Katalog

Cumhuriyet İmtivaz sahı'bi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Ozgen Acar • Genel • Gorsel V onetmen Ali Acar • Dış Haberler Ergun Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay #Haber Muduru Doğan Akm Alaturk Bul- Muessese Müdurü EroiErfcut •Koordmatör Yayın Koordınatöru Hikmet Çetinkaya • Genel Bafcı • Ekonomı Abdurrahman \ ddırım • Istıhba- van No 125 Kat 4 Bakaniıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat),Telex 42344 Fax Ahmet Kondsan «Muhasebe Büient Yener Yayın Danışmanı Orhan Erinç "•Yaznşlerı rat Yalçuı Çakır • Yurt Haberlen Mehmet Saraç (4)4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Ktnk, H Zı>a Blv 1352 S2 3 Tel 4411220 »İdare HüseyınGürer •tşletme önderÇefik MÜdurlen tbrahim Vüdız (Sorumlu), Dinç Tayanç • Makaieler Sami Karaören • Spor Abdulkadir Telex 52359, Fax 4419117 •AdanaTemsıknsı Çetin Yiğenoğhı InönüCd 119S «Bılgı İşlem Naıl tnal »Bügısayar Sıstera • Haber Merkezı Muduru İpekÇalışlar Yücelman • Duzeltme Abdullah \azıcı N o ' K a t ' T e l 352255O-35226O1-3322492 Telex 62155 Fax 3522570 MûrüvetÇiler •Reklam Reha Işrtman VıymlatanveBasan Y enı Gun Haber Ajansı Basın ve V avıncıbk A Ş TurkocağıCad 39/41 Cagaiogli'34334Ist PK 246 tstanbulTel (0 2l2)512050^(20hat)Telex 22246 Ft\ (0 212 28ARALIK1993 Imsak 5 49 Guneş 7 21 Oğle 12 10 Ikındı 14 29 Akşam 16 M) \atM 18 16 Atalık'Büyük Usta' unvanını kazandı • jstanbul Haber Servis- L nlu santranççımız Suat Atalık, Atına'da yapılan Buyük Usta Satranç Tumuvası'nda satrançta en büyuk unvan olan "Büyûk Usta" unvanını kazandı Tûrkıye Satranç Şampıyonu Suat Atahk, öncekı gun sona eren Atına'dakı turnuvayı ıkına olarak bıtırerek üçüncü kez "Buyuk Usta"' normunu aldı ve "Buyuk Usta" unvanına ulaşü Atalık, "Buyük Usta" normunun bınncısını 1988'de Selanık'te olımpıyat üçüncüsü. ıkıncısını de 1993te Bükreş'tetakımlar bırıncılığım kazanarak elde etmıştı Atahk, Turkıye'nın satrançta ılk "Buyuk Usta"sı oldu Cineö'indizilBPİ şifresiz •TVSmisi-Cıne5,3 ocaktan başlayarak sabah kuşağında şifresiz y ay ın yapacak "Araya reklam koymayan fılm ve spor kanah" olarak lOaralıktan buyana "şıfreh yayın" yapan Cme 5, "Sabah Keyff adıyla yayıma başlayacağı kuşağında bu uy gulamay ı kaldıracak Cme 5. bu amaçla, çoğu daha önce Show TV'de gostenlmış olan dınlerden hazırladığı kuşağı yenı yaym donemıyle bırlıkte devre> e sokacak Cme 5'ten venlen bılgıye göre her gun saat 09 OO'da başlayıp 14 00*e kadar surecek olan şifresiz yayın "Sabah Keyffnde yer alacak programlar şoy le Elçılık (dızı), Wıdget (çızgı dızı). Dunyadan Masallar (çızgı masal), Beşler Çetesı (çocuk dıası), Hanka Yıllar (gençiık dızısı), Bıre Karşı On (gençiık dızısı), Şohret (gençiık dızısı), Aşk Fırtınası (rjembe dızı) RogerMoore soyuldu • LONDRA(AA)-"007 James Bond" fılmlennın ünlu vıldızı Roger Moore, gercek