Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 15 KASIM 1993 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUgLER
Yasadışı grev
Türk hukukunda yasa dışı grev. meslekı amaçdışına taşan ya da
TSGLK hükumlenne uyıdmaksızın yapılan ya da grevı
yasaklayan, erteleyen ya da sıııırlayan hükümlere aykın olan ve
hizmet sözleşmelennın derhal feshıne yol açabılen. cezaı yaptınma
neden olan grevlerdır
Dr. EROL ALPAR Hâkim Albay\
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Üvesi
2
822 sayılı Toplu Sözleşme,
Gre> ve Lokavt Kanunu
(TSGLK) uvannca Turk
hukuku açısından. bır ış >e-
nnde vapılan evlemın grev
olarak nıtelendınlebılmesı
ıçın, ona katılanlann ışçı nıtelığını taşı-
malan geçıcı olarak ışı bırakmalan.
aralannda grev >apmak uzere anlaş-
mış bulunmalan >a da bır ışçı meslek
kuruluşunun grev uygulama karanna
uymalan gıbı oğelenn bıraraya gelme-
sı veterlı ve gereklıdır (m 25 l) Bu
oğelerden oluşan evlemın hangı du-
rumda vasa>a uygun, hangı durumda
yasa dışı grev sayılacağı m 25 2 ve 25
3'te açıklanmı^tır Bu maddelere gore
yasadışı grev "Kamıni gre> ıçinaranan
şartlar gerçekleşmeden yapdan grevdir.
Shasi amaçlı grev, genel gre> \e da\a-
luşma grevi kanun dışı gre\dir." Ancak
bu tarum tam degıldır Çünku ılende
goruleceğı uzere TSGLK run grev ya-
pılmasını yasakladığı erteledığı va da
sınırladığı durumlarda yapılan grevler
de yasadışıdır Şu halde Türk huku-
kunda yasa dışı grev, meslekı amaç (ış
hukuku amacı) dışına taşan ya da
TSGLK hukumlenne uyulmaksıan
yapılan ya da grevı yasaklayan ertele-
yen ya da sınırlayan hukumlere aykın
olan ve hızmet sözleşmelennın derhal
feshıne yol açabılen nıtelıktekı grevdır
denebılır Avnca çok genel bırdevımle
ve kısaca, yasa dışı grev TSGLK'nın
emredıcı hukumlenne aykın grev ola-
rak da tarumlanabüır
Eksıklığın nıtelığıne gore yasa dışı
grev hallenru uç grupta toplamak
mumkundur Amacı bakımından ya-
sadışı sayılan grevler. meslekı amaç
ızlenmıyorsa ışçılenn ışverenle toplu
ış sozieşmesı yapılması sırasında çıkan
uyuşmazlıkta sosyal ve ıktısadı du-
rumlan korumak ya da duzeltmek
amacı dışındakı amaçlarla yapılmışsa
yasadışıdır (m 25 2) Yasalarcayasak
edılmy bır hukmu Toplu İş Sozieşme-
sı (TlS)'ne koydurmaya zorlamak
amacıyla yapılan grevler boyledır
Gerçek amacın. meslekı amaç dışı
bır amaç olduğunun nasıl ıspat edıle-
ceğı her olayın kendı koşullan ıçensın-
de değerlendınlmesı gerekır Hak
uyuşmazlığında başvurulacak grevler
de amaç yonunden yasadışıdır Sıva-
sal amaçlı grevler genellıkle, amaa
bakımından yasa dışı grevlerden sayı-
lır Sivasal amaçlı grev, ışçılen doğru-
dan doğruya ya da dolaylı olarak ılgı-
lendıren bır konuda yasama organını
ya da hukumetı yenı bır sıy asa uygula-
maya. kamu otontelennı bır karar
almaya ya da bır karar almaktan ka-
çınmaya zorlamak amacıyla yapılan
grevlerdır Sıyasal grevde de mucade-
lenın obur vanı işveren'dır Ancak bu
grevı belırleyıcı ozellık. devlete karşı
olmasındadır
Turk ış hukukunda TSGLK, grev
uygulamasından once toplu ış goruş-
melen ve arabuluculuk yollanna baş-
vurulmasmı, bır grevın yasaya uygun
olması yonunden gereklı saymıştır
Sırf sıvasal amaçlı bır grevın. bu ne-
denle, yasaya uygun bıçımde hazırlan-
