Katalog

30 OCAK 1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Helsiııki Watch'tan mektup • Dünyanm bir çok yerinde buJunan gözlemcileriyle msan haklan ihlallenni gözleyen örgüt, Başbakan Demirel'den " 'ğurMumcu'nun «dtilierinin bıran önce bulunmasını istedi. Dış Haberter Servisi - Mer- kezi ABD'de bulunan uluslara- rası insan haklan örgülii Hcl- sınki Waıch (Hclsinki Göz- lem). Başbakan Süleyman Dcmirerden, Uğur Mumcu'- nun kalillerinin bir an önce bu- lunarak cczalandınlmasını isie- di... Örgül, Demirel'c göndcrdiği mcklupta, Mumcu'nun öldü- rülmesini •"trajedi" olarak nite- lcdi. Mektuptaşöyledcnıldi: Sayın Başbakan Demircl. Helsinki Watch şahsınız ve hü- kümel üyelcrinizin, yazar gaze- tccı Uğur Mumcu'nun öidü'rül- mcsinden dolayı duyduğu dcrin üzüntüyü paylaşmakiadır. Mumcu çok lanınmış ve sa>gın bir vazardı, ölümü gcrcck bır trajedidir. Mumcu'nun menfur bircina- ycle kurban gilmesi J992 yılın- da güncydoğu Anadolu'da 11 gazetccinin öldüriilmcsini izle- mesi nedcniyle bzi son derecc kaygılandırmaktadır. Sizden Mumcu cinaycüni cn iyi biçimde soruşlurulmasıni vc katilJerinin u>gun biçimde cc- zalandınlmasını talcp ediyoruz. le yazık ki I992'de öldüriilcn gazetecilcrin kaüllcrindcn hiç- biri yakalanamımıştır. Bu cina- yetlcri soruşturmanızı ve suçlu- lan cezalandırtnanızı da isliyo- ruz. Saygılanmızla" Dünyanın çcşitli yörclcnndc meydanagelcn insan haklan ıh- lallcrini yakından lakip cdcn Helsink Watch, bu alanda gü- venilir ve saygın bir örgüt ola- rak tanınıyor. Helsink Waich- ın insan haklan ihlallcnnc iliş- kin raporlan ABDyönelimincc dc belli başlı habcr kaynaklan arasinda değcrlcndiriliyor. Bır çatı örgüt nilclığindeki Helsinki Watch, bünyesi allında Atrika Gözlern. Asya Gözlcm. Latin Amcrika Gözlcm vc Orla Doğu Gözlem birimlcrini banndırı- yor. M ı ı m r > ı ı V a aavtrt Abdurrahman Dilipak'ın da aralannda bulundugu hir grup Milli Gazrte 1T1UII1CU ya. » O y g l k ö ş e > a z a n d ö n g!aetemm z i v a r c , edcrck. uğradığı bombalı suikast so- nucu öldüriilen L'ğur Mumcu için başsağlığı dileğinde bulundular. Gazetemu Yönetim Kurulu Ba^kanı Aİe* Coşkun, yazanmız İlhan Selçuk, Cencl Yay ın V önctmenimiz Özgcn Acar ile yöiıetim kurulu iivesi Milla C oşkun ilc bir siirc sohbet edcn Abdur- rahman Dilipak ile beraberindeki diğer köşe yazarJan "\İumcu olaunı flime olarak kullanmak istiyorlar. Conazc törenine Cumhurhet okurlarının çok ustündc olan bir sayı katılmıştır. Ama bunu laikliğin gösterisi olarak göstermek yanlıştır. Biz de laiklik de. din de, demokrasi de istismar