ha> atta bır hırsıza yenıkdüştu Londra'da geçırdığı Noel tatıhnden Cenevre'ye dönen aktor, havaalanındaıçınde 100 bın sterlın(2 1 mılyarTL)nakıt ve mucevherler bulunan çantasını hırsıza kaptırdı Aktorun olayı goren bır arkadaşı, "Roger Moore eşı Luısa ıle bırlıkte Londra'dan >enıdonmuştu Porno dergisi toplaüldı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İmtıyaz sahıbı ve Genel Muduru Alev Bayramoğlu, Genel Yayın Yonetmenı Nejat Bayramoğlu'nun yönetımınde aylık olarak yayımlanan "Hustler-Turkıye" dergısının ılk savısı dun toplaüldı Ankara Emnı>et Mudürluğu Güvenlık Şube Mudurlüğu'nden venlen bılgıye gore. Ankara 13 Sulh Ceza Mahkemesf nın "Hustler-Turkıye" adlı porno dergısının ocak 1994 sayısının toplatılmasına kararverdı Bununuzenne dergının, basımının vapıldığı matbaada, 3 bın 841 adetıne elkondu Yetkıhler, sozkonusu dergının baa ıllerde dağıtımın yapıldığının oğrenıldığını, bu ıllerde de toplatılması ıçm valılıklere bılgı venldığını soyledıler ABD'dede yayımlanan H ustler dergısı .dunyanınen ıyı erotık dergılen arasında yeralıyor Nüfiosun on yılda 30 kat artüğı İstanbıü'un 'kaçakilçesi'ndeki binlerce 'kaçak' binaiçin 'imarplanı' yapılıyor Binkrce kaçak yapıdan oluşan SuHanbeyli. 1985'ten sunra TEM otovolunun kenannda imar aflarından cesaret aiarak büyüdii ve önce belediye, sonra da ilçe oldu. (FOTOĞRAF GARBİS OZATAY) 'IllegaP kent:Sultanbeyli Araziyağması ve imar afları, salt kentleri değil, 'laiklik ve demokrasVyi de tehdit ediyor OKTAY EKtNCt "\ önetmeliklerde yetkili ma- kamların belirlemesine karşın, özellikie Elmalı-Ömerli içme su- yu havzalannın illegal yerleşim- İerle dengesinin bozulduğu bilin- mektedir..." Yakın vıllara kadar "illegal" sozcüğu, yasadışılığın otesınde "yeraİtındaki" faauyetlen ta- nimlamak ıçın . k'ullarulırdı ÎSKI nın Elmalı-Ömerlı Çevre Duzenı Planı çalışmalannı an- lattığı 9 Eylül 1993 gun ve 11865 sayılı yazısında yer alan yukandakı ıfade. bundan boyle 'Şerüstünde" \e de herkesın "gozleri önünde" gerçekleşen yasadışı eylemler ıçm de aynı sozcuğun yeğleneceğmı gosten- yor Ozellîkle Ömerîı su havza- sını kuşatmaya başlayan "ka- çak ilçe" Sultanbeyli belkı de dunyanın ılk •illegal kenti" ola- rak şehırcılık hteraturune geçı- yor Ustehk, "yasal" beledıye- sıyle 80'li yılların üriinü Yakın çevresıyle bırlıkte nu- fusunun 300 bıne yaklaştığı "tahmin edilen" Sultanbey lı'de. 1990 yılı sayımına göre "res- men" 82 298 kışı yaşıyordu Bunakarşın 1980nüfususade- ce2 431, 1985 nüfusu ıseancak 3 741 kışıden ıbarettı On yıl ıçınde yaklaşık 80 bın kışının gelıp yerleşüğı ve hemen tum yapılannın da kaçak ola- rak fnşa edıldığı Sultanbeyli. boylesı bır "jağma ozgurlüğü- nü", 80'lı yıllann "İstanbul tala- nı"surecındeeldeettı Şımdıler- de bu ozgurluk, ISKİ, İller Bankası. belediye gıbı kuruluş- lann ortaklaşa gınştıklen "plan- lama