ması olanaksızdır Hem sıyasal hem
de meslekı amaçlı grev lenn ulkemızde
275 sayılı yasanın yururlukte olduğu
donemde genellıkle genel grev bıçı-
mınde ve ışçı konfederasyonlannın
karan ıle uygulandığı gorulmuştur
Genel grev ın. herkesın uzennde bır-
leştığı bır tanımı yoktur Bır ulkenın
tumu ya da bır bolgesındekı tum ışyer-
len ya da ışkollannda aynı anda uygu-
lanan greve genel grev denır Genel
grevın ozelhğı. amaca ulaşmak ıçm
toplumun ekonomık hayatını bır sure
ışlemez hale getırmesıdır Genel grev-
le, ışverenlenn yanında kamu kuruluş-
lanna da baskı yapmak amaa gudu-
lur
Davanışma grevı, ışçılenn kendı ış-
verenlen ıle olan ılışkılennde ıktısadı
ve sosyal durumlannı korumak ya da
duzeltmek ıçın değıl. başka ışlenndekı
toplu ış uyuşmazlığının yanı olan ışçı-
len desteklemek ve onlann uyguladığı
grevın başanya ulaşmasını sağlamak
amaayla kendı ışyerlennde grev vap-
malandır
Toplu hak uyuşmdzlıklannda vapı-
lan grevler. yururluktekı yasalann da
TİS'nın uygulanması ya da yorumu
nedenıyle çıkan uyuşmazlıklardır Bu
tur ış uyuşmazlıklannın mahkemeler-
de çozumlenmesı daha ısabethdır Bu
tur uyuşmazlığın çozumunde mahke-
meye başvurma yenne TSGLK (m
58) greve gıdılmesı halınde yapılan
grev. yasadışı grev sayılacaktır
Anayasanın bazı ılkelenne aykın
amaçlı grevler TSGLK m 25 4, dev-
letın ulkesı ve mılletıyle bolunmez bu-
tunluğune mıllı egemenlığe, cumhun-
yetın nıtelığıne. mıllı guvenlığe aykın
amaçla yapılacak grevlenn. meslekı
amaçla yapılmadığmı ve vasadışı sayı-
lacağını hukme bağlamı^tır Esasen
yukanda sayılan amaçlarla yapılan
grevler, ışçılenn ıktısadı ve sosyal du-
rumlan ve çalışma koşullanyla ılgılı
olmadığından yasadışı grev nıtelığın-
dedır
Yasadışı grevın tanımının yapıldığı
TSGLK 25 3'te aynca, Anayasada
yer alan bır hukme (m 54 7) benzer şe-
kılde. ışyen ışgalı. ışı yavaşlatma. ven-
mı duşurme ve başka dırenışler hak-
kında da y asadışı grevın yaptınmlan-
nın (mueyyıdelennın) uygulanacağı
ılade edılmıştır Yasada savılan bu ey-
lemler (m 25 3) ı!e aşağıda açıklandığı
uzere yabana hukuklarda yer venlen
bazı grevler uvgulanış bıçımlen ıtıba-
nyle TSGLK ve uymadıklan ıçın
Turk hukuku bakımından yasadışı
grevın yaptınmlanna tabı olurlar İş-
verini işgal, bırtakım ısteklenn ışvere-
ne zorla kabul ettınlmesı ıçın ışyerle-
nnde ışın bırakılması ve gınşlenn
çıkışlann engellenmesı şeklınde tanım-
lanabılır İşi vavaşlatma, çalışma tem-
posunu duşurmek şeklınde tanımla-
nabılır Burada. ışçıler ışlenne devam
etmekle bırlıkte. hizmet etme borçlan-
nı gorunuşte yenne getınrier Verimi
düşürme, çeşıtlı yollarla. bır ışvennde
normal koşuüarda ve bellı zaman ara-
Iıklannda uretılen mal ve hızmetın
daha altında uretım yapılması olarak
tanımlanır
Kanun dışı grevın yaptınmlannın
uygulandığı ışyen işgab. ışı yavaşlat-
ma vevenmı duşurmedışında uretımı
aksatacak nıtelıktekı her turlu dırenış
hakkında yasa dışı grevın yaptınmlan
uygulanacaktır (m 54 3) Yabana hu-
kuklarda ver venlen bırbınnı ı^leyen
grevler, oturma grevlen, kısa surelı
grevler, uyan grevlen, uygulanış bı-
çımlen TSGLK'ye uymadığj ıçın,
Turk hukuku bakımından yasadışı
sayılan grevlerdır
Nobetleşe grev'ler ve donen grevler.
