Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 26KASIM1993CUMA
HABERLER
Güneydoğu
bnfingi
•ANKARA (ANKA)-
Uzun çalışmalar sonunda
Güneydoğu politikası
oiuşturan ANAP,
çabşmalannı uzmanlann
tartışmasına açacak. Mesut
Yılraaz'm, eski ve yeni
bürokratlar, bilim adamlan.
parti grubu ve MKYK'sıyla
artardayaptığı
toplantılardan sonra oluşan
'Güneydoğu ve Terör'
deklarasyonu
değerlendirmeye açılacak.
ANAP milletvekillcri bu
çalışmalann ışığında
konunun uzmanı öğretim
üyelerinden brifıng alacaklar
ve sorular yöneltecekler.
ANAPBaşkanhk
DivanTnda ortaya atılan
görüş, Mesut Yılmaz'ın da
benimsemesi sonucu
gerçekteştirilme aşamasına
geldi.
İsa Kambep'den
Çüler-e tebrîk
•ANKARA (AA)-
Azerbaycan'da muhalefette
bulunan Musavat Partisi'nin
lideri ve eski Parlamento
Başkanı İsa Kamber,
DoğruYolPartisi
kongresinde yeniden genel
başkanlığa seçilen Başbakan
Tansu Çiller'e bir kutlama
mesajı gönderdi. Azerbaycan
Kültür Derneğı'nden verilen
bilgiye göre Kamber
mesajında, Çiller'in yeniden
seçilmesini 'uğurlu' bir
durum olarak nitelendirdi.
Kamber, Çiller'den Ermeni
saldınlannın durdurulması
ve Azerbaycan'da insan
haklanna dayanan
demokratik bir rejimin
kurulması için yardım istedi.
'İnsan Haklan
Kararnamesi'ne
deiptaJ
• ANKARA (ANKA)-
Anavatan Partisi'nin
başvurusu üzerine insan
haklan teşkilatı kurulması na
ilişkin 502 sayıb kanun
hükmündeki kararname de
iptaledildi. Anayasa
Mahkemesi'nin iptal
gerekçeleri Resmi Gazete'de
yayımlandı. Anayasa
Mahkemesi oy çokluğuyla
aldığı iptal karannda insan
haklan teşkilatı kurulmasını
öngören KHK'nın daha
önce iptal edilen yetki
yasasına dayanılarak
çıkanldığı için anayasal
dayanaktan yoksun hale
geldiği belirtildi. ANAP,
iptal başvurusunda insan
haklan bakanlığı kurulması
girişimlerine karşı Meclis
Anayasa Komisyonu'yla
genel kurulda direnme
gösterildiği ve yasanın bu
nedenleçıkanlamadığına
dikkatçekmişti. Dilekçede,
insan haklan teşkilatı
kurulmasının hem yürütme
hem de yargrya müdahale
anlamına geldiği
savunulurken Adalet
Bakanlığı'nın olduğu ülkedc
bu türden teşkilata
gereksinme bulunmadığj
göriişü ilen sürülmüştü.
Tuğ,i2Marrı
aniatacak
• ANKARA (UBA)-
Ankara DYP Milletvekili
BakiTuğ, 12Mart
döneminde yaşadıklannı
anlatan 5 ciltlik bir kitap
yazma için çalışmalara
başladı. Tuğ. beş cilt olarak
yazmayı planladığı kitabıyla
ilgjli hazırlık çahşmalannı
sürdürdüğünü, kıtabın
kapsayacağı 1966-1974
dönemi ile ilgili bilgi ve
belgeleri gözden geçirdiğini
söyiedi. Kitabında öncesi ve
sonrasıyla 12Martdönemini
ve o dönemde yaşadıklannı
anlatacağını vurgulayan
Tuğ, "Her şeyi tek tek
belgeliyorum. Kitapta bütün
bu belgelere yer vereceğim"'
dedi.
PKK davası
• İZMİR (Cumhuriyet Ege
Bürosu) - İzmir DGM de
karara bağlanan 4 sanıklı
PKK davasında sanıklar 8 ile
12 yıl 6 ay arasında değişen ağır
hapiscezasınaçarpiınldı.
