Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 KASIM1993 PERŞEMBE 10 EKONOMI PARARAPORU BORSAVBtİLBU Endeksler Bilesık Malı Sanayı öncek) 15702.63 15267.38 16630.58 Işlemhacmı işiem miktarı(önceki) Dünkü 15789.53 15503.64 16659.39 055 154 017 1 trilyon 644 milyar 564 bin 200mılyon703bin BORSA 1 dan dakika dakika NAKLEN YAYIN 09009911100Tırfclye rvn h«r yermüon dafciıası '3 JDTLdr Serva »ufe» 1 1û dafcr-adK fFOHEKS A Ş Öğrencı pasomu yıtirdım. Hükümsüzdür. KENAM'ÇAR Nüfuscüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. ERDAL KOCA MA NOGL U Sümerbank'a 1 trilyon 350 milyar teklif eden Oylumlu, salyangoz ihracatçısı 6 Bir de bankanuz olsun' BORSA 1 • OOIMOMfMMIN OCBAdanaÇımentoıC) 005 Afyon Çımenio 006 Aka TeteDl OOOUOat 0MM|0Mrti 010 u a OIIMnfMM OIMftrtlMOtl IHIHÜImil 014AJtnyunusÇeşme 015AltMarmans 016Aftnyıtdiz Oi7tao0M0^ptı oiofe^ot 019Asetsan eumı 022Bafllaş 023Banvtt 024B«kot«tcn* utmmnm HtMOÇMHOI K7MH 026 Buraa Çımerrte OSBurçalık OMÇMOMiPHMIi HipMMM G32Çun«ntaş 033Çımsa 034 Çukurova Elefctnk 037Derırr^od minıiiMn mmmmtm MiOttUO MZMİHMHI oamoM044 Eczacıbasj Yatnm 045Eczacıbaşıllaç O46Edıpİ4>lık 048E9eEndûstn 049E9eGübre 050 Ege Seram* OSIEmekSjorta 052 Emsan Beşyıldız Çe- lık 053EnkaHotdmg O54ErcıyasBıraanı< 0S5Ere$I.DemırÇelık 056 Esbank mtHeamm 058 Fenış Alumınyum OfORHMfcMO N1IMI OttCMo 063GlobalYatırım MMİV MMaM 066GubreFaDrftalsn 067 Guney Bıraolık 068Hek1aş 069Hall<atıKonut 070 ıfrrtytt CattKS 07i JunmHt 0721 MotorPıston 073tntema 074T IsBBedailı 075T 4 B 6 e * W z CTluil—f»M (77laaB 07BKartonsan mu» 080K«ıtGıda 061 KeoezEekirk OKKelebekMobılya MbtMK 064KoçYatırım MbmPMM 086Konrteks 087Kon)sa OBSKoruma ••n000 Utıfcyı ftrMH NIUklKl mmmmimm 093 Mardın Çtmenic 004 ^taM OMMnOtf 096M«JyaHotdıng 097 Mensucat Santrat OMOMI? 099 Mrçros lOONMfft mamtıamM '(BNetaş •03Nettank (Maröankı IHHIMl 105NetTurzm 106Nı0deÇımemo lOBOtmuksa I090to»an iiOPra uiNırmii 112Petkım IIIMnOmTvtaı HlftHHIII nonorat 117ta»M IIIMnlOM uiMım 120PınarSu 12iRabak 122RAKS itttaMTaıaoıt 124SantralHoldıng ilf Svfeosa manf 127Söksa IZtttiHnnHHt IMtafMM* 130TamSıgona Iti mtmıarm 132TrakyaCam IMTMtat-OOtİB IMttrtfcfM 135Tekstılbank 136Tel«a$ *37Tezsan 138T Garanb Bankası '39x urkHavaYo(lafı HOTIşBKurucu 141 Tıre Kutsan 142 T lşBar*as(A) 1«T.I» M H M 144T.lt **M|CI 145T KalkınmaBankaa i46Tola$Otomobıl Fab i47TofasOt3Ticar« 148ToprakKağıt 14JInMMM0fc| 1HIİrttnl4>CM 1İ1TMMBM iıznu 153TurkTut»fg 154TucasPetrolculuk 155Tupraş IMTMMHk 1S7UnyeÇımento iıooptnnM IHBtt leOVakıfYatınm 161 Vesteı 162VakıfFınansalKır INVaaf iMrıpinaiMaa INTkB OnM 7J00 1725 1JS 4.JOT 24 000 13 750 U M M M 1L7H 1 U M 4 U M 1 t M llJtl 4200 2 800 18 500 t U M 17.000 6000 UM UM 8000 14 000 9700 M7İ LIM 1UM 24 5O0 5500 U M 11JM 56 000 39 500 12.750 • JMB.4OT UM 6.600 0.700 1 I M 4JM 1 U H MJM İ.7M 5J00 8.900 4 2 » « J M 11.250 7200 19550 2 950 10 750 12S00 19 750 4.700 2.900 I U M 6800 7.1M 0.400 I U M I1JM 4.200 MJ00 I U M 9300 16000 3 750 4250 000 U N 14JM 5800 3500 8200 8500 1JM I U M 13 500 