Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
• * »
MART 1993 ÇARŞAMBA • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLEREV DEVAM 17
GÜNCEL
OJNEYT ARCAYUREK
UBaştarafi 1. Sayfada
Evet: TÖ, hayali ihracatın odak noktası. Çünkü. 12 Ka-
sım 1987 tarihinde yayımladığı genelgeyle "hayali ihra-
catı kolaylaştırmak, denetimiazaltmakla" suçlanıyor.
Savlara göre özellikle bu genelgeden sonra vuran,
dahaçokvurmuş, Hazineyi soyansoymuş.TÖdönemi-
nın özel deyimiyie, köşeyi dönen dönene. Bir koyup yir-
mı alanların sayısını beiki de bugün devlet bile doğru
durüst bllemiyor.
Unlü genelgenin hayli ilginç bir öyküsü var, bu öyküyü
brenler komisyona çok ilginç açıklamalar yapıyorlar.
Örneğin. ANAP iktidarı döneminde olup bitenlere artık
dayanamayıp Başbakan Yardımcılığı'ndan istifa eden,
eski TBMM Başkanı Kaya Erdem'in söyledikleri...
Erdem, genelgeyi getirenlere imzalamayacağını söy-
lemiş, ama "Sayın Başbakan bunu bekliyor, arzu edi-
yor, dediler. Parafeedip, TÖ'yüaradım. Görüşümşu idi:
Böyle bir karann acelesi yoktu; çünkü seçimlere 75 gün
vardı" diyor.
Metni hazırlayan DPT'nin o zamanki müsteşarı Yusuf
Bozkurt Özal milletvekili adayı, istifa etmiş, "haberi
yok"muş. Müsteşar Yardımcısı Bülent öztürkmen ise
Kaya Erdem'i suçluyor, "İkna olmadıysa ne diye parafı
var' diye soruyor.
İşine gelirse
Hayali ihracat Komisyonu gerçekleri saptamak için
önce TÖ'yü, sonra soruşturmada adı geçen öteki "aile
bireylehni" çağırıyor.
Reddediyorlar.
Neyi? Gerçeklerin ortaya çıkmasını.
Neyi?TBMM'yi.
Neyi? Bir soruşturma komisyonunun doğruları ara-
masını!
TÖ, hemenCumhurbaşkanlığızırhınasarılıyor. Ya Yu-
suf Bozkurt biraderimiz. Şu gerekçeye bakın: Efendim,
komisyon başkanı DYP'Iİ imiş, komisyon taraflıymış,
böyle bir kurula ifade ve bilgi vermeyi içine sindiremi-
yormuş.
Ya basını araç gibi kullanıp Meclis'i ve komisyonu
küçük düşürücü izlenimler veren Sö'ye ne demeli?
24 Mart bayramın birinci günü için çağrı aldığını söyle-
yerek hem kamuoyunu yanıltıyor, hem Meclis'i hem de
komisyonu "şaşkın" diye niteliyor.
Oysa. komisyon SÖ'ye gönderdiği yazıda, "24 Mart
gününe kadar, zaman ve zemini 'size uygun olacak' yer-
de bilgi vermesini" rica ediyor.
Başta TÖ, hemen bütun "aile" işlerine gelmedikçe
gerçeklenn ortaya çıkmasına, yanlışların düzeltilmesi-
ne yardımcı olmuyor.
Fakat...
Otoyol yolsuzluğu Yüce Divan'da. Başkan Yekta Gün-
gör Özden, 'adı geçerse" TÖ'yü tanık olarak Divan'a
çağırabileceğini söylüyor.
Binbir dereden su getirerek Hayali ihracat Komis-
yonu'nda ifade vermeyi reddeden TÖ, işine geldiği ve
eski bakan arkadaşlarını koruduğu havasını kamuoyu-
na vermek için bakarsınız, Yüce Divan'da tanıklık etmeyi
kabul ediverir.