Savcı.sanıklannPKK
kamplanna katılmak için
İzmir'den Kars'a giderken
Uşak'da güvenlik güçlerince
yakalandıklannı belirtti. Savcı.
sanıklann örgüt üyesi
olduklannı öne sürdü ve
cezalandınlmalannı istedi.
Sanıklar, son savunmalannda
suçlamalan kabul etmeyerek
beraatlerini istediler.
Mahkeme heyeti. sanıklann
örgüt üyesi olduklan görüşüne
vararak, Rıdvan Demir,
Osman Söğüt, Mehmet Akif
Korkmaz'ı 12"şeryıl6'şaray
ağır hapis cezasına çarptırdı.
Aynı davada yargılanan ancak
yaşı küçük olduğu için
cezasının üçte biri indirilen
M.H.T.8yıl4ayhapis
cezasına mahkum oldu.
Eyaletlerin içişleri bakanlan toplantısından sonra örgüt ile ilgili karar verilecek
Âhnanya, PKK'yıyasaklıyor
Dış Haberler Servisi-Almanya'da
PKK'nın yasaklanması gündemde.
Almanya'daki eyaletlerin içişleri
bakanlannın Zittau'da dün başlayan
yılhk olağan toplantısının gündem
maddeleri arasında PKK'nın
yasaklanması konusu da bulunuyor.
Federal İçişleri Bakanı Manfred
Kanther'in başkanhğında yapılan
toplantı sonunda PKK ile ilgili karann
açıklanması bekleniyor. Bonn'dakı
siyasi çevreler, 4 aralıkta Almanya'nın
çeşitli kentlerinde Türk temsilciliklerine
karşı düzenlenen saldınlann. PKK'nın
yasaklanması yönünde karar alınması
için önemli bir neden oluşturduğuna
işaret ediyor. Almany a'nın saygın
gazetelerinden Frankfurter
Kürt d e m e k l e r l n e killt Almanya. PKK'nın ülke ge-
nelinde yasaklanması için karar veriyor. Son günlerde Türk
temsilciliklerine yöneltilen saldınlann bu karann alınmasında
etkin rol oynadığı belirtiliyor. Norveç'in de PKK'yı terör örgü-
tü ilen edeceği öne sürüldü.
Rundschau'nun haberine göre'yasak',
Almanya'daki, PKK ile yakın bağlan
bulunduğundan kuşkulanılan pek çok
Kürt örgütünü de içerecek. Haberde,
"Yasak, pratikte toplantdann
yasaklanabileceğini. örgütlerin elindeki
mülklerle basılı materyale el
konabfleceğiniöngörüyor"denildi. -
Habere göre PKK, Almanya'da kendi
adını kullanmadığı için Bonn, büyük bir
olasılıkla, söz konusu militanlarla yakın
ilişkisi olduğundan kuşkulanılan çeşitli
Kürt örgütlerini kapatacak.
Gazete. "Kürdistan Ulusal Özgürifik
Cephesi, Yurtsever Işciler \e Kültür
Kulüpleri Federasyonu. Kürdistan
Komitesi ve Y-KVVK (Kürdistan
Yurtsever İşçiler Birliği) gıbı, başında 'Y'
harfı bulunan orgütlcrin yasağın
kapsamına girebileceğini belirti.
Türklerin en büyük etnik azınlığı
oluşturduğu Almanya'da yaklaşık 450
binKürtyaşıyor.
Norveç de tavır alıyor
PKK militanlanna karşı Fransa'nın
gösterdiği sert tepkinin ardından
Norveç hükürneü de PKK'yı terör
örgütû' olarak ilan etmeye hazırlanıyor.
Norveç'teki temaslannı tamamlayan
Dışişleri Bakanlığı Müsteşar
Yardımcısı Büyükelçi Bilgin Lnan ve
Genel Müdüryardımcılanndan Erdal
Tümer. dün Ankara'ya döndü.
Büyükelçi Unan. Norveçli yetkililerle
görüştüklerini, Norveç'in PKK'>i
terörist örgüt olarak ilan ettiğini belirtti.
