Katalog

4 ŞUBAT1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KULTUR 11 SohbeUî sergi •ANKARA(UBA)-Türkiye Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Bırlığı (GESAM) üyesi ressam Turgut Akan'ın resim sergısi GESAM Sanat ve Kültür Merkezi'nde açıldi. GESAM Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Dinçer Erimez, Turgut Akan'ın 19. kişisel sergisı süresince resimseverlerle sohbet edip, sanat anlayışı konusunda soruian da yanıtlayacak. jergi 15 şubata kadar izlenebılir. Resim yanşması • IZMİR(Cumhuriyet)- Ana Sigorta'nın Türkıye çapında düzenlediği 2. Resim Yanşması souçlandı. Toplam 302 esenn katıldığı yanşma sonunda 5 eser ödüle, 37eserde sergilenrneye değer görüldü. Bugün, İzmır Esbank Sanat Galerisi'nde sergilenmeye başlanan eserler 13 şubata kadar gezilebilecek. Değerlendirme sonunda 10'ar milyon lira ödül alan 5 sanatçı ve eserlerinin adlan şöyle: Sezaı Özdemır (Volkmenh Sımitçi), Altan Çelem (Pek Az Bulunanlar, Pek Az OlanJar İçın), Mustafa Horasan (Kompozisyon), Zafer Erkan (Sesızliğin Tınısı ile Uyanmak), Haynye Koçbaşara (İsimsiz). Belediyeden TV yayını • KOZAN(Cumhuriyet)- Kozan Belediyesı SİS-1 adh bölgesel televızyon kanalı kurarak test yayınlanna jaşladı. Cumartesi ve pazar günlen UHFbandından test yayınlanna baslayan SİS-1 Televizyonu teknık ekipmanı tamamladıktan sonra daha geniş birzaraan diliminde yayına geçecek. Kozan Belediye Başkanı Mustafa Azgan. TV kurmalanndaki amacın hizmet vermeye yönelik olduğunu belirterek siyasi veekonomik reklam aracı olarak kullanmayı düşünmediklerini söyledi. Sahnesel şiir •TRABZON(AA)- Trabzon Devlet Tiyatrosu, sahnesel şiir gösterileri düzenleyecek. Trabzon DT Müdürü M^esut Turan, Trabzon'a mal olmuş yaşayan ozanlann dizelerinden sahnesel gösteriier oluşturacaklannı ve bu etkinliklerini çeşitlendirerek sürdüreceklerini belirtti. Turan "Tiyatronun vazgeçilmez bir gereksınim olduğu gerçeğini her kesime yerleştırmek ve yöre insanıyla zaten var oian gönülvedüşün birlikteliğımizi sürekli kılmak amaayla. çeşitli etkinlikler düzenledik" dedi. Dolu dolu sanat •TRABZON(AA)- Trabzon'da bu hafta, sanatseverlenn ilgıyle izleyeceği sanat etkınlikleri yaşanacak. Trabzon Devlet Tiyatrosu'nda 4-7 şubat tarihleri arasında Reşat Nuri Güntekin'in 'Değırmen' adlı romanından oyunlaştınlan 'Sanpınar 1914" adlı iki bölümlük komedı sahnelenecek Giresun Belediyesi Şehir Tıyatrosu, bugün ve yann Haldun Taner'in "Vatan Kurtaran Şaban'adlı müzikal kabaresi, Giresun Sanat Tiyatrosu ie yine aynı gûnlerde Murathan Mungan'ın 'Taziye' adlı oyununu sahneye koyacak. Uğur Mumcu, ilk oyununda 'hukukçu', ikinci oyununda da 'aydın gazeteci' gözlüklerini takmıştı 'Sakıncalı Piyade' 'Sakmcasız'a gülerek bakıyor • 'Sakıncalı Piyade' nin serüvenini izleye- rek hukuk anlayışım yargılar. 