Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 OCAK 1993 PERŞEMBE * CUMHURİYET SAYFA
HABERLEREV DEVAMI 19
GUNCEL
CÜNEYT ARCAYÜREK
• Baştarafi 1. Sayfada
töreni görmemişti Ankara.
Uğur, yine görevini yaptı. Şimdi bir yerlerde mavi göz-
leri muzip bakışlarla, ışıklarla dolu, gülümsüyor. ölüsü-
nün daha tehlikeli olduğunu kanıtlamış kişilere özgü
gönül rahatlılığı, yeni bır tarihin yazılışına tanıklık edi-
yor.
Bak Uğur; hemen her gün oluşan ya da birden patla-
yan olayları öğrendiğımiz anda birbirimize iletirdik.
öriceki gün, ilginç bir gelişme oldu. Anayasa Mahkeme-
si Başkanı Yekta Gürtgör özden'i ziyarete giden Genel-
kurmay Başkanı Doğan Güreş, "Türkiye'de aydınlann,
gençliğin, askerlerin laiklikten yana ve güçlu olduklan-
n/"söylemiş. Başkan Özden'i kucaklamış.
Yarın öbür gün malum çevrelerden ne yorumlar kim-
bilir ne yorumlar dinleyeceğiz.
Basının bir bölümü de senin disketlere merak sardı.
Hele bir haber öylesine eglendiriciydi ki... PKK ve Apo
başlıklı yazı dizinin dlsketlerinde "katilinin adı varmış!"
Ne yapmak istiyorlarsa... önümüzdeki günler anlayıp
ögrenecegiz.
Körfez gezisini sürdüren Başbakan Demirel, dün se-
ninkinin dışında öteki cinayetlerin, Emeç'i, Dursun'u,
Üçok'u öldürenlerin saptandığını söylemiş. "Türkiye-
deki bütün faili meçhul cinayetler aydınlanmıştır. Uğur
Mumcu olayı dışında " diyor.
Oysa iki gürtdür piyasada gezen bu haberi, ne Içişleri
Bakanı, ne Emniyet Genel Müdürü doğruluyor. Başba-
kan, "aydınlanmıştır" derken acaba neyi amaçlıyor?
örneğin, aydmlatma sözcüğüylecinayetleri işleyenlerin
hangi örgütlerden olduğunu mu söylemek istiyor, yoksa
katillerin adlarının da bilindiğini. ancak yakalanmalarını
önleyecek açıklamalar yapmak istemediğinden böyle
mi konuşuyor, anlaşılır gibi degil.
Dünkü görkemli tören bir eski filmin adını çağnştın-
yor
"Bir Millet Uyanıyor."
Acaba yanılıyor muyum?
Yüzbinleryürüdü
Radikal islanıa karşı
en büyük gösteri
Dış Haberter Servisi - Gazete-
mız yazan Uğur Mumcu için
dün Ankara'da düzenlencn ce-
nazc töreni yabanci haber
ajanslannda da geniş biçimde
ycr aldı. İngiliz Rcuicr ajansı,
Uğur Mumcu için dün An-
kara'da düzenlenen cenaze tö-
renini, "Orladoğu'da aşın fs-
lamcı akımlara karşı bugünc
dek düzenlencn en büyük pro-
leslo yürüyüşü" olarak niteledi.
Amcrikan haber ajansı AP,
Mumcu'nun ccnazc törcniyle
Türklcr'in ilk kez kızgınlıklan-
nı böyle kitlcscl bir bütünlük
içindc dilc gcurdiklerinc dikkat
çckti. Fransız haber ajansı AFP
Mumcu'nun, yüzdc 99'u Müs-
lüman olmasına karşın laik ve
dcmokratik bfr repmle yöneü-
lcn Türkiyc için simgeleştiğini
bildirdi.
Reuter
Rcuicr'in haberindc,
"Mumcu'nun ökiürülüne dek
çahşuğı Cumhuriycl Gazelcsı
Ankara Bürosu önünden baş-
layan yürüyüşc kalılanlar so-
kak sokak bir çığ gibi büyüye-
rck çiçcklerle örtülü, Türkiye
bayragına sanlı tabutu Maltepe
Camii'nden Cebcci Asri Me-
zarhğı'na dek taşıdılar" dendi.
Rculcr, Mumcu'nun, öldüriil-
rncsi ardından "ulusal bir
Uç cînayet
UBoştarofi 1. Sayfada
İranlı bakarun gezisini yanda
keserek ülkesine dönmesine yol
açan uyannın, Hizbullah'a yö-
nelik operasyonlann daha ra-
hat gerçekleştirilmesine yönelik
olduğu belirtildi. Içişleri Bakanı
İsmet Sezgin, Cumhuriyet mu-
habirinin konuya ilişkin sorusu
üzerine, "Kendisi, fran Devlet
Başkanı Rafsancani' nin çağnsı
üzerine ülkesine döndü"' dedi.
Hizbullah'ın egitimcisi
Mumcu suikastı ile ilgili ola-
rak Ankara'da gözaltına alınan
Ortadoğu uyruklu 11 kişinin
sorgusu Ankara Emnıyet Mü-
dürlüğü'nde sürerken, MİTin
yaptıgı bu sorgulama sonunda
önemli ipuçlan elde edildiği öğ-
renikii. Içişleri Bakanı Sezgin,
Cumhuriyet'e yapüğı açıkla-
•nada, "Bunlardan birinin Hiz-
^ullah'ın eğitimcisi olduğu ifa-
Je ediliyor" dedi. Sezgin, gözal-
andaki 11 kişinin Mumcu
iuikasü ile bağlanülan olduğu-
nun belirlendigini bildirerek "
"Mumcu suikastını çözmeye
yakdaşük" diye konuştu.
