Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 18 KASIM 1993 PERŞEMBE
OLAYLAR VE GORUŞLER
Soranlarvekonularyumağından.
"Çağdaş demokrası", bır saptama yapmıştır Çoğunluk sıstemi,
kirnı zamanlarda. bır "çoğunluk ıstibdadf n.a dönüşebılir Kımı
ülkelerde. dönuşmüştür. Bunu, ancak ılen aşama> a gelmış "sıvıl
toplum - açık toplum" yapılanmalan önleyebılmektedir.
Prof.BAHRİSAVCI
• • lkemız. bır sorunlar
U
yumağıdır Bu da
doğaldır Bır hakanbk.
bır emır-ul mumınlık,
bır saltanat-ı senıyelık,
Meşrutıyet ıçınde bıle
hukuk-u hukumranılık. bır partı mer-
kez-ı umumı olıgarşısı sultaalığı. bır
tek partılı yonetım merkezcılığı, bır
çok partıblıkte ıkılı olıgarşı. bır dar-
belı-darbesız sıkıyonetım vatkınhğı,
bır beşıbıryerdelığın akıl almaz hafiflı-
ğının baskı ağırlığı, bu koşe donmecı-
hk çağ atlayıcılığı, bır lafazanbk de-
mokrasıcılığı. bır unıversıte kantını
soylevalığı, bır ezanlı-bayraklı zara-
fetçıbk kalıntılan ıçınde. aydınlanma
çağını ancak 1919 lardan sonra yaka-
larken. onu da rrullı \e mane\ ı değercı-
hk karanlığı ve karma^ası ıçınde kaçı-
rası olan bır ulke elbette bır sorunlar
yumağına doner Bu sorunlardan kı-
mılenne dokunalım
Dar Bölgeü-Çift Turlu Seçim Siste-
mi: D\ P. boyle bır seçım sıstemi araş-
tırmasına gırmış Bır bolum ılgılımız.
seçım bolgelennı daraltmayı se\mez
Bu sıstemde, seçmenınızın. yerel pres-
tıjler altında kalaeağından korkar
"seçmen daha çok, feodal ağaları (et-
nik, dinsel seçkinleri), finans kapitalci-
leri meclise gonderir" der Çıft turun
da "tek dereceli" seçımı buyuranana-
yasava aykınlığını ılen sürer
Bır başka bolum ılgılımız de "çifte
tur"un. meclise. bır voğun çoğunluk
getıreceğım. oylann bır bolumunu ya-
karak "seçim adaleti"nı bozacağını
soyler
Bır kez. anayasaya aykınlık yoktur.
"Çifte tur"da da. secmen. aynıdır
Araya "ikinci seçmen" gnmez Nevar
kı. sıslem uzennde durmak da gerekır
Çıfte turlu seçım. bır bolum demokra-
sılerde kullamr Çünku bunlarda. feo-
dal ağa. etnık-dınsel seçkın yoktur Bu
seçkınler etnık-dınsel polıtıka yapar-
larsa ulkenın butun dınamıklennı kar-
şılannda bulurlar
Bır de asıl şunu duşunmelıyız
Klasık demokrasıde kural. "Çoğunluk
yönetir, a/ınlık da muhalefet eder" de-
mektedır Buna gore, çoğunluk. seçı-
mı kazanmakla "yönetici irade" ol-
muştur. kendı ısienanı (ıradesıru).
tantanalı yasa \e yapımlarla deyımle-
me hakkını kazanmıştır Kendı "ka-
rar"ı. ulusal istenç'ın deyımı sayılmak-
tadır Ustelık. çoğunluk, "istikrarlı
hukumet" de çıkanr
Buna karşıbk "çağdaş demokrasi",
bır saptama yapmıştır Çoğunluk sıs-
temi kımı zamanlarda. bır "çoğunluk
istibdadf'na donuşebılır Kımı ulke-
lerde, donuşmuştur Bunu, ancak ılen
aşamaya gelmış "sivil toplum - açık
toplum" yapılanmalan onlevebılmek-
tedır Bu yapılanmalann ıçınde, ulke-
nın butun sosyo-polıtık \e kulturel
akımlan, sıyasal partı-sendıka-meslek
kuruluşlan-sosyo kulturel etkınlık
merkezlen gıbı organlar ıçınde ku-
rumlaşmışlardır Hepsı de. ulusallaş-
mışlık sav ı ıle ortay a çıkmış v e kendını
zorlamış olan çoğunluğun yapımlan-
nı. hem eleştırmektedırler, hem de.
