Katalog

18 KASIM1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA BERLER Bosna'ya savaş mahkemesi • LAHEY(AA)-Eski Yugoslavya'daki savaş suçlulannı yargılamakla görevli uluslararası mahkeme Lahey'deki Banş Sarayı'nda resmen kurukiu. BM Genel sekreteri Butros Gali Lahey'de kurulan uluslararası mahkemenin, yeni demokrasi ve insan haklan diplomasisinin bir eseri olduğunu belirtti. Gah Güvenlik Konseyi'nin savaş suçlan ve ınsan haklan ıhlallerinin bundan böyle banşa karşı gerçek tehdit oluşturduğunu açıkça göstermek istediğini ifade etti. Afganistan'da çatışma: 60 ölü • KABİL(AA)- Afganistan'ın başkenti Kabil'in doğusunda karşıt mücahitgruplan arasında çıkan çatışmalarda 60 kişinin öldüğübildırildı. Kabil Radyosu, Başbakan Gülbeddin Hikmetyar'a bağlı 60 kişinin eski Savunma Bakanı Ahmet Şah Mesut kontrolündeki askeri uçaklardan Sarobi kentine atılan bombalar sonucu öldüğünü duyurdu. Kabil'in 60 km. doğusunda yer alan Sarobi, Hızbi İslami Partisi'nin kontrolünde bulunan stratejik öneme sahip bir kent. İramSomalr'de Hizbullah yok • BtRLEŞMtŞ MİLLETLER (AA) - İran, ABD yeikililennin bir Hizbullah timinin Somali'nin başkenti Mogadişu'ya gittiğini ve bombalı araba saldınlan planlamakta olduklan iddialannı reddetti. lran'ın BM'dekı temsilcılıği tarafından öncekı gün yayımlanan açıklamada, Iran'a karşı suçlamalann "temelsiz, ikiyüzlü ve yanıltıcı" olduğu savunuldu. GairdenAtina'ya mektup • ATİNA (AA) - BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin Makedonya Cumhuriyeti konusunda Yunan hükümetine bir mektup gönderdiğı bildirildi. Hükümet sözcüsü Evangelos Venizelos, mektubun Dışişleri Bakanı Karolos Papulyas'ın Makedonya konusundaki Yunan görüşlerini içeren mektubuna cevap niteliğjni taşıdığınısöyledı. KöPİmam: Suçsuzum •NEWYORK(AA)- ABD'de çeşitli suçlardan tutuklu bulunan "Kör İmam" diye bılınen Şeyh Ömer Abdülrahman "suçsuz olduğunu" tekrarladı ve hapishane yönetiminin haklannı ihlal etmesine karşı Uluslararası Af Örgütü'nü göreveçağırdı. Şeyh Abdülrahman. tutuklandıktan sonra gazetecilere yaptığı ılk açıklamada " Af örgütü Asya ve Afrika'ya gitmeden önce Amerika'ya gelmelidir. Burada haklanmızı elimizden alıyorlar. Son 5 aydır burada dört duvardan ibaret bir hücrede tutuluyorum" dedi. Soydaşismine kavusüyor •SOFYA(AA)- Bulgaristan'da. asimilasyon kampanyası sırasında zorla adlan değjştirilen Türklerin eski ısimlerini geri alabilmelen için tanınan süre 10 gün sonra sona eriyor. Kırcali bölgesinde Türklerin bugüne kadar sadece yüzde 43.2'sinin Türk adlannı geri almak ıçin başvurduklan açıklandı. Asimilasyon kampanyası sırasında ismi îvo Saraliyiski'ye çevrilen Kırcali Belediye Başkanı Ismet Yaşar, bugüne kadar 54 bin kişinin eski isimlerini geri aldığıru bildirdi. Kaddafî: Petrolû ateşe veririm •TRABLUS(AA)-Libya Devlet Başkanı Albay Muammer Kaddafı. ülkesine yönelik BM yaptınmlannın sıkılastınlması karanna karşı, Libya'daki petrol kuyulannı yakacağı tehdidini savurdu. Kaddafi, milyonlarca Libyah'mn ülke petrolünü yakmaya ve petrol üretim sahalannı tahrip etmeye hazır olduğunu belirterek, petrolün tüm dünyanın gözü önünde uydudan naklen yayın yapılarak yakılacağını söyledi. "AMBARGO KALKSIN" Sırbistaniçin Moskova Atinaişbirliği Dş Haberler Servisi - Rusya ile Yunanis- tan, Sırbistan'a uygulanan uluslararası ambargonun kaldınlması konusunda gö- rüş birlıği içinde oldukJannı açıkladılar. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı VitaH Çurtdn ile Yunanistan Dışışlen Bakanı Ka- rolos Papulyas dün Atina'da ortak bir ba- sın toplantısı düzenledıler. Yunan Dışişleri Bakanı Papulyas. 'Sırbistan'a yönelik ambargonun kaldınlması, Bosna-Hersek'- teki saldırganlıkJann sona erdirilmesi ve Sırplarla Hırvatlar arasındaki anlaşmazlık- lann çözümlenınesi' konulannda aynı gö- riişlen taşıdıklannı söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Çurkin ise, Papulyas ile görüşmesi- ni "çok ilginç' şeklinde değerlendirerek *Sır- bistan'a yönelik yaptınmlann Bosna krin- nin çözümlenmesine bağlı olarak aşamalı bir biçiınde kaldınlması gerektiğini' savundu. AT*nin girişimi Avrupa Topluluğu (AT). Bosna-Her- sek'te Sırplann Müslümanlara daha fazla toprak bırakmalannın karşılığında Sırbis- tan'a uygulanan yaptınmlann askıya alın- ması konusunda görüş bırliğine vardı. Brüksel'de öncekı gün toplanan üst düzeyli AT yetkililen, Bosna'daki Müslümanlar ile Sırplar arasında Müslümanlara daha fazla toprak bırakılmasına ilişkin bir anlaş- ma imzalanması durumunda yaptınmlann askıya alınacağı konusunda Sırbistan'a gü- vence verilmesini kararlaştırdılar. Bosna-Hersek'te 1.5 yıldan beri süren savaş, başkent Saraybosna'yı de> bir mezariık haline getirdi. Modern füzeleri imha etmemekte kararlı Ukraynanükleer silalııbırakmıyor Dış Haberier Servisi - Ukrayna, nüklccr stratejik silahlann azaltılma- sını öngören START-1 anlaşmasını onaylayacağını. ancak nükleer güç olarak kalmaktan vazgeçmeyeceğini acıkladı. Ukrayna Parlamento Başkanı Bi- rinci Yardıması Vasil Durdinets, Par- lamento Komisyonu'nun 1992 yılın- da yürürlüğe giren ve Ukrayna'nın tüm nükleer gücünün toptan ortadan kaldınlmasını öngören Lion Proto- kolü'nün 5. maddesinin kendilerini bağlamadığı karan aldığmı belirterek START-1 "i ABD ve Rusya'nın baskı- sıyla onaylayacaklannı kaydetti. Durdinets. özel komisyonun toplan- tısından sonra gazetecilere yaptığı açıklamada **STARPı onaylamaya hazınz. Bu karan nesnel olarak aldık ve bir yıldan u/un sürdü" dedi. Durdinets, ancak komisyonun Uk- rayna'nın nükleer silahlannın bır kıs- mını korumayı sürdürmesı konusun- daki kararhlığını da sürdürdüğünü belirtti. Özel statü talebi Diğer baa milletvekillen de komis- yonun aldığı kararda Ukrayna'ya "öze statü" tanınmasmın istendiğini söylediler. Parlamenter Volodinıir Kolinets sözü edilen "özd statü"yü şu sözlerle acıkladı: "Karar, Ukrayna'nın nükleer silah- SH bir ülke olduğunu açıklıyor. Ukray- na, nükleer silahlarını korurken ne nükleer silaha sahip devlet ne de nükle- er silaha sahip olmavan devlet ohnak istemiyor. Özel statü, nükleer silahla- nn l krayna'da kalması. fakat l kray- na'nm bu silahlan kontrol etmemesi anlamına geliyor." Topraklannda 1.600 nükleer savaş başlığı bulunan Ukrayna, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra nük- leer güç hahne gelen Rusya, Kazakis- tan ve Beyaz Rusya'nın aksine 1991'- de imzalanan START-1 anlaşmasını onaylamayı kabul etmıyordu. Parlamentoda aylar süren tartış- malardan sonra baa stratejik silahla- nn en azından yeni güvenlik garanti- leri elde edilene kadar korunması ve silahlann yok edilmesi ıçin Batı'nın 2.8 milyar dolar tazminat talep edil- mesi karan almıştı. Ukrayna Parla- mentosu'nun hangi nükleer silahlann yok edıleccğini açıklamamasına kar- şın pariamenterlenn çoğu, 46 modern SS-24 füzesinin korunmasından ya- na