bırbınnı ızleyen grevlerdır Kesıntılı
grev de denılen nobetleşe grev (greve
ıntermıttente). ışyenndekı bır gnıp ış-
çının grev uyguladığı sırada obür ışçı-
lenn çahşmalan, daha sonra çalışan
grubun greve başlayıp grevalenn ıse
çahşmalan bıçımınde surdurulen
grevlerdır Dönen grev (Greve tour-
nante) bır ışyen ışçılennın bır kısmı-
nın bır sure grev yapıp, sonra onlar
çalışmaya başlarken obur kısmının
grev yapmasıdır Oturma grevlen (gre-
ve surletas). ışçılenn grev sırasında ış-
lennı terk etmeden ış yapma borçlannı
yenne getırmemelen şeklınde tanımla-
nabılır Bu durum, grevın daha çok
protesto ve uyan amaana yonelık ol-
duğu olaylarda gorulur Bazen grev
kısa surelı olarak uygulanır İşın baş-
lama saatınden yanm saat geç başlatıl-
ması, bır saat erken bırakılması, çalış-
ma suresı ıçensınde ıse kısa bır sure ara
venlmesınde olduğu gıbı, kısa surelı
grevlerden uyan grevine bellı bır ko-
nuda ışverenın geleceğe donuk olarak
dıkkatı cekılmek ıçın. kınama grevıne
ıse. kısa bır sure ıçın ve geçmıştekı bır
olaya karşı tavır alınmak amaayla gı-
dıhr
Sonuç
Turk hukukunda yasadışı grev,
meslekı amaç dışına Uşan ya da
TSGLK hukumlenne uyulmaksızın
yapılan ya da grevı yasaklayan, ertele-
yen ya da sınırlayan hükümlere aykın
olan ve hizmet sozleşmelennın derhal
feshıne yol açabılen, cezaı yaptınma
neden olan grev lerdır
ARADABIR
NECATİ GÜLBAŞAntakya Kurtuhiş
Lısesı Md Yar
Ders Geçme ve Kredi
Sistemi
Gunumuzde eğıtım sıstemlerınde genel amaç ınsan-
da dengelı bır kışılık gelıştırmek, bıreyın yeteneklerını
gelıştırmesının yollarını açmak şeklınde duşunulmekte-
dır Her toplum kendı eğıtım sıstemını hedeflerıne uy-
gun olarak gelıştırmektedır Dolayısıyla bır toplumdakı
eğıtım sıstemının de hedeflerının amaca uygun belırlen-
mesı gerekmektedır
Eğıtım sıstemımızde boyle bır değışıklık gerçekleştı-
nlmek uzere 'Ders geçme ve kredı sıstemı' (DGKS)
adında,' Sınıf gecme sıstemı' nden oldukça farklı bır du-
zenleme 1991-92 oğretım yılından ıtıbaren uygulamaya
başlanmıştır Busıstem oğretım programlarını oğrencı-
lerın ıstek ve yeteneklerı yonunde, bıreysel farklılıkları-
na ve yoneleceklerı alanın ozellıklerıne gore belırler-
ken, yonlendırme konusunda oğrencı-aıle-danışman ve
rehber oğretmen ıle okul yonetımını on plana çıkarmış-
ör Bunedenleısaretedılen 'yonlendırıcı lerın lyıeğıtıl-
melerıne sıstem ıle ılgılı daha ayrıntılı ve doyurucu bıl-
gılerın topluca açıklanmasına gerek duyulmaktadır
DGKS'nın ozu yıl kaybına, sınıf tekrarına yer vermş-
den oğrencının ılgılerıne yeteneklerıne, ılende seçmeyı
duşunduğu mesleğe uygun derslerı tercıh edıp belırlen-
mış 'ortak (zorunlu)' derslerı alarak ve gereklı kredı
mıktarını kazanarak (144 kredı) okuldan mezun edılmesı
şeklınde ıfade edılebılır (DGKS ye tabı 1991-92 oğretım
yılı öğrencılerı ıçın 132 kredı yeterlı gorulmuştur) Ortak