gerektırdığı yolda ona katkı getırmek-
tedırler Boylece, "karar"da. yalnızca
(Özal'ın cumhurbaşkanı secımınde ol-
duğu gıbı) bır sayı çokluğunun ıstencı
olmaktan çıkmıştır İktıdar eksenı
uzennde. ama otekı butun dınamıkle-
nn de bırleşık nzası (konsensusu) ol-
muştur Özalın cumhurbaşkanlığm-
da. olamayışıgıbı
Bunun ıçın de. resmt arenalann ba-
şat kurumu olan meclise. bır sosval
pakt olan anayasa ıçre etkınlık (eleştın
ve katkı) getırmek uzere gelecek olan
sıyasal dınamıklenn (partılenn) kendı
guçlenyle orantıh olarak yansımalan-
nı sağlayacak bır seçım sıstemıne ge-
rek vardır
Bu nedenle. dar bolge sıstemi. he-
nuz, Batılı sıyasal-sosyal-kulturel ku-
rumlarla oluşmuş bır açık toplum.
sıvıl toplum yapısına ve espnsıne tam
kavuşmamış ülkelerde. son derecede
duyarlı olarak. duşunulmek gerekır
Etnık-dınsel akımlarla köşe donmecı-
lık eğılımlen ve gudulen onunde
Bask yerel bölge örneği
Başbakan, Genelkurmay. partı
merkez orgutlen "büiyordu-bilmivor-
du" oykulen dışında. bılınmesı gereklı
bır gerçek var Rejım-sıyasal sıstem-
sıyasal orgutlenme lemel yapılar ve
konular uzennde operasyonel değışık-
lıkler. gelışımler, oyle bırkaç dar mer-
kezın devınımlenyle çozulemez. hele
hıç kopya edılemez Ispan>a"nın Bask
Bolge Parlamentosu. lspan>a"nm ken-
dı yapısının bır urunudur ve taşın ken-
dı \ennde ağır olması gıbı. orada bır
değerdır Bızım de kendı taşımızı bul-
mamız gerekır Tanhımızde bulduğu-
muz gıbı. elbırlığıyle
Özetle Temel konular ve yapılar,
orneğın Bask Yerel Parlamentosu'nu
kapıverme gıbı tasanlar, butun sıyasal
dınamıklenn tartışmalan ve mutaba-
katlan dışında, bır oldubıtıye getınle-
mez Turkıye. kendısının butun tasa-
nmlannı. kendı dınamıklennın
mutabakatından (konsensusunden)
çıkaracak guçtedır
Parlamentarizmimizi, kaldır
kaldırabilirsen!
Bıze meclıs eksenı uzennde geveze-
lıklere-partıler eksenınde de lafazan-
lıklara yol açan, boylelıkle. zamanı
ısraf eden çok "kuv>etli icra" ve onun
başında da. "kımetli cumhurbaşkanı*'
gerekırmış' Kuvvetlı cumhurbaşkanlı-
ğınm koşulu da cumhurbaşkanını
doğrudan halkın seçmesı ımış Çunku
cumhurbaşkanı. partı başkanbğından
gelıyormuş Öyle olunca da, cumhur-
başkanı olur olmaz partısınden kopup
ıcradan uzak olması, ıcra ışlenne ka-
nşmaması. yansız kalması guç oluyor-
muş' Aynca. cumhurbaşkanı ıle
başbakan arasında surtuşmeler mey-
dana gelıyormuş Bu da. kuvvetlı ıcra
gereğını bozuyor. sıyasal zayıflığa yol
açıyormuş En ıvısı. onu. aday olarak
ılen sureceğı programına bakarak
doğrudan halk seçmelı ımış Boylece
o. partıye mınnetlı olmaktan kurtulur-
muş Kendı programını ıcra alanına
vurmaktaserbestolurmuş Hem, mec-
lısı seçen halk, cumhurbaşkanını ne-
den seçemesınmış'1
Demokrası \arsa.
halk cumhurbaşkanını da seçebıhr-
mış
Uzun lafın kısasını soyleyelım Bu
gonışler Ozal gıbı. 4menkan kopya-
cısı bır "prezidan" olma he\eslısının
laf salatalandır Aynca, Amenkan'ın
sıyasal doğası \e yapısı ıle, başkanlı
hukumetın İngılız ışgalı donemındekı
yerel koşullardan geldığını bılmeme-
dır Cumhurbaşkanı, İngılız tahtının.