çalışmalan" ıle imar dısıp- lını altınaalınmayaçalışıhyor 1980 yılında nufus henuz ıkı bın cıvanndayken yaru kuçuk bır kırsal yerleşım alanı kımlığı egemenken TEM otoyolu ve Fatıh Koprusu de zaten yoktu 29 Temmuz 1980'de onaylanan 1 50 000 olçekh İstanbul Na- zım Planı'nda ıse salt bu yol ve kopru değıl. Sultanbeylı'nın kendısı bıle yoktu Çunku bu bolge. nazım planda "ömerli Barajı Su Toplama Havzası" olarak gorunuyordu 12 Eylul yönetımı ve bu yo- netımın Istanbul'u yoneten "pa- şalan" nazım planı -tıpkı ana- vasa gıbı- bır kenara fırlatınca, hem TEM'ın ve 2 köprunun hem de Sultanbeyirnın önu açıldı İstanbul'un ormanlık alanlan ve su havzalanyla kent- sel yerleşım bolgesı arasında bır sınır ve bır "tampon" bolge oluşturacağı ılen surulen TEM otoyolu. Asya yakasındakı Ömerh-Elmalı havzasını "ideal bir kaçak kentleşme alanı" hab- İZLENİM Bir başka cumhuriyet!Sultanbeyli'nin ve TEM Yolunun su havzaları icindeki konumu BERAT GÜNÇIKAN Cağaloğlu'na uzaklığı ellı kılometre Bırkaç yuksekbk daha aşılsa îzmıt. goruldu görulecek Elımızdeocak 1990'aaıtbırgazetekupuru 'Çukurcalı öünez ailesi artık Istanbullu.' Uç buçuk yıl once Irak tan donen bır TIR a bırkaç yatak dengını yukleyıp Istanbul'a gelen yetmış beş Andaç köylusunü arayacağız Pencerelen nay lonla kapaülmış ınşaata sığınan Ölmezler, uç buçuk yılda ne yaptı 9 Kapısında kannca dualı kaç gecekondudıkıldı'' Ne kadar kenth olundu° Ne ış yaparlar 9 Ne yer ne ıçerler 9 Onu araştıracağız Yeşıl korkuluklu köprüyu aşaraşmaz Sultanbeylı'deyız Yanımızdan gelıp gecen otobûslerdeYeşıl.'Sultanbeylı-Kartal', "Sultanbey lı-Usküdar' Yeşılden \ e gokyuzünün mavılığjnden de önce hakım olan renk. kırenut Ikı üç altı. sekız kat kıremıt rengı, futursuzca gökyuzune uzaruyor Resmı kayıtlarda sıfatı ilçe ama Kastamonu, Eskışehır Malatya ve Kaysen'yı aratmayacak kadar kent Yıne resmı rakamlara göre ıkı yûz bın kışı yaşıyor. ama Elaağ, Balıkesır. Gıresun ve Hatay'a fark atacak nüfusa sahıp Merkeze doğru ılerieyen yol. çıft şentlı, çevre yollannı aratmayacak genışlık ve duzen ıçınde Asfaltın bıttığı yerde başlayan çamur bırbınnın uzenne bmmış teneke tabelalar, tabelalarda bır başka cumhunyetı çağnştıran hıcretlı. tevhıdlı. zemzemh arafath, tekbırlı ısımler, bu kent gorunümunusılıpatıyor Caddeboyuncaok ışaretlenyle gostenlen Kuran kursu adreslen mezarhklar. sanklı başlar veçarşafa gızlenmı^ vucutlar yaşamdan çok olume yakmlığı çağnştınyor Bunca Kuran kursu vecamıye karşı eğıtım ne durumda 0 Yuzlerce çocuk hala tamamlanmamış ınşaatlarda ılkokul oğrenımını surdüruyor Çevresınde yukselen onlarca ınşaat arasında Olmezaılesınınyerleştığıınşaatıbulmak zor Once mahalle bakkaîına soruyoruz Ikıyıldır Sultanbey îrdeoturanbakkalın değıl Çukurcalı, Hakkanlı bıle müştensı y ok Her on metrede bır. bır Sultanbey lılıyesoruvoruzmuhtarlığı bılen y ok Neyse