öte yandan Anadolu Ajansı,
iün akşam üzeri geçtiği bir ha-
aerde, Mumcu'yu öldüren
mnıbayı Ankara'ya getiren ki-
jniB İstanbul'da yakalandığını
•e itrafta bulunduğunu duyur-
iu. AA'nın haberine göre İs-
anbul'da düzenlenen operas-
"»niarda, Çetin Emeç'i öldüren
jikrin takuklan kar başhkla-
n, Turan Dursun cinayetinde
tullanılan sılah ve Uğur
Vlumcu'nun otomobiline ko-
mlan patlayıcıyı Ankara'ya
jötvren kişi ele geçirüdi.
tsanbul Terörle Mücadele
Subesi ekilerince geçen hafta
»şlıtılan operasyonlar sonu-
:u. Emeç, Mumcu ve Dursun
jaa.etleriru aydınlığa kavuştu-
•acac önemli ipuçlan ortaya
jka.nldı.
ICrntin Avrupa ve Asya ya-
kasaidaki hücre evlerinde "İs-
anrıı Hareket örgütü'ne men-
up» 18 kişi. Kalaşnikof marka
jtomatik tüfekler, muhtelif çap
simge"ye dönüştüğünü belirui.
Habcrde şu görüşJerc yer veril-
di:
"Ortadoğu larihinde aşın Is-
lam'a karşı en büyük kitle hare-
keti dün Ankara'da yıpıldı.
Mumcu'nun cenaze törenine
katılanlar öfkelerini İran'a yö-
neltitiler, ama Cumhurbaşkanı
Özal'ı da unulmadılar. Sık ak.
"Çankaya'nın şişmanı, laikli-
ğin düşmam" diye bağırdı.
AP
AP, aşın yağmura karşın
yüzbinlerce kişinin sokaklan
insan selınc çevirdiğini duyur-
du. Ajans, "Türkiye laiktir, laik
kalacak", "Kahrolsun şeriat"
gibi sloganlar atan yürüyüşcti-
lerin ellerende Türkiye bayrak-
lan ile Mumcu ve laik Türkiye'-
nin kurucusu Atatürk'ün fo-
toğraflannı taşıdıklannı bildir-
di. AP, Türkler'in kızgınlakla-
nnı ilk kez böylesine bir
bütünlük içinde dilc getirdiğinc
dikkat çekti.
AFP
AFP de yüzbinlerce kişinin
Mumcu'nun tabutuna omuz
vcrdiğini bclirterek, yürüyüşü,
"Türkiye'de 1 Mayıs 1977'den
bu yana görülen en büyük kitle
harckcti" olarak degerlendirdi.
ve marka tabancalar, lav silah-
lan, tabanca ve tüfeklere ait
mermiler, şarjörler, siyanür,
kar başhklan, bol miktarda C-4
tipi patlayıcılarla birlikte ele ge-
çirildi.
Yapılan balisu'k incelemeler
sonucu, ele geçirilen silahlar-
dan birinin, 4 eylül 1990 tari-
hinde Turan Dursun'un öldü-
rülmesınde kuUaruldığı saptan-
dı. Bu konuda Almanya'yla
kurulan temas sonucu, sılahın
Almanya'dan yasal yolla İran'-
daki bir kuruluşa satıldığı belir-
lendi. Ancak söz konusu sıla-
hın. devlet güvenlik güçleri
dışında, terör amaçh faaÛyet
gösteren bir kuruluş tarafından
da satın ahnmış olabileceği be-
lirtilerek bu yönde araşürma-
nın sürdüğü öğrenildi.
Aynca, olayda Iran'la ilgili
bir başka bağlantı. yakalanan
sanıklann sorgulanmalan so-
nucu ortaya cıktı. Bazı sanıkla-
nn 3'er ay süreyle lran'da eği-
tim gördükleri bildirildi.
Operasyonlar sırasında,
Hürriyet Gazetesi Genel Yayın
Müdürü Çetin Emeç'i öldüren-
lerin kullandıgı kar başhklan
ele geçirildi. Operasyonlann en
önemli sonuçlanndan birisi de
24 ocak günü Ankara'da bom-
balı suikasta kurban giden
Mumcu olaymı aydınlatacak
bir kişinin yakalanması oldu.
Sanık ifadesinde, suikastta kul-
lanılan C-4 tipi patlayıcıyı, ça-
lınü bir otomobüle Ankara'ya
götürdüğünü itiraf etti. Bu kişi-
nin, patlayıcıyı kime teslim etti-
ği ise araştınlıyor. tcişleri Baka-
nı Sezgin ise bu konudaki
habeneri "spekülatif olarak
nitelerken birtakun calışmalar
olduğunu bildirdi. Sezgin, "Bu
calışmalar, söylendiği gibi de-
ğil. Baglanüİar araşunhyor.
Yalan yanbş şeyler yazıhyor.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Yazanmız Uğur
Mumcu'yu dün toprağa verdik.
