Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 MART1993 PAZAR • > • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
Azerbaycan Büyükelçisi:
Ceyhan petrol için
en güvenli yol
HAVA DURUMU TÜRKİYE'DE DÜNYADA
ANKARA(Cumhuriyet Bü-
rosu) - Azerbaycan Ankara
Büyükelçisi Mehmet Nevru-
zoğlu. Azerbaycan petrolünün
Cevhan Körfezi"ne aktanlması
yönündeki projenin, her iki ül-
keye büyük yararlar getireceği-
ni bebrtcrek. •"Petrol boru hattı
için en guvenli yolu seçtık" de-
di Petrolün Karadenız'e akıtıl-
masının daha kolay olacağını,
ancak trafiği son derece yoğun
olan İstanbul Boğazı ve Kara-
deniz'in tehlikeli bulunması
nedeniyle Ceyhan Körfezi yo-
lunun tercih edildiğini söyledi.
Azerbaycan Petrol Bakanı
Sabit Bavgir Aydınoğlu'nun,
anlaşma>ı imzalamadan önce.
3 gün süren geniş bir araştırma
yaptırdığını anlatan Nevruzoğ-
lu, en elverişli yolun bundan
sonra saptandığını vurguladı.
Azerbaycan Büyükelçisi
Nevruzoğlu. dün düzenlediğı
basın toplantısında. Türk bası-
nında yer alan bazı haberler-
den. Azerbaycan yönetiminin
duyduğu rahatsızlıp dile getır-
di. Azerbaycan'ın Türk gazete-
leri için yenı okur alanlan oldu-
ğunu 'belirten Nevruzoğlu,
ancak "yalan haberler" yazıl-
ması durumunda. bu okuyucu-
lann kaybedıleceğini dile getir-
di. Nevruzoğlu. bazı gazeteler-
de, Antalya'da yapılan Türk-
lük Kurultayı'na katılan
Azerbaycan Başbakaru Ali Me-
simov'un bir otel görevlisi ba-
vana evlenme teklif ettiği yö-
nündeki haberlerin tamamen
asılsız olduğunu savunarak, bu
haberin Azerbaycan'da büyük
tepkiye yolaçtığını söyledi.
'Türkiye'nin düşmanına,
Azerbaycan da düşmandır" di-
yen Nevrıızoğlu, bu haberlerin
kasıth olarak yazıldığını öne
sürdü. Bazı gazetelerde, Tür-
kiye'nin Azerbaycan'a "ağa-
beylik" ettiği yönünde haberle-
rin yer aldığına dikkat çeken
Nevruzoğlu. "Bız birer karde-
şiz. ama her kardeşin evi ayn,
bayrağı ayn. Her ikisi bağımsız
birer devlet. Türkiye Azerbay-
can'ın içişlerine kanşmaz" de-
di. Bu tezin Rusya ve Ermenis-
tan tarafından ortaya aüldığını
vurgulayan Nevruzoğlu, basın-
yayın organlannın bu tür ko-
nularda dikkatli olmalannı is-
tedi.
Nevruzoğlu. bir soru üzerine
de, Türkiye'nin Azerbaycan'a
yardım etme konusunda elin-
den gelen gayreti gösterdiğini
söyledi. Türkiye'de bazı köyler-
de. çocuklann ayakkabılannjn
bile olmadığını belirten Nevru-
zoğlu. "Bütün bunlara rağmen,
Türkiye bize yardım ediyor.
Çünkü Başbakan Demirel, bir
ekmeğin yansı kardeşlerimizin
demiştir. Biz, Türkiye'nin bir
Japonya, bir İsviçre olmadığını
biliyoruz. Ama Türkiye. bütün
zorluklanna rağmen bize yar-
dımlannı sürdürüvor" diye
konuştu.
Orta Asya'da alfabe savaşı
• Baştarafi I. Sayfada
Dışişlcrine yakın kaynaklar.
İslam Kalkınma Bankası'nın
kuruluş tüzüğünde. bu tür faa-
liyetlerin yer almadığı, eğer bu
tür faaliyetlere ginşilecekse La-
tin alfabesi ıle yazan ve basan
makineler için olması gerektiği-
ni belirterek, projeye çekince
koydu. Bunun üzerine. proje,
İslam Kalkınma Bankası Yö-
netim Kurulu tarafından dur-
duruldu.