Basınimız, Apo'nun genelgelerine verdiği önemi, ör-
neğın TÖ ve "aile " üzerinde baskı kurarak hayali ihracat
soruşturmasindadagösterse... _^_
Hiçbir şey yitirmez, çok şey kazahır.
HAVA DURUMU TÜRKİYE'DE DÜNYADA
Meleofolo) Genel Mûdurluğu nden alınan bılgıye gore, yurdun KU-
zeydo^u kesımlen parçalı bolutlu. Doğu Karadenız kıyıları yağmur-
lu ıç kesımlen ıle Ooğu Anadolu nun ku;ey kar yağışlı dığer yerer
az bolutlu ve açık geçecek Havasıcakhğıanacak Ruzgar kuzeyve
batı yonlerden hafıf, ara sıra orta kuvvette esecek Denızlerımızde
ruzgar yıldız ve karayelden 3-5 kuvvetınde saatte 10-21 denız mılı
hızla esecek Van Goiu'nde hava. parçah bolutlu geçecek
j Yağmurlu ı Bulutlu Sisli
İnönü: Nevruz başkaldırı değil, barış günü olmalı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) -Nevruz kutlamalannın
Güneydoğu'da olaysız geçmesi
için siyasi partıler ve demokra-
tik kitle örgütleri harekete geçti.
TBMM İnsan Haklannı Ince-
leme Komisyonu üyeleri, Nev-
ruz kutlamalanna gözlemci
olarak katılmak amacıyla Gü-
neydoğu'ya gidecek. HEP Ge-
nel Başkanı Ahmet Türk. An-
kara'da siyasi partiler ve işçi
konfederasyonlanna yaptığı zi-
yaretlerde. Nevruz'da bölgede
gözlemci heyet bulundurmala-
nnı istedi. Nevruz nedeniyle
İzmir'de çeşitli çeşitli dernek.
sendika ve siyasi parti üyelerin-
den oluşan bir heyet Diyarba-
kır'a "banş yolculuğu" yapı-
yor.
TBMM Başkanı Hüsamettin
Cindoruk"un. Nevruz kutlama-
lan sırasında bölgede TBMM'-
den bir heyetin bulunmaşı yo-
lundaki isteği. dün İnsan
Haklannı İnceleme Komis-
yonu'nunda görüşülerek, oy
çokluğu ile kabul edildi. Görüş-
mede. DYP mılletvekiileri Tı-
naz Titiz, Uğıır Aksöz ve
Mehroet Özkan ile ANAFlı
Halit Dumankaya karara karşı
çıktılar. Dumankaya. TBMM
Başkanı Cindoruk'un kendile-
nne talimat veremeyeceğini be-
lirtti.
Komisyondaki görüşmeler-
den sonra yapılan oylamada.
komisyonun oluşturulacak 6
kişilik bir heyetle Nevruz'da
bölgede bulunmaşı kararlaştı-
nldı. Komisyon danışmanlan-
nın, karar yeter sayısı olmadığı
yolundaki uyanlan üzerine ov-
İama geçersiz sayıldı. Kısa bir
süre sonra SHP Erzincan mil-
letvekili İbrahim Tutu'nun ko-
misyon toplantısına katılması
üzerine oylama bu kez CHPJi
Faik Altun'un. "bölgeye 6 kişi-
lik bir heyet yerine, komisyo-
nun tüm üyelerinin gitmesi"
doğrultusundaki istemi doğrul-
tusunda oylandı ve kabul edil-
di.
İnönü'nün açıklaması
SHP Genel Başkanı. Devlet
Bakanı ve Başbakan Yardımcı-
sı Erdal İnönü dün Türk Parla-
menterler Bırlıği Başkanhk
Divanı üyelerini TBMM'de ka-
bul etti. İnönü burada yaptığı
konuşmada, Nevruz'un Tür-
kiye'de dayanışma içerisinde,
kardeşlik, güven ve neşe içinde
geçirilen bir gün olması gerekti-
ğini ifade etti. İnönü, "Zaten bu
günün geçmişten gelen amaci
da bu. Nevruz bir başkaldın
günü değildir. Nevruz'un. bır-
likte, demokratik özgürlüklerin
tadına vanlan, dayanışmanın.
birlikteliğin yaşandığı huzur ve
banş günü oİmasını bekliyoruz.