edilivor" görüştimi savundu. The Guardian ve Independent gazeteleri Uğur Mumcu'yu yazdı: Ankava'yıscırsungazetedDış Haberier Servisi - Gazctcmiz yazan Uğur Mumcu'nun kallcdilmcsinç ilişkin lcpkıler dış basında da sürü>or. Özcllıklc Jngilz ga/etclcn Mumcu'nun kişiliği, araşlınna yönlcmlcri vc konularına iliş- kin yorumlara sayfalarında ycr vcnyor- lar. Aşağıda, The Guardian vc The Indc- pcndcnl gazclclcrinin dünkü sayılannda ycr alankonuya ilişkin ya/ılarınçcvirisını yayınlıyoru? The Guardian L'ğur Mumcu. çok başanlı bir gazclc- ciydi. Bulguları çoğu kcz Ankara'daki dü7eni lemclındcn sarsardı. Sosyal adalcı duygusunun güçlülüğii nedcniyle, öğrc- tim üyclığindcn vazgcçmişli U/un sürcn sıkıyönctim vılları sırasındu bilc lchlıkcli ve hükümel açısından gaycl latsız konu- lan clcalmava çckınmcdi. Türkiyc'nin çoğu zaman dar kafalı si- >asi orlamında Uğur Mumcu. Papa Suı- kasli'ne ilişin araştırması ilc çoğu kımscyi rahaisız ctmişli. Yüksck düzcydc yol.su/- luklar. uyuşiurucu kaçakçılığı, şcnatcılı- ğın ariması gibi konularda da aynı cikiyı yapmışlır. Çalışmaları, mümın bır rniis- lüman olan Cumhurbaşkanı Turgut Ö/al ve sağcı bir muhafazakar olan Başbakan Siilcvman Dcmircl'ı her haldc mcmnun ctmiyordu. son yazdığı yazı, iki cski ba- kanın Yücc Dıvan'da vargılanmalannın gccıkmcsı konusundaydı. Ancak Uğur Mumcu'nun cn ılginç ö/clliğj, yapiığı ışın lchlikcli oluşuna rağ- mcn. bılgısini kcndisini zivarct cdcn gaze- lccılcrlc paylaşmasıydı. Tabii. aynı fikır- lcn paylaşmaları koşulu ilc... Independent Uğur Mumcu'nun ölümü. yaşamı bo- yunca dcmokratik sosyalisl ilkclcr vc ül- külcr doğrultusunda lıarckcl clmiş. sadc- cc ccsur dcğil, fakal son dcrccc alçakgö- nüllü vccsprilı bırkişıyc ugvundüşmcycn bir acılıkla oldu. Uğur Mumcu lck başı- na, hcrkcslcn bılc fazla. Türkiyc'dc basın ö/gürlüğü vc insan haklan ıçin yalışlı. Sosyalisl inançlanna rağmcn. yaşamının sonunda. muhafa/akar siyascicılcr. yük- sck rulbclı komutanlar. adalcl vc bürok- rası dc dahıl olmak u/crc bülün cskı muhalincrı vc kcndisini clcşlırcnlcrden dc saygı gördü \c onların güvcnını ka/andı. Uğur Mumcu buö/clliklcnni. ga/ciccı- lığı ilc ka/andı. Hclc Cumhurıyct gazctc- sindcki acımasız üslubu vc alayo dilı ilc ya/dığı günlük ya/ılarıyla 16 yılda 20 ki- lap ya/dı. Bır çok karanlık vc uğursu/ sorunun ü/crindcki pcrdelcrı kaldırdı: Bir Türk nco-faşisiinin Papa'yı öldünmc girişimı. silah kaçakçılığı. tcrörcylcmlcrı, insan haklan vc basın özgürlüğü. vc son zamanlarda Kcmalıst laık ilkclcrin şeriai- alığa karşı korunması. Daima sarsıniı