Beş Türk cumhuriyetinin or-
tak Türk alfabesini kabul etme-
leri ve yapılan gırişimlerle Tür-
kiye, Suudi Arabistan ve İran'-
la giriştiği mücadelede bir adım
öne geçti. Ancak Türkiye'nin,
bu konuda saygınhğının zede-
lenmemesi için Türki cumhuri-
yetlere, Latin harflerini kabul
etmelen durumunda vaat edı-
len modern matbaalann veril-
mesi beklenivor.
Zirveye sunulacak
Türk cumhunyetlere yar-
dımlann eşgüdümünü sağlayan
ve Dışişleri BakanbğYna bağlı
olarak çalışan Türkiye İşbirliği
ve Kalkınma Ajansı (TİKA) ta-
rafından mart başında düzenle-
nen toplantıda. Türk cumhuri-
yetleri, Türkiye alfabesindeki
29 harfe ek olarak 5 harfı kata-
rak, ortak Türk alfabesi olarak
kabul ettiler. Temsüciler. "Sü-
rekli Alfabe-İmla Uzmanlar
Çahşma Grubu"nun oluşturul-
masını ve bu çahşma grubunun
yapılacak ilk Türk devletleri
cumhurbaşkanlan zirvesinin
OLAYLARIN
ARDENDAKÎ
GERÇEK
• Baştarafi 1. Sayfada
'güç' koşullarda gerçekleşeceği
tahmin ediliyor; liberal sağda
'Mhterrand görev süresmin so-
nuna dek kalsm m, gitsin mi'nin
çeşıtlemesi yapılıyor. Bu soru-
ntm yaratacağı tartışmalara
şimdiden hazırlıklı olma gereği
ortaya çıkıyor.
Sosyalistlerin 12 ytllık iktidar
süresinde çok sey vitirdikleh or-
tuda... Mecliste gensoru Önerge-
si verebilmek için gerekli en az
58 milletvekili sayısını tutturma
kaygısmı taşıyorlar. Komünist-
ler ıse grup kurmak için zorunlu
20 milletvekilini çıkarabilmek
yolunda büyük çaba harcadüar.
Her iki partinin içine düştükleri
durum, Fransa'da solun geldiği
noktayı vurguluyor.
Ancak solun içine düştüğü ku-
yuyu yine Sosyaiist Parti'nin
kazdığı da bir gerçek!.. Fransa.
Körfez savaşında en öndegözük-
tü; Jtspolitikadasağcı sivasetler
yürlttü; son olarak Yeltsin'in
'sivil darbesi'nde Mitterrand'tn
etknliğigöze çarptı; 1980'lerde
dünvada esen neoliberalizm rüz-
gârarma göre dümen tutan Sos-
yaİBt Partiyönetimi, yolsuzluk-
larlı yıprandı; işsizliğin yoğun-
laşnası halkın hoşnutsuzluğunu
körikledi; sonuçta yenilgi kaçı-
nıtrtaz oldu.
J^ansa 'da on yılı aşkın bir sü-
re iktidarda kalan Sosyaiist
Parti'nin lideri François Mitler-
rani, bugün gerçekleşmesi bek-
lerun yenilgiye karsın cumhur-
baş<anhğı görevinde kalacak...
yma, yalmz ve çok zor du-
rurrda kalacak...
•••
KAY1P
C tıpi (kapalı tribün) 1636 seri
no.lu ömürboyu bütün
dallarda geçerli serbest giriş
kartımı. Orko kartımı ve
sürücü ehliyetimı zayi ettim,
hükümsüzdür.
S.A.SİMANER
Meteorolojı Genel Mudurluğu nden alınan bılgıye gore, yurdurı batı
ve orta kesımlerı çok bulutlu Marmara. Ege, Batı Akdenız Iç Ana-
dolu Balı ve Orta Karadenız bolgelerı sağanak ve gokgurultulu sa-
ğanak yağışlı geçecek Hava sıcaklığı yurdun batı kesımienode bı-
raz azalacak. doğuda değışmeyecek Van Golu nde hava parçaiı
ve az bulutlu geçecek Ruzgâr guney ve dogu yonlerden hafıf. ara
sıra orta kuvvette esecek.