derslerın sayısı 24 olup kredı toplamları 74'tur Seçmelı
dersler tum alanlar ıçın 54 adet olarak belırlenmıştır
Oğrencı kendını yetıştırmek ıstedığı alana uygun seç-
melı derslerın 173 lık kredısını alarak o alana ozgu dıplo-
ma alabılecektır Her yarıyılda 30 kredı kazanan oğren-
cının ılk 5 yarıyıldakı toplam kredısının 150 olacağı
duşunulurse oğrencı 5 donem okuyarak lıseden mezun
olabılecektır 6 yarıyıl okuyup 180 ya da daha az kredı ıle
lıseden mezun olan oğrencılere Mıllı Eğıtım Bakanlığı'-
nın ÖSY sınavında ek puan vererek odullendırme yolu-
na gıtmesı, oğrencılerın daha başarılı ve alanlarında
bırer uzman olarak yetışmelerıne olanak sağlayabılır
DGKS, bırtakım yenılıklerı beraberınde getırmış olmak-
la bırlıkte ılk mezunlar verılme aşamasına gelındığı hal-
de yuksekoğrenıme yonelık sısteme uygun sıstemın
gerektırdığı yenılık ve duzenlemeler kamuoyunun tartış-
masına açılmamış ve okulların konu ıle ılgılı bılgı
eksıklıklerı gıderılememıştır Bunun yanı sıra oğrencı
gırmeyı duşunduğu yuksekoğrenım programlarına uy-
gun secmelı derslerı okuyarak alanıyla ılgılı daha çok
bılgı almayı hedefledığınden dengelı bır kışılık gelışımı-
nı sağlayacak guzel sanatlar eğıtımı beden eğıtımı vb
oğeler gozardı edılmektedır
DGKS'nın gerektırdığı rehberlıkhızmetlerı, rehber oğ-
retmen, araç-gereç (test, envanter, olçek) yetersızlığın-
den ya da yokluğundan, ek olarak rehberlık uygulama
ve çalısmalarının ılgılı bırım ve kışılerce onemının yete-
rınce anlaşılamamasından dolayı amaca hizmet et-
mekten uzak kalacağı duşunulmektedır Danışman
oğretmenlık statu ve altyapı olarak tam anlamıyla açık-
lanamamış, yonlendırıcı konumunda bulunan bu bırey-
lerın ışlevlerını tam olarak yenne getıremedıklerı goz-
lenmektedır Bu durum, sıstemın karmaşıklığından çok,
eğıtım 'ordu' muzun sıstemın gerektırdığı değısımı du-
şunsel yapılarında gerçekleştırememelerınden kaynak-
lanmaktadır Gunumuzde oğretmenlerımızın ıçerısınde
bulundukları sosyal ekonomık ve ozluk sorunları gozo-
nunde bulundurulursa, daha lyısını beklemenın lyımser-
lık olacağı da açıktır
Her toplum eğıtım sıstemınde koklu donuşümler ve
değışımler yaparken bu turden aksamaların gerçekleş-
mesı doğaldır Basın-yayın organlarında ama kemık
çevrelerde ve özellıkle toplumun eğıtımle doğrudan ya
da dolaylı olarak ılgılı kışı ve kurumlarında sıstemı kotu-
leyen, aksamplardan dolayı ılgılı bırımlerı eleştıren yazı,
makale, ıncöîeme ve beyanlara rastlanmaktadır Her
toplum eleştjnlerını aklın suzgecmden geçırdığı ve ço-
zum onerılerını uretebıldığı olçude gelışme gosterebıle-
cek ve çağdaş uygarlık duzeyıne ulaşmayı hak edebıle-
cektır
Danışın, oğrenın, korunun
\IDS SAVAŞIMDERNEGt
Te!f 533 47 73
Gereksîz Bîr Önlem: Sıloyönetiın
Özellıkle, 1993'un ılkbahanndan başlayarak, sıvıl \easker.
