Katalog

3 ŞUBAT1993 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Tekstildekota krizl •tSTANBUL(ANKA)- İhracatçı fırtnalar İstanbul Teksül ve Konfeksiyon thracatçı Birliği'nden (İTKİB) kota bulamamaktan yakınırken imalatçı ihracatçı özelliklerinj yitiren yüz dolayındakifirmanınkota ticareti yaptığj öne sürüldü. Bu firmalann ellerindeki kolalan birlikteki mevcut kota havuzuna atmak yerine sattıklan iddia ediliyor. Birük yöneümi de kota dağıtım esaslannı haksız yönde degiştirerek şefTaflık esasını ortadan kaldırmakla suçlandı. Sanayi üpetimi • ANKARA(AA)-Devleı j$taustik Enstitûsü ÇDİE), sanayı sektörü üretiminin geçen aralık ayında bir önoeki yılınaynıayıyla karşılaştınldığında yüzde 3.8 arüşgösterdiğini açıkladı. DİE'nin 'ayhk sanayi üretim endeksi' sonuçlanna göre sanayinin alt sektörlerinde 1992 yıh aralık ayında bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaşünldığında üretim madencılik sektörûnde yüzde t .6 azahrken imalat sanayiinde yüzde 3.1. enerji sektörûnde ise yüzde9.5arttı TESTAŞ atakta • EkonomiServisi - TESTAŞ, Güney Kore'de Samsungfirmasıylaihracat bağlantısıkurdu. ÖzeUeştirme kapsarruna alınan ve özelleştirmeye haar hale getirilmesi için yabana fırmalarla işbirliğjne girişen TESTAŞ Genel Müdürü Doğan Mahmutoğlu, îamsung'la yapılan anlaşmayla bu firma adına yılda 185 milyon adet transistör ve entegredevre üretecek. Samsung da TESTAŞ'a teknik ve makine teçhizatı desteğinde bulunacak. Yeni santrallap • İZMİR(AA)-Enerji veTabii Kaynaklar Bakanı Ersin Faralyalı, bu yıl içinde toplam 5 bin megavat gücünde yeni üretim santrallannın temelinin atılacağını, Marmara Ereğlisi, Aüağa, Gebze ve Bursa'da kurulacak doğalgaz santrallanylailgin olarak da * 3-4 ay içerisinde temel atma aşamasma gelineceğini açıkladı. Faralyalı. güneyde Derinsu lirn,anı yakınlannda ithal kömürle çalışacak bin 400 megavat gücünde bir santral kurulması için yabana firmalarla görüşmelerin sürdüğünü belirterek "Yerli ve yabana firmalann oluşturduğu konsorsiyumlar da Türkiye'de mevoıt 5 milyar ton linyit rezervlerimiz üzerinde (yap-işlet-devret) sistemiyk enerji santralı kurmak için sıraya gjrmiş bekliyorlar" dedi. Mermer ihracatı •ANKARA(AA)-Blok mermer veblok oniks ihracaündayapılan desteklemefiyatistikrar fonu (DFİF) kesintisi kaldınldı. Bakanlar Kurulu"nun konuya ilişkin karan bugünkü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Blok mermer ve blok oniks ihracatında ton başına 20 dolar karşılığı Türk Lirası DFİF kesintisi yapıhyordu. Çanakkale eko- nomisi •ÇANAKKALE(AA)- Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen 'Çanakkale'nin ekonomik beklentilerT konulu panel yapıldı. Çanakkale Valisi Hüsnü Tuğhı,paneldeki konuşmasında 57 bin nüfuslu kentte 6 bin işsizin bulunduğunu belirterek işsiz kalanlann yasadışı yollardan para kazanma yollan aradığını söyledi. Tuğlu, şunlan kaydetti: "tşsizsayısının artmaayla irlikte özellikle hırsızlık olaylan da artmıştır. Bu sorunu çözümlemek için elbirliğiyle organize sanayi bölgesim planlanansüreden önce biürip hizmete açmak zorundayız." Aktif Factoping'den olimpiyat