yaralan göriişlcr ilcn sürcn bir kişi olmaktan. Türkiyc'dcki cği- limli insanJann,fikırlcrinıona görc ayar- ladıklan bir kışı oldu. Bülün bunlara karşılık, •"[anınınışlığının" hiç bir /aman kcyfini sünncdı. Hayallaki başlıca ilgi oclağı. yolsu/kık, lcrör vc siyasi oyunlar- Kılıkırk yaran araşlırmalan, hukuk cğııımı yapmasından kaynaklanıyordu. Bir avukaı görünümünü sürckli korudu. Araşlırmalarının, kcndi.sinc düşmanlar yaratlığını bıliyordu. vc hayaiınm lchli- kcdc olduğunu da... Son aylardaki araş- tırmaları sürpri/li sonuçlara doğru iJcrli- yordu- Şcnalcılann. ba/ı öndc gclcn laik- lcrın. failı mcçhul cınaycllcrindcn sorum- lu olamayacaklan gibi bir sonuca... Yinc dc Uğur Mumcu. bir şcrialcı saldınnın kurbanı olabilcccğinc inanıyordu. Ölümü Türkiyc dcmoknısisinin on yılı aşkın bırsürcdir karşılaşlığı cn acı darbc- dir. Ancak çaltşmalan çoktur. vc kişiliği. halkın-ijuuruna odcnli güçlü biçimde ka- /ılmışlır ki, anısı Türkiyc'dc korunacak- Iır. Kızdıran ' j Ayetullah Humeyni, 'Şeytan Ayetleri' adlı kitabı nedeniyle Hint.^ asıllı yazar SaJman Rüşdi'nin öldürülmesi için fetva vermişti ' Dış Haberler Servisi - Gazcic- mi/ yazarı Uğur Mumcu'nun gcçcn pazargünü arabasına ko- nan bomba .sonucu öldürülmc- si olayını pck çok örgül üslcndi. Bu örgüllcrin çoğu da, aşın din- ci örgütlcr. Edinilcn son bilgilc- rc görc polis soruşlurması da, cınayclin aşın dinci bir örgül tarafından işlcndiği noklasında yoğunlaşıyor. Mumcu'nun. her zaman yazılannda laikliğin kcs- kin bir savunucusu olduğu bilı- niyor. Hinl asıllı İngili/ ya/ar Sal- man Rüşdi dc, "Şcytan Aycllc- ri" adlı kitabı nedcniyle. öldü- rülmcsc bilc, İran yöncıimi larafından ölüm cczasını çarp- iınlmışt). İran'ın dini Jidcri Ayciullah Humeyni. Rüşdinin öldürülmesi ıçin fclva yayınla- mışlı. "Şcytan Ayctlcri"nin sc- rüycni şöylc gclişli: İslam dinine aiı eski bir tar- tışmayı fanlaslik bir uslupla aktaran Şcylan Aycllcri kilabı islam dinine vc müslümanlann lcmcl inançlanna hakarct ettiğı gcrckçcsiylc büyük lcpki lopla- dı Bu tcpkılcr öylc bir boyuta vardı ki. İran'ın dini lidcri Hu- meyni, 14 Şubal 1989 yılında bir fctva yayınladı ve "Salman Rüşdi'yi ıdama mahkum ctti". Humeyni. Tahran Radyosu'- nda yayınlanan fcivasında, "Tüm dünya müslümanların- dan bu kişilcri (yazan vc yayın- alan) dünyanın ncresindc bu- lurlarsa, dcrhal idam cimclcnni isliyorum ki, birdaha dünyada kimse müslümanlann mukad- dcsatına iflirada bulunma cesa- rcli göstermesin. Bu fclvanın ycrine getirilmcsi yolunda ölcn hcrkes. inşallah. şchadcl ıhcrte- bcsinc