Adana
Afyon
Ağn
Ankara
Antalya
Aydın
Bursa
Çanakkale
Dryarbakır
Edırne
Erzurum
Eskışelnır
Istanbu
1
Izmır
Kars
Konva
Samsun
Trabzon
Zonguldak
B 24
Y 18
B 0
Y 19
Y 21
Y 21
Y 22
Y 19
B20
Y 16
B 2
Y 18
B 18
Y 21
B 4
Y 19
Y 24
B25
Y22
Yağmurlu ı Bulutlu Sisli Guneşlı
Yeltsin uıııuthı, Kongre kararsız
ona>ına sunulmasına karar
verdiler.
TİKA'nın Sosyal ve Kültürel
Konular Koordinatörü Prof.
Mehmet Sayar. Türkiye'nin bu
cumhuriyetlere yönelik olarak
çeşitlı projeler geliştirdiğini ve
vaatlerde bulunduğunu. ancak
bunlann gerçekleşmesinde bu
ülkeler arasında bir iletışim so-
runun ortaya çıktığını söyledi.
Sayar, şöyle konuştu:
"Geçen yıl yapılan milli eğı-
tim bakanlan toplantısında da.
bu konu tartışıldı. O zaman, bu
cumhuriyetler. 'Şimdi zamanı
değü" dediler. Bizle ilişkileri dı-
şında, dünyaya açılmak ve
modern teknolojilere sahip ol-
mak için, Latin alfabesi gerekli-
dir. Bunun başka volu yoktur.
Teknık, eğitım. sağlık her alan-
da eelişmek için Latin alfabesi
gerekmektedir. Şımdı sıra. Tür-
kiye'nin. Latin harfleriyle baskı
yapabilen offset makinelerini
satın alarak. bu ülkelere gön-
dermesıne gelmıştir. Biz, bu
toplantıyı yapüktan sonra.
Ruslar, "Ned'en bizi çağınnadı-
nız?" diye sordular. Çünkü. on-
lar da arayış içindeler. Dışanya
açılmak, ekonomilerini geliştir-
mek istiyorlarsa, başka yollan
da yok."
Sayar, Türkiye'nin. öngörü-
len projeleri gerçekleştirebilme-
si durumunda, en fazla beş yıl
içinde Türk cumhuriyetlerinin
birbirleriyle iletişim tıkanıklığı
yaşamayacağını söyleyerek, on
yıl içinde yapılan yatınmlann
geriye dönecegini ifade etti.
720milyarlira
Latin alfabesine geciş çalış-
malan ve Latin alfabesiyle ba-
sım yapacak matbaa makinele-
rine ilişkin projeler için 1993
yılında 720 milyar lira harcan-
ması planlanıyor. Bu kalem
içinde, Türk cumhuriyetlerinde
Latin alfabesine geçış çahşma-
lan ve basım sektörlerinin özel-
leştirilmesi çalışmalan için 500
milyar hra: Özbekistan'da alfa-
be değıştirme çalışmalannm
uygulama hazırbklan için de
220 milyar harcanması öngörü-
lüyor.
Diğer projeler de şöyle sırala-
nıyor:
• Moldovya'daki Gagavuz
Türkleri için ilkokullarda kul-
lanılmak üzere 25 bin adet alfa-
benin basılması ve daktilo
malzemelerinin gönderilmesi
amaayla, 200 milyon lira.
•Ozbekistan'ın alfabe değiş-
tirme çalışmalannm uygulama
programının hazırlanması ve
uygulajıalann eğitılmesi için 7
milyar hra.
•Alfabe-imla teknisyenler ça-
lışma grubu ve alfabe-imla ku-
rultaymın toplanması amacıvla
7.5 milyar lira.
•Türk cumhuriyetlerinin bay-
rak ve alfabe ihtiyacının karşı-
Ianması amacıyla 50 milyar li-
ra.
• Latin harfleri ile baskı yapan
matbaalann kurulması ve tek-
nik elemanlann eğitimi için 2
trilyon 700 milyar lira.
• Baştarafi I. Sayfada
renin Redaksiyon Komıtesı-
nce hazırlanan ve Yeltsin'ı yan-
lızca anayasayı ihlal etmekle
suçlayan karar taslağını tam
metin olarak oylamaya koydu.