'Askeregitmek istendyorum'eyknn
İstanbul Haber Servisi - İstanbul Üniversitesı'nde bir grup
öğrenci. devam zorunluluğu olmayan üniversitelerdekı
öğrencilerin askere alınması karannı protesto eden bir
basın açıklaması yaptı. Siyasal Bilgiler Fakültesi
Kantininde toplanan bir grup öğrenci.İstanbul Yüksek
Öğrenim Demeği (İYÖ-DER) imzasıyla okuduklan basın
açıklamasında ülkenin bir bunalıma gittiğini savunarak
"Bunalmim sonucu olarak Türk-Kürt çatışması
yaratdmaya çalışılıyor. Açmazlanna çözüm bulamayan
iktidar, şjmdi de üniversite gençüğini kiıii savaşına alet
etmek için askere almak istiyor. Bu gençier ne için kûne
karşı savaşa çağnlıyorlar? Gençlik Şırnak, Lice
katliamlannın yaratıcısı olamaz. Çünkü gençlik bu
katliamlara karşı mücadele ediyor" dediler. Ote yandan
Demokratik Lise İçin Vlücadele Komıteleri (DLMK)
üyesi bir grup lise öğrencisi de Cağaloğlu'ndaki Milli
Eğitim Müdürlüğü önünde bir basın açıklaması yaptı.
Lise öğrencilerinin paralı eğitimden kredili sisteme kadar
birçok sorunla karşı karşıya olduğunu belirttikleri basın
açıklamasında öğrenciler, askerlik yaşının 19'a
indirilmesini ve üniversite öğrencilerinin askere alınmak
istenmesini protesto ettiler. EUerinde "Askere gitmek
istemiyorum"yazıİ!pankart!artutan öğrenciler daha
sonra dağıldılar. (Fotoğraf: AHMET ŞIK)
Kuzeylrak
Peşmei'geclen
PKKya
serttep/d
• PKK'nınK.Irak'taŞ
peşmergeyi öldürüp 12'sini
kaçırması sert tepkilere neden
oldu. K.Irak yönetiminin
Ankara temsildsi, PK K
saldınsının 'savaş' anlamı
taşıdığını söyiedi.
HALÜKGERAY ~
ANKARA - PKK. Kuzcy
Irak'ta 3 peşmergeyi öldürüp
12"sini kaçırarak Künlerin sab-
nnı taşırdı. Bir bıldiriyle "sert
önlemler" alınacağını açıklayan
Kuze> Irak yönetiminin An-
kara'daki temsilcisi, PKK sal-
dınsının "savaş ilanı" anlamına
geldiğini bildirdı.
Kürdistan Demokrat Partisi
(KDP) lideri Mesut Barzani'nın
Ankara'daki temsilcisi Safin
Dizayi. Cumhuriyet'e yapuğı
açıklamada. PKK'nın, geçen
perşembe sabahı Argus bölge-
sindekı Basya köyünde bulu-
nan bir peşmerge üssüne saldı-
rarak 3 kişiyi öldürdüğünü,
12"sini de rehin aldığını açıkla-
dı. Argus bölgesi, Çukurca ve
Şemdinli arasındaki Türk top-
raklannın karşısındaki Kuzey
Irak topraklannda bulunuyor.
Dizayi, "Bölgede PKK ile ça-
ttşroalarm artması beklenebilir
mi?" sorusuna karşılık. gcçen
hafta peşmergelerin PKK'ya
karşl başlattığı "tarama" ope-
rasyonuyla, "kan dökmeden"
PKKrun "gereken mesajı" ala-
bileceğini ümit ettiklerini belirt-
ti. Dizayi şöyle konuştu:
"Ne yazık ki PKK mesajı
yanlış anladı ve bize saldırdı. Ta-
bii ki bu saldırıyı yaparak Irak
Kürdistanı'ndaki, secimlerle is-
başına gelmiş meşru yönetime
karşı savaş ilan ettniş bulunuyor-
lar. Buna karşı. peşmergelerin ve
yönetimin kararlılığı en üst nok-
tasındadır. Halkımız. terörizmle
savaşmak ve Irak Kürdistanı'na
her yönden gelecek saldırılara
karşı koymaya kararlıdır."
7.5 saat süren çatışmada havan topunun isabet ettiği evdeki bir kadın yaşamını yitirdi
Cizre'deki çaüşmada 1 kişi öldüHaber Merkezi- Şırnak'ın
Cizre ilçesinde önceki gece
PKK'lı teröristlerle güvenlik
güçleri arasında çıkan çatışma-
da 1 kişi öldü, 3 kışi yaralandı.
