Katalog

\ AGUSTOS1992 PAZARTESI CUMHURIYET SAYFA DIS HABERLER •evandnadze'den Ibhazlara uyarı • MOSKOVA(AA)- rürcıstan Devlet Konseyi iaşkanı Eduard Şevardnadze, ynlıkçı Abhaza Lideri Tadislav Ardzinba'nın ölgedeki sorunu çözmek içın a kısa sürede kendileriyle jorûşmelere başlamaması ialinde, "Abhaza Özerk Cumhunyeti'nin yeni Iderlerini" beliriemek de dahif dmak üzere "Ek önlemler amak zonında kalabileceklenni" söyledi. Azeri biplikleri lerliyor • Dış Haberler Servisi - Vzerbaycan ordusuna bağlı birüklerin, Dağlık Karabağ bölgesinde gerçekleştirdiği operasyonlarda. altı köyü daha Ermenılerden gen aidığı bıldinldı. Azeri Turan ajansının bıldırdığine görc Azen kuvvetlen Canyatağı, Gülyatağı, Maruçlı. Baş Güneypaye, Orta Güneypaye ve Drombon köylerini denetimleri altına aldılar. Ajans, çatışmalaıda Ermeni kuvvetlerinın ağır kayıplar verdığını ve Dağlık Itarabağ'daki ErmenıJere silah ve cephane götürmekte olan bir konvoyun pusuya düşürüldüğünü bildirdı. Kabil'de geçici ateşkes • İSLAMABAD(AA)- Afganıstan hükümeti, Kabıl'dekı diplomatlann tahliyesine olanak vermek amacıyla, geçici ateşkes ilanınaolurverdı. İslamabad'daki güvenilir kaynaklar, hükümet birüklerine karşı savaş yürüten Gülbeddin Hikmetyar komutasındaki Hizb-ı İslami grubunun dün l ateşkese evet demesındcn i sonra, hükümetin de geçici ! ateşkese yeşil ışık yaküğını bıldirdiler. Aynı kaynaklar, diplomatlann tahliyesinın aynntılannın bundan sonra inceleneceğinı behrtuler. Bir BMyetkiüsı,K.abil'de,215'i kentten aynlmak ısteyen en az 250 dıplomat bulunduğunu söyledi. Ortadogu banşı için yeni tur •TELAVtV(AA)- Orta"doğu Banş görüşmelennin 6. turu, bugün Washıngton'da başlıyor. Ürdün-Filistin, Suriye ve Lübnan heyetleriyje görüşmelere katılacak İsraıl heyeti, dün gece Tel Aviv'den vola çıktı. Fiüstin heyetinin, İsrailli yetkililerin kendilerine uyguladıklan politikayı protesto ıçin VVashington'a hareketini behrsiz bir süre ertelemesı nedeniyle, Filistinlilerle İsrailliler arasındakı görüşmelerin gecikme tehlikesi bulunuyor. Bağdat, müttefıklerin ülkeyi bölme planına karşı tüm güçlerin seferber edileceğini bildirdi p n j ÎTTK A D A Irak: Sonunakadarsavaş• Irak birliklerinin güneyde Şiilere karşı önceki gün yeni bir sal- dınya geçtiği bildirildi. Iraklı yetkililer inceleme yapmalan için Batılı gazetecileri ülkenin güneyindeki bir kasabaya götürdüler. Dış Haberler Servisi - Irak ordusunun ülkenin güneyinde Şiilere karşı yeni bir saldın başlatuğı bildinldı. Bağdat, müt- tefıklerin ülkeyi 'bölme planlanna' kar- şı tüm gücüyle savaşacağını açıkladı. Bush yönetimi yetkılileri, Irak'ı parçala- maya çahştıklanna ilışkın ıddıalan red- dettüer. AA ve Reuterın haberlerine göre, güneyindeki bataklıklarda bulunan Şii mevzilerine karşı ağır bir bombardıman başlattığmı iddia etti. Ingjliz Dışışleri Bakanlığı yetkilileri kendilerinin de saldınya ilişkin raporlar aldıklannı. ancak olayın aynntılanran