Ukrayna'nın START-l'i onayla- ması topraklanndaki nükleer silahla- nn yüzde 41.6'sından vazgeçmesi an- lamına geliyor. Ukrayna Başbakanı Valeri Shma- rov da "Yalmzca kendi öz kapasitemi- ze güvenebiliriz. Fakat STARFm onaylanmasuu istiyorum " dedi. Devlet Başkanı Yeltsin, 12 aralıkta yapılacak olan seçimlerde sandıktan muhalif bir parlamentonun çıkmasından korkuyor Rusya, güveıısizlik ortamındaseçimegidiyor HAKAN AKSAY MOSKOVA - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin. yeni anayasada kendisine olağanüstü yetkiler verilmesinın doğallığını açıklarken şöyle diyor: "Çarlara ve önderlere ahşnıış olan bir ûlkede, yalnızca veya en çok pariamentoya güvencek de- ğildik ya! Böyle yapsaydık, halk en gec altı ay sonra diktatör isterdi. Ve bulurlardı. Hem de bü- yük olasılıkla parlamento içinden..." Bu. Rusva'da son zamanlarda parlamentariz- me fazla gthenikneyeceğT, ancak 'çağdaş dün- yada' parlamentosuz bır ülkenin 'doğnı anlaşı- Imayacağı' yolundakı yaygın propagandanın örneklerinden yalnızca biriydi. Aynca kanlı olaylarla yok edilen ilk Rusya parlamentosunun çalışmalan sırasında çıkan doğal tartışmalan bıle "Bakın bunlann aralan- nda görüş biriiğj yok, bizi ancak güçlü bir lideri yönetimi kurtanr" yorumlan her zaman sıcak tutuluyordu. îşte parlamenter demokrasiye güvensizliğin böylesine körüklendiği bir ortamda parlamento seçimlerine hazırlanılıyor. Bu ortamda, seçım kampanyası doğal olarak sönük geçiyor. Tüm yasaklamalara ve yukandan denetleme çabalanna karşın ıleride bir gün Yeltsin'e ve re- formlara muhalefet edebileceğinden çekınılen parlamentonun ddğıtılması ıçin yeni anayasada devlet başkanına yetki veriliyor. Bu koşullar altında. Rusya liderinın kişisel ni- telikleri, özellıkle de duşman imajı yaratma alı- şkanlığı göz önüne alınırsa yeni parlamentonun da gelecekte muhalif bir çizgıye yönelmesı sürp- riz olarak görulmemelı. Seçim tarihının açıklanmasının ardından 35 parti ve seçim bloğu adaylığını ılan etti. Seçim yasasının öngördüğü 100 bin imzalı dilekçe için yeterlı sayıda seçmenin desteğini alamayan 14 blok hemen 8 muhalefet örgütü de sahte ımzalar gerekçe gösterilerek daha sonra elendi. Seçimlere katılmasına izın verilen 13 parti ve blok şunlar: 1. Rusya'nın Seçeneği (lideri Gaydar) Yeltsin'- in gözbebeği bakanlan birleştiriyor. Başta tele- vizyon olmak üzere, devletin tüm olanaklan- ndân en fazla blok yararlanıyor. 2. Rusya Birlik ve Lzlaşma Partisi de (Şaray) hükümet üyelerinden bir kısmırun ve Başbakan Çernomirdin'in desteğine sahip. Rusya'nın Se- çeneği'yle aralannda ciddi aynlıklar bulunmu- yor. Hatta Yeltsin'in bilinçli olarak hükümet üyelerinı ıki blok halinde seçime soktuğu ve so- nuçta bu iki pariinin koalisyonunu ıstedıği öne sürülüyor. 3. Rusya Demokratik Reform Hareketi de (Sobçak) Yeltsin yandaşı politıkaalardan olu- şuyor. İlk ıkı blokla daha çok kışısel anlaşmazlı- klar nedeniyle birleşemediklen görüşü egemen. 4. Yavlinskiy-Boldirev-Lukin BLoku (Yavlins- kiy) bazı çevrelerce liberal muhalefetin merken olarak göstenlıyor. Lider Yavhnskiy devlet başkanlığı için adaylığını açıklamış durumda. Ancak ekono- mik ve politik olarak ilk üç grupla aralanndakı aynlıklar. onlarla olası ilk üç grupla aralann- daki aynlıklar, onlarla olası bır ittifakı engelle- yecek boyutlarda değil. 