k'ı muhtar Ölmez aılesını anımsıyor, tahta beşıklerle.keklık kafeslenylegeldıklennı Ama artık o ınşaatu değıller Nereye taşındıklan nasıl bulunacak'' Sultanbey b'dekı dığer uç meslektaşınıanyortelefonla Kavıtlannda Olmezler'ı arayacağjz, ama "\ ine de zor" dıyor muhtar Dığer muhtarlıklann kav ıtlannda da Olmezaılesı bulunamıyor Anayoldan aynlıpda ara sokaklara saptıkça gerçeğını. kaçak kentlığını, istanbul ıçınde bır Anadolu koyu gorunumunü gızleyemıyorSultanbevlı Kısacası. orada, istanbul'un kıyısında Ölmez Aılesı"nın ıçıne gomulduğü bır başka Cumhunvet buv umekte • r—«. * * lEIPASffl NAZMI KAL Savaştaıı kurtarankomutan • îsmet İnönü'nün en büyük başanlanndan biri de. İkinci Dünya Savaşı'ndan ülkemizi uzak tutmasıydı.Paşa savaşa girmemek için Sovyet Rusyave • "Bu ittifak, biri ile diğeri harbe tutuştuklan zaman bir tarafla beraber olmak için değil.. Onlar arasında yeni bir müsademe çıktığı zaman tarafsız kalmayı her Anglosakson grubuyla. karşısında bulunan ikisine şimdiden taahhüt ettirmek fıknnde gruplarla ittifak yapmayı düşünüyordu... idim. Zihnimde bunu tasarlamıştım." -3- İsmet tnönü deyınce akla. demokrası gebr O. monarşık bır yönetım olan padışahlık yonetımınden gelıp demokrası- yi ulkemızde yerleştıren devlet adamıdır Acaba demokrası, polıtıkacı seçım hakkında ne duşunurdu. bu konuda neler soylerruşü 0 Yıne parlamento- nun ellıncı yılı nederu ıle y apılan bır programda, y apımcılann sorulanna şu cevabı vermıştı ÖRSAN ÖYMEN: Ellı yıldır parlamentoda olan bır devlet adamı olarak, genç parlamen- terlere tavsıyelennız nelerdır 1 KSÖNÜ: Tur- kiye'nin ınese- leleri daima taze- dir. Veni ihtıyaç- lar ilk ihtiyaçlar kadar onemlidir. Bir defa bu fikri bizim politıkacı- larunızın benım- semesi lazundır. Böyle bir vazıfe hissinin genç ku- şaklara ve yeni parlamenterlere mal olmasını iste- rim. Bir.. politika ile uğraşacak olanların, politi- ka hayatında hiz- met edebilmeleri, muvaffak olabil- meleri. yeni işjer yapabilmeleri için bir tek esaslı vasfa ihtiy açları İkinci Dunya Savaşı boyunca, Churchill İsmet Paşa'mn Türknesı'ni Müttefikler'in yanında savaştır- mak icın çok caba harcadı ancak. Adana'daki BeyazTren göruşmesi de dahil başanya ulaşamadı. vardır. Bu ihtiyaç özellikie dc- mokratik rejimde ve çok partili hayatta temel unsum teşkil eder. Bu unsur, politikacının. sözune inanılır adam olmasıdır. Politi- kacı olarak millet karşısında ya- pacağım, yapntay acağun işleri şöyle anlıyorum, böyle anlıyo- rum diye söz sovlediği zaman, politikacının ciddi söyledıği, inandığı ve sözüne guvenilerek arkasından gidilebilecek bir in- san olduğu kanaati y ayılmalıdır. Politikayı. aidatma zannetmek -politika yüksek bir sanattır- onun zerresinj anlamamak de- mektir." ÖRSAN ÖV MEN: Ellı yıldır parlamentodasınız Hıç secıl- memek kuşkunuz oldu mun İNÖNÜ: Hiç umurumda