desteği • EkonomiServisi - Aktif Finans Factoring, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi'nin başlattığı Ulusal Destek Programı'na "gümüş üye" olarak katılarak İstanbul 2000 Destek Programı'mn resmi ü>esı uldu Toplu Konut İdaresi ile Emlakbank, Sümerbank arsalannın peşinde Ozellestirmeninadı 'konuüasma' • YPK'nın 'kendi kendini özelleştirecek' karannı verdiği Sümerbank'ın Genel Müdürü Doğan Çelik'Yurdun her yerinde bol bol arsamız var. Şehir ortasındaki arsalara kira ile buğday ektiriyoruz. Bunun yerine, bu topraklan konut yapımına açabiliriz 1 diyor. ANKARA( Cumhuriyet Bû- rosu) - Sümerbank'ın KOİ kap- samı dışına çıkanlarak kendi kendisini özelleştirmesine iliş- kin Yüksek Planlama Kurulu karan yürürlüğe girdi. Karar- da, bankanın sermayesinin 500 milyar liradan 4 triîyon liraya yükseltilmesi de yer aldı. Sü- merbank Genel Müdürü Do- ğan Çelik, ilk etapta kurumun arsalannın satışa akanlacağmı bildirerek, "Emlak Kredi Ban- kası ile Toplu Konut İdaresi bunlara talıp. Rayiç bedeller beürlendıkten sonra arsalann satışa çıkanlması mümkün" diye konuştu. Yabancı ortak arayışı Sümerbank'ın yurdun her- yanında irili ufaklı arsalan bu- lunduğuna değinen Çelik; kimi- leri kurumun fabrikalannın ku- rulu olduğu yerde bulunan bu arsalann, fabrikalar faaliyeüni sürdürse bile, toplu konut alanına dönüştüriüebileceğjni belirtti. Sümerbank'a yabana ortak- lar arandığını da söyle- yen Do- ğan Çelik: 'Kuveytliler. kendi ülkele- rinde teksül fabrikalan kurmak istediklerini ifade etlıler. Biz de bu konuda gerek fızibilite, ge- rek eleman eğitimi ve diğer ko- nularda her lürlü katkıda bulu- nabıleceğimizi söyledik. Bu çer- çevede Kuveyt'in ihtiyaa olan askeri giysileri bizim üretebile- ceğımizi, bu ülkede Sümerbank bayilikleri verebileceğjmizi de bildirdik. Karşılıkh niyet bil- dirimleri, sadece Kuveyt'le de- ğil, Suudı Arabistan, Katar, Bahreyn ile de yapıldı. V ani bu ülkelerde yakmda Sümerbank bayilikleri açılabilir. Aynca bu ülke yetkilileri ile yaptığınuz görüşmelerde, bizim ÖzeUeştir- me ve yabancı sermayeye açı- lma girişimlerimizden söz ettik. Sümerbank'a talip de olabiür- ler. Sadece Ortadoğu ülkeleri ile değit. başta Türki cumhuri- yetler olmak ûzere Batı ülkeleri ile de bu paralelde görüşrneleri- mizi sürdürüyoruz" dedi. Arsaboiluğu Çeük, bir yandan da yurt çapmdaki Sümerbank arsala- nnın değerlendirilmesi işi ile uğ- raştıklannı belirterek şöyle dedi: "Yurdun her yanında kimi 100 dönüm, kimi 200 dönüm, hatta 600 dönüme değin Sü- merbank arsalan mevcut. ör- neğin, Adana'daki pamuklu iş- letmemizin içinde kurulu bu- lunduğu arsa tam 600 dönüm- dür. Burası şu anda şehir meT- kezınde kalrnış bulunuyor. Pa- muklu işletmemiz, bir yandan faaliyetini sürdürüyor. Bir yan- dan da biz, bu arsayı her yıl hu- bubat ekimi için kiraya veriyo ruz. Buğday ektiriyoruz. Aslı- nda bununla uğraşmak yerine, burası imardan geçirilerek top- lu konut yapılmak üzere elden çıkanlabilir. Aynı şekilde Emlak Kredi Bankası, Bakırköy'deki tesis- lerimizin arsası ile ügüeniyor. Bankanın genel müdürü ile bir görüşme yaptık, bu arsa