Katalog

L 16MART1993SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Bombay'da patlama: Sihlep ûstiendi • BOMBAY-İSLAMA BA D (AA) - Hindistan'ın Bornbay kentinde yaklaşık 300 kişinm ölümüyle sonuçlanan bombalı saldınlann sorumluluğunu bır Sih grubu üstlendi. Halıstan KomandoGücü adh grubun sözcüsü olduğunu ıleri süren bir kişi patlamalann sorumluluğunu üstlendiklerini belirterek amaçlannın Pencapeyalet hükümeti ve federal hükümetekarşı kararlılıklannı göstermek olduğunu söyledi. Irfcpbrbir Tüpfcû yaraladı • GUSTROW(AA)- Almanya"nın doğusundakı Güstrow kentinde ırkçılann saldınsına uğrayan birTürk sığınmacı ağjr yaralandı. Güstrovv polısınden alınan bilgiyegöreTürk sığınmacıva, sopa ve zincirlerlesaldıran6ırkçı. polıs tarafından gözaltma alındı. Polis. Türk sığınmacmın ağır yaralı olarak hastanedctedavi altına alındığını ve sağlık durumunun iyiyegittiğini bıldirdı. Talabani: İran-lrak sının açık IŞAM(AA)-Irak Kürdistan Yurtseverler Bir!iği(IKYB)BaşkanıCelaJ Talabani, Irak-İran sınınnın bir avdır açık olduğunu söyledi. Talabani, AFP'ye yaptığıaçıklamada.'İkiülke arasındakı sınır kuzeyden Basranın güneyine kadar açık"diyekonuştu. Talabani, sınırdan ancak temel gıda maddelen ile ilaç yardımlannın geçebildiğini söyledi. fran uçaklan, önceki gün Irak smınnda bulunan bir Kürt kampını bombalamış. saldında dört kişi ölmüş. çok sayıda kişi de jaraianmıştı. İsrail'de gerginlîk ÜM KUDÜS (AA) - Israilişgali altındaki Batı Şeria'da ıki askerin öldürüldüğü, başkent Tel Aviv'de bir turistin bıçaklandığı, Golan tepeiennde de bır işçının yaralandığı bildirildi. Askeri bir kaynak, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus kenti yakınlanndaki tanm alanında. bir Filıstinlinin kullandığı araba ile askerlere çarptığını, kaçmaya çalışırken askerler tarafından yakalandığını söyledi. lsrail polisi ise başkent Tel Aviv'in kuzeyinde. bir turistin bıçaklandığmı bildirdi. Polis yetkılilen. turistin saldında hafif yaralandığını belirttiler. Aşkabad'da • MOSKOVA(AA)- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş, resm] bir ayaret için önceki gün gittiğı Türkmenistan'm başkenti Aşkabad'da Cumhurbaşkanı Saparmurad Niyazov tarafından kabul edildi. Güreş ile Niyazov arasındaki görüşmelerde Türkiye ile Türkmenistan arasındaki askeri ilişkilerin geliştirilmesi konusu üzerinde duruldu. Güreş'in temaslannda, Türkmenistan'm kendi ulusal muhafız gücünü kurabilmesi için Türkiye'nin sağlayabileceğı askeri eğitim desteğı üzerinde durulacağı belirtildi. Nijenya'dakaza: 60 kişi öldü • LAGOS(AA)- Nijerya'nın kuzeydoğusunda dün meydana gelen zincirleme trafik kazasında, en az 60 kişinin yanarak öldüğü bildirildi. Polis yetkililerinin verdiği bilgiye göre, ülkenin kuzeydoğusundaki Kadarako ve Lafia şehirleri arasındaki kaza. tıkabasa dokdurulmuş bir otobüsün, aruden şerit değiştirmesi sonucu meydana geldi. Türkuyuşturucu kaçakçrian • ATtNA(AA)- Yunanistan'da, son 11 yılda 85 değişik ülkeden toplam 2.407 uyuştunıcu kaçakcısı yakalandığı biJdirildi. Kamu Düzeni Bakanhğı'ndan verilen rakamlara göre 1981 yılından 1992 sonuna kadar yakalanan uyuştunıcu kaçakçılanndan 141'iTürk. Türk uyuştunıcu kaçakçılan Kamu Düzeni Bakanlığı'nın listesinde 4. sırada yer alıyor. 