Umanm da böyle olacak" dedi.
HEP gözlemci heyet
istedi
HEP Genel Başkanı Ahmet
Türk. dün CHP Genel Başkanı
Deniz Baykal ve Hak-İş Genel
Başkanı Necati Çelik'i ziyaret
etti. Türk. Baykal ve Çelik'ten
Nevruz kutlamalan sırasında
bölgede gözlemci heyet bulun-
durmalannı istedi. Gerek Bay-
kal, gerekse Çelik, Nevruz süre-
since bazı arkadaşlannın bölge-
de bulunacaktârinı sö'y'Tediler.
Deniz Baykal. koşullann elver-
mesi halinde kendisinin de böl-
geye gitmek ıstediğini bildirdi.
Türk. Baykal'a yaptığı ziya-
rette Başbakan'ın Nevruz"un
kutlanabileceğini söylediğini,
ancak bölgedeki uygulamala-
nn bunun tam tersini gösterdi-
ğini savundu. Şon bir hafta
içindejandarma ve polisin köy-
lere giderek baskı yaptıklan
yolunda haberler aldıklannı da
kaydeden Türk, halkın banşçıl
bir ortamda kutlama yapmak
ıstediğini, ancak geçen yıl yaşa-
nan kötü olaylann da unutul-
maması gerektiğini anımsattı.
HEP Genel Başkanı Türk.
dün Hak-İş Genel Merkezini
ziyaret etti. Türk. burada yaptı-
ğı konuşmada. Nevruz kutla-
malan sırasında 3-5 kişinin
slogan atması durumunda, gü-
venlik güçlerinin bu gruplann
üzerine ateş mi açacağı, yoksa
bu kişileri tespit edip sonradan
kovuşturma mı yapacağı yo-
lunda kuşkulu olduğunu belirt-
ti. Nevruz kutlamalannın banş
içinde geçmesini istediklerini
kaydeden Türk. önceki gün
ANAP Genel Başkanı Mesut
Yılmaz'la yaptıklan görüşme-
de, Nevruz sırasında bölgede
gözlemci heyet bulundurmala-
nnı ıstediğini. bu çağnyı dığer
siyasi partilere de yapacağını
bildirdi. Türk.Türk-'İş. Hak- İş
ve DİSK"ten de bu yönde talep-
leri olacağını ifade etti ve '•De-
mokratik kitle örgütlerinin bu
görevi yerine getirmesiyle ina-
nıyoruz ki, bu Nevruz iyi bir
şekilde geçecektir" dedi.
Çöziim askeri değil siyasi
Hak- İş Genel Başkanı Çelik
ise. Güneydoğu sorununun si-
yasi. çözümünün de siyasi oldu-
ğunu kaydettiği konuşmasın-
da, halen askeri güç kullanarak
çözüme ulaşmaya çahşmanın
yanlış olduğunu söyledi. Nev-
ruz'un rahatça kutlanmasın-
dan yana olduklannı belirten
Çelik. güvenlik güçlerinin "ka-
nunsuz iş yaptı diye halkın üze-
rine silahla gıtmemesi" gerekti-
ğini kaydetti.
, TBMM^ İnsan Haklan Ko-^
fnisyinu Sözcüsü ve RP İstan-'
bul milletvekili Hasan Mezarcı
OIAYLARIN
ARDINDAKİ
ise dün yaptığı yazılı açıklama-
da. APO ve Talabani'nın mu-
hatap kabul edilemeyeceğini.
siyasi çözüm yerinin Meclis ol-
duğunu bildirdi. Mezarcı açık-
lamasında, "Eğer bir hak veri-
lecekse terörü durdurmak ve
silahı bıraktırmak için değil,
hukuk ve adalet devietinin ge-
reği olarak ver.lmelidir" dedi.
