yakalama dış
etkıler cezaevı koğuş ve dolaşım yerlerıne dek ıhtıyaç
maddesı sokmavb yı onlemeolanakları.yararları du-
şunulerekcezaevlerı' bolge leştırılmeh.tum kasabave
kent yapılan, genel oturma yerlerı dışına çıkarılmalıdır
3) Cezaevlerının yonetımı ya 'adlıkolluk kuruluşları-
na ya da Adalet Bakanlığı ndan alınıp çok lyı yetıştırıl-
mış gorevlılen yapısında barındıran bır başka bakanlığa
(orneğın lcışlerı Mıllı Savunma ) bağlanmalıdır
4) Yargı erkı ıçınde gorev almayı daha baştan kabul
etmış hıçbır cumhurıyet savcısına, yonetımı saymanlığı
otonte ve uzmanlık ısteyen cezaevı mumessıllık ve sav-
cılığı gorevı yukletılmemelı, bu ıs andığımız kolluğun
çok lyı yetıştırılmış yonetıcı veçalışanlarına bırakılmalı-
dır
5) Ulusal erıncın (mıllı huzurun) sağlanması toplum-
sal tedırgınlıkler ve hınçları gıderecek hukumluler, tu-
tuklular gozetım altındakıler ızlenenler açısından, aıle-
len ve yandaşlarıyla bırlıkte, gercek 'pısman 'lığı,
gereken 'teşekkur u getırecek olan bır' genel af' çıkar-
manıntamzamanıdır Dıyelım 'genel erteleme ' ve ko-
sullu salıverılme kayıtları ve bellı sureler de konularak
boyle bır ulusal bağış 1971 lerden bu yana beklenınce
hıçde sıksık getırılmıs sayılmaz
6) Ele geçırıldığı soylenen hıcbır sanığa suclu ' go-
zuyle bakılamayacağına gore kolluktakı oldurmeler,
yargılamadakıtutuklamalar ınfaz anlamındaonaylan-
mamalı bır kışıye yapılmıs haksızlığın topluma cevrıl-
mış tehdıt' uyansı da Hepımız suçluyuz eleştırısı de
yurttaşlık ve ınsanlık hakları bakımından gozden ve
ızandan ıraktutulmamalıdır
7) Cezaevı yapılan ve oralarda çalışanlar ıçın bır yan-
dan eğıtım ve oğretım, ote yandan odenek ucret gıder
olanakları yetennce programa butceye konup sağlan-
malıdır
8) Iç ve dış baskılar ışkenceler yargılanma, cezae-
vınde bulunma rastlantıları ' ınsan ı kendınden bıktır-
mamalı, cezaevlerının kanayan bır yara, bır dram,
bırer eza ve cefa yerı olmasına, çağdaş ınsancıl bakış
ve eğılışlerle artık son verılmelıdır
9) Cezaevlerı mevzuatı" ıle ılgılı 1729 4358, 254,825,
466 647 vb sayılı yasalar ıle bunlarabağlı tuzukler, yo-
netmehkler TCK ve CMUK ıle Anayasa ve Insan Hakları
Bıldırısı ıle gozden gecırıhp yenıden ele alınmalı değı-
şen gereksınmelere uygun olarak tam bır çağdaş, tyı-
leştırıcı anlayısa ve uygulamaya vardırılmalıdır
GİDERAYAK \AŞARKEN
Vedat Gunyol
20 000 hra (KDV ıçınde)
Yayınlan Turkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu tstanbul
Ödemeli goaderflmez.