\menka dakı yonetıcısı olan genel va-
hden gelır Kongre de bu genel valıyı
etkıleyemey en. ama, onunla da bır bır-
leşık ış yapan yerel mechsten gelır
Kongre'nın ayn dallı olması. Ame-
nka"nın federatıf yapısından gelır
Bunun yanıtı basıttır Bu tanhsel
uretıyı. kaldır kaldırabılırsen1
Bızım
sıstemımızın arkasında, 115 yıldan
fazla bır bınkım var Bu sılınemez,
ama, bu bınkıme ters olarak. ıkı başlı
bır "icra" ganbesı yaratan 82'yı, par-
lamentanzmımız uzenndekı bu kam-
buru, kaldırabıhnz
YunaıTdan bir ibret
İlhan Selçuk. ^ unan solunun, yenı-
den ıktıdar oluşundan alınacak dersı
ışaret edıyor Batılı demokrasının bır
dengeler sürecı oluşunu bızım solun ıyı
kavraması gerektığını belırtıyor Bız.
bır başka ders daha almamız gereğını
belırtmek ıstıyorıız İktıdan yıtıren
Mitsotakis'ın partı lıderlığıne aday ol-
mayacağını ılanından ıbret almalıdır
bızım sağ lıderler Evet. Batılı demok-
rasının bır sıyasal ahlak kuralı vardır
Seçımı (ve iktıdan) yıtıren bır sıyasal
lıder. lıderlık yennden aynlır Mitsota-
kis'ın yaptığı gıbı Önemlı bır yanlış
yapan da aynlır Mr Eden, yanlış bır
değerlendırme ve karar ıle. Mısır'a bır
hava saldınsı yapınca başbakanlıktan
aynlmak zorunda kalmıştır
Bu sıyasal estetık gereğı. partısıne
onemlı bır oy yıtırten onder de, ıktıdar
çoğunluğu gene kendı partısınde kalsa
bıle. bır munasıp manev ra ıle, onderhk
yennden aynlır
PENCERE
ARADABIR
ERTAN ÜNVER
Torbalı Beledive Başkam
Vah İnsanım Vah...
Dunyada oleceğını bılen tekcanlı Bu olgunun ya-
rattığı altyapı uzerıne oturmuş bıreysel toplumsal du-
zenler sıstemi Ekonomık sosyolojık sıyasal duzenle-
rın yarattığı sıstem Duzenlerın, dolayısıyla sıstemın
bırçok dalları ayrıntıları Bın yıllar once ateşı ve teker-
leğı bulmuş araç yapıp kullanmaya başlamış ve gunu-
muzde sanayı otesı topluma yonelmış bılgı toplumunun
temellerını atmış tek canlı yaratık Dunya denen yeryu-
varlağının en uygarı en guçlusu En zavallısı En bar-
barı'
Tum bu çelışkılı değerlen bırden taşıyan tek canlı ya-
ratık Çehşkılerden kaosa kaostan kuramsallığa, ora-
dan da kaos tapıntısına yonelış Yonelışm boyutlarını
katJayan yoneltşler Hemen tumu, galaksısınden evre-
nıne kadar sıcrayan kendı soyunun geleceğını araştırıp
ırdelemeye donuk yonelısler Yıne hemen tumu ger-
çekçı ve bılımsel araştırmalar ırdelemeler
Stephen Havvkıng, Raymond VVıllıams, John VVaısbıtt,
Thea Alexander Patrıca Asudene, Peter Urucker Alvın
Toffler Max Erısch veNorbertEhas'lar Daha başkala-
rı Bunlara son olarak ABD nın eskı Ulusal Guvenlık
Danışmanı Prof Zbıgnıevv Brezezınskı de eklendı 'Out
ofControl' adlı kıtabıyla Gercekten çok ılgınç ve geçerlı
saptamaları var Örneğın dunyanın gercekten bır bu-
tunleşme surecıne gırdığını bu olgunun farklı bır dunya
getıreceğım, nesnel kokenlere dayandırılacak bır strate-
Iinıngelıştırılememesıdurumundakargasanınvefelsefı
dağılmanın kaçınılmaz olacağını belırtıyor Bu, buna