11 aydır Sırp kuşatması altında bulunan Gorazde kentinde büyük biraçlık yaşanıyor. Halk sadece BM görevlilerinee dağıtilan ekmekle besieniyor. Bosna-Hersek'teki BM Komutaru, yardım ulaşıncaya kadar kentten aynlmayacağını açıkladı Srebrenîca açlıktan ölüyor• Başkent Saraybosna'da biraraya gelen Bosnalı askeri, dini ve sivil yetkililer, Vance-Owen planını imzalaması konusunda belli koşullar altında Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç'e yetki verdiler. Dış Haberler Servisi - Saraybosna'nın aydır Sırp kuşatması altında olan Sreb- renica kentinde hergün açlık ve soğuk-doğusundakı Boşnak kenti Srebrenica'- da hergün onlarca kışının açlık ve so- ğuktan' yaşamını yitirdiğı bildıriliyor. Bosna-Hersek'tekı BM Banş Gücü ko- mutanı Fransız General Philippe Moril- lon, dün kente bır BM karargahı kura- rak, yaklaşık bir yıldır Sırp kuşatması altında bulunan Srebrenica'ya yardım kon\oylan ulaşıncaya kadar buradan tan 40 kişinin öldüğünü bildirdiler. Reuter. havadan atılan ABD yardımla- nnmın paylaşımı sırasında kentte za- man zaman kavgalarçıktığını belirtti. Ajansa bilgi veren Doktor George Dallemange Srebrenica yı geçen hafta sonu ziyareı citığını ve halkın büyük se- falet ıçınde açlık ve soğuktan kınldığını aynlmayacağını açıkladı. Bosnalı yetkı- sövledi. Doktor Dallemange, cadde ve liîer. Cumhurbaşkanı Alia tzzetbego- sokaklann insanlarla dolu olduğunu ve viç'e. Yugoslavya Konferansı eş baş- kanlan Cyrus Vance ile Lord Owen tarafından hazırlanan banş planını im- zalaması ıçm belli koşullar altında des- tek verdı. Ajanslar. Bosna'nın doeusunda 11 en az 5 bin kişinin sokakta yatıp kalktı- ğını belirtti. Bu arada BM Banş Gücü Komutanı Monllon. uluslararası yardım ulaşana •kadar Srebrenica.'dan aynlmayacağını açıkladı. Ajanslar.' Morillon'un BM ge- nel karargahını bu kenle taşıdığını ve BM bayrağı dalgalandırdığını bildirdi- ler. Fransız televızyonu France-2'ye bır amatör telsizcı aracılığıyla demeç veren General Monllon, halkın acılannın az da olsa hafifletılmesı için yardım kon- voylannın bölgeye ulaşmasının ve yara- lılann helikopterle taşınması ıçın bir koridor açılması gerekıiğinı söyledi. Bosnalı Sırp yetkılıler ıse. Morillon Srebrenica'dan aynlıncaya kadar yar- dım konvoylannın kente gırmesine izin verilmeyeceğını açıkladılar. Morillon dün akşam Sırp Generalı Katko Mla- diç'i yardım konvoylannın gecmesıne izin venneye ikna etmek için Srebre- nica'dan aynldı. Morillon'un Srebrenica'dan aynlma- ma karan ve BM genel karargahını bu kente taşıması Fransız kamuoyunda büyük destek aldı. Bosna-Hersek'in başkenti Saray- bosna'da. Vance- -Owen planı konusun- da ortak bir tutum belirlemek üzere askeri. sivil ve dinı yetkililenn katıldığı toplantılar sonucunda. Cumhurbaşka- nı