Çatışma sırasında çok sayıda
ev ve işyerinin tahrip edildiği
öğrenildi. DEP Şırnak Millet-
vekili Orhan Doğan, Cizre-
deki evinin özel tımlerce ılçe
halkının gözü önünde bomba-
lanarak oturulamaz bir duru-
ma getirildiğini öne sürdü.
Şırnak Valisi Mustafa Kı-
• PKK'lı teröristlerin önceki akşam Cizre'ye havan toplanyla yaptığı saldın
sabaha kadar sürdü. Çatışmada bir kişi ölürken üç kişi de yaralandı. DEP
Milletvekili Orhan Doğan, birçok ev ve işyerinin tahrip olduğunu, özel timin
evini bombaladığını ileri sürdü.
raç'ın verdiği bilgiye göre
PKK'lı teröristler önceki ak-
şam saat 20.00 sıralannda ilçe-
değişik kesimlerindennın
kamu kuruluşlanna taciz ateşi
açtılar. Güvenlik kuvvetlerinin
arunda karşılık verdiği çauşma
sonunda, teröristlerin attığı
havan topunun isabet ettiği bir
evde bulunan Behiye Kızılkaya
öldü. Yaralanan Salih ve Kadir
Kızılkaya. Cizre ve Diyarba-
kır'daki hastanelerde tedavi
altına alındı.
İngiliz radyo ve televizyon
kuruluşu BBC de/haber bül-
tenlerinde Cizre'deki çatışma-
ya yer verdi. Sabah saat 03.50'-
ye kadar süren çatışmalar
sırasında havan toplannın da
bulunduâu aeır silahlann kul-
lanıldığT kavdedildi. BBC.
Cizre'de çok sayıda ev ve işye-
rinin tamamen tahnp olduğu-
derneklerinin PKK'yı desteklediği savunuldu
Liberation PKKoperasyonkmmekştirdi
MtŞEL PERLMAN
PARİS - "Liberation" gazetesi yazarla-
nndan Marc Kravetz. dün yayımlanan bir
makalesınde, İçişleri Bakanı Charles Pa-
sana'yı. geçenlerde önce Cezayirli İslama-
lar, ardından da "PKK yak'mı" Kürtler
konusunda düzenlediği operas-
yonlar nedeniyle çok sert bir şe-
kilde eleştirdi.
na" aa işaret ediyor. Yazar. bunun ardın-
dan derhal "Tflrkiye'niıı Kürt bölgelerin-
de"ki askeri ve özel"birliklerin davranışını
da kınıyor.
Yazıda. "Resmen Fransa'da PKK'nın
bulunmadığı" da belırtildikten sonra
Kürtlerin çeşitli dernekler çerçevesinde
Alaylı üslup
y
Polemik \e alay üslubuyla ka-
leme alınmış bu yazıda Cezayirli
İslamcılarla "PKK yakmı"
Kürtler arasında önemli şeylere
el konulmadığı öne sürülüyor.
Sorgu yargıcının aldığı kararlan
anımsatan yazar, İçişleri Ba-
kanıyla alay edercesine, "Şimdi
biliniyor ki, Fransa'nm üstünde
dolaşan bir hay alet, bir Kürt'e benziyordu
ve Bay Pasqua savesinde bundan kurtulmuş
olondu" diyor.
Kravetz. hedeflenen "terörist örgöt"ün
"herkesin bildiği gibi" PKK olduğunu
kaydettikten sonra "PKK, muhakkak ki
barışçıl bir örgüt değil" diyerek bunun
"Kürt bağunstzlığı adına şiddet uyguladığı-
, "Resmen Fransa'da
PKK'nın bulunmadığı" da
belirtildikten sonra Kürtlerin çeşitli
dernekler çerçevesinde "PKK'nın
davasına açıkça sempati
gösterdikleri" belirtildi.
"PKK'nın davasına açıkça sempati göster-
dikleri" belirülerek. "Bu sempatinin. sade-
ce sözlü bile olsa, Türkiye'de ağır bir suc
oluşturduğu''' ekleniyor. Marc Kravetz,
"Fakat yineleyelim. bunlar Türkiye'yi ilgi-
lendirivor, Fransa'yı değil. Yoksa şimdilik
mi demek gerek?" diyerek Fransa'daki
olaylara bakıldığında terörizm suçlaması-
nın yapılamayacağı kanısını savunuyor.
