Katalog

28 MART1993 PAZAR • > • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 Azerbaycan Büyükelçisi: Ceyhan petrol için en güvenli yol HAVA DURUMU TÜRKİYE'DE DÜNYADA ANKARA(Cumhuriyet Bü- rosu) - Azerbaycan Ankara Büyükelçisi Mehmet Nevru- zoğlu. Azerbaycan petrolünün Cevhan Körfezi"ne aktanlması yönündeki projenin, her iki ül- keye büyük yararlar getireceği- ni bebrtcrek. •"Petrol boru hattı için en guvenli yolu seçtık" de- di Petrolün Karadenız'e akıtıl- masının daha kolay olacağını, ancak trafiği son derece yoğun olan İstanbul Boğazı ve Kara- deniz'in tehlikeli bulunması nedeniyle Ceyhan Körfezi yo- lunun tercih edildiğini söyledi. Azerbaycan Petrol Bakanı Sabit Bavgir Aydınoğlu'nun, anlaşma>ı imzalamadan önce. 3 gün süren geniş bir araştırma yaptırdığını anlatan Nevruzoğ- lu, en elverişli yolun bundan sonra saptandığını vurguladı. Azerbaycan Büyükelçisi Nevruzoğlu. dün düzenlediğı basın toplantısında. Türk bası- nında yer alan bazı haberler- den. Azerbaycan yönetiminin duyduğu rahatsızlıp dile getır- di. Azerbaycan'ın Türk gazete- leri için yenı okur alanlan oldu- ğunu 'belirten Nevruzoğlu, ancak "yalan haberler" yazıl- ması durumunda. bu okuyucu- lann kaybedıleceğini dile getir- di. Nevruzoğlu. bazı gazeteler- de, Antalya'da yapılan Türk- lük Kurultayı'na katılan Azerbaycan Başbakaru Ali Me- simov'un bir otel görevlisi ba- vana evlenme teklif ettiği yö- nündeki haberlerin tamamen asılsız olduğunu savunarak, bu haberin Azerbaycan'da büyük tepkiye yolaçtığını söyledi. 'Türkiye'nin düşmanına, Azerbaycan da düşmandır" di- yen Nevrıızoğlu, bu haberlerin kasıth olarak yazıldığını öne sürdü. Bazı gazetelerde, Tür- kiye'nin Azerbaycan'a "ağa- beylik" ettiği yönünde haberle- rin yer aldığına dikkat çeken Nevruzoğlu. "Bız birer karde- şiz. ama her kardeşin evi ayn, bayrağı ayn. Her ikisi bağımsız birer devlet. Türkiye Azerbay- can'ın içişlerine kanşmaz" de- di. Bu tezin Rusya ve Ermenis- tan tarafından ortaya aüldığını vurgulayan Nevruzoğlu, basın- yayın organlannın bu tür ko- nularda dikkatli olmalannı is- tedi. Nevruzoğlu. bir soru üzerine de, Türkiye'nin Azerbaycan'a yardım etme konusunda elin- den gelen gayreti gösterdiğini söyledi. Türkiye'de bazı köyler- de. çocuklann ayakkabılannjn bile olmadığını belirten Nevru- zoğlu. "Bütün bunlara rağmen, Türkiye bize yardım ediyor. Çünkü Başbakan Demirel, bir ekmeğin yansı kardeşlerimizin demiştir. Biz, Türkiye'nin bir Japonya, bir İsviçre olmadığını biliyoruz. Ama Türkiye. bütün zorluklanna rağmen bize yar- dımlannı sürdürüvor" diye konuştu. Orta Asya'da alfabe savaşı • Baştarafi I. Sayfada Dışişlcrine yakın kaynaklar. İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş tüzüğünde. bu tür faa- liyetlerin yer almadığı, eğer bu tür faaliyetlere ginşilecekse La- tin alfabesi ıle yazan ve basan makineler için olması gerektiği- ni belirterek, projeye çekince