Mumcu için düzenlenen törene
katılan yüzbinlerce kişi, yazan-
mızı son yolculuğuna "Uğur'-
lar ölmez" ve "Katiller bulun-
sun, hesap sonılsun" sloganla-
nyla uğurladı.
Geçen pazar günü arabasına
konulan bombanın patlaması
sonucu yaşamını yitiren Uğur
Mumcu'nun cenaze törenine
Türkiye'nin dört bir yanmdan
katılım oldu. Mumcu'ya son
yolculuğunda alkışlarla ve slo-
ganlarla eşlik eden yüzbinler,
Ankara'da bugüne kadar gö-
rülmemiş büyüklükte bir cena-
ze töreni gerçekleşürdiler. Katı-
lımın yüzbinlere ulaşması
nedeniyle cenaze töreni sırasın-
da izdiham yaşandı ve kortej
oluşturmakta güçlük çekildi.
Kalabalık Mumcu'nun naaşına
Cebeci Asri Mezarlığı'na kadar
eşlik ederken, cenaze töreni
olaysız sona erdi.
Mumcu Cumhuriyet'in
önünde
Uğur Mumcu için dün, ilk
tören 1975 yıhndan bu yana gö-
rev yaptığı Cumhuriyet Gaze-
tesi'nin Ankara bürosu önünde
düzenlendi. Törenin 10.30'da
gerçekleşurileceğinin duyurul-
masına ve zaman zaman sağa-
nak halde yağan yağmura kar-
şın saat 08.15'ten iübaren bin-
lerce insan lören yerine akın
etti. Mumcu'nun cenazesi saat
09.25"te bulunduğu Adli Tıp
Kurumu morgundan ailesi ta-
rafından alınarak, kortej eşli-
ğinde Cumhuriyet Bürosu
önüne getinldi. Cenaze alkışlar
ve vatandaşlarca aülan karan-
filler eşliğinde gazete binası
önünde hazırlanan kalafalka
yerleştirildi. Mumcu'nun cena-
zesi başında eşi, çocuklan ve
yakınlan "saygı nöbeti" tuttu-
lar.
Kızılay alanında. cenaze tö-
renine katıiım için "halkımıza
çağn" başlığı altında bildiriler
dağıtıldı. Siyasi parti temsilcile-
rinin, demokratik kitle örgütle-
rinin, sendikalann ve vatandaş-
lann yeraldığı topluluk, tören
başlayana kadar "Türkiye laik-
tir, laik kalacak", "Mumcu'lar
ölmez", "Gerici katiller hesap
verecek", "Faşizme karşı omuz
omuza", "Türkiye İran .ohna.-
yacak". " Kahrolsun şeriat"
"Yobazlar İran'a". "Laiklik
düşmam Çankaya'nın şişmanı"
sloganlannı atülar. Topluluk-
takiler aynca " Yiğidim aslanım
burda yatıyor" türkusü ve
"Ankara'nın taşına bak, gözle-
rimin yaşına bak" marşını söy-
lediler. Akın akın cenaze töre-
nine gelen vatandaşlar, cenaze
için trafîğe kapatılan Kızılay
meydanına sıgmadı Büyük ka-
labalık, ellerinde şemsiyeler,
başlanna geçirdikleri naylon
poşetlerle meydanı doldurur-
ken, saçak altlan ve Kjzılay'a
açılan yollarda da büyük grup-
lar oluştu.
Cumhuriyet Ankara bürosu
önünde düzenlenen törende.
Başbakanvekili Erdal İnönü.
Kültür Bakanı Fikri Sağlar,
Adalet Bakanı Seyfı Oktay,
Devlet Bakanlan İbrahim Tez,
Türkan Akyol, Sanayi ve Tica-
ret Bakanı Tahir Köse, Çalış-
ma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Mehmet Moğultay, Turizm
Bakanı Abdülkadir Ateş, Ba-
yındırlık ve İskan Bakanı Onur
Kumbaracıbaşı bulundular.
Çok sayıda siyasi parti temsilci-
si ile belediye başkanlan da tö-
rene katıldılar.
Bitişin degil, başlangıcın
töreni
Ankara Bürosu önündeki tö-
rende Cumhuriyet başyazan
İlhan Selçuk ile Başbakan veki-
li Erdal İnönü birer konuşma
yaptılar. İlhan Selçuk konuş-
masında, Uğur Mumcu'nun
savunduğu ilkelerin yaşaülması
için kalabalığın söz vermesini
isteyince. kalabalık alkışlarla
"söz veriyoruz" diye bağırdı.
Törenin bir bitiş degil bir baş-
langıan töreni olduğunu belir-
ten Selçuk, şunlan söyledi:
"Cumhuriyetçiler: Cumhuri-
yetçiler, Cumhuriyet derken bir
konuyu vurgulamak istiyorum.
Tüm Türkiye Cumhuriyeü'nin
cumhuriyetçileri. Cumhuriyet-
çilik ilkesini gönülden sevenler,
bağlananlar. Şunu söylemek is-
tiyorum ki, hayaümın en zor
konuşmasını yapıyorum. Sev-
gili kardeşim, sevgili kardeşi-
miz, yüreğjmize gömdüğümüz
Uğur Mumcu'nun başında bu
konuşmayı nasıl yapacağımı şu
anda bilemiyorum.