'Sakıncasız' da 12 Eylül sonrası 'dönek' aydın tipini hedef alır. AYŞEGÜL YÜKSEL Yaşamak ciddi ve zorlu bir uğraştır. Yine de yaşamla "oyun" içiçedir. Yaşamı "güzel yaşanır" kılan, yaşamın içerdıği "oyunculuğun" bilincine ve ta- dına varmaktır. Oyun yazma sanatıyla yaşama sanatı bu noktada örtüşür. "Gülmece" duyarlığı, yaşamın oyunculu- ğunun bilincine ve tadına vara- bilen insanlarda gelişir, "ince"- lir, kişinin (oyun yazannjn da) zeka ve düşünsel olgunluk dü- zeyinin aynası olur. Uğur Mumcu nun yazar, araşürmacı, konuşmacı olarak ulaşmış olduğu yetkinliği per- çinleyen, onu kafamızdaki ve yüreğimizdekı ayncahklı konu- ma getiren işte bu duyarklıktır. Türkiye'nin gündemindeki en önemli konulann üstüne gider- ken aynı anda da olaylara "ince gülmece"nin gözlükleriyle ba- kabilmiş olması.. Uğur Mumcu, aklına koy- saydı ele avuca sığmaz bir oyun yazan olup çıkardı: ama "yaşa- ma oyunu"nu her gün okurla- nyla karşı karşıya. yanyana, omuz omuza oluşturmayı yeğ- ledi ; toplumsal yaşamımızda etkin. yürekli, özverili bir başo- yuncu... Yıne de ü'yatrocu dost- lannın gönlünü kırmadı. "Sa- kmcalı Piyade" ve "Sakmca- 'Sakıncalı Piyade' 1977 / 1978 tiyatro döneminde Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından, Rutkay Aziz'in sahne dûzeniyk sunulmuştu. Rana Cabbar, Sakıntitlı Piyade'yi başanyla canjandırmıştı. SHM , Uğur Mumcu'nun tiyatro sahnesine sunduğu iki arma- ğan. "Sakıncaü Piyade" 1977 / 78 tiyatro döneminde Ankara Sa- nat Tiyatrosu tarafından. Rut- kay Aziz'in sahne düzenıyle su- nulmuştu. Bu çalışmanın sahne üstündeki başansı "gerçekten yaşanmış olmasa inanılması olanaksız" gerçeklerin, tiyatro- nun ( yaşamın gerçeklerini aşan) "oyunsu" gerçekliğiyle buluşmasından kaynaklanır. Mumcu, bir sıkıyönetim mah- kemesi sanığı. bir asker hüküm- lü. yedeksubaylık hakkı geri alınmış bir "sakıncah" olarak 12 Mart hukuk anlayışırun çarpık mantığıru tüm görü- nümleriyle gözlemlemiştır. Bir hukukçu olarak çarpılmış bir mantığm ürettiği yanılgılardan hem büyük bir aa duymuş, hemdeyanılgılann ürettiği "saç- ma"nın gerisindeki güldürüyü tüm boyutlanyla yakalayabil- miştir. "Sakıncak Piyade" mantıkdışılığın ürkütücü bo- yutlanyla gülünç boyutlannın içice sergilendiği bir sahne ola- yıdır. Mumcu, oyun boyunca "yargılanan" konumunda olan Sakıncalı Piyade'nin serüvenini izleyerek hukuk anlayışım "yargılar". Sahnedeki "Sakın- calı Piyade", özelhkle ilk yanda sağlanan alaycı bakış açısıyla "eleştırel uzaklığı" koruyarak hem eğlendiria hem düşündü- rücü olmayı başaran, yaman bir "hesaplaşma" oyunudur. 1983 / 84 döneminde Meh- met Keskinoğhı'nun sahne dü- zeni ve bir dolu ünlü sanatçınm katılımıyla bir özel yapım ola- rak sunulan "Sakıncasız" ıse, 12 Mart'tan sonra yaşanan çe- şitli politik dönemler içinde özellikle de 12 Eylül'den sonra eski inançlanna sırt çev'irerek günün koşullanna uymayı ve "köşe dönme"yi seçen "dönek" aydın/ipini hedef alır. İlk oyu- nunu "hukukçu" gözlükleriyle biçimlendiren Uğur, ikinci oyu- nunda "aydın gazeteci" gözlük- lerini takmıştır. Oyun boyunca taşlanacak olan Sakıncasız tipi bir gazeteci olarak çizilir. Bir önceki oyunda Sakıncalı Pi- yade'yi başanyla oynayan Ra- na Cabbar, bu oyunda "anla- tıa"dır. Böylece, iki oyun ara- sında, "oyuncu" düzeyinde il- ginç bir süreklilik sağlanır. Oyunun en çarpıcı bölümleri, "sakıncasız" olmaya çalışan köşe yazanrun, daktılosu