İHD-Baykal görüşroesi
CHP Genel Başkanı Deniz
Baykal dün parti genel merke-
zinde İHD Genel Başkanı Akın
Birdal ve dernek yöneticilerini
kabul etti. Görüşmeden önce
konuşan Baykal. hükümetın ilk
günlerinde insan haklan ala-
nında umut verici girişimler
yaptığını. ancak bunlann so-
nuçlanmadığını söyledi.
İHDGenel Başkanı Bir-
dal da, hükümetin insan hakla-
n alanında hiçbir ciddi adım
atmadığını söyledi.
SHP Genel Sekreteri Cevdet
Selvi dün yaptığı basın toplan-
tısmda herkesın Nevruz'u örf
ve adetleri doğrultusunda kut-
lamasını lemenni ettiklerini
söyledi.
İzmir'den banş vokuluğu
İzmir'den Diyarbakır'a •ba-
nş yolculuğu' başlatılıyor. 14
kuruluştan temsilciler bugün
önce Ankara'ya. buradan Di-
yarbakır'a gidecekler. Cumhu-
riyet Ege BâiKKu'auoiıaberine
göre IHD. Savaş Karşıtlan
Derneği. HEP. Yol-İş Sendika-
sı, Tüm-Sağlık-Sen. Tüm-Bel-
Sen 2. Nolu Şube, Petrol- İş,
Tüm-Tis. ÖZDEP, Maden-
Sen. Eğit-Sen 2. Nolu Şube. Ta-
nra- Sen temsilcilerinden olu-
şan 'Banş Yolculuğu Platfor-
mu" nca yapılan açıklamada
Diyarbakır'a. "şiddete maruz
kaİanlar lehine tanıklık edebil-
mek için' gidildiği belirtildi.
GERÇEK
• Baştarafi 1. Sayfada
ğunda oturabilmek için Vaşing-
ton 'dan destek bekliyor.
Bu çarpıa çelişki, kuzey kom-
şumuzdıı yaşanan olaylann ola-
ğanüstü boyutlarmı ve geçici
niteli^ini vurgulama\a veterli-
dir. "
Yeltsin kısa sürede hem kendi-
sini henı ülkesini harcaımş bir
lider durumuna düşmüş göriinü-
yor; bclirsizlik ve karışıklık bu-
günkii Rusya 'nm durumunu
sapta\jn iki sözcüktür. Rusya
Devlet Başkanı elbette bu gerçe-
ği gömuiktedir, ama sağduyu
çtgisine doğru çekilmeyi göze
alami)or; parlamentoyla kavga-
st, ülkaini iki baslı biryöneümin
istikrarsızhğına sürüklemiştir.
Ankara. Rusya'daki bunahmı
kaygnla izliyor...
Çok bilinmeyenli Rusya denk-
leminir. nasıl çözüleceğini bilen
yok. l'zaydakı Rus uydulartnm
vervüzüne aklardığı bilgiler ara-
sm'da ca bu denklennn çözümüne
ilişkin bir yanıun bulunmaşı ola-
nâksı:..
•••
Alaryakrta
MBaşarafi 1. Sayfada
1 ton.nun Türk Lırası cinsin-
den dtğeri de. son 2.5 ay içinde
yüzdeÎ4oranındaartarak, 152
bin M41iradan 175 bin 778
lirayayükseldi.
TtPRAŞ'm rafıneri çıkış fı-
yatlaında \apılan son değişik-
İik. 1" aralıkta yapılan Bakan-
lar Kurulu toplantısından
sonr. Devlet Bakanı ve Hükü-
met Sözcüsü Akın Gönen tara-
fın<ddi açıklanmıştı. Düriya
hamnetrol fıyatlannda düşme
olduoınu. bunun ıç pıyasaya
yans^ıldığını söyleyen Gönen.