benzer, bundan farklı bırcok araştırma ve ınceleme, yer-
kurenın bılgı damarlarına hızla yonelıyor Fakat hepsı-
nın ortak yanları bılım-teknolojı bılgı ve ıletışım altyapı-
sına dayanmaları Bu altyapıda ıkı temel ozellık hemen
sezılıyor Araştırma ve ırdelemeler beyınlerınce tam
ve yeterlı bulunmamaktadır
1
Araştııma ve ırdelemeler
' beyın/ennce etde edılenler, hatta onun da altında su-
nulmaktadır
Oysa 'Iktısadı Doktnnler Tarıhı 'ne bakınız, Iktısat 7a-
nhmın Doğuşu nu ınceleyınız goreceksınız kı ' beyın-
ler dusunmuş bulmuş saptamıs ve doymuşlardır
Ustelık bu doymuşluğun da otesıne geçılerek geleceğın
dunyasına buyruk ustune buyruk yollamıslardıri Kuşku-
suz 1920 lerm araştırma ve ırdeleme koşulları bugunle
kıyaslanamaz Fakat oyle de olsa uzennde çalışılan
konunun olunan kadar nıcelıksel ve nıtelıksel egemenlı-
ğı olçusu kustahlaşılarak aşılıp 'yerkurenın en gelışkın
yaratığı' saptırılmayabılırdı
1
Bır ornek vermek gerekır-
se, -hem nıcelıksel hem nıtelıksel egemenlık olçusunu
kapsamak uzere- bır felsefe dusunuru, sosyolo)i dalına
gereken ağırlığı vermeden doğa, ınsan, uretım ılışkıle-
rının yapısallığını belırledığı ekonomı-polıtığı gerektığı
oranda algılamadan rahatlıkla kuramsal onerılerını su-
nabılmıstır Yerkurenın en gelışkın yaratığına 'sen ın-
sansın, soyle uretecek soyle paylasacak ve soyle yaşa-
yacaksın' dıyebılmıstır Ad saymaya ne gerek var
Sağdan soldan anımsamaya çalışın bırçoğunu bula-
caksınız
Bunun sonunda gelınen dunya artıkgunumuzun ağır-
lığını çekemedığı gıbı, altından kayıp gıden 'hızlı gele-
ceğe de onermeler uretımı yetıstırmede zorlanmakta-
dır Neysekıolay kavranmısve "beyınseluretım-bırıkım
sunumu çelışkısı asılmaya başlanmıştır Sonuclarının
tam olarak alınmasına dek yaşananlar yaşanacaktır
Uygar guçlu.barbar zavallı, dunyasakını' çektıklerını
çekecektır Uretım sıstematığının teknolojıkdayatmaıle
bıçım alan Mormun ların ulkesı Mormunlarla, Mur-
mon lar son 10 yıldan berı sonunda bın yıllık ruya yu-
zunden cıktığı anlasılan bır gecımsızlık sergılemektedır-
ler Bın yıl oncesının demırcı ustası Wakka dan yon
saşırarak geldığı de soylenmektedır gecımsızlığın Yon
saşırması su Padısah hastadır lavman sadrazama ya-
pılmaktadır Ya da atın onune et ıtın onune de ot kon-
maktadır Ya da araba onde, atlar arkada atlara 'deh
denılmektedır
Yokcanım Bıldığınızgıbıdeğıl Obıldığınıztırnaksur-
tuşturen en alttakı gızlı besıcının bunda hıç mı hıç rolu
yoktur Durduk yerde Opışan Upan adlı bır Murmon çık-
mıştır Murmonların onune ve dahı geçmıştır başlanna,
o yuzden olmaktadır tum gecımsızlıkler Ama bır gun
gelecek bıtecektır hepsı Bukısolmazsa oburkış Na-
sılsa artık kışlar, Komanızlerın gelmekte oldukları kışlar
olmaktan çıkartılmıstır Allah ıçın Ve yıne haklarını ver-
mek gerek Allah ıçın Mormunlar bu ıslerın 'pufnoktala-
rını' oğrenmektedırler Cellatlarından Ab-ı Hayat suyu
ıstemek gıbı Hep sevınerek, ovunerek, guvenerek ve
gonenerek ızlemıyor muyuz?