yüksclcccktir" dcdi. Humeyni. kilabın yazanna ulaşan ancak tck başma ıdam ctmcye gücü yctmcycn kişinin, halkın yardımıyla onu cczalan- dımıaya çalışmasını da istedi. Aziz Nesin kararlı 'Ayetler' yaymlanacak Kültür Servisi - Yazar Aziz Ncsin, İslami kcsimlcrin lcpkisini çckcn Salman Rüşdü'nün "Şcylan Ayetleri" kitabınm bugünc dck Türkiyc'dc yayınlanmamışolmasınr'onursuzluk" olarak nilclcndircrck. bu işi gcrckirsclck başına kcndısının yapacağını söylcdi. Salman Rüşdü'nün "Şcylan Ayetleri" kilabının Türkiyc'dc yayınlanmasındanyazarlaro'.arak sorumlu olduklannı vurgulayan Azız Ncsin,"Ya\malar bu sorumluluğu almaklan korkluklan için biz, yazarlar olarak yapalımdcdik. Bununiçin üçyıl önce Türkiyc Yazarlar Scndikası'nın gcncl kurulunda bcn bu konuyu açtım. O /aman 100 kadarya/ar bu işi yapmamı/ için imza atlı" dcdi. Ncsin, üç yıldan bu yana Türkiyc Yazarlar Scndıkası'nda bu konuyu gündcmc gctirdiğini, çcşitli yazarlann da destcğiylc. ama olma/sa lck başına. kilabın Türkiye'dccn kısa zamanda yayınlanacağını bclırtli. "Şcylan Ayctlcn" kilabının yayını konusunda BakanlarKurulu'nun biryasağı olduğunu, ayrıca Diyancl İşleri larafından cngcllcncbilcccğini dc sözlcrinc cklcycn Aziz Ncsin, "Bcn bu kilabın Türkiyc'dcyayınlanması için üç yıldır uğraşıyomm ama kilabın cn kısa zamanda yayınlanması şimdı daha da önemli. Özelliklc Uğur'un olayından sonra... Gericilik. bağnazlık aldı başınıgıdıyor. Gcriciliğin baskısmdan korkmadan bunu yapmak gcrckiyor. Gcricilcrc karşı ödün vermcycccğimizı göslcrmcmiz gcrckiyor" dcdi. Ncsin, Salman Rüşdü'yc Humeyni larafindan vcrilcn "ölüm fclvasından" sonra Hinı asıllı İngilizyazarın korktuğuiçin kıtabın yayınını durdurduğunu anlatarak. "Ancak Rüşdü'nün böylc birşcy yapmaya hakkı yok. Çünkü kitap arlık yayınlanmıştırvckcndisineaıldcğildir. Ancak kitapia mulabık olmadığını söylcycbilir. Bunu Sarlrc Kirlı Ellcr' kitabı için yapmıştı. Ama bir kitap yayınlandıkıan sonra, yazar o kitabın yayınını durduramaz. Onun için biz bu kilabı yayınlayacağız"dcdi. Bugünc dck ccşilli ülkclcrdc Salman Rüşdü'nün "Şcytan Ayctlcn" kilabının çcvinncnlcnnin tchdit cdilmcsı, halta birinin dc öldürülmesi olaylannın bu kitabın Türkiyc'dc yayınını cngcllcycmcycccğinı söylcycn Ncsin, "Korkarak hiçbirşcv yapamayız. Buuiançıan biran öiıcc kurtulup. bu kitabı basmamız gcrckiyor" dcdi. İnfaz için odül İran yönetimi, Humeyni'nin bu fctvasının ardından, 15 şu- balta, Rüşdi'yi öldürcn İranlı'- ya 2.6 milyon dolar ödül verc- ccğini açıkladı. Bu ödül. Rüşdi'yi vuran cğcr İranlı dcğil- sc, I milyon dolar