5. Si>il Birlik (Volskiy) eskiden beri Yeltsin'e ıhmlı-merkezci muhalefet yapmış polıtikacılan birleştiriyor. Sivil Birlik içinde. devrik parla- mento yönetimine yakın liderler de faaliyet gös- teriyor. Ekonomide "şok terapi"ye karşı çıkıyor. 6. Rusya Demokratik Partisi de (Travkin) ılımlı muhalefet örgütlerinden. Lider Travkin de Devlet Başkanı adayı olabileceini söylüyor. 7. Rusya Tanm Partisi (Lapşin) komünist ve sosyalistler de içinde, "uzlaşmaz muhalefet" ola- rak adlandınlan çevrelen birleştinyor. Kırsal alanda oldukca güçlü görünüyor. Sivil Birlik'le ittifak çabalan içinde. 8. Rusya Federasyonu Komünist Partisi (Zyu- ganov) var olan komünist örgütler içinde en bü- yüğü. Rusya Tanm Partisi ile oldukca yakın gö- rünüyor. 9. Rusya Liberal Demokratik Partisi (Jinnovs- kiy) Yeltsin'ın anayasasını destekleyen, ancak aşın sağ ve milliyetçı politıkalan savunduğunu gizlemeyen bir parti 10. Rusya Kadınlan (Fedulova), adı üzerinde cinsiyet temelinde örgütlenen bir seçim bloku. 11. Rusya'nın Geleceği-Yeni isûnier (Laşevs- kiy) ise bir gençlik ittifakı Daha çok Sivil Bir- Uk'e yakın görünüyor. 12. Yapıcı Ekoiojik İttifak (Limar), içinde de- ğişik politik görüşlerden kişilerin yer aldığı eko- iojik örgütlenme. 13. Onur ve Meramet (Frolov), özürlüleri ve malülleri birleştiren seçim bloku. DANIMARKA'DA YEREL SEÇİMLER 4 Türk belediye meclisine girdiFERRUHYILMAZ KOPENHAG - Dani- marka'da önceki gün yapılan yerel seçimlerden alman ilk so- nuçlara göre, 4 Türk belediye meclislenne seçildı. Seçılen Türklerden üçü Sos> al Demok- rat Parti'den, biri de bağımsız listeden scimlere kaülmışü. Yerel seçimlerde en büyük zaferi. eski Dışişleri Bakanı Uf- fe EUeman-Jensen'in liderliğin- deki ana muhalefet partisi sağ- liberal Venstre partisi elde etti. Venstre partisi, ülke çapında oylannı yüzde 16 oranında ar- tırdı. Genel seçimlerle ilgili ka- muoyTi yoklamalannda sürekli gerileyen iktidar partisi Sosyal Demokrat Partı ise, yerel se- çimlerde başanb oldular. Sos- yal demokratlann ülke çapın- daki oy oranı yüzde 2 oranında arttı. Buna karşıhk, hükümet ortağı merkez demokratlar ve Hıristiyan Halk Partisi de dahil olmak üzere tüm diğer partiler büyük oy kaybına uğradılar. Buna rağmen, yerel seçim so- nuçlannın hükümet değişikliği- ne yol açması beklenmiyor. Danimarka'da genel seçimler yaklaşık bir yıl sonra yapılacak. Danimarka'daki yerel seçim- lere toplam 17 Türkiyeli aday katıldı. İlk sonuçlara göre, 17 adaydan 4'ü belediye meclisle- rine seçılmeyi garantiledi. Ikin- ci sayımdan sonra ahnacak kesin sonuçlar, seçilen Türkiye- lilenn sayısına artırabilecek. Geçen seçım dönemınde top- lam 7 Türk vatandaşı özeUikle başkent Kopenhag ve çevresin- deki belediyelerde meclis üyeli- ği görevinde bulunuyordu. YUNANİSTAN - ABD Casus-diplomatlar Atiııa\ı kartştırdı Dış Haberter Servisi - Atina'- daki ABD Büyükelçiliği'nde görevli iki Amerikah dıplomat önceki akşam bir süre için tu- tuklandı. İki diplomatın tutuk- lanraası, Atina yönetiminde büyük telaş yaratü. Atina polisi önceki gece Kip- seli semtinde bir minibüsteki iki kişjyi şüphe üzerine kontrol et- mek istedi. Araçta bulunan iki Amerikalınm biri kaçmak iste- dı. Şüphelı Amerikalılar, poüs- çe yakalanarak gözaltına alın- dı. Minibüste ve kımliği meçhul iki Amerikah'nın üstünde yapı- lan aramalarda peruk, telsiz ve bir tabanca bulundu. tki Amerikah diplomatın tu- tuklanmasından sonra ABD Büyükelçısi Kamu Düzeni Ba- kanlığı'na davet edılerek olay hakkında bılgi istendi. Büyü- kelçiyle bakanın