Duzelecek her şey duzelecek Mormunya'da da
tan dlınmamı^tır Oz Turkı^tzhgı bık
TARTIŞMA
Kaldınlan alay ve tümenlerimiz
ara
kuvvetlenmız-
denbır-ıkı>ıl
kadar once
alayve
tumenlenmız
kaldınldı Yerlenne tugav lar
Dİuşturuldu Doğrumu
yapıldı
0
Kanımca ha>ır
Tumenler v e ala\ lar Turk
Sılahlı Kuvvetlen'mn Orta
Asya'dan ben surdurduğu
guzıde ve geleneksel bırlıklen
ıdı Dığer ulkelenn ordulanna
tanh bov unca ornek olmuştur
Alay lann bır sancağı v ardır
Sancak Turk mılleürun
umsabdır, varlığı onunla
sımgelerar Sancağı Turk
mılletı adına cumhurbaşkanı o
alayın komutanına teshm eder
Alay komutanlan, sancağın
daımıkoruyucusudurlar O
nedenle onun odasında
bulunur Torenleyennden
alınır Bır sancak subayı vardır
En ufak bır yer değıştırme
halınde sıcıl deftenne kayıt
edılır Herkesbayrağıdeğıl,
sancağı selamlar Alay
komutanlığı da tadına
dov ulmayacak guzellıkte
vorgunluğu ıle sev gjsı ıle
yaşanılması gereken bır
komutanbkıdı Sancağa
bakmak bıle alav komutanı ıçın
çok ama çok kutsal ve
doyumsuz bır haz veren
husustu Alay lar kaldınldı.
sancaklar da depo ve muzelere
kondu Yazıkoldudıyorum
Bunlar kaldınhrken ısrarla
"Daha az sayıda. >urucu gücü
yuksek cevik ktrnetler kurma> a
yöneli\oruz; ağır kalan ala> ları
>e tumenleri kaldırdık" şekbnde
açıklamalardabulunuldu Bu
gerekçeye, yanı daha az sayıda
vurucu gucu yuksek çevık
kuvvetler y aratmay a.
kaülmamak mumkün değıldır
Yanbşbk, bu geleneksel
bırlıklenmızm ozellıkle
alaylanmızın kaldınlmasında
duğumlenmektedır Eğer
sılahınH, veçhızaunız. aracınız,
malzemenızvarsa. tugay,alay
fark etmez. hepsını çevık hale
geürebıbrsınız Tugayabağlı
taburlar şeklınde değıl de
alaylara bağb taburlan çevık ve
kendı kendme yeteTİı hale
getırebılırdık ABD de boyle
dıve. alayı kaldınp tugayi
kurmak, kanımca vanbştır
Bakın İngılız ordusuna.
200-300 yılhk bırbklennehıç
dokunuyor mu' Onlan ay nı
çerçev e ıçensınde modernıze
edıyor "Sa>ısı fazla da
azalttık'* \a da başka bır
anlatımla. "Tumende mevcut uç
alayı muhafaza edemezdik"
dersenız. ben de sıze "îki alayı
ileride seferberük y a da ihtiy aç
halinde kurmak uzere sadece
kücucük birer karargahı ile
muhafaza ederken bir alay ı da
çevik taburlan ile çe>ik bir alay
olarak muhafaza
edebilirdiniz..." denm
Alay teşkılatında alay
karargahı kendı taburlannın
her şeyını sağlar Yanı
muharebe destek ve muharebe
hızmet destek ıhtn açlannı
(yemeğırupışırmek hastasına
bakmak, benzınını sağlamak
gıbı) sağlar Tugav, lara bağlı
taburlarda ıse bu ışı taburlar
kendı kendılenne yaparlar
Onun ıçın tercıh edıldığı
anlaşıhyor Ancak alay bunyesı
ıçensındekı taburlannda bu
anlayışla organıze edılmelen
mumkun ıdı
Ala> lann başında albay,
tugav lann başında tuğgeneral
vardır *Mbavahaksızbk
yapmaya devam edersenız.