Arkadaşlar, bu olayın anla-
mını vurgulamak için Uğur'un
kimliği, kişiliği ve hepimizin bil-
diği nıtelikleri aynca konuşma-
ya gerek yok. Uğur'u hepimiz
tanıyoruz, büiyoruz. Uğur, bir
cumhuriyetçiydi. Ama yalnız
Cumhuriyet Gazetesi'nin cum-
kara'ya gıderek, Yenigün'le
kurmuştur. Yenigün, Cumhu-
riyet Gazetesi'nin ayaklannı
oluşturmuştur. Emperyalizmle
savaşın. bağımsızlığın ve onur
kavgasına yürümedir. Dün İs-
tanbul'da, Cumhuriyet Gaze-
tesi'nin avlusunda konuşurken,
dinleyenlere iki şey gösterdim.
Birisi, gazetenin avlusundaki
Atatürk büstü. Uğur Mumcu.
su kaülmamış bir Atatürkçü,
laik cumhuriyetin yenilmez sa-
vunucusuydu. Ve Uğur Mum-
cu. bu idealler. bu inançlar
uğnına, canıru verdi. Bile bile
ladesdedi.
Arkadaşlanm, Uğur
Mumcu'nun ölümü karşısında
gösterilen bu tepki, bu duyarlı-
lık. bu sevgi kuşatması dilerim
ki burada bitmesin, sürekli ol-
sun. Biz duygusal bir milletiz.
Sevdiklerimizi cok severiz, duy-
gulanmızı dile getiririz, heye-
canlanmızı dalga dalga yüksel-
tiriz. Ama, ondan sonra da
unuturuz arkadaşlar. Neden
heyecanlandığjmızı. duygulan-
mızı neden dile getirdiğimizi
unuturuz. Şimdi şurada, Uğur
Mumcu'nun başucunda, tabu-
tunun başında hep birlikte söz
verelim, unutmayacağız
Uğur'un, Türkiye Cumhuri-
yeti'nin ilkelerini savunmakta,
sonuna kadar gruplaşarak, ör-
gütlenerek, >airüyeceğiz. Arka-
daşlar eğer yürüyebilirsek,
Uğur Mumcu'ya layık olabili-
riz. Bildiğinız gibi, bu gibi du-
rumlarda söylenecek söz, yine-
lenen söz 'kanlan yerde kalma-
yacak'ür. Kanlar yerde kalma-
yacak demek, bir anlam
taşımıyor arkadaşlar. Uğur'un
kanının yerde kalmaması için,
Uğur'un ilkelerinin, cumhuri-
yetin ilkelerini, O'nun yetiştiği
okulun savunduğu laik, bağım-
sız. demokratik. Atatürkçü
cumhuriyetin yaşatılması ve
"Sevgiü arkadaşlanm, bura-
da çok değerli yazar, gazeteci,
araştırmaa, hi'kukçu bir arka-
daşımız Uğur Mumcu'yu son
yolculuğuna uğurlamak için
bulunmaktayız. Ben burada
hükümet adına Sosyal Demok-
rat Halkçı Parti adına, yazılan-
nı her zaman takdirle okumuş
bir okuyucu adına, kendi adı-
ma. onun önünde saygıyla egili-
yorum. Uğur Mumcu eşi az
rastlanır birarkadaşıımzdı. De-
mokrasinin yılmaz bir savunu-
cusu, Türkiye cumhuriyetinin
kuruluş ilkelerinin ödün ver-
mez bir savaşcısı ve fikir özgür-
lüğü, demokrasi insan haklan-
na bağlı bir sosyaiist, bir laik
demokrat, sosyal hukuk devle-
tinin Türkiye ve dünyada eşi az
rastlanır bir savunucusu bir fi-
kir savaşçısıydı. Onun ele aldığı
konular, her biri tek başına bir
insan hayatını dolduracak ve
bir insanın bütün hayatı bo-
yunca, tehlikeden tehlikeye gö-
türecek çok çetin konulardı.
Ama bunlan ele alması onun
halkına, milletine, demokrasi-
ye, yüksek ideallere baglılıgın-
dan ileri geliyordu. Uyuşturucu
kaçakçılan ile uğraşıyordu. si-
lah kaçakçılanyla uğraşıyordu.
Teröre karşı bütün terör örgüt-
leriyle uğraşıyordu. Hangi kay-
naktan gelirse gelsin, hangi
nedenle olursa olsun, ınsanlan
terörle susturmak isteyen, ölüm
tehdidiyle ortadan kaldırmak
isteyen insanlara karşı, tek başı-
na savaşıyordu. Ve bu savaşı,
en tarafsız en tutarlı en titiz bır
araştırmacının kuyumcu dik-
katiyle veriyordu.
Uğur Mumcu Cumhuriyet'-
in bütün erdemlerini koruyor-
du. Tanınmış bir siyaset bilim-
cinin sözlerini hatırlıyorum,
•Cumhuriyet erdem rejimidir'.