görüşmesin- den hemen sonra iki Amerikah diplomat serbest bırakıldı. Yunan basınında yer alan haberlerde. ıki diplomatın CIA ajanı olduklan ve terörist zanh- sı bır Filistinliyi ızledikleri öne sürüldü. İki diplomaun tutuklanması, Yunan yönetimini telaşa düşür- dü. Olay sırasında Yunan Dı- şişlen Bakanlığı'nda toplanü üstüne toplantı yapılırken, Dı- şişleri Bakanı Karolos Papul- yas, Başbakan Andreas Pa- panidreu'ya telefonla bilgı verdi. Başbakan Papandreu olayla ilgili olarak dün yaptığı açıkla- mada, dıplomatlann tutuklan- masını 'son derece talihsiz bir olay' şeklinde tanımladı. Pa- pandreu gazetecilere yaptığı açıklamada, "Şu ana kadar al- dığım bilgiler ışığında vardığım siyasi sonuç, bazı kişilerin ABD- Yunan ilişkilerini baltalamaya çalıştıgMİır" dedi. Papandreu. olayın ikili ilişkilen etkilemeye- ceğine inandığını söyledi. Somalili çocuklar, ölkede bulunan Birleşmiş MilletJer askerlerine çok alıştı.f Fotoğrdf: REUTER) BM deAidid'inpeşinibıraktı Dış Haberier Servisi- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyı, Somali'deki rakip örgütlerden en büyüğünün lideri olan General Muhammed Farah Aidid hakkındaki tutuklama karannı kaldırdı. Güvenlik Konseyi, BM Genel Sekreten Butros Gali'den Somali'deki BM güçlenne karşı saldınlan araşürmak üzere bir komite kurmasını istedi. Konsey, önceki akşam yaptığı toplantıda komitenin 24 Pakistanlı askerin öldürülmesi de dahil Somali'deki BM personeline yönelik silahlı saldınlarla ilgili soruşturması sona ennceye kadar 'bu soruşturmada suçlanması muhtemei, ama henüz yakalanmamtş kişilerle ilgili tutuklamaya yönelik hareketlerin' askıya alınmasını kararlaştırdı. DAĞUKKARABAĞ Washîngton Barıs trucunu onayhyor • ABD'nin özel temsilcisi Maresca, soruna çatışmalarla değil görüşmeler yoluyla çözüm bulunması gerektiğini yineledi. VVASHIIMGTON (Cumhuriyet) - Dağlık Karabağ'daki çatışmalann durdurulmast ve soruna banşçı yollar- dan çözüm bulunmasını ısteyen ABD yönetimi. 'Dağlık Karabağ'a Birleşmiş Milletler Banş Gücü gönderilmesine ilke olarak karşı olmadığını' bildirdi. ABD'nin özel temsilcisi John Ma- resca, Dağlık Karabağ sorununa çö- züm bulunması yolunda Avrupa Gü- venlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) Minsk Grubu'nun son toplanülannı değerlendirdı. Washington'da yabancı basın mer- kezınde gazetecilere bilgi veren Mares- ca. soruna çatışmalarla değil görüşme- ler yoluyla çözüm bulunması gerekti- ğini yineledi. Maresca. soruna çözüm bulunması amacıyla Türkiye'nin gösterdiği çaba- lan, "Türkiye bölgeye insani yardım göndermektedir. buna minnettartz" di- verek ifade etti. Çoğunluğu Türk ve Ermeni gazete- cılerin oluşturduğu basın toplantısı- nda Birleşmiş Milletler Banş Gücü ko- nusuna da değinen John Maresca, "Dağlık Karabağ'a Birleşmiş Milletler Banş Gücü gönderilmesine ilke olarak karşı değiliz" dedi. ABD'nin çekinceleri Maresca, "Ancak BM gücü gönde- rilmesi işi ayrı bir örgüt ve daha çok para harcama işidir. Şu anda banş göz- lemcileriyle işi haüetmeye çalışıyoruz. Bundan sonra taraflann banş masasına otunıp sorunlarını orada çözmesini is- tiyoruz" diye konuştu. ABD özel temsilcisi Maresca, Dağlık Karabağ'daki Ermenilerin, Ermenistan ve dığer ülkelerdeki Er- menilerden yardım aldıklannı söyledi. Maresca, ancak savaştaki başanlan- nın sadece söz konusu yardımlarla de- ğil, kendilerini iyi güçlendirmelerin- den de kaynaklandığmı sözlerine ekle- di.