Alia İzzetbegoviç'e. planı imzaîaması için destek verildi. Vance-Ovven planı olarak anılan belgeye ilişkm ortak bir tutum belirlemek üzere başkent Saray- bosna'da gerçekleştirilen genış katılımlı bır toplantı sonucunda, İzzetbegovıç'e planı desteklemesi için yetki verildi. Asker. sivıl ve dini yetkılıler ile aydın- lann katıldığı görüşmelerde, Bosna- Hersek'i etnık temeide 10 yan özerk eyalete bölen bır haritayı da içeren pla- nın. belli koşullar altında kabul edilmesi ıçın uzlaşmaya vanldı. AFP'nin bıldirdığine göre toplantıya katılanlar. planın tam olarak uygulan- ması için • sağlam garantiler verilmcsi gerektığini vurguladılar. 'Yüzyûm kasırgasCnda 114ölü Dış Haberler Servisi - ABD'nın do- ğu kıyısında üç gündür yaşamı felce uğratan fırtına sonucunda ölenlenn sayısı 114'e çıktı. Meksıka Körfezi- nd'en Kanada'ya dek uzanan bölgede tipi ve hı?ı saatte 160 km'yi bulan rüz- gar nedenıyle 3 milyon evde elektink kesılirken yüksekliği yer yer bir bu- çuk metrcyi aşan kar yüzünden kara ve hava trafiğı büyük ölçüde aksıyor. Nevv York, Pennsylvania. Alaba- ma gibi eyaletlerde olağanüstü du- nım koşullan uygulanırken "yüzyılın kasargası'n-dan en çok etkilenen Flo- rida'da bazı yöreler felaket bölgesı ilan edildi. ABÜ Başkanı Bill Clinton. zarar gören bölgelere derhal federal yardım yapılacağını açıkladı. Ajanslann bil- dirdiğine göre fırtına yüzünden yar- dım calışmalan da güçlükle sürdürü- Iüyor. Yalnızca New York ve çevreynde milyonlarca dolarlık hasar meydana gcldiğı bildıriliyor. Eyalette hava tra- fiğı yan yanya azaldı. Birçok okulun tatil edıldığı bu bölgede halka toplu ulaşım araçlannı kullanmalan çağn- sında bulunuldu. Fırtınadan Küba da etkılendi. AFP'nin habenne göre şiddetli yağ- mura sahne olan Küba'da ılk belirle- melere göre 3 kişi öldü, 6O'ı da yara- landı. Başkent Havana'nın kimi bölgelerinde sel yüzünden 500 ev su aitında kaldı ve 14 bin ev zarar eördü. Nev» York'ta yoğun kara yağışı yüzünden trafik felce uğrarken birçok araba da kara saplandı. (Fotoğraf:REL'TER) SS subaylannın 'savaş kurbanı' olarak, öldürdükleri insanlarla yan yana yattıklan ortaya çıktı Almanya'daşok yaıataıımezarlıkskandalı DİLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN - Almanya'da en hafif deyi- miyle *skandal' olarak nitelenecek bir olay geçen günlerde iki gazetecinin titiz araştırması sonucu ortaya çıkartıldı. Doğu Almanya'nın \N eimar kentinde sa- vaş kurbanlarının gönüldüğü bir mezarlı- ktaki mezar taşlarını okuyan gazeteciler gözlerine inanamamışti. Mezar taşları Hitler'in iinlü SS örgü- tüne mensup subaylara aitti. Lzerinde isimleri doğum >e öiüm tarihleri ve riitbe- leri yazılıydı. Adı yüzbinlerce öliiyle anı- lan Bucheımald toplama kampının bara- kaları ise mazarlıktan birkaç yüz metre ötedeydi. Bu SS subaylan toplama kampmda kumandanlık, gardivanlıK yapmışiardı. Sayısız insanın hunharca katledilmesin- den sonımluydular. İnsanlık tarihinin geimiş gecniiş en büyük barbariığının baş aktörleri, kurbanlarının