Katalog

SAYFA CUMHURIYET 13 SUBAT1993 CUMARTESI Mümtaz Soysal, koğuş ve düşünce arkadaşı MumoTnun her zaman emeğin yanında olduğunu söyledi Baskılarakarşıbirliktegülerdik 1 Yl umtaz Soysal, Lğur Mumcu yla tanışıkhklannın "'Yon dergısını çıkardıklan yıl- larda başladığını" soyledı Gul- dal Mumcu'nun da oğrencısı olmasından kendısıne gurur payı çıkardığını hemen sozlen- ne£kledı So>saJ. Uğur Mum- cu'yla tanışıklıklannın öykusu- nü şo>leanlattı "O sıralarda en >akın arka- daşı Adıl Ozkol la birlikte bı- am çevremızde yer almaktaydı Sos>alıst Kültur Derneğı'ru kurduğumuz zaman yıne o ha- raketın ıçındeydı Hamama gıdene kadar 8 Kapıdan geçıhrdı Haftada bır sıra bıze geldığınde ıse su kesılırdı • Dehşet estıncı sert sayımlarda karşılıklı düştüğümüz olurdu. Gülmek yasaktı. Gülmenın, her türlü dihn yasaklandığı, goz dılınm bıle kabul edilmedığı bır ortamda gozdılını değışık lehçelerle konuşur, anlaşırdık. A u A R Ğ N K A UR L D nı A A Ş lUf T 1 . L Y A u O R 'y 1 u R POLITIKA VE OTESI Bır başka ortak yonumuz, benım kursu hocam olan Tah- sın Bekjr Balta'nın, hukuk fa- kultesınde onun da kursu ho- cası olmasıydı Şunu soylemem belkı daha doğru olabılır. Yön dönerrurun sonlanna doğru ve sonra Devnm gazetesıne geçıl- dığınde Uğur un Doğan Avcı- oğlu ıle vakınlığı daha da faz- laydı Ben o sıralar başka yerde yazıyordum "* Mumcu, mahkemelerde okhıkça rahattı. Suçlamalan asüsız kılan konuşmalan. hele hele kimi sa>cı \e hâkimlerin iddialannı asılsız kılması ona ayn bir keyif verirdi. u ğur Mumcu-Mumtaz Soysal dostluğunda bır koğuş arkadaşlığı dönemı de var Bu donemı Uğur Mumcu buyuk olçude Sakıncalı Pıyade adlı kı- tabmda anlattı Soysal'ın o gunlere ılışkın bazı aruları da şoyle "12 Mart donerrunde, kader- lenrruz bıraz daha bırleştı Bır süre o tutuksuzdu, ben tutuk- luydum Sonra bır baktım Uğur Mumcu ıle Uğur Alaca- kaptan Mamak 1 numarah ce- zaevıne geldıler Koğuş arka- daşlığımız başladı En unutul- maz gunler o gunler Uğur ço- ğunu yazdı zaten Baskılara karşı gulerdık Dıştan gulme- nın yasak olduğu gunlerde ıç- ten gulmek en belırgın özellığıy- dı Sert sayımlar olurdu Dehşet estıncı bır havada yapılan sıra- iamada karşılıklı duştuğumuz olurdu' Gûfmdc vasaktı Gul- memn, her turlü dılın yasaklan- dığı. gozdılının bıle yasaklandı- ğı bır ortamda, goz dılını dejb- jik lehçelenvle konuşabılırdık" M umtaz Soysal Uğur Mumcu'nun Sakıncalı Pıyade'- de anlattığı "kuru temızleme' oykusune de baa eklemeler yaptı "Hamama gıdınceye kadar 8 kapıdan geçıhrdı Her kapının uzennde normal kılıdın yanın- da bır de asma kılıt vardı Haf- tada bır sıra geldığınde de su ol- mazdı. o 8 kapıdan geçerek gen donerdık Mamak, Keçıkıran tepesmde olduğu ıçın oraya pek kolay kolay su çıkmazdı " MumtazSoysal, Uğur Mum- cu'nun "ıçendekı çeşıtlı fraksı- vonlarla çok ılgılı \e bu fraksı- yonlar hakkında çok da bılgılı olduğunu kışılenn