henüz öğrenilemediğini belirttiler. Iraklı muhalefet lideri aynca, Şiilerin korunması için 32. paralel güneyine ge- 'Özgür Irak Meclisf adb Iraklı muhalif tırilen uçuş yasağını, "yetersiz bir önlem' grubun liden Saad Cabir'in Londra'da olarak niteledi. yaptığı açıklamada, Irak ordusunun Cabir, yalnızca hava korumasının önceki sabah şafaktan itibaren ülkenin Saddam Hüseyin'i kışkırtarak misille- meye yöneltecek yetersiz bir önlem ola- cağını savunarak, "Ya tam bir koruma paketi hazırlanmalı ya da hiçbir şey ya- pılmamalı. Bu olmadan getinlen uçuş yasağı, sadece daha fazla ölüme yol açar" dedi. Irak yönetimi ise Baü'yı Irak'ı böl- mek ıçın komplo hazırlamakla suçladı ve bu gjrişime karşı "her ne pahasına olursa olsun direneceklenni" bildırdı. Başbakan Muhammed Hamza El Zübeydi, Irak radyosunda yaptığı ko- nuşmada yönetimin ülkeyi savunmak için tüm gücünü seferber edeceğini söy- ledi. El Zübeydi, "Önderlik, başkan,. devlet, ulusal partiler ve Kürt olsun Arap olsun bütün Irak yurttaşlan. ABD. İngiltere ve Fransa tarafından gi- rişilen bu suç eylemine karşı çıkıyorlar" dedı. Bağdat'ta yayımlanan resmi gazeteler de ABD, Fransa ve İngiltere'nin aldığı 'güneye uçuş yasağı' karannı şiddetle kınadılar. Gazeteler, Irak'ı bölmeyi amaçlayan her türlü saldınya karşı sa- vaşılacağını yazdılar. Uçaklar düşüriilecek Bu arada, ABD Başkanı George Bush'un, Irak uçaklannın 32. paralelin güneyine geçtikleri takdirde ABD ve Körfez savaşı müttefıklerine ait uçaklar- ca düşürulecegiııi bu hafta içinde resmen açıklamasının beklendiği bildirildi. İzzetbegoviç, Saraybosna'daki Sırp kuşatmasını yarmaya çalıştıklannı bildirdi Müslümanlar, karşı saldırıya geçtiDış Haberler Servisi - Bosna-Hersek'ın başkenti Sa- raybosna'da Sırplara karşı di- renen Müslüman ve Hırvat güçlerinin karşı saldınya geç- tıklen ve kuşatmayı yarmaya çalışüklan bildinldı. Türkiye, Bosna-Hfrsek sorununu görüş- mek amacıyla bugün yapılacak Bırleşmış Mılletler Genel Ku- rulu toplantısında Sırp saldır- ganlığının "etkin önlemlerle" durdurulmasını vurgulayan bir karar alınması ıçin çalışacak. Bosna-Hersek Cumhurbaş- kanı İzzetbegovıç, Londra Konferansı öncesı Saray- bosna'ya yönelık genel bir sal- dın başlatan Sırplan durdur- duklannı bildırdı. Reuter'ın haberine göre İz- zetbegoviç, Müslüman ve Hır- vat güçlennm, kuşatmayı yar- mak ıçin karşı saldınya geçtik- lenni belırtti. İzzetbegoviç, Ilıca ve Vogosca semtlennı de ele ge- çırmeye çalıştıklannı kaydede- rek, "Amacımız, kenttekı Sırp hâkımiyetini kırmaktır. Şans bize yardım ederse, kentin öz- gür olmasını bekliyoruz" dedı BBC, Izzetbegoviç'in. Müslü- man ve Hırvat güçlenn 5 gün- dür karşı saldın içinde oldukla- nnı söyledığini belirtti. Türkiye bastınyor Bu arada, Türkiye Sırp sal- dırganlığının durdurulması ıçin BM'den etkın önlemlere dayalı bir karar çıkartmaya çalışacak. Ankara buromuzun bıldırdı- ğine göre, Dışişlen çevrelen, Ankara'nın