üzerin- de toplu liconut yapmak istedik- lerini ifade ediyor. Ar- salanmızın değer tespitleri yapıldıktan sonra satışa çıka- nlması mümkündür ve ilk etap- ta bu işe girişeceğiz." Yüzde 15 için yetki öngörülüyor Gelir Vergisi imzada ANKARA (AAV Maliye ve Gümrük Bakanı Sümer Oral. hazırlanan vergi kanunu ta- sansmda üniter yapıdan vazge- çilmediğini belirterek Gelir Ver- gisi başlangıç orarunın yüzde 25'ten. yüzde 15"e indirilmesi konusunda Bakanlar Kurulu"- na yetki verildiğini söyledi. Oral, kanun tasansının bakan- lann imzasına aaldığını da soz- lerine ekledi. Maliye Bakam 6ümer Oral, "Vergi oranlannın düşürülmesi ile vergi dihmlerinde de buna göre bir ayarlama yapılır. Vergi oranlan yüzde 15'ten başladığı- nda 5'er puan artarak devam edecektir. Burada, özellikle dar gelirülerin rahaüaması müm- kün olacakür. Zaten özellikle üniter sisteme gecmenin gereği vergi dıUmi ile vergi tarifesinin yumuşatılmasıdı" şeklinde ko- nuştu. Oral. "Ortaya çıkacak vergj kaybı, başka yerden telafı edile- cek. Elbette bir miktar vergi kaybı olacak oranlann düş- mesiyle. Ama arada üniter sis- temden gelir gelebilir" dedi. ISMMOB Maliye goturuyü götüremez Ekonomi Servisi - Mali müşa- vir ve muhasebeciler, Maliye Ba- kanhğı'na, "Deneümde bizden yararlanın, göturü vergj ödeyen mükellefin yüzde 90'ıru gerçek usule dönuştürelim" çağnsında bulundular. tstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Baş- kanı Yahya Ankan. götürü siste- min sadece kendi emeği ile üretti- ğini satan küçük esnaf için düşü- nüldüğünü. ancak dar kapsarru- na rağmen 900 bini aşkın mükel- lefin "yanlış beyanda bulunarak" bu olanaktan yararlandığmı kay- detti. Maliye'nin yüzde 2'ük die- netirn olanağı ile bu sonınu çöz- menin mümkün olmadığını belir- ten Yahya Ankan, 40 bin ruhsath muhasebeci ve müşavire yetki verilerek götürülük kapsarruna girenlerin denetlenebitecegini öne sürdû ve "O taktirde gerçek usule geçiş için özendirici önlemler al- maya da gerek kalmayacak" şek- linde konuştu. Göturü vergi ile ilgili olarak Gelir Vergisi Kanunu'nda ya- pılması düşünülen değişiklikkr konusunda odalannın görüşleri- ni acıklayan ISMMOB Başkaru Yahya Ankan, yasa tasansını 11 ocakta Vergi Konseyi'ne gelince öğrendiklerini söyledi. Tasan çerçevesinde il ve ilçelerde "İşlet- me yönetim merkezleri" kurul- masına olanak tanınarak. defter tutma işinin serbest muhasebeci- ler yerine devletleştirilmesini eleş- tiren Yahya Ankan, Vergi Kon- seyi'nde yer alan birük başkanı Mustafa Özyürek'in buna karşı çıktıgını söyledi. Ankan, götürü usulden gerçek usule geçiş için aynı tasanyla öngörülen özen- dirici yöntemlerin başanh olama- yacağmı, bu çerçevede tasannm tümünun Vergi Konseyi'nde ku- rulan bir alt komisyonda yeniden ele alındığını ifade etti. t i ü ye I DAĞISTAN « iPröj Hazar ıç Gurcıstan T ulaştffffacak Toru TURKMENİSTAN Ankara^ TÛRKİYE TURKMENİSTAN DOÛALGAZI 2pro|*(1): Hazar'm gOneyinden (ran-TOridyeboru hattı otuşturulması 2B(Pie|2b) H Aze Er Irakbor ıleYumuHhK'a ulaştır uzeri ya ulastırılması SUUDİ ARABİSTAN Türkmenistan-AvTupa doğalgaz bonı hattı ile ilgili üretikn farklı