(şte Uğur Mumcu, Türkiye
Cumhuriveti'nin bütün erdem-
Mumcu'nun dostlan yağmura aldırmadan son yolcuhığuada
kendisini yalmz btrakmadL
ilerletilmesi gerekir. Söz veriyor lerini hem üstleniyor, hem onla-
musunuz arkadaşlar? Bu sözü, n tek başına bütün kararlılığıy-
Uğur'un öldüremedikleri kişili- la savunuyordu. Bu davasında
ğinin, tabutunun demiyorum, ona bir zamanlar 'Sakıncab Pi-
kişiüğinin başında verdiğimiz yade" adını verenler oldu. Ama
bu sözü unutmayalım. şimdi görüyoruz bir zamanla-
^ . ^ . . nn sakıncalı piyadesini tüm
Arkadaşlar, 12 Eylül faşızmı- - -• - • - - -
nın Türkiye cumhuriyetinden
sökmek istediği cumhuriyeti
yeniden canlandırmak uğnına
şehitler veriliyor. Ve bu şehitler
verilirken de, itiraf edelim ki
toplum yeterli duyarlılığj göste-
remiyor. 12 Eylül faşizminin
buldozeri halkın üzerinden in-
sanlann üzerinden geçti, yürek-
lerin uzıerinden geçü ve demok-
rasinin üzerinden geçti bugün
hala 83 rejiminin kahnulannın
gölgeleri altındayız ve eğer bun-
lan tasfiye etmek ve tam de-
mokratik, kaülımcı demokrasi-
yi gözeneklerine kadar sindir-
miş, bağımsız ve Atatürkçü bir
Türkiye'de yaşamak istiyorsak,
toplumun üstündeki ölü topra-
ğının silkelenmesi gerekir. Ba-
km bugün, Uğurumuzu bir
tanecik kardeşimizi, sevgili
Uğurumuzu toprağa verirken
toplumun üzerinden ölü topra-
ğını silkeleyebilirsek ancak, an-
cak o zaman Uğur'a Cumhuri-
yet'e, insanlanmıza ve kendimi-
ze karşı görevimizi yapmış
oluruz. Bunu, bu cenaze töreni-
ni bir bitişin degil bir başlangı-
cın töreni saymak istiyorum.
Bir başlangıcı kaybedemeyiz
arkadaşlar. O zaman Uğur ra-
hat uyuyacaktır. Ancak o za-
man rahat uyuyabilecektir.
Uğur'un ruhuna sevgi ve saygı-
lanmı sunarak, hepinizi saygıy-
la selamhyorum."
tnönü'nün konuşması
Bazı doğru şeyler yazjlsa bile bu huriyetçisi değıldi. Türkiye
!.:_:_:.:_:_; —1~~. » J:.._ Cumhunyetı nın cumhunyetçı-bizim işimizi zorlaşünyor" diye
konuştu. Bir soru üzerine,
bombacının yakalanmadıgını
bildircn Sezgin. çahşmalarla il-
gili olarak belki bu akşam bir
açıklama yapılabileceğini bil-
dirdi.
siydi. Zaten ikisi birbirinden
aynlamaz. Cumhuriyet Gaze-
tesi'ni Yunus Nadi 1920'de
düşman işgalınden, emperya-
listlerin işgali altında bulunan
İstanbul'dan aynlarak, An-
ise, yaptığı konuşmada,
Mumcunun "Cumhuriyet'in
temel ilkelerinin yılmaz bir sa-
vunucu" olduğunu vurgulaya-
rak, "Mumcu'nun katillerini
bulmak. adalete teslim etmek,
suçlulan cezalandırmak. böyle-
si cinayetlerin bir daha işlenme-
mesini sağlamak hükümetimi-
zin namus borcudur, bunu
yapacağız" dedi. İnönü, şunlan zaman
la olabilir. Çünkü saygı böyle
gösterilir. Türkiye Cumhuri-
yeti'nin ulusal bütünlüğünü
koruyarak, bu cumhuriyet dü-
zenini her zaman yaşatacağız.
Bütün vatandaşlanmıza de-
mokrasinin bütün nimetlerini
tattırmak ve demokrasinin için-
de bütün vatandaşlanmıza
Türkiye ve dünyanın tüm ni-
temlerinden yararlandırmak,
özgür, kaülımcı, laik, demokra-
tik bir Türkiye'yi sonsuza ka-
dar götürmek ve fikir özgürlü-
ğünü herşeyin üzerinde tutmak,
işte Uğur Mumcu'nun haürası-
na saygı bunlan her zaman
Türkiye'de yaşatarak gösterile-
bilir. Biz bunu yapacağız. Bunu
bizle beraber, cenaze törenine
kaülmış yüzbinlerce insanımız
yaşatacaklar. Bunu, Türkiye'de
bugüne kadar hiçbir fikir ada-
mına nasip olmayan böylesi bir
törendegösteriyor,Ona bağh-
hklannı bildiriyorlar. Genç ku-
şaklar, Türkiye Cumhuriyeti'-
nin laik, demokratik, sosyal
hukuk devleti. banş içinde in-
sanlann mutlu olduklan. dün-
yaya önıek olduklan bir düze-
nin yaşamasını sağlayacaklar.
Değerli arkadaşımızı son yol-
culuğuna ugurlarken, O'na
bağlılığımızı ifade ederken,
kendisine. tanndan rahmet dili-
yorum."
Yüruyuş başlıyor
Gazete önündeki tören saat
10.30'da sona erdi. Yeniden ce-
naze arabasına konan
Mumcu'nun tabutu üzerine yıl-
larca calıştığı Cumhuriyet An-
kara Bürosu'ndan kırrruzı ka-
ranfıller aüldı. Gazete önünde-
ki tören sürerken, onbinlerce
kişi gazete ile Maltepe Camıi
arasındaki yolda. caminin çev-
resinde toplanmışü. Mumcu'-
nun cenazesi gazeteden camiye
ancak 1.5 saate ulaşabildi. Yol
boyu sloganlar atıldı, cenaze
arabasının üzerine karanfiller
aüldı. UğuT Mumcu'nun eşi
Güldal Mumcu ile çocuklan
Özge ve Özgür ile kardeşleri ise
yol boyunca arabaya binmeyi
redderek cenaze arabasının ar-
kasında yürümeyi yeğledi.