noırul ve süper benzin fiyatla-
nnar.üzde 3.5. kurşunsuz ben-
zin iyatlannın yüzde 3. 5
nuiTı.rah fuel-oil ile kalorifer
yalvi nın fıyatlannın da yüzde
5 onıında azaltıldığını bildir-
mişt
"T PRAŞ'ın son fıyat ayarla-
m^s'in ardından, Ankara"da
no-TTâl benzin 5 bin 155. süper
beiirn 5 hın 800, motorin 4 bin
34 r5.ıaz 4 bin 622, fuel-oil de 2
b i n 35 liradan satılmaya baş-
lararştı. Ankara'da
yaJLşık olarak şöyle olacak:
"orma] benzin 5 bin 928 li-
ra- . ıper benzın 6 bin 670 lira.
mvomn 4996 lira, gaz 5 bin 315
Jirra.uel-oıl 2 bin 685 lira."
ş k k k i y e
İlk kez bir Türf%kımı Avnıpa Kupası'nda final oynadı. Ük kez tarafh tarafsız
herkes, ı. Ve bu
ütünleşti.
Ne söylesek az!.. Efes Pilsen'i Avrupa İkinciliği'ne giden yolda yalnız
bırakmayan, alkışlâpifyüreklen
emesındekı yetkilide: ar
herkese, yûreğimizdeki tüm içtenlikle, tüm sevgiyle teşekkür ediyoruz.
Pilsea
SPOR KULÜBÜ
GÖZLEM
UĞUR MUMCU
MBaştarafi 1. Sayfada
bakalım:
Koçgirı Ayaklanması'nöa Ginyan Aşireti reisi Mu-
rat Paşa ve Kangal Ağası Kürt Hacı Ağa, hükümet
kuvvetleri ile işbirliği yaparak ayaklanmacıları ele
vermişlerdir.
Aynı ayaklanmada 'Kureşan Aşireti' hükümet kuv-
vetlerinin yanında ayaklanmacılara karşı savaşmıştı.
Abbasan Aşireti,Ferhadan Aşireti'. ve Karabal
Aşireti' ayaklanma sırasında Mustafa Kemal'i ve
Ankara hükümetini desteklediler.
'Şeyh Sait Ayaklanması' Şeyh Sait'in bacanağı binba-
şı Kasım (Ataç)tarafından Mustafa Kemal'eayaklanma-
dan bir yıl önce ihbar edildi.
Ayaklanmayı Dersim aşiretleri desteklemedi.
Hükümeti Şeyh Sait Ayaklanması'm 'Hormek' ve
'Lolan' aşiretlerinin yardımlarıyla bastırdı.
Ağrı bÖlgesinin ünlü Hayderan Aşireti' ayaklanma-
ya katılmadığı gibi hükümet kuvvetlerine yardım etti.
Bugünkü Tunceli yöresindeki Dersim aşiretleri' de
Şeyh Sait Ayaklanması'na karışmadılar. Dogu Der-
sim aşiretleri, Doğandedeoğlu Hüseyin tarafından
örgütlenerek hükümet kuvvetteri yanında yer aldılar.
Kcçgiri ve Dersim Ayaklanmasj liderlerinden Ali-
şer Bey, Dersim Ayaklanması liderleri Şeyh Rıza'nın
yeğeni Rehber İbrahim Ağa tarafından öldürüldü.
Şeyh Sait Ayaklanması nda hükümet kuvvetlerinin
yanında yer alan Heyderan Aşireti reisi Kör Hüseyin
Paşa.Agrı Ayaklanması'na ayaklanmacıların safırida
katJİmak üzere Suriye'den Türkiye'ye geçerken Kürt
liderlerinden Nuh Bey'in yeğeni Medeni tarafından
öldürüldü.
Nuh Bey de Molla Mustafa Barzani'nin ağabeyi Ah-
met Barzani tarafından kurşuna dizilerek idam edildi.
Avukat Faik Bucak'ın 1966 yılında öldürülmesinden
sonra TKDP (Türkiye Kürdistan Demokrat Parti) lider-
liğine getirilen Sait Elçi,'Şivan' adıyla tanınan Dr. Sait
Kızıltoprak tarafından 1972 yılında Kuzey Irak'ta kur-
şuna dizildi. Dr. Kızıltoprak ve Kulplu Çeko' diye bili-
nen bir arkadaşı da Molla Mustafa Barzani tarafından
idam edildi.