M M 14 750 13 750 12 000 a j H 32 000 1MJM 9400 5100 2.000 U M U M U M 1JM 17250 t i M 11JM 18 500 950 2.000 135 000 MJM 1JM 42 000 2 075 U N 7000 1B500 U M 3850 72 000 U H 4JM 2300 U M I U M U M Z U M U M H.BO0 1.7» 5600 1 100 8000 U M 1000 1 U M U N 4800 Î4JO0 M M 5900 I U M 6 700 10JM I M 3500 13750 1650 10250 2750 35 000 000 6800 900000 4 U N I.7N 2200 71000 57 000 8000 U N M N 14.7M 4JM 14500 12-250 12 000 U M 9400 U M 71JM 3350 2175 5400 OJM 4JM 7JM •MHM *m 7JM 1700 1JM 22 000 13 5O0 I U M L7M 1 U H I U M 4 U N I U M 11 JM 0 2750 18550 14JN I U M 5.900 a BBB UH 11M 7800 0 9700 u a L1M 1 U N 24 500 5400 U N 11JN 55 000 39 000 12 250 • JM U N 0 U N I U M U M 1 U N MJM U M 5300 8400 0 MJM 11250 7000 18500 2900 10550 12.000 19 500 4 600 2-60C 1I.7M 6.800 7JM U M I U M İ7JM 4000 aJM 11.7» 9.000 15.750 3450 0 U N 14JN 5800 3450 8100 B500 1JH I I M 13550 İ.4N 0 13500 11 750 I U M 31000 İSUM 8300 4900 0 U M U M tm 1JM 17 00C 7JM nnt 1İ5O0 0 LNO 135000 « U M 1JM 40 500 20M 4JM 6900 18 000 um 3850 71000 U N U N 2700 U N I U M U M M J N U N MJM 1.7N 5400 0 7500 U N 0 1 U N UM 4500 H J N LI7İ 5400 I U M 6.600 I U M U N 3550 13 000 0 10550 2650 0 6700 0 42JM »jm 2150 67 000 56 000 0 U M U M 14.M0 4JN 14500 12000 11250 U N 9 100 İ.1M 71J M 3200 2 150 5300 U N 4.4M 7JN •-It-M m* 11M 1775 1JM • HMB* ••••• 26 000 13 750 I U M U N I I M t«.7M 11 JM I U M 17J M 0 2800 18 750 I U M 17JM 6100 • H M U N 8000 0 10 000 t 4 » U N 14.7M 24 500 5 700 17M 11.7N 5S0OC 39 500 12 750 •••OT 1UN 0 U N 1L7N U H 17JM « M U M 5500 9000 0 (7JM 11750 7500 19550 3000 10 750 12 500 20000 4800 2850 I U M 6800 7JM U N 117N İ7JN 4200 MJM 11.7M 9400 16 000 3 750 0 U N 14.7N 5300 3.550 8400 8600 U t f M.TU 13500 U N 0 13500 12 000 I U M 32 000 1MJM 9400 5-00 0 U M 7.2N 7JM 1.175 17 5OO U N I U M 18 500 0 U N 135 000 H J N 1JM 42 000 2 100 U N 7500 18 5O0 um 3900 72000 M N 4.4M 2850 M N 1MM L7N t U M U N a.m 1JM 5 700 0 8000 U N 0 I U M U M 4600 2 U M um 5600 1 U N 6800 1S.7M um 3950 137 50 0 10500 2800 0 6900 0 4 U N 1L1M 2300 710O0 3000 0 I.SH i.tV> 18JM «JM 14 750 12550 11 750 ım 9500 İ.4M 7 U M 3.400 2225 5500 U M 4.790 11M *mm U M 1725 1JM a |M 22 000 13 750 I U M U M I U M 1SJM İ1JM I U M MJM 0 2 750 18550 1 U M 17JN 5900 un UN7800 0 9700 L 4 » UM 14JN 24 500 5400 U N 11JM 56 a n 39500 12250 • SMMI «UOT IUM0 U N I U M U M 17JM 4 U M U N 5300 8500 0 17JM 11250 7200 16 500 2900 10500 12000 19 500 4700 2700 17.10. 6800 7.IM 1700 1İ.7H 17J M 4 100 I U M 11.7M 9200 15 750 3500 0 U N 14.7H 5800 3500 8 100 8 500 U H 1Z.7N 13 250 UM 0 13 500 11750 17JM 3'000 1HJN 9400 5 IX 0 L7N UM 7JM 1.17! "250 M M 11.008 18500 0 U N 135 000 17JN 1JN 40 500 2050 4JM 6900 18250 U M 3850 72 000 U 7 f 4.4M 2^50 U N I U M L7N I U M U M H J N 1JM 5400 0 7500 17H 0 1UM U M 4600 H.HI M M 5500 I U M 6600 1S.7M U M 3 250 13 000 0 10 250 2700 0 6 700 0 4 U M UM 2 150 67 000 57 000 0 I.SM 1.1 M I U M 4JN 14500 12 000 11 750 t7İO sioo U N T U M 3350 2 150 5400 I.7M 4.Mt I.1M 17MSMim M- nm 1J2MN 2888 127 1.1NJN m •••HMW 22 000 1 191650 4JMJM t4UM I U M 1JMJM H U H L717JM M M 0 26000 656 001 2.1417N 1JNJN 1 160 560 M MM 1UJV M0.IM 1876500 0 343000 I U M U74.M4 M.7H 18 0O0 420 000 1MJM «.404 262000 4420 1889 630 MJM 0 M U H U14 »71 1*1 174.041 4JZ4JN f U N 573 260 180 130 0 auN 613000 560 900 669100 611000 558 400 81800 101000 14025 770 327 000 İJHJM 7000 Hİ.0M 71S1M0 7J.4M U N 2 947 400 M J N I U M 480917 99 000 39 373 0 7.7*0 1.710.100 6000 199 700 5696 000 2 337 920 1UI7J7I N J M 371492 onjM 0 408.926 29 124 1.4MJ00 297 492 MJ1I 88 000 669 865 0 409JN MUM UM 1J4O.110 721500 44JN M U N 3 000 0 177SJB 3000 1JI1JN 14UM 254 000 3784 000 1 .»7.7*0 986000 152 428 •1t.N0 48 500 47 000 104JM 1.747.7N 2 680175 «0.7*0 N J N UfUN 4M.1M 1M.M0 1JNJ10 140.1M 14 750 0 2089 000 7J04JM 0 1MJ1İ HU47 21000 U M 1.M7JN 20 000 1.007JM 346570 N J M 4JM.704 132000 2130856 0 312616 213773 0 1384 750 0 7RJN 1JNJM 48 000 112125 55135 0 1.400.000 ZJSOJM HLMO 1.4NJN 120 000 17200 2906 325 I U M 316 970 117JM 707100 247 000 5 403 418 524 000 14t.N0 114*4-171 064.150 «rJrt Rltt 7J07 1739 1.7N A %âM UVJ 23 000 13559 1 U01 I U M iu*i MJM 1 1 M MJU 0 2798 18 411 1 1 » 17.171 6 014 m M£ U M UH 7897 0 9833 U N «.111 lun 24 500 5 541 0J11 11JN 55 793 39550 12 373 10.1(4 0 1.74. 1 U H U 1 İ I U M 41JM U B 5398 8645 0 NJ1I 11597 7 076 18823 2946 0 12330 19 7» 4 720 2714 17.4*1 6800 7JH 0J07 10.74» 17JM 4076 tU71 11.7*0 9154 15682 3626 0 uot I4J70 5800 3 476 8289 6 600 1.007 11.710 13251 İ.7H 0 13500 11982 »7.107 31610 1Ü.N0 9153 4 991 0 UM 7JM 7JN 1JM 17131 0.170 11.4M 18 500 0 IM» 135 000 17.104 İJM 40 948 2 047 4JM 6979 18 360 t w 3886 71872 « 7 1 AJtt 2798 U40 10.1H *J«7 *7JM 1.470 MJM 1.741 5450 0 7666 L7*1 0 I U M ua 4540 B J M U71 5.500 10J71 6 694 iu*i 1470 3.568 11346 0 10567 2719 0 6786 0 « U M 0J40 2226 69118 57 000 0 1471 İ.1H 14JI7 4JH 14504 12073 11579 U H 9575 U B 71.771 3358 2 184 5420 U H U H 7JH • Avrupa'ya kurbağa bacağı ve salyangoz ihracatıyla tanınan Abdurrahim Oylumlu menkul kıymet ve döviz büfesi açtıktan sonra. şimdi de gözûnü "özelleştirilme için aüa bekleyen'" Süraerbank'a dikti. tLKİN AYDIN Eski salyangoz ihracatçısı. Sü- merbank'la "banka sahibi olmak istıyor. Sümerbank"ı satm almak için KOt'ye en yüksek teklifı ve- ren Arsu Su Ürünleri Şirketi'nin sahibi geçmişte nakliyatçılık. A\- rupa'ya kurbağa bacağı ve sal- yangoz ihracatı yapan, bugünün menkul kıymet ve döviz büfesi sahibi Abdurrahim Oylumlu. KOİ, 10 Ekim 1993 tarihınde gazete ilanlan ile blok saüşa çı- kanlan Sümerbank'a, ihaleye son başvuru günü olan 10 Kasım 1993 tarihıne kadar 4 başvuru ol- duğunu açıklamıştı KOİ, bu dört şirketin thlas Holdıng, Cey- lan tnşaat. Şetat Elektronik ve Arsu Su Ürünleri olduğunu açı- klayarak, görüşmelerin bu dört şırket arasında sürduğünü belirt- miştı. Bankamız da obunî KOf ye 1 trilyon 350 milyar lı- ralık teklif verdiklerinı doğru- layan Arsu'nun Genel Müdürii ökkeş Oylumlu. "Döviz ve men- kul kıymet şirketi ile finans sektö- riine ktsmen ginniş buhınuyonız. Banka ile bunu tamamlamak isti- yonız" diyor Kılislı Abdurrahim Oylumlu, uzun süre nakhyatçılık yaptı. Karde§i Ali OyliMnlu, eşi BeOus Oylumlu ile birlikte 25 Arahk 1981 tanhinde 5 milyon Ura ser- maye ile Arsu Su Ürünleri Tica- ret ve Sanayii Şırketi'ru kuruyor. Şirket başta Fransa, Almanya ve Sümerbank. 