Mumcu'nun eniştesi Tekin
Gürson yiiriiş sırasında sinir
krizi geçirdı. Kortejde yürüyen-
ler arasında Başbakan Vekili
Erdal İnönü, DSP Genel Baş-
k P £ NP
nn
Türkiye'.ıin saygı yürüyüşü eş-
liğinde son yolculuğuna götü-
rüyor. Demokrasiye bağlı, in-
san haklanna bağlı, Türkiye
Cumhuriyeti'nin tüm ilkelerine
bağlı. Atatürk'ün önderliginde
başlatılmış olan Kurtuluş Sava-
şı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin
kuruluşu, bu temellere bağlıhk,
Uğur Mumcu'ya bütün haya-
tında inanıyorum ki. tek başına
girdiği savaşlannda hep bu reh-
berliği hayatında yüreğinde,
gözünün önünde tutuyordu.
Hiç bir zaman yılmıyordu ve
her zaman başanya gidiyordu.
Onun yazılannı her zaman dü-
şünerek okuyordum. Siyasetçi-
leri, en sevdiği siyasetçileri de
acımasızca eleşüriyor. Onlara
erdemü oünayı, hiç bir zaman
ödün vermemeyi ve toplumu-
muzun yüksek çıkarlan için,
biraraya getmeyi. toplumun
yüksek çıkarlan için demokra-
tik ilkeleri her zaman yüksek
tutmayı öğretmeye çalışıyordu.
Hangi katiller, bu menfur ci-
nayeti işlediler? Kim yaptıysa.
bir kişiye değıl. insanlığa karşı
suç işlediler. Demokrasimizc.
sosyal, laik hukuk devlctinc
karşı, bütün insanlığa karşı, suç
işledi. Uyuşturucular mıdır.
bağnaz örgütler midir, insanla-
nmızı esaret altına götürmek
isteyen şiddet örgütleri midir,
kimlerdir bunJar? .Onlan bul-
mak, adalete teslim etmek, suç-
lulan cezalandırmak, böylesi
cinayetlerin bir daha işlenme-
Başbakanvekıli Erdal İnönü mesini sağlamak hükümetimi-
zin namus borcudur, bunu
yapacağız. Bunu yapmak btzim
görevimizdir, namus borcudur,
Uğur Mumcu'nun haürasına
saygımızın işaretidir. Ama şu-
nu da söylemek istiyorum,
Uğur Mumcu'nun haürasına
saygı, herşey, O'nun katillerini
bularak, ama onunda ötesinde,
O'nun fikirlerini Türkiye'de her
canlı olmasına katkı
söyledi: yaprnakla, bu yönde calışmak-
Genel Başkan Yardımcisı Bü-
lent Akarcalı ile bazı bakanlar
ve milletvekilleri de yer aüyor-
du.
Mumcu'nun cenazesi henüz
Cumhuriyet Bürosu önündey-
ken, binlerce kişilik gruplar ara
sokaklardan ve diğer yollardan
Maltepe Camisi ve çevresini
doldurdular. Kızılay meydanı-
na, Sıhhıye ve Bakanlıklar tara-
fından gelen gruplann da
Cumhuriyet'in önündeki kala-
balığa katılmalanndan sonra:
Cumhuriyet bürosundan cami-
ye kadar olan yaklaşık iki kilo-
metrelik yürüyüş yolu tama-
men doldu.
Maltepe Camisi'nde
izdiham
Kalabalık nedeniyle Maltepe
Camisi'ndeki törende izdiham
yaşanırken. bazı bakanlar. mil-
letvekilleri ve parti yöneticileri
yoğun kalabalık nedeniyle cami
avlusuna giremediler. Milü Sa-
vunma Bakanı Nevzat Ayaz
Maltepe Camisi'ne geldiğinde
"Mollalar orduya girmesin"
slogaru aüldı. Bakan da el sal-
layarak onayladı. Bu slogan
atılırken Genel Kurmay Başka-
nı Orgeneral Doğan Güreşin
de yamndaki paşalara. "Tabii
ki alınmayacak. Vatanın mille-
tin bölünmesine uğraşan kişile-
re kapımız kapalıdır" dedığı
işitildi.
Cumhurbaşkam Vekili ve
TBMM Başkanı Hüsamettin
Cindoruk'un da cami avlusuna
girmesinin ardından Mumcu'-
nun ailesi geldi. Yol boyunca
kalabalık nedeniyle defalarca
ezilme tehlikesi geçiren
Mumcu'nun ailesi. cami avlu-
suna girerken de büyük güçlük
çektiler.
Uğur Mumcu'nun cenazesi
musalla taşına kadar ellcr üze-
rinde taşındı. Güldal, Özge ve
Özgür Mumcu ile Uğur
Mumcu'nun diğer akraba ve
yakınlan kalabalık nedeniyle.