Molla Mustafa Barzani, Irak rejimine karşı ayaklarv
dığında Kuzey Irak'ta birçok Kürt aşireti, hükümet
kuvvetlerinin yanında yer aldı.
Herki Aşireti.. Berv/ari Aşireti.. Bradost Aşireti..
Sındi Aşireti. Şexan Aşireti.. Zibari Aşireti... Bu 'Zi-
bari Aşireti' reisi Mahmut Zibari, Molla Mustafa
Barzani'nin kayınpederiydi. Barzani'nin oğullanrv
dan Ubeydullah Barzani de babasına karşı dedesinin
yanında yer aldı!
Barzani'ye karşı Bağdat rejimi yanında yer alanla-
rın başında Celal Talabani gelmekteydi.
Seyrt Celalettin Brifkani'.'Şeyh Mahmut Şemiran',
Şeyh Mesut Bawarni' gibi büyük toprak ağaları da
Barzani'ye karşı Bağdat rejiminden yana tavır almış-
lardı.
Kürt ayaklanmaları aynt zamanda ihanetler, cina-
yetler ve 'çaş tarihi'difi.
Kuzey Irak'ta bugün Talabani ve Mesut Barzani'nin
peşmergeleri ile PKK gerillalan savaşıyor. Kürt Kür-
dü öldürüyor.
Barzani ve Talabani, ABD ve Batı desteği ile kur-
dufları 'Kürt Federe DeWef/'nde iktidarı PKK ile pay-
laşmak istemıyorlar.
Oysa, 1982 yılında Barzani ve PKK arasında anlaş-
ma yapılmış,7rak Kürdistan Demokrat Partisi' o tarih-
ten/1989 yılıha'taöar öü"ayrırhcı terör örgîrtünu des-
teklemişti.
Kürdistan Yurtseverler Birliği' Genel Sekreteri
Celal Talabani ve PKK Genel Sekreferi Abdullah Oca-
lan 1 Mayıs 1988 günü bir araya gelerek Türkiye
Cumhuriyeti'ne karşı devrimci silahlı mücadeleyi ve
kitlesel direnişleri geliştirmeyi ve cephe oluşturma-
yı' kararlaştırmışlardı.
1988 yılında Kürt Cephesi' kuranlar bugün birbirle-
rine kan kusuyorlar.
Bunlann hangisi 'çaş'ür, hangisi değil?
Peşmergeler mi 'ça$tır, yoksa PKK mı?
Almanya'ya Yahudi
• Baştarafi 1. Sayfada
makamına. Frankfurtlu bir
gayri menkul komisyoncusu
olan Ignatz Bubts'ı önenyordu.
Eğer Bubis sadece bu mesleği
icra eden sıradan bir vatandaş
olsaydı okurlar yine de bu ka-
dar şaşırmayacaktı. 65 yaşında-
ki Bubis. soykırımdan İcurtulup
Almanya'da kalan az sayıda
Yahudiden biriydi ve Alman
Yahudi Cemaati Başkanf ydı.
Almanya. cumhurbaşkanı
koltuğunda bir Yahudiyi kaldı-
racak olgunluğa erişmiş miydi?
Gazetenin yazarlanna bakıla-
cak olursa. bu. Almanya için en
büyük sınav olacaktı. Eğerneo-
faşist düşüncelerin yeniden ye-
şerip gençler arasında giderek
artan sayıda taraftar topladığı
Alman toplumu bu sınavı başa-
nyla geçerse. karanlık geçmişi-
nin yükünü de sırtından atmış
sayılacaktı.
Sıcak bakmıyor
Ignatz Bubis'in kendisi bu
fikre sıcak bakmıyor, hatta tar-
tışmayı Almanya'daki 40 bin
kişilik küçük Nİusevi cemaati-
nin aleyhine değerlendiriyor.