TARTIŞMA
Bir anayasa taslağının öyküsü
azetemız
Cumhunyet,
PTof Dr
Veldet
Vebdedeoğlu"-
nun
yaşamöykusunuverdı Bunun
yazan, hocamızın
vefalı-kadırbılır, kendısını
Hoca'dan sızan duşün ve
duygularla zengınleştınnışeşı
Menç Hanım'dır
Bu yazılarda Menç
Velıdedeoğlu, Hoca'nın bır
>ıldır okurlannca ozlenen
uslup tamperamanı ve
temposunu \ansıtan bır
kendıne ozgu kalem gucuyle ve
sanatçı mızacı ıle eşını
anlatmışlır. okurlarda, Menç
Hanım'ın oykülemesınde Hoca
ozlemını gıdermıştır
Bu arada, Menç Hanım'ın,
Hoca'nın aydın ve bılge
kısılığını ozumsemesınden
gelen bır tecellı ıle oluşan bır
yanılmayı. bır açı aynmbbğını
duzeltmek tanhsel oır gorev
olmuştur Dızıntn 28 şubat ve 5
martta çıkan bolumlennde,
1961 Anayasasf nın y azılışı
konusunda ve oykusunde bır
>anılmasa olmuştur
Durum aslında şudur '61
Anay asası olusumu ıle ılgılı
oy ku şundan ıbarettır
2/ Mayıssabahı, Istanbul
Hukuk Fakultesf nden 7
oğretım uyesı Ankara"> a dav et
edılmıştır Bunlar arasında,
İstanbul LJnıversıtesı Rektoru
de vardır, doğal olarak da.
kendısıne, Ankara da Mıllı
Bırlık Komıtesı'nce, heyeun
başkanı ıtıban gostenlmıştır
gunlerdekı sıyasal baskı,
demokrası sadakatsızhşı, 1924
Anayasasi'nın ıhteJcılığı
eylemlennın sahıbı ıktıdann_
duştuğu durum karşısında
yapılmıs olan 27 Mayıs
müdahalesının kazandığı
meşruıyet üzennde bır bıldın
hazırlamıştır
Aynca, heyetın başkanı olan
rektor bu7kışılıkkurulıle-ya
da kunılu takvıye etmek üzere
bızzat kendısının tensıp edıp
seçeceğı oğretım uyelennden
oluşmuş genışletılmış bır he> et
ıle- bır yenı anayasa taslağı
hazırlamak uzere bır yenı
"BıbmKomısyonu kurmakla
gorev lendınlmıştır
Rektör, ılk 7 kışı ıle de
danışarak. muzakere edıp
araştırarak, Ankara
Lnıversıtesı'nden 3 venı
uzmanı "Anayasa Bıbm
Komısyonu"nadavetetmıştır
Boylece. "Anayasa Bıbm
Komısyonu İstanbul
Unıversıtesı nezdınde
kurulmuştur Komısvonun
Başkanı. Mıllı Bırlık
Komıtesı'nın tensıbı ıle
rektordur HıfzıHocada,
kendısının talebı ve 10 kışıbk
Bılım Komısyonu'nun bu
talebı kabul etmesı ıle
sekreterbğe getınlmışür
Korrusyon aynca, kendı
ıçınden alt komısyonlar
kurmuştur Komısyon
dışından da yardımcı asıstanlar
gruplan oluşturmuştur O
zamanlarTürkıye'de var olan
toplumsal dınamıklerden de,
kendısıne anayasal önenler
gondenlmesını ıstemışür
K.omısy on ışte boyle oluşmuş
ve kolektıf bırçabşma
yapmıştır Şoylekı Yardımcı
asıstan gruplan ve Türkıye'de
mevcut olan toplumsal
dınamıkler, komısyona
malzemesunar Anayasa Bılım
Komısyonu uyelen arasında
kurulan alt komısyonlar, bu
Bıbm Komısyonu'nda
yapılacak muzakere v e
tartışmalara esas olacak ılk
müsv eddelen yazar ve 10 kışılık
Bılım Komısyonu'na eeünr
Burası da bu malzemelen
kullanarak, kendı üyelennın
aynca sunacağı onenlen
tartışıp muzakere eder, her
konuvu v e onlara aıt olan