Mumcu'nun cenazesinin hayli
uzağında kaldılar. Mumcu ai-
lcsı.izdiham nedeniyle dini tö-
rcn başlamadan cami avlusun-
dan aynlarak, kortejin yürüye-
ccği yola doğnı yöneldiler.
Cenaze namazından sonra
Mumcu'nun karanullerle be-
zenmiş ve bayrağa sanlı tabutu
eller üzerinde cenaze arabasına
konarak Cebeci Asri Mezar-
hğı'na doğru. kalabalık eşliğin-
de ve alkışlarla saat 12.40'da
yola çıkanldı.
Maltepe Camisi'ndeki törene
Cumhurbaşkam vekili Hüsa-
mettin Cindoruk, Başbakan
vekilı Erdal İnönü, siyasi parti
lider ve yöneücileri, bakanlar,
milletvekilleri, belediye başkan-
lan, demokratik kitle örgütleri
ve sendikalann yönetici ve üye-
leri ile gazeteciler katıldılar.
Gazetemiz imtiyaz sahibi Berin
GOZLEM
UCCR MUMCU
M(Ba$tarafi I. Suyjinla)
teseydik, diplomalarımızı, mor binlikler getiren birer
senet gibi kullanırdık. Mimardık, mühendistik, doktor-
duk, avukattık. Yazlık kışlık katlarımız, arabalarımız olur-
du. Yüreğimiz, işçiyle birlikte aftı, köylüyle birlikte attı
Yaşamımızın en güzel yıllarını, birer taze çiçek gibi ver-
dik topluma. Bizleri yok etmek istediler hep
öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Fidan gibi genç kızlardık. hayat, şakırdayan bir şelale
gibi akardı gözbebeklerimizden. Yirmi yaşında yirmi bir
yaşında, yirmi iki yaşında, işkencecilerin acımasız elle-
rine terk edildik. Direndik küçücük yüreğimizle, direndik
genç kızlık gururumuzta. Tükürülesi suratlarına karşı
bahar çiçekleri gibi, taptaze inançlarımızı fırlattık boş bi-
rer eldiven gibi. Utanmadtlar insanlıklarından, utanma-
dılar erkekiiklerinden.
Hücrelere atıldık ey halkım, unutma bizi...
Ölümcül hastaydık. Bağırsaklarımız düğümlenmişti.
Hipokratyeminietmişdoktorkimlikli işkencecilerin elin-
de öldürüldük acınmaksızın. Gefinlikferimizin ütüsü bo-
zulmamıştı daha. Cezaevlerine kilitlenmiş kocalarımı-
zın taptaze duygularına, birer mezar taşı gibi savrulduk.
Vicdan sustu. Hukuk sustu. Insanlık sustu.
Göz göre göre öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Kanserdik. ölüm, her gün bir sinsi yılan gibi dolaşıyor-
du derilerimizde. Uydurma davalarla kapattılar hücrele-
re. Hastaydık. Yurtdışına gitseydik kurtulurduk belki. Bir
bucuk yaşındaki kızlarımızı öksüz bırakmazdık. Önce,
kolumuzu, omuz başından keserek, yurtseverlik borcu-
muzun diyeti olarak fırlattık attık önlerine. Sonra da, otuz
iki yaşında bırakıp gittik bu dünyayı, ecelsiz.
öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Giresun'daki yoksul köylüler, sizin için öldük. Ege'-
deki tütün işçileri, sizin için öldük. Dogu'daki topraksız
köylüler, sizin için öldük. Istanbul'daki, Ankara'daki işçi-
ler, sizin için öldük. Adana'da, paramparça elleriyle, ak
pamuk toplayan işçiler, sizin için öldük.
Vurulduk, asıldık, öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Bağımsızlık, Mustafa Kemal'den armağandı bize. Em-
peryalizmin ahtapot kollarına teslim edilen ülkemizin
bağımsızlığı için kan döktük sokaklara. Mezar taşlarımı-
za basa basa, devleti yönetenler, gizli emirlerie, başları-
mızı ezmek, kanlarımızı emmek istediler. Amerikan
üsleri kaldınlsın dedik, sokak ortasında sorgusuz-sual-
siz vurdular.
Yirmi iki yaşlarındaydık öldürüldüğümüzde ey halkım,
unutma bizi...
Yabana petrol şirketlerine karşı devletimizi savun-
duk; komünist dediler. Ülkemiz bağımsız değil dedik;
kelepçeyle geldiler üstümüze Kurtuluş Savaşmda em-
yeryalizme karşı dalgalandırdtğımız bayrağımızı daha
da dik tutabilmekti bütün çabamız. Bir kez dinlemediler
bizi.
Bir kez anlamak istemediler.
Vurulduk ey halkım, unutma bizi...
Henüz çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. Bir kadın
eline degmemişti ellerimiz. Bir sevgiliden mektup bile
almamıştık daha. Bir gece sabaha karşı, pranga vurul-
muş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpala-
rına. Herkes tanıklır ki korkmadık. Içimiz titremedi hiç.
Mezar toprağı gibi taptaze, mezar taşı gibi dimdik boy-
numuzu uzattık yağlı kementlere.
Asıldık ey halkım, unutma bizi...