koydu. Bunun üzerine. proje, İslam Kalkınma Bankası Yö- netim Kurulu tarafından dur- duruldu. Beş Türk cumhuriyetinin or- tak Türk alfabesini kabul etme- leri ve yapılan gırişimlerle Tür- kiye, Suudi Arabistan ve İran'- la giriştiği mücadelede bir adım öne geçti. Ancak Türkiye'nin, bu konuda saygınhğının zede- lenmemesi için Türki cumhuri- yetlere, Latin harflerini kabul etmelen durumunda vaat edı- len modern matbaalann veril- mesi beklenivor. Zirveye sunulacak Türk cumhunyetlere yar- dımlann eşgüdümünü sağlayan ve Dışişleri BakanbğYna bağlı olarak çalışan Türkiye İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) ta- rafından mart başında düzenle- nen toplantıda. Türk cumhuri- yetleri, Türkiye alfabesindeki 29 harfe ek olarak 5 harfı kata- rak, ortak Türk alfabesi olarak kabul ettiler. Temsüciler. "Sü- rekli Alfabe-İmla Uzmanlar Çahşma Grubu"nun oluşturul- masını ve bu çahşma grubunun yapılacak ilk Türk devletleri cumhurbaşkanlan zirvesinin OLAYLARIN ARDENDAKÎ GERÇEK • Baştarafi 1. Sayfada 'güç' koşullarda gerçekleşeceği tahmin ediliyor; liberal sağda 'Mhterrand görev süresmin so- nuna dek kalsm m, gitsin mi'nin çeşıtlemesi yapılıyor. Bu soru- ntm yaratacağı tartışmalara şimdiden hazırlıklı olma gereği ortaya çıkıyor. Sosyalistlerin 12 ytllık iktidar süresinde çok sey vitirdikleh or- tuda... Mecliste gensoru Önerge- si verebilmek için gerekli en az 58 milletvekili sayısını tutturma kaygısmı taşıyorlar. Komünist- ler ıse grup kurmak için zorunlu 20 milletvekilini çıkarabilmek yolunda büyük çaba harcadüar. Her iki partinin içine düştükleri durum, Fransa'da solun geldiği noktayı vurguluyor. Ancak solun içine düştüğü ku- yuyu yine Sosyaiist Parti'nin kazdığı da bir gerçek!.. Fransa. Körfez savaşında en öndegözük- tü; Jtspolitikadasağcı sivasetler yürlttü; son olarak Yeltsin'in 'sivil darbesi'nde Mitterrand'tn etknliğigöze çarptı; 1980'lerde dünvada esen neoliberalizm rüz- gârarma göre dümen tutan Sos- yaİBt Partiyönetimi, yolsuzluk- larlı yıprandı; işsizliğin yoğun- laşnası halkın hoşnutsuzluğunu körikledi; sonuçta yenilgi kaçı- nıtrtaz oldu. J^ansa 'da on yılı aşkın bir sü- re iktidarda kalan Sosyaiist Parti'nin lideri François Mitler- rani, bugün gerçekleşmesi bek- lerun yenilgiye karsın cumhur- baş<anhğı görevinde kalacak... yma, yalmz ve çok zor du- rurrda kalacak... ••• KAY1P C tıpi (kapalı tribün) 1636 seri no.lu ömürboyu bütün dallarda geçerli serbest giriş kartımı. Orko kartımı ve sürücü ehliyetimı zayi ettim, hükümsüzdür. S.A.SİMANER Meteorolojı Genel Mudurluğu nden alınan bılgıye gore, yurdurı batı ve orta kesımlerı çok bulutlu Marmara. Ege, Batı Akdenız Iç Ana- dolu Balı ve Orta Karadenız bolgelerı sağanak ve gokgurultulu sa- ğanak yağışlı geçecek Hava sıcaklığı yurdun batı kesımienode bı- raz azalacak. doğuda değışmeyecek Van Golu nde hava parçaiı ve az bulutlu geçecek Ruzgâr guney ve dogu yonlerden