Yapılan ilk oylamada taslak
ilke olarak reddedidi. Hasbula-
tov bunun üzenne Yeltsin'in
anayasal sorumluluklannı ihlal
ettiğine ilişkin ilk maddeyi oya
koyunca bu madde de yeterli oy
çoğunluğunu sağlayamadığı
için kabul edilmedi. Oylamada
475 milletvekili aleyhte, 337
milletvekili lehte oy kullanırken
46 milletvekili çekimser kaldı.
Yeltsin'in anayasayı ihlal et-
tiğine ilişkin tasannın gündeme
alınması için 517 oy sağlaması
gerekiyordu.
Başbakan Viktor Çernomır-
din. dün sabah kongrede yaptı-
ğı konuşmada, ülkede bu yılın
sonundan önce erken seçimlere
gjdilmesini hükümetin destek-
lediğini ilan etti.
Böylece Rusya'nın tüm ikti-
dar kademeleri. bu yılın sonun-
da önce erken seçime gidilmesi-
nı desteklediklerini acıkça
ortaya koymuş oldular.
Parlamento Başkanı Ruslan
Hasbulatov, kongre başlama-
dan önce, Anayasa Mahkemesı
Başkanı Valeri Zorkin de kong-
rede yaptığı konuşmada sonba-
harda erken seçimlere gidilme-
sini önermişler, Devlet Başkanı
Boris Yeltsin ile yardıması
Aleksandr Rustkoy da erken
seçime gjdilmesıni destekledik-
lerini açıklamışlardı.
Ancak öğleden sonra
Kongre'deki yumuşak havanın
değişmeye başladığı gözlendi.
Kongre, Devlet Başkanı ile
Halk Temsilcileri Kongresi ara-
sındaki gerginlikten ötürü Yelt-
sin'i kişisd olaralrsörumlu'fu
lii
tan yeni bir karar taslağını
görüşmeye başladı.
Yeltsin bunun üzerine bek-
lenmedik bir anda söz alarak
milletvekillerini uzlaşma yolun-
dan yeniden sapmak ve tekrar
çaüşmaya yönelmckle suçladı.
Yeltsin ülkcdcki bunalımdan
yalnızca yuriitmenin değil, ya-
sama ve yargı organlannın da
sorumlu olduğunu söyledi.
Rusya Devlet Başkanı, mil-
letvekillerinden önlerindeki
tüm karar taslaklannı bir kena-
ra iterek kendisinin önerdiği
formülü desteklemelerini istedi.
Yeltsin bu formül çerçevesin-
de. Devlet Başkanı, Parlamen-
to Başkanı, anayasa Mahke-
mesi Başkanı ve Başbakan'ın
en fazla bir hafta içinde bunalı-
mın aşılmasını sağlayacak bir
çözüm paketiyle ortaya çıka-
caklannı söyledı.
Kongre Yeltsin'in önerilerin-
den sonra başlayan tartışmala-
nn sertleşmesi üzerine çalışma-
lanna bugüne kadar ara verdi.
Yeltsin dün akşam gazeteci-
lere yaptığı açıklamada
Kongre'nin bugünkü oturu-
munda anayasal bunalımın
aşılması için bir uzlaşmaya va-
nlacağı umudunua taşıdığını
bildirdi. Rusya Devlet Başkanı,
Kongre'nin Redaksiyon Komi-
tesi'nce hazırlanan ve bunalım-
dan kişisel olarak kendisini
sorumlu tutan karar taslağının
kabul edilemeyeceğıni, bunun
Rusya için büyük bunalımlara
yol açacağını söyledi.
Öte yandan Rusya parla-
mentosu, tartışmalı bir oylama-
da, ülkedeki tüm radyo ve tele-
vizyon istasyonu yayımlannın
denetlenmesinı ilke olarak ka-
bul etti. AA'nın habenne göre
parlamentoda dün yapılan oy-
lamada, kongrenin Redaksi-
yon Komitesi'nce hazırlanan ve
ülkedeki tüm radyo-TV yayım-
lannın denetlenmesi için bir
komıte kurulmasına ilişkin ka-
rar tasansı çoğunlukla kabul
edıldi.