ba- şında. ertesi gün yayımlanacak olan yazısmı oluşturmaya çalış- tığı tablolardır. Mumcu bu tab- lolarda, 12 Eylül kafasinın Türkçe'ye de "müdahale" et- mesiyle güncelleşen "dil" sonı- numuzu "dönek aydın" tipini irdeleme yolunda çarpıcı bir dramatik örgeye dönüştürür. "Dünya görüşü-dil kullanımı" ilişkisi bağlamında, tiyatro sah- nesi ıcin paha biçılmez değerde bir "oyunsuluk"yakalamışür. "Sakıncasız" yazar. kafasından diline an Türkçe sözcükler bıçi- minde dökülen düşûnceleri, patronlanrun hoşuna gidecek başka düşüncelere dönüştür- meye calışırken, bildiği ve kul- landığı Türkçe'ye de ihanet et- mekte, hıç bir "sakıncası" ol- mayacağını umduğu düşünce kınntılannı önemli gösterme yolunda Osmanlıca sözcük ve tamlamalara sığmmaktadır. Türk tiyatrosunda böylesine et- kili biçimde gülünçleştirilebil- miş bir başka yazar tipi yoktur. Bugün yirmi yaşında olan kuşak çoğunlukla bu iki sahne olayının varhğından bile haber- siz. Tiyatroculanmızın Mum- cu'nun oyunlanna duyarlı ve özenli yapımlarla sahip çı- kacaklannı umuyoruz. Önlem alınmazsa yok olacaklar Khaplar 'ölüıııle karşıkarşıya Kültür Servisi -Dünyanın en büyük kütüphanesi olan ABD'deki Kongre Kütüpha- nesi büyük bir sorunla karşı karşıya:.ICâğıllan uthnp cden kimyasal maddeler. Bu mad- delerin kitaplara büyük zarar- lar verdiği ve milyonlarca kita- bın okunamaz duruma gelme tehlikesiyle karşı karşıya bu- lunduğu belirtiliyor. Washington'daki dev kü- tüphane şimdilerde. bu sorun- la başa çıkabilmek için yeni bir teknolojiyi kullanmayı hedeflı- yor. Günümüzde kağıt üretim teknığinde kullanılan asitlenn kılaplann sayfalannı "yediği" ve bu kitaplann 30 ıle 50 yıl sonra kullanılamaz hale geldi- ği belirtiliyor. Aslında saatli bombaya benzetilebilecek bu asit tehli- keîi sadece 20 milyonun üze- rinde yayını banndıran Kong- re Kütüphanesi'ni değil, evleri- mizdeki kitaplan da tehdit edı- yor. Kongre Kütüphanesi yetki- lilennden Gerald Gan'ey'in şu açıklaması karşı karşıya bulu- nulan sorunun ciddiyetini yan- sıüyor: "50 yıl içinde yayınlar parça- lanmaya, ufalanmaya başlaya- cak. Herşey dağılacak, ciltler parçalanacak". Kütüphane yetkilileri kitap- lan, ender bulunan fotoğrafla- n, müzik araşürma dergilerini ve diğer yayınlan, kağıtlarda bulunan asidi özel bir gazla nötralize ederek kurtarmaya calışıyorlar. Bu yöntemle ya- yınlann ömrünün yüzde 300 oranında uzatılabildiği belirti- liyor. Kitaplann ömrünün gazla uzaülması yönteminin gelişti- rilebilmesi için Kongre Kütüpr-.. hanesi'mn yaklaştk 4.5 milyon dolar harcama yâptığı yönte- min Harvard ve Johns Hop- kins üniversitelerinin kütüpha- nelerinde de kullanılmaya baş- landığı kaydediliyor. Kongre Kütüphanesi yetki- lileri, bu yıl yaklaşık 50 bin ki- tabın "iyileştirme" işleminden geçirileceğini, bu sayının yılda 1 milyona ulaşmasının hedef- lendiğini ifade ediyorlar. Prog- ramın 9O'lı yıllar için maliyeti- nin 24 milyon dolara ulaşacağı belirtiliyor. Ancak gaz yönteminin bazı sakıncalan da var. Bunlann başında, gaz kitaplara nüfuz ederek onJara zarar verebili- yor. öte yandan kullanılan gaz da