Turk ordusunu ıncıtırsımz
Şımdı de bır başka hata
> apılıyor v e tugaylara sancak
venlıvor Olmaz Yanlış
Tugayın sancağı olmaz Ben
v erdım oldu, dıyemezsınız
Turk ordusu emekb subay lan
ıle de bır butundur Herkes her
ıstedığını yapamaz
Sancak venbrken yer yennden
oynuyor Gorkemlı torenler
duzenlenıyor Televızyon,
rady o v enyor. gazeteler
yazıyor Cumhurbaşkanı
bızzat komutana teshm edıyor
Çunku çok kutsal bır şeyı mıllet
adına venvor Ama
kaldınbrken mılletın haben
vok Olur mu hıç9
M. Selim Okçay
Avukat, Emekli Asker
Taşkömürühavzasının sorunlan...
Böylesıne önemli bır varlığjn çahştırüması ve hızmetlerinındevamı
ıçın sübvansıyonun düşünülmesi yadırganılmamalıdır. Zira bu
kabil varhklann ışleülmesinde sübvansiyon ödeyen tek ülke degıliz.
HASAN MUMCU Eski TKİ GenelMüdürü
B
ır mılyar tonu aşan taşko-
n.uru rezenıne sahıp olan
havzanın çığ gıbı buyuyen
sorunlan, son yıllarda huku-
metlenn cıddı sorunlan ara-
sına gımuştır Ne yazık kı az
az başlayan sorunlann hallı ıçm kaynağına
ınılmemış. çozumu ve duzeltılmesı ıle ılgılı
yapılan gınşımler. >azılıp rafa kaldınlan
raporlardan ıbaret olmuştur Şımdı ıse
havzavı kurtarma yollan ararurken ozel-
leştınlmesı, bu mumkun olmazsa kapatıl-
ması gundeme gelmıştır Her nedense, asıl
hakkı olan ozerkbğe kavuşturulması husu-
su duşunulmek ıstenmemektedır
BO>
r
lesıne buyuk sorunlan olan havza-
nın ozelleştınlme gınşımınde cıddı bır ıs-
tekh bulunması. olanak dışıdır İsteklı
olabılecek bır fırsatçıya venlmesı ıse havza-
nın o anda heder edılmesı ve terk edılmesı
ıle eşdeğerdır Bu ocaklan "Şimdilik kapa-
talun, ilerde açüır çalıştırılır" demek de
yanlıştır Bu takdırde. ocaklardagenışçap-
ta yangınlar olur, tum galenler ve kuyoılar
ıçen gınlemeyecek şekılde goçer ve aynlan
yeraltı ışçılen yerıne ocaklan çabitıracak
ışçılen yetıştırmek çok uzun zaman alır
Kısacası. tnlyonlar sarf edılse bıle ocakla-
nn venıden ışletmcyc açılabılmesi mum-
kun olamaz Sonuçta. buyuk bır enerıı
kaynağı kavbedılır. demır-çelık sanayunın
ana gırdısı olan taşkomuru ureumınden
yoksun kalınır Demır-çebk sanayunın ge-
reksınımı olan komurun ıthal edılmesı ıse
esasen ulke ekonomısmı ters vonde etkıle-
yen "ithalat-ihracat" dengesızlığını bıraz
daha arttıracaktır Dığer taraftan Zongul-
dak ıl merkezının durumu ne olacaktır'
Vuzbınlen bağnnda banndıran taşkomu-
ru ışletmelen. sarp dağlann arasına sıkış-
mış olan ıl merkezının tek geçım kaynağı
olmuştur Bundan yoksun edılmesı Zon-
guldak ıl merkezının. eskıden olduğu gıbı
kuçuk kasaba gorunumune donmesı de-
mek olur
Havzayı bu duruma düşüren sorunlann
başında sıyasal mudahaleler ve etkınbkler
gelmektedır Yapılan atamalarda kışının
bılgı. deneyım, çalışkanhk gıbı onemlı nıte-
lıklen venne ıktıdara yakınlığı etkın ol-
muştur Yonetıcı kadronun sık sık değıştı-
nlmesı kuruluşta ışlev (fonksıyon) bozuk-