hafıf. ara sıra orta kuvvette esecek. Adana Afyon Ağn Ankara Antalya Aydın Bursa Çanakkale Dryarbakır Edırne Erzurum Eskışelnır Istanbu 1 Izmır Kars Konva Samsun Trabzon Zonguldak B 24 Y 18 B 0 Y 19 Y 21 Y 21 Y 22 Y 19 B20 Y 16 B 2 Y 18 B 18 Y 21 B 4 Y 19 Y 24 B25 Y22 Yağmurlu ı Bulutlu Sisli Guneşlı Yeltsin uıııuthı, Kongre kararsız ona>ına sunulmasına karar verdiler. TİKA'nın Sosyal ve Kültürel Konular Koordinatörü Prof. Mehmet Sayar. Türkiye'nin bu cumhuriyetlere yönelik olarak çeşitlı projeler geliştirdiğini ve vaatlerde bulunduğunu. ancak bunlann gerçekleşmesinde bu ülkeler arasında bir iletışim so- runun ortaya çıktığını söyledi. Sayar, şöyle konuştu: "Geçen yıl yapılan milli eğı- tim bakanlan toplantısında da. bu konu tartışıldı. O zaman, bu cumhuriyetler. 'Şimdi zamanı değü" dediler. Bizle ilişkileri dı- şında, dünyaya açılmak ve modern teknolojilere sahip ol- mak için, Latin alfabesi gerekli- dir. Bunun başka volu yoktur. Teknık, eğitım. sağlık her alan- da eelişmek için Latin alfabesi gerekmektedir. Şımdı sıra. Tür- kiye'nin. Latin harfleriyle baskı yapabilen offset makinelerini satın alarak. bu ülkelere gön- dermesıne gelmıştir. Biz, bu toplantıyı yapüktan sonra. Ruslar, "Ned'en bizi çağınnadı- nız?" diye sordular. Çünkü. on- lar da arayış içindeler. Dışanya açılmak, ekonomilerini geliştir- mek istiyorlarsa, başka yollan da yok." Sayar, Türkiye'nin. öngörü- len projeleri gerçekleştirebilme- si durumunda, en fazla beş yıl içinde Türk cumhuriyetlerinin birbirleriyle iletişim tıkanıklığı yaşamayacağını söyleyerek, on yıl içinde yapılan yatınmlann geriye dönecegini ifade etti. 720milyarlira Latin alfabesine geciş çalış- malan ve Latin alfabesiyle ba- sım yapacak matbaa makinele- rine ilişkin projeler için 1993 yılında 720 milyar lira harcan- ması planlanıyor. Bu kalem içinde, Türk cumhuriyetlerinde Latin alfabesine geçış çahşma- lan ve basım sektörlerinin özel- leştirilmesi çalışmalan için 500 milyar hra: Özbekistan'da alfa- be değıştirme çalışmalannm uygulama hazırbklan için de 220 milyar harcanması öngörü- lüyor. Diğer projeler de şöyle sırala- nıyor: • Moldovya'daki Gagavuz Türkleri için ilkokullarda kul- lanılmak üzere 25 bin adet alfa- benin basılması ve daktilo malzemelerinin gönderilmesi amaayla, 200 milyon lira. •Ozbekistan'ın alfabe değiş- tirme çalışmalannm uygulama programının hazırlanması ve uygulajıalann eğitılmesi için 7 milyar hra. •Alfabe-imla teknisyenler ça- lışma grubu ve alfabe-imla ku- rultaymın toplanması amacıvla 7.5 milyar lira. •Türk cumhuriyetlerinin bay- rak ve alfabe ihtiyacının karşı- Ianması amacıyla 50 milyar li- ra. • Latin harfleri ile baskı yapan matbaalann kurulması ve tek- nik elemanlann eğitimi için 2 trilyon 700 milyar lira. • Baştarafi I. Sayfada renin Redaksiyon Komıtesı- nce hazırlanan ve Yeltsin'ı yan- lızca anayasayı ihlal etmekle suçlayan karar taslağını tam metin