'Kapalıçarşı esnafı'nın iştahını kabartıvor. İsvıçre olmak üzere Avrupa ülke- lerine salyangoz ve kurbağa ba- cağı ıhraç edıyor. Kendilerini *"Kapabcarşı eş- rafından" şeklınde nıteleyen Ök- keş Oylumlu, 1986yılındanıtıba- ren, Ar Döviz'le birlıkte asıl işlen olan dövize döndüklennı belirtı- yor. Ökkeş Oylumlu, Ar Dövız"- in çalışma yöntemınin dığer dö- viz büfelerinden farklı olduğunu belirterek "Biz Merkez Bankası ile çalışıyoruz. Bankalara dö>iz satıyoruz. Yani toptan dö>iz alun sanmı yapıyoruz" şeklinde açıklı- yor. • Sümerbank'a talip olan diğer adaylar; Şehmuz Tathcı, Ağa Ceylan ve İhlas Holding'in patronu Enver Ören gibi Özal döneminin "gözde şahsiyetleri'nden oluşuyor ancak verdikleri fıyatlar bilinmiyor. lanmadan konuşmak istemiyor. Talip olan bır diğer şirket Ceylan Inşaat'ın sahibi Ağa Ceylan mü- teahhitlik yapıyor. 1966 Muş Varto ve 1975 Di- yarbakır Lice depremlerinden sonra bu kentlerde inşaat işleri yapan Ağa Ceylan'ın asıl yükseli- şi 1983 yılında Turgut Özâl döne- mı ile başladı Ağa Ceylan'ın Özal ile yakın- lığını, eniştesi ANAP Ankara Milletvekıli Mehmet Çağdaş sağ- ladı. Özal'ın yakınındaki ışadam- lan arasında ilk sirayı alan Ağa Ceylan'ın Turizm teşvikleri ile yaptığı ,840 yataklı Sımena Tatıl Köyü. Özal ailesmin tatilerinı ge- çirdıkleri yerlerin başında geli- yordu.. Özallann Ağa Ceylan'la ya- kınhklan birbirlerine sılah hedıye edecek samimıyete ulaşü. Semra özal'ın 1990 yılı sonbahanndaki ABD gezisi sırasında, Los Ange- les'taki Bıjan'dan tanesi 10'ar bin dolardan ıki adet som altın ta- banca aldığmı o dönemde Los Angeles Times yazmışu. Califor- nia Eyaletı'nin yasalan gereğince altı ay sonra Nevv York'a iletilen bu silahlann Ağa Ceylan'a aıt ol- duğu ıddıa edılmış. Ceylan da iti- raz etmemışti. Oylumlu Ailesi 1991 yılından bu yana döviz ticaretinın yanı sıra Ar Menkul Değerler ile hısse senedıpıyasasında da çahşıyor. KOI'nin ıkili görüşmelen sür- dürduğu dığer talıplerden Şetat Elektronik'in sahibi Şehmuz Tatlıcı'nın da toplam altı şirketi bulunuyor. Diyarbakırlı Tatlıcı'- nın Şetat İnşaat ve Şetat Elektro- nik'in dışındakı diğer dört şirketi finans sektöründe yer alan Şetat Kambıyo. Şetat Borsa. Şetat Le- asıng ve Şetat Factonng. Şetat Grubu Genel Koordına- törü Korhan Korkııt ihale sonuç- Ve İhlasçılar Ağa Ceylan gibı Turgut Özal'a yakınlığı ile bilinen ve bu dönem- de Türkıye Gazetesı'nın sahibi ıken bugün 30 şırketli İhlas Hol- ding'in patronu olan Enver Ören de Sümerbank'ın dördüncü ve son talıbi. Ozelleştirmede farkh görüşlerİSTANBUL (AA) - İstanbul Tıcaret Odası (İTO) Başkanı Atalay Şahînoğlu, KtTlenn özel- leştinİmesinden önce. alt- yapısının sağlanması gerektiğini hatırlatarak. "Oncelikle işsizlik sigortası kanunu