demokrası>egü\enme>ençe\reler, kamuo>unu, sıkıyönetım
rejımınm gereğı konusunda oluşturmaya çabalamaktadırlar
Doç. Dr. M. SEMİH GEMALMAZ (İÜHF)
Ekım 1993. kamuoyuna daha yoğun bı-
çımde dayatılmak ıstenen "sıkıyonetım' e
geçış çağnlannın vukseldığı evre oldu Gı-
nşım yenı degıldır Özelhkle 1993'un ılk-
bahanndan başlayarak. sıvıl ve asker,
demokrasıye guvenmeyen çevreler. ka-
muoyunu. sıkıyonetım rejımınm gereğı
konusunda oluşturmaya çabalamaktadır-
lar
Bu yazıda, Türk hukuk duzenınde yu-
rurluktekı sıkıyonetımın. evrensel msan
haklan standartlanna aykınlığı uzennde
durulmayacaktır Aynı bıçımde, şu basıt \e
temel uslamlama da vapılmavacaktır Ya-
kıngeçmışte 1980-1987 arasında sıkıyone-
tım uygulandı. ama teror bugun daha da
ağırlaşmış bır sorun olarak ülkenın gunde-
mındedır bu rejım. hastalığın ıvıleştınmın-
de ışe y aramadı
Burada ılen surulen goruş şudur Halen
uygulanmakta olan " olağanustu hal' rejı-
mı, o denlı sıkıyonetım rejımı ıle butunleş-
rruştır kı, sıkıyonetıme geçış alınacak on-
lemler açısından gereksızdır
Bu goruşu temellendırebılmek ıçın, 1982
fttlayasası Sıkıyonetım Yasası (SY). Ola-
ğanustu Hal Yavasi (OHY). Bolge Valılığı
Kuran KHK (No 285) ve olağanustu re-
jımde uygulanan onlemlere ılışkın olarak
çıkanlan bırdızı KHK'yı bırlıkte okumak
gerekmektedır Bu yolla. sozkonusu hu-
kuk metınlen arasındakı koşutluklar, ıçıçe
geçmeler, ozdejlıkler gunyuzune çıkmak-
tadır
Bır ıVı ornekle. bu butunleşme sergılene-
bılır Anayasadan başlayabm 1982 <\na-
yasası'na gore bu her ıkı rejımde de Bakan-
lar Kurulu. o rejımın gereklı kıldığı konu-
larda KHK'ler çıkarabılır (md 121 III ve
md 122 II ve III) Her ıkı rejıme geçış kara-
n ıçın de. Bakanlar Kurulu, Mıllı Guvenlık
Kurulu'nun goruşunu alır (md 120 md
122 I) Her ıkı rejımde. yurdun bırveyabır-
den fazla bolgesınde veya butununde. sure-
sı altı ayı geçmemek uzere ılan edılebılır
(md 120, md 122 I) Temel haklar, kışı
haklan. kural olarak KHK ıle duzenlene-
mez. ama her ıkı rejım de bunun ıstısnası-
dır ve KHK ıle bu hallerde kışı hak ve
ozgurlüklen duzenlenebılır (md 91 'I ve
md 91 V) İdarenın tasarruflanna karşı
yargı yolunun açık olması genel kuralı
(md 125 I). bu her ıkı rejımde yurutmenm
durdurulması karan venlmesının sınırla-
nabıleceğı (md 125 VI) duzenlemesıyle
ıçenğınden boşaltılmıştır Bu her ıkı rejıme
ılışkın duzenlemeler (yanı. 1983 tanh ve
2935 sayılı OHY ıle 12 9 1980ve6 12 1983
arasında 1402 sayılı SY'nda tam 15 kez ya-
pılan deâşıklıkler. kı bu yasalann numara-
lan 2W1, 2310 2337. 2342. 2^54. 2171
2439 2474, 2515. 2518 2632. 2651. 2682
2766. 2836'dır), Anayasa (geçıcı md 15)
uyannca. anayasaya uygunluk denetımı-
nın dışındadır Bu her ıkı rejımde de. Ba-
kanlar Kurulu'nun. bu hallen ılan kararla-
nnın hukuka uygunluğunun denetlenmesı
konusu, Turk hukukunda bır boşluktur
Bu bır kaç norm, sadece Anayasa eksenın-
de bıle, sıkıyonetım ıle olağanustu hahn