Kararda, Rusya Devlet Baş-
kanı Boris Yeltsin'in yakın da-
nışmanı olan Mihail Pohtara-
nin'in başkanlığındaki Federal
Enformasyon Merkezi'nin de
kapatılması öngörülüyor.
Halk Temsilcileri Kongresi'ne karşı direnen Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin iyimserliğini
koruyor. Dün Moskova'da bir alışveriş merkezine giden Yeltsin, kendisini desteklediğini belirten
yaşlı bir kadınla sohbet etti.(Fotoğraf: REUTER)
Halk çocuk katili sapığı
• Baştarafi I. Sayfada
Mehmet Aygör'ün (32) Ed-
remit'de inşaatlarda sıvaa ola-
rak çalışırken 15 Temmuz 1992
tarihınde 30 yaşındaki Abdül-
muttalip Mutlu'yu öldürdüğü.
olaydan sonra firar ederek izini
kaybettirdiği bildirildi. Aygör'-
ün daha sonra Edremit'e 50 ki-
lometre uzaklıkta bulunan Al-
tınova'ya geldiği ve burada 6
aydan bu yana değişik isimlerle
site inşaatlannda çalıştığı öğre-
nildi. Bayramdan bir gün önce
jandarma karakolunu boyadığı
ve bayramın birinci günü de ka-
rakol görevlileriyle bayramlaş-
tığı bildirilen Aygör'ün aynı
gün Yıldız Sitesi parkına gide-
rek burada oyun oynamakta
olan üç küçük kızla dostluk
kurduğuanlaşıldı.
Emniyet yetkililerinden alı-
nan bilgiye göre iki çocuk katili
"Mehmet Aygör, çevre ilçelerin
yanısıra doğum yeri olan Kay-
sen'de de aranıyor. İkinci çocu-
ğun cesedinin bulunması üzeri-
ne bölgede büyük bir gerginlik
yaşandığı. halİan da arama ça-
lışmalanna katıldığı gözlendi.
Altınova Belediyesi, arama ça-
lışmalanna katılanlar için üç
otobüs tahsis etti. Bu arada Al-
tınova'da yazhklannda kalan-
lann bir bölümü olaydan sonra
yörevi terkettiler.
Öte yandan Konya'nın Ereğ-
li ilçesinde geçen hafta okulu-
nun önünden kaçınlan 11 ya-
şındaki Şaziment Aydın'ın
cesedi önceki gün Ereğli-Kon-
ya otoyolunda şarampole aül-
nuş olarak bulundu. Merkez
Şehit Kamıl Atalay Ilkokulu 4.
sınıf öğrencisi Şaziment Ay-
dın'ın. geçen cuma günü 17-18
yaşlannda bir genç tarafından,
•'Seni baban çağınyor. ben gö-
türeyim" diyerek kaçınldığı öğ-
renildi. Anne Havva ve baba
Ahmet Aydın. kızlannın bu-
lunması için polise başvurmuş-
lar, ancak bir hafta boyunca bir
sonuca ulaşılamamıştı. Vücu-
dunda 11 bıçak darbesi olduğu
halde bulunan Şaziment Ay-
dın'ın cesedine yapılan otopsi-
de tecavüz edılmediğı ortaya
çıktı.
Ereğli Emniyet Müdürü
Mehmet Öztonm, katil ya da
katilleri bulmak için çalıştıkla-
nnı söyleyerek, "Olayın, bay-
ram tatiline girildiği gün yapıl-
mjş olması dikkat çekici. Şazi-
ment'in okulda daha çok
kimlerle oynadığı araştınldı.
Bu çocuklara. katili tarif ettir-
meye çalışıyoruz. Ancak henüz
bir gelişme sağlayamadık" diye
konuştu. Olayı soruşturan Sav-
cı Rüştü Kemal Yddız da elde
edilen tüm ip uçlannı değerlen-
dirdiklerini sövledi.
Otobüse kaçak kat
• Baştarafi 1. Sayfada
yon şaşesi üzerine karoser ya-
parak bir kimse benim otobü-
süm var diyemeycek.
Hiç kimse çapının üzerinde
iş yapamayacak. Şu an iki katlı
otobüs yapan 20 atölye var.