karar tasansırun kabul edılmesi durumunda Londra Konferası'na katılacak ülkelerin bu karan göz ardı ede- meyeceklerinı bildıriyor. Dışişlen Bakanı Hıkmet Çe- ün, "kan dökülmesının engel- lenmesine yönelik etkın önlem- ler" alınması ıçın çalışacaklan- nı bildırdı. U Bosna-Hersek'te, Sırpların Müslüman halka karşı baş- lattığı katliam, ANAP İstanbul İl Teşkilatı tarafından düzenlenen bir yüriiyiişle protesto edildi. Taksim'den Nişantaşı'ndaki \ ugos- la\ya konsolosluğuna kadar süren yüriiyüş sonunda konsolosluk kapısına siyahçelenkle katliamı yüriitenSırpların adlarının yer al- dığıbirdosya bırakıldı. Dünsaat 12.00'debaşJayanyüniyüşöncesi Taksim'deki Atatürk anıtına çelenk konuldu ve saygı duruşunda bulunuldu. Aralannda Bosna-Herstk'ten kaçarak türkive'ye ge- len göçmenlerin, \NAP İstanbul milietvekillerinin. beledi\e baş- kanlarının \e ilçe teşkilatlarınuı bulunduğu 2 bin kişilik grup elle- rinde Türk bavraklarıyla katliamı protesto eden yürii\üşe geçti. Yugoslatya konsolosluğu önüne kadar süren yürüyüş sırasında gruptakiler serhat türküleri >e marşlar sövlediler. Konsolosluk önünde ANAP İl Başkanı Erdal Aksoy, Bosna-Hersek'teki olayla- rı kınayan bir komışma yaptı. Son 4 ay içinde Müslüman Boşnak- lardan 2 milyon insanın yurdunu, yu>asını terke mecbur bırakıldığı- nı. 200 bini aşkın insanın esir kamplarında insanlık dışı işkenceye maruz bırakıldığını. 100 bini aşkın insanın da insafsızca öldürüldü- ğünü kaydeden Aksoy, söyle dedi: "B\I kararlanna hayasızca kay ıtsız kalan Batı dünyası, bu şoven cinayetlerin karşısında sessiz kalmakta \e emsaline rastlanılmamış bir insaniık sucuna ortak ol- maktadır." Bu arada katliamdan kaçarak Türkiye'ye sığınmış Dilek İçmeli adlı bir kız çocuğu da Bosna-Hersek'te katliamın ya- şandığını, babaların esir kamplarında toplandığını ve annelere de tecavüz edildiğini söyledi. \ üriiyüşe katılanlar daha sonra sessizce konsolosluk önünden aynlırken, ç«vrede geniş güvenlik önkmleri alındığı görüldü. (Fotoğraf: HAYRETTIN SAGANAK) Ülkede, halk yirmi yıl sonra ilk kez genel seçimler için dün sandık başına gitti Lübnan 9 da demokrasi yolunda ilk aduıı• Ülkedeki Hıristiyanlar, oluşacak hükümetin Suriye yarüı- sı olacağını ve bu nedenle Lübnan halkını temsil edemeyece- ğini öne sürerek, seçimleri boykot etti. Dış Haberler Servisi - Lübnan'da Lübnan'daki Hıristiyan Maruniler'- dün_20 yıldır ilk kez genel seçimler yapıl- den oluşan muhalefeün, Suriye etkisi dı. Ülkedeki Hıristiyan Maruniler seçimı altında yapılan seçımlen protesto etmek boykot ederken, Bekaa Vadisi'nin doğu üzere, önceki gün halka üç günlük genel kesımindeki 370 bın seçmen ile Kuzey grev çağnsında bulun4uğu bildirildi. Lübnan'daki 530 bin seçmen dün 20 yıi- Ülkedeki Hınstiyanlar, oluşacak hükü- dır ilk kez sandık başına gıtti. Buikiböl- metın Sunye yanlı olacağını ve bu ne- genin dışındaki seçmenler de 128 san- denle Lübnan halkını temsil