Yazar. ay nca kesin bir ifadeyle, "Bay Pas-
qua'nın servisleri, Fransa'ya stğınmış Kürt-
lere atfedilecek suikast listesi hazırlamakta
zoriuk çeker" dcdıkten sonra. geçen ope-
rasyonda taranmış kuşkulularda "acaba
kaç silah, patlayıcı maddeye, flinyeye" el
konduğunu soruyor. Kuşkular
hakkında Liberation yazannın
göriişü şöyle:
"Elbette ki hiçbir şey yap-
mamcjlardır. ama kinı bilir. gü-
nün birinde başka bir ortamda..."
Bu gıbı operasyonlann "dost-
ların hoşuna gideceği" denildik-
ten sonra "Kesin bir sonuc alı-
nmadıysa da anti-Kürt arama-
taramasının hiç olmazsa Anka-
ra'daki yetkilileri tatmin ettiği"
ifade ediliyor. Kravetz şöyle di-
yor: "Eskiden Irak için olduğu
gibi, Kürtlerin burada kıy una uğ-
raması. ne Fransız hükümetini, ne de Bay
Pasqua'yı Ugilendinniyor."
Marc Kravelz. "Her yerde tehdit edilen
Kürtleri tehditkar olarak göstermenin zor
ounadığım" da öne sürerek Pasque'nın
son operasyonunun seçimlerde oy sağla-
yabileceğini de iddia etmekten geri kalma-
dı.
nu öne sürdü.
DEP Şırnak Milletvekili Or-
han Doğan olaylarla ilgili bilgi
verirken gece yaşanan olaylar-
da Cizre'de birçok ev ve işyeri-
nin tahrip olduğunu. kendi
evinin de bahçe duvannın yı-
kıldığını, ardından, sabah ilçe-
ye gelen güvenlik güçlerinin de
evinı Cizrelilerin gözleri önün-
de bombalayarak tamamen
kullanılmaz hale getirdiğıni ile-
ri sürdü.
Orhan Doğan ilcede
yaşanan olaylarla ilgili görüş-
lerini şöyle açıkladı:
"Devlet, daha fazla korku sa-
larak halkı yanına almayı he-
deflerken bu yöntemiyle halkı
PKK'nın kucağına itiyor. Öca-
lan'm da belirrtiği gibi "TC dev-
letinin uyguladığı politikalar
benim en büyük müttefikim-
dir' sözünû hatırlatmak gere-
kir. Cizre'y4 kazanmak >arken
devlet, her geçen gün kaybettiği
yerleşim birimlerine bir yenisini
daha ekledi. Demokratik bir
hukuk devleri olnıası gereken
Türkiye Cumhuriyeti. feodal
aşiret devletine doğnı gidiyor.
Çözüm, aşiret reislerinde değil
parlamentoda aranmalıdır. Çö-
züm devlettedir."
Olaylarla ilgili olarak Olağa-
nüstü Hal Bölge Valiliğinden
herhangi bir açıkJama yapıl-
mazken resmi kaynaklar, ilçe-
de yapılan operasyonlarda
bazı kişilerin gözaltına alındı-
ğını da belirttiler.
Yine faiU meçhul
Diyarbakır'da Bağlar sem-
timdeki evıne gitmekte olan
Dicle Üniversitesi Eğitim Fa-
kültesi dördüncü sınıf öğrenci-
si Sertip Bilek. kimliği belirle-
nemeyen bir kişinin silahlı
saldınsı sonucu öldürüldü.
BIRBAKIMA
SERVER TANÎLLÎ
Bernard Leyvis'in
Söyledikleri...