Ancak çoğu teknik donanım ve
mühendisîikten yoksun. Söz-
konusu atölyelerde konstrüksi-
yon. test ve proje çahşmalannın
yapıldığı söylenemez. İki katlı
otobüse biniyorsunuz. başınız
tavana carpıyor. Havalandır-
ma yok. Bu da sağlıksız bir yol-
culuk demektir. Bu otobüslerin
gerek Emniyet Genel Müdürlü-
ğü, gerekse Sanayi ve Ticaret
Bakanüğı'nın uygunluk belge-
sine sahip olması gerekli. Şimdi
bakanlık bunu getiriyor."
Bursa tl Sanayi ve Ticaret
Müdürlüğü yetkililerinin sözü-
nü ettiği bakanlık çalışması 3
mayısta sonuçlanacak ve bu ta-
nhte Resmi Gazete'de yayımla-
nacak. Genelgeden sonra çift
katlı otobüs üretimini denetim
altına alınacak. Bu çalışmanın
"gecikmiş" olduğuna dikkat
çeken bazı fırma yetkilileri.
"Üretim başlayalı iki yıl olmuş.
denetim şimdi geliyor. Buna
halk arasında istimi arkadan
gelsin derler" değerlendirmesi-
ni yaptılar
Türkiye'de çift katb otobüs
üretimi için şase ithal eden Ulu-
soy firması yetkilileri şu görüş-
leri dile geürdiler:
" 10 tekerlekli yürüyen şasele-
ri Türkiye'ye getirme düşünce-
miz iç talepten kaynaklandı.
Biz de bunu karşılamak için is-
mini kanıtlamış, Türkiye'de
yaygın servis ağına sahip Volvo
firmasıyla anlaştık. Volvo'dan
getirttiğimiz teknik kadro ile
üretici firmalara seminerler ve
projeler verdik. Bir süre sonra
getirdiğimiz on tekerlekli şase-
ler üzerinde yapılan iki kath
otobüsierin Avrupa normlann-
da olduğunu gördük.
Nasıl yapılıyor?
Bursa'daki 20 atelye iki katb
otobüs için öncelikle yurt dışın-
dan "yürüyen şase" getiriyor.
Motorlar şase üzerinde bulunu-
yor. Bunun üzerine tüm teknik
çalışma atelyelerde gerçekleşti-
riliyor. Bu atelyelerin çoğunda
muhendis çabşmıyor. Görevb
teknik elemanlann büyük bölü-
münün çırakhktan yetişme us-
talar olduğu belirtiliyor. Bu
yöntemle yurt dışından ithal
edilen otobüslere oranla yüzde
50 daha düşük fiyata çift katb
otobüs üretildiği bildiriüyor.
Sevgili
VEIİ
YILMAZ'ı
kaybettik.
\E1TİRE ÖZKAN YILMAZ. HAZAL YILMAZ
Düşüncelerinden dolayı en verimli yıllan
zindanlarda tükettirilen gazeteci-yazar
VEIİ YILMAZ'ı
kaybettik.
Acıhyız.
İNSAN HAKLARIDERNEĞİ
^ İSTANBULŞUBESİ
GOZLEM
UĞUR MUMCU
• Baştarafı 1. Sayfada
- 2b milyon.
Isveç'teki Uluslararası Kürt Konferansı da bir başka
sayı veriyor:
- 20 milyonu aşkın Kürt...
Devlet Istatıstik Enstitüsü, 1965 niirfus sayımında ana-
dili Kürtçe olan yurttaş sayısını 2 milyon 291 bin 502 ola-
rak belirlemişti. Aynı yıl, toplam nüfus da 31 milyon 391
bin 421 olarak saptanmıştı.
Aynı verilere bakarak Doğu ve Güneydoğu'da yaşa-
yan Kürt kökenli yurttaşın genel nüfusa oranını da göre-
lim:
Elazığ, Van, K.Maraş, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Di-
yarbakır, Tunceli, Ş.Urfa, Hakkâri, Gaziantep, Ağrı, Bin-
göl, Bitlis ve Adıyaman illerinde Kürtçe konuşan, anadil-
leri Kürtçe olan yurttaş sayısı bu kentlerin toplam nüfus
sayısının yüzde 37'sidir.