edemeyece- dalyeli Lübnan parlamentosunu belirle- ğini öne sürdükleri belirtiliyor. Hıristi- mek üzere, önümüzdeki haftalarda oy yan muhalefet seçimlerin yapıldığı dün- kullanacak. kü pazar gününü 'yas günü' ılan ettikle- rini duyurdu. Lübnan'ın 1943 yılında Fransa'dan bağımsızbğını ilan etmesinden bu yana kurulacak olan bu dokuzuncu Lübnan hükümetinde, Müslümanlarla Hıristi- yanlann eşit sayıda mılletvekıli tarafın- dan temsil edilecekleri belirtiliyor. Özel güvenlik önlemlerinin alındığı, Bekaa Vadisi'nin doğusundaki seçmen- er 5 Sünnı Müslüman, 8 Şiı, 3 Marunı Hıristiyan. 2 Rum Ortodoks, 3 Katolik, 1 Dürzi ve 1 Ermeni Ortodoks millet- vekili belirleyecekler. Kuzey Lübnan'- daki sandalyeler ise 11 Sünni Müslü- man, 9 Maruni Hıristiyan, 2 Alevi ve 6 Rum Ortodoks arasında paylaştınla- cak. Lübnan'da dün yapılan genel seçim- lerde aday olabilmck için, 25 yaşında ve en az 10 yıldır Lübnan vatandaşı olmak gerekıyor Oy kullanabilen 21 yaşın üzerindeki seçmen sayısı yaklaşık 2 milyon. Suriye ve Lübnan hükümetleri, se- çimlerin Suriye askerlerinin 1989 yılın- da vanlan Taif anlaşmasına göre, 22 ey- lülde Beynıt'tan çıkmasından önce yapılmasmda ısrar etmiş ve Hıristiyan- lar bu nedenle seçimleri boykot etme karan almıştı. GOZLERİMİZİN İÇİNE BAKIN... SORUSLAR ERGUN BALCI jrak ve Köpfez'e İlişkin Yeni Hesaplar Müttefiklerin Irak'ın güneyini Saddam'ın uçaklarına ya- saklamalarının, aslında geniş kapsamlı bir planın ilk aşa- ması olduğu anlaşılıyor. Yasaklama kararma ilişkin akla şu soru geliyordu: Sad- dam, uçaklarını kullanamasa bile, zırhlı araç ve topları ile Şii isyancıları yine ezemez mi? International Herald Tribune gazetesi bu sorunun yanıtını veriyor. Gazetenin haberine göre müttefikler ileri- de yeni ve daha radikal bir adım atarak Guney Irak'ta ku- zeyde yaptıkları gibi Saddam'ın kara kuvvetlerinin de gire- meyeceği "güvenli bölge" kurmayı tasarlıyortar. Böylece Güney Irak da merkezden koparak özerk bir birime dönû- şecek. Herald Tribune, güneyde kurulması tasarlanan "güvenli bölge" için müttefiklerin ciddi planlar hazırladıklannı bil- dirdikten sonra şu ılginç yorumu yapıyor: "Bu durumda güneydeki Şiilerin de kuzeydeki Kürtler gibi güvenli bölge- yi özerk siyasal örgütlenme için bir üs olarak kullanacak- ları kuşkusuzdur." Müttefiklerin umudu şu: Güney Irak da Saddam'ın dene- timinden çıkarsa, ordu, ülkenin başına tüm bu belalan ge- tiren Irak diktatörüne karşı ayaklanır Ama bunun tersi de olamaz mı? Kendisini güneyden ve kuzeyden kuşatılmış durumda gören silahlı kuvvetler, varlığını sürdürme içgüdüsüyle Saddam'ın çevresinde daha sıkı biçimde kenetlenemez mi? Batılıların planlarında ilginç bir nokta da hesaplann hep, ordunun isyanı, Saddam'a karşı bir askeri darbe üzerinde yapılması. Peki ya halk? Aslında halkın ayaklanıp Bağdat'ta demokratik bir yöne- timin işbaşına gelmesıni kimse istemiyor. Suudi Arabıs- tan, Kuveyt ve