yanıbaşında ci- lalı mermer mezarlannda 'savaş kurbanı' olarak vafıvoriardı. Mezar taşları yepvenivdi. Olayı araştıran gazeteciler bu mezariarın yeni yapıldığını ortaya çıkarttılar. Aslında SS subaylan savaştan beri aynı yerde, Wei- mar mezarlığında yatıyordu. Ama De- mokratik Alman devleti mezarlara bugü- ne kadar değil rütbe, isim bile vazmamış, üzerlerine birer rakam koymakla yetin- mişti. Ta ki Berlin Duvarı yıkılıp Aİman- v a birleşene dek. Batı Almanya'da faaJivet gösteren 'Al- man Savaş Mezarlannı Koruma Deme- ği'. Berlin Duvan yıkıldıktan sonra doğu- daki mezariıklara da el atmış ve 'savaş kurbanı Alman askcrlerine yaraşır' me- zarlar yaptırmava başlamıştı. Dernek, İkinci Dünya Savaşı'nda şehit olan Al- man askerlerinin mezarlannı konımayı kendine iş edinmişti. Dünyanın neresinde olıırsa olsun. keşfedilen Alman askerleri- nin mezarlan yeniden v aptırılıyor. Üzer- lerine yeni mezar taşları dikiliyordu. Hitler faşizminin özel askeri örgütii olan ve Yahudi soykınmı başta olmak üzere faşi/m dönemmdeki en barbar iş- lerden sonımlu bulunan SS teşkilatının mensuplan 'savaş kurbanı' sayılabilir mi? Almanya'da bir eğilim giderek yaygı- nlaşıyor. Buna göre Hitler ile ömeğin Stalin arasında bir fark yoktu, çünkü iki- si de diktatördü. Hitler milyonlarca Ya- hudiyi öldürttüyse Stalin de milyonlarca muhalifini katletmişti. Kamboçya'da, Çin'de, Küba'da olup bitenlerle Hitler döneminde yaşananlar arasında fark gö- zetmeyen bu eğilime göre 'Nasyonal sos- yalizm de komünizm de totaliter sistem- İerdi.' Ve şimdi bu SS subayları, görev yaptı- kları toplama kampının yanıbaşında, pınl pırıl mezar taşlarının altında 'fırtına komutanı' gibi SS örgütüne has gülünç rütbeleriyle vatıyorlar. •Stumıbannfûh- rer', 'Rottenfiihrer" gibi Türkçe'ye çevril- mesi olanaksız bu rütbeler toplama kamplannda milyonlarca kişinin kulağı- nda ölüm nağmeferi olmuştu. Haber Birinci Alman Tdevizyon ARD'de yayımlandıkran sonra H'eimer şehrinin Hıristiyan Demokrat Belediye Başkanı zor dunımda kaldı. Belediye Meclisi apar topar toplanarak mezar taş- lanndan nıtbelerin kazınarak silinmesini kararlaştırdı. Ama bu katillerin eski kur- banlarının yanıbaşında 'savaş şehitleri* olarak yatması gerçeğini değiştirmivor. Belediye Başkanı savaşın gercek kurban- larına saygıdan çok şimdi bu mezarlığm yeni yetme Neonazilerin akın akın \\ei- mar'a gelip mezariarın başında sağ elleri- ni havaya kaldırarak Heil Hitler' nara- ları atacak olursa şehrin imajı da berbat olacak. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALQ Yeltsin Giderse Ne Olur? Batı basınında son günlerde en çok sorulan soru bu. Geçen haftaki The Economist dergisi kapağına Boris Yeltsin'in resmini koymuş, üzerine de "Ya giderse" diye başlık atmıştı. Dergi, Batı da giderek yayılmaya başlayan "Yeltsin'i kurtaralım" kampanyası konusunda, "kendi reformları- nı kurtaramayan Yeltsin'i kurtarmanın, kendi kendine yardım etmeyen Rusya'ya yardım etmenin fazla yararı olmayacağını" belirtiyordu. Mihaıl