değil. Lsulünü koymuşuz.. se- çileceğiz, seçilirsek secildik. se- çilmezsek seçibnedik. Bunlan goze almadan demokratik rejimi duşünmek olmaz. Benim duşün- ccm, iddialı bir söz soylemeye- yim ama benden evvelkilerin hepsinden farknn, demokratik rejimi açanz ve bu rejim içinde çekilmeyi ilk günden esas olarak kabul etmek lazımdır. Bu zihni- veti jerleştiremediııı. HLS\METTİN ÇELEBİ: Bunu da genç polıtıkacılara tavsıyenızolarak alabılır mıyız 9 İNÖNÜ: Demokratik rejim başka turlü olmaz. Bir gun çekil- mesi mukadder olduğunu ve la- zun olduğunu arüayan bir zihni- yet hakım olursa, ikridarda bu- İunduğu zaman onu çok ihtıyatlı kullanmasını tabiatı ile oğrenir. Ev^ela bunu kabul etmek lazım. Birtakun yanlış fikirler yıllar- dan beri zihnimize dolmuştur. Onları bir turlu temizleyemiyo- ruz. Politika hayatı, işte herkes ne anlar, nasıl soylersem oy le öğ- renir falan tarzında birtakım yapma marifetlerle politika ha- yatı sürdüımeye çalışıyorlar. Bunlardan çok zarar göriiyo- ruz. Hıçbır demokrası tecrubesın- den geçmeyen monarşık Os- manlı devlet yapısı ıçınde yetı- şen jsmet Paşa, "Seçilirsek se- çildik seçilemezsek seçilmedik" dıyor Işte gercek demokrası derken. acaba bugunku polıtı- kacılanmızın koltuğu bırakma- mak ıçm neler yaptıklannı hıç duşundunuz mu" 1 Sanınz de- mokrasımızın en buyuk eksıklı- ğı hala "Seçildikse secildik se- çilmedikse seçilmedik" dıvebı- len devlet adamlannın yoklu- Ismet Inonu'nun en büyuk başanlanndan bın de, kuşku- suz, Ikıncı Dunya Savaşı'ndan ulkemızı uzak tutması Ikıncı Dunya Savaşı sonrasında ıse nasıl bır dunya ve nasıl bır dış politika duşünü- yordu 9 Sovyet Rusyasfnın sa- vaş sonrasında Kars ve Arda- han'ı ulkesıne katma ısteğını nasıl gen çevır- dı 1 » 1969 yilında bır televızyon programında. damadı Metin Toker'ın bu konu ıle ılgılı sorulannı şöyle cevaplandınyor METtN TO- KER: Paşam, 1945 Martfnda harp sona ermek lannı prensıp olarak ılan etmış- tı Ona gore memleketler bırbın arkasına Rus nufuzuna gınyor- lardı Ancak. buna şunu da ek- lemek lazım kı. Sovyet Rusya'- nın geleceğı daha yuksektı Çunku, Japonya duşmemıştı Âmenka'nın kafasında Japon- ya harbıne Sovyet Rusya'nın ış- tırakı hayatı bır menfaat sayı- lıyordu Roosevelt (2) bu fıkır- deydı Bu kadar musaıt şartlar arasında bız ıkı ıhtımal göru- yorduk Yann: İsmet İnönü'nün tarafsızhğı ne getırdı öyle bır yerlesme alanı kı tstanbul'un en modern yolu oradan geçıyor, en güzel su kavnaklan yıne orada ve de ustelık yemyeşıl, ormanlarda çevnh bır "cennet..." 