senaryolardan 'tran ûzerinden geçen' gecertiük kazanıyor. Batıh finans kuruluşlannın karjı çıkması bekleniyor ^ } Jİ> ^T^-,,*-^ Türkmengaztna Jran köprüsü 'sakmcah' Ekonomi Servisi - Türkmenistan, Avrupa'ya thraç edeceği doğalgaz için bonı hattuun İnuı'dangeçmesinde karar küınca, doğalgaz yoluyla ilgilidiğer senarvolar geçerliliğini yitirdi. tran Dtşişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti'nin Türkmenistan'ı zivareti sırasında bu konuda imzalanan anlaşmanın ardından gözler, bonı hattuun teknolojisi, ihalesi ve finansmanının nasıl gercekJeştirüeceğine çevrildi. Türkiye ûzerinden de gecerek Ahnanya ve A*nsturya"y a kadar uzanması planlanan doğalgaz bonı hattı için İran'ın dışında, Azerbaycan, Gûrdstan ve Ermenistanûzerinden gececek güzergahlarla ilgfli alternatifler gündeme geldi. tran ve Türkmenistan'm hattın tran topraklanndangeçmesi yolunda görüş birliği bOinirken, konunon ilgili ülkekr arasında en üst sevivede görüşüldüğü Orta Asya Zirvesi'nden somut bir karar çıkmadı. Geçen ydın mayıs ayında devlet ve hükümet başkanlan seviyesinde gerçekleştirilen zinc\ e katılan Başbakan SüleymanDemirel, görüşmelerin ardından bonı hattuunTürkiyeûzerinden gecerek A\rupaŞ a ulaşması yolundafîkirbirliği bulunduğunu söylemekle yctinidi. İran ile Türkmenistan'ın, doğalgaz bonı hattuun çıkış yoluyla ilgiliçözümü aralannda sonuçlandırmalarinın, projeye taraf olacak Batılı ülkelerce hoş karşdanmayacağı öne sürülüyor. Projenin geçen yılm rakamlanyla Türkiye'ye kadar ulaşacak bölümünün 3-3,5 milyar dolara ulaşacağına işaret eden Türk-BDT İş Konseyleri Başkanı NOıat Gökyiğit, bonıhattuun gercekleştiriuıiesi için batüı kaynaklarm finans desteğinin kaçındmaz olduğunu vurgulanuştı. Yatırımcılara Duyuru IKTISAT BANKASI T.A.Ş. İKİNCİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM FONUnun süresi 10.02.1993 tarihinde dolmaktadır. Elınde Ikinci Menkul Kıymetler Yatırım Fonu Katılma Belgesi olan yatırımcıların bu tarihe kadar İktisat Bankası şubelerine başvurmaları gerekmektedir. İKTİSAT BAINKASI ME.NKUL DEĞERLER Merkez Şub« Teı 274 11 V Bahçekapı ŞubesiTel 5120160 Bakırköy ŞubesiTet.543 5393 ArfcaraŞubesiTel 4179982 AdanaŞubesi Tel 5441 62 Karaköy Şubesi Tel 25' 72 38 Bayrampaşa Şubesi Tel 565 14 30 Izmir Şubesi Tel 63 69 69 Gaziantep Şubesi Tel 32 47 18 Kadıköy Şubesi Te! 368 26 8284 Elmadağ Şubesi Tel 230 09 18 Bursa Şubesi Tel 55 70 80 Oenizli Şubesi Tel 61 3010 EKONOMYEBAKIŞ TANER BERKSOY Koruyucu İstihbarat Uğur'un ölümü esrarını sürdürüyor. Sonsuza dek süreceğini düşünüyorum. Kovalamaktan korumaya vakıt bulamayan istihbarat örgütlerimizin bu işin üstesinden gelemeyeceği kanısı var bende. Yanılmayı hiç bu kadar tstediğimi haürlamıyo- rum. Ama içimde bu his var işte... Uğur Mumcu cinayettnin içindeki rufailer çok fazla. Giz- li servislerden terör örgütlerine, aynlıkçı eğilimlerden dinsel inanç farklılaşmalanna, matya oluşumlarından bi- reysel kinlere uzanan karmaşık bir yumak var ortada. Bu karmaşık yumağın ilmek ilmek cözülmesi, her ucun ötekisiyle birleştirilmesi, her olasılığın siyasal ve ideolo- jik kaygılardan