maddeyıolgunlaştınr Başkan
rektor.'olgunlaşmış olan
maddeyı önce sozlu olarak
oylar v e hemen sekretere dıkte
eder Butunuyeler. buoylama
v e yazdırma ışınde bır aksaklık,
bır > anbşbk olmuş ıse,
başkanın, önce sozle yaptığı
formülasyonu duzelttınp
y enıden oy lar ve sonra da kabul
edılmış olanmetnı. sekretere
yenıden dıkte ettınr Sekreter
de, muzakerede olgunlasmış
-başkan ya da onen sahıbınce
formule edıbruş ve kendısıne
dıkte edılmış maddelen-
hükümlen, anayasa sıstematığı
ıçındekı yenne oturtur, onlann,
daha once aynı vol ıle kabul
edılmış olan hüküm ve
maddelerle sıyakını ,
(bıçım-tarz-uslup uyumunu)
sağlayıa onenlennı komısyona
getınr Komısyon da gereken
sıyakı yenne getmr Bıbm
heyetının taslağı, boylece,
sekreter tarafından değıl, bu
yontemle, bızzat komısyonca
yazılmışolur
Kaldıkıbutaslakdal961
Anay asası olmamıştır 10
uyenın ayn ayn yazdıklan
muhalefet şerhlenyle bırlıkte
Mıllı Bırlık Komıtesı'ne
sunulmuştur Komıte.onu
kendı ıçınde de tartışıp
yasallaşürmamıştır Çok
yennde olarak, 1961
Anayasası'nı bır "kurucu
mecbs" hazırlamış, yazmış ve
bır referandumla halk kabul
etmıştır
Boylece, Kurucu Meclıs'çe
uzenne dayanılan bır ılk metın
olan "Bılım Heyetı Taslağı" da,
onu da kullanarak yapılmıs
olan Kurucu Meclıs'ın 1961
tanhlı Anayasası da kolekuf
urunler olarak tanhe
geçmışlerdır
Prof.Dr.BahriSava
Beyin göçünü tersine çevirmek!
" ^ ^ " " ^ " urtdı-
^ k / şındd
^ / bulu-
j T nanve
I kendı
- ^ L . alanın-
da bdşanlı olmuş ınsanlanmızı
y urdd getırmek ve bu volld
ulkemızde bır gelışme sıçramasi
yaratmdk" duşuncesı. sık sık
dıle getınlen bır onendır
İlk bakışta gerçekten de
heyecan vencı bu duşunce.
dığer yandan bazı gerçeklen
dçığdçıkanridsı ncdenıyleçok
vararlıdır Şovlekı
Hdlen \ urtdışındd bulunan v e
bulundukldn verlerde temdvuz
ctmışbulunan bevın ler.
kısmen sahıp olduklan
nıtelıkler. ama buv uk olçude de
ıçınde bulundukları ortamlar
nedenıvle bırer bevın
durumundadırlar
Ortam faktorunundıkkate
dlınmd>ıpmanfetıno
ınsdnlarda olduğunun
sanılması nıtelıklı ınsanlardan
nasıl yararlanılabıleceğı
konusunda vanlı^ modellere
sahıp olunduğunun va da bu
konuda fazlaTiuşunulmemış
olmanın bır ışaretıdır
Nıtekım.yurtdışındasureklı
olarak başanlı calışmalar
yapmakta (daha doğrusu o
çalışmalann bırer parçası
olabılmekte) ıken herhangı bır
nedenle gen donen
ınsanlanmızın -çoğunun-,
umulduğu gıbı sıçrama
yaratamayışlan. aksıne,
> urtdışma goçmemış
olanlardan daha duşuk
performans gosterebıldığı
nadır değıldır
Tersine bevın goçu '
duşuncesınm aeıgd çıkardığı bır
dığer gerçek kalkınma
denılen surean vetennce
anlasılmamış oldugudur
'Kalkınma', bır kısım ınsanın
olduğu ycrdeoturup bazı
kurtancılannvada
"bevın' lenngelıponlan,
'onlara rağmen kalkındırması
surecı değıldır
Pekıyı. v urtdışında yaşayan ve
\uksek perionridn!»