1985'lerde yenıden yukselen "imar aflan dalgası" da bu tabloya eklerun- oe, cennetı cehenneme çevıren illegal kentleşme. tum "var ohış gerekçelerine de kavuşmuş oldu Kaçak kent 'planlanıyor' 1980 de onaylanan nazım planda "\ok" kabul edilen Sul- tanbeyli. -kı oyleydı. yanı yok- tu- 13Ağustos 1984"te onayla- nan "ömerli İçme Suyu Hayza- sı Koruma Planı" adlı 1 25 000 olçekh planda "eelişmesi sav- landınlacak köy olarak belır- lenmıştı Ne var kı bu smırlandırmayı "demokrasiye aykın" sayan po- Ltıkalar.koydenkentegoçu"öz- gürlüğun gostergesi" olarak ılan edınce planın tersı uygulanma- ya başlandı ve Sultanbeylı, "sınırsız gelişen köv" statusune kavuştu Bu statu ıçınde 1984-1989 donemını sureklı bır "hoşgörfl ve imar affı" guvencesı altında geçıren Sultanbeyli. sankı ak- lanmak ıstenırcesıne, 1992 yı- lında da "ilçe" yapıldı Şımdı, bu "resmi kabul" süre- ane yenı ve çok daha ılgınç bır "hizmet" eklenıyor Sultanbeyh ıçm. -bu bır şaka değıldır- "imar planı" yapılıyor İller Bankası'- nın. "belediyelere karşı yasal gorevi" olarak ustlendığı bu plan. eğer ınşaatı surmekte olan kaçak apartmanlardan "daha hızlı" bıtınlebılırse belkı boş ka- lan bazı parsellen "yeşil alan" olarak ayırabılecek Sultanbeyli. bu eşı bulunmaz ozellıklennın y anı sıra halka"re- fah" \ aat eden bır partımızın de Istanbul'dakı "kalesi" konu- munda Sultanbeyli, aynı zamanda tnlyonlara varan bır "rant" kaynağının da en "bereketfi" topraklannı banndınyor Boylesı bır denetımsız ka- zanç hıç kuşkusuz salt arazı ış- galcılenne değıl, bolgede çok tutunan "siyasi partiye" de yuksek bır "refah" sağlıyor Kı- saca, Sultanbeylı"nın "illegal" etkılen Ömerli Barajı havzası ıle sınırlı kalmıyor, tum İstan- bul ve tum Turkıye. bu yağma- nın sağladığı "refah"ın etkısı altına gınyor Bakalım. bır yandan plancı- lar Sultanbeyh\e bır "imar dü- zeni" getırmeye çalışırlarken obur yandan da "liberal siya- setçiler" hala "imar affı" dıye tutturmayı surdurecekler mı° Yerel seçımler oncesınde ışte bu soru. hem kentlenmız hem de "laiklik ve demokrasi için" yaşamsal onem taşıyor. Avrupada uzereyken Turkıye savaş ate- şınden uzak kalabılmıştır O gunlerde sız Cumhurbaş- kanıydınız ve Mıllı Şef olarak memleketın kadenne kudretle hâkımdınız O gunler, Turkıye ıçın, 2 Dunya Savaşı'ndan son- ra nasıl bır dış pohtıka düşunu- vordunuz 9 İNÖNÜ: O gûnler martın kaçı? METİN TOKER: 1945 mart- tı INONU 1945Martı daha Japonya duşmeden evvel, o gunler Rus ordulan ılerlıyordu Harbın sonu kesın olarak bellı olmuştu Sovyet Rusyası nın, muttefıklen arasında ıtıban en yuksek derecedeydı Ufukta ıkı mesele vardı Sovyet Rusya ılerledıkçe, kendısı butun kom- şulannın kendısıne dost olma- En güvenli, en kârlı yatırım, Emlak Bankası konutları... • Ankara'da Konutkenc II, Elvankent, Bılkent, Etlık ^ İsCanbul'da Bahçeşehır Sınanoba, Mımaroba Ataşehır Bahçelıevler, Koşuyolu, Gebze, Çorlu Çerkezkoy Marmara Ereglısı • Izmir'de Gazıemır, Mavışehır • Adana'da Adana Evlerı Gelın Emlak Bankası'na 10 yıla kadar vadelı %4 TL'den başlayan, 5 yıla kadar vadelı dovıze endekslı %l 25 $, %l 50 DM faız oranlı yuva kredılennden yararlanın Kira öder gibi yuvanıza kavu$un. EMLAK BANKASI