davraru- şlanndan çeşıtlı anlamlar çıkanp espnier urettığınr' an- lattı Ancak belleğı pek guçlu olmadığı ıçm aynntılı öykuler anımsayamadı Soysal, Asken Yargıtay karanyla tahlıye edıl- dığınde Mamak'tan "et kam- yone- tıne benzer bır şeyle aşağı ındı- nldı- ğınde yakı- nlann- ın ya- nında Uğur Mum- cu'yu da gorduğunu" ve bundan bu- yuk mutluluk duyduğunu an- lattı t J ovsal, 12 Mart sonrasın- da da Uğur Mumcu'yla dost- luklanmn sürduğunü soyledı "Bırçok kışının cızgısı farklılaş- tı. ama Uğur'la aşağı yukan bı- zjm çızgamız aynı olduğu ıçın sakıncalı bulurdum. telefon vakınlığımız devam ettı" dedı dırJenı\ordur dıye Ama o ko- Soysal. birlikte olduklan za- nuşurdu Apo-PKK ıle uyuştu- rucu. sılah mafyası, Er- menı ve Rum kaynaklan, Almanya'dakı İslamı örgutler arasında bır ılışkı ağını or- taya cıkarmak uzereydı Ben- den bazı şeyler ıstedı Bu. son konuşmamız oldu Onu ol- durenler, bağ- lantılannı ara$tırdığı orgutlerden herhan- gı bîn olabılır ' Öldürüldüğünden bırgece önce telefonla konuştuk Apo-PKK ıle uyuşturucu, sılah mafyası. Ermenı ve Rum kaynaklan, Almanya'dakı İslamı örgutler arasında bir ibşkı ağını ortaya cıkarmak üzereydi Onu öldurenler, bağlantılannı araştırdığı örgütlerden herhangı bın olabılir. manlarda ıse en çok gulduklen- ru anımsıyor Ya son goruşme. son konuşmalar 17 Soysal onlan da şö^lg anlattı. " C-/ldüruldüğunden bır gece once telefonla konuştuk Yme ûzenndeçalıştığı konular- da bazı seyler soyledı Ben tele- fonda bunlann konuşulmasını 1 fjf umtaz Soysal, Uğur Mumcu'yla SHP konusunda da benzer gorûşlen, gozlemlen, eleştınlen paylaştıklannı soyle- dı Soysal. sosyal demokratld- nn bırleşmesı konusunda da "Bu konuda fazla konuşmaz- dık. bana kalırsa bu yonü fazla abartılıyor Bu konudakı go- ruşlen benımkılere jyakındı, fazla umutlu değildı Özellıkle sosyal demokratlann İstanbul kesımıyle ıyı geçınerek sosyal demokrasının ılerlemesı. ıku- dara getmlmesı konusundakı goruşlen yanlış bulurdu, bu ko- nuda da aynı gorüşteydık Bır- takım gınşımler var Bırîakım ışadamlan bırleşıp sosyal de- mokratlan bırleştırecekrruş Onlann bırleştıreceklen sosyal demokrasıden kıme hayır gelır kı 9 Emeğe dayanan çevreler, emeğin karşısında çevrelerle ış- bırlığı yaparak nereye gelebıhr 9 Uğur'un o çevrelerle de kavgası olurdu Ben de onun gtbı duşunur- dum" dedı Mumtaz Soysal. Uğur Mum- cu'nun kendısını en çok etkıle- yen yanının, "en ezıyet vencı, en sıkıntılı olaylar karşısında bılegulunecek bıryan bulması" olduğunu soyledı Muzaffer îlhan Erdost, 68'liler için Uğur Mumcu'nun çok değişik bir yeri olduğu görüşünde 12 Mart nuütariznrininbüyüsünübozdu• Uğur'un mahkeme dönuşlen, cezaevının yüzu gulerdı.Koğuşlann önünden gü- lerek geçışını gorenler, Uğur'un tahlıye olduğu habennı yayarlardı Oysa bu, tahlı- ye olmanın değıl. duruşmayı, küçük bır meydan savaşına dönüştürmüş olmanın keyfiydı 12 