gostermekte bulunan
ınsanlanmızddn yararlanmak
mumkun değıl mıdır'
1
Mumkundurve hatta bu
zorunludur Ama bunun ıçın
yapılmaması ve yapılması
gerekenlervardır
Yapılmaması gerekenlenn
başında bu ınsanlanmızın.
başanlı olduklan ortamlardan
kopanlmaması gelmektedır
Yanı "tersine beyın goçu'
duşuncesınden vazgeçılmelıdır
Onlar ancak oralarda olduğu
surece bulunduklan ortamlann
değerlennı Turkıye've
aktarabılırler
Ancak bu 'aktarma'
kendılığı nden olamaz
"Netvvorkıng (ağoluşturma)
yontemı. bu aktarma ıçın
kullanıldbılecek mukemmel bır
metottur Buna gore, nesnelen
fizıksel olarak bıraraya
getırme>edayalı geleneksel
kurumlaşmalar (dernekler.
vakıfldr kurullargıbı)yenne.
nesnelen verlennde muhafaza
edıp aralannda ılenşım
kanallan oluşturulur
Yurtdışında, dunyanın onemlı
bılım, sanatvetıcâret
odaklannda yaşamakta
bulunan ınsanlanmız arasında
oluşturulabılecek bır ağ
sıstemı budeğerlı
ınsanlanmızın o odaklardan
sağlayabıleceklen bılgı ve
ımkânlan Turkıye'ye
ulaştırabılır
Bunun gerçekleştınlmesı kolay
değıldır Ancak bunun aksı.
> anı butun bu ınsanlanmızı o
venmlı ortamlardan kopanp
> urda getırmek hem daha
guçtur hem de yararsız ve de
zararlıdır
Bunun gerçekleşebılmesı ıse
Turkıve de >aşayanlann
sorunlannı 'bılgı dişi" >ollarla
değıl 'bılgı' ıleçözmeye
çahşmalan ve boylece bılgıve
ıhtıvaçdu>malanna bağlıdır
M. Tuıaz Titiz
Dönûyoruz Dolaşjyopuz
Aynı Yere GeHyoniL..
Bır ıhbar
Soğukkuyu MahaHesı'nın Acımusluk Sokağı'nda Sar-
maşık Apartmanı nın sekız numaralı daıresı teror yuva-
sıdır, derhal basılıp ıcabına bakıla!
Çelık yeleklı polıs evı sarıyor
- Teslım oluni
Catapata başlıyor Bırkaç saat ıçınde terörıstler ölü
olarak ele geçırılıyorlar
Sokak ana-baba gunune donuyor, mahallelı coşku
ıçındedır, istıklal Marşı soylenıyor polısler omuzlara alı-
nıyor, alkışlar arasında perde ınıyor
•
Ertesı gun gazetelerde yayımlanan resımler olu ola-
rak ele geçınlen' terorıstlerın cesetierını sergılıyor, yan
yana delık deşık kan ıçınde
Kuşkular başlıyor Sakın 'yargısız ınfaz eylemı olma-
sın? ölu terörıstler neden yan yana7
Kım taşımış bu
cesetlerı bır araya? Polıs gerçekten teslım oV çağrısmı
yapmış mı? Kuşatılan evde kıstırılan terörıstler beklen-
meden olduruluyor Oysa Amerıka'da, bu durumda,
guvenlık güçlerı günlerce beklıyorlar Polıs, bu ışı ıntı-
kamalmak ıçın yapmasın9
Her şehıtcenazesınde, 'kana
kan, ıntıkam dıye bağrılmıyor mu1
Sanıkları sağ olarak
ele geçırıp mahkemeye çıkarmak ıçın elden gelen her
şey yapıldı mı? Evet, bu operasyonda soru ışaretlerı var
Bu kez polıs kızıyor
- Canımızı tehlıkeye atıyoruz, bır de ustune suçlanıyo-