olacaklı. Tahran'ın bu karannın hc- mcn ardından, 16 şubatia, İn- gilterc İran'Ia ilişkilcrinı don- dunna karan aldı. 17 şubat tanhindc İran Dev- lct Başkanı Ali Hamancy. Rüşdi'ninözürdilcmcsi halindc aıTcdilcccğini açıkladı Rüşdi bu çağnya uyarak 19 şubatia özürdiledi ancak Humeyni, ya- zann hiç bir koşulda aflcdilmc- ycccğını bıldirdi. Salman Rüşdi olayı. gidcrck diplorıaıik bir krizc dönüşlü. AT üyesi ülkclcr, 21 şubatta yaptıklan bır toplantıda, İran'- daki clçilcrini gcn çckmc vc İran'Ia üst düzcy Hişki kurma- ma karan aldılar. ABD'de, Humeyni'nin fclvasını "kabul cdilcmcz" bulduğunu açıkladı. İran, AT karanna tepkisını ericsi gün göstcrdi vc Tahran yöncıimi dc AT üyesi ülkcler- dcki clçilcrini geri çağırdı. Tah- ran'da "Ulcma" ımzalı bir bil-, diri yayınlayan bir grup da. "feivanın bir an önce uygulan-1 masını" istedi. Hizbullah bağlantısı 26 Şubat tanhindc IX'vrimcı Müslüman Güçlcr adlı aşın dinci bir örgül. Rüşdi'nin2haf-. ta içınde öîdürülcccğüıi bijdir- di. Aynı tarihjcrde Ubnaftt mcrkezıı vc ıraiı yanlısı TJuhul-| lah örgütü de, Humcyni'yi dcs- lekledığini açıkladı. Sevgili UĞUR MUMOPyu kaybettik. Ouyduğumuz acı tanımlanamaz. En büyük tesellimiz, bu acıyı ytlz binler ile aynı anda gözyaşı dökerek paylaşmak ve hatulamak sommiuiuklarımızı bir kez daha... Laik olmayanlann demokrat olamayacağının bilincini hep taşıyacağız. Demokrat, Jaik, dürüst, ödün vermez, örnek kişilik için tUm insarılann başı sağolsun. Ülgen-Gftkoel Verim, Nedigül-Selçuk Hasdemir.Çiğdem Kendir, Nnri Ertem, Maamtner Öztttrk, Fahrettin Yordakul, Süleyman Erdai, Nüvil Özahmy, Nnray Shahabzadeh, Ali Yttksel, Sanlı Şekercio^lo, Ali Şavar, Güleeren İJgen, Serhat Kılıç, Şebnem Çevrim, Hilal Baykal, Rııa Demirer, Oilek Somer, Cenk Buzkan. Mttge Dizen, Zeynep Yılnıaı. Yalkın Akıncı, Özlem Kuray, Pelin Tan. Metin Ibpcan, Feray Aksttt, Sema Bali. tlknor L'gan, tlker Durgan, Belkis Ön, Nilttfer Aykanlı, Süleyman Bilici, Levent Köksal, Nuray Boyalar. Elçin İi'ner. Oscan Aladinli, Tonguç Civelek, Allnt Paker, Cürsel Uçkan. Şemi Konak, Kader Ozbek. Filis Sivri. Ahmet Görü, Aydan Ugur, Nasan Timur. Tbran Cttrtürk Laikliğin, cumhuriyetçiliğin, Kemalizmin; silahı kalem olan yiğit savaşçısı UĞUR MUMCU Acını yüreğimizde taşıyor, katledilmeni nefretle kınıyonız. İETT TÜIVEL ÇALIŞANLARI Demokrasi, laiklik, özgürlük ve insan haklan savunucusu UĞUR MUMOPyu yüreğimize gömdük. YAŞATACAĞIZ. MUMCU'yu hunharca katledenleri nefretle kınıyoruz. BAKIRKÖY VERGt DAİRESİ ÇALIŞANLARI Değerli gazeteci ve yazar UĞUR MUMCU'nun bir suikast sonucunda