Mart'ın kımı yargıçlannın ve ozelhkle de kendısıne 'kanca' atmış savcılann kasılmalannın mılıter boyasını kazımış olmanın keyfiydi bu M Erdost, 'gerçek' dostunu kay- bettiğinisoylüyor. uzaffer Îlhan Erdost 12 Mart donemı Bıa, Dav utpaşa Kışlası'ndan getırmış, Ankara'da yenıden gozaltına almışlardı Doğan Avcıoğlu, Kemal Burkay, Ce- nan Bıçakçı bırlıkteydık 'Yıldı- 'nm Bölge'ye getırdıler Bızı getırdıklen gûn Uğur Mumcu. Yıldınm Bolge'den serbest bı- rakıldı Sonra Mumcu'yla. 1 Nolu Asken Cezae\ı"nde zaman za- man bırbkte olduk Ilkın yan yana koğuşlarda kaldık Aynı tuvalete gıdıyor, aynı havalan- dırmaya çıkıyorduk Sonra Dış-B'de öne bakan kuçuk odada birlikte olduk Karşım- dakı ranzanın ustunde Uğur Alacakaptan. altında Mumcu yatıyordu Uğur u A.VMCVNVNALBÜMÜNDEN ğur'un mahkeme dö- nuşlen, cezaevının yuzu guler- dı Koğuşlann onunden keyıfle gulerek geçışını gorenler. Uğur'un tahlıye olduğu haben- nı yayariardı Oysa bu, tahlıye olmanın değıl. duruşmayı, kuçuk bır meydan savaşına do- nuştürmuş olmanın keyfiydı 12 Mart'ın kımı yargıçlannın ve ozelhkle de kendısıne 'kanca" atmış kımı savcılann kasılmala- nnın mıhter boyasını bırazcık da olsa kazımış olmanın keyfiy - dı bu Uğur, yargılamalara da. ce- zaevıne de. gulen gözluklenn- den baktı, her şeyı mızahlaştırdı \e 12 Mart mıhtanzmının bü- yusunü bozdu '68'lıler' çok sevdı Uğur'u Onun guluşlen. koğuşlann gulüşuyle buyüdu /lhan'm cezaevınde dovule- rek öldurüluşunü, tahhve olan ___^________ x_ «*~ -4?*>L _ fumcu, eşi Güldal ile hayatını birleştirdiğinde bilebilir mivdı ki bir hain bomba bu mutlu tablova 17. vılda golge düşürecek. Evet, Mumcu ailesine çok düşkün bir insandı. Çok se>diği araştuıcüıktan arta kalan zamanını aılesıyle geçıren Mumcu, onca işine karşın kızı Ozge'nin jaş gününde de yalnız bırakmamtştı. gençler, ılkın Uğur Mumcu'ya ıletmışler flhan ıçın ılk yaayı Uğur yazmış ama o gun Cum- huriyet kapatıldığı ıçın yayımla- namamıştı J. 2 Eylül'den sonra da yayınlanmız bır sorunla karşı- laştığında Uğur yazj konusu yaptı îlhan m oldurulüşunu İconu alan resım sergıını, Uğur Mumcu açu Şu da var ki. Uğur'la sureklı tartıştık Bınnı anlatmak ıstenm 12 Eylul oncesı Sokak kan ıçınde Cumhunyet te Uğur'un 'Kan Davası mP' ya da "Kana Kan rru r başlıkh bır jazısı ya- >ımlandı Uğur, yazısında. Deruz len ıdam sehpasına gö- turenlenn, Menderes'lenn ınü- kamıru almak gıbı kan gûdücu bır anlayışla hareket ettıklennı soyluyor, 'ulkucu'ler ıçın ıdam cezasını ıçeren 146 maddeden dava açılmasını, bu poütıkanın bır devamı olarak goruyor ve eleştınyordu Bu, bızım ya da benım goru- şume karşıt bır göruştu Ks eyhun Atuf Kansu top- rağa venlırken Uğur'la, yaasını tartıştık Sonra Uğur. yayınevı- ne geldı "Ben" dedı, "Doğan Oz'u çok sevenm. geçen gun bana sokaku kan doken ulku- culer ıçın 146 maddeden dava açmak duşuncesınde olduğunu soyledı Ben de yazıyı bunun