çıkanlmalıdır" dedı. İTO ile Ekonomik Trend dergısinın ortaklaşa düzenlediği özeİleşürme paneli Ticaret Odası Meclis Salonu'nda yapıldı. Panel'in yöneticiliğini yapan eski Sümerbank Genel Mudürü Ahmet Söylemezoğlu, Türkiye'de ozelleştırmenın Atatûrk zamanı- nda 1933 yılında başladığına dik- katçekerek, Sümerbankin kunı- luş kanununun 9'uncu madde- sinde hisselenn özel ve tüzel kişı- lere devri konusunun yer aldığmı anlattı tTO Başkanı Atalay Şahinoğlu da konuşmasında devletın eko- nomiden elini ekmesi gerektiğini belirterek. KfTlerin 1988 >ılına kadar kâr ettığini, ancak daha sonra uygulanan politika sonu- cunda zarar eder ve enflasyonu köriikler hale geldiğini belirtti. Prof. Dr. Taner Berksoy da ko- nuşmasında devletın yapması ge- rektiği şeyleri yapmayıp, tıcaretle uğraştığına dikkat çekerek. "Dev- let peynircilik, sütçülük. tekstilci- lik >apıyor. Onun japması gere- ken şey, altyapı, sağlık. eğitim. sa- vunma vs. obnalıdır. Bugün sınırlar delik deşik obnuş; geten girmektedir." şeklinde konuştu. KOİ eski Başkanı Üstnn Şan- ver de konuşmasında, özel- Şahinoğlu: KtT belalan. Söylemezoğlu: 1933'ten beri. Berksoy: Altyaptcı devlet. Samer: Mevzuat yetersiz. Akat: Halkın paralan. Özal: TRTTeştiriliyoriar. leştirme için mevzuatın yeterli ol- madığını. ıktıdann muhalefetle işbirliği yaparak konunun üste- sınden gelmesı gerektiğini söyle- di. Prof. Asaf Savaş Akat da ko- nuşmasında"Devlet, esnaflıktan vazgeçmeli. Halkın paraları ile kurduğu işletmeleri, iki holdinge ayırarak hisse senetlerini 18 yaşın üzerindeki 30 milyon kişiye da- ğıtmalıdır"dedı lşadamı Ahmet Özal da ko- nuşmasında, devletın özelleştır- meden bahsettığinı. ancak uy- gulamada venı KİTler ya- ratrnaya çalıştığını anlattı. Özal, devletın sanayiden sonra medyayı da elinde bulundur- duğunu hatırlatarak, "De\letin elinde 5 kanal TV. radyo ve ajans bunmaktadır. Çıkanlmak istenen yasa ile de özel leri ikinci bir TRT yapılmak istenivor" dedı. YATIRIMF0NLAR1 Kablma betgesiadı lşYatnm-1 lşYatırım-2 (şYatırım-3 lşYatınm-4 lşYatırım-5 Iş Yatnm-6 Iş Yabnm-7 lnterfon-1 lrrterfoo-2 lnterfon-3 lnterfoo-4 lnterfoo-5 lktisatYat-3 lktisatYat-4 IkLAtılımFon Gar Yatırım-1 Gar Yatırım-2 Gar Yatırım-3 Gar Yatrım-4 Gar Yatırım-5 Yonca Fon 1 Esbank Fon 1 Esbank Fon 2 Esbank Fon 3 YKBYatınmF. YKBSekiorF YKB Hısse F YKB Kamu F YKBLıkıtF YKBKarmaF. YKBDovızF YKBKapıtalF YKBAktifF VakıfFon-2 VakıfFon-3 Vakıl Hısse Vakıl Dünya VakıfFon-6 Dış MavıFon Dışbank Beyaz Bugün Değ. 302.756 171.381 83.011 51.460 28.085 57.839 17.531 205.519 153.529 84.755 87.341 24.827 72.285 78.478 78.484 227.525 84.683 55.549 42.433 43.067 10577 225.041 74.301 60.273 197.821 158.925 235 086 155 908 135 794 155 054 74 524 54.955 52144 361070 67.727 54 727 59 528 42 532 139 590 253 604 % 0.15 036 011 012 0.52 0.16 0 87 0.15 0.81 015 0.15 013 015 0 47 0.47 014 014 0.13 0.25 0.27 0 47 015 014 040 015 015 -0 61 015 015 015 018 015 1.01 014 014 0.39 036 020 050 028 Katlma betgesiadı Finans Fon-3 Finans Fon-4 Finans Fon-5 ZıraatFon-1 ZıraatFon-2 