Buradan şu sonuç çıkıyor:
Anadili Kürtçe olanlar, Doğu ve Güneydoğu'da da ço-
ğunluğu oluşturmuyorlar.
1965 yılında Kürt kökenli yurttaş sayısı toplam Türkiye
nüfusunun yüzde 7'sidir.
1927 yılında yapılan genel nüfus sayımında toplam
nüfus 11 milyon 778 bin, Kürtçe konuşan yurttaş sayısı
da 1 milyon 134 bin olarak saptanmıştı.
Son nüfus sayımında da anadil sorulmadı.
Kaçta kaçımız lslamdır?Kaçımız Sünni, kaçımız Alevi?
Kaçımızın anadili Kürtçe? Ülkemizde kaç Ermeni köken-
li yurttaşımız yaşıyor? Ülkemizde kaç bin Rum var? Sür-
yani sayısı ne kadar?
Bunları bilmeye olanak yok. Bu konular yasak!
Tarih yasak, coğrafya yasak, istatistik yasak, sağa bak
yasak, sola bak yasak. ileriye bak yasak, geriye bak ya-
sak!
Yasakların sonu ne? işte bu...
• • •
Cumhuriyet tarihinde 18 tane ayaklanma olmuş; bun-
lar hakkında ayrıntılı bilgi, Genelkurmay Harp Tarihi
Başkanlıçjı tarafından yayımlanan "Türkiye Cumhuri-
yeti'nde Iç Ayaklanmalar" başlıklı kitapta var.
Var ama bu kitap yasaktır. Genelkurmay Başkanlığı
kendi yayınını kendisi yasaklamıştır!
Geçen yıl mayıs ayında eski Genelkurmay Başkanı
Sayın Necip Torumtay'a bu yasağın nedenini sormuş-
tum. Torumtay, kitabın yasak olduğunu benden öğrendi-
ğini, konuyu araştıracağını söylemişti.
Ertesi gün Genelkurmay İkinci Başkanı Sayın Mehmet
önder telefonla arayarak bu yayının eski Genelkurmay
başkanlarından biri tarafından yasaklanmış olduğunu
söyledi. Ben de kitabın yasak olduğunu bildiğimi; bu ki-
tabın neden yasaklandığını sorduğumu bildirdim. Konu
o gün öylece kapandı.
Yeni Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sayın Doğan
Güreş, Silahlı Kuvvetler'i halka açıyor.
Bu açıklık siyaseti, bu tür yasakların kalkmasını da ge-
rektirmez mi?
"Türkiye Cumhuriyeti'nde Iç Ayaklanmalar (1924-
7938)" adlı Genelkürmay yayınını bir Genelkurmay baş-
kanı yasaklamışsa bir Genelkurmay başkanı da bu ya-
sağı kaldırabilir.
•Osmanlıarşivleriniyabancılaraaçıp cumhuriyet tarihi
arşivlerini, Türk araştırmacılarına ve yazarlarına kapat-
mak kime, ne yarar sağlıyor?
1924Nasturi.. 1925ŞeyhSait.. 1925Rackotan.. 1925-37
Sason.. 1926 1. Ağrı.. 1926 Koçuşağı.. 1927 Mutki.. 1927
2. Ağrı.. 1927 Bicar.. 1929 Asi Resul.. 1929 Tandürük..
1930 Samür.. 1930 Menemen.. 1937-38 Dersim ayaklan-
malarını nereden öğreneceğiz?
Yabancılardan mı?
Gözler arük komisyonda
• Baştarafi 1. Sayfada
Mahmut Öztürk. avnntı ve
isım vermekten kesinlikle kaçı-
nıyor. Cumhurbaşkanı Turgut
Özal ve ailesini de ifade verme-
ye çağıracak boyutlarda gebşen
hayali ihracat olayının perde
arkasındakiler açığa çıkacak
mı? Kamuoyunun arük hcr yö-
nüyle aydınlanmasını istediği
hayali ihracat konusunun bu
komisyonun çabşmalannın so-
runçlanmasıyla ne ölçüde açık-
bğa kavuşacağı merak konusu.
Komisyonun karanbkta kalan
şu sorulan aydınlatması bekle-
nivor:
• Hayali ihracat olaylanyla il-
gib DGM'de görülen davalar-
da bugüne kadar genelbkle
olayda doğrudan sorumluluğu
bulunmayan kişiler yargılandı.