nasıl butunleştığmı gostermeye veterlıdır
Yasalar duzevınde de durum aynıdır
Örneğın, sıkıyonetımın. sıkıyonetım asken
mahkemelen vardır, olağanustu halde de,
bunun ılanına ılışkın suçlann yargılama
yen Devlet Güvenlik Mahkemeleri'dır Bu
her ıkı yargı yen de gerek kompozısyonu,
gerekse mahkemelenn bağımsızlığı, doğal
yargıç vargılama ven ılkesı, yargılama
usulien, vb bakımlardan. bırbırlenne ko-
şut bıçımde evrensel msan haklan stan-
dartlanna avkındır İkıncısı, LX}M'ler
sureklı yargı yerlendır geçıcı olmak gere-
ken sıkıyonetım mahkemelen de. vasa de-
ğışıklıklen ıle bır tur surekhlık kazanmıştır
(SY md 23) sıkıyonetım kaldınldıktan
sonra da bu mahkemeler gorevlenne de-
vam ederler Hatırlatalım kı. ulkede sıkıyo-
netım en son 19 Temmuz 1987'de sona
ermesıne karşın Ekım 1993 ıtıbanyle halen
suregıden vargılama vardır ve SY, md 13
hukmune gore ıse sıkıyonetım ılanından
once ışlenen bazı eylemler. sıkıyonetım ıla-
nını gerektıren hallere bağlı eylemler sayı-
larak sıkıyonetım yargısına konu kılınmış-
tır) Bu her ıkı rejım de, etkısını, sadece ılan
edıldığı bolge ıçınde değıl, onun dışında da
doğurmaktadır (SY. md 13 b'ye gore suç
sıkıyonetım bolgelen dışında ışlenmış olsa
dahı. sıkıyonetım asken mahkemelennde
bakılır. 285 sayılıKHK'yegore olağanustu
hal hukuku hem ' mucavır ıllere" taşın-
maktadır ve hem de 424 425 sayılı KHK'-
lerde gozlendığı gıbı, baa onlemler, bıra-
kın mucavır ıllen. ulkenın tumunde etkısını
gosterebılmektedır Sansur uygulama,
matbaa kapatma gıbı)
Bır başka ornek. (SY. ek madde 3'e göre)
sıkıyonetım komutanlanna tanınan yetkı-
lenn kullanılmasına ılışkın ışlemler hak-
kında ıptal davası açılamaz ıken, (285 sayılı
KHK md 7'ye göre). bu KHK ıle Olağa-
nustu Hal Bolge Vahsı'ne tanınan yetkıle-
nn kullanılmasıyla ılgılı ıdan ışlemler
hakkında ıptal davası açılamaz hukmu ko-
şutluğudur Bu bağlamda, bolge valısı. bır
tur' sıvıl sıkıvonetırn komutanıdır"
Lısteyı. "sansur '. "ıç surgun", "'oğrenı-
me ara venlmesı karan", bolgeye gınş çıkı-
şı yasaklama". "her turlü yayını denetle-
me, kayıtlama', "sokağa çıkma yasağı
koyma" "kışılenn konutlannı ve ustlennı
arama" "toplantı. gosten yuruyuşu, grev
yasağı koyma', vb gıbı butunleşen sıkıyo-
netım ve olağanustu hal onlemlenyle daha
da uzatmak olasıdır
Sonuç Ekım 1993 ıtıbanylekamuoyuna
"sıkıyonetıme geçılmeh"' b'ıçımındekı da-
yatma, her ıkı araçla da teror sorununu
çozemeyen devletın. başansız sıyasasını
örtbas etmek ıgn yııkselulen bır "'sahte" ıs-
temdır
TARTIŞMA
Galatasaray'ın sağladığı doyum!
alatasaray'ın
her başansının
bıze oğretüğı
bır gerçek var
Yazık.ne
kadarmutsuz
bır mılletız
M Unıted-Galatasaray maçı
bıttıkten sonrakı dakıkalarda
ulkede yaşanan çılgınlık. toplu
ve toptan doyum
boyutundaydı Korkunçbır
doyum Tansu Hanım'ın
san-kırmızı atkısı boynunda,
bayrağı elınde, ağzı
kulaklannda. umurunda mı
dunya Yedıden > etmışe.