Zır BaşakFon Zıraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Forv-2 Halk Fon-3 PamukFofi Pamuk Hısse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Emlak Invest Emlak DenizF lmpex Fon 1 lmpexFon2 Sumer Fon Ege Fon-1 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-1 Kalkınma Fon-2 Demır Fon-1 Demır Fon-2 Tarış Fon-1 Tarış Fon-2 Ortak Fon TürkbankFon MarFon Etı Fon TSKBUzmanF. Akfon Akkarma Fon AkbankATıpi Tekstıl Fon Atafon Koçbank Fon-1 Koçbank Fon-2 Global Fon 17M9 Bugün Oeğ. 77 664 59186 50.357 88 979 65.958 64 560 59175 91 026 65 788 57 725 89 538 61 170 72 926 58 763 21527 68.633 74.341 59 421 52.380 51784 22.534 59.262 10.765 55.751 26.581 61.712 25 279 47.625 47 390 47 367 47 609 34 776 24.106 12.019 12.573 15.811 15.900 14532 10 572 12 047 M1993 % 0.22 001 0.20 0.25 0.21 0.15 0.15 0 27 0.24 -019 0.20 009 015 0.67 020 015 0.15 040 0.29 015 -0 71 016 0 47 -0 45 015 0 15 015 0 15 053 014 015 025 015 014 017 014 056 055 0 18 -134 DÜNYABORSAUUtl Altının onsu: 370 00 dolar ABDDolan: 1 7020Alman Markı 107 30 Japon Yeni 1$ 1 47701 Sterhni Petrolün varilt: 15.85 dolar MERKEZ BANKASI • Emısyon {15 Kasım) 67 353 3 mılyar • TL lnterbankfaızlerı%79 98 Işlem Macmı 3 009 3 milyar Gecelık °-o 58 Haftalık repo- %61 5 Avlık reoo. %64 MERKEZ BANKASI KURLARI ISKMIMUM CİMSİ 1 ABDDolan 1 Alman Markı lAvustralyaDoları 1 AvusturyaŞılini 1 BelçıkaFrangı IDanımarkaKronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı IHollandaFlorini 1 isv^Kronu 1 isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yeni IKanadaDolan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyalı oftviz KUŞ 13451.04 788686 8908.63 1120.73 37168 1987.74 231627 227791 7029.55 163584 8968 56 807 37 12559 1022427 182066 19927 72 3585.51 SERBEST DÖVİZ CİNSİ ABDDoları Alman Markı isvıçre Frangı Fransız Frangı HollartdaFlorını IngılızSterlını S Arab.Rıyah AvusturyaŞılini 1001ta! Lıretı ALIŞ 13700 8015 9095 2310 7130 20200 3620 1136 817 SATIŞ 13730 8030 9140 2325 7180 20320 3650 1145 830 SATIŞ 13478.00 7903.67 8926.48 1122.98 37242 1991.72 2320.91 228247 7043.64 1639.12 8986.53 80949 125.85 10244.76 182431 1996766 3592.70 ALTIN CİNSİ ALIŞ SAT1Ş Cumhurıyet 1C80 000 1105 000 Reşat 115C000 1200 000 24ayaraltın 164300 164700 22ayarb<lezik 147 500 162 800 EFEKTİF AltŞ 1343759 7878.97 8775.00 1119.61 367.96 1967.86 2293.11 2275.63 7022.52 1619.48 895959 799.79 123.71 10070.91 180245 1990779 • 353U3 SAnş 1351843 7926.38 895326 1126.35 373.54 1997.70 2327.87 2289.32 7064.77 1644.04 9013.49 811.92 126.22 10275.49 182978 20027 56 360348 ÇAPRAZKURLAR 1.705i 1.509Î 12.002C 6.767C 5.8072 5.905C 1.913J 137 5C 8 2227 1499f 1665a 107 1C 13156 7.388C 3.751 £ ISMfc lECt sm SM 1MDD0UUI i UnıMa ) Anstraiı ) Amttryi ) DMtnrfe > FkMarU ) FrMmzFı ) T i ) ) ) ) ! mçlrt svtçnFr ItatyuLir JapMTn iMtian ••nraçKı SJraMst 1.4815AB 1 1264AB 1.39O3AB 8738.55 I rta 1MİM1 akrtM ası tarM 'tutra • tu t «m fJM • MyıH uuvnn fitaton ODttan a. PARANEVYONU ABDURRAHMAN YILDIRIM Oynak Zeminde Paranuı Dansı