Gorbaçov un son zamanlarında da Batı bası- nında bu tür yazılar çıkar, Başkan Bush'a, "Kaybeden ata oynamak yerine", Boris Yeltsin'i desteklemesi salık verilirdi. Ancak bu kez Batı, Yeltsin'in yerine kimi destekleye- ceğini bılmiyor. Çünkü Yeltsin, iyi kötü demokrasiyi kur- maya, aşırı milliyetçi eğilimleri frenlemeye çalışan tek lider. Görülen alternatifleri ise muhafzakârlar, aşırı milliyetçiler ve eski komünistler. The Economist, bu ne- denle "Moskovada bir mucize olmazsa, Rusya'nın Batı'nın demokratik dostu olarak kalması çok uzak bir olasılıktır" diyor. Yeltsin çekilmek zorunda kalır ve iktidara tahmin edil- diği gibi otoriter, milliyetçi bir yönetim gelirse, bu olgu- nun dış politikadaki etkileri ne olur? Dış politika konjonktürü Doğu Avrupa'dan, Balkanlar, Ortadoğu. Kafkasya ve Orta Asya'ya kadar temelden değişebilir. Kimi gözlemciler, soğuk savaşın geri gele- bileceğini belirtiyorlar. Şöyle denebilir: "Rusya perişan durumda, ekonomisi iflas etmış, sanayısi çokmüş. Dünya konjonktürünü etki- leyecek gücu yok artık." Ancakunutulmamalıki Rusya hâlâABD'yı yerlebirede- cek nükleer silahlara sahip. Ustelik otoriter bir rejim, Şili, Güney Kore ya da Çin modelleri gibi silahların göl- gesinde pıyasaekonomisine geçebilir. Buyöntemle içe- ride ekonomik kargaşayı bir ölçüde azaltır azaltmaz da gözlerini dışarıya, elinden kaçan eski Sovyet cumhuri- yetlerine çevirir. Gerek muhafazakârlar gerekse aşırı milliyetçiler, Yeltsın-Kozirev ekıbıni, Sovyetler Birliği'ni parçalamak, Rusya'yı güçten düşürmekle suçluyorlar. Bu çevreler Baltık ve özellikle Orta Asya cumhuriyetleri- nin ayrılmalarını içlerine sindirememışlerdir. Kaldı kiYeltsinyönetiminindeOrtaAsya'yı hâlâRusya'- nın nüfuz bölgesı olarak gördüğüne ilişkin işaretler var. Rusya Cumhurbaşkanı, 28 şubatta yaptığı konuşmada, "Rusya'nın eski Sovyet cumhuriyetlerinde banş ve ıstik- rann korunmasından sorumlu olduğunun BM tarafından onaylanmasını" istedi. Yeltsin, bu söylediklerıne gerçekten inanıyor muydu yoksa Halk Temsilcıleri Kongresinden önce milliyetçi- lere ve muhafazakârlara hoş gorunmeye mı çaiışıyor- du? Bunu bilemeyiz. Ancak son zamanlarda Rusya'nın dış politikasında sertleşme belirtileri görüldüğü gerçek. Orneğin Rusya Savunma Bakanı bu ayın başlarında, Gürcistan hükü- metinden izin almadan Tiflis hükümetine karşı savaşan Abhazya'ya gitti. Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şe- vardnadze de bu davranışı sert biçimde protesto etti. Rusya, Sırbistan'a karşı askeri önlemlere de kesinlik- le karşı çıkıyor Yeltsin'in yerine aşırı milliyetçi bir yöne- tim iktidara geldiği takdirde, Rusya'nın Sırbistan ve Irak'ı güçlü bir şekilde destekleyeceği, Baltık'tan Orta Asya'ya kadar tüm eski Sovyet cumhuriyetlerinde yaşa- yan Rus azınlıklannı sorun yapacağı düşünülebilir Böyle bir tutum kuşkusuz Türkiye'nin Kafkasya ve Or- ta Asya cumhuriyetlerine açılma politikasına da ters dü- şecektir. Kafkasya ve Orta Asya'yı kendi nüfuz bölgeleri