uzenneyazdım ' Doğan Öz yargı yönünden haklıydı Bız ıse o zaman, ıdam cezasına. ınsan haklan açısından bakmıyorduk Uğur Mumcu, ıdamlan sıyası bır kan da\asına dokmenın doğru olmadığını vur- gulami} ve Doğan Oz'u de ıkna etmıştı Bu konuşmadan beş gun son- ra, Doğan Oz'un vurulduğunu duydugumuz zaman Vahap Er- doğdu ve İlhan la bıriıkte Oz'un evıne koştuk Sokağın başında, Uğur'u Doğan Oz'ün arabasının vanındagorduk r ahap'la Uğur'a koştu- ğumuzda, arabasından beş met- re yukandakı arsada, batta- nıyeye sanlmış Uğurun. kann ustunden sedyeye konuşunu ız- lerken anatorun ıçınde ıkı şey daha Uğur'la yumaklaşıyordu llhan'ın yanıbaşımda battanıye'- ye sanlıp sedyeye konuşu ve Do- ğan Oz'un kara kanşan kanı yanında Uğur'la payUştığımız sorular MEHMED KEMAL Yesil Dallar Arasında...Solun sosyal demokratlar bayragı altında bırleşme- sınden soz edılıyor Bu yolda bası ceken, bırleşmeyı oneren Husnu Goksel dır Husnu Goksel adı guven ven- cı ve her bakımdan goz doyurucudur Bunu Husnu Gok- sel de bıldığınden, bırlığe çağrı ıletısınde şoyle dıyor Tum sosyal demokratları guç bırlığıne çağırıyorum Uc sosyal demokrat lıderın benı kabul etmeyeceklerını dusunemıyorum Lıderlerden olumlu bır sonuç alamaz sam partı teşkılatına yoneleceğım Bırlesme ısteklerı daha sımdıden yer yer ortaya atılmıyor mu 7 ' Tum sol ve tum sosyal demokratlar 12 Eylül'den sonra akıl almaz bır bunalım gecırmedı mr? Ne yana bakılsa sol darmadağın olmuş, parçalanmıştı Bu gıdışı kımse- nın toparlamaya gucu yetmıyordu Hele sosyal demok- rat lıderler sankı solu bolmek ıçın tepelere çıkmış gıbıy- dıler ' Solda dırlık yok kı bırlık olsun'' dıyenler haklı çıkar gıbıydıler Solun tarıhınde boylesı bır bolunme go- rulmemıştı Şımdı goruluyordu Gerılere donulup bakıldığında böyle derlenip topar-' lanma donemı var mıydı'' Vardı Ataturk Samsun'a çıkıp Amasya'ya doğru yoneldığın- de bır bıldırı yayımlanmıştı Buna, 'Amasya Bıldırısı" denıyordu Bu bıldırıde butun guçlerın toparlanıp ba- ğımsızlık ozgurluk kurtuluş ıcın bırarayagelmesııste- nıyordu Her şeyın dağınık olduğu bır donemde yola çıkanlar neye guvenıyorlardı 9 Karşıdakı guçlere gore bakıldığında kendının de bır gucu olması gerekırdı Bu guç, azım ve karar ıdı Paşaya soruyorlardı "Neye guvenıyorsun'?' Yanıt verıyordu ' Mılletın azım ve kararına O gune değın çok kışının zıhnmde boyle bır kavram yoktu önce bu kavramlar bılınecek sonra da onun ar- dından gıdılecektı Azım ve karar kavramı tuttu, hep birlikte ardından gıdıldı Karanlıklar ıçınde boğulmuş bır ulusun gunun bırınde soyut ıkı kavram ardından aydınlığa doğru gıtmesı kolay değıldır Bızde de kolay olmamıştır Mılletın azım ve ka- rarına guvenenler de ışın kolay olacağı kanısında değıl- dıler Ama bır guce dayanarak onun ardından gıdecek- ler ve başarıya kavuşacaklardı Mılletın azım ve kararını sımgeleyen Ataturk un ardı- na duşerek yola çıkblar