Hazine'nin patronuOsman Ünsal, Milliyet'ten ZüMkar Doğan'ı Tokyo'dan aramış ve demiş ki: "Japonya'dan gelirken Sibirya üzerinde ihalede bankalann 10puan bir- den faiz artışı isteğiyle geldiklerini öğrepdim. Hemen uçakta pilotun telsizinden Ayfer'i aradım. Ihaleyi iptal et- tim. Bu ülke hepimizin. Ne yapmak istiyorlar? ...Kimse heveslenmesin. Biz faizleri gıdım gıdım indir- mek için ne kadar uğraştık. Şimdi bir defada 10 puanlık artış, öyle mi? ...15 günde ne oldu da bankalar birdenbire 10puan faiz arttırdılar?" Ünsal'ın anlamadığı ya da anlamak istemediğı gelışme şu: Türkiye'nin oynak ve kaygan zemini, bir anda geleceğe ait beklentileri değiştirdi. Geleceği kararttı. Bir anda ger- çeklerle karşılaşan toplum, aşırı iyimserlikten bu kez de aşırı karamsarlığa kapıldı. Böyle bir ortamda bazı kamu yöneticileri 'dövizi gıdık- ladı' Bankalar dövizdeki artışa karşı kendilerini korumak için faizi yükseltmeye başladılar. Hazine ise faiz artışına karşı direndi. Almanya'dan ve Japonya'dan sağlanan 1.4 milyar dolarlık dış borcun ver- diği güçle iki hafta üst uste ihaleyı iptal etti. Ünsal'ın sözlerıne bakınca ve geçmişte yapılan müda- haleleri habrlayınca bana öyle geliyor kı Hazine ihalele- rinde taraflar sanki "mahalle çocuklannın kavgasına tu- tuşmuşlar"; önce bir taraf diğer tarafı hırpalıyor, sonra h»- rpalanan taraf dönüp öcünü alıyor. • • • Geçen hafta sonunda Hacettepe Ünıversitesi Iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Mezunlar Derneği'nin düzenlediği "Kamu Iç Borçlanması Semineri'ne sunduğumuz bildiri için hazırlık yaparken belirlemiştik. Hazine, geçmiş yillar- da sanıldığı gıbi yüksek faiz vermemiş. Daha açıkçası yüksek faızi verdiği yıllar var. ama negatif faiz verdiği yıllar da az değil. Yani ülkemizin karakterıne uygun ola- rak Hazine ihale faizleri de bir tavan, bir taban yapmış. ihale faizlerınin bileşiklendirdikten sonra ağırlıklı orta- lamasını aldık. Ve bu ortalama faizi tüketici fiyatlarından anndırdık ve iç borçlanmanın hızlandığı 1984-1992 dö- neminde şöyle bir tablo çıkt karşımıza: Hazine faizleri 1984te eksi yüzde 3 65,1985'te artı yüz- de 3.86, 1986daartı yüzde 13.52.1987de artı yüzde7.30, 1988'de eksı yüzde 5.37,1989'da eksi yüzde 2.40,1990'da eksi yüzde 3.95,1991 de artı yüzde 9.28,1992'de artı yüzde 10.64 olmuş. Türk Hazinesı, ele aldığımız dokuz yıllık dönemin dört yılında negatrf faiz, beş yılında pozitif faiz vermiş. Bu so- nuç bıze, Türk Hazınesi'nin ihraç ettiği kağıtların, enflas- yon duzeyının yüksekliğı ve ayrıca oynaklığı nedeniyle, Batılı ülke hazine kağıtlarından daha riskli olduğunu gös- teriyor. öyle kı, enflasyon oranlarındaki yuzde 10luk bir sapma faizi negattfe çevirebiliyor. Ve neredeyse Türk Ha- zinesi'nın kağıtlanna yatırım yapanlar bir yıl zarar, bir kar ediyor. Faizde istikrar yok. Istikrarsızlık riski oda faizi arttırıyor. Halbuki faizde istikrar sağlayıp daha düşük oranlarla borçlanmak mümkün. Ama geçmişte siyasi otoritenin tu- tumu ve Hazine'nin piyasalar ile koşe kapmaca oyna- ması ve birbirini