luklanna ve aksamalara neden olmuştur
Gereğınden fazla ışçı ve memur aldınlmış-
tır Bunlann pek çoğu. ış ıle hıç ılgısı olma-
>an kışılerdır Bu tutum ış guvenbğını ve
çalışma zevkını zedelemış ve venmsız çab^-
maya yol açmıştır Kuruluşun Zonguldak
ıl merkezı ıle ıç ıçe oluşunun, sıyasal etken
lenn ve mudahalelenn artmasında payı
buyuk olmuştur Kuruluşun ozerklığı hıç
duşunulmemıştır Toplu ış sozleşmelennde
de son soz hakkı ellennden alınmıştır
Hukumet programlannda madencılığın
ülke ekonomısındekı onemlı yen uzennde
ısrarla durulmuş, fakat butçe tannm ve tes-
pıtmde, zarar ettığı ıçm. yeterlı odenek ay-
nlamamıştır Sonuçta daıma maddı sıkıntı
çekılmış, gereken gebşme ve kendını yenıle-
me şansına sahıp olamamıştır Öte yandan
uretımı arttırma zorlamalan sonunda ve-
raltı ışyerlen alabıldığme yayılmış ve dağıl-
mıştır Boylesıne dağılma, gereğınden çok
tazla malzeme. makıne, enerjı ve ışcı kulla-
nılmasına ve dolayısıvla malıvetın gereksız
vukselmesıne. ocaklann denetımının, ne-
zaretırun ve yonetımının zayıflamasına
neden olmuştur
Havza. rahat çalışma ortamı olduğu >ıl-
larda kârlı olabılecektır Kaldı kı boylesıne
onemlı bır varlığın çalıştınlması ve ruzmet-
lennın devamı ıçın sübvansıyonun duşu-
nulmesı yadırganılmamalıdır Zıra bu
kabıl varbklann ışletılmesınde subvansı-
yon odeven tek ülke değılız Ingıltere. Bel-
çıka, Fransa ve Almanya da komur ışlet-
melenne buyuk mıktarlarda sübvansiyon
odemektedırler Goruluyor kı, ülke gerek-
sınımını kendı kaynaklanndan karşılaya-
bılmek ıçın bunlara katlanmak gerekıyor
Bunca hızmetı ve enerjı potansıyeb olan
havzavı elın tersı ıle ıtmek mumkun olma-
yacağı gıbı, bu derece bır hukumet sorunu
olarak kalması da duşunulemez Bu ıtıbar-
la. sorunun çozumunde ve rahat bır çalış-
ma ortamı yaratılmasında başta pobtıkacı-
lar olmak uzere, en çok zarar gorecek olan
Zonguldak halkının, esnafının ve ozellıkle
ışçı kuruluşlannın hukumetlere yardımcı
olmalan. kuruluşu zor duruma sokacak
aşın ısteklerde bulunmamalan gerekmek-
tedır, tersı durumda kara elmas dıyan taş
komurü havzasına yazık olacaktır
Tetevizyon Ys
Medya Şamatası
' Avrupa Konseyı ne Turkıye 1949'dagırdı Nasıloldu
bu'' Ulkemızde o zaman demokrası var mıydı? isvıçre'-
nın uyelığını onaylamayan Avrupa Konseyı Turkıye'yı
neden benımsedı9
O donemın dunyasında TC nın saygınlığı buyuktu Is-
vıçre de kadınlar seçme ve seçılme haklarını kazanma-
mışlardı ama, Ataturk Cumhurıyetı nde bu hak 1934 yı-
lında gerçekleşmış, 1935 te Meclıs'e 18 kadın mılletvekı-
li gırmıştı
1950 de serbest seçımle Demokrat Partı ıktıdara ge-
çınce yaptığı ılk ışlerden bın fıkır ozgurluklermı daha da
kısıtlamakolmadı mı9
1953 te 'Avrupa Insan Hakları ve Temel Özgurlukler
Bıldırısı" duzenlendı
Turkıye bu belgeyı ımzaladı
1993'egeldık
Gel gor kı ınsan hakları ve temel özgurlukler saatının
