Katalog

4 ŞUBAT1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER Pollste ırkçılık iddialam • BRÜKSEL(AA)- Uluslararası Af Örgütü'nün yayımladığı 9 Avrupa ülkesi poİisindegörülen ırkçılık olaylannı onaya koyan ve bu olaylann boyutlanna dikkat çeken raporu Brüksel'de rahatsızlık yarattı. Almanya. Avusturya, Danirnarka, İspanya. Fransa. İngiltere. Yunanistan, İtalya ve "'ortekiz'de güvenlik jirimlerinin ırkçı eylem ve tutumlannın açığa vurulduğu raporun AT'de süratle incelenmesi ve cevaplandınlması planlanıyor. ATyetkilileri, Uluslararası Af Örgütü'nün raporunun bu önemli konuya dikkat çektiğini ve raporda yer alan tavsiyelerin inceleneceğıniduyurdular. Almanya: Yaşlı yabancılar arüyor • FRANKFLRT(AA)- Almanya'da faaliyet gösteren Türkiye Araştınmalar Merkezi tarafından yapılan bir araştırmada, yaşlı yabancılann sayısının gıderek arttığı ve 65 yaşın üstündeki yabancı sayısının 4 bine ulaşüğı ortaya çıkü. Araştırmada, 50 ile 65 yaş arası yabancılann sayısı 144 bin oiarak belirlenirken 50 yaşın üzerindeki yabanalann yûzde 90 gibi büyük bir çoğunluğunun ciddi sağlık sorunlan ile karşı karşıya bulunduklan saptandı. Kohl, Türkiye'ye gelmeyi ilanlıyor DışHaberierServisi- Almanya Başbakanı Helmut Kohl'ün Türkiye'ye resmi bir ziyaret yapmayı planladığı bildırildi. Dışişleri çevrelerinden alınan bilgiye göre, Dışişleri Bakanlığı Ikili Siyasi Işler Müsteşar Yardımcısı Bilgin Unan, geçen hafta Bonn'a yaptığı ziyaret sırasında Alman yetkililerle, iki ülke arasındaki ilişkilerin daha geliştirilmesi ve bu çerçevede Başbakan Kohl'ün Türkiye'ye resmi bir ziyaret için gelmesi konulannı görüştü. KaynakJar, bu ziyaretin büyük olasılıkla mayıs ayı başında gerçekleştirileceği belirttiler îsrail ajan olduklan gerekçesiyle geçen hafta üç ABD vatandaşı Filistinli'yi tutukladı HAMAS'ıABD destekliyor• The Indepedent gazetesine göre Kudüs'teki Batılı diplomatlar ABD ve İngiltere'ye karşı yöneltilen suçlama karşısında öfke ve şaşkınlığa düştü. Diplomatlann İsraiKi öne sürdüğü iddialannı kanıtlamaya çağırdıklan bildirildi. Dış Haberler Senisi - İsrail yönetimi, Batı'yı îsrail karşıtı faaliyetlerde bulu- nan radikal Islamcı HAMAS'a destek vermeklesuçladı. Sürgün ettiği Filistinliler'in geri dön- mesini sağlaması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin baskısı artarken. İsrail ABD ve İngiltere'nin işgal altında- ki topraklarda faaliyet gösteren İslamı Direniş Örgütü HAM AS'ı desteklediği- ni öne sürdü. The Indepedent gazetesinde yer alan bir habere göre, İsrail hükümet kabinesi hafta başında sınır dışı edilen Filistinli- ler'den 100'ünün geri dönmesini görü- şürken Kudüs'teki Batılı diplomatlann ABD ve İngiltere'ye karşı yöneltilen suçlama karşısında öfke ve şaşkınlığa düştükleri bildiriliyor. Diplomatlar Is- rail'in "suyu bulandırmaya çalıştığmı" belirtti. Kudüs'teki Batılı diplomatlar İşrailli yetkilileri HAMAS'ın ABD ve İngil- tere'de uluslararası terörist faaliyetlerde bulunduğu iddiasını kanıtlamaya çağır- dı. ABD'de on binlerce Filistinli'nin ABD vatandaşlığına sahip olduğunu ve sık sık geldikleri topraklara ziyaretlerde bulunduklan bildirildi. Açıklamada İsrailin HAMAS'ın yal- nızca kendi sorunlan olmadığmı ve uluslararası bir boyutu olduğunu gös- termeye çalıştığı. ancak