ruz, her gun olumle burun buruna yaşıyoruz, en lyısı bu
mesleğı bırakıp gıtmek, kurtulmak
*
Toplumda yargısız ınfaz uzenne tartışma başladı mı,
ınsanlar da ıkıye ayrıltyorlar
Kımısı
"- Faşıst TC (Turkıye Cumhurıyetı) devlet terorunu
apaçık surduruyor "
Kımısı
"- Polısin elını ayağını bağlamak ısteyenler, terorıst-
lerden yana propaganda yapıyorlar '
Bır sure sonra karşılıklı suçlamalar gevşıyor operas-
yonun üstune unutkanlığın şalı ortuluyor, teror eylemlen
kımı zaman artarak, kımı zaman yavaşlayarak suruyor,
yenı bır olay patlak verınceye dek ortalıkdurulmuş göru-
nuyor, ancak toplumda, uzun yılların bırıkımıyle yoğun-
lasan yargı, yaygınlaşıyor
"- Terorle hıçbır yere varılamaz' "
60 mılyonluk bır ulkenın duzenını terorle yıkmak ve
yenne yenı bır duzen kurmak olanağı yok, her teror ey-
lemı genış halk kıtlelerının tepkısını bıraz daha sertleştı-
rıyor, bır baskında yargısız ınfaz bıleyapılsa toplanan
kalabalık, marşlar soylemeye, alkışlamaya başlıyor
•
Terorün kamuoyuna yansıtılan değışık renklerı var
-
Dev-Sol, solcu teroru, PKK, Kurtçu teroru, Hızbullah, Is-
lamcı teroru vurguluyor Ancak butun bu orgutlerı ust
uste koysanız, tum eylemlen kendılerıne amaçedındık-
lerı hedeflere Turkıye'yı taşıyabılecek bır guç oluştura-
maz, tersine dunyaya tepeden bakan emperyalıst guçle-
rın ışıne yarayabılır
Ya 'devlet teroru">'
Devlet terorunundoruğattrmandığıdonemde 12 Eylul
faşızmı geçerlı değıl mıydı
7
O donemın doruk noktala-
rından bınnde bulunan onemlı bır general demıştı kı
"- Verdım kurşunu, verdım kurşunu, ancak bu yontem-
le terorun ustesınden geldım "
12 Eylul'de uygulanan yontemlerle teror tasfıye edıle-
bıldı mı
7
Hayır tersine yatırım yapıldı Dıyarbakır Ce-
zaevı devlet terorunun ışkencehanesıydı, PKK'yı ureten
ve tureten odak noktatarından bırı oldu Terorun köku,
ancak hukuk devletı kuralları sonuna dek korunarak ka-
zınabılır, 'hukuk devletı' kavramı da çağımızda demok-
ratık devletle ozdeşleştı
Donup dolaşıp hep aynı yere gelıyoruz
Demokrası tam anlamında gerçekleşmeden ıkı yaka-
mızı bır araya getıremeyız
Okulumuz muduru, değerlı eğıtımcı
SAITLMIŞ ORDU
Eşi
Ayşe,
Oğlu Dr
Can ORDU'yu
elım bır trafık kazası sonucu kaybettık. Acımız
sonsuzdur.
^ılesıne, yakınlarına ve tum eğıtım toplumuna
başsağhğı dıhyoruz
MİMAR KEMAL İLKOKULU
ÖĞRENCİLERİ KORUMA DERNEĞİ
Okulumuz muduru. değerlı eğıtımcı
SATILMIŞ ORDU
Eş.
Ayşe,
Oğlu Dr
Can ORDU'yu
elım bır trafık kazası sonucu kaybettık Acımız
sonsuzdur
Aılesıne, yakınlarına ve tum eğıtım toplumuna
başsağhğı dıhvoruz
MİMAR KEMAL İLKOKULU
YÖNETİCİ VE ÖĞRETMENLERİ