sarkacı bır sağa bır sola yalpalayıp duruyor aradan tam
40 yıl geçmesıne karşın ulkemız demokrasıyı tam anla-
mında benımseyemedı bu gıdışle 21'incı yuzyıla kor
topal gıreceğız
•
'Avrupa Sınırotesı Televızyon Sozleşmesı ' 5 Mayıs
1989'daımzayaaçıldı
Ankara bu belgeyı ımzaladı
Önsozde şoyle yazıyor
Bu sozleşmeyı ımzalayan Avrupa Konseyt'ne uye
devletler, Avrupa Konseyı nın hedefının uyeler arasında
daha sıkı ışbırlığtne ulaşmak olduğunu dıkkate alarak
Insan onuru ve eşıtlığmın, bu ılkelerm temel unsurlan-
nı oluşturduğunu dıkkate alarak
Yaymcılık polıtıkası ıçın vazgeçılmez bır temel oluştu-
ran ozgur bılgı ve duşunce akışıyla yaymcılann bağım-
sızlığı ılkelerme bağlıhklannı teyıd ederek
Tum demokratık gruplar ve sıyası partıler arasında
çoğulculuğun ve fırsat eşıtlığmın korunması koşuluyla,
kulturun gelışmesı ve ozgurce kanaat oluşumunda ya-
yıncılığın onemını vurgulayarak
Hukukı duzenlemenın ortak genel çerçevesını butun-
leştırme ıhtıyacını dıkkate alarak
Televızyon reklamları, haberleşme alanında kadın-
erkek eşıtlığı, radyo ve televıyon alanında uydu kapası-
tesının kullanımı ve Avrupa da gorsel-ışıtsel yapımların
gelışımı hususlannda Avrupa Konseyı'nm yururluktekı
tavsıyelerınde yer alan ılkelerm gelıştırılmesı arzusu
ıle
Aşağıdakı hususlarda mutabık kalmışlardır '
•
Avrupa Konseyı, Avrupa Insan Hakları ve Temel Öz-
gurlukler Sozleşmesı ve Avrupa Sınırotesı Televızyon
Sozleşmesı bır butunu oluşturuyor
Turkıye bu butunun kurallarına uyacak mı yoksa hıle-ı
şerıye yolunda mı yuruyecek?
Insan hakları, temel özgurlukler ve demokrası konu-
sundakı halımızortada
'Avrupa Sınırotesı Televızyon Sozleşmesı' ndekı te-
mel ılkelere ve kurallara uyacak mıyız'?
Sorun budur
•
Televızyon konusunda ne alan bellı, ne satan' Ka-
nunsuzluk temel ılkemızdır, cangıl yasası geçerlıdır,
tekelleşme, uçkâğıt, temel ozgurluklen çığneme alış-
kanlığı bayağılık, ıftıra, saldırganlık medyada "fiılen
gecerlı ' anayasamıza donuştu
Şımdı Meclıs tebualanıduzenlemekıçın "ÖzelRadyo
ve Televızyon Yasası "nın maddelerı goruşuluyor, bu
maddelerın arasında munasebetsızlerı de var, ama
medyanın "ozgurluk elden gıdıyor' feryatları da yapay
şamatadan gayrı bır şey değıl
Neyın doğru neyın yanlış olduğunu anlamak ıçın elı-
mızde Turkıye nın ımzaladığı bır belge var, çağdaş uy-
garlığın geldığı noktada madde madde oiuşturulan o
belgeye bakarak bızdekı durumu saptayabılırız
KAFDAĞI 'ndan czgücr
6URCİJCI.LA1CA. ÂBM7CA
Tüm KMetçllerde
dans v«
dia-pozitif
CfVRE TİYATROSU'NDA
REZERVASYON ıgN TEL.5«Z35O
ULAM MUZK 1_İ.M C 6 Ü0K No 6512
m^m UNKAPAMI
DOKTORA'hdan
DiksiyonvePR
(Halkla İlişkiler) konusunda
ders verilir.
Tel:3842203
Haftaiçi 20.00 -22.00
arası arayınız
SAYILIGÜNLER
Muzaffer Buyrukçu
30000(KD\içınde)
Çağdaş Ya\mlan Turkocai>ı Cod J9-4/ Cağaloğhı-fstanbul
ÖdemeUgönderilmez