İslam dünyasını, dünü ve bugünüyle en iyi tanıyan bir-
kaç büyük uzmandan biri, Bernard Lewis tir önceleri
Londra Üniversitesi'nde, sonra da Princeton'da hocalık
eden bu saygın bilim adamının pek önemli konularda
eserleri var: Bunlar arasında, Arapların Tarihi, İslam
Batı'yı Nasıl Keşfetti, İslam'm Dönüşü, Modern Türkiye-
nin Doğuşu, ilk akla gelenler. Bu sonuncusu, Türkçeye
de çevrilmiştir ve onu okumadan son iki yüz yıllık serü-
venimizi anlamak güçleşir. Onunla, Niyazi Berkes'in
Türkiye'de Çağdaşlaşma ve Hilmi Ziya ÜHcen'in Tür-
kiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi adlı eserleri, başucu ki-
taplarımdandır benim...
Üçünü de her yıl devrederim bir kez.
Çağdaş islamcı hareketin serüvenini de çok iyi izle-
miş olan Bernard Levvis'le, geçtiğimiz hafta, 16 Kasım
1993 tarihli nüshasında, Le Monde'öa, hayli ilginç bir
söyleşi yayımlandı. Büyük uzman, "Köktendinci" diye
adlandırmayı yeğlediği bu tür hareketlerle iigili gözlem
ve düşüncelerini dile getiriyor söz konusu söyleşide.
Islam'la beraber doğan, zaman zaman kendini göste-
ren bu hareketlere, Bernard Lewis "bunalım hareketle-
ri" diyor. Evrensel bir nitelik taşımayan, hemen hep bir
bölgeyle, duruma göre bir zamanla sınırlı olan bu tür
hareketlerle ilgili asıl gözlemi şu düşünürümüzün: Ta-
rihte, hiçbiri de başarıya ulaşamamış bunların; kimisi,
iktidarı ele geçiremeden yok edilmiş, kimisi de iktidarı
aldıktan bir süre sonra başarısızlığını kanıtlamış. Bu so-
nuncuların yenilgilerinin nedeni, toplumlann karşılarına
çıkardıkları sorunlara yanıt veremeyişleri.
llkine örnek, ünlü Haşhaşiler hareketi; ikincisinin ise
-çiçeği burnunda- yeni bir örneği, bugünkü iran'ın sahip-
leri: "İslam Devrimi" ayaklarıyla iktidarı ele geçirip on-
dört yıldır da orada tutunmayı becerenler, sorunları çöz-
mek ne kelime, hele iktisadi yönden daha da feci hale
getirdiler ulkeyi ve zalim olup çıktılar. Şöyle diyor Ber-
nard Lewis: 'Rejimin, iyice oturmuş da görünse, yerini
-er ya da geç- yeni bir Rıza Han'a bırakma tehlikesini
taşıdığı da bir gerçek." Ve şöyle sürdürüyor: 'Yerel
merkezler daha güçlü hale geldığinde, Tahran'ın iktida-
rı azalacaktır. Generalin biri de ordusuyla başkente ge-
lip, ulusun birliğini sağlayacaktır. İran'da İslam devrimi
böyle sona erecektir belki; yarın olabilir bu ya da bir elli
yıl içinde."
Kara mollalara ve bizdeki 'mukallit'lerine nasıl anlat-
malı bunu?
8u türlü hareketlere karşı kendisini korumasını bilen
ülkeler de var. Mısır, bunlardan biri. Nedeni de. hem çok
merkeziyetçi bir ülke, hem yasal bir sisteme sahip, hem
de gerçek bir ulus Mısır.
Pekı Cezayir nasıl kurtaracaktır yakasını?
Orada olan-bitenin, sadece kültürel ya da dinsel bir
hareketin eseri olmadığını söylüyor, pek haklı olarak
Bernard Lewis; çok derin sosyal ve iktisadi hoşnutsuz-
lukların, hele hiçbir iktisadi gelişme olmadan nüfusun
artmasının payına işaret ediyor ve "insanların gerçek
yaşamını düzeltmek için de bir şeyler yapmalı" diyor.
Çoğu insanın kafasındaki kuşku onun da kafasında:
Aslında, islami Selamet Cephesini oluşturanların da
sorunların çözümüne verdikleri bir yanıt yok; ayrıca,
halkın kendilerini tutmaları. iktidarda olmamalarından.
gelsınler yönetime ruzla yitireceklerdir bu desteği di-
yenlere de rastlanıyor. Ama şu da var: İktidarda böyle
bir desteğe gereksinmeleri yoktur ve uzun da sürebilir
orada tutunmaları.
Sıyırın sıyırabilirseniz yakayı sonra ve eski koşullar
da görülmüyor dünyada!