zaman zaman tehlıkelı ola- bilıyor. Orneğin 1985 yılında ger- çekleştınlen bırdenemesırasın- da çıkan yangının büyük ha- sara yol açtığı ve ordudan yardım istenmek zorunda ka- lındığı anımsatılıyor. Kongre Kütüphanesi'nin geliştirdiği bu gaz tekniğinin yanı sıra, aynı tehlike ile karşı karşıya bulunan dünyanın ön- de gelen diğer kütüphaneleri de kitaplan kurtarmak için de- ğişik teknikler bulmaya çalışı- yor. Özellikle Alman, İngiliz ve Fransız kütüphanaleri ile Ja- pon bilımadamlan yeni yön- temler konusunda araştırma- lar yürütüyorlar. İslam ve Arap ülkelerinden 100 yazar 'Salman Rüşdü İçin' birarada Rüsdü için özgürlük kitabı • Salman Rüşdü başta olmak üzere İslam ülkelerinde ya- ">p» amak . . , . . . . * , . * , . , , , . •' , ^azarlarınbuvoğunkatılımıbizıçoksevındır- şayan veduşuncelen nedemyleyargılananyazarlaradestek di.toşkikurduğum-<z IOO'Ü aşkm ı olmak üzere îslam ülkelerinden 100 yazann katıldığı bir antoloji oluşturuluyor. Katılan yazarlar arasında Nobel ödüllü Mıstrlı yazar Necib Mahfuz da yer alıyor. ••«•" *• larmak istedik. İslam dünyasının yazarlanmn çoktedirgin^diyor. konuya daha bir duyariıkİa yaklaşacağmı dü- şündük. Çünkü sonuçta çoğu aynı tür sorun- larla boğuşuyor. Böylece farklı bir boyutta. ^.Araerika'nın Bağdat'a saldırmasından sonra yazüannı geri çeken yazarlar oldu. İnsanlar k d i i " di AHUANTMEN İslam ülkeierinden birçok yazar, HumeyTii tarafmdan "ölüm fetvası" verilen Hint asdlı İngiliz yazar Sabnan Rüşdü'ye destek olmak için birleşti. İslam düny asıntn önde gelen edebi- yatçılannın da yer aMığı 100 kadar şair ve ya- zar. önümüzdeki gûnlerde yayımlanacak "For Rushdie-Rüsdü İçin'" kitabına şiir >e yazılar yazdı. 1989 yılında "kapandıktan" sonra yalnızca gazete >e dergi söyleşilerinde, çok na- dir olmakla birlikte özel töplantılarda yüzânü gösteren Salman Rüşdü, kuşkusuz yalnızca bir sembol. Aralannda NobeUi yazar Necib Mah- fuz, Adonis, Tahar Ben Jelloun, Abdellatif La- ahi, Tahar Bekri. Cengiz Aytmatov. Mkrhel Ki-leifı, Türkiye'den de Aziz Nesin, Orhan Pa- muk, Vlurat Belge ve Nedim Gürsel'in yer aldığı 100 yazar, düşünce ve söz özgürlüğünü savundukları y azılarıy la. bugüne dek y azdık- ları için öldürülen, tutuklanan. zor durumda luüan tüm yazarlar için tepki gösteriyorlar. Bir özgürlük hareketi Bu etkinlik, Fransa'da, adlannın gizli tutul- masmı isteyen biri Mısır, biri Faslı iki yayıncının girişimiyle başlamış. kitabı hazır- layan bu iki kişi. Salman Rüşdü olayının ya- vaş ya>aş unutulduğunu. ama İslami fanatiz- min giderek arttığı şu gûnlerde Rüşdü'yü bir sembol olarak asıl şundi gündemde tutmak ge- rektiğini duşünüyor. Bu girişim. Salman Ruş- dü ile bir Fransız gazetesinde vapılmış bir söy- leşi çıktıktan sonra başlamış: "Rüşdü, sanki bir "kafeste' geçen günlük yaşantısını anlatı- yordu o söyleşide. Ekim ayıydı. Bu arada ge- çen haziran ay ında Suudi Arabistan'da başka bir yazar, İslam diniyle ilgili görüşlerinden do- layı asıhnıştı... Olay Avrupa'da çoğu gazetede yer aunadı. Kimse bunları konuşmuyordu bile. Bunun için Salman Rüsdü'yu bir sembol ola- rak kuüanıp