Suriye gibi diktatörlükler için Irak'ta demok- ratik bir yönen'm çok tehlikelı bir örnek oluşturur. ABD ve Batı Avrupa ise demokrasi deneyimi olmayan Irak'ta de- mokratik yönetimin yeni karışıklıklara yol açmasından korkuyorlar Ustelik, birdizi gruptan oluşan Irakmuhalefe- ti, işbaşına geldığınde parçalanabilir ve gruplar arasında iktidar mücadelesı başlayabılır Sonuç olarak, bir general gerekiyor. Tut ki Saddam gibi zalim olmayan, demir yumruğunun üzerine "kadife eldi- ven " giyen böyle bir general sahneye çıkarak Saddam'ı devirdi. Kuzeyde bağımsız yönetimlerini kuran Kürtler, tekrar Bağdat'a bağlanmayı kabul edecekler mi? O da ayrı bir soru. • • • Güney Irak'ı Saddam'a yasaklama kararının Araplan da böldüğü gözleniyor. Suriye, Mısır ve Ürdün, bunun Irak'ın parçalanmasına yol açacağını belirterek karara karşı çıkı- .yorlar. Suudi Arabistan'la Kuveyt karan destekliyorlar. Iran ise görünüşte Irak'ın parçalanmasına karşı çıkıyor. Ama Tahran, Arap ülkeleri ile Batı'yı kuşkulandırmamak için böyle bir tutuma girmiş de olabilir. Çünkü Güney Irak'- ta Şiilerin özerk yönetim kurmaları, büyük bir olasılıkla Şii Iran'ın bölgede etkinliğinin artmasına yol açacaktr. öte yandan Irak'ın parçalanması, Kürt, Azeri, Beluci gibi bir- çok etnik grubu bünyesinde barındıran Iran için de çok teh- likeli bir örnek oluşturabilir. Bu bakımdan Tahran'ın, Irak'- ın parçalanmasına içtenlikle karşı çıktığı da düşünülebilir. • • • özetle, Batı'nın bundan böyle Körfez'de petrol bölgesi- nin jandarmalığını, Irak'ı gözden çıkararak doğrudan üst- leneceği anlaşılıyor. Iran'a karşı denge unsuru olarak Irak'ı tutma politikasmın değişmekte olduğuna ilişkin işa- retler giderek artıyor. Kuzeyde kurulan Kürt bölgesi ile güneyde kurulması ta- sarlanan özerk Şii bölgesi nasıl olsa tümüyle Batı'ya bağımlı olacaklar. ABD'nin güneyde Suudi Arabistan, Kuveyt ve Bahreyn'- de üsleri, Körfez'de donanması var. özerk Şii bölgesinde de büyük bir olasılıkla üs kurduktan sonra bölgede iran'ın yayılmasınasetçekebilir. Kuzeydeki Kürtdevleti de askeri ve ekonomik açıdan Batı'ya muhtaç. Batı'nın Türkiye'de, gerektığınde Kuzey Irak'ın korunmasında kullanılacak üs- leri var; Çekiç Güç hazır durumda bekliyor Kuzey ve gü- neydeki petrol alanları Batı'nın doğrudan askeri, ekono- mik ve siyasal denetimı altında bulunduktan sonra, petrol bölgesinin Iran'a karşı korunması için Irak'ın aracılığına ne gerek var? Üstelik, Iran eskısi kadartehhkeli değil Şii devrımi hızını yitirmiş. Ülke, ekonomik veteknolojıkatılımı gerçekleştıre- bilmek için Batı'ya bakıyor. Rafsancani yönetiminin prag- matik yanı ağır basıyor. Bu durumda Irak, varlık nedenini yitiriyor. Önemli olan, Irak'ın toprak bütünlüğü değil, Batı'nın pet- rol cıkarları. Tablo, bunu gösteriyor. t V • NE DEDIGIMIZI ANLARSINIZ! 30 AGUSTOS OZEL CEKILISINDE İKİŞİYE TOPLAM İKRAMİYE MILYAR .... VE MILYAR MİLU Pi " N e d e n s i z e ç ı k m a s ı n „