olarak oylamaya koydu. Yapılan ilk oylamada taslak ilke olarak reddedidi. Hasbula- tov bunun üzenne Yeltsin'in anayasal sorumluluklannı ihlal ettiğine ilişkin ilk maddeyi oya koyunca bu madde de yeterli oy çoğunluğunu sağlayamadığı için kabul edilmedi. Oylamada 475 milletvekili aleyhte, 337 milletvekili lehte oy kullanırken 46 milletvekili çekimser kaldı. Yeltsin'in anayasayı ihlal et- tiğine ilişkin tasannın gündeme alınması için 517 oy sağlaması gerekiyordu. Başbakan Viktor Çernomır- din. dün sabah kongrede yaptı- ğı konuşmada, ülkede bu yılın sonundan önce erken seçimlere gjdilmesini hükümetin destek- lediğini ilan etti. Böylece Rusya'nın tüm ikti- dar kademeleri. bu yılın sonun- da önce erken seçime gidilmesi- nı desteklediklerini acıkça ortaya koymuş oldular. Parlamento Başkanı Ruslan Hasbulatov, kongre başlama- dan önce, Anayasa Mahkemesı Başkanı Valeri Zorkin de kong- rede yaptığı konuşmada sonba- harda erken seçimlere gidilme- sini önermişler, Devlet Başkanı Boris Yeltsin ile yardıması Aleksandr Rustkoy da erken seçime gjdilmesıni destekledik- lerini açıklamışlardı. Ancak öğleden sonra Kongre'deki yumuşak havanın değişmeye başladığı gözlendi. Kongre, Devlet Başkanı ile Halk Temsilcileri Kongresi ara- sındaki gerginlikten ötürü Yelt- sin'i kişisd olaralrsörumlu'fu lii tan yeni bir karar taslağını görüşmeye başladı. Yeltsin bunun üzerine bek- lenmedik bir anda söz alarak milletvekillerini uzlaşma yolun- dan yeniden sapmak ve tekrar çaüşmaya yönelmckle suçladı. Yeltsin ülkcdcki bunalımdan yalnızca yuriitmenin değil, ya- sama ve yargı organlannın da sorumlu olduğunu söyledi. Rusya Devlet Başkanı, mil- letvekillerinden önlerindeki tüm karar taslaklannı bir kena- ra iterek kendisinin önerdiği formülü desteklemelerini istedi. Yeltsin bu formül çerçevesin- de. Devlet Başkanı, Parlamen- to Başkanı, anayasa Mahke- mesi Başkanı ve Başbakan'ın en fazla bir hafta içinde bunalı- mın aşılmasını sağlayacak bir çözüm paketiyle ortaya çıka- caklannı söyledı. Kongre Yeltsin'in önerilerin- den sonra başlayan tartışmala- nn sertleşmesi üzerine çalışma- lanna bugüne kadar ara verdi. Yeltsin dün akşam gazeteci- lere yaptığı açıklamada Kongre'nin bugünkü oturu- munda anayasal bunalımın aşılması için bir uzlaşmaya va- nlacağı umudunua taşıdığını bildirdi. Rusya Devlet Başkanı, Kongre'nin Redaksiyon Komi- tesi'nce hazırlanan ve bunalım- dan kişisel olarak kendisini sorumlu tutan karar taslağının kabul edilemeyeceğıni, bunun Rusya için büyük bunalımlara yol açacağını söyledi. Öte yandan Rusya parla- mentosu, tartışmalı bir oylama- da, ülkedeki tüm radyo ve tele- vizyon istasyonu yayımlannın denetlenmesinı ilke olarak ka- bul etti. AA'nın habenne göre parlamentoda dün yapılan oy- lamada, kongrenin Redaksi- yon Komitesi'nce hazırlanan ve ülkedeki tüm radyo-TV yayım- lannın denetlenmesi için bir komıte kurulmasına ilişkin ka- rar