anndınlmış bir titizlikle kovalanması, irde- lenmesi gerekiyor. Soğuk savaşın ideolojik kavga dünyasında biçimlen- miş, dış istihbaratı müttefik örgütlere ihale etrniş, iç istih- baratı gazeteci, bilim adamı ya da mitingci öğrenci kova- lamak biçiminde algılamış örgütlerin bu eksikliklerinden hemen arınması gerekli. Bu şimdilik yok. Ama çözüm gerekiyor. Bu kez yüzbinler kalkfc, yürüdü. Çağdaş bir devlet talep etti. Bu talebi karşılamanın ilk adımı Mumcu cinayetini çözmek. Şimdilik bunu bireysel olarak yapıyoruz. Devletten inandırıcı bir çözüm gelene kadar da sürdüreceğiz bunu yapmayı. Karşılaştığım, konuştuğum dinlediğim nerkesin kendine özgü çözümlemeleri, senaryolan var. Karmaşık bir polisiye sorunu çözebilme merakının ötesine geçmi- yor bu çabalar. Çoğu ideolojik yüklü kızgıntıklar, duygu dolu varsayımlar taşıyor. Senaryo üreteceğim derken kü- für kıyamet ortalığı birbirine katanlar var. Kendi senaryo- sundan ülkenin siyasal dengelerine ve geleceğine ilişkin sonuç üretenler de oluyor. Bunlar doğal. Birey olarak bilinmezliklerle kuşatl- dığımızda düşüncelerimizi durdurma, bitgilendirilmeyi bekleme olanağımız yok. Tüm bilinmeyentere karşın, biW diklerimizle yola çıkıp meraklanmızı dindirme eğilimimiz egemen. Esrarın ilmekterinden çoğunu bilmediğimiz hal- de bireysel çözüm üretme çabalanmız bu insanca dav- ranışımızdan kaynaklanıyor. Karmaşık yumağın ilmeklerini bilmesi gereken devlet Bireylerin bilmediği pekçok bağlantıyı biliyor ya da bilme- si gerekiyor. Toplumu tehdit eden girişimlere karşı reflek- si, yüzbinlerin sokağa çıkmasının çok önünde ve öncesirv dedir ya da öyle olması gerekiyor İstihbarat olanak ve ipuçlarını kovalama yeteneği hepimizin ötesinde. adeta bir toplumsal bileşke gibi olmak durumunda. Devletin kurumlan ve bunlan bizim adımıza yöneten, yönlendiren kadrolar toplumsal bilgi depomuzu, hah- zamızı oluşturmak ve geliştirmek göreviyle yüklüler. Bu bilgi deposunu önce bizi korumak, koruyamadıklannda tehdit edeni kovalamak için etkin biçimde kullanmak zo- rundalar. Bizde ne bu hafiza yeterli ne de olması gerektiği biçim- de kullanılıyor. Faili meçhut cinayetler bunun somut kanıt olarak duruyor ortada. Dahası da var. Uğur Mumcu cina- yeti bir gerçeği olanca netliğiyle ortaya koydu. Ülke, çoğu dışarıdan kumandalı irili ufaklı terör örgütlerinin ve dost düşman gizli servislerin oyun alanı haline gelmiş. Jçeride düşman bellediklerini kovalamaktan, dışarıdan gelen tehdıde aldırmaz olmuş kurumlanmız. Bu, bir türiü vazgecemediğimiz ilkel ideolojik tavırlann oluşturduğu aymazlığın bugüne getirdiği bırikim Bizi korumast gereken istihbarat örgütümüzü ay- dınların, yetişen nesillerin üstüne salmanın, örgüt içinde- ki asker-sivil ayrışmasını siyasal korkularla aşama- manın, çağdaş istihbarat işlevini kısır siyasal çıkarlara feda etmenin, istihbarat toplumu korumak yerine sindir- me aracı olarak kullanmanın yarathğı akıl dışı bir boşluk- tayız şimdi. Toplumsal haiızamız boş. Bu boşlukdevlet kurumlannı ve bizi temsilen bunları yöneten kadrolann olaylann ardt- ndan sürüklenmesıne, çevremizde at oynatan