fakırden zengıne mılletçe
coştuk Bu bıze epeyce bır sure
yeter
Ne kadar atılmış, ıtılmış,
kuçumsenmışız Lstelıkbunu
nasıl da kabuîlenmışız
bemmsemışız Şımdı
kurtulmaya çalışıyonız
Guney doğu sorununu,
enflasyonu, ışsızlığı, sokak
ınfazlannı. açlığı. hırsızlığın,
şenatın gehşını her
unutturuşunda bız de
Galatasaray bayrağımızı alıp
sokağa fırhy oruz "Biz de vanz,
biz de vanz" dıye yırtınıyoruz
Ama ne yazık kı, bu sarhoşluk
geçecek, yann gun yenıden
doğacak Yaşamınacı
gerçeklen yıne karşımıza
dıkılecek O zaman şunu
goreceğız Ezıne'de,
Kızılcahamam'da. Boyabat ta,
Çarşamba'da. Fethıye'de,
Sıvas'ta ve Erzurum'da toplu
yuruyüşleroldu Bunlar toplu
yuruyuş boyutunu aşıp ısyana
dönuştu İnsanlardındın
yakıldı, lınçedıldı. kurşunlandı,
dovuldü, sovuldu O kadar çok
utanılacak ayıbımız var kı.
aman Galatasaray bır başan
eldeetmeyegorsün Hadı
sokağa Mıllıyetçı
duygulanmız kabanyor
Gazetelenmız başlık atıyor,
pencerelenmıze bayraklar
asıy or, bu ışı bır spor olayı
olmaktan çıkanp. Haçlı
ordulannın gen puskurtulmesı
olayınadonuşturuyoruz Oysa,
ay ıplanmızın y anında
ovunulecek de çok şeylenmız
var İdilBiret,LeylaGencer,
Suna Kan, Pekinel Kardeşfer.
Erden Kıral, Ömer Kavur,
Y ılmaz Giıney, Sinan Çetin,
Y aşar Kemal. Aziz Nean,
Nazım Hikmet gıbı
sanatçılanrruz. Feza Gürsey,
Nejat V eziroğlu, Miral
Dizdaroğlu \ e Oktay Sinanoğlu
gıbı bılım adamlanmız da var
Bunlann uluslararası planda
kazandıklan başanlar da var
Ovüneceksenız alın ovunün,
koşun coşun.sarhoşolun
Ama hayır olmaz Frankone
guzel demış_ü "Futbol
olmasavdı. Ispanya'j ı bu kadar
kolav vönetemezdim."
Uluslararası planda çok
başanlı da olsa bılım ve sanat
adamlanndan korkanz bız.
çunku onlar bıze sorular
sorarlar Çunku onlar ulkeyı
futbolla yönetenlere sorular
sorarlar Çunku onlar, 2000
yılının olımpıyatlan
Istanbul'da oynansın
ısteğımıze ancak dort oy veren
Avrupalı'yı "Haçlı" ılan
etmezler
AliBalkız
F
BİLGİ YAYINEVİ
ERHAN ŞENSOY
İMZA GUNU
\15Ka$ımPazartesi 14.00-17.00 Arası
v -
Gınş Kat (BSalonu 4 Sokak) 105-106 Nolu Stand
TUYAP KITAP FUARI. TEPEBAŞI / ISTANBUL
E
BİLGİ YAYINEVİ
RHAN BENER
IMZA GÜNÜ -
(15 Kasım Pazartesi 14.00-19.00 Arası)
v . /
Gınş Kat (BSalonu 4 Sokak) 105-106 No4u Stand
TUVAP KITAP FUARI, TEPEBASI / ISfANBUL
PENCERE
Dinde Devleteilik
Şeriatçılığa Dönfişüyor...
Cumhurıyet tarıhınde ılk kez Dın Şûra's\ yapıldı, so-
nuçlarını merak etmez mısınız?