Marmaris, Kaş, Güllük, Ayva-
lık, İzmır. Derince, Gürbulak,
Cilvegözü gümrüklerinde orta-
ya çıkanlan olavlar sonrası
hakkında dava açılanlar, ihra-
catı organize eden kişilenn ya-
nında çalışanlardı. Komisyon
hayab ihracatı organize edenle-
rin tümünü ortaya çıkarabile-
cekmi?
• Marmaris olayında yargıla-
nan ve hayab ihracatı organize
eden iki kişiden biri olduğu be-
lirtilen Ertan Sert, ""Eğer konu-
şursam. devlet kademelerinde-
ki pekçok kişının başı yanar"
diyor. Sert, Buca Cezaevi'nde
tutuklu iken de Başbakan'a bir
mektup yazmış ve havaü ihra-
cat olayının boyutlannın çok
geniş olduğunu ıddia etmişti.
Hayali ıhracatta devletin üst
kadamelerindekilerin ihmali
söz konusu oldu mu? Hayali ih-
racatcılarla işbirliği >apan üst
düzey yöneticisi var mı?
• Hayali ihracat olaylannm
yoğunlaştığı 1987'de DPT müs-
teşar yardımcıbğı yapan Bülent
Öztürkmen'in bircok dosyayı
'sümenaltı' ettiği öne sürülü-
yor. DPT'deki dosyalar açıkla-
nacak mı? Bu dosyalar hakkın-
da işlem yapmayanlara bunun
nedeni sorulacak mı?
• ANAP döneminde 50 mil-
yon dolann üzerinde ihracat
yapan firmalara daha fazla ver-
gi iadesi ödenmış. ıhtalat ve
benzer olanaklardan bu firma-
lann daha fazla yararlanması
sağlanmıştı. Başta ENKA, Ya-
şar Dış Ticaret, Koç Holding
olmak üzere pekçok tarunmış
holding dış ticaret firması ihra-
catını daha yüksek göstermek
amacıyla küçük firmalarla iş-
birliği yapmıştı. Bu firmalar
büyük holdingler üzerinden ih-
racat yaparken bunlann bazıla-
nnın hayab olduğu ortaya
çıkmıştı. Bu durumda nasıl bir
soruşturma yöntemi ızlenecek? .
• Hayab ihracatın gerçekleşti-
ren firmalann çoğu kıyı kasa-
balanndaki gümrük memurla-
nyla anlaşarak bu işı gerçekleş-
tirdiler. Hayalicilerle işbirliği
yapan ya da "gözyumduğu"
kesinleşen gümrük görevlileri
hakkında ayn bir soruştuma
açılacak mı?
• Hayali ihracat yapüğı için
soruşturmaya alınan firmalann
bu soruşturma sürerken vergi
iadelerini almalannı sağlayan
kararnamelerden sorumlu olan
kişiler de soruşturma kapsamı-
na alınacak mı ?
• Beş yıl hiç soruşturma açıl-
maması halinde bazı dosyalann
zaman aşımına uğraması söz
konusu. Komisyon bunu dik-
kate aldı mı? Komisyonun so-
ruşturmasının gecikmesi nede-
niyle zaman aşırru gündeme
geürse sorumlusu kım olacak?
Bu sorulara yanıt aramak
üzere kurulan Hayab İhracat
Komisyonu'nun üyeleri şunlar:
"Mahmut Öztürk (Başkan-
DYP). Kamer Genç (Başkan
vekili-SHP). Muzaffer Ana
(Sözcü-ANAP), Hasan Peker
(Katip üye-DYP), Faik Altun
(CHP), Nevfel Şahin (DYP),
Hasan Avşar (DYP). İbrahim
Ansoy (DYP). Faruk Saydam
(ANAP). Ekrem Pakdemirb
(ANAP). Sabh Kapusuz (RP);'
-BİTTt-
Sevgili
VELİ YILMAZ
"Yüreğimizcennetin olsun"
Galip Demircan, Kutsi Demircan,
Nevres Kaynar;
Celal Üre, Sevil
Demirci Çakar, Onder Çakar, Şeref
Demird