binbir çıkann basit bir oyuncağı haline gelmemize yol açmış. Olaylann ardına takılıp toplumun en değerlı çocuklannın bedenine sıkıian kurşunlann boş kovanlannı toplamakla yetinmemız olanaksız. Korumamız gerekenleri kovalamaktan vazgeçip insan- lanmızı ve toplumumuzu koruyucu bir istihbarat ağı kur- mamız gerekiyor. Bu yönde bir siyasi irade oluşmazsa olaylann ardından el çırpıp ağıtyakan bir sürü olmayı sür- düreceğiz. Sokağa inip yağmur alnnda yürüyen yüzbinler biz buna layık değiliz dediler. Duymak isteyen kulak en azından bunu duyar... Tezgah yenilemeye 100 milyar aynldı Dokumacıya kıetli solıığıı • Kısa adı DP olan "Denizli Projesi" uyanncailk etapta Denizli, îstanbul, Bursa ve Buldan dokumacılar odalannın ortak olduğu Sankar AŞ adh bir şirket kuruldu. ÖMERYURTSEVEN DENİZLİ - Sanayi ve Tica- ret Bakanlığı, dokumacılık sek- törûnde "'pilot il" seçilen De- nizli'deki tezgahlann yenilen- mesi projesi için 100 milyar li- rabk bir kaynak ayırdı. Proje uyannca. isteyen dokumacıya ilk iki yvl ödemesiz 1 milyar li- raya kadar kredi verilecek. Projenin uygulanmasını sağ- layacak 2 milyar sermayeli San- kar'ın, başta dokuma tezgah- lan olmak üzere, metal sektörû- ne yedek parça imalatı karar- laşünldı. Üretim vefinansko- nusunda da Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın desteği sağlandı. İkıncı aşamada, adı geçen il- lerin milletvekilleri aracılığıyla Sanayi ve Ticaret Bakanhğı- ndan 1993 yıh için 100 müyarlık kredinin bu projeye tahsisi sa- ğlandı. Buna göre ev ekonomisine dayab dokumacılık yapan kü- çük esnafa 100 milyon liradan 1 milyar liraya kadar kredi veri- hnesi uygun görûldü. Dokuma tezgahlannın tespitinin yapıldığını belirten yetkililer, ilk 5 yıl içinde Denizli'deki 35 bin tezgahtan 20 bininin, Tür- kiye genelinde ise 70 bin tez- gahın yenilenmesinin plan- landığını bildirdi. Start DenizliMen Denizli Dokumacılar Odası Başkanı Mesut KuruoğJu, tez- gahlarda teknolojik yenileşme- yi sağlayacak projenin uygu- lanmasına Denizli'den başlana- cağıru bildirdi. Bu amaçla Tica- ret Odası ile ortaklaşa envanter çalışmasının yapıldığını kayde- den Kuruoğlu. bakanhk ile yapılan anlaşmaya göre tezgah imalatının ilk 6 ay içinde ger- çekleştirilememesi durumunda yurtdışından ithal edileceğini söyledi. Sanker AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abbas Karademirlklağ da bugüne kadar kaderine terk edilen dokumacı esnafının ilk kez hükümet programına abndığmı belirtti. Böylece es- nafın tezgahlannın yenilenmesi olanağına kayuştuğunu anla- tan Karademirlidağ, "tzlenen yanlış poliükalar nedeniyle Türkiye dokuma tezgahı çöplü- ğüne dönmüştü. Bu nedenle her yıl 150-200 milyon dolar yurtdışına boşuna gitmekteydi. Denizli projesiyle şimdi kendi tezgahlanmızı kendımiz yapa- cağız" dedi. Nasd kullanılacak? Proje uyannca krediden ya- rarlanmak isteyen dokumacı üye olduğu oda aracılığıyla ba- kanhğa başvuracak. Gerekli inceleme yapıldıktan sonra verilecek kredi miktan belirlenecek. Krediler ilk iki yıl ödemesiz, 5 yılda gen öde- necck. Miktan ne olursa olsun tahsis edilen krediye yüzde 10 faiz uygulanacak.