sorun ne kadar büyük olursa olsun Filistinliler'in sınır dışı edilmesinin yasadışı olduğu gerçeği- ni değiştırmeyeceği kaydedildi. Bu arada 9 şubatta başlaması bekle- nen Ortadoğu Banş görüşmelerinin akı- betinin ıse ne olacağı keşinlik kazanma- dı. Filistinli liderler görüşmeleri boykot etmekte ısrarlı görünüyorlar. İsrail geçen pazar günü yaptığı bir açıklamada altı gün önce ABD vatan- daşı ve Chicago'da ikamet eden Mu- hammed Abdel-Hamid Salah, Muham- med Joma Hilmi Jarad ve Muhammed Tawfik Haja adında üç Filistinli'nin js- rail güvenlik servisi tarafından ele geçi- rildiğini duyurmuştu. Açıklamada işgal topraklannda ya- kalanan üç Filistinli'nin yapılan araştı- rmalar sonundaÖ HAMAS adına çahştıklannın tespit edildiğı belirtilmiş- ti. İsrail'de cezaevıne koyulan üç Filis- tinli'nin Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde HAMAS örgütü üyeleriyle görüşmeler yürüttükleri ve örgütün eylemlerine pa- ra yardımlan yaptıklan bildirildi. israil hükümetince açıklanan rapor- da aynca Muhammed Çassem Suwal- ha'nın eski bir HAMAS üyesi olduğu ve bir süre önce Baü Şeria'nın Ramallah kentinden Londraya kaçüğı kaydedil- di. Chicago'da ise Muhammed Salah ve Muhammed Jarad'ın terörist faaliyet- lerde bulunduklan gerekçesiyle tutuk- lanmalan "gülünç" olarak nitelendi. Chicago Tribune gazetesi de önceki gün Jarad'ın sahibi olduğu markette müşte- rilerle yaptığı görüşmeye yer verdi. Ja- rad'ın müşterilerinin "Eğer kendisi bir terörist ise o zaman tüm Filistinliler ve Müslümanlar'ın da terörist olması gere- kir" şeklinde konuştuklan bildirildi. ÖzaFdan GaliVe Bosna baskısı NEVV YORK (Cumhuriyet) - 26 ocaktan beri ABD'de bulu- nan Cumhurbaşkanı Turgut Özal. dün BM Genel Sekreteri Bırtros Gali ile bir araya geldi. Yaklaşık bir saat süren toplan- tıda. ağırlıklı olarak Bosna- Hersek'teki savaşın sona erdi- rilmesi amacıyla taraflar ara- sında Cenevre'de sürdürülen ve geçen hafta başansızlıkla so- nuçlanan görüşmeler ile banş planı üzerinde durulduğu öğre- nildi. Kıbns ve Kuzey Irak'taki gelişmeler dışında bölgesel tüm şprunlann ele alındığı bildirilen Özal-Gali görüşmesi, Cumhur- başkanlığı Sözcüsü Kaya To- peri'nin ifadesine göre "sıcak bir ortamda" geçti. Özal, gö- rüşmeden sonra gazetecilere. Gali'yi Türkiye'ye davet eltiği- ni ve ziyareıin bu yıl içinde ger- çekleşeceğini, Gali'nin de dave- ti "memnunlukla" karşıladığını anlattı. BM binasınagelişindeÖzal'ı. BM Genel Sekreteri Butros Gali. devlet başkanlanna uygu- lanan protokol uyannca BM binasının giriş kapısında karşı- ladı. Genel Sekreter, aynı pro- tokolü. görüşme bitiminde de uyguladı. Özal ile Gali. görüş- me öncesi ve sonrası gazetecile- re bir açıklama yapmadılar. Bu arada Kıbns sorunanun görüş- Cumhurbaşkanı Özal, BM Genel Sekreteri ile görüşerek Türkiye'ye davet etti. (Fotoğraf: A A) mede ele alınmadığının acıklan- ması. Özal'a "789 sayılı Kıbns karan" diye bağıran Yunan ga- zetecileri hayal kınklığına uğ- rattı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal. ABD gezisinin beşinci durağmda BM ziyareti sonra- sında Türk-Amerikan Ekono- mik İş Konseyi'nin onuruna verdiği yemeğe katıldı. Gazete- alerin alınmadığı yemeğın dü- zenlendiği restoran girişinde.. görüşmeye ilişkin sorulan ol- dukça neşeli