Bizi öldürenler, bizi asanlar, bizi sokak ortasında vu-
raniar, ağaoeyimiz, babamız yaşlarındaydılar. Ya bu
düzenin kirli çarklarına ortak olmuşlardı ya da susmuş-
lardı bütün olup bitenlere öfkelerini bir gün bile, karşı-
sınaaMere bağırmamış insanların gözleri önünde,
öldürüldük. Hukuk adına, özgürlük adına, demokrasi
adına, Batı uygarlığı adına, bizleri, bir şafak vakti ipe
çektiler.
Korkmadan öldük ey halkım, unutma bizi...
Bir gün mezarlarımızdagülleraçacakey halkım, unut-
ma bizi... Bir gün sesimiz hepinizin kulaklarında yankıla-
nacak ey halkım, unutma bizi.
Özgürlüğe adanmış bir top çiçek gibiyiz şimdi, hep
birlikteyiz ey halkım unutma bizi, unutma bizi, unutma
bizi...
Nadi de törenler sırasında
Mumcu ailesinin yanında yer
aldı.
Maltepe Camisi'nden hare-
ket edildikten sonra da kalaba-
lık nedeniyle yine izdiham ya-
şandı. Camiye gelinceye kadar
olduğu gibi kortej de oluşturu-
lamadı. Kalabalık nedeniyle
arada sıkışan Mumcu ailesi de
önde eskort görevi yapan polis
araana ahndı. Bu aracın çevre-
sinde de gazeteciler tarafından
kordon oluşturularak önlem
ahndı.
Cenaze aracı arkasındaki bü-
yük kalabalık ile güçlükle me-
zarlığa doğru ilerlerken, önce-
den yapılan programda gerçek-
leşmedi. Sıhhıye köprüsü
üzerinden araçlara binilerek
mezarlığa gidileceğinın duyu-
rulmasına karşın, halk cenaze
arabasının peşisıra mezarlığa
kadar yürüdü. Yürüyüş sırasın-
da cenaze arabasının ardında
birkaç kilometre uzunluğunda
bir kortej oluştu. Cenaze araba-
sı Cebeti Asri Mezarlığı'na
uiaştığında kortejin sonu henüz
Sıhhıye köprüsünü yeni geç-
mişti.
Mumcu'nun cenazesi saat
15.00'de Cebeci Asri Mezar-
lığı'nda toprağa verikJi.
Mumcu'nun cenazesi toprağa
verildikten sonra mezarhkta
Cumhuriyet
Vakfı
Hesap
Numaralan
Akbank - Tûrbe Şubesi
Hesap No: 12627-6
Vakıfbank - Nuruosmani-
ye Şubesi
Hesap No: 2005044
Halk Bankası - Cağaloğlu
Şubesi
Hesap No: 66049
Nol: Vakıfbank, Cumhuriyet
Vakfı için. tüm şubelerinden
masrafsız havale yapmakta-
dır.
G.Ü.nden aldığım posa vc
kimlığimı kaybetlim.
Hükümsüzdür.
BURHANCEBE
bulunanlar toplu olarak ıstiklal
marşı okudular. Törene katılan
yüzbinlerce kişi gruplar halinde
dağıldı. Törende herhangi bir
olay çıkmadı.
Basın toplanteı
Uğur Mumcu için düzenle-
nen cenaze törenine kaülan
Başbakan Vekili Erdal İnönü,
tören sonrasında TBMM'de
bir basın toplantısı düzenledi.
İnönü, suikast sonrasında top-
lumun gösterdiği tepkinin, "de-
mokratik Türkiye'nin geleceği
açısından önemli bir güvence"
olduğunu behrterek, "Türkiye
Cumhuriyeti'nin laik, demok-
ratik bir hukuk devleti olarak
süreceğira, böyle bir acı olay ne-
deniyle de olsa ortaya koymak,
ülkenin geleceği açısından
önemli bir güvence olmuştur"
diye konuştu.
TRTnasd verdi?
Uğur Mumcu'nun cenazesi-
nin Maltepe Camii'nde kılınan
namazdan sonra Cebeci Asri
MezarlığTna götürulmesini ya-
nm saat süreyle canlı olarak
yayınladı. TVl'den yapılan ya-
yında.önce, 12.07'de 'Telefon-
daki Ses' adı dizı fılm kesılerek
haberler başladı ve beş dakika
süreyle o ana kadarki geh'şme-
ler aktanldı. Daha sonra dizi
filmin yayını sürdü. öğle nama-
n ve cenaze namazmın kıhnma-
smın ardından 12.33'te TRT
Maltepe Camii'ni yeniden bağ-
landı ve yanm saat süreyle yüz-
binlerce kişinin Cebeci Asri
Mezarhğı'na yürüyüşünü gö-
rüntüledi. TRT, 'Mumcular
öhnez', 'Katiller bulunsun, he-
sap sonılsun' gibi sloganlann
ekranlara yansımasına izın ver-
dikten sonra, bir grubun 'Faşiz-
me ölüm. tek yol devrim' sloga-
nını atması üzerine ses bağlantı-
sını hemen kesti.
Bu arada gazetemizin büro-
lannı arayan yurttaşlar TRT'-
nin canlı yayını için teşekkür
ederken büyük birçoğunluk da
TRT'nin törenin sadecc Malıc-
pe Camü'ndeki bolümünü nak-
İen verip yayını kesmesıni pro-
testo etti.
TRT lde Saynan Lcvent'ın
hazırlayıp sunduğu "Akşama
Doğru"da da Mumcu'nun ce-
naze töreni ile ilgili gcnı> bır
habcr-proeram >a>ınljndı.