böyle bir özgürlük hareketi baş- g y Sabnan Rüşdü'nün "Şeyian Ayetteri" ki- tabtnın herşeyin öteande bir edebiyat yapıtı olarak çok değerli olduğunu savunan iki Orhan Pamuk AbdeOatifLaabi Adoos farklı bir destek sağlamayı istedik." Geçen yıluı ekim ayında y azariarla bağlantı kurmaya baslayan ve "Rüşdü İçin" kitabnun son aşamasına gelen yayıncılar. "Arkamızda hiçbir kuruluşyok. Bu işi tek başımıza yürütü- yoruz. Ama bu hiçbir gütensi/liğe yol açmadı ve doğrusu yazarlardan gelen yazı ve şiirleri yayınct, kitap ve dolaytsıyla Rüşdü'nün -yazgısım" tslâm ve Arap ülkelerinde yaşayan ve aynı tehdit altmda bulunan başka yazarlar için "çok gerekli ve adl bir amaç" olarak kul- landıklannı ve bu amaç çevresinde birieşen on- larca yazann oluşturacağı antolojinin küçüm- senmemesi gerekriğini söylüyorlar. Bursa'da 6 4. Fotoğraf Gûnlerî' Kültür Servisi - Bursa Kül- tür Sanat ve Turizm Vakfı ile Bursa Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (BUF- SAD) tarafından ortaklaşa düzenlenen "4. Fotoğraf Günlen", Bursa'da çeşitli et- kinliklerle sürüyor. "4. Fotoğraf Günlen" programında, fotoğraf sergi- lcri. dia gösterileri ile söyleşı ve seminerlcr yer alıyor. Etkinlikler kapsamında açılan A. Halım Kulaksız'ın sergısi Büyükşehır Belediyesi Sanat Galerisi'nde 10, Uschi Leitgeb'in sergısi de Osman- g3zd Belediyesi Sanat Gale- risi'nde 13 şubata dek görü- lebilecek. Sedat Tosunoğlu'nun sergi- sı, 10-20 şubat tarihleri arası- nda Büyükşehir Belediyesi Sanat Galerisi'nde acılacak. Sami Güner Sanat Galensf n- de yapıtlan sergjlenecek sa- natçılarsa. 15-22 şubat arası- nda İsa özdemir, 22-28 şubat arasında Tuğrul Çakar, Gü- lümser tşcelebi ve 1-10 mart tarihleri arasında Maggie Da- non. Nusret Nurdan Eren'in ser- gisi 23-28 şubat tarihleri arası- nda Osmangazi Sanat Galeri-" si'nde ızlenebilecek. Dia gösterileri ise cumartesi günü yapılacak Faruk Ertunç gösterisiyle başlayacak. Yılmaz Kapalp'm gösterisi 13. Ergün İpekten ve Dr. Ta- nerÖzekıngösterisi 17. İzzet Keribar'ın gösterisi 19 ve Dr. Sefa Ulukan'ın dia gösterisi de 27 şubatta yapılacak. Dia gösterileri Büyükşehir Belediyesi Sanat Galerisi'nde saat 17.30'da gerçekleşecek. HABERCILIKTE BİR NUMARA! A'dan Z'ye her alanda sıcak haber9 derginiz ARENA'da ... İşte gaflet!.. "AR" sız GALİ' nin MAAŞINITÜRKİYE ÖDÜYOR! Nasıl ve niçin ?.. Ne yapılabüir ?.. ... Turgut ÖZAL, İngiltere Başbakanı Majors' a sert çıktı: "KORKUYORSAN ÇEK ASKERİNİ". ... Politika yolundaki İsmail Özdağlar' dan şok açıklama : TÜRKİYE' DE SİYASETİ YOLSUZLUKLAR FİNANSE EDİYOR". ... "Gazete çıkaracağım" diye onbinlerce kişiden topladığı paralann hesabınıAziz Nesin 'e ARENA sordu ... Nesin ' den bir çıkış daha : "HÜKÜMET DE APTAL". ... KuzeylrakOperasyonukesin sonuçlannı Genelkurmay Başkanı Org. Güreş ARENA' ya açıkladı. ... Türk Kadmlar Konseyi SADDAM' la neyi görüştü ?... ... Türkiye' de AYAKLANAN AZERİLER ne istiyorlar ?.. ... Sahnelerin yeni yıldızı PINAR ELİÇE, nereden geldi, nereye koşuyor?.. ARENA' da... ... DEMİREL' i KİM SUSTURDU ?.. Türkiye f nin POLİTİK ve EKONOMİK nabzını ARENA tutuyor...