tasansı çoğunlukla kabul edıldi. Kararda, Rusya Devlet Baş- kanı Boris Yeltsin'in yakın da- nışmanı olan Mihail Pohtara- nin'in başkanlığındaki Federal Enformasyon Merkezi'nin de kapatılması öngörülüyor. Halk Temsilcileri Kongresi'ne karşı direnen Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin iyimserliğini koruyor. Dün Moskova'da bir alışveriş merkezine giden Yeltsin, kendisini desteklediğini belirten yaşlı bir kadınla sohbet etti.(Fotoğraf: REUTER) Halk çocuk katili sapığı • Baştarafi I. Sayfada Mehmet Aygör'ün (32) Ed- remit'de inşaatlarda sıvaa ola- rak çalışırken 15 Temmuz 1992 tarihınde 30 yaşındaki Abdül- muttalip Mutlu'yu öldürdüğü. olaydan sonra firar ederek izini kaybettirdiği bildirildi. Aygör'- ün daha sonra Edremit'e 50 ki- lometre uzaklıkta bulunan Al- tınova'ya geldiği ve burada 6 aydan bu yana değişik isimlerle site inşaatlannda çalıştığı öğre- nildi. Bayramdan bir gün önce jandarma karakolunu boyadığı ve bayramın birinci günü de ka- rakol görevlileriyle bayramlaş- tığı bildirilen Aygör'ün aynı gün Yıldız Sitesi parkına gide- rek burada oyun oynamakta olan üç küçük kızla dostluk kurduğuanlaşıldı. Emniyet yetkililerinden alı- nan bilgiye göre iki çocuk katili "Mehmet Aygör, çevre ilçelerin yanısıra doğum yeri olan Kay- sen'de de aranıyor. İkinci çocu- ğun cesedinin bulunması üzeri- ne bölgede büyük bir gerginlik yaşandığı. halİan da arama ça- lışmalanna katıldığı gözlendi. Altınova Belediyesi, arama ça- lışmalanna katılanlar için üç otobüs tahsis etti. Bu arada Al- tınova'da yazhklannda kalan- lann bir bölümü olaydan sonra yörevi terkettiler. Öte yandan Konya'nın Ereğ- li ilçesinde geçen hafta okulu- nun önünden kaçınlan 11 ya- şındaki Şaziment Aydın'ın cesedi önceki gün Ereğli-Kon- ya otoyolunda şarampole aül- nuş olarak bulundu. Merkez Şehit Kamıl Atalay Ilkokulu 4. sınıf öğrencisi Şaziment Ay- dın'ın. geçen cuma günü 17-18 yaşlannda bir genç tarafından, •'Seni baban çağınyor. ben gö- türeyim" diyerek kaçınldığı öğ- renildi. Anne Havva ve baba Ahmet Aydın. kızlannın bu- lunması için polise başvurmuş- lar, ancak bir hafta boyunca bir sonuca ulaşılamamıştı. Vücu- dunda 11 bıçak darbesi olduğu halde bulunan Şaziment Ay- dın'ın cesedine yapılan otopsi- de tecavüz edılmediğı ortaya çıktı. Ereğli Emniyet Müdürü Mehmet Öztonm, katil ya da katilleri bulmak için çalıştıkla- nnı söyleyerek, "Olayın, bay- ram tatiline girildiği gün yapıl- mjş olması dikkat çekici. Şazi- ment'in okulda daha çok kimlerle oynadığı araştınldı. Bu çocuklara. katili tarif ettir- meye çalışıyoruz. Ancak henüz bir gelişme sağlayamadık" diye konuştu. Olayı soruşturan Sav- cı Rüştü Kemal Yddız da elde edilen tüm ip uçlannı değerlen- dirdiklerini sövledi. Otobüse kaçak kat • Baştarafi 1. Sayfada yon şaşesi üzerine karoser ya- parak bir kimse benim otobü- süm var diyemeycek. Hiç kimse çapının üzerinde iş yapamayacak. Şu an iki katlı