olarak gören Moskova, Türkiye'nin bu cumhuriyetlerle ilişkilerini sıklaştırmasını hoş karşılamayacaktır. Ancak bir noktayı gözden kaçırmamak gerekiyor: Moskova'daki tüm siyasal çevreler en büyük tehlike ola- rak radikal Islamcı akımı ve Iran'ı görüyorlar. Bu bakım- dan Orta Asya'da denge unsuru olarak laik Türkiye mo- deline ihtiyaçları vardır. Türkiye, bu avantajını akıllı bir şekilde kullanıp, tem- kinli davranırsa, Moskova'da işbaşına gelecek muhafa- zakâr bir yönetimle de ilişkilerini gergınleştırmeden sürdürülebilir. ASYA'DA KRİZ BÜYİJYOR Kıızey Kore'den savaş uyarısı Dış Haberler Servisi - Ku- zey Kore'nin BM Büyükelçisi Ri Tcheul, ülkesi ile Güney Kore arasında her an bir savaş çıkabileceğini söyledi. Kuzey Kore, yabancılann ülkeye giri- şini yasaklayarak ülke içinde dolaşımlanna da kısıtlama ge- tirdı. Kuzey Kore'nin Cenevre'- dekı BM Büyükelçisi Ri, dün düzenlediği basın toplantısm- da ABD ile Güney Kore'nin ortak olarak gerçekleştirdiği askeri tatbıkatta Kuzey Kore'- ye doeru gerçek kurşun ve top mermisı yağdınldığını belirte- rek bunun bir savaşa neden olabileceğini belirtti. Ri, "Eğer bunlara karşıbk vermiş olsak. bu, savaş anlamma gelir ve bu savaş geniş kapsamlı olabilir" dedı. Kuzey Kore Büyükelçisi. "Bundan dolayı. her an savaş çıkabilecek düzeyde patlama- ya hazır bir durumun oluştu- rulduğunu söylüyoruz" diye konuştu. ITAR-TASS ajansının bil- dirdiğıne göre Kuzey Kore Dışişlen Bakanhğı'ndan yapı- lan açıklamada, "1 üm dış elçi- liklere yabancılara vıze verme işlemini durdurması bildiril- miştir"denildi. Aynı açıklamada. Uluslara- rası Atom Enerjisi Ajansı (AIEA) üyesi bazı ülkeler ve ajans sekreterlığinde çalışan bazı yetkililenn, ABD ve Gü- ney Kore'nin Kuzey Kore'- deki bazı nükleer tesıslerin özel denetime alınması ıçın yapılan baskılara boyun eğdikleri ge- rekçesiyle özür dılemeye çağ- nldığı belirtildi. WASHINGTON ? IN ÖNERİSİ Islaiîii terörekarşı Arap-Israilişbirlıgi BERLtN (Cumhuriyet) - Alman basınında yer alan bir habere göre Wash'ington'dakı yeni Clinton yönetımi. radikal İslami akımlara karşı değişik bir strateji hazırladı. Buna gö- re ABD yönetimı bir yandan tslami terör örgütlerine karşı daha sert mücadele yöntemleri planlarken, öte yandan 'ılımlı islami muhalefetle diyalog' önerisinde bulunuyor. Was- hington, îsrail ve Arap ülkele- rinin İslami teröre karşı ortak bir strateji oluşturmasını isti- yor. Berlin'de yayımlanan "Ta- geszcitung" gazetesinın Kahire muhabiri Kerim El GevherP- nin haberine göre ABD Dışiş- leri Bakanı VVarren Christop- her. konuyu Mısır nyareti sı- rasında Devlet Başkanı Hüsmi Mübarek''le görüştü. Chris- topher, bu gorüşme sırasında Kuzey Alnka ve Ortadoğu'da radikal Jslama akımlann güç- lcndiğini ve ABD'nin bundan kaygı duyduğunu belirtti. Amenkan Dışışleri Bakanı Christopher, Mısır lidcri Mü- bareke. 'f srail ve Arap ülkeleri temsilalerinin Washington'da bir araya gelerek fslami teröre karşı teknik işbirlığinin detay- lannı görüşmesinı' önerdi.