Cumhurbaşkanlığına öneril-
mesinin aşın sağı güçlendirece-
ğine inanıyor. "Alman toplu-
mu buna hazır değü" diyen
Bubis. örnek olarak kendisine
her gün ulaşan küfür dolu mek-
tuplan ve telefonlan gösteriyor.
Bubis. Almanya'da aşın sağa
karşı cesur çıkışlanndan ve
Türkler başta olmak üzere
azınlıklan savunan demeçlerin-
den ötürü "sevilmeyen adam'"
haline geldi.
Yalnız Almanya'dakı sağa-
lar değil. Yahudiler de Bubis'i
suçluyorlar. Çünkü Bubis Ya-
hudilerin Alman toplumunun
bir parçası olduğunu. Al-
manya'nın ellı yıl öncesiyle kar-
şılaştınlamayacağını. aşın sa-
ğın karşısında geniş bir toplum-
sal muhalefet bulunduğunu
söyleyerek "Alman düşmanlı-
ğı" yapan dindaşlanna da karşı
çıkıyor.
Bir ankete göre Almanlann
sadece yüzde 43'ü Bubis'in Al-
man vatandaşı olduğuna kani.
Çoğunluk onu diğer Yahudiler
gibi "İsrailli" olarak görüyor.
Doğu Almanya'nın Rostock
kentınde ırkçı olayiardan sonra
basın toplantısı düzenleyen Bu-
bis'e bir Hıristiyan Demokrat
milletvekili kalkıp şu soruyu
sormuştu: "Almanya'daki
olaylan eleştiriyorsunuz. Oysa
sizin vatanınız Israil de Filistin-
lilere farklı davranmıyor. neden
ona bir şey demiyorsunuz
0
"
Alman olarak niteliyor
Bubis bıkıp usanmadan ken-
:
disini "Alman" olarak niteliyor •
ve "Almanlar ve Yahudiler"
aynmına karşı mücadele edi-
yor. Oysa bu aynmı koyması
için öyle çok neden var ki. 1927
Breslau doğumlu olan Bubis'in
babası, ağabeyi ve ablası Nazi-
lerce Treblînka toplama kam-
pında öldürülmüş. Kendisi
tesadüf eseri Polonya'nın Deb-
lin şehrindeki Yahudi gettosun-
dan sağ çıkmış. 1956'dan bu
yana Frankfurt'ta oturan Bu-
bis komisyonculuktan zengin
olmayi başarmış. Kansı Ida
Dachau toplama kampından
şağ çıkan Yahudilerden biri.
Ölümden dönen ve resmi bir
eğitimden geçmeyen Bubis ken-
di kendini yetiştirmiş. yedi dil
konuşuyor bugün. Siyasi eğili-
mine uygun olarak Liberal Par-
ti üyesı.
Dört koruma görevlisince
her adımı izlenen Ignatz Bubis.
cumhurbaşkanlığına önerilme-
sini "yanlış" buluyor. "On iki
yıllık nasyonal sosyalizm Al-
manya'da yıkıcı ızler bıraktı"
diyen Bubis. "Bir Hıristiyanla
evlenen Yahudinin çocuklan
'yan Yahudi' olarak nitelenir;
oysa bir Protestanla evlenen
Katoliğin çocuklanna 'yan Ka-
tolik' lakabını yakıştımıak
kimsenin akbna gelmez" diyor
ve Almanya'da Almanlığın hâ-
lâ kan bağıyla tanımlandığına
dikkat çekıyor. Bubis. Al-
manya'da doğup büyüyen
Türk çocuklannın otomatik-
man Alman vatandaşlığına
kabul edilmeyişini de bu ırkçı
anlayışa örnek gösteriyor.
Hayır, Almanya kuşkusuz
bir Museviyi en yüksek maka-
mına kabul edecek olgunluğa
erişmedi. Bunu. Bubis'i o ma-
kama önerenler bilmiyor mu?
Bir insanı. övüp göklere çıkar-
tarak da susturmak mümkün.