bir vaziyette yanıt- layan Özal. "Görüşmeden son derece memnunum" dedi. Özal. bir gazetecinin, "Gali'- yi terlettiniz mi" sorusuna, "'Terletmek diye düşünmeyin. bağayı döver misiniz üzüm ye- mek için" yanıtını verdi. Cum- hurbaşkanı. "Zannediyorum kendisine her şeyi söyledim. Bu yolla daha fazla tesir edeceğim" dedi. Bosna'ya siİah ambargosu- nun konuşulup konuşulmadığı yolundaki bir soruyu da Özal, "Yapılacak iş taraflar arasında- ki dengeyi sağlamak. Aksi hal- de sorun doğar dedim" diyt yanıtladı. Turgut Özal'ın, BM ve AT eşbaşkanlannın Bosna'- ya banş plarunı gerçekçi bul- rnadığmj söylediği de kaydedil- di. Cumhurbaşkanı, BM'nin et- kin şekilde harekete geçmesi gerektiği yolundaki Türk görü- şünü Galı'ye yinelediğini belir- terek, "Bu konuda daha önce dile getirdiğim her noktayı Galiye anlattım' şeklinde ko- nuştu. öte yandan, Cumhurbaş- kanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ka- ya Toperi de görüşmeye ilişkin olarak, "Kıbns ile Kuzey Irak dışında bölgesel etnik çaüşma- lar üzerinde de durulduğunu" söyledi. Özal, bugün sağlık kontrolü için Huston'a geciyor. OZGÜRLEŞMENİN OLDÜRÜLEMEZ KİTABI UĞUR MUMCU YAŞIYOR YAŞATACAĞIZ ADEM Yayıncıhk ALP Kitap Kırtasiye ARKADAŞ Kültür Merkezi BAŞAX Pazarlama Hikmet Koçak ÇARK Kitabevi Haluk Erdost DOST Kitabevi Erdal Akalın ESEN Dağıtım Temel Ateş HACETTEPE TAŞ Kitapçıhk Salih Erkan ILHANİLHAN Kitabevi Muzaffer ÎJhan Erdost ALFA Kitapçıhk ALKIM Kitapçıhk Yayıncıhk Ahmet Arslan AYDIN Yayın Dagıtım Aydın Sami Gûneyçal BAŞARI Yayınlan DOĞAN Yayıncıhk EMEK Kitabevi Bayram Çakır GÜNEŞ Kitabevi AliAktaş HtTÎT Yayınevi Vahap Erdogdu KARDEŞ Kitabevi Ahmet Şentürk PALME Yayıncıhk Salim Savcı SAVAŞ Kitap ve Yayınevi Savaş Gezerkaya TURHAN Kitap ve Yayınevi Turhan Polat SEÇKİN Yayınevi Aytaç Seçkin YETKÎN Yayınevi Muharrem B *şar i k a t 1 < M Z n s a n h a k v e 1 a i k h s a v u n d u j î d i 1 e n a r u u m a n ı s a y g ı y 1 e y t i n o ç a 1 l a r u k ı ' U İ a ş t ğ C S 1 C a e ği ı ş s ı , d ı k d ç i n ı r m < U U j n i i r ğ i 1 i e m o k r e v 1 e t i h a i n c ı c ı v e r ' n d e y o r u z u H o l d . n 1 a r ı a s i n i e y ^ u i n z a r n g Bflyük önderimiz Atatürk'ün ilke ve inkılaplannın, cumhuriyetimizin ve yitirmemekte kararb olduğumuz laikliğimizin, insan haklannın, dürüstlüğün ve demokrasinin kararlı savunucusu; teröre, haksızlığa, riyakârhğa ve şeriatcıbğa karşı yılmaksızın mücadele veren ve bu mücadeleyi yasam tarzı ve karakteriyle özdeşleştiren büyük Türk aydını ve yazan UĞUR yitirmekten duyduğumuz acı çok büyüktür. Türkiye Cumhuriyeti düşmanı zavallılar bilsinJer ki, onun düşünce kıvıkımlan binlerce genç beyinde laiklik, dürüstlük, insanlık ve Atatürkçülük ateşini tutuşturmuştur. İST. ÜNtV. İST. TIP FAKÜLTESt V. SCVIF ÖĞRENCtLERl Atatürkçülüğün, demokrasinin ve laikliğin yılmaz savunucusu, dürüst ve cesur insan; UĞUR MUMClPnun katledilişini nefretle kınıyor; tüm insanlığa başsağlığı diliyoruz... YILDIZ TEKJVtK ÜNtVERStTESt SAĞLIK, KÜLTÜR VE SPOR DAtRESt ÇALIŞANLARI Demokrasi, laiklik ve insan hakları savunucusu UĞUR MUMOTyu saygı ile anıyor, katillerini lanetliyoruz. İTÜ İŞÇİLERİ POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Batı Avrupa Dayatıyor Öyle görünüyor ki Batı Avrupa, Bosna-Hersekte