otobüs yapan 20 atölye var. Ancak çoğu teknik donanım ve mühendisîikten yoksun. Söz- konusu atölyelerde konstrüksi- yon. test ve proje çahşmalannın yapıldığı söylenemez. İki katlı otobüse biniyorsunuz. başınız tavana carpıyor. Havalandır- ma yok. Bu da sağlıksız bir yol- culuk demektir. Bu otobüslerin gerek Emniyet Genel Müdürlü- ğü, gerekse Sanayi ve Ticaret Bakanüğı'nın uygunluk belge- sine sahip olması gerekli. Şimdi bakanlık bunu getiriyor." Bursa tl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü yetkililerinin sözü- nü ettiği bakanlık çalışması 3 mayısta sonuçlanacak ve bu ta- nhte Resmi Gazete'de yayımla- nacak. Genelgeden sonra çift katlı otobüs üretimini denetim altına alınacak. Bu çalışmanın "gecikmiş" olduğuna dikkat çeken bazı fırma yetkilileri. "Üretim başlayalı iki yıl olmuş. denetim şimdi geliyor. Buna halk arasında istimi arkadan gelsin derler" değerlendirmesi- ni yaptılar Türkiye'de çift katb otobüs üretimi için şase ithal eden Ulu- soy firması yetkilileri şu görüş- leri dile geürdiler: " 10 tekerlekli yürüyen şasele- ri Türkiye'ye getirme düşünce- miz iç talepten kaynaklandı. Biz de bunu karşılamak için is- mini kanıtlamış, Türkiye'de yaygın servis ağına sahip Volvo firmasıyla anlaştık. Volvo'dan getirttiğimiz teknik kadro ile üretici firmalara seminerler ve projeler verdik. Bir süre sonra getirdiğimiz on tekerlekli şase- ler üzerinde yapılan iki kath otobüsierin Avrupa normlann- da olduğunu gördük. Nasıl yapılıyor? Bursa'daki 20 atelye iki katb otobüs için öncelikle yurt dışın- dan "yürüyen şase" getiriyor. Motorlar şase üzerinde bulunu- yor. Bunun üzerine tüm teknik çalışma atelyelerde gerçekleşti- riliyor. Bu atelyelerin çoğunda muhendis çabşmıyor. Görevb teknik elemanlann büyük bölü- münün çırakhktan yetişme us- talar olduğu belirtiliyor. Bu yöntemle yurt dışından ithal edilen otobüslere oranla yüzde 50 daha düşük fiyata çift katb otobüs üretildiği bildiriüyor. Sevgili VEIİ YILMAZ'ı kaybettik. \E1TİRE ÖZKAN YILMAZ. HAZAL YILMAZ Düşüncelerinden dolayı en verimli yıllan zindanlarda tükettirilen gazeteci-yazar VEIİ YILMAZ'ı kaybettik. Acıhyız. İNSAN HAKLARIDERNEĞİ ^ İSTANBULŞUBESİ GOZLEM UĞUR MUMCU • Baştarafı 1. Sayfada - 2b milyon. Isveç'teki Uluslararası Kürt Konferansı da bir başka sayı veriyor: - 20 milyonu aşkın Kürt... Devlet Istatıstik Enstitüsü, 1965 niirfus sayımında ana- dili Kürtçe olan yurttaş sayısını 2 milyon 291 bin 502 ola- rak belirlemişti. Aynı yıl, toplam nüfus da 31 milyon 391 bin 421 olarak saptanmıştı. Aynı verilere bakarak Doğu ve Güneydoğu'da yaşa- yan Kürt kökenli yurttaşın genel nüfusa oranını da göre- lim: Elazığ, Van, K.Maraş, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Di- yarbakır, Tunceli, Ş.Urfa, Hakkâri, Gaziantep, Ağrı, Bin- göl, Bitlis ve Adıyaman illerinde Kürtçe konuşan, anadil- leri Kürtçe olan yurttaş sayısı bu kentlerin toplam nüfus sayısının yüzde 37'sidir. Buradan şu sonuç çıkıyor: Anadili Kürtçe olanlar, Doğu ve Güneydoğu'da da ço- ğunluğu oluşturmuyorlar. 