kandırma üzerine kurulu oyun, faizde böyle bir istikrarsızlığa yol açıyor. Sonuçta Hazine en uy- gun faizle borçlanmış olmuyor. Mali piyasalar artık serbestleşmiştir. Bu serbestlik için- de ülkeden dışarıya veya dışarıdan içeriye fonlar rahatlı- kla transfer edılmektedir. Para sahiplerinin alternatifleri çoğalmıştır Para artık serbesttır ve kıstınlamaz. Ve de ülkemizde sermaye kıttır. Kıt olan her şey gibi, değeriı olması da gerekir. işte böyle bir ortamda fonların Hazine adına da olsa ucuza kapatılması dönemi artık geride kalmıştır. Hükümet, tasarruf amacıyla faizde yiğitlik yapamaz. Böyle bir lüksü yok artık. ille de bir yiğitlik yapacaksa vergı reformu ve harcama reformu kendilerini beklıyor. SONUÇ- "Herkesın yorulduğu yere han yapmazlar." PARAPIYASALARI Dolar yine tırmanıyorEkonomi Servisi - Amerikan Dolan dış borsalara bağlı ola- rak dün yine yükselişe geçti Dün sabah saatlerinde 13 bin 750 liraya kadar çıkan dolar. saat 2 gıbi Merkez Bankası'nın müdahalesı ile bir mıktar geri- ledı ve günü 13 bin 730 liradan kapattı. Dış borsalarda dolann Al- man Markı karşısında değer kazanması Türk döviz piyasa- sını da etkiledi. Önceki gün 13 bin 650 liradan günü kapatan dolar, dün de 80 Hra bırden art- tı Dolann artışına paralel ola- rak altın Fıyatlan da yükseldi. Dış borsalarda altının ons fıya- tının 370 dolar düzeyine çık- ması ile 24 ayar külçe altının satış fıyatı dün sabah saatlerin- de 165 bin 900 lira oldu. 24 a>ar altın günü 164 bin 700 li- radan kapattı. Borsa Bıleşik Endeksi ise dün haraketli bir seans sonun- da 0.55 artarak 15 bin 789 pu- an oldu. Mali Endeks yüzde 1.54'Iük bir artışla 15 bin 503 puana çıkarken Sanayi Endek- si ise yüzde 0.17 arttı ve 16 bin 659 puan oldu. DIŞ BORÇ ÖDEMELERt Gitti 8 aytla 2 milyar dolarANKARA (AA) - Türkiye, bu yıl sekız ayda 2 milyar 513 milyon 968 bin dolarlık dış devlet borcu geri ödemesinde bulundu. Bumiktann 1 milyar 333 milyon 749 bin dolannı anapara. 1 milyar 180 milyon 219 bin dolarlık bölümünü de faiz ödemeleri oluşturdu. HDTM'den alman bilgiye göre, ocak-ağustos dönemin- de toplam 1 milvar 305 milyon 321 bin dolar dış devlet borcu ödemesi yapılan 16 ülke arası- nda en fazla ödeme Japonya'- ya oldu. Anılan dönemde, Ja- ponya'\a 477 milyon 644 bin dolar tutannda dış borç geri ödemesi yapıldı. Japonya'yı 330 milyon 250 bin dolarla Almanya, 256 mil- yon 374 bin dolarla da ABD izledi. Sekız ayda, tsviçre'ye 58 milyon 938 bin, Ingiltere'ye 80 milyon 698 bin dolar, Fransa'- ya 38 milyon 310 bin, Kana- da'ya 36 milyon 328 bin dolar ödendi. Uluslararası kuruluşlar Söz konusu dönemde, aralannda Dünya Bankası, Avrupa Konseyi İskan Fonu ve Avrupa Yatınm Bankası'- nın da bulunduğu uluslararası kuruluşlara 1 milyar 38 mil- yon 819 bin dolarlık devlet borcu ödemesinde bulunuldu. Uluslararası kuruluşlar ara- sında en fazla ödeme 654 mil- yon 739 bin dolarla Dünya Bankası ve Uluslararası Kal- kınma Birliği'ne yapıldı. Avrupa Konseyi İskan Fonu'- na ise 259 milyon 840 bin do- larlık geri ödeme gerçekleşti- rildi.