Ya Türkiye? Köktendinciliğe direnişte bir köprübaşı
olabilir mi? Yoksa bir dinsel rejime doğru mu evrilir?
Şöyle yanıtlıyor bu soruları Bernard Lewis: "Ikisi de
mümkün. Avrupa'nın kesin söz sahibi olabileceği bir
alan bu. Avrupa Birliği ne'girmek için. bir istekte bulun-
du Türkiye. Birliğin kararının pek büyük sonuçları ola-
cak. Türkler, bir yüzyıldan fazla bir zamandan beri ka-
vuşmayı denedikleri Avrupa'nın kendilerini dışladığını
hissederlerse, hayal kırıklığına uğrayıp öte yana döne-
ceklerdir büyük bir olasılıkla."
Bütün bunların Avrupa, giderek Türkiye için taşıdığı
anlamı güçlendirsin diye de şunu ekliyor sözlerine: "İs-
lam Devletleri Konferansı'nda 51 üye vardır ve aslında,
içlerinde yalnız biri demokratik birsistemle donanmıştır
ki, Türkiye'diro..."
işte Bernard Lewis'in söyledikleri sevgili okurlarım;
varın düşünün üzerlerinde!..
İHD kampanya baslatıyor
Anıtmezar'da yann
idaııı protestosu var
İstanbul Haber Servisi-
İnsan Haklan Derneği İsian-
bul Şubesi. TBMM Adalet
Komisyonu'nun son karany-
la gündeme gelen İdam ceza-
ları' nın infazının önlenmesi
amacıyla Anıtmezar'da bir
açıklama yapacak.
İHD İstanbul Şubesi'nden
alınan bilgiye göre TBMM
Adalet Komisyonu'nun.
ıdam hükümlüsü Seyfettin
Uzundiz'ın cezasını onayla-
masının ardından gündeme
gelen idam cezalannın kaldı-
nlması için kampanya başlat-
tı.
Kampanya çerçevesinde
TBMM'ye protesto kartı
gönderilmesinin ardından.
yann da eski başbakanlardan
Adnan Menderes. eski bakan-
lardan Fatin Rüştü Zorlu ve
Hasan Polatkan ın mezarlan-
nın bulunduğu Anıtmezar'da
basın toplantısı düzenlenecek.
İstanbul Tabip Odası. İstan-
bul Barosu. Çağdaş Hukuk-
çular Derneği. sendikalar ve
derneklerden temsilcilerin ka-
tılacağı toplantıda, idam ceza-
lannın tümüyle kaldınlması
ve Seyfettin Uzundiz adlı hü-
kümlünün cezasının infaz
edilmemesi istemi dile getirile-
cek.
Sıvas davasına
bugün devam edilîyor
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - 37 kişinin yanarak ve
dumandan boğularak yaşamı-
nı yıtirdiği 124 sanıklı Sıvas da-
vasma Ankara Devlet Güven-
lik Mahkemesi'nde bugün de-
vam edilecek. Yargıtay'ın. An-
kara DGM'nin görevsizlik ka-
ranna katılmayarak yeniden
aynı mahkemeye gönderdiği
dava konusunda verilecek ka-
rar merakla bekleniyor. Mah-
kemenin. Sıvas olaylan nede-
niyle açılan davalann birleşti-
rilmesine karar verebileceği ve
DGM savcısının yeni bir iddi-
aname hazırlayabileceği belir-
tiliyor.
Sıvas davalan, müdahil avu-
katlann itirazlanna rağmen,
üç ayn iddianame ile görülü-
yor. Mahkeme, avukatlann
davalann birleştirilmesi gerek-
tiği doğrultusundaki itirazlan-
nı dikkate almadan sanıklann
sorgulanmasına başlamıştı.
Ankara DGM. verdiği ara ka-
rar ile Sıvas davalannın kendi
görev alanına gırmediği görü-
şünü benimsemiş ve görevsiz-
lik karan almıştı. Mahkeme,
görevsizlik karan gerekçesin-
de. kendisinin olaylar konu-
sunda iddianame hazırlamadı-
ğı ve bu nedenle ıddianameler-
deki suç vasıflannın değiştirile-
meyeceği görüşüne yer vermiş-
ti.