Azım ve karann ardına duşerv ler paşadan en kuçuklere kadar yenılmış bır kalabalıktı Koyluden kentlıye okur-yazar, herkes vardı Bır kurtu- luş ışığı aranıyordu Bu arada zıhınlerı çelenler yok muydu 9 Elbette vardı Yollara duştuler savası kazandı- lar Bugun Husnu Goksel gıbı kendı ıçın bır şey ısteme- yen, amacı salt sosyal demokratları (tum solu) bırlığe çağıran bır bılım adamınm çağrısına uymak gerekır sa- nıyoruz Bu çağrının ardından koşmanın bır tek bedelı vardtr "özverı 1 " Yıllar var kı solun bırleşmesı, bır araya gelmesı, ke- netlenmes) sağa karşı bır yumruk gıbı ortaya çıkması beklenır, ozlenır Bırseraptırbu 1 Coldekarşınızabırçı- kar^gıbı olur, bır yıter Hepsını bırakın, 197O'lı yıllardakı deneylerden ders alındıysa avuçlara gırmıs olan bırleş- menın uçup gıtmesı hatırlanırsa belkı bu kez ışler daha da kolaylaşacaktır Solun sağa, sağın sola kotu bakma- dığı bır ortam belırgınken umutlar yeşerebıhr Sağdakı bır partı ıle soldakı bır partının bır koalısyon- da hukumet ettıklerı bır donem yaşanırken solun bırlığı, bırlıktelığı neden olmasın"? Neden sosyal demokratlar bır araya gelmesın Çantada keklık sayılan yuzde otuz- luk oy potansıyelı bır potada neden toplanmasın'' Hadı bakalım,' Mılletın azım ve kararı, ız'an ve ıdrakı" ıle bırlığe çağrı neden olmasın? Yeşıl dallar arasında kırmızı çıçekler açtığını çevreye yayıldığını goruyorum Sız gormuyor musunuz'' BULMACA SOLDANSAĞ4: 1/ V aşar Kemal m bır ro- manı 2/ Dın ışlennı dev- let ışlenne kanştırma- yan Bır kışı tarafından soylenen ya da çalınan muzık parçası 3/ Ses Geceleyın soylenen ağır ve feryatlı turkulerde u\- gulanan bır halk ezgısı 4/ 6 Orhan Kemalın bır roma- 7 Su 5/ Gelecek Ir- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8 nı maklan geçmek ıçın kul- lanılan sal 6/ \azı partı- sının 1931'de kurulan karşı casusluk orgutunun sı Mıkroskop camı 7/ Sanayı ve tanmda kullanılan, tekerlekkr uzenne kurulmuş patlamalı motor yadabuharmakınesı 8/"Savıfar- kı" anlamında kullanılan spor ten- mı Bır nota 9/ Turlu nedenlerle başanlı olamayan kımse Dog- ma YUKARIDAN AŞAĞIYA: / Gogol'un unlu bır romanı 2/ fann'nın ınsanı kendı bağışlama- andan yoksun bırakması Yazı 3/Bırsoruekı Ankarayore- ;ıne özgu bır halk o\unu 4/ Her yıyeceğı caru çeken Yaldızlı 5/ Yığıt, kahraman Fas'ın plaka ışaretı 6/ Kemıkbılım 7/ Eskı Turklerde toplumsal ve orgutsel ıçenklı buyuk ayafet Eskı dılde guç kuvvet 8/ Aralannda herhangı bır bakımdan ıl- ya da benzerlık bulunan şeylenn tûmü Yon bebrtmek ıçın jzaktan gozlenen geometnk bıçımlı tahta lata 9/ Uygun bul- na Arnavutluk'un para bınrru : Ah Sırmen, t Ga- lıp Sandalcı, Gencay Şaylan Ülkemizde demokrasi ve laikliğin yılmaz savunucusu gazeteci-yazar UĞUR MUMCU'nun katledilişini nefretle kınıyor, başsağlığı diliyonız. DİCLE İMVERSİTESİ Dݧ HEKİMÜCİ FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ELEMAMARI