öldürülmesi Boğaziçi Üniversitesi topluluğunda derin bir üzüntü ve tepki yaratmıştır. Düşünceleri şiddet kullanarak yok eımeye yönelik insanlık dışı eylemlerin Türkiye'de çağdaş ve demokratik bir düzenin gelişmesine engel olamayacağına inanıyoruz. Ailesine, başına ve halkımıza başsağlığı dileriz. BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ SENATOSU Atatürk ilkelerinin, insan haklarmın, anayasal özgürlüklerin, sosyal adaletin, laik düzenin yürekli savunucusu gazeteci-yazar, UĞUR MUMCU'nun karanlık güçlerce katledilmesini şiddetle lanetliyor, tüm basınımıza ve aydınlarımıza başsağlığı diliyoruz. ÜSKÜDAR BELEDİYE BAŞKANLIĞI TÜM PERSONELİ Türkbasmınmbüyükve cesur kaJenıi UĞUR 3IUMCI?nunkaranlık odaklarcaalçakçakatkdilişini laneüi)or, yakınlanna, basındünyamızave tüm ulusumuza başsağlığıdiliyoruz. BOR-KOOP S.S. BORNOVA YENİKENT KONUT YAPIKOOPERA1İFLERİ BİRIİĞİ S5. BORNOVA SARAYKENT KONLT YAP] KOOPERATİFİ,SS. BORNOVA EKİNKENT KOMJT YAPI KOOPERATtFİ, S5. BORNOVA YEŞÎLKENT KONLT YAPI KOOPERATİFİ, &S. BORNOVA BALKAN GÖÇVf ENLERİ KONUTYAPI KOOPERATİFİ, S.S. BORNOV A ÇAMLIBEL KONLT YAPI KOOPERATİFj, S^. BORNOV A AYDINKENTKONLT YAPI KOOPERATİFİ, S.S. OZBL RCU KONUT YAPI KOOPERATİFİ, S£. BORNOV A Ö2LEMKENTKONLÎ YAPI KOOPERATIF^&S. BORNOVA BİRLİKKENT KONLT YAPI KOOPERATİFİ, SS. YENİ İZMİR KONUT YAPI KOOPERATİFİ. &S. BRİÇKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ, SJS. YEŞİL YAŞAM KONLT YAPI KOOPERATİFİ, &S. BACYURDL KONLT YAPI KOOPERATİFİ,&S. TEM.yiUZ KONUT YAPI KOOPERATİFİ,S-S. BORNOVALILAR SAHİL ARSA YAPI KOOPERATİFİ,S.S. İZMİR KÜLTÜR EV YAPI KOOPERATİFİ, SS. BORNOVA W:\IZ KONLT YAPI KOOPERATİFİ, S.S. BORNOVA ÇAĞDAŞKENTKONUT Y APIKOOPERATİFİ, &S. DOSTÇA ARSA EDİNDİRME KONLT YAPI KOOPERATİFİ, &S. BATIÇİM KONLT YAPI KOOPERATİFİ.SJS. UYL/M ARSA VE KONUT YAPI KOOPERATİFİ, &S. STANDARTKFJST KONUT YAPI KOOPERATİFİ, SJS. BORNOVA BASINKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ, S£. YEŞİL ÇİZGİ KONUT YAPI KOOPERATİFİ. Si>. ALTINDAĞ BİRLİKKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ, SJS. SEVGİ ÇEMBERİ KONLT YAPI KOOPERATİFİ AEHNA . GENELBAŞKAN ALİSÖZER BAŞSAĞLJĞI Atatürkçü dUşüncenin yiğit savunucusu UĞUR MUMCU'yu kaybettik. Acımız sonsuzdur. PENDtK DEVLET HASTAJNESl VE MERKEZ SACLIK OCAĞI ÇALIŞANLARI UĞUR MUMCU'yu kaybetmekten duyduğumuz acı ve üzüntü sonsuzdur. EVTERKUET TTYCTROSU VİY4NA Değerli gazeteci yazar, UĞUR MUMCU'nun katledüişini nefretle kmıyor, demokrasi dostlarına başsağlığı diliyoruz. H1BIR MtZAH DERGİSİ VE JOKER ÇİZGİ ROMAN DERGİSİ ÇALIŞANLARI