Mü- nih Anlaşması'ndan bu yana en büyük satışı gerçekleş- tirme hazırlığında. Bu ne anlama geliyor? Batı Avrupa'nın, Bosna-Hersek konusunda Lord Ovven-Cyrus Vance planının uygulanabilmesi için sonu- na kadar çaba harcayacağı anlamına geliyor. Bu bağ- lamda Türkiye'nin gerek BM Güvenlik Konseyi'ni acil olara toplantıya çağırması, gerekse Konsey'in Owen- Vance planını onaylamasını engellemek için girişimde bulunması konulannda iyimser olmak doğrusu güç. Atı- lımlardan sonuç alınması şansı fazla görünmüyor. Batı Avrupa'da Bosna-Hersek'te askeri önlemler uy- gulayabilecek üç ülke var: İngiltere, Fransa ve Almanya. Almanya anayasası izin vermedıği için bir askeri hare- katakanşmayacağını açıklamışdurumda. İngiltere Bos- na'da uçuş yasağının askeri önlemlerle uygulanmasına bile karşı. Londra hükümeti, Bosna-Hersek'e ancak Owen-Vance planının uygulanması için ve ABD tarafın- dan desteklenme koşulu ile asker göndermeyi kabul ediyor. Fransa, uçuş yasağının uygulanmasına katkıda bulunmaya hazır. Ama Paris, operasyonun BM'nin gö- zetiminde olmasında ısrar ediyor. Bu noktada işler karışıyor. Çünkü Güvenlik Konseyi'- nin askeri önlemlere karar verebilmesi için beş daimi üyenin (ABD, İngiltere, Fransa. Rusya ve Çin) oyu zorun- lu. Diğer bir deyişle, daimi üyelerden herhangi biri veto- sunu kullanarak kararın çıkmasını engelleyebilir. Daimi üyelerden Rusya, Sırplara karşı askeri önlemlere kesin- likle karşı. Rusya Başbakanı VictorÇernomirdin Davos'- ta yaptığı açıklamada Bosna-Hersek bunalımının ancak diplomatik yollardan çözülebileceğine inandığını söyle- di. Çernomirdin'in yardımcılarından Andrei Fedorov daha da ileri giderek Sırplara karşı yapılacak bir askeri müdahalenin Rusya'nın, Batı ile ilişkilerini olumsuz yön- de etkileyeceğini bildirdi. Bu durumda Rusya'nın Gü- venlik Konseyi'nde Sırplara karşı askeri önlemlere baş- vurulmasını öngören bir kararı veto edeceği açık. Kaldı ki Çin'in de askeri önlemlere sıcak bakmadığı biliniyor. Geriye ABD kalıyor. Amerikan basınında çıkan haber- lere göre Clinton yönetimi, Owen-Vance planına hiç de sıcak bakmıyor. Planı, Sırpların zora başvurarak yarat- tıkları de facto (fiili) durumu onaylayan bir belge olarak görüyor. Demokrat yönetimin, Sırplara karşı sınırlı bir askeri müdahale üzerinde ciddi biçimde durduğu da bil- dililiyor. Ne var ki Ingiltere ile Fransa'nın, bu konuda VVasington'a yardımcı olmaya niyetleri yok. Bosna-Her- sek e ancak Owen-Vance planının uygulanmasını sağ- lamak amacıyla silahlı güç göndereceklerini açıklamış durumdalar. The New York Tjmes yazarlarından Leslie Gelb, şöyle diyor: "Batı Avrupalı liderler, Bosna konu- sunda sorumluluğu, tümüyle yeni Amerikan Başkanı- nın omuzlarına yüklemeye çalışıyorlar. Bu arada Baş- kan'ı askeri önlem görüşünden uzaklaştırmak için de el- lerinden geleni yâpıyorlar. Yani askeri önlemlere hayır' diygcek liderin kendileri değil, Başkan Clinton olmasını istiyorlar." Dışarıda Batılı müttefikleri tarafından önü kapatılan Clinton'ın, içeride ise ordHda eşcinsellik tartışması yü- zünden başı dertie. Cumnuriyetçiler, muhafazakar de- mokratlar ve komutanlar kendisine karşı cephe almış durumda. Bu koşullarda, ABD Başkanı nın Bosna-Her- sek'te tek başına tehlikeli bir kumara girmesini