Şûra kararlarından en ılgınç olanlarının altını çızen
bır ozet
- Dın gorevlılığının cazıp hale getırılmesı ıçın, dın go-
revlılerının maddı durumları duzeltılmelı
- Cezaevı, ıslahevı hastane gıbı yerlerde yapılan 'ır-
şad' (yol gosterme) hızmetlerının yasal bır dayanağa
kavuşturulması ıcın calışılmalı
- Dıyanet Işlerı Başkanlığı nın ozel radyo ve televızyon
yayınlanna başlaması gerekır, yayınlara gecınceye ka-
dar yasal duzenlemeler yapılırken yeterlı teknık eleman
ve program uzmanları yetıştırılmelı
- Dıyanet Işlerı Başkanlığı na YÖK, TRT, vb kurumlar-
da olduğu gıbı ozerklık venlmesı
- Dıyanet Işlerı Başkanlığı nın Cumhurbaşkanlığı ma-
kamına bağlı hale getırılmesı
- Dıyanet Işlerı Başkanlığı gorevlılennın de devam et-
tığı Açık Oğretım Sosyal Bılımler programınm gelıştırıl-
mesı ıçın YÖK kesımınde gınşımlere geçılmesı
- Dını oğretım veren orta ve yuksekoğretım kurumla-
rında uygulamaya ağırlık venlmesı
- Haccın Dıyanet Işlerı Başkanlığı nca tek elden du-
zenlenmesı
- Zorunlu eğıtımın sekız yıla çıkarılması halınde Kuran
kurslarının zarar gormemesı ıçın 222 sayılı llkoğretım
Kanunu nda değışıklık yapılmasına ılışkın yasa tasarı-
sında Kuran kurslarının zorunlu eğıtımden sayılmasının
sağlanması
- Camısı olmayan koy ve mahallelere ılgılı devlet ku-
ruluşlan ve beledıyelerce camı yaptınlması, ımar plan-
larında bu konuda değışıklık sağlanması
- Isteyenlenn resmı nıkâhlannın muftuler tarafından
kıyılması
- Çalışanlann cuma namazlannı kılabılmelerı ıçın me-
saı saatlennde duzenleme
- Yenı ımam-hatıp lıselennın acılması
•
Laık bır devlette Dıyanet Işlerı Başkanlığf nın konumu
tartışmalıdır
Tartışma suruyor
Ustelık başkanlığın bugunku konumu, Sunnı mezhebı-
nın çerçevesı ıçıne oturuyor
Ama bu yeter mı
9
1'ıncı Dın Şûrası nda ıstenenlere
bakın
1
Dıyanet Işlerı Başkanlığı devletın ıçınde yayıl-
ma surecını surdurmek ıçın mı Şûra yı toplamıştı
7
Hayır
Dunyanm hızla değısımı karşısında islam'ın yenı yorum-
lara gereksınmesı vardı bılım ve teknolojı devrımı orta-
lığı allak bullak etmıştı, bılgı toplumu aşamasına geç-
mıştık her şey baş dondurucu bır donuşum surecıne
gırmıştı Muslumanlık ıçtıhat kapılarını çoktan kapatmış-
tı ama, yenı yorumlara gerek vardı Muslumandunyası-
nın saygın kışılerı bır araya gelerek duşuncelerını açık-
lamalı ve tartışmalıydılar
Ortaya ne çıktı
9
Dunya ışlerı ve devletı kullanma eğılımınde para ve
guç hırsı uç verdı
•
Ne ıstıyor Dıyanet işlerı Başkanlığı'nın duzenledığı 1 -
ıncı Dın Şûrası
7
Resmı nıkâh dını nıkâha çevrılsın Kur -
^n kursları sekız yıllık llkoğretım yenne sayılsın, orta ve
yuksekoğretım kurumlarında dın eğıtımı, uygulamalı ol-
sun, Dıyanet işlerı Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı na
bağlı ozerk bır konuma kavuşsun
"Şeyhulıslamlık ıhdası ' mr?
Dınde devletçılık gıde gıde şerıatçılığın Cumhurıyet
Turkıyesı ndekı yatırımınadonuştu
İLHAN SELÇUK
YÜZBASI
SELAHATTİN'İN
ROMANI
ÇAĞDAS YAYINLARI Tûrlccajı Cad 39 41 CaJaloJI. ISTANBUL
T h e s l a P a n a y I o t o u ' n u n y ö n e t l m l n d e
COMPANIA
REMBETÎKA
1 9 0 0 1 9 6 0 I s t a n b u l I z m ı r A t ı n a
" R e m b e t l k a " n ı n m u z ı k a l o > k u s u
eski yeşiVde
Pazartesi ve Salı dışında hergece
ESKİ TEŞIL »BDULHHHAMIT CAD NO 6 1
TALIMHANE TAKSIM / ISTANBUL TEL 255 20 20 254 35 09
A
BİLGİ YAYINEVİ
YDIN BOYSAN
- İMZA GÜNÜ —
15 Kasım Pazartesi 16.00-18.00 Arası
Grış Kat (BSalonu,4 Sokak) 105-106 Nolu Stand
TUYAP KITAP FUARI, TEPEBASI / ISTANBUL