1965 yılında Kürt kökenli yurttaş sayısı toplam Türkiye nüfusunun yüzde 7'sidir. 1927 yılında yapılan genel nüfus sayımında toplam nüfus 11 milyon 778 bin, Kürtçe konuşan yurttaş sayısı da 1 milyon 134 bin olarak saptanmıştı. Son nüfus sayımında da anadil sorulmadı. Kaçta kaçımız lslamdır?Kaçımız Sünni, kaçımız Alevi? Kaçımızın anadili Kürtçe? Ülkemizde kaç Ermeni köken- li yurttaşımız yaşıyor? Ülkemizde kaç bin Rum var? Sür- yani sayısı ne kadar? Bunları bilmeye olanak yok. Bu konular yasak! Tarih yasak, coğrafya yasak, istatistik yasak, sağa bak yasak, sola bak yasak. ileriye bak yasak, geriye bak ya- sak! Yasakların sonu ne? işte bu... • • • Cumhuriyet tarihinde 18 tane ayaklanma olmuş; bun- lar hakkında ayrıntılı bilgi, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlıçjı tarafından yayımlanan "Türkiye Cumhuri- yeti'nde Iç Ayaklanmalar" başlıklı kitapta var. Var ama bu kitap yasaktır. Genelkurmay Başkanlığı kendi yayınını kendisi yasaklamıştır! Geçen yıl mayıs ayında eski Genelkurmay Başkanı Sayın Necip Torumtay'a bu yasağın nedenini sormuş- tum. Torumtay, kitabın yasak olduğunu benden öğrendi- ğini, konuyu araştıracağını söylemişti. Ertesi gün Genelkurmay İkinci Başkanı Sayın Mehmet önder telefonla arayarak bu yayının eski Genelkurmay başkanlarından biri tarafından yasaklanmış olduğunu söyledi. Ben de kitabın yasak olduğunu bildiğimi; bu ki- tabın neden yasaklandığını sorduğumu bildirdim. Konu o gün öylece kapandı. Yeni Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sayın Doğan Güreş, Silahlı Kuvvetler'i halka açıyor. Bu açıklık siyaseti, bu tür yasakların kalkmasını da ge- rektirmez mi? "Türkiye Cumhuriyeti'nde Iç Ayaklanmalar (1924- 7938)" adlı Genelkürmay yayınını bir Genelkurmay baş- kanı yasaklamışsa bir Genelkurmay başkanı da bu ya- sağı kaldırabilir. •Osmanlıarşivleriniyabancılaraaçıp cumhuriyet tarihi arşivlerini, Türk araştırmacılarına ve yazarlarına kapat- mak kime, ne yarar sağlıyor? 1924Nasturi.. 1925ŞeyhSait.. 1925Rackotan.. 1925-37 Sason.. 1926 1. Ağrı.. 1926 Koçuşağı.. 1927 Mutki.. 1927 2. Ağrı.. 1927 Bicar.. 1929 Asi Resul.. 1929 Tandürük.. 1930 Samür.. 1930 Menemen.. 1937-38 Dersim ayaklan- malarını nereden öğreneceğiz? Yabancılardan mı? Gözler arük komisyonda • Baştarafi 1. Sayfada Mahmut Öztürk. avnntı ve isım vermekten kesinlikle kaçı- nıyor. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve ailesini de ifade verme- ye çağıracak boyutlarda gebşen hayali ihracat olayının perde arkasındakiler açığa çıkacak mı? Kamuoyunun arük hcr yö- nüyle aydınlanmasını istediği hayali ihracat konusunun bu komisyonun çabşmalannın so- runçlanmasıyla ne ölçüde açık- bğa kavuşacağı merak konusu. Komisyonun karanbkta kalan şu sorulan aydınlatması bekle- nivor: • Hayali ihracat olaylanyla il- gib DGM'de görülen davalar- da bugüne kadar genelbkle olayda doğrudan sorumluluğu bulunmayan kişiler yargılandı. Marmaris, Kaş, Güllük, Ayva- lık, İzmır. Derince, Gürbulak, Cilvegözü gümrüklerinde orta- ya çıkanlan olavlar sonrası hakkında dava açılanlar, ihra- catı organize eden kişilenn ya- nında çalışanlardı. Komisyon hayab ihracatı organize edenle- rin tümünü ortaya çıkarabile- cekmi? • Marmaris olayında yargıla- nan ve hayab ihracatı organize eden iki kişiden biri olduğu be- lirtilen Ertan Sert, ""Eğer konu- şursam. devlet kademelerinde- ki pekçok kişının başı yanar" diyor. Sert, Buca Cezaevi'nde tutuklu iken de Başbakan'a bir mektup yazmış ve havaü ihra- cat olayının boyutlannın çok geniş olduğunu ıddia etmişti. Hayali ıhracatta devletin üst kadamelerindekilerin ihmali söz konusu oldu mu? Hayali ih- racatcılarla işbirliği >apan üst düzey yöneticisi var mı? • Hayali ihracat olaylannm yoğunlaştığı 1987'de DPT müs- teşar yardımcıbğı yapan Bülent Öztürkmen'in bircok dosyayı 'sümenaltı' ettiği öne sürülü- yor. DPT'deki dosyalar açıkla- nacak mı? Bu dosyalar hakkın- da işlem yapmayanlara bunun nedeni sorulacak mı? • ANAP döneminde 50 mil- yon dolann üzerinde ihracat yapan firmalara daha fazla ver- gi iadesi ödenmış. ıhtalat ve benzer olanaklardan bu firma- lann daha fazla yararlanması sağlanmıştı. Başta ENKA, Ya- şar Dış Ticaret, Koç Holding olmak üzere pekçok tarunmış holding dış ticaret firması ihra- catını daha yüksek göstermek amacıyla küçük firmalarla iş- birliği yapmıştı. Bu firmalar büyük holdingler üzerinden ih- racat yaparken bunlann bazıla- nnın hayab olduğu ortaya çıkmıştı. Bu durumda nasıl bir soruşturma yöntemi ızlenecek? . • Hayab ihracatın gerçekleşti- ren firmalann çoğu kıyı kasa- balanndaki gümrük memurla- nyla anlaşarak bu işı gerçekleş- tirdiler. Hayalicilerle işbirliği yapan ya da "gözyumduğu" kesinleşen gümrük görevlileri hakkında ayn bir soruştuma açılacak mı? • Hayali ihracat yapüğı için soruşturmaya alınan firmalann bu soruşturma sürerken vergi iadelerini almalannı sağlayan kararnamelerden sorumlu olan kişiler de soruşturma kapsamı- na alınacak mı ? • Beş yıl hiç soruşturma açıl- maması halinde bazı dosyalann zaman aşımına uğraması söz konusu. Komisyon bunu dik- kate aldı mı? Komisyonun so- ruşturmasının gecikmesi nede- niyle zaman aşırru gündeme geürse sorumlusu kım olacak? Bu sorulara yanıt aramak üzere kurulan Hayab İhracat Komisyonu'nun üyeleri şunlar: "Mahmut Öztürk (Başkan- DYP). Kamer Genç (Başkan vekili-SHP). Muzaffer Ana (Sözcü-ANAP), Hasan Peker (Katip üye-DYP), Faik Altun (CHP), Nevfel Şahin (DYP), Hasan Avşar (DYP). İbrahim Ansoy (DYP). Faruk Saydam (ANAP). Ekrem Pakdemirb (ANAP). Sabh Kapusuz (RP);' -BİTTt- Sevgili VELİ YILMAZ "Yüreğimizcennetin olsun" Galip Demircan, Kutsi Demircan, Nevres Kaynar; Celal Üre, Sevil Demirci Çakar, Onder Çakar, Şeref Demird