bekle- mek pek gerçekçi görünmüyor. Üstelik Avrupa, kendi göbeğindeki bunalıma karışmaktan kaçınırken ABD ne- den ortaya atılsın? Peki, hiç olmazsa Müslümanlara silah ambargosu kaldırılamaz mı? Lord Owven ile Cyrus Vance, Boşnaklarj uzlaşmazlı- ğa iteceği gerekçesi ile buna da karşı çıkıyorlar. Londra ile Paris de "Bu iş bir an önce bitsin" hesabıyla Lord Owen ve Vance'ı destekliyorlar. Sonuç olarak Türkiye'nin iyi niyetli girişimine karşılık Bosna-Hersek'te Batı Avrupa'nın dayattığı Vance-Owen planından başka seçenek şimdilik gözükmüyor. ŞAM Irak için üçlü zirve 8 şubatta • Türkiye, İran ve Suriye arasında Şam"da yapı- lacak toplantıya Ankara adına Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin katılacak. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Türkiye, İran ve Suriye arasında Şam'da yapılacak Irak zirvesine katılmak üzere 8 şubat pazartesi günü Suriye'ye gidiyor. Zirve. ABD yönetimi- nin Irak'a yönelik olarak yeni arayışlar içinde olduğu bir dö- nemde önem kazanıyor. Şam'da yapılacak olan top- lantıda. Irak'ın bütünlüğünün korunması ve bölge sorunlan- na bölge ülkelerinin sahip çık- ması gerektiği vurgulanacak. Toplantı sırasında, Irak'ın uluslararası toplumla banşa- rak, cski yerini alması için bu üç ülkenin yapabileceklerinin bir kez daha gözden geçirilece- ğini vurgulayan dışişleri yetki- lileri. müttefiklerin bu yılba- şında Irak'a karşı yaptıklan operasyonun sonrasına başla- yan zirvenin bu açıdan önem taşıdığını bildiriyorlar. Yeni ABD Başkanı Biil Clintonın 20 ocakta göreve başlamasından sonra. Irak'ta müttefiklerin operasyonlan- nın "bekleme dönemine" gir- diğine dikkat çekcn dışişleri kaynaklan. yeni ABD yöneti- minin Irak konusunda izleye- ceği polıtikanın gözden geciril- diği bir dönemde. üç önemli bölge ülkesinin Irak'la ilgili olarak bir araya gelmesinin mesajlann verilmesi için fırsat yaratacağına dikkat çekiyor- lar. Suriye Dışişler Bakanlığı ta- ratindan çağnlann vapıldığını bildiren kaynaklar. şimdiye kadar Türki\e ve İran'dan olumlu yanıtın kesinlcşliğini. ancuk Suudi Arabistan. Mısır uibi ülkclcrin vanıtlannın he- nüz bellı olmadığını dile geliri- yorlar. Ankara. zirve sırasında Çekiç Güç'le ilgili konulann gündeme gelmesinin beklen- mediğini. Çekiç Güç'ün İncir- lik'te bulunmasının Türkiye'- nin kendi egemenlik hak- lannın bir parçası olduğu için sadece Türkiyeyi ilgilendirdi- ğini vurguluyorlar. iran Tahran^la terör soğuklıığu ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) - İran Başbakanı Hasan Habibi iki günlük resmi bir zi- yaret için 8 şubat pazartesi günü Ankara'ya geliyor. Ha- bibinin ziyaretu Uğur Mum- cu. Çetin Emeç ve Turan Dur- sun suikastlannda İran par- mağı olduğu iddialannın göl- gesinde başlayacak. Habibi. Anıtkabir'i ziyaret etmeyecek. Dışişleri Bakanlığı. emniyet yetkililerince birkaçgün içinde suikastlarla ilgili olarak yapa- cağı açıklamalan dikkatlc bekliyor. Dışişleri çevreleri. henüz faili meçhul olan sui- kastlann İran kaynakh oldu- ğunu göstcrccek herhangi bir açıklama veva suçlamanın, Habibinin Türkiye'deki ziya- retini büyük ölçüdc etkileyece- ğini bildiriyorlar. Ancak bu tür açıklamalann. İran hükü- meti ile "doğrudan" bir ilişki kurmadıkça ziyaretin tchli- keye düşmcyeccği bclirtiliyor.